Bệnh Niu-cát-xơn trên gà
(bệnh gà rù)
Bệnh Niu-cát-xơn (hay còn gọi bệnh gà gù) là b
ệnh truyền
nhiễm nguy hiểm trên gà, bệnh thường x
ảy ra quanh năm, đặc
biệt là lúc giao mùa. Bệnh lây lan rất nhanh qua mọi con đư
ờng,
ở mọi lứa tuổi nên dễ phát sinh thành
ổ dịch lớn. Tỷ lệ mắc bệnh
và tỷ lệ chết cao gây thiệt hại rất lớn về kinh tế. Nhằm giúp b
à
con chăn nuôi sớm nhận biết và phân biệt bệnh Niu-cát-xơn đ
ể
chủ động phòng, trị bệnh có hiệu quả.
1. Đặc điểm của bệnh: Lây lan nhanh, mạnh, qua hô hấp, ti
êu
hoá, tiết dịch, . . . .v.v. Gà mọi lứa tuổi đều mắc bệnh và t
ỷ lệ
chết thường rất cao từ 90 - 100%.
a. Nguyên nhân: Bệnh do vi rút Tortor
lan chủ yếu qua đường tiêu hóa và hô hấp, do tiếp xúc giữa g
à
ốm và gà khỏe, do phương tiện vận chuyển thức ăn, nư
ớc uống
nhi
ễm mầm bệnh hoặc do tiếp xúc với chim hoang mang mầm
bệnh.
b. Triệu chứng: Thời gian nung bệnh ngắn, thường từ 3 -
5 ngày.
Bệnh tiến triển theo 3 thể chính như sau:
- Thể quá cấp: Thư
ờng xuất hiện ở đầu ổ dịch, bệnh xảy ra rất
nhanh, gà chỉ ủ rũ vài giờ là chết.
- Thể cấp tính: Là thể phổ biến thường hay gặp nhất, trong đ
àn
gà xuất hiện bệnh một vài con ủ rũ, bỏ ăn, sốt cao 420 C – 430
C,
xoã cánh như khoác áo tơi, chảy nước mũi màu tr
ắng, xám hoặc
đỏ nhạt hơi nhớt. Gà bệnh thường hắt hơi nên kêu thành ti
ếng
“toác, toác”. Diều sưng to do thức ăn không tiêu, khi c
ầm chân
gà dốc ngược từ miệng chảy ra chất nhớt mùi chua. Phân lúc đ
ầu
đặc màu nâu sẫm sau loãng dần có màu trắng xám hay còn g
ọi
“cứt cò”, lông đuôi bết đầy phân.
- Thể mãn tính: Thường ở giai đoạn cuối ổ dịch, gà thư
ờng xuất
hiện triệu chứng thần kinh, gầy còm, chết vì đói và ki
ệt sức. Tuy
nhiên nếu chúng vụơt qua gian đoạn này thì lành bệnh và đư
ợc
miễn dịch suốt đời.
b. Bệnh tích đặc trưng:
- Gà gầy, diều chứa đầy thức ăn.
- Thể cấp tính: Xuất huyết đường tiêu hóa như: diều, dạ d
ày
tuyến (tiền mề), ruột. Xuất huyết niêm mạc mắt.
- Trường hợp bệnh kéo dài gây viêm giác mạc mắt, cu
ống phổi
và khí quản. Dạ dày tuyến xuất huyết vòng nhẫn.
c. Chẩn đoán: chủ yếu dựa vào triệu chứng và b
ệnh tích điển
hình như trên. Tuy nhiên trên thực tế bệnh này thư
ờng ghép
chung với một số bệnh khác nên triệu chứng và b
ệnh tích cũng
thay đổi. Do đó, chẩn đoán bằng huyết thanh học l
à phương
pháp tốt nhất để phát hiện bệnh.
d. Điều trị: bệnh do vi rút gây ra nên hiện nay chưa có thu
ốc đặc
trị, cho nên việc phòng bệnh bằng vắc xin được xem là hi
ệu quả
nhất.
e. Phòng bệnh bằng vắc xin:
- Dùng vắc xin Lasota nhỏ mắt, mũi:
+ Lần 1: gà từ 3 - 7 ngày tuổi.
+ Lần 2: gà từ 18 - 21 ngày tuổi.
- Tiêm vắc xin Niu-cát-xơn hệ I lúc gà từ 60 ngày tuổi v
à 135
ngày tuổi.
* Lưu ý: Tiêm ngừa cho gà vào lúc sáng s
ớm hoặc lúc chiều tối
là tốt nhất.
Tham gia thực hiện "Kết ước phòng bệnh" như sau:
- Không mua, bán, ăn thịt gia cầm bị bệnh, chết hoặc không r
õ
nguồn gốc.
- Thực hiện phòng bệnh Niu-cát-xơn bằng vắc xin.
- Thực hiện khai báo dịch kịp thời.
- Không vứt xác gia cầm bừa bãi.
Bà con cần làm gì khi phát hiện có gà bệnh?
Khi phát hiện gà có các biểu hiện khác thư
ờng hoặc nghi mắc
bệnh Niu-cát-xơn bà con chăn nuôi phải khai báo ngay với c
ơ
quan thú y nơi gần nhất, nhân viên thú y hoặc chính quyền c
ơ
sở; đồng thời cách ly gà nghi mắc bệnh. Tiêm phòng v
ắc xin, bổ
sung B.Complex, ch
ất điện giải, Vitamin C để tăng sức đề kháng
cho những đàn gà chưa m
ắc bệnh. Không bán chạy, không ăn
thịt gà bệnh. Rắc vôi bột và phun thuốc tiêu độc sát tr
ùng
chuồng nuôi, sân thả, dụng cụ và các khu vực xung quanh