Báo cáo nghiên cứu nông nghiệp " NHỮNG LỢI ÍCH & KHÓ KHĂN TRONG SỬ DỤNG DẦU KHOÁNG "

NHNHÖÖÕNG LÔ

ÕNG LÔÏÏI I ÍÍCH & KHO

KHAÊN CH & KHOÙÙ KHAÊN U KHOAÙÙNGNG NG DAÀÀU KHOA

TRONG SÖÛÖÛ DUDUÏÏNG DA TRONG S

Oleg Nicetic and Debbie J Rae Oleg Nicetic and Debbie J Rae

Trung Taâm laøøm vm vööôôøøn van vaøø khoa ho Trung Taâm la

khoa hoïïc caây tro

c caây troààng,ng,

c Taây Sydney,, TrTrööôôøøng ng ÑÑaaïïi Hoi Hoïïc Taây Sydney Hawkesbury Campus, Richmond, NSW, Australia Hawkesbury Campus, Richmond, NSW, Australia

•1. Ñònh nghóa daàu phun.

2. Chaát nhuû.

•3. Caùch taùc ñoäng cuûa daàu phun.

•4. So saùnh daàu khoaùng vaø thuoác tröø saâu.

•5. Ngoä ñoäc laø nguyeân nhaân haïn cheá khi söû duïng

daàu khoaùng.

•6. Söû duïng daàu khoaùng phoøng tröø dòch haïi.

•7. Söû duïng daàu khoaùng nhö chaát hoå trôï.

8. Söû duïng daàu khoaùng haïn cheá söï röõa troâi khi

phun thuoác.

Moät soá teân goïi cuûa daàu phun trong noâng nghieäp

ng (White oil)oil)

 -- DaDaààu trau traééng (White  -- DaDaààu phun (  -- DaDaààu khoa  -- DaDaààu khoa  -- DaDaààu khoa  -- DaDaààu pho  -- DaDaààu muu muøøa a ññoâng, Da

(AMO) ng noâng nghieääp p (AMO)

PSO) u phun (PSO) u khoaùùng (ng (MSO)MSO) u khoaùùng noâng nghie HMO) u khoaùùng lang laøøm vm vööôôøøn (n (HMO) u phoåå roroääng ng u phoåå heheïïp, dap, daààu pho & oâng, Daààu muu muøøa hea heøø

CaCaùùcc loaloaïïi dai daààu phun u phun ñöñöôôïïc chc chööng ca ng caáát tt töøöø dadaààu nhô u nhôøøn. n.

(Lubricating oils) (Lubricating oils)

3 loaïi phaân töû chính trong thaønh phaàn daàu khoaùng:

Hydrocacbon maïch thaúng no (Isoparaffins) : HIEÄU LÖÏC TRÖØ SAÂU CAO NHAÁT

Hydrocacbon maïch voøng no (Naphthenes ) : ít hieäu quaû hôn isoparaffin.

Hydrocacbon maïch voøng khoâng no (Aromatics) : gaây haïi caây.

Naphthene

Aromatic

Isoparaffin

SOÁ MAÏCH CARBON

Daàu nheï hay naëng döïa vaøo soá maïch carbon (kyù hieäu : nCy)

nCy < 21 (daàu nheï):

Ít gaây ngoä ñoäc cho caây

Hieäu löïc tröø saâu keùm

nCy > 25 (daàu naëng): Hieäu löïc tröø saâu cao

Deã gaây ngoä ñoäc caây

Daàu phun toát phaûi coù soá carbon nCy = 23-24

Troïng löôïng phaân töû thaáp

Troïng löôïng phaân töû cao

Hieäu löïc thaáp

Hieäu quaû toái öu

Gaây ñoäc caáp tính cho caây

Gaây ñoäc maõn tính cho caây

nC19

Gia taêng soá carbon nC24 nC23

nC21

nC29

nh giaùù tieâu quan troïïng ng ññeeåå ññaaùùnh gia MoMoäät sot soáá chchææ tieâu quan tro ng cuûûa caa caùùc loa

u phun c loaïïi dai daààu phun

chachaáát lt lööôôïïng cu

1. Soá maïch Carbon.

2. Thaønh phaàn caùc phaân töû hydrocarbon

Cp, Cn, Ca

3. Chæ soá khoâng Sulphunate hoaù (UR%).

4. Ñoä nhôùt (SUS).

5. Daõy chöng caát.

ÑÑaaëëc tc tíínhnh

Yeâu caààu tou toáái thie Yeâu ca

i thieååu u

Khoâng thíích hô Khoâng th

ch hôïïpp

> 60%> 60%

%Cp%Cp % Ca% Ca ChChææ sosoáá %UR%UR

< 60< 60 < 8< 8 < 92%< 92%

> 92%> 92%

ch carbon MaMaïïch carbon

C21C21--C24C24

< C21 < C21 c > C25 HoaHoaëëc > C25

Nhöõng tieâu chuaån cô baûn cuûa daàu phun

ông phaùùp vap vaøø tieâu chua

tieâu chuaåån n ññeeåå ññaaùùnh gia

nh giaùù phaân loa

u phun. phaân loaïïi dai daààu phun.

