Đ bài: Ngh lu n “V nh t” c a Kim Lân đ th y đc giá tr nhân đo sâu s cề ị ậ ợ ặ ủ ể ấ ượ ị ạ ắ
Bài làm
Cái v đi này ng i ta luôn có m t s khao khát v tình yêu và h nh phúc. Trong cái xãị ờ ườ ộ ự ề ạ
h i này, cái tình ng i luôn là m t ng n l a đem l i s m áp đem l i m t ni m tin m iộ ườ ộ ọ ử ạ ự ấ ạ ộ ề ớ
m t s c s ng m i cho nh ng ng i kh n kh . Khi con ng i ta r i vào m t b c đngộ ứ ố ớ ữ ườ ố ổ ườ ơ ộ ướ ườ
cùng, cái khao khát v m t cu c s ng th c s m nh m . Và khi đc tác ph m “V nh t”ề ộ ộ ố ự ự ạ ẽ ọ ẩ ợ ặ
c a Kim Lân chúng ta s th y đc cái s khao khát đó.ủ ẽ ấ ượ ự
Câu chuy n k v anh cu Tràng. M t anh chàng nhà nghèo đã nh t đc v trong cái hoànệ ể ề ộ ặ ượ ợ
c nh xóm ng c ng i ch t đói đy đng. Tác ph m đã ph n ánh đc s ph n c aả ụ ư ườ ế ầ ườ ẩ ả ượ ố ậ ủ
nh ng con ng i trong cái xã h i đó tr c khi cách m ng bùng n . H có m t s khaoữ ườ ộ ướ ạ ổ ọ ộ ự
khát v m t cu c s ng, v m t tình yêu h nh phúc. Nh ng khao khát th c s bình d c aề ộ ộ ố ề ộ ạ ữ ự ự ị ủ
nh ng con ng i nghèo khó.ữ ườ
Tác ph m “V nh t” là m t tác ph m đc đánh giá là có giá tr nh t trong n n vănẩ ợ ặ ộ ẩ ượ ị ấ ề
ch ng Vi t Nam khi nói v n n đói năm 1945. Khi mà ch a có tác ph m nào th hi nươ ệ ề ạ ư ẩ ể ệ
đc hay và xúc đng nh th . C m h ng v s nhân đo tr i dài kh p câu chuy n.ượ ộ ư ế ả ứ ề ự ạ ả ắ ệ
Khi đc tác ph m “V nh t” chúng ta th y đc n i đau kh t t cùng c a ng i dân.ọ ẩ ợ ặ ấ ượ ỗ ổ ộ ủ ườ
N n đói t D u 1945 đã c p đi sinh m ng c a bao con ng i. Nh ng xác ch t ng nạ Ấ ậ ướ ạ ủ ườ ữ ế ổ
ngang kh p các l u ch , đoàn ng i đói ăn d t díu nhau “xam xám nh nh ng bóng ma”.ắ ề ợ ườ ắ ư ữ
Qu đen bay t nh ng ng n cây bay vù lên “Nh nh ng đám mây đen” ch ăn xác ch t.ạ ừ ữ ọ ư ữ ờ ế
Mùi xác ng i kh p các xóm ch , ch t nh ng r . Cái c nh đó lúc nào cũng hi n h uườ ắ ợ ế ư ả ạ ả ệ ữ
vào nh ng bu i sáng, có ít nh t b n năm cái thây ch t còng queo bên đng. Th c s làữ ổ ấ ố ế ườ ự ự
m t s đn đau đn t t cùng.ộ ự ớ ế ộ
Trong cái c nh đó, đói ch t đâu có tha cho b t c ai. M con Tràng cũng “rúm ró” trongả ế ấ ứ ẹ
cái nhà v ng teo trong cái m nh đt m c ph đy c d i. T m phên c a rách nát, m i thắ ả ấ ọ ủ ầ ỏ ạ ấ ử ọ ứ
