ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HCM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA
---------------------
BÀI TẬP LỚN MÔN HỌC
SINH THÁI HỌC
ĐỀ TÀI
SỰ THÍCH NGHI CỦA DỘNG VẬT VỚI ĐIỀU KIỆN MÔI
TRƯỜNG KHẮC NGHIỆT TRONG SA MẠC NHIỆT ĐỚI
Lớp: L02 Nhóm: 01 HK232
GVHD: Đào Thanh Sơn
SINH VIÊN THỰC HIỆN
STT
HỌ VÀ TÊN
MSSV
NỘI DUNG PHÂN CÔNG
PHẦN TRĂM
THỰC HIỆN
1
Lý Thị Huỳnh Như
2114336
II. TỔNG QUAN VỀ SA MẠC NHIỆT ĐỚI
100%
2
Hứa Gia Bảo
2112858
IV. NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP VÀ
PHÂN TÍCH KẾT QUẢ
100%
3
Nguyễn Anh Duy
2113015
ĐẶT VẤN ĐỀ VÀ KẾT LUẬN
100%
4
Nguyễn Thị Thu Hằng
2113309
THAM KHẢO
100%
5
Nguyễn Thị Thương
2112413
II. TỔNG QUAN VỀ SA MẠC NHIỆT ĐỚI
100%
6
Nguyễn Lê Tượng
2115243
CHỈNH SỬA TỔNG HỢP WORD
100%
7
Trần Thị Thu Huyền
1850019
ĐẶT VẤN ĐỀ VÀ KẾT LUẬN
100%
8
Hà Kiều Ngân
2013843
III. SỰ THÍCH NGHI CỦA ĐỘNG VẬT
TRONG SA MẠC NHIỆT ĐỚ
100%
9
Phan Võ Tiểu Thương
2014212
III. SỰ THÍCH NGHI CỦA ĐỘNG VẬT
TRONG SA MẠC NHIỆT ĐỚ
100%
10
Phan Xuân Anh Tú
2010766
IV. NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP VÀ
PHÂN TÍCH KẾT QUẢ
100%
2
TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM HỌC 2021 -2022
1
MỤC LỤC
MỤC LỤC ........................................................................................................... 1
I. MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 2
II. TỔNG QUAN VỀ SA MẠC NHIỆT ĐỚI .................................................... 3
1. Đặc điểm của sa mạc nhiệt đới ................................................................... 3
2. Sự biến đổi môi trường do tác động của con người .................................... 7
3. Kết luận ..................................................................................................... 10
III. SỰ THÍCH NGHI CỦA ĐỘNG VẬT TRONG SA MẠC NHIỆT ĐỚI ... 11
1. Cơ chế sinh tồn của động vật trong môi trường khắc nhiệt ...................... 11
2. Các biện pháp thích nghi của động vật với thiếu nước và nhiệt độ cao ... 12
3. Tính đa dạng sinh học trong sa mạc nhiệt đới .......................................... 13
IV. NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ ................. 15
1. Phương pháp nghiên cứu........................................................................... 15
2. Kết quả nghiên cứu ................................................................................... 15
3. Kết luận ..................................................................................................... 20
V. KIẾN NGHỊ ................................................................................................. 21
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 22
2
I. MỞ ĐẦU
Sa mạc nhiệt đới là một môi trường đặc biệt, có tính chất khắc nghiệt với nhiệt độ cao,
ít mưa và độ ẩm thấp nhiệt độ rất cao, nhiệt độ thường vượt quá 40°C trong ngày và giảm
xuống dưới 20°C vào ban đêm. Sự biến đổi nhiệt độ lớn giữa ngày và đêm tạo ra một môi
trường khắc nghiệt cho sự sống của các loài động vật. Đồng thời là một trong những môi
trường khô cằn nhất trên Trái Đất. Lượng mưa rất ít, thường dưới 250mm mỗi năm, và thậm
chí có những khu vực không mưa trong nhiều tháng liền. Sự thiếu nước là một thách thức lớn
đối với sự sống của động vật trong sa mạc. Với điều kiện khắc nghiệt, sa mạc nhiệt đới vẫn
có sự đa dạng sinh học đáng kinh ngạc. Có nhiều loài động vật đã phát triển các cơ chế thích
nghi đặc biệt để sống và tồn tại trong môi trường này.