MoMoäät sot soáá phphööông pha tham khaûûo)o) ((ññeeåå tham kha

Viscosity (Ñoä nhôùt)

50% distillation temperature (Nhieät ñoä chöng caát 50%)

Median n- paraffin carbon number

ASTM D 2887

1.33 kPa (10 mm Hg) ASTM D 1160

101.33 kPa (760 mm Hg) ASTM D 447

Saybolt universal seconds (SUS) at 37.8ºC ASTM D 445

°C

°F

°C

°F

628 651

nC19 nC20 nC21

‘60’

212

415 331 344 356

‘70’

435 455

380 391

nC23 nC24

224 235

673 716 736

‘80’ ‘100’

247

476 nC25 nC27

401 421

754 790

- Hoaït chaát :

Caùc chæ soá cuûa daàu khoaùng SK EnSpray 99 EC :

daàu khoaùng 99 %

- Chaát taïo nhuõ

1%

- Chæ soá cartbon :

2424

-Thaønh phaàn hyhrocarbon :

Isoparaffins 74% Isoparaffins

Naphthalenes 26% Naphthalenes

- % khoâng sulfonated hoaù (%UR) : 99,8%99,8%

- Ñaõ tinh loïc heát caùc aromatic haïi caây : 0%

Chaát nhuõ

DAÀU

NÖÔÙC

CHAÁT NHUÕ

DAÀU

daàu + nhuõ = daàu phun

Chaát nhuõ

Caùc loaïi daàu khoaùng thöôøng chöùa töø 0.35 to 2% chaát nhuõ. Tuy nhieân, neáu tæ leä paraffin vaø dö löôïng khoâng sulfunate hoùa (= hydrogen baûo hoaø) taêng, thì khaû naêng hoaø tan caøng trôû neân khoù hôn, vì vaäy thaønh phaàn nhuõ coùtheå taêng leân ñeán 6%.

Caùc loaïi daàu ngaøy nay thöôøng ñöôïc phoái hôïp vôùi caùc chaát nhuõ khoâng beàn. Khi phun nhuõ seõ vôõ nöôùc seõ rôi xuoáng, chæ coøn laïi maøng daàu bao phuû leân beà maët laù, dòch haïi…

Chaát nhuõ

Nöôùc

. Chaát nhuõ khoâng beàn seõ vôõ.

Daàu

. Nöôùc seõ tuoät khoûi beà maët.

. Daàu seõ ñoïng laïi treân beà maët laù.

Daàu

Nöôùc

Bao phuû Bao phuû dòch haïi dich haïi

Nöôùc giuùp traõi ñeàu daàu

Taïo thaønh maøng daàu treân laù

Nhöõng löu yù khi pha daàu phun

ÑÑeeåå nhuõ va nh phun p trong bìình phun

 NhieNhieäät t ññooää ooåån hôn hôïïp trong b

u khoâng bò taùùch lôch lôùùp trong b nhuõ vaøø dadaààu khoâng bò ta m sau: õng ññieieååm sau: cacaààn ln lööu yu yùù nhnhööõng

p trong bìình khoâng nh khoâng ñöñöôôïït vt vööôôïït qua t quaùù

 ÑÑooåå dadaààu vau vaøøo no nööôôùùc vac vaøø phaphaûûi khua

42oC42oC

 CaCaåån tha

u khi pha i khuaááy y ññeeààu khi pha

i thuoáác dac daïïng ng

n thaään khi pha da t (WP). Neááu pha chung, pha

boboäät (WP). Ne nnööôôùùc trc trööôôùùc khi cho thuo khoâng ñöñöôôïïc > 0.1kg khoâng n khi pha daààu vôu vôùùi cai caùùc loac loaïïi thuo u pha chung, phaûûi pha c khi cho thuoáác boc boäät vat vaøøo. So c > 0.1kg WP/100 i pha ññeeààu dau daààu vau vaøøo o o. Soáá llööôôïïng ng u phun. dung dòch daààu phun. WP/100 L L dung dòch da

Tính oån ñònh cuûa chaát nhuõ

thuoääc vac vaøøo soo soáá llööôôïïng va ng vaøø loaloaïïi cha

t giööõa nhuõ va õa nhuõ vaøø dadaààu cou coùù thetheåå ooåån n ññònh trong va t nhuõ, lieân i chaáát nhuõ, lieân ònh trong vaøøi i

 TuyTuyøø thuo kekeáát gi phuphuùùt hoa 2giô2giôøø..

 Trong b

t hoaëëc vac vaøøi giôi giôøø.. CoCoùù thetheåå ttöøöø 2020 phuphuùùtt ññeeáán n

nh phun, neááu trong 20 phu u trong 20 phuùùt hot hoåån hôn hôïïp ôp ôûû

 Sau khi phun leân caây, nhuõ seõ khoâ trong vo trong voøøng 30 phu

Trong bìình phun, ne ng thaùùi ti tóónh th tratraïïng tha nh thìì nhuõ co nhuõ coùù khakhaûû naêng ta naêng taùùch lôch lôùùp. p.

ng 2h, Sau khi phun leân caây, nhuõ seõ khoâ trong voøøng 2h, ng 30 phuùùt. t. ththööôôøøng th ng thìì trong vo

so saùùnh gi

õa daààu u

MoMoäät sot soáá so sa phun vaøø thuo phun va

nh giööõa da thuoáác hoc hoùùa hoa hoïïcc

ÖÖu u ññieieååm so vô

m so vôùùi thuo

i thuoáác HHc HH

ng vaäät cot coùù

ÍÍt t ññooääc vôc vôùùi ngi ngööôôøøi vai vaøø ññooääng va xxööông so

ông soááng. ng.

