CÁC CÔNG TH C TÍNH TOÁNỨ
PH N I. C U TRÚC ADNẦ Ấ
I. Tính s nuclêôtit c a ADN ho c c a gen ố ủ ặ ủ
1. Đ i v i m i m ch c a gen :ố ớ ỗ ạ ủ
- Trong ADN, 2 m ch b sung nhau, nên s nu và chi u dài c a 2ạ ổ ố ề ủ
m ch b ng nhau.ạ ằ
A1 + T1 + G1 + X1 = T2 + A2 + X2 + G2 =
2
N
-Trong cùng m t m ch, A và T cũng nh G và X, không liênộ ạ ư
k t b sung nên không nh t thi t ph i b ng nhau.S b sung chế ổ ấ ế ả ằ ự ổ ỉ
có gi a 2 m ch: A c a m ch này b sung v i T c a m ch kia,Gữ ạ ủ ạ ổ ớ ủ ạ
c a m ch này b sung v i X c a m ch kia. Vì v y, s nu m iủ ạ ổ ớ ủ ạ ậ ố ỗ
lo i m ch 1 b ng s nu lo i b sung m ch 2.ạ ở ạ ằ ố ạ ổ ạ
A1 = T2 ; T1 = A2 ; G1 = X2 ; X1 = G2
2. Đ i v i c 2 m chố ớ ả ạ :
- S nu m i lo i c a ADN là s nu lo i đó c 2 m ch : ố ỗ ạ ủ ố ạ ở ả ạ
A =T = A1 + A2 = T1 + T2 = A1 + T1 = A2 + T2
G =X = G1 + G2 = X1 + X2 = G1 + X1 = G2 + X2
Chú ý :khi tính t l % ỉ ệ
%A = % T =
=
+
2
2%1% AA
2
2%1% TT +
= ...........
%G = % X =
=
+
2
2%1% GG
2
2%1% XX +
=........
Ghi nh : ớT ng 2 lo i nu khác nhóm b sung luôn luôn b ng n aổ ạ ổ ằ ử
s nu c a ADN ho c b ng 50% s nu c a ADN : Ng c l i n uố ủ ặ ằ ố ủ ượ ạ ế
bi t :ế
+ T ng 2 lo i nu = N / 2 ho c b ng 50% thì 2 lo i nu đó ph iổ ạ ặ ằ ạ ả
khác nhóm b sung ổ
+ T ng 2 lo i nu khác N/ 2 ho c khác 50% thì 2 lo i nu đó ph iổ ạ ặ ạ ả
cùng nhóm b sung ổ
3. T ng s nu c a ADN (N) ổ ố ủ
Trang 1 of 20
T ng s nu c a ADN là t ng s c a 4 lo i nu A + T + G+ X.ổ ố ủ ổ ố ủ ạ
Nh ng theo nguyên t c b sung (NTBS) A= T, G=X. Vì v y,ư ắ ổ ậ
t ng s nu c a ADN đ c tính là : ổ ố ủ ượ N = 2A + 2G = 2T + 2X hay
N = 2(A+ G)
Do đó A + G =
2
N
ho c ặ%A + %G = 50%
4. Tính s chu kì xo n (C) ố ắ
M t chu kì xo n g m 10 c p nu = 20 nu. khi bi t t ng s nu (N)ộ ắ ồ ặ ế ổ ố
c a ADN :ủ
N = C x 20 => C =
20
N
; C=
34
l
5. Tính kh i l ng phân t ADN (M)ố ượ ử :
M t nu có kh i l ng trung bình là 300 đvc. khi bi t t ng s nuộ ố ượ ế ổ ố
suy ra
M = N x 300 đvc
6. Tính chi u dài c a phân t ADN (L) :ề ủ ử Phân t ADN là 1ử
chu i g m 2 m ch đ n ch y song song và xo n đ u đ n quanh 1ỗ ồ ạ ơ ạ ắ ề ặ
tr c. vì v y chi u dài c a ADN là chi u dài c a 1 m ch vàụ ậ ề ủ ề ủ ạ
b ng chi u dài tr c c a nó. M i m ch có ằ ề ụ ủ ỗ ạ
2
N
nuclêôtit, đ dàiộ
c a 1 nu là 3,4 Aủ0
l =
2
N
. 3,4A0 => N=
4,3
2lx
Đ n v th ng dùng : ơ ị ườ
