ấ ướ ơ ề ả ạ ủ ễ Đ bài: Bình gi ng đo n th sau trong bài “Đ t n c” c a Nguy n Đình Thi: "Sáng
ỏ ặ ữ ư ư mát trong nh sáng năm x a... Nh ng dòng sông đ n ng phù sa"
Bài làm
ấ ướ ấ ủ ữ ể ễ ộ ơ “Đ t n ể ệ ậ c” là m t trong nh ng bài th tiêu bi u nh t c a Nguy n Đình Thi, th hi n t p
ề ấ ướ ủ ả ả ạ ầ ấ ế ứ trung c m h ng v đ t n c c a tác gi . Đo n trích này là ph n hay nh t, tinh t ấ nh t,
ậ ậ ấ ủ ơ ượ ơ ấ ộ ộ đ c đáo nh t c a bài th . Th t v y, bài th đ ả c nung n u và sáng tác trong m t kho ng
ả ờ ừ ế ầ ạ th i gian dài: b y năm, t năm 1948 đ n năm 1955. 21 dòng đ u trong đo n trích này ch ủ
ư ư ạ ơ ế ế ấ ừ y u l y t các đo n trong bài th “ Sáng mát trong nh sáng năm x a” vi t năm 1948 và
ế ạ ồ ổ ổ ế bài "Đêm mít tinh” vi t năm 1949. 28 dòng còn l ỗ i g m 7 kh , m i kh 4 dòng vi t năm
ư ữ ữ ẫ ẫ ậ ơ 1955, tuy v n có nh ng câu hay nh ng v n có nh ng l ờ ể ể i k l ắ , ý th không th t sâu s c,
ứ ặ ẫ ấ ả ố m c dù v n th ng nh t trong c m h ng chung.
ữ ệ ề ầ ạ ạ ồ ỏ ơ Đo n th này g m ba đo n nh . 7 dòng đ u hoài ni m v nh ng ngày thu đã xa, 5 dòng
ế ề ạ ả ơ ướ ti p theo nói v mùa thu nay, và 9 dòng còn l ủ i là c n trào dâng c a tình c m yêu n c.
ầ ứ ố ơ ở ầ ộ ả ằ ồ Bài th m đ u b ng m t c m xúc mùa thu trong sáng, n ng nàn, đ y s c s ng:
ư ư Sáng mát trong nh sáng năm x a
ổ ươ ố ớ Gió th i mùa thu h ng c m m i.
ả ờ ị ươ ố ớ ươ Tr i thu trong sáng, gió thu mát d u, và thoang tho ng đâu đây h ng c m m i, h ng v ị
ư ủ ươ ệ ộ ặ đ c tr ng c a quê h ng Vi ủ t Nam, c a Hà N i.
ừ ề ể ệ ề ấ ờ ộ T ni m vui b t ng chuy n sang hoài ni m v Hà N i:
ớ ữ Tôi nh nh ng ngày thu đã xa
ạ ớ ộ Sáng ch m l nh trong lòng Hà N i
ữ ố ơ Nh ng ph dài xao xác h i may
ườ ầ ả ạ Ng i ra đi đ u không ngo nh l i
ơ ầ ư ề ắ Sau l ng th m n ng lá r i đ y.
ủ ư ư ạ ớ ớ ủ Không rõ cái sáng mát trong c a năm x a là sáng nào, nh ng cái sáng s m ch m l nh c a
ớ ư ữ ả ờ ộ ơ ộ nh ng ngày thu đã xa này là sáng ra đi r i xa Hà N i. Nhà th nh nh in hình nh Hà N i
ơ ầ ữ ư ư ớ ố ổ nh ng sáng s m tinh m đ u thu. Ph nh dài thêm vì ch a có ng ườ ạ i l i qua, gió th i lá
ườ ườ khô xao xác trên đ ng, làm tăng thêm không khí heo may. Ng ộ ử ỉ ứ i ra đi có m t c ch d t
ể ạ ằ ơ ầ ế ế ề ắ ả khoát không quy n luy n, đ l ấ i đ ng sau “th m n ng lá r i đ y”. Đây là hình nh n
ậ ự ặ ẽ ủ ứ ữ ả ờ ồ ượ t ng trong kí c, không theo tr t t ch t ch c a th i gian, nh ng hình nh d n nén, đa
ề ợ ướ ữ ặ ả ấ ả ậ ộ nghĩa, g i ra nhi u h ng c m nh n. M t m t, đây là nh ng hình nh r t chân th c v ự ề
ờ ề ắ ố ơ ộ ngày thu Hà N i, không bao gi ơ ầ quên: ph dài, xao xác h i may, th m n ng lá r i đ y,
ườ ư ặ ầ ả ữ nh ng đ ng nét thân yêu, g n gũi và có cái gì đó xót xa. Nh ng m t khác, tác gi ả có c m
ắ ạ ơ ụ ỉ ấ ề ẽ ấ ồ ộ xúc r t bu n v mùa thu, nhìn Hà N i ch th y hiu h t, l nh l o, r i r ng.
ổ ở ệ ạ ươ ả ả Đo n hoài ni m này không ph i hoài c , b i nó đóng vai trò t ố ng ph n, đ i sánh cho
ộ ứ ố ậ ệ ạ ư ẳ ồ ị ả c nh “Mùa thu nay khác r i”, m t t ể đ i l p x a nay đ kh ng đ nh hi n t i khá quen
ộ ớ ạ ơ thu c v i th ca cách m ng.
ủ ễ ả ậ ả ộ ộ Tuy v y hình nh “mùa thu nay” c a Nguy n Đình Thi là m t hình nh khá đ c đáo:
Mùa thu nay khác r iồ
ứ ữ ồ Tôi đ ng vui nghe gi a núi đ i
ổ ừ ấ ớ Gió th i r ng tre ph p ph i
ờ ớ Tr i thu thay áo m i
ườ ế ế Trong bi c nói c i thi t tha.