-- ÍÍt at aûûnh hnh hööôôûûng ng ññeeáán thieân

n thieân ññòch va

òch vaøø

y ra hieään tn tööôôïïng kha

ng khaùùng ng

u khoâng söûöû duduïïng qua

ng quaààn n

nhenheään. n. Khoâng xaûûy ra hie -- Khoâng xa thuoáác. c. thuo Khi phun daààu khoâng s -- Khi phun da aaùùo bao baûûo hoo hoää..

m so vôùùi thuo

i thuoááchochoùùa a

NhNhööôôïïc c ññieieååm so vô hohoïïcc

 -- CoCoùù nguy cô gaây ngo

k caây bò stress hôn khi phun trong ññk caây bò stress

nguy cô gaây ngoää ññooää hôn khi phun trong cao. c nhieäät t ññooää, a, aååm m ññooää cao.

hoahoaëëc nhie

 -- PhaPhaûûi phun vô

i khoáái li lööôôïïng nng nööôôùùc cao hôn phun thuo ng, thôøøi gian phun, va

nguoààn nn nööôôùùc c ññaaàày y ññuuûû trong mu

c cao hôn phun thuoáác hoc hoùùa hoa hoïïc c n phaûûi i i gian phun, vaøø cacaààn pha õng vuøøng ng

a khoâ hay ôûû nhnhööõng vu

trong muøøa khoâ hay ô

i phun vôùùi kho y gia taêng coâng lao ññooääng, thô do vaääy gia taêng coâng lao do va cocoùù nguo cao... cao...

ng daààu vau vaøøo IPM th

o IPM thööôôøøng chi ph

cao hôn lòch söûöû

ng chi phíí cao hôn lòch s ng PSO seõ ng phaûûi hiei hieååu rau raèèng PSO seõ

 -- Khi Khi öùöùng ung uïïng da ng hôïïp lyp lyùù thuo duduïïng hô mang laïïi lôi lôïïi i íích laâu da mang la

c , nhööng pha thuoáác hoc hoùùa hoa hoïïc , nh ch laâu daøøi vai vaøø bebeààn vn vöûöûng. ng.

Hieän töôïng ngoä ñoäc

Ngoä ñoäc cho caây thöôøng laø nguyeân nhaân chính laøm haïn cheá vieäc söû duïng daàu khoaùng nhö laø thuoác tröø saâu hay chaát hoå trôï.

Nguyeân nhaân daàu khoaùng gaây ñoäc cho caây

ng coùù thetheåå can thie can thieääp vap vaøøo cao caùùc chc chöùöùc naêng sinh ly

u khoaùùng co  DaDaààu khoa caây nhöö : hoâ ha caây nh : hoâ haááp, qua p, quaùù trtrìình hnh hìình tha nh thaøønh hoo nh hooùùc moân th c naêng sinh lyùù cucuûûa a c moân thöïöïc vac vaäät.t.

 Trong 10 naêm qua da ng vaøø nhnhööõng loa

nh cao ññaõ aõ ñöñöôôïïc c

carbon trung bìình cao õng loaïïi dai daààu nau naøøy coy coùù aaûûnh hnh hööôôûûng nhie ng nhieààu u ññeeáán n

 Do nhDo nhööõng khuye

Trong 10 naêm qua daààu cou coùù sosoáá carbon trung b ssöûöû duduïïng va chchöùöùc naêng sinh ly a caây. c naêng sinh lyùù cucuûûa caây.

c phun daààu u íít lt lööu yu yùù ññeeáán lien lieààu u

n cao trong vieääc phun da naêm. ch luõy trong caûû naêm.

llööôôïïng da  LieLieààu khuye

õng khuyeáán cao trong vie ng daààu cou coùù thetheåå ttíích luõy trong ca o treân nhaõn vaøø lielieààu tu tíích luõy da u khuyeáán can caùùo treân nhaõn va i tuyøø theo t t bieáán n ññooååi tuy theo töøöøng loa ch luõy daààu trong caây u trong caây ng caây coùù i gioááng caây co ng loaïïi gio

i & cam navel  trung b

trong naêm seõ raáát bie trong naêm seõ ra mumuùùi. Vi. Víí duduïï nhnhöö :: c gioááng quy -- CaCaùùc gio -- BBööôôûûi & cam navel -- Cam , chanh, b ng quyùùt t mamaåån can caûûm nham nhaáát t trung bìình nh i chuøøm m  íít ma Cam , chanh, bööôôûûi chu t maååm cam caûûmm

