ậ ề ấ ế ủ ơ ề ạ Đ bài: Bình lu n v ch t lãng m n trong bài th Tây Ti n c a Quang Dũng
Bài làm
ữ ư ạ ộ ờ ườ ề ộ ạ ợ Có nh là m t th i, hai ch lãng m n th ng g i cho ta v m t cái gì có h i, mang ý
ự ự ề ế ạ ạ ả nghĩa tiêu c c, m m y u, không lành m nh.v.v... Th c ra thì lãng m n cũng có năm b y
ườ ế ủ ư ạ ạ ạ đ ạ ng. Lãng m n nh trong Tây Ti n c a Quang Dũng là lãng m n cách m ng, lãng m n
ấ ướ ệ ườ anh hùng. Nó làm cho đ t n c thêm tráng l , kì vĩ, con ng ọ i thêm sang tr ng, hào hoa.
ộ ố ủ ể ầ ỗ ườ ả ộ ộ ồ Có th nói, cu c s ng tinh th n c a m i con ng i hay c m t c ng đ ng dân t c s ộ ẽ
ằ ế ữ ế ướ ế ơ ỗ nghèo nàn, c n c i và nhàm chán bi ế t bao n u thi u đi nh ng ổ c m bay b ng, thi u đi
ưở ượ ệ ạ ắ ắ trí t ng t ể ng phong phú, di u kì... Lãng m n hi u theo nghĩa đúng đ n, ch p cánh cho
ướ ụ ơ ớ ự ẹ ệ ữ nh ng c m , thúc gi c con ng ườ ướ i h ng t ả i cái đ p, cái cao c và s hoàn thi n mà
ư ạ ớ ộ ố ự ệ ế ấ ạ ơ hi n th c cu c s ng còn ch a đ t t ả i. Ch t lãng m n trong bài th Tây Ti n chính là c m
ơ ướ ủ ổ ớ ẻ ẹ ủ ứ h ng bay b ng c a nhà th h ng t i v đ p hào hùng và hào hoa c a thiên nhiên và con
ườ ẻ ẹ ấ ắ ượ ả ậ ừ ộ ự ệ ầ ổ ố ng i Tây B c. V đ p y đ c c m nh n t m t hi n th c gian kh và đ y kh c li ệ t,
ủ ế ạ ấ ơ ọ khó khăn. Chính vì th , ch t lãng m n c a bài th càng đáng trân tr ng, nâng niu. Nói
ạ ấ ơ ườ ể ượ ượ ờ ấ đúng h n, chính nh ch t lãng m n y mà ng ế i lính Tây Ti n có th v t qua đ ọ c m i
ử ế ệ ấ ạ ấ ọ ấ ả v t v gian lao, m i khó khăn th thách. Ch t lãng m n trong Tây Ti n xu t hi n d ườ ng
ư ể ấ ạ ồ ủ ằ ả ườ ế ạ nh đ l y l ậ i "thăng b ng cho c nh v t và tâm h n c a con ng ộ i. Vì th , bên c nh m t
ở ữ ằ ữ ữ ừ ể ả ướ thiên nhiên hi m tr , d d n, nh ng núi đá cheo leo, nh ng c nh r ng thiêng n ộ c đ c...
ạ ơ ộ ế ấ ộ ườ ư ắ ộ ta l i th y m t thiên nhiên th m ng đ n say ng ẹ i, m t Tây B c đ p nh tranh thu ỷ
ơ ơ ữ ế ấ ặ ớ ỗ ơ ứ m c. N i nh Tây Ti n trong lòng nhà th c "ch i v i" gi a hai gam màu y. Còn gì d ữ
ữ ể ả ở ơ ộ d i và hi m tr h n nh ng c nh:
ẳ ố ố ỷ "D c lên khúc khu u d c thăm th m
ử ờ ồ Heo hút c n mây, súng ng i tr i..."
