Báo cáo nông nghiệp: "ảNH HƯởNG CủA CáC MứC NĂNG LƯợNG TRAO ĐổI, PROTEIN THÔ Và LYSINE TRONG KHẩU PHầN ĐếN SINH TRƯởNG Và HIệU QUả CHUYểN HOá THứC ĂN CủA VịT CV SUPER M NUÔI THịT"

Tạp chí Khoa học và Phát triển 2010: Tập 8, số 2: 277 - 286 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI

¶NH H¦ëNG CñA C¸C MøC N¡NG L¦îNG TRAO §æI, PROTEIN TH¤ Vμ LYSINE TRONG KHÈU PHÇN §ÕN SINH TR¦ëNG Vμ HIÖU QU¶ CHUYÓN HO¸ THøC ¡N CñA VÞT CV SUPER M NU¤I THÞT

Effects of Diet Metabolizable Energy, Crude Protein and Lysine Levels on Growth and Feed Conversion Ratio of Cherry Valley Broiler Ducks

Trần Quốc Việt1, Đặng Thái Hải2

1Viện Chăn nuôi Quốc gia 2Khoa Chăn nuôi và Nuôi trồng thủy sản, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội Địa chỉ email tác giả liên lạc: dthai@hua.edu.vn

TÓM TẮT

Thí nghiệm (TN) được thực hiện nhằm xác định ảnh hưởng của các mức năng lượng trao đổi (ME), protein thô (CP) và lysine (Lys) tiêu hoá trong khẩu phần (KP) ăn tới sinh trưởng và hiệu quả chuyển hoá thức ăn (HQCHTA). Vịt CV Super M một ngày tuổi, 729 con (trống và mái) được chia đều thành 27 ô, cứ 3 ô thành một lô (3 lần lặp lại) tương ứng với một KP. Thí nghiệm được thiết kế theo phương pháp TN hai nhân tố: 1) ME với 3 mức: 2850/2950, 2950/3050 và 2750/2850 kcal/kg, tương ứng các mức CP: 20/17, 21/18 và 19/16% và 2) Lys tiêu hóa với 3 mức: 0,95/0,85%, 1,00/0,90% và 0,90/0,80% tương ứng cho hai giai đoạn 0 - 2 tuần tuổi/3 - 7 tuần tuổi. Tổng số 9 lô TN được bố trí theo phương pháp hoàn toàn ngẫu nhiên. Kết quả cho thấy: Lô 4 nhận KP với mức ME 2850/2950 kcal/kg TA, CP 20/17%, Lys tiêu hóa 1,00/0,90% (dạng tổng số 1,19/1,05%) tương ứng giai đoạn sơ sinh - 2 tuần tuổi/3 - 7 tuần tuổi có tốc độ sinh trưởng cao nhất; khối lượng 2 tuần tuổi và kết thúc TN đạt tương ứng 635 và 3147g/con; tăng trọng (giai đoạn 0 - 2 tuần tuổi và 3 - 7 tuần tuổi) tương ứng đạt 51,0 và 63,1 g/con/ngày (P<0,05). Đồng thời, lô 4 cũng cho HQCHTA tốt nhất và chi phí thức ăn thấp nhất trong cả giai đoạn nuôi (P<0,05). HQCHTA là 2,29 kg thức ăn/kg tăng trọng. Như vậy, KP ăn tối ưu cho vịt CV Super M nuôi thịt là KP có mức ME 2850/2950 kcal/kg TA, CP 20/17% và mức Lys tiêu hoá 1,00/0,90% (lysine tổng số 1,19/1,05%, tương ứng giai đoạn 0 - 2 tuần tuổi/3 - 7 tuần tuổi.

Từ khoá: Hiệu quả chuyển hoá thức ăn, lysine, năng lượng trao đổi, protein thô, vịt CV Super M.

SUMMARY

An experiment was carried out to determine effects of diet metabolizable energy (ME), crude protein (CP) and digestible lysine levels on growth and feed conversion ratio of Cherry Valley broiler ducks. A total of 729 day old male and female ducks were divided into 27 boxes with three boxes for a group (3 replicates) corresponding to a diet. The experiment was designed according to a 3x3 factorial arrangement 1) metabolizable energy with three levels: medium (2850/2950), high (2950/3050) and low (2750/2850 kcal/kg) corresponding to three crude protein levels medium (20/17), high (21/18) and low (19/16%) and 2) digestible lysine with three levels: medium (0.95/0.85%), high (1.00/0.90%) and low (0.90/0.80%), respectively for the two fattening periods which were 0 - 2 and 3 - 7 weeks of the age. Results showed that the group received diets with levels of 2850/2950 kcal ME/kg, 20/17 percent CP and digestive lysine of 1.00/0.90 percent (total lysine 1,19/1.05 percent), respectively for 0 - 2 and 3 - 7 weeks of the age, reached the best growth rate; the average body weight at 2 weeks and 7 weeks of the age, respectively, was 635 and 3147g, and the daily weight gain in the period of 0 - 2 weeks and 3 - 7 weeks of the age reached respectively 51.0 and 63.1 g/bird (P<0.05). The best feed conversion ratio

277

Ảnh hưởng của các mức năng lượng trao đổi, protein thô và lysine trong khẩu phần đến sinh trưởng ...

(FCR) and lowest cost of feed in the total fattening period were also found in this group (P <0.05). The FCR of the group was 2.29 kg. Thus, the optimal diet for Cherry Valley broiler ducks should contain 2850/2950 kcal ME/kg, 20/17% CP and 1.00/0.90% digestible lysine levels of (1.19/1.05% total lysine), corresponding to 0 - 2 weeks/3 - 7 weeks of the age.

Key words: Cherry Valley ducks, crude protein, feed conversion ratio, lysine, metabolizable

energy.

1. §ÆT VÊN §Ò

TA hçn hîp thÝch hîp cho gièng vÞt nμy trong ®iÒu khiÖn ch¨n nu«i tËp trung ë n−íc ta.