NhNhööõng nguyeân nhaân ch

õng nguyeân nhaân chíính nh

gaây hieään tn tööôôïïng ngo gaây hie

c caây ng ngoää ññooääc caây

 SSöïöï hiehieään die  ToToåång lng lööôôïïng da

p chaáát trong da t trong daààu.u. n dieään cun cuûûa caa caùùc aromatics

50 cc/10l). p: 40--50 cc/10l). 100 cc/10l). cao: 70--100 cc/10l). c aromatics vavaøø tataïïp cha ch luõy treân caây. u phun tíích luõy treân caây. n/naêm (nññ thathaááp: 40 n/naêm (nññ cao: 70 18 laààn/naêm (n 10 laààn/naêm (n

c (Khoâ haïïn, un, uùùng nng nööôôùùc).c). i caây maãn caûûm vam vaøø ôôûû momoäät sot soáá giai

giai ññoaoaïïn maãn ca ng taùùch lô n maãn caûûm. m. ch lôùùp.p. n hieään tn tööôôïïng ta

ng daààu phun t . Khoâng neân quaùù 18 la . Khoâng neân qua . Khoâng neân quaùù 10 la . Khoâng neân qua  NhieNhieäät t ññooää >> 3535°°C.C. ang bò soáác (Khoâ ha  Caây Caây ññang bò so  MoMoäät sot soáá loaloaïïi caây maãn ca Khi pha khoâng khuaááy toy toáát daãn  Khi pha khoâng khua Pha vôùùi nhi nhööõng cha  Pha vô õng chaáát khoâng t t daãn ññeeáán hie ông hôïïp.p. t khoâng tööông hô

Trieäu chöùng ngoä ñoäc caáp tính

Veát suûng daàu

Veát suûng daàu thöôøng gaây neân hieän töôïng ngoä ñoäc

 Trong

i, nhieäät t ññooää hôn 30

hôn 3000 vavaøø aaååm m ññooää hôn hôn

Trong ññk cak caùùc nc nööôôùùc nhie 8080%; %; lalaøø ññieieààu kieu kieään deã xa

c nhieäät t ññôôùùi, nhie n deã xaûûy ra ngo

y ra ngoää ññooääc. c.

 ÑÑooää nhônhôùùt giaõm khi nhie

t giaõm khi nhieäät t ññooää taêng, da

taêng, daààu cau caààn thô

n thôøøi gian da

i hôn i gian daøøi hôn

ññeeåå khoâ do va

khoâ do vaääy tha

y thaååm tham thaááu vau vaøøo caây nhie

o caây nhieààu hôn neân th

u hôn neân thööôôøøng ng

xaxaûûy ra hie

y ra hieään tn tööôôïïng ng ññooáám dam daààu. u.

 Khi pha

Khi phaùùt hiet hieään nhn nhööõng ve

õng veáát sut suûûng da

ng daààu, cau, caààn ngn ngööng phun da

u cho ng phun daààu cho

ññeeáán khi ca

n khi caùùc vec veáát nat naøøy biey bieáán ma

n maáát.Trong

t.Trong ññieieààu kieu kieään nhie

n nhieäät t ññôôùùi ai aååm, m,

veveáát dat daààu cau caààn thô

n thôøøi gian laâu hôn

i gian laâu hôn ññeã phaân huy

eã phaân huyûû treân tra

treân traùùi. i.

12 sprays at 0.4% PSO

20 sprays at 0.2% PSO

Hieän töôïng ruïng laù

Ruïng laù

a

E S

a

E S

a

- +

ab

- + s v a e

b

s e v a e l f o

b

r e b m u n

n a e m

l f o r e b m u n n a e m

SK 99 0.2% SK 99 0.4% SK 99 0.1% + pesticide

SK 99 0.2% + pesticide

Pesticide only

SK 99 0.2%

SK 99 0.4%

Pesticide only

SK 99 0.1% + pesticide

SK 99 0.2% + pesticide

Gioáng Tangerine Kiew Wan

Gioáng cam maät

Ruïng laù

Thöïc teá ôû ÑBSCL

 VaVaøøo giai

ra hoa, xieáát nt nööôôùùc vac vaøø ttööôôùùi i ññaãm

ch thíích ch

y phun daààu seõ deã xa

aãm ññeeåå kkíích th u seõ deã xaûûy ra hie

y ra hieään n

o giai ññoaoaïïn xn xöûöû lylyùù ra hoa, xie m hoa caààn ln lööu yu yùù giai giai ññoaoaïïn nan naøøy phun da ng ruïïng lang laùù

mamaààm hoa ca ttööôôïïng ru

 Phun no

n deã xaûûy ra ngo

Phun noààng ng ññooää thathaááp thp thööôôøøng xuyeân nhie hôn phun vôùùi noi noààng ng ññooää cao nh hôn phun vô

ng xuyeân nhieààu lau laààn deã xa ng thôøøi gian phun

i gian phun ññònh ky

cao nhööng thô

y ra ngoää ññooääc c laâu hôn. ònh kyøø laâu hôn.

 Khoâng neân phun va

ra hoa. Khoâng neân phun vaøøo go gññ ra hoa.

