1
PHN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Sách phúc âm Mat-thew viết: “Người nào đã có sắn lòng biết ơn sẽ
được ban tặng thêm, và anh ta hoặc cô ta sẽ dư dả đ đầy, người nào không có
sẵn lòng biết ơn thì những gì anh ta hoặc cô ta đã có sẽ bị tước đi”. Nội dung
của sách ghi lại cách đây hai nghìn năm, nhưng giá trị vẫn vẹn nguyên như
thuở ban đầu. Lòng biết ơn vận hành theo quy luật hấp dẫn – quy luật chi phối
tất cả năng lượng trong vũ trụ: “Những điều giống nhau sẽ thu hút nhau”. Vì
thế vấn đề này đặt ra cho chúng ta nghĩ suy về giá trị của lòng biết ơn trong
cuộc sống mỗi con người.
Giữa bộn bề, ngổn ngang của đời sống thường nhật, mỗi ngày chỉ vừa mở
mắt ra để đối mặt với thế giới chúng ta đã bị tra tấn bởi rất nhiều những tin xấu,
những vụ bê bối, và thảm họa, bạo loạn ... chúng ta cứ liên tục phải đương đầu với
những nguồn cơn của sự tiêu cực, kéo theo cảm giác bất an, lo âu choán hết trong
lòng. Liều thuốc nào giải tỏa nguồn cơn này, cách thức nào điều chỉnh cảm xúc lẫn
hành vi cho ta hướng về những điều tích cực. Một giải pháp hữu hiệu nhất chính
là: “Ngày tuyệt vời nhất là ngày bắt đầu bằng lòng biết ơn”.
Lòng biết ơn là thái độ trân trọng, ghi nhớ, là một phạm trù đạo đức của con
người. Biết ơn bậc sinh thành, biết ơn thầy cô, biết ơn buổi sáng tinh khôi, một
ngày nắng ấm, một làn gió mát, một cuộc gặp gỡ, một cái bắt tay ... “Lòng biết ơn
là liều thuốc hóa giải những cảm xúc tiêu cực, là chất trung hòa sự đố kỵ, ghen
ghét, lo lắng và khó chịu. Nó có nghĩa là tận hưởng cũng có nghĩa là không coi
điều gì là nghiễm nhiên, nó là tập trung vào hiện tại” (Sonja lyubomirsky). Vậy
nên giáo dục lòng biết ơn cho trò là vô cùng cần thiết để giúp trò có kỹ năng sống,
hình thành phẩm chất, năng lực cân bằng cảm xúc, tự quản bản thân, sống biết ơn,
suy nghĩ tích cực lạc quan và thành công, hạnh phúc.
Để làm được điều đó, ngoài sự giáo dục của gia đình, xã hội thì người giáo
viên đóng vai trò rất quan trọng trong việc giáo dục lòng biết ơn để góp phần nâng
cao hiệu quả giáo dục, hình thành phẩm chất năng lực học sinh. J.A.Coomenxki -
một nhà giáo dục học vĩ đại, đại biểu suất sắc của chủ nghĩa nhân văn đã gọi giáo
viên là “người chuyển giao ca ngn đuc nền văn minh”. Đó cũng là một cách
vinh danh vị thế cao cả của người thầy, người cô trong quá trình thắp lửa, khơi
nguồn và định hướng tương lai cho các thế hệ học trò.
Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi đã thực hiện đề tài: “Một s biện
pháp giáo dục lòng biết ơn góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức, phát
triển phẩm chất, năng lực ca hc sinh trung hc phổ thông”, với mong muốn
được chia sẻ kinh nghiệm của mình cho các đồng nghiệp và góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục, hình thành và phát triển những năng lực chung cần có ở con
người trong xã hội hiện đại.