2. VËT LIÖU Vμ PH¦¥NG PH¸P

Nghiªn cøu ®−îc tiÕn hμnh trªn ®μn vÞt CV Super M, trong thêi gian tõ th¸ng 01/2009 ®Õn th¸ng 07/2009.

VÞt lμ lo¹i thñy cÇm cã rÊt nhiÒu −u ®iÓm nh− Ýt bÖnh, søc chèng chÞu bÖnh tËt cao, sinh tr−ëng nhanh, ... CV Super M lμ gièng vÞt chuyªn thÞt cao s¶n, thÝch hîp víi ph−¬ng thøc ch¨n nu«i c«ng nghiÖp. HiÖn nay, gièng vÞt nμy ®−îc nu«i kh¸ phæ biÕn trong c¸c trang tr¹i nu«i vÞt th−¬ng phÈm, thêi gian xuÊt chuång kho¶ng 7 - 9 tuÇn tuæi.

¶nh h−ëng cña c¸c møc ME, CP vμ Lys trong KP ®−îc ®¸nh gi¸ qua c¸c chØ tiªu: sinh tr−ëng, hiÖu qu¶ chuyÓn ho¸ thøc ¨n (HQCHTA) cña vÞt CV Super M nu«i theo ph−¬ng thøc c«ng nghiÖp.

VÞt CV Super M mét ngμy tuæi, 729 con, gåm 351 trèng vμ 378 m¸i, chia thμnh 27 « (14 m¸i vμ 13 trèng/«), cø 3 « thμnh mét l« (3 lÇn lÆp l¹i) t−¬ng øng víi mét KP.

ThÝ nghiÖm (TN) ®−îc thiÕt kÕ theo

ph−¬ng ph¸p TN hai nh©n tè:

MÆt kh¸c, chóng ta ®Òu biÕt, mét trong nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng nhiÒu ®Õn n¨ng suÊt, chÊt l−îng cña s¶n phÈm ch¨n nu«i lμ gi¸ trÞ dinh d−ìng cña thøc ¨n (TA), trong ®ã n¨ng l−îng trao ®æi (ME) vμ protein th« (CP) lμ hai chØ tiªu quan träng nhÊt. H¬n n÷a, TA l¹i chiÕm kho¶ng 60 - 70% trong gi¸ thμnh s¶n phÈm, nªn sö dông lo¹i TA hçn hîp cã hμm l−îng dinh d−ìng phï hîp th× ch¨n nu«i míi ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.

(1) ME víi 3 møc: trung b×nh (2850/2950 kcal/kg); cao (2950/3050 kcal/kg) vμ thÊp (2750/2850 kcal/kg) t−¬ng øng c¸c giai ®o¹n sinh tr−ëng: 0 - 14 ngμy tuæi/15 ngμy tuæi - xuÊt chuång. Møc CP t−¬ng øng: 200/170 g/kg; 210/180 g/kg vμ 190/160 g/kg.

(1,00/0,90%) vμ

Tuy nhiªn, viÖc nghiªn cøu vÒ nhu cÇu ME vμ CP, ®Æc biÖt lμ vÒ lysine (Lys) - mét axit amin thiÕt yÕu v« cïng quan träng cã thÓ lμm c¬ së ®Ó ®−a ra nhu cÇu vÒ c¸c axit amin thiÕt yÕu kh¸c cho gièng vÞt siªu thÞt nμy, ch−a ®−îc nghiªn cøu mét c¸ch ®ång bé t¹i n−íc ta.

§Ò tμi nμy ®−îc thùc hiÖn nh»m x¸c ®Þnh nhu cÇu ME, CP vμ Lys trong khÈu phÇn (KP) ¨n cña vÞt CV Super M th−¬ng phÈm, lμm c¬ së cho viÖc x©y dùng c«ng thøc

(2) Lys tiªu hãa cã 3 møc: trung b×nh (0,95/0,85%); cao thÊp (0,90/0,80%). C¸c axit amin kh¸c (Met, Thr vμ Trp) ®−îc c©n ®èi víi Lys theo Baker vμ cs. (1996). Tæng sè (3 x 3) 9 l« TN, ®−îc bè trÝ theo ph−¬ng ph¸p hoμn toμn ngÉu nhiªn. S¬ ®å bè trÝ TN ®−îc tr×nh bμy ë b¶ng 1.

278

Trần Quốc Việt, Đặng Thái Hải

B¶ng 1. S¬ ®å bè trÝ thÝ nghiÖm

Lô Mức Giai đoạn sơ sinh - 2 tuần tuổi CP ME (%) (kcal/kg) Giai đoạn 3 - 7 tuần tuổi CP (%) ME (kcal/kg)

ME cao và CP cao 2950 21 3050 18

ME trung bình và CP trung bình 2850 20 2950 17

ME thấp và CP thấp 2750 19 2850 16 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Lys t/h (%) 1,00 0,95 0,90 1,00 0,95 0,90 1,00 0,95 0,90 Lys t/h (%) 0,90 0,85 0,80 0,90 0,85 0,80 0,90 0,85 0,80

5 con/m2, trong chuång th«ng tho¸ng tù nhiªn, trªn nÒn xi m¨ng ®én trÊu. TA cho vÞt lμ d¹ng viªn (®−êng kÝnh 2,5 mm cho giai ®o¹n SS - 2 tuÇn tuæi vμ 3,0 mm cho giai ®o¹n 3 tuÇn tuæi - xuÊt chuång). VÞt ®−îc cung cÊp n−íc s¹ch vμ TA tù do. CÊu tróc vμ gi¸ trÞ dinh d−ìng cña c¸c KP ®−îc cho ë b¶ng 2 vμ b¶ng 3.