Hieän töôïng raùm naéng

Raùm naéng

E S

- + t i u r f d e n r u b n u s

f o r e b m u n

SK 99 0.2% + pesticide

Pesticide only

Maøu saéc

a

b

x e d n

c

l

i r u o o c

0.2% PSO

0.4% PSO

Pesticide

0.1% PSO + Pesticide

0.2% PSO + Pesticide

treatment

Maøu saéc

x e d n

l

i r u o o c

14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

0.2% PSO + Pesticide

Pesticide

treatment

Maøu saéc

Vaán ñeà maøu saéc voõ traùi trong ñieàu kieän thöïc teá ÑBSCL

 NhNhööõng gio

õng gioááng co

ng coùù mamaøøu cam th

u cam thìì ngngööng xòt 3

ng xòt 3--4 tua

4 tuaààn trn trööôôùùc thu hoa

c thu hoaïïch. ch.

 NeNeááu dau daààu tu tíích luyõ treân voõ tra

i thaøønh nh

ch luyõ treân voõ traùùi tha n maøøu voõ tra

õng veáát sut suûûng da nh nhööõng ve u voõ traùùi thi thìì cocoùù thetheåå ngngööng phun tr

ng daààu cou coùù c thu ng phun trööôôùùc thu

thetheåå aaûûnh hnh hööôôûûng ng ññeeáán ma hoahoaïïch va

ch vaøøi tha

ng . i thaùùng .

 Khi phun vô

0,2% khoâng xuaáát hiet hieään can caùùc vec veáát sut suûûng da

ng daààu u

Khi phun vôùùi noi noààng ng ññooää 0,2% khoâng xua ththìì cocoùù thetheåå phun cho

phun cho ññeeáán lun luùùc thu hoa

c thu hoaïïch .ch .

Nhöõng giôùi haïn an toaøn khi söû duïng daàu khoaùng

Khi phun daààu vôu vôùùi li lööôôïïng nng nööôôùùc 3000 Khi phun da

c 3000 L/ha

L/ha (cho v

(cho vööôôøøn caây lô

n caây lôùùn), ca

sau : n), caààn ln lööu yu yùù nhnhöö sau :

 ÑÑooáái vôi vôùùi nhi nhööõng gio

õng gioááng maãm ca

ng maãm caûûm nhm nhöö cacaùùc gio

ng quyùùt not noààng ng ññooää totoåång co

ng caùùc lac laààn n

c gioááng quy 2.5%, trong khi caùùc gio

c gioááng co

ng coùù khakhaûû naêng phu

ng coääng ca naêng phuïïc hoc hoàài i

phun trong naêm khoâng quaùù 2.5%, trong khi ca phun trong naêm khoâng qua trong caûû naêm co nhanh noààng ng ññooää trong ca nhanh no

naêm coùù thetheåå ññeeáán 4n 4% %

ng maãm caûûm moãi la

m moãi laààn phun no

n phun noààng ng ññooää lalaøø 0,2%,

0,2%, ññònh ky

õa 2 laààn n

14 ngaøøy, nh

õng gioááng maãm ca y, nhööõng gio

t maãn caûûm nom noààng ng ññooää khoâng qua

ònh kyøø gigiööõa 2 la 0,4%. Tuy nhieân khoâng quaùù 0,4%. Tuy nhieân

 ÑÑooáái vôi vôùùi nhi nhööõng gio phun laøø 14 nga phun la ng caùùch gi khoaûûng ca khoa

ch giööõa 2 la

õng gioááng ng íít maãn ca n phun khoâng neân íít hôn 14 nga õa 2 laààn phun khoâng neân

t hôn 14 ngaøøy.y.

ng maåån can caûûm phun no

m phun noààng ng ññooää khoa

ng 0,5%, khoaûûng 0,5%,

 NeNeááu xòt 1 la nhnhööõng gio

u xòt 1 laáán n ññeeåå trtröøöø rereääp vap vaûûy y ññooáái vôi vôùùi gio t maãn caûûm com coùù thetheåå phun no õng gioááng ng íít maãn ca

i gioááng ma phun noààng ng ññooää 1%.1%.

1400000

1200000

1000000

800000

Giaù thaønh khi söû duïng daàu

D N V

600000

Pesticide cost Labour cost Total

400000

200000

PSO

pesticide

IPM pesticide

control strategy

SOFRI 1998

160

140

120

100

PSO pesticide IPM pesticide

Weight (g)

Sugar (%)

Yield (kg)

SOFRI 1998

Naêng suaát vaø chaát löôïng traùi Fruit yield andy quality

Cô cheáá tataùùc c ññooääng cu Cô che

ng cuûûa daa daààu khoa

u khoaùùngng

t saâu haïïi bai baèèng ta

ng taùùc c ññooääng la

ng laøøm bm bíít lot loåå

Cô cheáá diedieäät saâu ha  Cô che thôthôûû ..

