BƯỞI TÂN TRIỀU
"Biên Hoà có bưởi Thanh Trà
Thủ Đức nem nướng , Điện Bà Tây Ninh"
Mỗi vùng đất có những niềm tự hào riêng về đặc sản của mình .
Nhắc tới Biên Hòa là nhắc tới bưởi Tân Triều nổi tiếng . Có người
cắc cớ : Tân Triều thuộc về huyện Vĩnh Cửu , tại sao bưởi Tân
Triều lại "đầu quân" cho Biên Hòa được ? Ồ! Hỏi thế là không
hiểu về đất Trấn Biên rồi . Địa danh Biên Hòa xuất hiện từ năm
1808 , trải qua bao thăng trầm lịch sử , tách rồi nhập , nó lại được
biết dưới tên Đồng Nai . Nhưng dẫu sao , nhiều người vẫn quen gọi
bưởi Tân Triều là bưởi Biên Hoà . Gọi thế cũng không sai chút nào
. Mặc dầu thật ra , khắp đất Biên , không chỗ nào thích hợp với
bưởi bằng Tân Triều . Có lẽ do vấn đề thổ nhưỡng chăng ?
[http://agriviet.com]>Có thể biết gì về bưởi nhỉ ?
Bưởi ( tên khoa học là Citrus grandis linn hay Citrus grandis Osbeck
thuộc họ Cam _ Rutaceae ) có thân gai cao từ 1,5-4m hoặc hơn , nhiều
nhánh , sống lâu năm . Lá lớn , dai , nguyên . Trong lá có dầu , chủ yếu
Dipenten , Linalola và Xitrala . Hoa bưởi trắng , mọc đơn hay thành
chùm từ 2 tới 10 hoa với 4-5 lá đài , 4-5 cánh hoa , nhiều nhị và 5-10
tâm bì . Quả bưởi hình cầu đường kính từ 10-13cm , màu xanh , khi
chín hơi ngả vàng , có vỏ dày 1-2 cm .Vỏ ngoài chứa Este và khoảng
26% Xitrala . Vỏ trong có Narigin , đường Ramnoza , Vitamin A , C ,
Hesperidin . Múi bưởi chứa 9% axit xitric , 14% đường , các men , các
Vitamin như A, C, B1. Có rất nhiều loại cũng như nhiều cách phân biệt
loại bưởi : bưởi Thanh ( gốc Huế ) bưởi Long ( gốc Tiền Giang ) , bưởi
5 Roi ( gốc Cần Thơ , Vĩnh Long ) , bưởi Xiêm Vang , bưởi đường lá
cam ( lá như lá cam ) , bưởi đường hồng , bưởi đường núm , bười da
láng , bưởi da xanh , bưởi da cóc , bưởi bung , bưởi chùm , bưởi ổi ....
Mỗi năm , bưởi ra hoa khoảng 2 lần , nhất là những tháng mưa .Dễ
dàng ra trái vụ . Bưởi thích hợp với đất phù sa, nhiều mùn và khí hậu
mát mẻ.
Với tôi , bưởi gắn liền từ những thú vui thuở nhỏ . Những đứa trẻ vùng
quê hiếm hoi trò chơi đã say sưa ngắm những tia lửa xanh lét bắn lên từ
những hạt bưởi được xỏ xâu thành chùm rồi hí hửng bảo nhau " Không
thua gì pháo hoa , bây ha ! " Nhưng người lớn thì không quan tâm đến
điều đó mà chỉ để ý đến mớ bụi than được thu về từ đám hạt bưởi đó để
trị bệnh chốc đầu . Nếu không đem đốt , thì hạt già có thể trị sỏi thận
khi được ngâm trong nước tạo thành một chất sệt như keo dính . Còn
vỏ hạt chứa nhiều pectin lại có tác dụng cầm máu .Khi cảm cúm , nhức
đầu , nồi xông trong đó có lá bưởi là vị thuốc khá hữu hiệu . Nhớ một
lần tôi bị lạnh , Má tôi sắc nước lá bưởi cho tôi uống . Theo lời Má , nó
tốt cho những ai cảm , sốt ho , đầy hơi , kém ăn .... Chúa ơi ! Lá bưởi
thơm ơi là thơm mà sao nước đắng ơi là đắng ! Vậy là lén lén Má quay
đi , tôi ...... đổ luôn chén nước chứa bao nhiêu công sức của Má . Khờ
khạo làm sao đâu ! Nhưng nếu được ngâm chân hay tắm thì tuyệt vô