VÞt trèng m¸i ®−îc nu«i chung víi mËt ®é

VÞt c¸c l« ®−îc c©n lóc lóc s¬ sinh (SS), hμng tuÇn vμ lóc kÕt thóc TN vμo buæi s¸ng tr−íc khi cho ¨n, ®Ó x¸c ®Þnh khèi l−îng qua c¸c tuÇn tuæi vμ t¨ng träng. TA cho tõng « (l«) ®−îc c©n hμng ngμy, TA thõa c©n hμng tuÇn ®Ó theo dâi l−îng TA thu nhËn (TATN), HQCHTA vμ vμ chi phÝ TA/kg t¨ng träng.

B¶ng 2. CÊu tróc vμ gi¸ trÞ dinh d−ìng cña khÈu phÇn giai ®o¹n s¬ sinh - 2 tuÇn tuæi

Nguyên liệu (%)

1 33,71 - 20,00 30,51 3,00 3,00 2,00 3,00 2,18 0,25 0,05 0,04 0,18 - 0,10 0,05 0,04 0,27 0,60 1,02 2 34,66 - 20,00 29,78 3,00 3,00 2,00 3,00 1,98 0,25 0,06 0,02 0,16 - 0,10 0,05 0,04 0,27 0,61 1,02 3 35,61 - 20,00 29,05 3,00 3,00 2,00 3,00 1,78 0,25 0,07 0,00 0,13 - 0,10 0,05 0,04 0,27 0,58 1,04 4 23,94 17,50 20,00 23,77 3,00 3,00 2,00 3,00 1,09 0,25 0,07 0,17 0,23 0,06 0,10 0,05 0,03 0,26 0,85 0,66 Lô 5 24,57 17,20 20,00 23,63 3,00 3,00 2,00 3,00 0,99 0,25 0,07 0,12 0,20 0,04 0,10 0,05 0,03 0,26 0,82 0,67 6 25,20 16,90 20,00 23,49 3,00 3,00 2,00 3,00 0,89 0,25 0,08 0,07 0,17 0,02 0,10 0,05 0,03 0,26 0,81 0,68 7 14,16 35,00 20,00 17,02 3,00 3,00 2,00 3,00 0,00 0,25 0,08 0,29 0,28 0,12 0,10 0,05 0,02 0,24 1,09 0,30 8 14,47 34,40 20,00 17,47 3,00 3,00 2,00 3,00 0,00 0,25 0,08 0,22 0,24 0,08 0,10 0,05 0,02 0,24 1,07 0,31 9 14,78 33,79 20,00 17,92 3,00 3,00 2,00 3,00 0,00 0,25 0,08 0,14 0,20 0,04 0,10 0,05 0,02 0,24 1,07 0,32

279

Ngô Cám mỳ Bột sắn khô Khô đậu tương Khô dừa Khô dầu cọ Bột cá 60% CP Bột thịt xương Dầu thực vật Premix VTK Choline chloride L-Lysine D,L-Methionine L-Threonine Chất chống mốc Mycofix Plus Muối ăn Na-bicarbonate Bột đá DCP Giá trị dinh dưỡng (%) Vật chất khô ME (kcal/kg) Protein thô Xơ thô Met+Cys Lysine tiêu hóa Met+Cys Canxi P dễ hấp thu Giá thành (đ/kg) 88,90 2950 21,00 5,03 0,82 1,00 0,72 1,00 0,45 5685 88,86 2950 21,00 5,01 0,79 0,95 0,69 1,00 0,45 5610 88,8 2950 21,00 4,99 0,75 0,90 0,65 1,00 0,45 5535 88,49 2850 20,00 6,19 0,83 1,00 0,72 1,00 0,45 5283 88,48 2850 20,00 6,17 0,79 0,95 0,69 1,00 0,45 5215 88,46 2850 20,00 6,14 0,76 0,90 0,65 1,00 0,45 5147 88,1 2750 19,00 7,35 0,84 1,00 0,72 1,00 0,45 4882 88,10 2750 19,00 7,32 0,80 0,95 0,69 1,00 0,45 4820 88,10 2750 19,00 7,29 0,76 0,90 0,65 1,00 0,45 4759

Ảnh hưởng của các mức năng lượng trao đổi, protein thô và lysine trong khẩu phần đến sinh trưởng ...

B¶ng 3. CÊu tróc vμ gi¸ trÞ dinh d−ìng cña khÈu phÇn cho vÞt giai ®o¹n 3 - 7 tuÇn tuæi

Nguyên liệu (%)

1 28,15 - 26,00 30,43 5,00 2,00 4,39 0,25 0,09 0,09 0,23 0,07 0,10 0,05 0,10 0,30 0,84 1,91 2 28,57 - 26,00 30,15 5,00 2,00 4,37 0,25 0,09 0,05 0,20 0,04 0,10 0,05 0,10 0,30 0,82 1,91 3 28,99 - 26,00 29,86 5,00 2,00 4,35 0,25 0,09 - 0,16 - 0,10 0,05 0,10 0,30 0,84 1,91 4 26,77 7,50 26,00 26,04 5,00 2,00 2,53 0,25 0,10 0,19 0,27 0,12 0,10 0,05 0,10 0,30 0,92 1,76 Lô 5 27,05 7,50 26,00 25,88 5,00 2,00 2,54 0,25 0,10 0,13 0,23 0,08 0,10 0,05 0,10 0,30 0,94 1,76 6 27,32 7,50 26,00 25,73 5,00 2,00 2,54 0,25 0,10 0,08 0,19 0,05 0,10 0,05 0,10 0,30 0,94 1,76 7 25,39 15,00 26,00 21,64 5,00 2,00 0,67 0,25 0,11 0,28 0,30 0,16 0,10 0,05 0,09 0,30 1,06 1,60 8 25,52 15,00 26,00 21,62 5,00 2,00 0,70 0,25 0,11 0,22 0,26 0,12 0,10 0,05 0,09 0,30 1,05 1,61 9 25,65 15,00 26,00 21,60 5,00 2,00 0,73 0,25 0,11 0,15 0,22 0,09 0,10 0,05 0,09 0,30 1,05 1,61