LaLaøøm thay nh saâu haïïii m thay ññooååi tai taääp tp tíính saâu ha

nh cuûûa coân tru ng bò a coân truøøng bò

• Nhöõng dòch haïi bò aûnh höôûng khi phun daàu goàm : • Nheän • Boï tró • Whiteflies • Raày Psyllids • Boï xít Bugs • Doøi ñuïc laù

Saâu veõ buøa • • Ruoài ñuïc traùi • Caùc loaïi saâu • Caùc loaïi boï caùnh cöùng

nh vi chíính cu  CaCaùùc hac haøønh vi ch ng goààm :m : aaûûnh hnh hööôôûûng go  TaTaääp tp tíính aên nh aên  ÑÑeeûû trtröùöùngng

are minimally arthropods are minimally

Caùc coân truøng coù lôïi raát ít bò aûnh höôûng

Beneficial arthropods Beneficial affected affected

Tamarixia radiata

Diaphorencyrtus aligarhensis

Olla v-nigrum

Harmonia axyridis

Green ants minimally affected Green ants minimally affected

Daàu khoaùng khoâng aûnh höôûng nhieàu ñeán kieán vaøng

l

s e i n o o c s t n a n e e r g f o r e b m u N

PSO

IPM pesticide

pesticide treatment

SOFRI 1998

PhoPhoøøng tr

ng tröøöø bebeäänh ha

nh haïïi:i:

 NaNaáám bem beäänh:nh: PhaPhaáán tran traééng treân nhie

ng treân nhieààu loau loaïïi caây, be

i caây, beäänh nh

sigatoka treân chuo sigatoka

treân chuoáái.i.

truyeààn ben beäänh virus: ra

nh virus: raàày me

y meààm, ram, raàày y

Ngaên chaên söïöï truye  Ngaên chaên s phaphaáánn……....……

 Ngaên chaên s

truyeààn ben beäänh vi khua

gaân xanh ( nh vi khuaåån: van: vaøøng lang laùù gaân xanh (

i do raàày cho

y choåång ca

ng caùùnh,nh,

Ngaên chaên söïöï truye huanglongbing) treân caây coùù mumuùùi do ra huanglongbing) treân caây co Diaphorina citricitri, truye Diaphorina

, truyeààn ben beäänh.nh.

KKíích th

ch thööôôùùc gio

c gioïït dat daààu phun va

ch phun u phun vaøø thetheåå ttíích phun

L/caây (bìình nh L/caây (b tay) tay) L/ha (b(bìình nh L/ha mamaùùy)y) ChieChieààu cao caây u cao caây (m) (m)

1.501.50 0.60.6 380380

2.002.00 1.51.5 600600

2.502.50 4.54.5 1700 1700

3.003.00 7.07.0 2800 2800

3.503.50 9.09.0 3600 3600

4.004.00 10.010.0 4000 4000

Calculation per hectare for 400 citrus trees at 3.5x7 m

u khoaùùng ng

MoMoäät sot soáá kekeáát qua phophoøøng tr

phun daààu khoa t quaûû phun da i dòch haïïii ng tröøöø cacaùùc loac loaøøi dòch ha

100

Hieäu quaû cuûa daàu khoaùng treân thaønh truøng raày choång caùnh D. citri (Trial 1)

c

bc

ab

R2=0.42

a

y t i l a t r o m e g a t n e c r e P

w ater

0.25% PSO

0.50% PSO

0.75% PSO

1% PSO

1.25% PSO

Treatment

Rae et al. 2005. In press

1.2

Hieäu quaû cuûa daàu khoaùng treân thaønh truøng raày choång caùnh D. citri (Trial 2)

d

s d

i l l

c

0.8

bc

0.6

b

0.4

a

y s p d a e d f o n o i t r o p o r P

0.2

w ater

2x0.25% PSO

0.5% PSO

2x0.5% PSO

0.75% PSO

2x0.75% PSO

Treatment

Rae et al. 2005. In press

Hieäu quaû cuûa daàu treân raày D. citri (TN ngoaøi ñoàng)

a

Precount

)

E S + (

b

s t l

u d a f o r e b m u N

w ater

PSO

Treatm ent

Hieäu quaû cuûa daàu khoaùng treân ñeû tröùng cuûa saâu veõ buøa

Khoâng phun Coù phun

Liu et al. (unpublished data)

a l n e r t u a s

o S

15/12 29/12 12/1 7/2 21/2 14/3 27/3 12/4 30/4 16/5

1994 - 1995

Impact of 4 pre-egg peak 0.5% nC23 PSO sprays in coastal New South Wales

8 Larvae

6

4

2

0 h s u l f r e p

Eggs

1.2 r e b m u n

0.8

0.4

0 e g a r e v A

N R

C o ntrol

O

m eth o ate Diflu b e nzuro n

0.5 % G u a n g d o n g

0.5 % L o vis 0.5 % D-C-Tro n

Rae et al. 1997. International Journal of Pest Management 43, 71-75

Keát luaän

Khi tröùng raày choång caùnh ñaõ ñöôïc ñeû leân caây kyù chuû thì hieäu quaû dieät tröùng cuûa daàu khoaùng khoâng cao nhöng daàu coù theå ngaên caûn raát hieäu quaû raày tröôûng thaønh ñeán ñeû tröùng ôû caùc caây coù phun daàu .  Raày choång caùnh ôû giai ñoaïn tuoåi 1, 2 hieäu quaû dieät raày cuûa daàu ñaït >90% (tæ leä cheát) ôû noàng ñoä 0.5%.  Tæ leä cheát cuûa raày tröôûng thaønh taêng khi taêng noàng ñoä phun daàu. Soá raày tröôûng thaønh giaõm coù yù nghóa vôùi nghieäm thöùc phuun daàu noàng ñoä 1% . Ñieàu naøy coù theå laø do cô cheá xua ñuoåi taùc ñoäng hôn laø cô cheá gaây cheát .

