ể ấ ượ ợ ặ ị ậ ủ ề ạ ị Đ bài: Ngh lu n “V nh t” c a Kim Lân đ th y đ ắ c giá tr nhân đ o sâu s c
Bài làm
ị ờ ườ ộ ự ề ạ Cái v đ i này ng i ta luôn có m t s khao khát v tình yêu và h nh phúc. Trong cái xã
ườ ọ ử ộ ạ ự ấ ạ ộ ộ h i này, cái tình ng i luôn là m t ng n l a đem l i s m áp đem l ớ ề i m t ni m tin m i
ộ ứ ố ữ ườ ố ổ ườ ơ ớ m t s c s ng m i cho nh ng ng i kh n kh . Khi con ng i ta r i vào m t b ộ ướ ườ c đ ng
ộ ố ề ộ ẽ ẩ ọ ợ ặ ự ự ạ cùng, cái khao khát v m t cu c s ng th c s m nh m . Và khi đ c tác ph m “V nh t”
ẽ ấ ượ ự ủ c a Kim Lân chúng ta s th y đ c cái s khao khát đó.
ể ề ặ ượ ợ ệ ộ Câu chuy n k v anh cu Tràng. M t anh chàng nhà nghèo đã nh t đ c v trong cái hoàn
ụ ư ườ ế ầ ườ ẩ ả ượ ố ả c nh xóm ng c ng i ch t đói đ y đ ng. Tác ph m đã ph n ánh đ ậ ủ c s ph n c a
ữ ườ ộ ướ ộ ự ạ ổ ọ nh ng con ng i trong cái xã h i đó tr c khi cách m ng bùng n . H có m t s khao
ự ự ộ ố ề ộ ề ộ ữ ạ ị ủ khát v m t cu c s ng, v m t tình yêu h nh phúc. Nh ng khao khát th c s bình d c a
ữ ườ nh ng con ng i nghèo khó.
ẩ ẩ ặ ợ ộ ượ ề ấ Tác ph m “V nh t” là m t tác ph m đ ị c đánh giá là có giá tr nh t trong n n văn
ươ ệ ề ạ ư ẩ ch ng Vi ể ệ t Nam khi nói v n n đói năm 1945. Khi mà ch a có tác ph m nào th hi n
ượ ư ế ả ề ự ứ ệ ạ ả ắ ộ đ c hay và xúc đ ng nh th . C m h ng v s nhân đ o tr i dài kh p câu chuy n.
ấ ẩ ặ ọ ượ ổ ộ ỗ ủ ườ ợ Khi đ c tác ph m “V nh t” chúng ta th y đ c n i đau kh t t cùng c a ng i dân.
ạ Ấ ậ ướ ủ ạ ườ ữ ế N n đói t D u 1945 đã c p đi sinh m ng c a bao con ng ổ i. Nh ng xác ch t ng n
ắ ợ ườ ư ữ ắ ề ngang kh p các l u ch , đoàn ng i đói ăn d t díu nhau “xam xám nh nh ng bóng ma”.
ạ ừ ữ ư ữ ọ ờ Qu đen bay t ế nh ng ng n cây bay vù lên “Nh nh ng đám mây đen” ch ăn xác ch t.
ườ ả ạ ư ế ệ ả ắ ợ Mùi xác ng ữ i kh p các xóm ch , ch t nh ng r . Cái c nh đó lúc nào cũng hi n h u
ấ ố ữ ế ổ ườ vào nh ng bu i sáng, có ít nh t b n năm cái thây ch t còng queo bên đ ự ự ng. Th c s là
ộ ự ớ ế ộ m t s đ n đau đ n t t cùng.
ấ ứ ế ẹ ả Trong cái c nh đó, đói ch t đâu có tha cho b t c ai. M con Tràng cũng “rúm ró” trong
ủ ầ ỏ ạ ử ấ ắ ả ấ ọ ọ cái nhà v ng teo trong cái m nh đ t m c ph đ y c d i. T m phên c a rách nát, m i th ứ
ọ ơ ắ ườ ướ ấ ấ ừ ộ b a b n kh p m i n i trên đ ng d ớ ủ ự ự i đ t. Nhìn th y cái s th c đó nàng dâu m i c a
ự ự ấ ọ ộ ế ả ấ ở Tràng cũng ph i th y th c s th t v ng “nén m t ti ng th dài”.
