CÁC BÍ QUY T C B N TRONG Đ U T C PHI U
Ầ Ư Ổ
Ế Ơ Ả
Ế
ng t ạ ượ ộ ỗ ề ặ ưở ả ở ữ ạ ng b n đang s h u m t c máy in ti n, và nó t ề ế ạ ả ả tái s n sinh ra ti n, mà nó l ề ư ế i làm n y sinh ra m t ộ ệ t ệ ế t mi ể ế trong ngày, su t 7 ngày trong tu n đ ki m ầ ờ ố đ ng quay Hãy t ự ộ ữ vòng s n sinh ti n m t cho b n h t ngày này qua ngày khác. H n n a, ơ không ch m t mình nó t ự ỉ ộ chi c máy in ti n nh h n – và c nh th , chúng làm vi c không bi ỏ ơ ề ứ ế m i và ngh ng i, su t 24 gi ố ơ ỏ v th t nhi u ti n cho b n. ề ề ậ ỉ ề ạ
ế ự ườ ạ ộ vào c phi u đ ượ ổ ế ậ ề c t c thu đ i không? Hay đó là m t đi u phi ề ả ổ c tr c ầ ư c. Nghe đ n đây, b n có th y th t là n c c lý? Có m t cách làm đ t c và l ạ ế ụ ứ ấ c đi u này. Đó là đ u t ượ ộ i ti p t c tái đ u t ầ ư ổ ứ ượ
ậ ậ ạ ế ự ậ ấ ố ư ệ ấ ặ ạ ế ị ề ề ậ ế ặ ạ ấ i thêm m t đ ng l ạ ậ ỹ ợ ậ ộ ồ ữ ể ấ ậ ự ế ị ả ị ả ố ể ạ ủ ự ấ ỉ ề Th t là khó tin, nh ng đ y là s th t. T i sao v y? N u nh b n có ti n, ư ạ b n đem g i ti t ki m. T t thôi, ch v i lãi su t 7,5%/năm, nh ng là cách ư ỉ ớ ạ ấ ử ế ầ ư ố ề s ti n đ n gi n nh t và an toàn nh t. Ho c b n quy t đ nh đ u t đ u t ấ ả ầ ư ơ ợ sinh ra l mà b n có đ mua vàng. Song ti n m t, hay vàng đ u không t i ự ể ạ nhu n. N u 10 kg vàng mà b n có, d u nó th t k trong 20 năm, đ n khi ế ạ mang ra nó v n không đem l i nhu n nào cho b n ẫ giá giao (th m chí, b n ph i t n chi phí đ c t gi ). Dĩ nhiên, trên th c t ạ d ch c a chúng có th tăng. Nh ng đó là tăng o. Giá giao d ch c a chúng ư ủ tăng th c ch t là vì l m phát. V lâu dài, sau khi đã đi u ch nh theo l m ạ ề phát, thì giá tr th c s c a chúng có th còn gi m đi n a. ị ự ự ủ ề ữ ể ả
ạ ế ế ầ ư ạ ế ủ ế ở ữ ủ ầ ữ ộ ổ ở ữ ạ ạ ế ế ệ ắ ở ữ ạ c l ượ ợ ủ ậ ủ ạ i thích vì ả i nhu n theo ậ ế ề ổ ợ Trong khi đó, n u b n đ u t vào c phi u. Ví d , n u b n s h u m t c ộ ổ ụ ế ổ phi u c a m t công ty X có nghĩa là b n đã s h u m t ph n c a công ty ộ ộ m t c phi u, có đó. N u công ty đó có 100 tri u c phi u và b n n m gi ổ nghĩa b n đang s h u 1/100 tri u công ty X. N u năm nay, công ty X này ệ ế i nhu n c a b n trong đó đô-la, thì ph n l i nhu n ròng là 500 t có đ ầ ợ ỷ ậ đô-la). Đi u này gi s là năm ngàn đô-la (1/100 tri u c a 500 t ề ỷ ệ ẽ sao c phi u luôn tăng giá v lâu dài. Vì nó t sinh ra thêm l ự th i gian, nên giá c a nó s tăng lên. ủ ẽ ờ
ầ ư ụ ể ể ể ế vào c phi u ổ B n có th tham kh o m t s ví d sau đ có th coi đ u t ả nh là có trong tay m t “c máy in ti n”: ộ ố ỗ ạ ư ề ộ
ề ầ ư ề ờ ơ 2.000 đô-la vào công ty Pepsi nhi u h n 150.000 đô-la. c t c, bây ằ ầ ư ổ ứ ể b n có th năm trong tay 2.800 c phi u c a Pepsi. - Máy in ti n s 1: Pepsi - N u b n đã đ u t ạ ế ố năm 1980 thì giá tr v n đ u t ầ ư ủ B n có th ch b t đ u v i 80 c phi u, nh ng b ng tái đ u t ớ ạ gi ờ ạ c a b n bây gi ạ ế ổ ổ ị ố ỉ ắ ầ ể ư ế ủ
2.000 đô la vào Phillip ố ề ạ i trên d ớ ớ ổ ầ ư c a b n lên t ạ ờ ế ắ ầ ạ ầ ư ổ ứ ủ ổ - Máy in ti n s 2: Phillip Morris - N u b n đã đ u t ế Morris năm 1980 thì ngày nay giá tr v n đ u t ướ i ầ ư ủ ị ố ổ 300.000 đô la. B n đã b t đ u v i 58 c phi u, ngày nay nh phân chia c ế ạ c t c, b n có trong tay h n 4.300 c phi u c a Phillip ph n và tái đ u t ơ ầ Morris.
