ấ ướ ủ ễ ơ ề ả ạ Đ bài: Bình gi ng đo n th sau trong bài Đ t n c c a Nguy n Đình Thi: Ôi
ớ ắ ữ ồ ỗ ồ ồ ả ườ nh ng cánh đ ng quê ch y máu…. B ng b n ch n nh m t ng i yêu
Bài làm
ủ ạ ư ứ ệ ễ ấ ả ơ ị Cũng nh trong truy n và k ch, c m h ng ch đ o và nh t quán trong th Nguy n Đình
ộ ấ ướ ệ ươ ơ ự ị ả Thi là hình nh m t đ t n c Vi t Nam đau th ng, đói nghèo, c c c, b dìm trong máu
ướ ắ ướ ị ủ ự ế ố và n c m t d i ách th ng tr c a th c dân, phát xít và phong ki n tay sai. Trong quá
ơ ấ ướ ệ ạ ậ ủ ả ộ ấ trình sáng t o ngh thu t, nh t là khi sáng tác bài th Đ t n c, toàn b tình c m c a nhà
ơ ậ ở ạ ướ ẫ ớ th t p trung khía c nh này. Trên b c quân hành, xót xa, đau đ n, căm ph n tr ướ c
ơ ố ẻ ả ả th m c nh mà k thù đã gây ra, nhà th th t lên:
ữ ả ồ Ôi nh ng cánh đ ng quê ch y máu
ờ ề Dây thép gai đâm nát tr i chi u
ữ ấ Nh ng đêm dài hành quân nung n u
ớ ắ ỗ ồ ườ ồ B ng b n ch n nh m t ng i yêu.
ư ế ơ ấ ướ ượ ễ ả Nh chúng ta đã bi t, bài th Đ t n c đ ờ c Nguy n Đình Thi sáng tác trong kho ng th i
ơ ễ ả ề ế ậ gian 8 năm ròng (1948 1955). Bài th di n t ứ quá trình nh n th c v kháng chi n, s ự
ả ả ướ ữ ở hình thành, n y n tình c m yêu n c, căm thù bè lũ c ướ ướ p n ặ c và khái quát nh ng ch ng
ườ ủ ế ầ ố ộ ơ ượ đ ng kháng chi n ch ng Pháp th n thánh c a dân t c ta. Bài th dài 49 câu, đ c chia
ủ ề ữ ủ ề ầ ả ạ ộ ượ làm hai ph n theo c m xúc li n m ch c a ch đ tr ầ tình. Ph n m t đ c chia làm hai
ủ ạ ạ ạ ầ ộ ế ộ ọ đo n. Đo n m t (7 dòng đ u) là tâm tr ng c a ng ườ ừ i t Hà N i ra đi theo ti ng g i tha
ế ủ ớ ề ư ế ẫ ạ thi t c a cách m ng nh ng trong lòng v n xao xuy n, bâng khuâng nh v mùa thu Hà
ớ ạ ữ ầ ổ ộ ộ ơ N i. Hà N i mùa thu vào bu i sáng ch p l nh, nh ng c n gió heo may xao xác đ u mùa
ườ ữ ề ắ ắ ạ ố ả r i trên đ ơ ầ ng ph tĩnh l nh, nh ng tia n ng hanh vàng soi trên “th m n ng lá r i đ y".
ạ ừ ớ ở ế ề ệ ắ Đo n hai (t ả dòng 8 đ n dòng 21) là c m xúc v mùa thu m i Vi ơ ứ t B c. Nhà th đ ng
ấ ế ữ ừ ấ ầ ơ gi a thiên nhiên hai l n mà c t ti ng reo vui. Nhà th nhìn r ng tre th y nó cũng vui, nhìn
ừ ừ ư ừ ấ ờ ớ ườ ế tr i thu th y nó v a xanh trong, v a nh “thay áo m i", v a “c i nói thi ư ư t tha” nh ch a
ờ ượ ườ ự ư ư ả ờ ượ ườ ạ ờ bao gi c c đ i nói t do, tho i mái, nh ch a bao gi c c đ i nói t ể i th i đi m
ả ượ ấ ố ơ ỏ ề ự ề này và ni m vui gi i phóng đ c nhân lên theo c p s nhân. Nhà th bày t ni m t hào
ệ ủ ượ ủ ấ ướ ấ ướ ượ ự mãnh li t c a mình khi là đ c làm ch đ t n c, vì đ t n c đã đ ộ ậ c đ c l p, t do
ừ ề ở ề ừ ề ồ ờ ỏ nên tr i xanh, núi r ng, cánh đ ng, dòng sông đ u tr v ta. T ni m vui lan t a trong
ể ạ ư ừ ệ ạ ạ ờ ơ ơ không gian, m ch th chuy n sang suy t trên m ch th i gian. T hi n t i, nhà th nh ớ
ự ứ ướ ữ ướ ẻ ệ ề v quá kh hàng nghìn năm d ng n c và gi c v vang, oanh li n t, hào hùng, chói l ọ i
ứ ầ ộ ừ ứ ề ự ế ế ậ ơ ế ủ c a dân t c ta. Đ n ph n th hai (t câu 22 đ n h t), nhà th nh n th c v s hình thành
ả ướ ứ ự ườ ặ ủ ườ ệ tình c m yêu n c, chí căm thù gi c, ý th c t c ng c a con ng i Vi ữ t Nam; nh ng
ườ ư ề ế ắ ặ ấ ấ con ng i tuy hi n lành, ch t phác nh ng ý chí quy t th ng gi c thù thì cao ng t.