Daàu khoaùng giaõm söï ñeû tröùng cuûa saâu veõ buøa

0.7

0.6

0.5

0.4 Concentrations much lower (0.125%) than those used to drown scales and mites (1-2%) have dramatic effects on numbers of eggs laid by citrus leafminer (Beattie et al. 1995)

f a e l r e p

0.3

0.2 Effects increase with increasing median nCy values (Liu et al. 2001)

s e n i M

0.1

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0 nC21 HMO concentration (% v/v)

Daàu khoaùng giaõm söï ñeû tröùng cuûa saâu veõ buøa

Unsprayed

Sprayed

Liu et al. (unpublished data)

f a e l r e p s e n i M

15/12 29/12 12/1 7/2 21/2 14/3 27/3 12/4 30/4 16/5

1994 - 1995

Impact of 4 pre-egg peak 0.5% nC23 PSO sprays in coastal New South Wales

Saâu veõ buøa — Phyllocnistis citri

Tröùng ñeû treân laù chöa thaønh thuïc, coù chieàu daøi < 4 cm

Phoøng trò döïa treân cô sôû laø ngaên chaën (phun phoøng) vaø nhaém vaøo giai ñoaïn ra choài non – khoâng hieäu quaû ñoái vôùi laù ñaõ bò nhieãm

Phun xòt treân choài chöa thaønh thuïc vôùi 40-50 mL daàu /10L nöôùc. Baét ñaàu phun khi choài nhuù ra vaø tieáp tuïc phun ñònh kyø 5-14 ngaøy cho ñeán khi laù ñaït chieàu daøi 30 mm

Tæa boû caùc choài khoâng mong muoán.

Nheän haïi

Nheän haïi laø ñoái töôïng xuaát hieän gaây haïi thöôøng xuyeân treân caây coù muùi vaø thöôøng ñöôïc phoøng tröø baèng nhieàu loaïi thuoác hoùa hoïc.

Khi cam quyùt xuaát hieän nheän haïi coù theå phun daàu ñeå phoøng trò.

Infestations are unlikely to occur when multiple low concentration oil sprays are used to control citrus leafminer

0.7

0.6

0.5

Thí nghieäm phun daàu vôùi caùc noàng ñoä khaùc nhau ñeå phoøng tröø nheän ñoû treân cam taïi mieàn Nam Trung Quoác .

e t i

0.4

0.3

F U

0.2

m d e r f o r e b m u N

F U

0.1

Farm er

3 x 1 % C 21 2 x 1 % C 21 1 x 2 % C 21 1 x 1 % C 21 6 x 0.5 % C 21 U nsprayed 4 x 0.25 % + 4 x 0.5 % C 27 4 x 0.25 % + 4 x 0.5 % C 21 4 x 1 % C 21 6 x 0.5 % C 23 6 x 0.5 % C 27 4 x 0.5 % C 21 4 x 0.25 % + 4 x 0.5 % C 23

Reäp vaûy meàm vaø reäp saùp

Haàu heát reäp vaûy meàm (nhö : Coccus sp.,Saissetia sp.,Ceroplastes sp.) vaø reäp saùp boâng (Planococcus citri, Pseudococus sp.) khoù phoøng tröø hôn reäp (vaûy) dính (armoured scales)

Daàu khoaùng chæ coù theå phoøng tröø toát reäp saùp tuoåi 1 vaø 2 baèng caùch phun tröïc tieáp leân caùc boä phaän nhieãm.

Caùc loaøi reäp vaûy saùp (Wax scales) nhö reäp saùp traéng (Ceroplastes destructor), reäp saùp hoàng (Ceroplastes rubens) and reäp saùp vaûy cöùng (Ceroplastes sinensis) laø deã phoøng tröø nhaát.

Phun daàu ñôn vôùi noàng ñoä 1% vôùi löôïng nöôùc cao at very high volume seõ coù hieäu quaû phoøng trò nhö kh phun caùc loaïi thuoác hoùa hoïc vaø nhö hoån hôïp daàu phoái hôïp vôùi thuoác.

Reäp vaûy cöùng (Armoured scales)

Caùc loaøi reäp vaûy nhö : reäp vaûy ñoû (Aonidiella aurantii ) vaø reäp vaûy (Lepidosaphes beckii) raát deã phoøng tröø baèng daàu khoaùng.

Noàng ñoä phun laø töø 0.5 ñeán 1%.

Raày meàm

Luaân phieân thuoác goác primicarb vaø caùc loaïi thuoác khaùc trong chöông trình IPM ñeå phoøng tröø raày meàm khi tæ leä nhieãm ñaït ñeán ngöôûng phun xòt.

Tính khaùng seõ giaõm khi söû duïng luaân phieân caùc loaïi thuoác hoùa hoïc

Caùc thuoác phun raày meàm phaûi ñöôïc duøng vôùi lieàu löôïng thaáp nhaát.

Xòt daàu khoaùng seõ giaõm ñöôïc maät soá raày meàm nhöng ít hieäu quaû ñoái vôùi moät soá loaøi nhö : Raày meàm ñen/ cam quyùt.