3. KÕT QU¶ Vμ TH¶O LUËN

Ngô Cám mỳ Bột sắn khô Khô đậu tương Khô dầu dừa Khô dầu cọ Dầu thực vật Premix VTK Choline Chloride L-Lysine DL-Methionine L-Threonine Chất chống mốc Mycofix Plus* Muối ăn Na-bicarbonate Bột đá DCP Giá trị dinh dưỡng (%) Vật chất khô ME (kcal/kg) Protein thô Xơ thô Lysine tiêu hóa Met+Cys Ca P dễ hấp thu Giá thành (đ/kg) 88,9 3050 18,00 5,11 0,90 0,70 0,90 0,40 5733 88,86 3050 18,00 5,11 0,85 0,66 0,90 0,40 5659 88,8 3050 18,00 5,1 0,80 0,62 0,90 0,40 5586 88,58 2950 17,00 5,62 0,90 0,70 0,90 0,40 5338 88,56 2950 17,00 5,62 0,85 0,66 0,90 0,40 5269 88,54 2950 17,00 5,62 0,80 0,62 0,90 0,40 5200 88,3 2850 16,00 6,13 0,90 0,70 0,90 0,40 4943 88,26 2850 16,00 6,13 0,85 0,66 0,90 0,40 4879 88,2 2850 16,00 6,13 0,80 0,62 0,90 0,40 4815

3.1. ¶nh h−ëng cña c¸c møc n¨ng l−îng, protein vμ lysine ®Õn sinh tr−ëng cña vÞt

3.1.1. ¶nh h−ëng cña c¸c møc n¨ng l−îng vμ protein

N¨ng l−îng lμ yÕu tè dinh d−ìng chñ yÕu ®iÒu khiÓn kh¶ n¨ng thu nhËn TA cña vÞt. Khi nghiªn cøu nhu cÇu CP vμ axit amin cña gia cÇm nãi chung vμ ®Æc biÖt cña thuû cÇm, kh«ng thÓ kh«ng tÝnh ®Õn quan hÖ t−¬ng t¸c víi ME.

Tr−íc khi phèi hîp KP, c¸c nguyªn liÖu TA ®−îc ph©n tÝch hμm l−îng vËt chÊt kh« (VCK) (theo TCVN 4326-2001), x¬ th« (theo TCVN 4329-1993), mì th« (theo TCVN 4331- 2001), CP (TCVN 4328-2001), canxi (TCVN 1526-1986), phèt pho (TCVN 1525-2001) vμ c¸c axit amin thiÕt yÕu nh− Lys, Met, Thr, Trp (b»ng HPLC). Hμm l−îng c¸c axit amin tiªu hãa cña nguyªn liÖu ®−îc tÝnh to¸n theo theo khuyÕn c¸o cña h·ng AJINOMOTO cho gia cÇm (Ajinomoto Animal Nutrition, 1998). Gi¸ trÞ ME cña c¸c khÈu phÇn thÝ nghiÖm ®−îc tÝnh to¸n dùa vμo sè liÖu cña ViÖn Ch¨n nu«i (2001).

KÕt qu¶ nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña c¸c møc ME, CP vμ Lys trong KP ®Õn sinh tr−ëng cña vÞt CV Super M ®−îc tr×nh bμy ë b¶ng 4 vμ b¶ng 5.

C¸c sè liÖu thÝ nghiÖm ®−îc xö lý thèng kª ANOVA - GLM b»ng phÇn mÒm Minitab 13.0.

280

Trần Quốc Việt, Đặng Thái Hải

B¶ng 4. Khèi l−îng c¬ thÓ vÞt qua c¸c tuÇn tuæi (g/con)

2 tuần tuổi 3 tuần tuổi 5 tuần tuổi 7 tuần tuổi Mức Trống Mái TB Trống Mái TB Trống Mái TB Trống Mái TB

Ảnh hưởng của các mức năng lượng và protein

Thấp 603 605a 604a 1145 1126a 1134a 2230 2181a 2201a 3106a 2980a 3032a

613 TB 626b 620b 1161 1157b 1159b 2226 2230b 2229ab 3135ab 3024ab 3076ab

613 Cao 617ab 615ab 1165 1153b 1158b 2271 2244b 2256b 3167b 3058b 3108b

SEM 5,9 4,6 3,7 8,0 7,2 5,3 16,1 14,2 10,7 12,3 13,5 9,9

P 0,448 0,005 0,008 0,205 0,005 0,001 0,099 0,004 0,002 0,003 0,000 0,000

Ảnh hưởng của các mức Lys

Thấp 603 605c 604c 1145 1126c 1134c 2230 2181c 2201c 3106c 298c 3032c

613 TB 626d 620d 1161 1157d 1159d 2226 2230d 222cd 3135cd 3024cd 3076cd

613 Cao 617cd 615cd 1165 1153d 1158d 2271 2244d 2256d 3167d 3058d 3108d

SEM 5,9 4,6 3,7 8,0 7,2 5,3 16,1 14,2 10,7 12,3 13,5 9,9

P 0,448 0,005 0,008 0,205 0,005 0,001 0,099 0,004 0,002 0,003 0,000 0,000

Ảnh hưởng tương tác giữa các mức năng lượng, protein và lysine

600 599e 600e 1145 1135 1139 2206 2176 2187 3104 2974e 3024e MEth- LYSth

590 604e 597e 1129 1121 1125 2199 2157 2176 3105 2986e 3041eg MEth- LYStb

620 613ef 616ef 1160 1123 1138 2285 2210 2240 3107 2980e 3031eg MEth- LYSc

614 598e 606e 1154 1136 1145 2229 2162 2196 3091 2975e 3033eg MEtb- LYSth

596 640f 619ef 1148 1151 1149 2186 2245 2217 3111 2992e 3048eg MEtb- LYStb

628 641f 635f 1181 1183 1182 2262 2282 2273 3204 3104f 3147f MEtb- LYSc

624 623ef 623ef 1154 1149 1151 2302 2251 2274 3144 3014ef 3074ef MEc- LYSth

613 611ef 612ef 1158 1132 1144 2265 2210 2235 3160 3059ef 3105fg MEc- LYStb

Ghi chú: C = cao; Th = thấp; TB = trung bình. Trong cùng một cột, sự sai khác giữa các giá trị trung bình

có một chữ cái khác nhau là có ý nghĩa (P<0,05).