Động vật muốn tồn tại được ở sa mạc thì phải có ít nhất hai khả năng. Một là khả năng
đi lại, bởi vì đất cát bất cứ lúc nào cũng có thể chôn vùi động vật; hai là khả năng trữ nước,
khi rời khỏi nước thì bất kì sinh vật nào cũng chỉ còn con đường chết. Đương nhiên, động
vật trong sa mạc không dừng lại ở những đặc điểm này. Mỗi con đều có phương pháp tồn tại
riêng, có khả năng kì lạ riêng của mình. Có một số động vật chuyên sống ỷ lại vào thực vật ở
sa mạc, một số thì thường ngày giấu mình vào trong hang cát, khi mưa sương xuống thì lập
tức bò lên mặt đất sử dụng thế võ toàn thân, bổ sung hàm lượng nước để sinh sống. Bởi vậy,
sa mạc kì thực không phải là cấm địa của sự sống, cũng giống như vùng Nam Bắc Cực, biển
sâu, trong những môi trường đặc biệt này, tự sinh vật có phương thức sinh hoạt đặc biệt riêng
của chúng. Hiểu rõ sự thích nghi của động vật trong sa mạc nhiệt đới có thể mang lại những
ứng dụng quan trọng trong lĩnh vực bảo tồn môi trường và quản lý tài nguyên thì nhóm đã
lựa chọn đề tài: "Sự thích nghi của động vật với điều kiện môi trường khắc nghiệt trong
sa mạc nhiệt đới" để hiểu thêm về cơ chế thích nghi độc đáo của các loài động vật có thể
cung cấp thông tin quý giá cho môn học này.
3
II. TỔNG QUAN VỀ SA MẠC NHIỆT ĐỚI
Sa mạc nhiệt đới: Chúng là những sa mạc nằm gần đường xích đạo hoặc vùng nhiệt
đới. Chúng có đặc điểm là nhiệt độ cao, biên độ nhiệt lớn trong ngày và đêm, lượng mưa và
độ ẩm thấp.
Ví dụ: sa mạc như vậy là sa mạc Sahara ở Bắc Phi. Nhiệt độ cao nhất lên đến 58°C,
lượng mưa nhận được là cực kì ít. Trên thực tế một nửa sa mac Sahara nhận lượng mưa ít hơn
25mm mỗi năm, một số khu vực thậm chí không có mưa trong vòng vài năm. Ban đêm nhiệt
độ có thể giảm xuống đến -6°C.
Hay sa mạc nhiệt đới Nubo-Sindian ở Biển Đỏ, diện tích 251.000 dặm vuông trên Bán
đảo Ả Rập. Mặc dù khu vực này nhận được rất ít lượng mưa, nhưng đây là nơi sinh sống của
mèo cát, cáo Ruppell, linh dương cát và oryx trắng Ả Rập. Cây chà là hoang dã, hạnh nhân
và hoa tulip cũng phát triển mạnh ở vùng này.
1. Đặc điểm của sa mạc nhiệt đới:
1.1. Khí hậu:
+ Nhiệt độ: Sa mạc nhiệt đới có nhiệt độ cao quanh năm. Trong ngày, nhiệt độ có thể
vượt quá 40°C - 45°C thậm chí hơn nữa, đặc biệt vào mùa hè. Trong đêm, nhiệt độ thường
giảm xuống khoảng 20-25°C thậm chí xuống đến mức đóng băng âm vài độ. Sự biến đổi nhiệt
độ giữa ngày và đêm có thể lớn. Mặc dù sa mạc nhiệt đới có độ ẩm cao, nhưng độ ẩm không
được phân bố đồng đều trong suốt năm. Mùa mưa có độ ẩm cao hơn, trong khi mùa khô có
độ ẩm thấp. Ban ngày do lượng nhiệt và ánh sáng chiếu thẳng từ mặt trời xuống mà không bị
phân tán do trời không có mây hoặc ít mây. Mây được hình thành từ hơi nước trông không
khí hay còn gọi là độ ẩm quy tụ lại từng đám nhưng do địa hình khô cằn hiếm có nguồn nước
như sông, suối, ao, hồ dẫn đến không xảy ra sự bốc hơi nước, độ ẩm dần như bằng không dẫn
đến việc trời không mây và hiếm khi mưa. Hơn nữa sa mạc hầu như được bao phủ bởi cát mà
cát là dạng vật chất không giữ nhiệt tốt nên khi nhận nhiệt lượng và ánh sáng trực tiếp thì
cũng đồng thời giải phóng trở lại không khí khiến cho nhiệt độ cao vào ban ngày. Do độ ẩm
gần như bằng không vào ban đêm sa mạc không có màn hơi nước để giữ nhiệt để tiêu tán dần
dần dẫn đến nhiệt độ giảm sút đột ngột thậm chí giảm sút đến âm vài °C nên ta nhanh chóng
cảm thấy lạnh hoặc rất lạnh vào ban đêm.