ơ ầ ủ ầ ộ ố ơ ữ B n câu th trích trên đây thu c nh ng dòng th đ u tiên c a ph n hai.
ơ ầ Hai câu th đ u:
ữ ả ồ Ôi nh ng cánh đ ng quê ch y máu
ề ờ Dây thép gai đâm nát tr i chi u.
ễ ơ ượ ồ ả ứ ề ơ ộ Các câu th này theo Nguy n Đình Thi đ c kh i ngu n c m h ng trong m t chi u hành
ộ ộ ở ắ ưở ủ quân cùng b đ i vùng núi B c Giang. Qua cách nhìn giàu liên t ơ ả ng c a nhà th , c nh
ở ư ừ ụ ể ế ự ừ ừ ừ ứ ố ứ đây v a th c v a h , v a c th đ n nh c nh i, v a có s c khái quát cao. Ráng đ ỏ
ư ề ế ả ố ổ ồ bu i chi u chi u xu ng các rãnh cây trên cánh đ ng nh máu ch y. Dây thép gai quanh
ờ ổ ặ ầ ồ ố ư ồ đ n gi c trên đ i cao nh cào xé b u tr i T qu c
ệ ậ ừ ẩ ụ ừ ộ ị ợ ừ ừ Ngh thu t nhân hóa tu t , n d tu t đ c đáo v a làm tăng giá tr g i hình, v a làm tăng
ị ể ả ỏ ư ứ ơ ầ ắ ơ ườ ậ giá tr bi u c m cho hai câu th . Màu s c câu th b m đ nh a máu, đ ng nét đ m và
ộ ứ ư ư ủ ả ắ ọ ộ ấ ắ s c nh kh c h a. Tuy đó là m t b c tranh thiên nhiên nh ng là hình nh c a m t đ t
ướ ặ ị ượ ả ộ n c b tàn phá, giày xéo. Chính gi c Pháp xâm l ờ ố c đã làm đ o l n hoàn toàn đ i s ng
ả ủ ớ ừ ờ ơ ở ờ thanh bình, yên c a nhân dân ta. Cùng v i thán t “ôi”, l i th tr thành l i lên án, t ố
ộ ặ ơ cáo t i quân c ướ ướ p n ữ c. Nh ng l ờ ế ộ i k t t i này chúng ta đã g p trong th Quang Dũng:
ừ ộ ề ặ T đ thu v hoang bóng gi c
ạ ỗ Điêu tàn ôi l i n i đêm tàn
ấ ệ ề ấ Đ t đá ong khô nhi u ng n l
ờ ệ ứ Em có bao gi ch a chan? l
ẹ ặ M tôi em có g p đâu không?
ữ ậ ồ Nh ng xác già nua ng p cánh đ ng
ạ ằ Tôi cũng có th ng con bé d i
ẻ ồ Bao nhiêu r i xác tr trôi sông.
ắ ườ ơ (Đôi m t ng i S n Tây)
ủ ạ ườ ế Hai câu sau là tâm tr ng c a ng i chi n sĩ trên b ướ ườ c đ ng hành quân:
ữ ấ Nh ng đêm dài hành quân nung n u
ớ ắ ỗ ồ ườ ồ B ng b n ch n nh m t ng i yêu.