281

602 619ef 611ef 1182 1177 1179 2245 2271 2259 3197 3100f 3145f MEc- LYSc SEM 10,1 8,0 6,4 13,7 12,5 9,2 27,6 24,9 18,6 21,2 23,5 17,2 P 0,132 0,008 0,020 0,962 0,110 0,303 0,138 0,098 0,130 0,141 0,045 0,011

Ảnh hưởng của các mức năng lượng trao đổi, protein thô và lysine trong khẩu phần đến sinh trưởng ...

B¶ng 5. T¨ng träng qua c¸c giai ®o¹n cña c¸c l« thÝ nghiÖm (g/con/ngμy)

Giai đoạn 0 - 2 tuần tuổi Giai đoạn 3 - 5 tuần tuổi Giai đoạn 5 - 7 tuần tuổi Giai đoạn 0 - 7 tuần tuổi Mức Trống Mái TB Trống Mái TB Trống Mái TB Trống Mái TB

Ảnh hưởng của các mức năng lượng và protein

39,3 39,4a 51,7a 77,5 75,0a 76,1a 62,3 56,5 58,9 62,3a 59,7a 60,8a Thấp

39,9 40,9b 51,7a 76,8 76,3ab 76,6a 64,8 56,7 60,4 62,9a 60,6ab 61,7b TB

39,9 40,2ab 52,8b 78,9 77,5b 78,1b 64,1 58,2 60,9 63,5b 61,3b 62,3b Cao

0,481 0,007 0,026 0,069 0,011 0,003 0,259 0,429 0,167 0,004 0,000 0,000 P

Ảnh hưởng của các mức lysine

Thấp 39,9 39,5c 52,5 77,7 75,7cd 76,6c 62,0 56,7 59,0 62,4c 59,9c 61,0c

39,0 40,3cd 51,8 77,0 75,5c 76,2cd 64,7 57,2 60,7 62,7c 60,4c 61,5c TB

40,2 40,8d 51,9 78,5 77,6d 78,0d 64,4 57,6 60,6 63,6d 61,4d 62,3d Cao

0,118 0,023 0,200 0,264 0,013 0,010 0,130 0,788 0,193 0,005 0,000 0,000 P

Ảnh hưởng tương tác giữa các mức năng lượng, protein và lysine

52,0 76,5 75,1 75,6 64,2ef 57,0 59,8ef 62,3 59,6e 60,6ef 39,0 39,0e MEth- LYSth

38,4 39,3e 51,6 76,6 74,0 75,2 64,0ef 57,5 60,6ef 62,3 59,8e 61,0ef MEth- LYStb

51,6 79,5 76,1 77,4 58,7e 55,0 56,5f 62,3 59,8e 60,8e 40,4 40,1ef MEth- LYSc

52,7 76,9 74,4 75,6 61,6ef 58,0 59,8ef 62,0 59,6e 60,8ef 40,0 38,9ef MEtb- LYSth

38,7 41,9f 51,5 75,7 76,4 76,1 66,1ef 53,4 59,3ef 62,4 60,0e 61,1ef MEtb- LYStb

41,1 41,9f 51,0 77,8 78,2 78,0 66,6ef 58,7 62,1ef 64,3 62,3f 63,1g MEtb- LYSc

52,9 79,8 77,5 78,6 60,1e 54,9 57,3e 63,0 60,4ef 61,6fg 40,6 40,6ef MEc- LYSth

52,3 78,6 76,2 77,3 64,0ef 60,7 62,2ef 63,4 61,4ef 62,3fg 40,0 39,8ef MEc- LYStb

53,2 78,2 78,7 78,5 68,0f 59,2 63,3f 64,2 62,1f 63,1g 39,1 40,3ef MEc- LYSc

Ghi chú: C = cao; Th = thấp; TB = trung bình; Trong cùng một cột, sự sai khác giữa các giá trị trung bình

có một chữ cái khác nhau là có ý nghĩa (P<0,05).

c¶ giai ®o¹n (0 - 7 tuÇn tuæi) cho thÊy khèi l−îng c¬ thÓ vμ tèc ®é sinh tr−ëng t¨ng khi møc ME vμ CP cña KP t¨ng (P<0,05).

Tuy nhiªn, sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c nhãm nhËn KP cã møc ME, CP cao vμ trung b×nh kh«ng râ rÖt (P>0,05).

KÕt qu¶ cho thÊy, khèi l−îng c¬ thÓ vμ tèc ®é t¨ng träng t¨ng khi møc ME vμ CP trong KP t¨ng, nh−ng sù kh¸c biÖt chØ râ rÖt gi÷a nhãm nhËn KP cã møc ME, CP cao vμ thÊp. §¸p øng cña vÞt m¸i râ rÖt h¬n so víi vÞt trèng. Kh¶o s¸t tèc ®é sinh tr−ëng trong

282

P 0,124 0,007 0,404 0,364 0,382 0,509 0,007 0,02 0,003 0,131 0,048 0,011

Trần Quốc Việt, Đặng Thái Hải

3.1.2. ¶nh h−ëng cña c¸c møc lysine

cña nghiªn cøu nμy lμ chØ kh¶o s¸t ®¸p øng cña vÞt vÒ sinh tr−ëng ®èi víi møc CP mμ kh«ng tÝnh ®Õn t−¬ng quan gi÷a CP vμ ME còng nh− c¸c axit amin.

§¸p øng vÒ sinh tr−ëng cña vÞt CV Super M ®èi víi møc lysine trong KP còng cã xu h−íng t−¬ng tù. T¨ng träng cña vÞt t¨ng cïng møc lysine KP, song sù kh¸c biÖt râ rÖt chØ quan s¸t thÊy ë nhãm vÞt nhËn KP cã møc lysine cao vμ con m¸i ®¸p øng râ h¬n so víi trèng (P<0,05).

