Bình giảng khổ thơ “Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm” trong bài thơ Tây Tiến

ổ ơ ố ố ề ả ẳ ỷ Đ  bài: Bình gi ng kh  th  “D c lên khúc khu u, d c thăm th m” trong bài th ơ

Tây Ti nế

Bài làm

ư ộ ệ ượ ế ơ ủ ấ ầ ể Bài th  Tây Ti n có th  xem nh  m t hi n t ng “xu t th n” c a Quang Dũng trong

ứ ệ ế ầ ố ơ th  kháng chi n ch ng Pháp. Đó là “đ a con đ u lòng hào hoa và tráng ki n(Phong Lê)

ượ ủ ả ộ ờ ạ ể ắ ấ đ c khí phách c a c  m t th i đ i ùa vào, ch p cánh đ  cho cái ch t bi tráng bay lên

ư ộ ủ ẹ ế ẹ ộ ờ ộ ơ nh  m t nét đ p hi m có c a m t th i th . Và đây là m t nét đ p hào hùng trên đ ườ   ng

ổ ủ ườ ự ồ ưở ủ hành quân gian kh  c a ng ế i lính Tây Ti n qua s  h i t ơ ng c a nhà th :

ẳ ố ố ỷ D c lên khúc khu u, d c thăm th m

ồ ử ờ Heo hút c n mây súng ng i tr i

ướ ướ Ngàn th c lên cao, ngàn th ố c xu ng

ư ơ Nhà ai Pha Luông m a xa kh i.

ự ố ơ ướ ế ợ ắ ườ ủ ế ườ B n câu .th  mà d ng lên tr ộ c m t ta cái đ  cao đ n r n ng i c a chi n tr ng Tây

ế ườ ế ố ế ả ố Ti n. Ng i lính ph i hành quân lên cao mãi, h t d c này đ n d c khác, đã “khúc

ạ ơ ừ ẳ ị ở ầ ắ ẳ ố ố ỷ khu u” l i “thăm th m”. Nh p th  d ng ỷ    v n tr c D c lên thăm th m d c khúc khu u

ượ ở ặ ủ ấ ị ườ ế ưở t ư ng nh  nghe đ ọ c nh p th  n ng nh c, g p gáp c a ng i chi n sĩ đang trèo núi đ ể

ỡ ư ữ ế ẳ ộ ưỡ chi m lĩnh nh ng đ  cao thăm th m. Ng  nh  các anh đang đi trong mây, đang c i trên

ể ế ế ồ ờ ượ ấ ỉ ỉ mây (“c n mây”) đ  lên đ n đ nh tr i. Và khi đã chi m lĩnh đ c đ nh cao nh t thì

ử ờ ộ ế ườ ủ ị ị ườ “sung” các anh đã “ng i tr i” ! Có m t ti ng c i, thú v  tinh ngh ch c a ng i lính hào

ế ộ ượ ấ ả ạ ờ ỉ hoa Hà N i khi đã chi m lĩnh đ c đ nh cao nh t. Không ph i súng ch m tr i mà là

ử ờ ẩ ượ ư ườ súng ng i tr i. Kh u súng đ c nhân hóa nh  ng ế   i (chính là các anh đó thôi!) đã khi n

ơ ở ủ ữ ấ ấ ỉ ị câu th  tr  nên hóm h nh, tinh ngh ch, mang ch t hào hoa c a nh ng chàng trai đ t kinh

ệ ặ ở ề ấ ọ ướ thành hoa l lên đánh gi c ặ  mi n Tây. Câu trên n ng nh c, g p gáp câu d i nh ẹ

ơ ộ ự ự ườ ế ể ắ ỉ ỉ nhàng th  m ng trong s  t ủ  hào c a ng i chi n th ng. Ta hi u đây không ch  là đ nh

ặ ấ ủ ự ủ ế ắ ầ   ỉ cao c a thiên nhiên m t đ t mà chính là đ nh cao trong s  chi n th ng c a tinh th n,

ườ ị ự ngh  l c ng ế i chi n sĩ.