ế ế ầ ạ ợ ọ ơ Còn gì hoang d i và âm u, rùng r n h n ti ng thác gào và ti ng c p g m:
ề ề ầ "Chi u chi u oai linh thác g m thét
ườ ọ ị ườ Đêm đêm M ng H ch c p trêu ng i"
ư ề ạ ấ ỗ ề ươ ữ ạ ơ Nh ng li n đó l i là nh ng cành r t đ i nên ho , nên th . Đó là chi u s ộ ng M c Châu,
ẻ ế ấ ờ ườ ề ả ạ là "hòn lau" th p thoáng "n o b n b ", là dáng ng ế i m nh mai, m m m i trên chi c
ề ộ ộ thuy n đ c m c:
ướ ư "Trôi dòng n c lũ hoa đong đ a"
ắ ở ượ ả ộ ẻ ộ ừ ậ ớ Rõ ràng thiên nhiên Tây B c đây đ c c m nh n v i m t v đ c đáo: v a hùng vĩ, d ữ
ừ ươ ắ ơ ộ ấ ạ ổ ỉ ộ d i, v a t i t n, th m ng. Mà không ch thiên nhiên, ch t lãng m n bay b ng còn th ể
ệ ả ắ ọ ườ ế ệ ề hi n rõ khi tác gi kh c h a chân dung ng i lính Tây Ti n hi n lên trên cái n n hùng vĩ
ỹ ệ ấ ọ ể ủ ừ ữ ẫ ằ ắ ộ và m l ự ố y c a núi r ng Tây B c. V n là s đ i ch i đ "cân b ng" gi a m t bên là
ự ệ ắ ệ ộ ố ầ ấ ớ ộ hi n th c kh c nghi ắ t., là cu c s ng đ y gian nan và l m hy sinh m t mát. v i m t bên là
ươ ẹ ấ ả ữ ủ ầ ấ ơ ộ ộ ố cu c s ng t ờ i đ p và đ y ch t th . Này đây là nh ng v t v , gian lao c a cu c đ i
ườ ươ ấ ạ ầ ỏ ng ế i lính Tây Ti n: "Sài Khao s ng l p đoàn quân m i", "Anh b n dãi d u không b ướ c
ớ ướ ụ ả ỏ ờ ọ ữ n a G c lên súng mũ b quên đ i" Hình nh đoàn quân "không m c tóc" v i n c da
ậ ố ồ ằ ả ủ ữ ữ ế ề ấ ả "xanh màu lá" là k t qu c a nh ng tr n s t rét tri n miên. Nh ng n m m n m "r i rác"
ắ ươ ả ườ ủ ế ệ ố kh p "biên c ng" và c nh ng i lính ngã xu ng không manh chi u li m.v.v... đ nói lên
ự ủ ế ấ ổ ộ ườ ư ả ị ấ ả t t c gian kh cùng c c c a cu c chi n đ u mà ng ế i lính ph i gánh ch u. Nh ng n u
ự ẽ ế ứ ủ ệ ạ ồ ỉ ườ ế ch có th , s c m nh c a hi n th c s đè nát ý chí và tâm h n ng ả i chi n sĩ. Chính c m
ữ ề ế ạ ườ ế ẵ ề ứ h ng lãng m n đã truy n ni m tin đ n nh ng ng ế i lính Tây Ti n khi n các anh s n sàng
ế ế ổ ổ ố ườ ẳ ờ ủ hi n dâng tu i thanh xuân c a mình cho T qu c "chi n tr ế ng đi ch ng ti c đ i xanh".
ắ ổ ệ ả ỗ ươ ủ ế ữ Trong cái gian kh kh c nghi t trên, b ng tho ng h ủ ng c a n p xôi c a nh ng cô gái x ứ
ườ ử ữ ạ ộ ố Mai Châu. Ta nao nao, say ng ắ ặ i trong đêm l a tr i gi a "h i đu c hoa", khi b t g p
ế ệ ẫ ả ấ ơ ộ ạ trong m hình nh "nàng e p" trong xiêm áo l ng l y và ti ng khèn man đi u hoang d i
ự ừ ữ ự ề ệ ắ ằ ố ạ ọ ủ c a núi r ng. Nhi u khi s cân b ng, đ i ch i gi a hai s c màu hi n th c và lãng m n
ấ ợ ể ệ ừ ừ ạ ơ ườ ơ ừ th hi n ngay trong t ng câu th , t ng đo n th . V a th y r n ng ộ i, trên đ cao ngàn
ướ ờ ự ẳ ướ ố ạ ấ ả th c chênh vênh bên b v c th m "ngàn th c xu ng" đã l ắ i th y lòng thanh th n ng m
ư ấ ơ ở ư ừ ấ nhìn qua c n m a thanh bình nhà ai đó th p thoáng ệ l ng núi Pha Luông. V a th y hi n
ướ ắ ả ươ ự ệ ấ ấ ạ lên tr c m t hình nh: "Sài Khao s ỏ ng l p đoàn quân m i" r t hi n th c, đã l ể i chuy n
ườ ề ả ầ ấ ơ ơ ơ ề sang hình nh đ y ch t th "M ng Lát hoa v trong đêm h i". Câu th lung linh huy n
ả ự ệ ả ạ ằ ớ ườ ọ ậ ượ o v i hàng lo t thanh b ng (6/7) đã o hóa hi n th c. Ng ỉ ả i đ c ch c m nh n đ c có
ơ ơ ớ ả ư ỗ ư ươ ẹ ả ộ m t cái gì đó nh nhàng, bâng khuâng, ch i v i nh n i nh , b ng l ng nh s ề ng chi u,