cùng . Nó không những mang lại cảm giác dễ chịu , xoá tan mọi mệt
mỏi mà còn giảm đau cho những ai trúng phong tê bại ..... Lá non
nướng lên xoa chỗ đau giúp tan máu bầm cho người sai khớp , sưng ,
bong gân hay gãy xương .... Hoa bưởi có mùi thơm nồng nàn và quyến
rũ . Có lẽ thế mà Nguyễn Bính cứ bị nó vướng víu vào những giấc mơ
một cách kì lạ . Hoa bưởi có mặt trong khá nhiều món ăn đòi hỏi "vị "
và "mùi" song hành như chè sen , chè hoa cau ,chè thạch , bánh dẻo ,
xôi vò , xu xoa , ....Đặc biệt là món mía ướp hoa bưởi vừa ngọt ngào
vừa đậm đà, vừa giản dị lại vừa cầu kì . Ướp sao để mía được tẩm thứ
hương hoa thơm mà không gắt là cả một nghệ thuật .... Vỏ bưởi tưởng
bỏ đi nhưng thật ra vô cùng hữu dụng . Nó không chỉ trị cao huyết áp ,
đau bụng , ăn không tiêu , ho , táo , đau do lá lách to ... mà còn nhuận
tràng , thông lợi , trừ đờm , trị phong hoà huyết và tiêu mỡ nữa . Nào
chỉ là làm thuốc , vỏ bưởi còn là món ăn khá ngon và rẻ tiền , Bạn dùng
chè bưởi chưa nhỉ ? ( giải nhiệt đó ) Vỏ bưởi qua sơ chế đem nấu cùng
đậu xanh , rưới thêm chút nước cốt dừa béo ngậy , đập thêm chút đá
nếu là trời nóng hay ăn lúc còn nghi ngút khói trong những đêm khuya ,
khi hơi sương bắt đầu buông lành lạnh đôi vai ....thì sẻ cảm nhận được
hết hương vị của thứ chè tưởng đơn giản lại hoá phức tạp này Vỏ bưởi
phơi nắng một ngày rồi đem hấp cách thuỷ , sau đó ngâm qua nước khế
, bóp nhiều lần cho ra hết chất the rồi vắt thật khô , quết thật nhuyễn
cho đến lúc dai và dẻo thì cho đu đủ bào , muối diêm , nước riềng , ớt ,
gia vị ..... gói với lá chùm ruột non và lá chuối . Treo lên độ 2 , 3 ngày
là có món nem khá ngon .Cũng với thứ tưởng như vô dụng đó , đem
hầm chân vịt ăn rất đặc biệt , chân vịt dai dai , vỏ bưởi giòn giòn sừn
sựt , hấp dẫn vô cùng . Trong toàn bộ bưởi , có lẽ múi bưởi là phần
được 'để ý" nhiều nhất .Tiện lợi và phổ biến nhất là đem chấm với muối
ớt thật cay . Ui ! Bưởi chua chua ngọt ngọt , ớt cay đỏ cả mắt . Ăn mà
có cảm giác tê đến tận đầu lưỡi .... Ngon phải biết !Các ca sĩ hay những
người bị tiểu đường phải bắt buộc dùng bưởi hàng ngày thì chọn nước
ép bưởi . Một thứ nước giải khát thơm và bổ dưỡng . Bưởi tách múi ,
trộn chung với rau răm , tôm , đậu phộng , và ít khô mực nướng xé nhỏ
đưa cay với đế thì .... đúng là quên đời .Về Tân Triều , bạn sẽ được mời
món sườn heo nấu bưởi chua chua ngọt ngọt rất ngon và lạ miệng làm
bạn ngon miệng hơn với bữa cơm đạm bạc chốn quê nghèo .....
Và tôi , ấn tượng nhất là những buổi chiều , khi mặt trời dần buông ,
đâu đấy ở trong xóm nhỏ , ai đó đốt lên một vài miếng vỏ bưởi . Với
nhân gian , vừa có tác dụng trừ tà , vừa mang lại không gian thông
thoáng , sạch sẽ . Còn tôi , hương bưởi dịu dàng quanh quẩn theo làn
khói như mang lại cái gì vừa gần gũi vừa rất xa vời ....rất nhẹ nhàng
mông lung ...... không hiểu sao đuổi theo hoài mà chẳng được ?