Bệnh tật ở trẻ sơ sinh

Bệnh tật ở trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh thường hay gặp một số bệnh, điều quan trọng là

các ông bố, bà mẹ phải chú ý đến mọi vấn đề hay bệnh tật ở

trẻ sơ sinh - và đối phó khẩn trương.

Ngay sau khi đẻ, phải quan sát trẻ cẩn thận (google image)

1. Những vấn đề ở trẻ mới lọt lòng

Những vấn đề này có thể do điều bất thường trong quá trình

phát triển của thai trong tử cung hoặc thai bị tổn thương

trong khi đẻ. Vì vậy, ngay sau khi đẻ, phải quan sát trẻ cẩn

thận. Nếu trẻ có những dấu hiệu sau đây, có thể có vấn đề

nghiêm trọng:

- Nếu sau khi đẻ, không thở ngay.

- Nếu không thấy mạch đập, hoặc mạch dưới 100 lần/1

phút.

- Nếu mặt và người trắng, xanh hay vàng sau khi trẻ bắt

đầu thở.

- Nếu tay, chân mềm thõng, không vận động tự chủ hay

không vận động khi cấu véo.

- Nếu sau 15 phút đầu, trẻ rên hoặc khó thở.

Một số vấn đề này có thể do tổn thương não khi đẻ gây nên.

Hầu như không bao giờ do nhiễm trùng (trừ trường hợp vỡ

ối trước khi đẻ quá 14 giờ). Những thuốc thông thường

không ích gì. Phải đưa đi cấp cứu.

Sau 2 ngày đầu, trẻ không đi tiểu hoặc không đi ngoài được

cũng phải mời thầy thuốc thăm khám.

2. Những vấn đề ở trẻ sau khi đẻ (những ngày đầu hoặc

những tuần đầu):

Rốn có mủ hoặc có mùi hôi là dấu hiệu nguy hiểm. Chú ý

dấu hiệu đầu tiên của uốn ván rốn, hoặc nhiễm trùng máu.

Cần nhỏ nước oxy già vào cuống rốn hay bôi thuốc tím

gentian và để rốn hở, tiếp xúc với không khí. Nếu da quanh

rốn đỏ và nóng, cho trẻ uống kháng sinh.

Nhiệt độ quá thấp (dưới 350 ) hoặc sốt cao, cũng đều là

dấu hiệu nhiễm trùng. Sốt cao (trên 390) nguy hiểm đối với

trẻ mới đẻ. Cởi hết tã lót, chườm nước ấm vào 2 hố nách,

bẹn cho trẻ. Chú ý dấu hiệu kiệt nước. Nếu thấy có dấu

hiệu kiệt nước, phải cho trẻ bú sữa mẹ và uống “Nước uống

để hồi phục lượng nước.”

Co giật: Nếu trẻ mới đẻ có sốt, chữa như đã nói trên. Phải

hết sức chú ý xem có kiệt nước không. Trẻ bị co giật ngay

sau khi đẻ, chắc là có tổn thương ở não khi đẻ. Nếu co giật

xảy ra ngay sau ít ngày, theo dõi cẩn thận những dấu hiệu

của uốn ván hoặc viêm màng não.

Trẻ không lên cân: Những ngày đầu, nhiều trẻ thường sụt

cân đôi chút. Đó là chuyện bình thường. Sau tuần đầu, nếu

là trẻ khỏe mạnh thì mỗi tuần tăng được 200g. Sau 2 tuần,

trẻ khỏe mạnh phải cân nặng bằng lúc mới đẻ. Nếu không

lên cân hoặc sút cân, có thể là có vấn đề xấu. Phải xem lúc

trẻ đẻ có khỏe không? Có bú nhiều không? Khám kỹ xem

có những dấu hiệu nhiễm trùng hoặc những vấn đề khác

không. Nếu không tìm thấy nguyên nhân phải đi khám thầy

thuốc.

Trớ: Khi trẻ khỏe mạnh ợ (hoặc ợ hơi mà trẻ nuốt phải

trong khi bú), đôi khi cũng ợ ra một ít sữa. Đó là điều bình

thường. Để giúp trẻ ợ hơi ra sau khi bú, người mẹ phải ãm

trẻ lên vai, vỗ nhẹ vào lưng trẻ. Nếu sau khi cho bú, đặt trẻ

nằm, trẻ bị trớ, thì sau khi cho bú giữ cho trẻ ngồi thẳng

một lúc.

Nếu trẻ bị trớ nhiều quá, hoặc trớ luôn làm cho trẻ bị sụt

cân hay kiệt nước, tức là trẻ đã bị ốm. Nếu kèm theo bị ỉa

chảy, có thể là trẻ bị viêm đường ruột, nhiễm trùng máu,

viêm màng não và nhiều bệnh viêm nhiễm khác cũng có

thể gây trớ.

Nếu các chất trớ ra màu xanh, hay vàng có thể là trẻ bị tắc

ruột, đặc biệt nếu bụng trẻ chướng căng, hoặc không đi

ngoài được, cần cho trẻ đi bệnh viện cấp cứu ngay lập tức.