ặ ủ ụ ứ ướ ệ ẵ ỏ ọ Bà c T “m t b ng beo u ám”. Anh cu Tràng “b ầ c m t m i”. Cái đ u “tr ng nh n chúi
ướ ậ ậ ợ ướ ẻ ắ ớ ị ề ằ v đ ng tr c’’ v i bao lo l ng, ch t v t. Đám tr con xóm ch , tr c đây tinh ngh ch
ờ ồ ủ ướ ữ ườ ồ ướ ế th , gi đây chúng “ng i rũ d i nh ng xó đ ng không bu n nhúc nhích”. Tr c nhà
ặ ấ ồ ỉ ị ệ ậ kho trên t nh có m y ch con gái “ng i vêu ra”. Đ c bi ị t nhân v t “th ”, cái đói đã đi t ấ t
ọ ổ ươ ả ả c . Không h tên, tu i tác, không gia đình, anh em. Không quê h ng b n quán. Hình hài
ề ụ ươ ầ ư ổ ỉ ầ ọ ơ ti u t y, x xác đáng th ng. Áo qu n “t ả ơ t i nh t ặ ẳ đ a “g y s p h n đi”, khuôn m t
ắ ấ ị ỉ ưỡ l i cày “xám x t”, ch còn th y hai con m t.
ướ ườ ự ẳ ướ ấ ả ữ ị Phía tr c con đ ng đó chính là v c th m, cái đói đã c p đi t t c nh ng gì “th ” có.
ắ ủ ừ ấ ố ỉ ị Ch nghe th y Tràng nói “mu n ăn gì thì ăn”. Con m t c a th cũng b ng sáng lên “trũng
ơ ộ ườ ườ ỗ ộ ị hoáy”. Và trong cái c n đói đó, m t ng i ng ở i cũng tr nên thô l ặ , “th ” đã ăn m t ch p
ư ả ườ ỉ ấ ượ ố b n bát bánh đúc. Nh ng trong cái hoàn c nh đó ng i ta ch th y đ ộ ự c m t s đáng
ươ ế ắ ế ế ặ ượ ề ơ ế th ng, không h đáng chê. Đói đ n s p ch t đ n n i, mà nh t đ c mi ng ăn, thì ng ườ i
ể ố ẽ ả ấ ứ ạ ỉ ị Không ch riêng “th ” mà b t c ai trong cái n n đói Ấ ậ t D u ể ta s ph i ăn đ có th s ng.
ộ ố ư ậ ủ ữ ề ể năm đó đ u cũng có th nh v y mà thôi. Đó là cu c s ng đói khát c a nh ng ng ườ i
ờ ấ ờ nghèo th i b y gi .
ư ụ ử ề ề ơ ố Cái xóm ng c càng v chi u “càng x xác, heo hút”. Nhà c a “úp súp,t ữ i om”, nh ng
ặ ố ố ữ ơ ộ ồ ụ ứ khuôn m t “h c hác u t ớ ủ i”. B a c m đón nàng dâu m i c a bà c T là m t n i cháo
ườ ư ộ ứ ứ ữ ể ặ ậ ượ ị ấ cám. Ng i con gái gi a tr n đói nh m t th v t đi, có th “nh t” đ ồ c. Th l y ch ng
ề ả ầ ộ ộ ẳ không m t qu cau, không m t lá tr u, ch ng có quan tám ti n cheo, quan năm ti n c ề ướ i,
ứ ồ ồ ướ ẹ ồ ớ ạ l ề i đèo bu ng cau”. V nhà ch ng, đ ng tr c m ch ng, nàng dâu m i “khép nép”. “Cúi
ủ ữ ế ặ ố ợ ố ỉ m t xu ng tay vân vê tà áo đã rách b t”. T i tân hôn “ti ng khóc t tê” c a nh ng gia đình
ườ ế ế ớ ế có ng ọ i m i ch t đó v ng đ n thê thi t não nùng.