SSöûöû duduïïng da

u khoaùùng ng

ng daààu khoa nhnhöö chachaáát hot hoåå trôtrôïï

KhaKhaûû naêng t ông hôïïp cup cuûûa daa daààu khoa u khoaùùng ng

naêng tööông hô vavaøø cacaùùc thuo c thuoáác trc tröøöø saâu kha saâu khaùùcc

ng hôïïp, khi pha da u khoaùùng vô ng vôùùi cai caùùc c

p, khi pha daààu khoa u quaûû cucuûûa haa haààu heu heáát cat caùùc loa c loaïïi thuo i thuoáác hoc hoùùa a m taêng hieääu qua

c cho caây ng ngoää ññooääc cho caây

i moäät sot soáá loaloaïïi thuo y ra hieään tn tööôôïïng ngo i thuoáác khoâng t c khoâng tööông hô

Trong haààu heu heáát trt trööôôøøng hô •• Trong ha c seõ laøøm taêng hie thuoáác seõ la thuo hohoïïc. c. Tuy nhieân , cuõng coùù thetheåå xaxaûûy ra hie •• Tuy nhieân , cuõng co khi pha daààu vôu vôùùi mo khi pha da •• ÑÑooáái vôi vôùùi nhi nhööõng loa õng loaïïi thuo ông hôïïp . p . m naêng gaây ngoää i thuoáác hoc hoùùa hoa hoïïc coc coùù tietieààm naêng gaây ngo

u pha chung vôùùi dai daààu khoa u khoaùùng th seõ taêng nguy ng thìì cocoùù thetheåå seõ taêng nguy

ññooääc nec neááu pha chung vô caây hôn . cô ngoää ññococää caây hôn . cô ngo

NhNhööõng lô õng lôïïi i íích khi pha da u khoaùùng ng

ch khi pha daààu khoa c thuoáác hoc hoùùa hoa hoïïcc vavaøø cacaùùc thuo

phaân huõy thuoáác. c.

a thuoáác leân cao nha c leân cao nhaáát. t. u quaûû cucuûûa thuo

a thuoáác. c.

traõi ññeeààu thuo u thuoáác. c.

•• Ngaên cha •• Gia taêng hie •• Taêng s •• Taêng t •• Ngaên ca •• Taêng s •• Giaõm s •• Taêng s

bao phuûû. .

Ngaên chaëën sn söïöï phaân huõy thuo Gia taêng hieääu qua Taêng söïöï thathaååm tham thaááu . u . nh beààn cun cuûûa thuo Taêng tíính be Ngaên caûûn sn söïöï boboáác hôi va Taêng söïöï babaùùm dm díính va Giaõm söùöùc caêng be Taêng söïöï xaâm nha õa troâi. c hôi vaøø rrööõa troâi. nh vaøø traõi c caêng beàà mamaëët vat vaøø taêng xaâm nhaääp thuo taêng ññooää bao phu n caây . p thuoáác vac vaøøo tao taùùn caây .

NhNhööõng ha u quaûû khi pha da

õng haääu qua c loaïïi thuo khi pha daààu u c khoâng tööông hô i thuoáác khoâng t ông hôïïpp vôvôùùi cai caùùc loa

y choùùp lap laùù

õng ññooáám dam daààu treân la

u treân laùù vavaøø tratraùùi i nh cho caây c maõn tíính cho caây

Gaây ngoää ññooääc maõn t Sinh trööôôûûng cha ng chaäämm Caây bò cheáát dat daàànn

nh cho caây Gaây ngoää ññooääc cac caááp tp tíính cho caây Gaây ngo •• ChaChaùùy lay laùù •• RuRuïïng lang laùù en treân laùù •• ÑÑooáám m ññen treân la •• ChaChaùùy cho ng hoa. •• BieBieáán dan daïïng hoa. •• NhNhööõng •• Gaây ngo •• Sinh tr •• Caây bò che

CaCaùùc goc goáác thuo c thuoáác hoc hoùùa hoa hoïïc tc tööông hô ông hôïïp vôp vôùùi dai daààuu

methyl demeton--SS--methyl demeton

mancozeb mancozeb

diflubenzunon diflubenzunon

oxychloride copper oxychloride copper

nh phun khi pha tröïöïc tiec tieááp vap vaøøo bo bìình phun khi pha tr malathion endosulfan malathion endosulfan dimethoate fenvalerate dimethoate fenvalerate chlorpyrifos methidathion chlorpyrifos methidathion abamectin methomyl abamectin methomyl cartap permethrin cartap permethrin

CaCaùùc goc goáác thuo c thuoáác hoc hoùùa hoa hoïïc khoâng t ông hôïïp vôp vôùùi dai daààuu

propargite propargite

captan captan

oxide butatin oxide butatin

t traõi ChaChaáát traõi

sulfur in any form sulfur in any form

ChatChatáá hoahoaïït t ññooääng be

ng beàà mamaëëtt

CaCaùùc loa

chlorothalnil chlorothalnil

ion i phaân qua laùù ion c loaïïi phaân qua la hoahoaùù caocao

carbaryl carbaryl