b a b n kh p m i n i trên đng d i đt. Nhìn th y cái s th c đó nàng dâu m i c aừ ộ ắ ọ ơ ườ ướ ấ ấ ự ự ớ ủ
Tràng cũng ph i th y th c s th t v ng “nén m t ti ng th dài”.ả ấ ự ự ấ ọ ộ ế ở
Bà c T “m t b ng beo u ám”. Anh cu Tràng “b c m t m i”. Cái đu “tr ng nh n chúiụ ứ ặ ủ ướ ệ ỏ ầ ọ ẵ
v đng tr c’’ v i bao lo l ng, ch t v t. Đám tr con xóm ch , tr c đây tinh ngh chề ằ ướ ớ ắ ậ ậ ẻ ợ ướ ị
th , gi đây chúng “ng i rũ d i nh ng xó đng không bu n nhúc nhích”. Tr c nhàế ờ ồ ủ ướ ữ ườ ồ ướ
kho trên t nh có m y ch con gái “ng i vêu ra”. Đc bi t nhân v t “th ”, cái đói đã đi t tỉ ấ ị ồ ặ ệ ậ ị ấ
c . Không h tên, tu i tác, không gia đình, anh em. Không quê h ng b n quán. Hình hàiả ọ ổ ươ ả
ti u t y, x xác đáng th ng. Áo qu n “t t i nh t đa “g y s p h n đi”, khuôn m tề ụ ơ ươ ầ ả ơ ư ổ ỉ ầ ọ ẳ ặ
l i cày “xám x t”, ch còn th y hai con m t.ưỡ ị ỉ ấ ắ
Phía tr c con đng đó chính là v c th m, cái đói đã c p đi t t c nh ng gì “th ” có.ướ ườ ự ẳ ướ ấ ả ữ ị
Ch nghe th y Tràng nói “mu n ăn gì thì ăn”. Con m t c a th cũng b ng sáng lên “trũngỉ ấ ố ắ ủ ị ừ
hoáy”. Và trong cái c n đói đó, m t ng i ng i cũng tr nên thô l , “th ” đã ăn m t ch pơ ộ ườ ườ ở ỗ ị ộ ặ
b n bát bánh đúc. Nh ng trong cái hoàn c nh đó ng i ta ch th y đc m t s đángố ư ả ườ ỉ ấ ượ ộ ự
th ng, không h đáng chê. Đói đn s p ch t đn n i, mà nh t đc mi ng ăn, thì ng iươ ề ế ắ ế ế ơ ặ ượ ế ườ
ta s ph i ăn đ có th s ng. ẽ ả ể ể ố Không ch riêng “th ” mà b t c ai trong cái n n đói t D uỉ ị ấ ứ ạ Ấ ậ
năm đó đu cũng có th nh v y mà thôi. Đó là cu c s ng đói khát c a nh ng ng iề ể ư ậ ộ ố ủ ữ ườ
nghèo th i b y gi .ờ ấ ờ
Cái xóm ng c càng v chi u “càng x xác, heo hút”. Nhà c a “úp súp,t i om”, nh ngư ụ ề ề ơ ử ố ữ
khuôn m t “h c hác u t i”. B a c m đón nàng dâu m i c a bà c T là m t n i cháoặ ố ố ữ ơ ớ ủ ụ ứ ộ ồ
cám. Ng i con gái gi a tr n đói nh m t th v t đi, có th “nh t” đc. Th l y ch ngườ ữ ậ ư ộ ứ ứ ể ặ ượ ị ấ ồ
không m t qu cau, không m t lá tr u, ch ng có quan tám ti n cheo, quan năm ti n c i,ộ ả ộ ầ ẳ ề ề ướ
l i đèo bu ng cau”. V nhà ch ng, đng tr c m ch ng, nàng dâu m i “khép nép”. “Cúiạ ồ ề ồ ứ ướ ẹ ồ ớ
m t xu ng tay vân vê tà áo đã rách b t”. T i tân hôn “ti ng khóc t tê” c a nh ng gia đìnhặ ố ợ ố ế ỉ ủ ữ