ồ ừ ư ể ế ể ộ ớ M t mùa thu trung du, núi đ i, r ng tre. K ra n u hi u so sánh mùa thu x a Hà v i mùa
ư ễ ả ồ ỏ ậ thu nay trung du khác r i thì không kh i kh p khi ng, nh ng đây là so sánh c m xúc mùa
ả ỉ ấ ư ạ ổ ơ ộ ủ thu c a tác gi ẽ đã thay đ i. Mùa thu x a, nhà th nhìn Hà N i ch th y heo hút, l nh l o
ấ ấ ớ ườ ơ ụ r i r ng, mùa thu này nhìn vào đâu cũng th y vui reo, xôn xao, ph p ph i, nói c i thi ế t
ả ượ ẩ ớ ờ ớ ừ ụ ấ ớ tha. C mùa thu đ ề c n d , nhân hoá v i tr i thu thay áo m i, r ng tre ph p ph i ni m
ả ờ ư ườ ể ẫ ả ộ vui, c tr i thu trong xanh nh nói c ễ i. Đây v n là hình nh quen thu c ki u Nguy n
ự ả ẫ Đình Thi, hoà l n th c và o.
ề ả ế ề ệ ế ạ ạ ạ N u đo n 1 thiên v hoài ni m, đo n 2 nghiêng v c m xúc thì đo n 3 ti p theo là dòng
ạ ớ ữ ệ ả ẳ ị ướ ự ả c m xúc dào d t v i nh ng câu kh ng đ nh, câu trùng đi p. C m xúc sung s ng, t hào
ườ ậ ở ữ ơ ả ủ ư ủ ữ ố ủ c a ng i làm ch nh mu n nói to lên v t s h u c a mình. Nh ng câu th b y ch ữ
ượ ổ ứ ư ờ ạ đ ch c dõng d c nh l c t ố i tuyên b đanh thép:
ủ ờ Tr i xanh đây là c a chúng ta
ừ ủ Núi r ng đây là c a chúng ta.
ấ ụ ể ề ộ ư ữ ữ ượ ữ ứ ắ Nh ng ch “đây” nh nói v m t cái gì r t c th đã đ ả c n m v ng, ch không ph i
ừ ượ ấ ướ ớ ấ ả ấ ợ ả ệ cái gì xa xôi, tr u t ơ ồ ng, m h . Đ t n c hi n lên v i t ẹ t c tính ch t g i c m, đ p
ấ ươ t i, thân yêu nh t:
ữ ơ ồ Nh ng cánh đ ng th m mát.
ả ườ ữ Nh ng ng đ ng bát ngát.
ỏ ặ ữ Nh ng dòng sông đ n ng phù sa.
ả ườ ữ ồ ờ ạ ả ộ ừ Nh ng tr i xanh, núi r ng, cánh đ ng, ng đ ấ ng, dòng sông t o ra m t hình nh đ t
ướ ộ ả ở ơ ệ ở ộ ấ ượ n c r ng m , bao la. Không gi n đ n là li t kê khô khan, mà là m r ng các n t ng.
ấ ướ ọ ẹ ạ ư ơ ướ ắ ộ ơ Sau khi ôm tr n đ t n c, nhà th nh ngh n l i trong m t câu th ng n: “N c chúng
ể ồ ộ ướ ở ấ ướ ả ị ta” đ r i m ra m t h ng c m xúc đ t n ấ ướ ở ề c ử b sâu l ch s . Đây là đ t n c trong
ầ tâm linh linh thiêng, th m kín:
ướ ữ ườ ư ờ N c nh ng ng i ch a bao gi ấ khu t
ế ầ ấ Đêm đêm rì r m trong ti ng đ t
ư ọ ữ ề ổ Nh ng bu i ngày x a v ng nói v …
ả ẫ ế ụ ấ ượ ả ể ể ủ ề ị Tác gi v n ti p t c các hình nh n t ng c a mình, không k l ử dài dòng v l ch s ,
ợ ế ấ ướ ủ ế ầ ồ ị đ a danh, nhân danh, mà g i đ n ti ng nói rì r m c a cha ông, h n thiêng đ t n c.
ấ ướ ạ ầ ứ ả ạ ộ ơ Đo n đ u bài Đ t n ở ầ c là m t đo n th hay, giàu c m xúc và s c khái quát. Kh i đ u
ơ ế ề ấ ướ ộ ẻ ệ ằ ộ ớ m t bài th vi t v đ t n ư c b ng m t hoài ni m mùa thu đã xa, m i nhìn có v nh là
ề ẫ ạ ấ ướ ủ ươ ư ạ l c đ , nh ng ng m l i, cũng có cái lý c a nó. Đ t n c v ớ ả ổ n mình, đã đ i m i c m
ề ậ ơ ừ ổ ở ầ ớ ả ả ậ nh n v mùa thu, và nhà th cũng t ậ đ i m i c m nh n mùa thu mà kh i đ u c m nh n
ừ ỉ ệ ề ừ ề ề ấ ơ ề ấ ướ v đ t n c. T k ni m riêng hoà vào ni m vui chung, t ni m vui y kh i sâu ni m t ự
ề ấ ướ hào v đ t n c.
ơ ấ ướ ủ ạ ậ ằ ớ ị Th t thú v khi nghĩ r ng cùng v i cách m ng mùa thu, bài th Đ t n ễ c c a Nguy n
ộ ế ơ ổ ơ ộ ớ ả Đình Thi góp m t ti ng th đ i m i c m xúc mùa thu trong th ca dân t c.