ơ ế ế ộ ữ ậ ằ ố ồ ồ ộ ừ Sáng tinh m ti ng tr ng thúc thu d i lên t ng h i “d n d p, v i vã”. B ng nh ng chi
ế ấ ể ệ ự ệ ể ả ấ ươ ti t r t hi n th c, r t đi n hình. Kim Lân đã th hi n tình c m xót th ng, lo âu cho s ố
ủ ậ ườ ổ ướ ạ ạ ướ ạ ph n c a ng i nghèo kh tr c ho n n n, tr c n n đói đang hoành hành. Đáng quý
ứ ữ ề ề ườ ầ ố ộ ơ h n n a, ông đã đ ng v phía nhân dân. V phía ng ạ i nghèo v ch tr n và t cáo t i ác
ắ ồ ế ậ ắ ộ ế ậ ươ ủ ủ c a Nh t – Pháp, b t tr ng đay, b t đóng thu . Bóc l t dân ta đ n t n x ng t y, gây ra
ậ Ấ ậ ị ế ệ ơ ồ tr n đói năm t D u làm h n hai tri u đ ng bào ta b ch t đói.
ớ ạ ủ ự ủ ẩ ặ ợ ọ Tác ph m “V nh t” c a Kim Lân đã nói lên s trân tr ng v i h nh phúc c a con ng ườ i.
ớ ố ể ề ệ ặ ượ ệ ỉ ợ ỉ Câu chuy n v i l i k hóm h nh v vi c anh cu Tràng nh t đ ầ c v . Ch vài câu “t m
ơ ầ ị ố ặ ượ ế ồ ị ph t m phào” r i cho th b n bát bánh đúc th là nh t đ ợ c th làm v .
ặ ượ ư ả ề ệ ế ạ ẫ ị Nh ng nh t đ ặ c th Tràng v n nghĩ ph i li u “Ch c, k ”. Nghĩ đ n g o không đ đ ủ ể
ườ ặ ượ ề ẹ ẫ nuôi thân còn “đèo bòng”. Trên đ ợ ớ ng d n v m i nh t đ c v nhà xin phép m già, anh
ư ở ờ ụ ả ụ ườ ủ ắ cu Tràng vui nh m c trong b ng. Kim Lân t đôi m t và n c ụ i c a anh con trai c c
ổ ậ ặ ượ ể ề ạ ớ ị ợ m ch này đ làm n i b t ni m h nh phúc m i nh t đ ở ả c v . Các hình nh Tràng “ph n
ơ ườ ỉ ườ ụ ắ ặ ph khác th ủ ng”, “t m t m c ấ i n ”, hai m t “sáng lên l p lánh”, m t “vênh vênh t ự
ả ề ộ ủ ạ ộ ắ đ c”. Tác gi đã l ộ ả ượ ự đ ộ ố c s khao khát v m t cu c s ng h nh phúc c a m t con t t
ườ ế ườ ớ ng i nghèo khó l n đ n d ng nào.
ồ ườ ể ầ ả ị Hình nh Tràng và th đi bên nhau trông “hay đáo đ ”. Tràng khoe hai hào d u, r i c i hì
ổ ổ ắ ư ể ắ ớ ị ị ỉ hì, b th “phát đánh đét” vào l ng v i câu m ng yêu: “Kh gió”, ngh nh c th i t ụ t ph t
ọ ị ắ ỉ ượ ị ữ ế ơ ế ấ ấ B th m ng: “Ch đ c cái th là nhanh. D !”. Nh ng tình ti t y r t hay ng n đèn con.
ế ơ ạ nói lên tình yêu m nh h n cái ch t.