có ng i m i ch t đó v ng đn thê thi t não nùng.ườ ớ ế ọ ế ế
Sáng tinh m ti ng tr ng thúc thu d i lên t ng h i “d n d p, v i vã”. B ng nh ng chiơ ế ố ế ộ ừ ồ ồ ậ ộ ằ ữ
ti t r t hi n th c, r t đi n hình. Kim Lân đã th hi n tình c m xót th ng, lo âu cho sế ấ ệ ự ấ ể ể ệ ả ươ ố
ph n c a ng i nghèo kh tr c ho n n n, tr c n n đói đang hoành hành. Đáng quýậ ủ ườ ổ ướ ạ ạ ướ ạ
h n n a, ông đã đng v phía nhân dân. V phía ng i nghèo v ch tr n và t cáo t i ácơ ữ ứ ề ề ườ ạ ầ ố ộ
c a Nh t – Pháp, b t tr ng đay, b t đóng thu . Bóc l t dân ta đn t n x ng t y, gây raủ ậ ắ ồ ắ ế ộ ế ậ ươ ủ
tr n đói năm t D u làm h n hai tri u đng bào ta b ch t đói.ậ Ấ ậ ơ ệ ồ ị ế
Tác ph m “V nh t” c a Kim Lân đã nói lên s trân tr ng v i h nh phúc c a con ng i.ẩ ợ ặ ủ ự ọ ớ ạ ủ ườ
Câu chuy n v i l i k hóm h nh v vi c anh cu Tràng nh t đc v . Ch vài câu “t mệ ớ ố ể ỉ ề ệ ặ ượ ợ ỉ ầ
ph t m phào” r i cho th b n bát bánh đúc th là nh t đc th làm v .ơ ầ ồ ị ố ế ặ ượ ị ợ
Nh ng nh t đc th Tràng v n nghĩ ph i li u “Ch c, k ”. Nghĩ đn g o không đ đư ặ ượ ị ẫ ả ề ặ ệ ế ạ ủ ể
nuôi thân còn “đèo bòng”. Trên đng d n v m i nh t đc v nhà xin phép m già, anhườ ẫ ợ ớ ặ ượ ề ẹ
cu Tràng vui nh m c trong b ng. Kim Lân t đôi m t và n c i c a anh con trai c cư ở ờ ụ ả ắ ụ ườ ủ ụ
m ch này đ làm n i b t ni m h nh phúc m i nh t đc v . Các hình nh Tràng “ph nị ể ổ ậ ề ạ ớ ặ ượ ợ ả ở
ph khác th ng”, “t m t m c i n ”, hai m t “sáng lên l p lánh”, m t “vênh vênh tơ ườ ủ ỉ ườ ụ ắ ấ ặ ự
đc”. Tác gi đã l t t đc s khao khát v m t cu c s ng h nh phúc c a m t conắ ả ộ ả ượ ự ề ộ ộ ố ạ ủ ộ
ng i nghèo khó l n đn d ng nào.ườ ớ ế ườ
Hình nh Tràng và th đi bên nhau trông “hay đáo đ”. Tràng khoe hai hào d u, r i c i hìả ị ể ầ ồ ườ
hì, b th “phát đánh đét” vào l ng v i câu m ng yêu: “Kh gió”, ngh nh c th i t t ph tị ị ư ớ ắ ỉ ể ổ ổ ắ ụ
ng n đèn con. ọB th m ng: “Ch đc cái th là nhanh. D !”. Nh ng tình ti t y r t hayị ị ắ ỉ ượ ế ơ ữ ế ấ ấ
nói lên tình yêu m nh h n cái ch t.ạ ơ ế
C nh m ch ng g p nàng dâu m i th t vô cùng c m đng. V t qua phong t c t p quánả ẹ ồ ặ ớ ậ ả ộ ượ ụ ậ
ăn h i c i xin, ch ng có dăm ba mâm. Bà c T th ng ng i đàn bà xa l , th ng conỏ ướ ẳ ụ ứ ươ ườ ạ ươ