ố ề ầ ư ị ầ ể ế ạ ầ ớ ổ ỉ ế c t c và phân chia c ph n. vào Johnson & - Máy in ti n s 3: Johnson & Johnson – 2.000 đô-la đ u t ắ Johnson năm 1980 có th có giá tr g n 140.000 đô-la hôm nau. B n đã b t ạ đ u v i ch 13 c phi u. Hi n nay, s c phi u b n s h u lên t ớ ơ i h n ố ổ ệ 2.000 c phi u nh tái đ u t ế ầ ư ổ ứ ở ữ ầ ổ ờ ổ
vào mua c phi u c a 3 công ty trên ư ậ ầ ư ế ổ i g n 600.000 đô- ỉ ớ ơ ạ Nh v y, ch v i 6.000 đô-la đ u t ủ trong vòng h n 25 năm, s ti n mà b n có trong tay lên t ớ ầ ố ề la. Đó là b n còn ch a c n đ u t thêm b t k m t đ ng nào khác n a. ầ ư ấ ể ộ ồ ư ữ ạ ầ
ậ ữ ừ ộ ể ậ ợ V y thì n u bây gi ế không đ u t ầ ư t ự ạ , b n có trong tay 6.000 đô-la, còn ch n ch gì n a mà ầ ờ ạ vào c phi u đ sinh ra l i nhu n 17.000 đô-la m t năm, và ế ổ t o cho mình m t “c máy in ti n”? ộ ề ỗ
c đi u đó, tr c h t, b n c n ph i bi ể ướ ề ạ ỗ Đ làm đ ượ máy in ti n”. Cách th c này d ề t cách th c đ t o ra “c ể ạ ế c: ng nh r t đ n gi n, bao g m hai b ả ầ ả ư ấ ơ ế ườ ứ ồ ướ ứ
B c 1: Tìm ra và mua các c phi u đ c tr c t c t t nh t. ướ ế ổ ượ ả ổ ứ ố ấ
B c 2: Tái đ u t c t c đó. ầ ư ổ ứ ướ
i c t c sau ế ầ Song b n c n bi ạ đây, nó có th giúp b n ki m đ t sáu đi u bí m t trong đ u t ậ ớ ổ ứ ầ ư c thu nh p l n v i r i ro ít nh t: ấ ậ ớ ượ liên quan t ớ ủ ề ế ể ạ
1. Tránh đ u t vào nh ng c phi u đ c tr c t c cao quá ầ ư ữ ế ổ ượ ả ổ ứ
ặ ậ ế ị ọ ổ ứ ượ c trích ra t quan tr ng b c nh t trong m i ọ c các nhà ế c chia cho m i c phi u ể ả ấ ượ ỗ ổ ổ ế ổ ứ ủ ổ ầ ư t. C t c là ph n đ quan tâm đ c bi ệ l ệ ậ ừ ợ ổ ứ ổ ứ ị M c dù, không ph i lúc nào cũng là y u t ả ế ố vào c phi u, song m c chia c t c luôn đ quy t đ nh đ u t ứ đ u t ầ ặ ầ ư i nhu n c a doanh nghi p đ tr cho các c đông. Đi u đ ề ượ d th y là các c phi u có m c chia c t c cao luôn có m c giá giao d ch ễ ấ i ch a ch c đã đúng. cao, nh ng đi u ng ắ ế c l ượ ạ ứ ư ư ề
ế ứ ợ ả c m c l ắ ể ạ ượ ệ ậ ả ệ ị i nhu n đ t đ ạ ượ ậ ắ ề ư ế ả ớ ộ ầ ả ả ị c ph i cao và m t N u m c c t c cao có nghĩa là m c l ộ ứ ổ ứ doanh nghi p có th đ t đ i nhu n cao ch c ch n ph i là doanh ả ứ ợ ệ ự nghi p ho t đ ng hi u qu v i b máy qu n tr và đi u hành có năng l c. ạ ộ ấ Do đó, vi c đ c làm ch m t ph n tài s n giá tr nh th qu là quá h p ượ ệ d n. Tuy v y, hai c phi u có m c c t c cao ngang nhau không có nghĩa ứ ổ ứ ủ ộ ế ẫ ậ ổ