Trong toμn bé giai ®o¹n (s¬ sinh - 3 tuÇn tuæi; 3 - 5 vμ 5 - 7 tuÇn tuæi), t¨ng träng t¨ng dÇn tõ s¬ sinh vμ ®¹t cao nhÊt ë giai ®o¹n tõ 3 - 5 tuÇn tuæi. KÓ tõ ngμy thø 35 trë ®i, tèc ®é sinh tr−ëng b¾t ®Çu gi¶m.

3.1.3. ¶nh h−ëng t−¬ng t¸c gi÷a c¸c møc n¨ng l−îng, protein vμ lysine

KÕt qu¶ ph©n tÝch tèc ®é sinh tr−ëng cña vÞt cho thÊy, quan hÖ nμy râ rÖt kh«ng ®Òu nhau ë c¸c giai ®o¹n, song nh×n chung c¶ giai ®o¹n (0 - 7 tuÇn tuæi) cã t−¬ng t¸c râ rÖt (P = 0,011). Tèc ®é sinh tr−ëng cña vÞt t¨ng cïng víi møc ME, CP vμ lysine KP vμ cao nhÊt thÊy ë l« nhËn KP cã møc ME, CP trung b×nh vμ Lys cao (l« 4).

KÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i cho thÊy, tèc ®é sinh tr−ëng tèt nhÊt ë hÇu hÕt c¸c giai ®o¹n sinh tr−ëng (B¶ng 5) cña vÞt ®−îc ¨n KP cã møc ME 2850/2950 kcal/kg; CP 20%/17%; lysine tiªu hãa 1,00/0,90% (l« 4). Nh− vËy, nhu cÇu CP cña vÞt CV Super M ë giai ®o¹n tõ s¬ sinh - 2 tuÇn tuæi t−¬ng tù khuyÕn c¸o cña Siregar vμ cs. (1982), nh−ng thÊp h¬n so víi khuyÕn c¸o cña NRC (1994) (22%). Tuy nhiªn, Siregar vμ cs. (1982) vμ NRC (1994) kh«ng ®−a ra khuyÕn c¸o vÒ møc Lys tiªu hãa. KhuyÕn c¸o cña h·ng Cherry Valley vÒ yªu cÇu ME vμ CP cña vÞt CV Super M còng rÊt cao (3010 kcal/kg cho c¶ 2 giai ®o¹n vμ 22/16% CP cho giai ®o¹n s¬ sinh - 2 tuÇn tuæi/3 - 7 tuÇn tuæi) (Hoμng V¨n TiÖu vμ cs., 1993). HiÖn nay, h·ng Cherry Valley ®· t¹o ra nh÷ng dßng vÞt thÕ hÖ míi (Super M3) cã tèc ®é sinh tr−ëng cao h¬n nhiÒu so víi c¸c dßng tr−íc ®©y, nh−ng khuyÕn c¸o cña hä vÒ møc ME ®èi víi vÞt Super M3 thÊp h¬n tr−íc ®©y (2850/2900 kcal/kg cho giai ®o¹n s¬ sinh - 9 ngμy tuæi/10 - 42 ngμy tuæi). VÒ møc CP còng thÊp h¬n, møc 22% chØ ¸p dông ®èi víi vÞt giai ®o¹n s¬ sinh - 9 ngμy tuæi, 20% cho giai ®o¹n 10 - 16 ngμy tuæi vμ 18,5% cho giai ®o¹n 17 - 42 ngμy tuæi. So víi khuyÕn c¸o míi nμy cña h·ng Cherry Valley, c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i kh«ng phï hîp víi vÞt Super M3 (dßng siªu nÆng) nh−ng ®ã lμ nhu cÇu cña vÞt Super M. Tuy nhiªn, ®Ó cã thÓ rót ra kÕt luËn ch¾c ch¾n cÇn kh¶o s¸t HQCHTA vμ thμnh phÇn thÞt xÎ cña c¸c l« TN.

3.2. ¶nh h−ëng cña c¸c møc n¨ng l−îng, protein vμ lysine ®Õn hiÖu qu¶ sö dông thøc ¨n

C¸c nghiªn cøu x¸c ®Þnh nhu cÇu dinh d−ìng cña c¸c gièng vÞt chuyªn thÞt kh«ng nhiÒu, trong khi ®ã tiÕn bé di truyÒn cña c¸c gièng vÞt siªu thÞt vÒ tèc ®é sinh tr−ëng ngμy cμng t¨ng. Nh÷ng khuyÕn c¸o tr−íc ®©y dùa trªn c¬ së c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ë vÞt B¾c Kinh ®−îc thùc hiÖn tõ nh÷ng n¨m 1980 cña thÕ kû XX còng cÇn ph¶i xem xÐt l¹i. Mét nghiªn cøu kh¸ kinh ®iÓn vÒ lÜnh vùc nμy cña Siregar vμ cs. (1982) trªn vÞt B¾c Kinh khi ®−îc nhËn KP cã cïng møc ME nh−ng kh¸c nhau vÒ møc CP (tõ 16% - 24%) cho thÊy, trong giai ®o¹n s¬ sinh - 8 tuÇn tuæi, tèc ®é sinh tr−ëng cao nhÊt thÊy ë nhãm vÞt nhËn KP cã 18,7% CP trong c¶ 2 giai ®o¹n (s¬ sinh - 2 tuÇn tuæi vμ 2 - 8 tuÇn tuæi). C¸c t¸c gi¶ kÕt luËn, ®èi víi vÞt B¾c Kinh, møc CP cña KP kh«ng nªn v−ît qu¸ 20% cho giai ®o¹n s¬ sinh - 2 tuÇn tuæi vμ 16% cho giai ®o¹n 2 - 8 tuÇn tuæi khi møc ME trong KP duy tr× ë 2987 kcal/kg. Tuy nhiªn, h¹n chÕ

¶nh h−ëng cña c¸c møc ME, CP vμ Lys trong KP ®Õn HQCHTA cña vÞt CV Super M nu«i thÞt ®−îc tr×nh bμy ë b¶ng 6.