ấ ượ ấ ắ ắ ộ ớ ủ ỗ Cái đ  cao  y ch c ch n đã thành  n t ố ớ   ng trong n i nh  c a Quang Dũng đ i v i

ườ ứ ề ế ế ả ắ ầ ơ ộ ế chi n tr ng mi n Tây đ n m c nhà th  ph i nh c đ n hai l n trong m t kh  th ổ ơ

ứ ắ ạ ạ ộ ơ ầ ng n. Và l n th  hai l ặ ắ ủ i là m t sáng t o đ c s c c a th  Quang Dũng:

ướ ướ Ngàn th c lên cao ngàn th ố c xu ng

ư ơ Nhà ai Pha Luông m a xa kh i.

ơ ấ ắ ướ ướ ố ư ị Câu th  g p khúc nh  b  ng t làm hai Ngàn th c lên cao  ngàn th c xu ng di n t ễ ả    rõ

ườ ồ ạ ấ ự ấ ố con đ ng hành quân lên r t cao r i l ứ   ữ i xu ng r t sâu trên nh ng vách núi d ng đ ng

ế ườ ế ế ượ ề ắ ặ ủ c a chi n tr ng Tây Ti n. N u câu trên đ c dùng nhi u thanh tr c, đ c bi ệ ở t ố    cu i

ơ ướ ấ ả ự ề ậ ạ ố ỷ câu th  (ngàn th c xu ng) t o nên s  khúc khu u, g p gh nh cheo leo, v t v  thì câu

ế ấ ằ ầ ơ ả d ướ ạ i l i dùng toàn thanh b ng, h u h t là thanh không d u khi câu th  êm ư ộ    nh  m t

ự ố ậ ư ủ ẹ ờ ơ ợ s i khói nh  đang bay lên tr i: Nhà ai Pha Luông m a xa kh i, S  đ i l p c a thanh

ế ự ố ậ ủ ả ệ ệ ơ ơ ị ấ   đi u, nh p đi u câu th  đem đ n s  đ i l p c a c nh và tình trong hai câu th  và đ y

ơ ư ậ ủ ư ả chính là nét tài hoa c a thi sĩ. X a, T n Đà cũng có câu th  nh  v y:

ậ ấ ấ Tài cao ph n th p, chí khí u t

ồ ơ ươ Giang h  mê ch i quên quê h ng.

ủ ế ơ ủ ơ ủ ư ả ợ ủ ế   Nh ng câu th  c a T n Đà .ch  y u là g i tình, còn câu th  c a Quang Dũng ch  y u

ấ ả ườ ả ạ ẽ ả l i v  c nh. T t nhiên trong c nh có tình. Trên đ ộ   ậ ng hành quân ra tr n, hình  nh m t

ơ ư ư ừ ế ấ ấ ỏ ợ   mái nhà th p thoáng trong màn m a m ng n i l ng ch ng núi thì  m lòng chi n sĩ, g i

ớ ườ ế ặ ườ ứ ự nh  tình ng i bi t bao ! M t khác, trên, đ ng hành quân cheo leo vách núi d ng đ ng,

ơ ộ ư ậ ẫ ỏ ộ ồ mà v n không b  qua m t mái nhà th  m ng nh  v y, thì đó chính là tâm h n hào hoa

ủ ệ ườ ữ ế ơ ộ ngh  sĩ c a ng i lính Tây Ti n nh ng chàng trai kinh thành “đêm m  Hà N i dáng

ư ế ề ẹ ạ ả ồ ơ ớ   ki u th m”. Tâm h n các anh ph i phong phú, cao đ p, lãng m n nh  th  nào thì m i

ế ổ ơ ỉ ộ ớ ạ ướ ườ ữ ơ vi ư ậ t nên nh ng câu th  tài hoa nh  v y. Và ch  m t kh  th  nh  l c đ i b ng hành

ộ ộ ủ ấ ế quân trên núi cao Tây Ti n c a các anh mà đã b c l ẩ    rõ cái nét tài hoa  y,. Đó là kh u

ổ ồ ổ ơ ể ệ ữ khí Quang Dũng đã th i h n vào ngôn ng  thi ca đ  làm nên kh  th  tuy t bút mang

ế ấ ơ ậ đ m ch t th  Tây Ti n này.