c th tr ng đ nh giá ngang nhau. s đ ẽ ượ ị ườ ị
ọ ổ ể ủ ợ ậ ự ổ ứ ứ ổ ứ ả ệ ớ ng l ườ ứ ề ộ ủ ệ ắ ơ ằ ệ ộ ứ ế vào nh ng c phi u ạ ầ ư ộ ơ ư ế ậ ắ Không th ph nh n s kỳ v ng c a c đông vào m c c t c cao là hoàn ủ toàn h p lý, song c t c cao không đ ng nghĩa v i hi u qu kinh doanh ồ i là c a doanh nghi p cao. Nhi u khi, c t c cao trên m c bình th ủ ạ ổ ứ d u hi u báo đ ng c a m t công ty đang s p r i vào tình tr ng suy ki ệ t. ạ ấ Nhi u nghiên c u đã ch ra m t cách rõ ràng r ng b n s ki m đ ượ c ỉ ẽ ế ngu n thu nh p ch c ch n h n n u nh tránh đ u t ổ ữ ắ có m c c t c quá cao. ề ồ ứ ổ ứ
2. Hãy c n th n v i nh ng c phi u đ t nhiên gi m t l ữ ế ả ẩ ậ ớ ổ ộ c t c ỷ ệ ổ ứ
ổ ứ ề
ỗ ổ ậ ữ ả ơ ự i t t c các c t c cho m i c phi u đ u ngang nhau, có nh ng ữ ế ợ i c tr c t c cao h n. Th m chí, ngay c nh ng công ty có l ả ổ ứ , cũng ch a đ ng trong nó s không công b ng đó. N u ế ồ ự ổ ứ . M t khi c t c ị ắ ứ ồ ệ ằ ộ ộ Không ph i t ả ấ ả c phi u đ ượ ế ổ nhu n kh ng l ứ ổ ậ nh c t c b c t gi m thì có th coi là m t tin t c t ư ổ ứ gi m, có nghĩa là c phi u đó s p b r t giá. ế ả ả ổ ị ớ ể ắ
3. Ti n m t đ c coi là vua ặ ượ ề
c coi là s lành m nh th t s trong kinh ự ự ậ ự ặ ượ ề ữ ể ạ ặ ặ ấ ề ữ ệ ộ ạ ề ề ể ấ ế ớ ấ ổ ạ ặ ề ể ọ ữ ể ổ ổ ổ ứ ủ ợ quan ề ố i sao ti n m t là nhân t ặ ng. S luân chuy n ti n m t đ ể doanh. Hãy tìm nh ng công ty có hàng “t n” ti n m t luân chuy n. Th m ậ chí, trong giai đo n x u nh t, vi c có nhi u ti n m t cũng t o ra nh ng c ơ h i. Các công ty khi c phi u r t giá, h có th tung ti n m t ra đ mua l ạ i nh ng c phi u c a chính mình đ nâng m c giá c phi u lên hay thanh ế ế ứ toán các kho n n , tăng c t c hay đ u t vào các ho t đ ng kinh doanh ả ạ ộ ầ ư có th sinh l i nhu n khác. Đó là lý do t ạ ậ ợ ể tr ng nh t đ xác đ nh giá tr trên th tr ị ườ ị ấ ể ọ ị
ữ ự ậ ậ 4. Đ ng t p trung vào nh ng công ty có thu nh p mà không có s tăng tr ừ ngưở
ự ự ạ ớ ự ể ự ề ủ ề ưở ặ ầ ể ả ủ ớ ưở ỉ ả ề ạ ứ ộ ng kinh doanh m i th c s lành m nh. Vì Các công ty n u có s tăng tr ế ổ ứ v y, s luân chuy n ti n m t c n ph i đ l n đ không ch tr ti n c t c ể ậ “trong s ch”, mà còn đ ti n đ tăng tr ng và duy trì s c m nh m t cách chi n l c. ạ ế ượ