và th ng mình. Bà nh n nàng dâu m i: ươ ậ ớ “ thôi thì các con đã ph i duyên ph i ki p v iỪ ả ả ế ớ
nhau, u cũng m ng lòng”ừ. Tình th ng c a bà mênh mông, bà nghĩ ươ ủ “Ng i ta có g pườ ặ
b c khó khăn, đói kh này. M i l y đn con mình, mà con mình m i có v đc…”.ướ ổ ớ ấ ế ớ ợ ượ
Bà d u dàng yêu th ng g i nàng dâu m i là “con”. Lòng đy th ng xót, bà nói v i haiị ươ ọ ớ ầ ươ ớ
con: năm nay thì đói to đy. Chúng mày l y nhau lúc này u th ng quá. Qua đó ta càngấ ấ ươ
hi u sâu h n cái l đi. Nhân dân lao đng nghèo kh đng tr c tai h a, h đã d a vàoể ơ ẽ ờ ộ ổ ứ ướ ọ ọ ự
nhau. San s tình th ng, san s v t ch t cho nhau đ v t qua m i th thách. H ng t iẻ ươ ẻ ậ ấ ể ượ ọ ử ướ ớ
ngày mai v i ni m tin và hy v ng: ớ ề ọ “Ai giàu ba h , ai khó ba đi…”.ọ ờ Ng i đc c m th yườ ọ ả ấ
ng n đèn “vàng đc” chi u sáng trong mái l u đêm tân hôn c a v ch ng Tràng, là ng nọ ụ ế ề ủ ợ ồ ọ
đèn hy v ng và h nh phúc m no.ọ ạ ấ
B a cháo cám đón nàng dâu m i là m t chi ti t mang giá tr nhân đo tiêu bi u nh t trongữ ớ ộ ế ị ạ ể ấ
truy n V nh t. Bà c T g i làệ ợ ặ ụ ứ ọ “chè khoán… ngon đáo đ”ể. Bà t hào nói v i hai con làự ớ
“xóm ta kh i nhà còn ch có cám mà ăn đy”.ố ả ấ Trong b a cháo cám, bà nói toàn chuy nữ ệ
vui, chuy n sung s ng v sau này. Cái gia đinh m con vô cùng “đm m hòa h p” h nhệ ướ ề ẹ ầ ấ ợ ạ
phúc. Sau này, v ch ng cái Tràng có th có nh ng b a c m nhi u th t cá ngon lành h n.ợ ồ ể ữ ữ ơ ề ị ơ
Nh ng không bao gi có th quên đc b a cháo cám bu i sáng hôm y. V cháo “đngư ờ ể ượ ữ ổ ấ ị ắ
chát” mà l i ng t ngào ch a đng bao tình th ng c a m . Kim Lân s ng g n gũi ng iạ ọ ứ ự ươ ủ ẹ ố ầ ườ
nhà quê, ông hi u sâu s c tâm lý, tình c m c a h .ể ắ ả ủ ọ
Ông đã làm cho nh ng th h mai h u bi t cái đng chát trong cu c đi c a ông c mữ ế ệ ậ ế ắ ộ ờ ủ ả
nh n đc cái h ng đi. Cái tình th ng c a lòng m , mà không m t cao l ng mĩ vậ ượ ươ ờ ươ ủ ẹ ộ ươ ị
nào có th sánh đc?.ể ượ
Kim Lân đã dành nh ng tình c m t t đp nh t, n ng h u nh t v s đi c a ng i dânữ ả ố ẹ ấ ồ ậ ấ ề ự ờ ủ ườ
cày Vi t Nam. M ng cho anh cu Tràng có v , b n tr tinh ngh ch reo lên: “chông v hài”.ệ ừ ợ ọ ẻ ị ợ