ẹ ồ ụ ậ ượ ậ ả ả ặ ớ ộ C nh m ch ng g p nàng dâu m i th t vô cùng c m đ ng. V t qua phong t c t p quán
ỏ ướ ụ ứ ươ ẳ ườ ạ ươ ăn h i c i xin, ch ng có dăm ba mâm. Bà c T th ng ng i đàn bà xa l , th ng con
ươ Ừ ế ả ả ớ ớ “ thôi thì các con đã ph i duyên ph i ki p v i và th ậ ng mình. Bà nh n nàng dâu m i:
ừ ươ ủ ườ nhau, u cũng m ng lòng” “Ng ặ i ta có g p . Tình th ng c a bà mênh mông, bà nghĩ
ướ ớ ấ ế ợ ượ ổ ớ b c khó khăn, đói kh này. M i l y đ n con mình, mà con mình m i có v đ c…”.
ị ươ ầ ọ ớ ươ ớ Bà d u dàng yêu th ng g i nàng dâu m i là “con”. Lòng đ y th ng xót, bà nói v i hai
ấ ấ ươ con: năm nay thì đói to đ y. Chúng mày l y nhau lúc này u th ng quá. Qua đó ta càng
ể ơ ẽ ờ ổ ứ ướ ự ọ hi u sâu h n cái l ộ đ i. Nhân dân lao đ ng nghèo kh đ ng tr ọ c tai h a, h đã d a vào
ẻ ươ ẻ ậ ể ượ ướ ử ọ nhau. San s tình th ấ ng, san s v t ch t cho nhau đ v t qua m i th thách. H ng t ớ i
ề ọ ớ ọ ờ ườ ọ ả “Ai giàu ba h , ai khó ba đ i…”. ngày mai v i ni m tin và hy v ng: Ng ấ i đ c c m th y
ủ ợ ụ ế ọ ồ ọ ề ng n đèn “vàng đ c” chi u sáng trong mái l u đêm tân hôn c a v ch ng Tràng, là ng n
ấ ọ ạ đèn hy v ng và h nh phúc m no.
ữ ớ ộ ế ể ấ ị B a cháo cám đón nàng dâu m i là m t chi ti ạ t mang giá tr nhân đ o tiêu bi u nh t trong
ụ ứ ọ ệ ặ ợ ự truy n V nh t. Bà c T g i là “chè khoán… ngon đáo đ ”ể . Bà t ớ hào nói v i hai con là
ấ ả ố ữ “xóm ta kh i nhà còn ch có cám mà ăn đ y”. ệ Trong b a cháo cám, bà nói toàn chuy n
ướ ầ ấ ề ẹ ợ ệ vui, chuy n sung s ạ ng v sau này. Cái gia đinh m con vô cùng “đ m m hòa h p” h nh
ữ ơ ữ ề ể ợ ồ ị ơ phúc. Sau này, v ch ng cái Tràng có th có nh ng b a c m nhi u th t cá ngon lành h n.
ư ờ ượ ữ ấ ổ ị Nh ng không bao gi ể có th quên đ ắ c b a cháo cám bu i sáng hôm y. V cháo “đ ng
ạ ọ ươ ủ ẹ ầ ố chát” mà l ứ ự i ng t ngào ch a đ ng bao tình th ng c a m . Kim Lân s ng g n gũi ng ườ i
ể ả ắ ủ ọ nhà quê, ông hi u sâu s c tâm lý, tình c m c a h .
ế ệ ữ ậ ế ờ ủ ắ ộ Ông đã làm cho nh ng th h mai h u bi ả t cái đ ng chát trong cu c đ i c a ông c m
ượ ươ ờ ươ ủ ẹ ộ ươ ậ nh n đ c cái h ng đ i. Cái tình th ng c a lòng m , mà không m t cao l ng mĩ v ị
ượ ể nào có th sánh đ c?.
ữ ả ố ẹ ấ ề ự ờ ủ ấ ậ ồ ườ Kim Lân đã dành nh ng tình c m t t đ p nh t, n ng h u nh t v s đ i c a ng i dân
ệ ợ ọ ừ ẻ ợ ị cày Vi t Nam. M ng cho anh cu Tràng có v , b n tr tinh ngh ch reo lên: “chông v hài”.