5. Đ ng b quên nh ng giá tr “ n” ị ẩ ừ ữ ỏ
ế ụ ế ố ổ ứ ổ ế ả ộ ự ợ : c t c và giá c phi u. C ự i nhu n th c ậ ng không r i vào v trí hàng đ u. Vì v y, c t c c a nh ng c phi u có ph thu c vào c hai y u t ả ậ ơ ổ ị K t qu đ u t ả ầ ư ổ phi u c a nh ng công ty làm ra nh ng s n ph m th c và có l ữ ữ ủ th ế ầ ữ th cũng là m t ngu n “giá tr n” r t l n mà b n có th dùng đ tìm ra ấ ớ ẩ ổ ứ ủ ể ạ ế ườ ể ị ẩ ể ộ ồ
ế ữ ữ ị ị ằ ẫ ủ ậ ữ ạ ơ nh ng c phi u giá tr . Tìm ra nh ng giá tr này b ng cách t p trung tr ướ c ổ h t vào c t c có th giúp b n tránh r i vào cái b y c a nh ng “con dao ổ ứ ế s c” mà nhi u nhà đ u t ề ắ giá tr m c ph i. ả ị ắ ể ầ ư
6. Ph i có quan đi m đ u t dài h n ầ ư ể ả ạ
d a trên m t quan ộ ứ ng t ấ ể ề ấ i ch ng khoáng đã t ườ ầ ư ự i đa trong kho ng th i gian 12 tháng. Cá ờ ố ạ ầ ư ể ế v n đ u t ư ấ ả ấ ừ ẽ ba đ n năm năm khi xem ủ ứ . Càng nhi u th i gian trôi qua, b n s càng nh n ra đ y đ s c ầ ư ậ ầ R t nhi u nhà môi gi ớ đi m r t ng n h n - th ắ nhân các nhà đ u t xét đ u t ờ m nh th t s c a s s n sinh c t c hay c t c “kép”. nên có quan đi m ít nh t t ề ự ả ạ ổ ứ ậ ự ủ ổ ứ ạ
Cách t t nh t đ bi n nh ng ố ấ ể ế ữ ướ c m tài chính c a b n thành hi n th c ự ủ ệ ạ ơ
ượ ổ ứ ể ấ c thanh toán c t c hi n nhiên là cách nhanh nh t và đáng tin c s an toàn và đ c l p v tài chính. Sau đây là năm lý ế ấ ể ạ ượ ộ ậ ề c phi u sinh c t c ngay ệ ạ ổ ứ ế ầ ư ổ C phi u đ ổ c y nh t đ đ t đ ậ do t ạ bây gi ự i sao b n nên yêu thích công vi c đ u t :ờ
ế ị ườ ế ầ ả ng. Theo ch s ỉ ố ả ổ ứ c tr c t c ượ ổ i ch i c phi u không ế ườ ữ ớ 1. Chúng đang chi m v trí th ng th trên th tr ắ ị Standard& Poor’s, trong b y tháng đ u năm 2006, c phi u đ ế tăng tr l i 4,3%, so sánh v i -3,3% cho nh ng ng ơ ổ ở ạ có c t c. ổ ứ
ộ ủ ằ ữ ế ầ s n sàng đ u t ầ ư i d ng kh năng sinh l ả ằ ổ vào nh ng c phi u mà ế ổ i c a nó trên ờ ủ ợ ụ ẽ ấ ầ ư ẵ ề c tr b ng c phi u nh m l ượ ế ổ ng. Vì v y, chúng s không bao gi ư b r t giá quá nhanh và quá ờ ị ớ ế ở ữ ế ế ổ tìm ki m s an toàn. 2. Chúng có m c đ r i ro th p. Khi mà h u h t các công ty thanh toán c ứ t c b ng ti n m t, các nhà đ u t ặ ứ c t c đ ả ằ ổ ứ th tr ậ ị ườ th p nh các c phi u không có c t c. Nh ng c phi u này vì th tr ổ ứ ổ ấ thành nam châm hút h t các nhà đ u t ầ ư ự ế ế