ề ấ ồ ộ ố ộ ị “Nung n u” là làm cho b thôi thúc, d n nén ngày càng nhi u m t mong mu n, m t tình
Ở ấ ượ ễ ể ả c m nào đó. đây, “nung n u” đ c Nguy n Đình Thi, dùng đ nói lên lòng căm thù sâu
ườ ắ ủ ế ế ộ ộ ắ ủ s c c a ng i chi n sĩ và m t quy t tâm, m t ý chí son s t c a anh là nhanh chóng tiêu
ệ ỏ ờ ổ ướ ở ạ ể ộ ố di t, đánh đu i lũ lang sói ra kh i b cõi n c ta, đ nhân dân tr l ộ ậ i cu c s ng đ c l p,
ạ ồ ồ ở ạ ấ ỏ ườ ự t do, h nh phúc. "B n ch n” là tr ng thái nôn nao, th p th m, th ệ ộ ng vì m t vi c
ư ế ư ế Ở ườ ế ch a đ n, ch a bi t ra sao. đây, trên b ướ ườ c đ ng hành quân, ng i chi n sĩ đang say
ưở ướ ươ ị ủ ộ mê lí t ứ ng c u n c, đang xót xa cho bóng hình quê h ạ ộ ng b h y ho i đ t ng t. Hình
ả ườ ắ ơ ợ ằ ữ ấ ớ ắ nh nh m t ng i yêu”, ch c có l ẽ ượ , đ ầ c kh i g i b ng nh ng vì sao l p lánh trên b u
ủ ấ ạ ờ ừ ế tr i đêm mênh mông, bát ngát. Tâm tr ng c a anh lính xu t thân t Hà thành văn hi n này
ủ ạ ớ ườ ế ế ờ ấ ầ r t g n v i tâm tr ng c a ng i chi n sĩ Tây Ti n cùng th i:
ắ ừ ớ ử ộ M t tr ng g i m ng qua biên gi i
ề ơ ơ ộ Đêm m Hà N i dáng ki u th m.
(Tây Ti n)ế
ắ ườ ề ơ ở ơ Vâng! "M t ng i yêu”, "dáng ki u th m” ừ ẫ n i quê nhà xa xôi v n luôn dõi theo t ng
ướ ườ ắ ệ ấ ả ủ ẻ ớ b c đ ng hành quân gian nan, kh c nghi t v t v c a các anh, chia s v i các anh
ấ ả ứ ả ồ ươ ừ ằ b ng t t c tình c m n ng nàn, ch a chan yêu th ấ ng, xu t phát t đáy sâu hun hút tâm
ụ ữ ạ ắ ươ ở ờ ồ h n mình. Nh ng đóa hoa tr ng ngào ng t nh y h ng ợ quê nhà đang đ i, đang ch các
ề ể ế ậ ươ ướ ươ anh v đ mà dâng, mà hi n khi ngày hòa bình. V y nên, th ng n c và th ng ng ườ i
ướ ị ặ ế ườ ả ả ố yêu, n c b gi c xâm chi m ng ả i yêu ph i xa cách; kh i tình c m chung và tình c m
ụ ệ ấ ộ ườ riêng hòa quy n, nung n u trong lòng đã thôi thúc, gi c giã, đ ng viên ng i lính trên
ế ử ệ tuy n l a ác li t.
ơ ặ ắ ơ ấ ướ ấ ủ ữ ể ộ ạ Có th nói, đây là m t trong nh ng đo n th đ c s c nh t c a bài th Đ t n ề ộ c, v n i
ơ ể ệ ạ ả ứ ứ ứ dung, nhà th th hi n thành công hai b c tranh: b c tranh ngo i c nh và b c tranh tâm
ạ ươ ấ ướ ụ ả c nh, Trong đó, tâm tr ng xót xa, yêu th ng đ t n c và căm thù sôi s c quân c ướ p
ướ ổ ậ ứ ề ệ ậ ấ ắ ỏ ơ ơ n ố ợ ấ c là n i b t nh t, lan t a kh p b c tranh th . V ngh thu t, nhà th ph i h p r t
ệ ộ ế ặ ệ ệ thành công m t vài bi n pháp tu t ừ ườ th ng g p trong ti ng Vi ặ t và đ c bi t, các ngh ệ
ậ ộ ọ ệ ả ậ ắ ượ ơ ử ụ thu t, kĩ thu t h i h a, điêu kh c, đi n nh cũng đ c nhà th s d ng khéo léo, điêu
ệ luy n tài hoa.
ơ ấ ướ ứ ư ả ữ ạ ơ ộ ơ Đo n th trên cũng nh c bài th Đ t n c x ng đáng là m t trong nh ng bài th hay
ấ ề ề ấ ướ ườ ủ ệ ế ạ nh t v đ tài đ t n c, con ng i c a thi ca Vi ố t Nam giai đo n kháng chi n ch ng
Pháp.