ư ế ở ỏ ủ ệ ừ xua tan đi cái m t m i c a đoàn quân. Cũng nh th ấ ự ấ ậ ủ câu trên ta v a th y s u t h n c a
ườ ữ ổ ừ ử ế ạ ng i lính Tây Ti n g i vào hai ch "/n / tr ng" thì ngay sau đó l ộ ơ i "Đêm m Hà N i
ầ ớ ề ằ ấ ơ ộ ơ ạ dáng ki u th m" (m t câu th cũng ph n l n dùng thanh b ng (5/7). Tính ch t lãng m n
ể ệ ở ộ ơ ươ ư ẫ ườ ệ ấ ủ c a bài th còn th hi n m t ph ng di n khác. Đó là ch t bi tráng. D ng nh v n là
ộ ặ ụ ấ ọ ố ồ m t c p đ i ch i nhau. Bi mà không l y, bu n đau mà hùng tráng, m t mát hy sinh mà
ượ ướ ữ ế ườ ơ ố ữ ẫ ạ v n l c quan. Không bi sao đ c tr c nh ng gian nan đ n ghê ng i, nh ng c n s t rét,
ướ ọ ạ ượ ụ ượ ướ n c da xanh màu lá và tóc r ng không m c l i đ c; không bi sao đ c tr ữ c nh ng
ấ ả ươ ồ ễ ứ ụ m t mát hy sinh "R i rác biên c ng m vi n x ". Tuy nhiên bi mà không l y, bi mà hùng
ữ ẽ ẫ ả ạ ộ ơ tr ng, m nh m , "Quân xanh màu lá mà v n "d oai hùm”. Ngay trong m t dòng th , ta đã
ề ấ ữ ế ế ế ấ ấ ổ ố th y rõ tính ch t này: "áo bào thay chi u anh v đ t". Nh ng gian kh , thi u th n đ n th ế
ư ế ế ể ườ ế ả là cùng: ch t không có chi u đ chôn Nh ng ng ấ i lính cho dù là cái ch t thê th m nh t
ể ướ ượ ẻ ẹ ọ cũng không th c p đi đ c v đ p hào hùng oai phong và sang tr ng trong tâm t ưở ng
ờ ư ữ ế ố ườ ọ h , nghĩ mình là nh ng tráng sĩ th i x a ngã xu ng chi n tr ỏ ắ ng trong áo bào đ th m.
ộ ự ế ẹ ả ạ ộ ơ ọ M t câu th lãng m n hoá cái ch t. M t s ra đi nh nhàng, thanh th n, ung dung. Gi ng
ớ ỗ ế ấ ạ ậ ố ơ ố ợ ươ ạ ấ ư ấ th mu n h xu ng cung b c th p nh t, phù h p v i n i ti c th ng. Nh ng h th p là
ữ ộ ầ ả ạ ố ộ ể đ mà cu i cùng vút lên b n nh c d d i và hùng tráng: "Sông Mã g m lên khúc đ c
ữ ấ ươ ủ ườ ư ồ ụ hành". Nh ng m t mát đau th ng c a con ng i nh d n nén, tích t ầ ế trong ti ng g m
ể ả ư ế ừ ủ ự ả ạ vang rung chuy n c núi r ng c a dòng sông Mã. Ai b o lãng m n nh th là tiêu c c, là
ạ ủ ự ề ấ ơ ượ ườ ọ ấ ế y u m m? Th c ch t, chính ch t lãng m n c a bài th đã nâng đ c ng ự i đ c lên, v c
ườ ệ ầ ỏ ướ ữ ọ ữ ậ d y nh ng ng i lính m t m i đang "dãi d u không b ằ c n a", xoá tan đi bao nh c nh n
ấ ạ ể ỗ ổ ằ ồ ườ đau kh , lãng quên đi bao n i hi m nguy và l y l i cân b ng trong tâm h n ng i lính,
ướ ẻ ẹ ủ ạ ấ ứ ạ ấ ườ ọ ữ giúp h v ng b c đi lên. . Ch t lãng m n y là s c m nh và v đ p c a ng i lính Tây
Ti n.ế
ế ấ ạ ơ ở ự Ch t lãng m n trong bài th Tây Ti n nói riêng và Quang Dũng nói chung th c ra cũng
ườ ứ ấ ủ ự ơ ộ ấ là ch t ng i, là cá tính c a nhà th m t thanh niên trí th c r t m c hào hoa và lãng
ệ ủ ữ ả ắ ạ ớ ượ ữ m n. Đã đành đó còn là chuy n c a cái tài n a, ph i tài l m m i có đ c nh ng câu th ơ
ư ế ư ộ ư ế ỉ nh th . Nh ng đúng nh m t nhà phê bình đã nói: "Xét đ n cùng cũng ch có lòng chân
ệ ố ớ ả ậ ớ ậ ườ ấ ớ ớ th t tuy t đ i v i c nh, chân th t v i ng i và nh t là v i chính lòng mình m i có th ể
ượ ơ ừ ớ ạ ư ế ừ ữ ạ ạ ả ộ ị ẽ ạ t o ra đ c nh ng câu th v a gi n d , m c m c, v a táo b o, m i l nh th '. Có l cái
ấ ủ ở ự ớ ố ớ g c l n nh t c a tài năng Quang Dũng là ậ ấ đó chăng? "Chân th t r t m c v i lòng mình