Trẻ không chịu bú: Nếu quá 4 giờ trẻ không chịu bú là dấu

hiệu nguy hiểm, nhất là nếu thấy trẻ có vẻ buồn ngủ hoặc

mệt hoặc quấy khóc hoặc có cử động bất thường. Nhiều

bệnh có thể có những dấu hiệu này, nhưng thường trong 2

tuần đầu nguyên nhân thông thường nhất là nhiễm trùng

máu và uốn ván.

Nếu trẻ bị trớ nhiều quá tức là trẻ đã bị ốm (google image)

3. Nếu trẻ mới đẻ bỏ bú hay xem ra có vẻ ốm:

Thăm khám kỹ toàn diện. Cần kiểm tra như sau:

Xem trẻ có khó thở không?

Nếu mũi bị ngạt, thì hút mũi cho trẻ. Thở nhanh (50

lần/phút hoặc hơn), da xanh, thở khò khè, và co rút hõm ức

và các cơ xương sườn, là dấu hiệu của viêm phổi. Trẻ mới

đẻ bị viêm phổi không ho, đôi khi không thấy một dấu hiệu

phổ biến nào của bệnh này. Nếu nghĩ trẻ bị viêm phổi, điều

trị như nhiễm trùng máu.

Xem màu da:

Nếu môi và mặt màu xanh tím, phải nghĩ đến viêm phổi

(hoặc có bệnh tim bẩm sinh hoăc vấn đề gì bẩm sinh khác).

Nếu mặt và củng mạc mắt vàng vào những ngày đầu hoặc

ngày thứ 5 là rất trầm trọng. Cần cho đi khám. Vào giữa

ngày thứ 2 đến ngày thứ 5, trẻ có thể có vàng da nhẹ.

Thường là không nghiêm trọng. Cho trẻ uống nhiều chất

lỏng “nước uống để hồi phục lượng nước” rất tốt, phối hợp

với bú sữa mẹ. Cởi hết tã lót cho trẻ, để gần cửa sổ cho ánh

sáng chiếu vào (nhưng không được để ánh sáng mặt trời

chiếu trực tiếp vào da trẻ).

Sờ thóp (Chỗ mềm ở đỉnh đầu):

- Nếu thóp lõm, trẻ có thể bị kiệt nước.

- Nếu thóp phồng, trẻ có thể bị viêm màng não.

ĐIỀU QUAN TRỌNG: Nếu trẻ mới đẻ bị viêm nàng não,

đồng thời lại bị ỉa chảy, thóp có thể bình thường. Vì vậy,

muốn chắc chắn phải tìm những dấu hiệu khác của kiệt

nước và viêm màng não.

Chú ý những cử động và vẻ mặt của trẻ

- Người cứng và có hoặc không có những cử động bất

thường là dấu hiệu của uốn ván, viêm màng não, tổn

thương não khi đẻ hoặc sốt. Nếu khi sờ vào hoặc di chuyển

trẻ, các cơ ở mặt hoặc ở thân đột nhiên co giật, có thể là trẻ

bị uốn ván. Kiểm tra xem trẻ có há mồm được không và

tìm phản xạ đầu gối.

- Nếu khi trẻ có một cử động đột ngột hay mạnh mà mắt

trợn ngược hoặc đưa đi đưa lại, thì chắc không phải là uốn

ván. Những cơn có giật này có thể là do viêm màng não.

Kiệt nước và sốt cao cũng có thể là nguyên nhân gây co

giật.

Cần tìm những dấu hiệu của nhiễm trùng máu:

Trẻ mới đẻ rất dễ bị nhiễm trùng. Vi trùng qua da, dây rốn

trong khi đẻ vào máu và lan tràn đi khắp cơ thể, thời gian

này là 1 hoặc 2 ngày. Nhiễm trùng máu thường xảy ra nhất

sau khi đẻ 2 ngày.

Dấu hiệu:

Dấu hiệu nhiễm trùng ở trẻ mới đẻ khác với dấu hiệu nhiễm

trùng ở các trẻ lớn hơn. Ở trẻ mới đẻ hầu hết bẩt kỳ dấu

hiệu nào sau đây cũng có thể do nhiễm trùng máu. Những

dấu hiệu đó có thể là:

- Không chịu bú

- Có vẻ buồn ngủ

- Da xanh (thiếu máu)

- Trớ hoặc ỉa chảy

- Sốt hoặc nhiệt độ hạ (dưới 35o)

- Bụng chướng căng

- Vàng da

- Co giật

- Nhiều lúc da tím tái.

Nếu chỉ có một trong các dấu hiệu trên, thì có thể do một

nguyên nhân khác không phải là nhiễm trùng máu, nhưng

nếu trẻ mới đẻ có nhiều dấu hiệu trên cùng một lúc, thì

thường là bị nhiễm trùng máu.

Trẻ mới đẻ bị nhiễm trùng nặng không phải lúc nào cũng

sốt. Nhiệt độ có thể cao, thấp hoặc bình thường.

Khi thấy trẻ có một trong các dấu hiệu trên, nên đưa trẻ đến

cơ sở khám chữa bệnh để được chẩn đoán và điều trị kịp

thời.

Theo Shop mẹ và bé