ơ ề ế ượ ờ ơ ướ ế ứ ấ ặ ớ ậ ớ ề ậ ng lên t ữ c nhi u ti n h n v i m c thu th p h n. Nh nh ng ứ ế ấ c trên th gi ế ớ i nhi u n ổ ứ ở ề ề c các kho n ti n ả ượ ườ ng ng khác…, th ộ i 35%, thì đây qu là m t ộ ố ườ ế ả ậ ớ ấ ố t ki m cho các nhà đ u t ủ con s lên t ố i v i c phi u đ 3. Chúng ki m ra đ ề thay đ i g n đây trong lu t thu thu nh p, c t c ế ổ ầ ậ c áp m c thu 15%. So sánh v i ti n lãi thu đ hi n đ ượ ệ t ki m t ti i ngân hàng, ho c m t s thu nh p b t th ế ườ ạ ệ b ch u m c thu thu nh p thông th ứ ị ị m c thu t ế ươ ứ th ti ệ ể ế này mà nó s kéo s đ u t ẽ ng đ i th p. Theo tính toán c a Standard& Poor’s đi u này có ề đô-la. Vì lý do i hàng trăm t ớ ế ầ ư tr l ự ầ ư ở ạ ớ ổ ỷ c tr c t c. ả ổ ứ ượ
ủ ạ ư ườ ụ ữ ờ 4. Chúng giúp b n tránh b g p r i ro nh “tr ộ ầ ng h p c a Enrons” m t l n n a. C t c không bao gi năm ổ 1997 đ n 2000, “thu nh p” c a Enron’s tăng đ t bi n lên 69%, nh ng c ậ ị ặ ủ nói d i. Ví d , trong kho ng th i gian t ố ờ ộ ổ ứ ế ợ ả ế ừ ư ủ
ệ ắ ộ ấ ch ng khoán đã không nhìn ra nó, đ ắ ứ ư ề ộ t c ch tăng 9%. Đi u này cho th y ch c ch n có m t d u hi u “ám mu i” ấ ề ỉ ứ đây, nh ng nhi u nhà đ u t nào ể ầ ư ở r i, b ng ch c tr nên tr ng tay khi công ty này tuyên b phá s n. ỗ ồ ả ắ ở ố ố
ằ ế ề ậ ề ổ ứ ổ ề ơ 5. B ng cách tái đ u t m nh c a s sinh sôi m t cách t ự ủ m c thu nh p t đ u t ế ậ ừ ầ ư ổ phi u khi giá th p và giúp b n ki m đ ứ c t c, b n ki m ra đ c nhi u ti n và nh n ra s c ượ ạ ầ ư ổ ứ đ ng. Tái đ u t các c t c nâng danh ộ ầ ư ự ộ c phi u c a b n lên b ng cách mua nhi u h n c ạ ằ ủ c nhi u l ề ợ ượ i nhu n h n. ậ ạ ụ ế ế ạ ấ ơ
ỉ
ố ạ ấ ặ ố ể ả ế ộ
ề ả ữ ẻ ắ ẳ t c ấ ả i v h u. Nó dành cho t C t c không ch dành riêng cho nh ng ng ườ ề ư ữ ổ ứ ộ nh ng ai mu n tích lũy, cóp nh t nhi u tài s n cho mình h n mà m c đ ả ứ ơ ề ữ tìm i ít. B n có th y cu c s ng s bu n t t bao n u không t r i ro l bi ồ ẻ ế ộ ự ẽ ủ ng cu c s ng, thay vì cách đ ki m ra nhi u ti n đ c i thi n và t n h ố ưở ậ ệ ề ạ ch ng và ch ng m y may lo toan gì nh nh ng đ a tr ? Ch c ch n b n ư ắ ứ ỉ lãng phí cu c s ng m t cách vô nghĩa nh th ! s ch ng bao gi ư ế ộ ẽ ạ ể ế ủ ẳ ờ ộ ố