Vi c Tràng có v , dân ng c xóm c m th y “có m t cái gì l lùng và t i mát. Th i vàoệ ợ ụ ư ả ấ ộ ạ ươ ổ
cu c s ng đói khát, tăm t i c a h ”. Bà c T vui s ng vì con trai đã có v , bà nh trộ ố ố ủ ọ ụ ứ ướ ợ ư ẻ
l i, nh nhõm t i t nh “r ng r h n lên”.ạ ẹ ươ ỉ ạ ỡ ẳ
V Tràng tr thành ng i đàn bà “hi n h u đúng m c”. Tràng nh t m t gi c m ngợ ở ườ ề ậ ự ư ừ ộ ấ ộ
b c ra. Anh ng d y c m th y l ng l ”. H nh phúc đn quá b t ng . Vi c h n có vướ ủ ậ ả ấ ử ơ ạ ế ấ ờ ệ ắ ợ
sau m t ngày m t đêm mà h n “v n ng ngàng nh không ph i”.ộ ộ ắ ẫ ỡ ư ả
S đi đi còn đc th hi n c nh v t. M và v Tràng đã d y s m, quét t c thu d nự ổ ờ ượ ể ệ ở ả ậ ẹ ợ ậ ớ ướ ọ
l i nhà c a, sân ngõ. Ti ng ch i quét sàn s t. Hai cái ang đc kín n c đy ăm p.ạ ử ế ổ ạ ượ ướ ầ ắ
Đng rác mùn tung hoành ngay l i đi đã đc s ch. M ch ng, nàng dâu m i, con trai, aiố ố ượ ạ ẹ ồ ớ
cũng mu n góp ph n s a sang t m gia đình h nh phúc.ố ầ ử ổ ấ ạ
H không nghĩ đn cái ch t mà h ng v s s ng v h nh phúc và s đi đi. Tràngọ ế ế ướ ề ự ố ề ạ ự ổ ờ
c m th y h n đã “nên ng i”, h n th y h n có b n ph n ph i lo l ng cho v con sauả ấ ắ ườ ắ ấ ắ ổ ậ ả ắ ợ
này!
Trong tác ph m m t chi ti t nói v vi c Cách m ng s p đn. N n đói b đy lùi đó là khiẩ ộ ế ề ệ ạ ắ ế ạ ị ẩ
v Tràng nghe ti ng tr ng thúc thu báo tin Thái Nguyên, B c Giang. Ng i ta đã pháợ ế ố ế ở ắ ườ
kho thóc c a Nh t chia cho ng i đói, ng i ta không ph i n p thu n a. Hình nh lá củ ậ ườ ườ ả ộ ế ữ ả ờ
đ cách m ng trong truy n “V nh t” th hi n m t d c m v m t t ng lai t ng đp,ỏ ạ ệ ợ ặ ể ệ ộ ự ả ề ộ ươ ươ ẹ
m no, h nh phúc và nó làm đm lên giá tr nhân đo c a tác ph m. H nh phúc c aấ ạ ậ ị ạ ủ ẩ ạ ủ
Tràng, ni m vui c a ng i m già m c dù có đôi chút mu n màng nh ng th c s đángề ủ ườ ẹ ặ ộ ư ự ự
quý và đáng trân tr ng.ọ
Có l đi này ch c ch ng có ai nh t đc v nh th . Cái cu c s ng đói khác, đngẽ ờ ắ ẳ ặ ượ ợ ư ế ộ ố ườ
cùng đó do bè lũ xâm l c Nh t – Pháp đã gây ra th c s đáng h n. Nh ng cũng chínhượ ậ ự ự ậ ư
trong cái s kh n cùng đó l i toát lên đc cái khát khao s ng, cái khát khao h nh phúc.ự ố ạ ượ ố ạ
V đi th c s có nhi u th quá ng t ngào, tình ng i m áp đã làm t a sáng cái giá trị ờ ự ự ề ứ ọ ườ ấ ỏ ị
nhân đo trong truy n ng n “V nh t” c a Kim Lân.ạ ệ ắ ợ ặ ủ
