CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
TÍCH HỢP MỘT SỐ TRÒ CHƠI TRONG MÔN TOÁN ĐỂ DẠY HỌC
THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC CHO HỌC SINH
LỚP 3/2 TRƯỜNG TIỂU HỌC KIM ĐỒNG NĂM HỌC 2021-2022
1. Mô tả bản chất của sáng kiến:
1.1 Các giải pháp thực hiện, các bước và cách thức thực hiện:
* Giải pháp 1: Đảm bảo nguyên tắc khi sử dụng trò chơi toán học.
* Giải pháp 2: Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy toán lớp 3.
* Giải pháp 3: Thiết kế một số trò chơi Toán học trên powerpoint.
* Giải pháp 4: Động viên, khích lệ học sinh kịp thời.
1.2 Phân tích tình trạng của giải pháp đã biết:
Đối với môn Toán ở Tiểu học nói chung, ở lớp 3 nói riêng là một môn học
then chốt nhằm cung cấp cho các em những kiến thức Toán học, qua đó giúp các
em vận dụng sáng tạo những kiến thức đó vào đời sống thực tiễn. Trong chương
trình giáo dục phổ thông mới đã nêu rõ về mục tiêu giáo dục là phải chuyển từ “xu
hướng tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực người học”. Vì vậy, dạy học ngày
nay không chỉ đơn thuần là hình thành tri thức cho học sinh mà quan trọng hơn là
dạy cho các em biết cách học, cách vận dụng tri thức vào thực tiễn.
Trong dạy học Toán việc tổ chức các hoạt động trò chơi được tích hợp vào
môn học sẽ tạo cơ hội cho học sinh có thể vận dụng kiến thức đã học vào giải
quyết các vấn đề hoạt động với phương châm: “Học mà chơi, chơi mà học”. Từ đó
phát triển các năng lực cho học sinh theo định hướng mà trong chương trình GDPT
2018 đã nhấn mạnh các phẩm chất. Chính vì những lý do nêu trên kết hợp với kinh
nghiệm giảng dạy của bản thân trong nhiều năm qua. Nhằm giúp học sinh khắc sâu
được những kiến thức đã học, biết vận dụng vào trong thực tế hằng ngày.
Năm học 2021- 2022 tôi được phân công giảng dạy lớp 3/2 số lượng học
sinh là 34 em, ban đầu tôi nhận thấy khả năng giao tiếp của các em còn hạn chế,
chưa mạnh dạn, tự tin, học trước quên sau. Khi tôi bắt đầu nhận lớp, giờ học đầu
tiên lớp học rất trầm, nhâbt là trong những giờ học môn toán, các em không có hứng
thú với những giờ học toán, tiết học không sôi nổi , học sinh chưa tích cực.
- Học sinh còn rụt rè; chưa tập trung, chub yb trong giơe hofc.
- Học sinh chưa hào hứng học môn Toán.
- Học sinh tiếp thu bài một cách thụ động.
- Học sinh học trước quên sau.
Vì vậy, tôi đã vạch ra kế hoạch phải làm sao để biến những giờ học toán trở
nên sôi nổi hơn, học sinh hứng thú và tích cực hơn, các em nhớ kiến thức lâu hơn?
Là giáo viên chủ nhiệm lớp, tôi mong muốn giúp các em giải quyết được
những khó khăn này. Tôi đã tích cực nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm của
những đồng nghiệp đi trước có kinh nghiệm để tìm các biện pháp hay áp dụng
trong dạy học môn toán. Tôi đã mạnh dạn đưa những trò chơi lồng ghép vào
trong toán học để gây sự chú ý và hứng thú học tập cho học sinh.
1.3. Nội dung đã cải tiến, sáng tạo để khắc phục những nhược điểm hiện tại:
Nhằm khắc phục những tồn tại trên, tôi đã thực hiện các biện pháp sau:
* Giải pháp 1: Đảm bảo nguyên tắc khi sử dụng trò chơi toán học
a. Thiết kế trò chơi toán học sao cho phù hợp với nội dung từng bài học:
Tổ chức trò chơi học tập để dạy môn toán nói chung và môn toán lớp 3 nói
riêng, chúng ta phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết
học cụ thể để đưa ra các trò chơi cho phù hợp. Song muốn tổ chức được trò chơi
trong dạy toán có hiệu quả thì người giáo viên phải có kế hoạch chuẩn bị chu đáo,
tỉ mỉ, cặn kẽ và đảm bảo các yêu cầu sau:
+ Trò chơi phải mang ý nghĩa giáo dục.
+ Trò chơi phải nhằm mục đích khởi động cho tiết học hoặc phải nhằm mục
đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học
+ Trò chơi phải phù hợp với tâm lý học sinh lớp 3, phù hợp với khả năng
người hướng dẫn, sự chuẩn bị của giáo viên và cơ sở vật chất của nhà trường.
+ Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú.
+ Trò chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh.
b. Cấu trúc của trò chơi học tập:
Từ những nguyên tắc trên, để trò chơi học tập đạt kết quả cao tôi đã xây
dựng cấu trúc của trò chơi như sau:
+ Tên trò chơi: Gây được sự hứng thú, tò mò của học sinh.
+ Mục đích Trò chơi: Nhằm ôn luyện, củng cố kiến thức, kỹ năng nào. Mục
đích của trò chơi sẽ quy định hành động chơi được thiết kế trong trò chơi.
+ Đồ dùng, trò chơi: Mô tả đồ dùng, đồ chơi được sử dụng trong trò chơi
học tập.
+ Nêu lên luật chơi: Chỉ rõ quy tắc của hành động chơi quy định đối với
người chơi, quy định thắng thua của trò chơi.
+ Số người tham gia chơi: Cần chỉ rõ số người tham gia trò chơi.
+ Nêu lên cách chơi.
+ Nếu cần thiết cho học sinh chơi thử.
+ Phần thưởng cho đội thắng, phạt đội thua thế nào?
c. Cách tổ chức trò chơi:
Khi đã xây dựng được nguyên tắc và câu trúc của trò chơi rồi thì việc tổ
chức trò chơi cho học sinh là vô cùng quan trọng nó quyết định sự thành bại trong
trò chơi. Vậy cách tổ chức trò chơi học tập trong môn Toán thích hợp là:
+ Thời gian tiến hành: thường từ 3 - 5 phút
+ Đầu tiên là giới thiệu trò chơi:
+ Nêu tên trò chơi.
+ Hướng dẫn cách chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành, nêu rõ luật
chơi.
+ Chơi thử và qua đó nhấn mạnh luật chơi.
+ Tiến hành chơi thật.
+ Nhận xét kết quả chơi, thái độ của người tham dự, giáo viên có thể nêu
thêm những kiến thức được củng cố qua trò chơi, những sai lầm cần tránh.
+ Thưởng - phạt: Phân minh, đúng luật chơi, sao cho học sinh thấy thoải mái
và tự giác làm trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học sinh. Phạt những
học sinh phạm luật chơi bằng những hình thức đơn giản, vui (như chào các bạn
thắng cuộc, hát một bài, nhảy lò cò...). Tuyệt đối không được phê bình hoặc nói
nặng lời mà phải luôn động viên, khích lệ các em.
d. Tích hợp 1 số trò chơi trong môn Toán lớp 3
1. Trò chơi có nội dung số học và yếu tố đại số.
* Trò chơi: Kết bạn
* Trò chơi: Chính tả Toán
* Trò chơi: Gieo xúc sắc
* Trò chơi: Phân tích số
* Mục đích chơi :
- Giúp học sinh củng cố cách phân tích số có bốn chữ số thành tổng của các
nghìn, trăm, chục, đơn vị và ngược lại .
- Phát triển năng lực phân tích, tổng hợp.
- Rèn tác phong nhanh nhẹn .
* Chuẩn bị chơi:
- Giáo viên chuẩn bị 2 bảng phụ hoặc 2 tờ giấy rô ki có nội dung ghi giống
nhau. Một số mảnh giấy ghi kết quả tương ứng .
- Học sinh chuẩn bị phấn ( hoặc bút dạ )
Ví dụ: Viết số thích hợp vào chỗ chấm. ( Giáo viên trình bày 2 đội 2 bên
của bảng lớp)
* Thời gian chơi: 3 – 5 phút
* Cách chơi: Chơi theo kiểu đồng đội, chia lớp thành hai nhóm, mỗi nhóm
chọn đội chơi (5 em), các em còn lại cỗ vũ cho đội mình .
Hai đội xếp thành hai hàng dọc. Đội trưởng lên nhận và phát cho mỗi bạn
trong đội mình một mãnh giấy ghi kết quả tương ứng với nội dung ghi trên bảng.
Các em đọc, quan sát, so sánh tìm vị trí của mình cần điền (1-2 phút )
Khi giáo viên có hiệu lệnh bắt đầu chơi, yêu cầu từng bạn trong đội lên điền
kết quả của mình vào bảng phụ treo trên bảng lớp (phần bài của đội mình). Bạn thứ
nhất điền xong quay xuống nhanh chóng và vỗ vào tay bạn thứ hai, bạn thứ hai lên
điền …. Cứ thế tiếp tục cho đến hết. Học sinh dưới lớp và giáo viên đánh giá,
thống kê điểm. Mỗi kết quả đúng ghi 10 điểm. Đội nào nhiều điểm sẽ thắng. Trong