283

Ảnh hưởng của các mức năng lượng trao đổi, protein thô và lysine trong khẩu phần đến sinh trưởng ...

B¶ng 6. HiÖu qu¶ sö dông thøc ¨n

Lượng TĂTN (g/con/ngày) HQCHTĂ (kgTĂ/kgTT) Chi phí TĂ (1000 đ/kg TT) Mức

0-2tt 3-5tt 5-7tt 0-7tt 0-2tt 3-5tt 5-7tt 0-7tt 0-2tt 3-5tt 5-7tt 0-7tt

Ảnh hưởng của các mức năng lượng và protein

Thấp 58a 179a 214a 155a 1,48a 2,36a 3,64a 2,54a 7,17a 11,50a 17,79 12,40a

TB 56b 174b 189b 145b 1,39b 2,27b 3,14b 2,34b 7,22a 11,98ab 16,53 12,32a

Cao 56b 171b 188b 143b 1,35b 2,19b 3,09b 2,29b 7,79b 12,42b 17,51 12,98b

P 0,013 0,002 0,000 0,000 0,001 0,002 0,000 0,000 0,000 0,001 0,100 0,000

Ảnh hưởng của các mức lysine

Thấp 57 172 200 147 1,44 2,25 3,39 2,41 7,40 11,71cd 17,60 12,52

TB 56 177 194 147 1,41 2,33 3,21 2,40 7,30 12,24c 16,84 12,58

Cao 57 175 197 148 1,41 2,24 3,27 2,37 7,48 11,94d 17,39 12,60

P 0,287 0,061 0,325 0,987 0,351 0,066 0,245 0,515 0,367 0,042 0,418 0,839

Ảnh hưởng tương tác giữa các mức năng lượng, protein và lysine

223 154 1,48 2,28 3,74 2,54 7,07 10,97 18,00 12,23 58 172 MEth- LYSth

208 155 1,49 2,44 3,45 2,54 7,20 11,90 16,83 12,37 58 184 MEth- LYStb

211 156 1,48 2,36 3,75 2,56 7,23 11,63 18,53 12,60 59 183 MEth- LYSc

188 144 1,43 2,28 3,16 2,37 7,30 11,90 16,43 12,30 56 173 MEtb- LYSth

191 145 1,37 2,29 3,22 2,37 7,10 12,07 16,97 12,43 56 174 MEtb- LYStb

188 145 1,37 2,23 3,03 2,29 7,27 11,97 16,20 12,23 57 174 MEtb- LYSc

188 144 1,41 2,20 3,29 2,33 7,83 12,27 18,37 13,03 57 172 MEc- LYSth

183 143 1,35 2,26 2,95 2,29 7,60 12,77 16,73 12,93 54 174 MEc- LYStb

193 143 1,39 2,13 3,04 2,26 7,93 12,23 17,43 12,97 55 167 MEc- LYSc

Ghi chú: C = cao; Th = thấp; TB = trung bình; Trong cùng một cột, sự sai khác giữa các giá trị trung bình

có một chữ cái khác nhau là có ý nghĩa với P<0,05.

284

P 0,493 0,027 0,205 0,989 0,730 0,377 0,368 0,746 0,702 0,433 0,373 0,550

Trần Quốc Việt, Đặng Thái Hải

3.2.1. ¶nh h−ëng cña c¸c møc n¨ng l−îng vμ protein

víi HQCHTA (P>0,05), mÆc dï xu h−íng chung lμ møc tiªu tèn TA t¨ng theo sù gi¶m cña hμm l−îng ME, CP vμ Lys cña KP, nh−ng sù t¨ng gi¶m nμy ch−a ®ñ lín ®Ó t¹o ra sai kh¸c.

B¶ng 6 cho thÊy, søc tiªu thô TA cña vÞt t¨ng dÇn theo tuæi. L−îng T¡TN trong giai ®o¹n 0 - 2 tuÇn tuæi lμ 57 g/con/ngμy; trong hai giai ®o¹n tiÕp theo lμ 175 vμ 197 g/con/ngμy t−¬ng øng víi c¸c giai ®o¹n tõ 3 - 5 tuÇn tuæi vμ tõ 5 - 7 tuÇn tuæi.

Th«ng th−êng, chi phÝ TA vμ tiªu tèn TA cã t−¬ng quan thuËn, song ®iÒu ®ã chØ ®óng trong tr−êng hîp c¸c KP cã tÝnh chÊt vμ ®Æc ®iÓm gièng nhau. Trong nghiªn cøu nμy, xÐt trªn gãc ®é møc ME vμ CP cña KP th× chi phÝ TA/kg TT cao nhÊt ë l« nhËn KP cã møc ME vμ CP cao. Tuy nhiªn, khi xÐt quan hÖ t−¬ng t¸c gi÷a ME, CP vμ Lys trong KP, còng nh− møc tiªu tèn, kh«ng thÊy cã t−¬ng t¸c ®èi víi chi phÝ TA. Chi phÝ TA (tÝnh cho c¶ giai ®o¹n TN) thÊp nhÊt ë l« 4.

L−îng T¡TN cña c¸c l« t¨ng khi møc ME vμ CP cña KP gi¶m. L−îng ¨n vμo hμng ngμy cña vÞt ë c¸c l« nhËn KP cã møc ME vμ CP cao ®¹t thÊp h¬n rÊt râ rÖt so víi nhãm vÞt nhËn KP cã møc ME vμ CP thÊp. Tuy nhiªn, sù kh¸c biÖt chØ râ rÖt gi÷a hai nhãm vÞt ®−îc ¨n KP cã møc ME, CP cao vμ thÊp (P<0,05).