ụ ư ệ ấ ả ợ ộ ạ ươ ổ Vi c Tràng có v , dân ng c xóm c m th y “có m t cái gì l lùng và t i mát. Th i vào
ộ ố ố ủ ọ ụ ứ ướ ợ cu c s ng đói khát, tăm t i c a h ”. Bà c T vui s ng vì con trai đã có v , bà nh tr ư ẻ
ẹ ươ ỉ ỡ ẳ ạ ạ l i, nh nhõm t i t nh “r ng r h n lên”.
ợ ở ườ ư ừ ộ ự ề ậ V Tràng tr thành ng i đàn bà “hi n h u đúng m c”. Tràng nh t ộ ấ m t gi c m ng
ướ ấ ử ủ ậ ế ệ ấ ắ ả ơ ờ b ạ c ra. Anh ng d y c m th y l ng l ”. H nh phúc đ n quá b t ng . Vi c h n có v ợ
ư ả ắ ẫ ộ ộ ỡ sau m t ngày m t đêm mà h n “v n ng ngàng nh không ph i”.
ự ổ ờ ượ ể ệ ở ả ậ ớ ẹ ậ ợ ướ S đ i đ i còn đ c th hi n c nh v t. M và v Tràng đã d y s m, quét t ọ c thu d n
ử ế ạ ượ ướ ầ ạ l ổ i nhà c a, sân ngõ. Ti ng ch i quét sàn s t. Hai cái ang đ c kín n ắ c đ y ăm p.
ố ố ượ ạ ẹ ồ ớ Đ ng rác mùn tung hoành ngay l i đi đã đ c s ch. M ch ng, nàng dâu m i, con trai, ai
ầ ử ố ổ ấ ạ cũng mu n góp ph n s a sang t m gia đình h nh phúc.
ế ọ ướ ự ổ ờ ề ự ố ề ạ ế H không nghĩ đ n cái ch t mà h ng v s s ng v h nh phúc và s đ i đ i. Tràng
ấ ườ ấ ắ ậ ả ắ ắ ổ ợ ắ ả c m th y h n đã “nên ng i”, h n th y h n có b n ph n ph i lo l ng cho v con sau
này!
ộ ế ề ệ ị ẩ ạ ắ ạ ẩ Trong tác ph m m t chi ti ế t nói v vi c Cách m ng s p đ n. N n đói b đ y lùi đó là khi
ế ế ở ắ ườ ố ợ v Tràng nghe ti ng tr ng thúc thu báo tin Thái Nguyên, B c Giang. Ng i ta đã phá
ủ ậ ườ ườ ả ộ ế ữ ả kho thóc c a Nh t chia cho ng i đói, ng i ta không ph i n p thu n a. Hình nh lá c ờ
ộ ự ả ề ộ ươ ể ệ ệ ạ ợ ươ ặ ỏ đ cách m ng trong truy n “V nh t” th hi n m t d c m v m t t ng lai t ẹ ng đ p,
ấ ủ ạ ẩ ạ ạ ậ ủ ị m no, h nh phúc và nó làm đ m lên giá tr nhân đ o c a tác ph m. H nh phúc c a
ủ ề ườ ự ự ư ẹ ặ ộ Tràng, ni m vui c a ng i m già m c dù có đôi chút mu n màng nh ng th c s đáng
quý và đáng trân tr ng.ọ
ẽ ờ ặ ượ ắ ộ ố ư ế ợ Có l ẳ đ i này ch c ch ng có ai nh t đ c v nh th . Cái cu c s ng đói khác, đ ườ ng
ượ ự ự ư ậ ậ cùng đó do bè lũ xâm l c Nh t – Pháp đã gây ra th c s đáng h n. Nh ng cũng chính
ự ố ạ ượ ạ ố trong cái s kh n cùng đó l i toát lên đ c cái khát khao s ng, cái khát khao h nh phúc.
ự ự ị ờ ứ ề ọ ườ ấ V đ i th c s có nhi u th quá ng t ngào, tình ng ỏ i m áp đã làm t a sáng cái giá tr ị
ủ ệ ạ ặ ợ ắ nhân đ o trong truy n ng n “V nh t” c a Kim Lân.