Liªn kÕt c¸c kÕt qu¶ vÒ sinh tr−ëng (B¶ng 5) vμ hiÖu qu¶ sö dông thøc ¨n (B¶ng 6) cho thÊy, l« 4 nhËn KP cã møc ME trung b×nh, CP trung b×nh (2850/2950) vμ Lys tiªu hãa cao (1,00/0,90%) cã sù sinh tr−ëng vμ HQCHTA tèt nhÊt.

4. KÕT LUËN

HQCHTA cña c¸c l« gi¶m dÇn theo tuæi. Trong giai ®o¹n vÞt con (s¬ sinh - 2 tuÇn tuæi) cho 1 kg t¨ng träng chØ cÇn tõ 1,35 ®Õn 1,48 kg TA, nh−ng ë c¸c giai ®o¹n sau 3 - 5 tuÇn tuæi vμ 5 - 7 tuÇn tuæi cÇn 2,13 - 2,44 kg vμ 2,95 - 3,75 kg t−¬ng øng. HQCHTA tèt nhÊt ë c¸c l« vÞt ®−îc nhËn KP cã møc ME vμ CP cao, sù sai kh¸c ë nhãm nμy so víi c¸c nhãm kh¸c rÊt râ rÖt (P<0,05) ë tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n sinh tr−ëng.

3.2.2. ¶nh h−ëng cña c¸c møc lysine

L−îng T¡TN cña c¸c l« vÞt kh«ng bÞ ¶nh h−ëng bëi hμm l−îng Lys trong K. KÕt qu¶ nμy cã xu h−íng t−¬ng tù nh− trong nghiªn cøu cña Siregar vμ cs. (1982) ë vÞt B¾c Kinh.

¶nh h−ëng cña c¸c møc lysine KP ®Õn HQCHTA cña c¸c l« kh«ng râ rÖt. Kh«ng thÊy cã sai kh¸c cã ý nghÜa gi÷a c¸c l« (P>0,05).

VÞt CV Super M nu«i thÞt (l« 4) nhËn khÈu phÇn víi møc n¨ng l−îng trao ®æi 2850/2950 kcal/kg thøc ¨n, protein th« 20/17%, lysine tiªu hãa 1,00/0,90% (d¹ng tæng sè 1,19/1,05%) t−¬ng øng giai ®o¹n 0 -2 tuÇn tuæi/3 - 7 tuÇn tuæi (l« 4) cã tèc ®é sinh tr−ëng cao nhÊt; khèi l−îng lóc 2 tuÇn tuæi vμ lóc kÕt thóc thÝ nghiÖm (7 tuÇn tuæi) ®¹t t−¬ng øng lμ 635 vμ 3147 g/con; t¨ng träng giai ®o¹n 0 - 2 tuÇn tuæi vμ 0 - 7 tuÇn tuæi t−¬ng øng ®¹t 51,0 vμ 63,1 g/con/ngμy (P<0,05).

3.2.3. ¶nh h−ëng t−¬ng t¸c gi÷a c¸c møc n¨ng l−îng, protein vμ lysine

§ång thêi, l« 4 còng cho hiÖu qu¶ chuyÓn hãa thøc ¨n tèt nhÊt vμ chi phÝ thøc ¨n thÊp nhÊt trong c¶ giai ®o¹n nu«i (P<0,05). HiÖu qu¶ chuyÓn ho¸ thøc ¨n lμ 2,29 kg/kg t¨ng träng.

Nh− vËy, khÈu phÇn ¨n tèi −u cho vÞt CV Super M nu«i thÞt lμ khÈu phÇn cã møc n¨ng l−îng, protein trung b×nh (2850/2950

B¶ng 6 còng cho thÊy, ngo¹i trõ giai ®o¹n 3 - 5 tuÇn tuæi, kh«ng cã t−¬ng t¸c gi÷a møc ME, CP vμ Lys trong KP ®èi víi l−îng thøc ¨n thu nhËn cña vÞt ë c¸c giai ®o¹n: 0 - 2 tuÇn tuæi; 5 - 7 tuÇn tuæi vμ 0 - 7 tuÇn tuæi (P>0,05); còng kh«ng cã quan hÖ t−¬ng t¸c

285

Ảnh hưởng của các mức năng lượng trao đổi, protein thô và lysine trong khẩu phần đến sinh trưởng ...

kcal/kg; 20/17%) vμ møc lysine tiªu ho¸ 1,00/0,90%, (d¹ng tæng sè 1,19/1,05%) cao, t−¬ng øng giai ®o¹n 0 - 2 tuÇn tuæi/3 - 7 tuÇn tuæi.

tÝnh n¨ng s¶n xuÊt cña vÞt C.V Super M. TuyÓn tËp c«ng tr×nh NCKH (1988 -1992), ViÖn Ch¨n nu«i: 43-51. (1994). Nutrient

NRC

TμI LIÖU THAM KH¶O

requirement of poultry. 9th revised edition. National Academy Press Washington D.C.

AOAC (2007). Official Methods of Analysis –

AOAC, 18th Ed. Revision 2.

ViÖn Ch¨n nu«i (2001). B¶ng thμnh phÇn vμ gi¸ trÞ dinh d−ìng thøc ¨n gia sóc, gia cÇm ViÖt Nam. NXB. N«ng nghiÖp, Hμ Néi.

Baker, D. H. (1996). Ideal amino acid profiles for swine and poultry and their applications in feed forrmulation. Kyowa Hakko Technical Review - 9: 15-17.

on

Hoμng V¨n TiÖu, L−¬ng TÊt Nhî, Lª Xu©n Thä, §Æng ThÞ Dung, Ph¹m V¨n Tr−îng vμ Do·n V¨n Xu©n (1993). KÕt qu¶ theo dâi

Siregar, A. P.; Cumming, R. B. and Farrell, D. J. (1982). The nutrition of meat-type ducks. 1. The effects of dietary protein in biological diets isoenergetic performance Australian Journal of Agricultural Research 33(5): 857-864.

286