•1 micrômet = 10 4 angstron (A0)
•1 micrômet = 103 nanômet (nm)
•1 mm = 103 micrômet = 106 nm = 107 A0
II. Tính s liên k t Hiđrô và liên k t Hóa Tr Đ – P ố ế ế ị
1. S liên k t Hiđrô (H) ố ế
+ A c a m ch này n i v i T m ch kia b ng 2 liên k t hiđrô ủ ạ ố ớ ở ạ ằ ế
Trang 2 of 20
+ G c a m ch này n i v i X m ch kia b ng 3 liên k t hiđrô ủ ạ ố ớ ở ạ ằ ế
V y s liên k t hiđrô c a gen là : ậ ố ế ủ
H = 2A + 3 G ho c H = 2T + 3X ặ
2. S liên k t hoá tr (HTố ế ị )
a) S liên k t hoá tr n i các nu trên 1 m ch gen : ố ế ị ố ạ
2
N
- 1
Trong m i m ch đ n c a gen, 2 nu n i v i nhau b ng 1 lk hoáỗ ạ ơ ủ ố ớ ằ
tr , 3 nu n i nhau b ng 2 lk hoá tr … ị ố ằ ị
2
N
nu n i nhau b ng ố ằ
2
N
- 1
b) S liên k t hoá tr n i các nu trên 2 m ch gen : ố ế ị ố ạ 2(
2
N
- 1)
Do s liên k t hoá tr n i gi a các nu trên 2 m ch c a ADN : ố ế ị ố ữ ạ ủ 2(
2
N
- 1)
c) S liên k t hoá tr đ ng – photphát trong gen (HTố ế ị ườ Đ-P)
Ngoài các liên k t hoá tr n i gi a các nu trong gen thì trong m iế ị ố ữ ỗ
nu có 1 lk hoá tr g n thành ph n c a Hị ắ ầ ủ 3PO4 vào thành ph nầ
đ ng. Do đó s liên k t hoá tr Đ – P trong c ADN là :ườ ố ế ị ả
HTĐ-P = 2(
2
N
- 1) + N = 2 (N – 1)
PH N II. C CH T NHÂN ĐÔI C ADNẦ Ơ Ế Ự Ủ
I. TÍNH S NUCLÊÔTIT T DO C N DÙNG Ố Ự Ầ
1.Qua 1 l n t nhân đôi (t sao, tái sinh, tái b n) ầ ự ự ả
+ Khi ADN t nhân đôi hoàn toàn 2 m ch đ u liên k t các nu tự ạ ề ế ự
do theo NTBS : AADN n i v i Tố ớ T do ựvà ng c l i ; Gượ ạ ADN n i v i Xố ớ
T do ựvà ng c l i. Vì vây s nu t do m i lo i c n dùng b ng sượ ạ ố ự ỗ ạ ầ ằ ố
nu mà lo i nó b sungạ ổ
Trang 3 of 20
Atd =Ttd = A = T ; Gtd = Xtd = G = X
+ S nu t do c n dùng b ng s nu c a ADN ố ự ầ ằ ố ủ
Ntd = N
2. Qua nhi u đ t t nhân đôi (x đ t) ề ợ ự ợ
+ Tính s ADN conố
- 1 ADN m qua 1 đ t t nhân đôi t o 2 = 2ẹ ợ ự ạ 1 ADN con
- 1 ADN m qua 2 đ t t nhân đôi t o 4 = 2ẹ ợ ự ạ 2 ADN con
- 1 ADN m qua3 đ t t nhân đôi t o 8 = 2ẹ ợ ự ạ 3 ADN con
- 1 ADN m qua x đ t t nhân đôi t o 2ẹ ợ ự ạ x ADN con
V y : ậT ng s ADN con = 2ổ ố x
- Dù đ t t nhân đôi nào, trong s ADN con t o ra t 1ở ợ ự ố ạ ừ
ADN ban đ u, v n có 2 ADN con mà m i ADN con này có ch aầ ẫ ỗ ứ
1 m ch cũ c a ADN m . Vì v y s ADN con còn l i là có c 2ạ ủ ẹ ậ ố ạ ả
m ch c u thành hoàn toàn t nu m i c a môi tr ng n i bào.ạ ấ ừ ớ ủ ườ ộ
S ADN con có 2 m ch đ u m i = 2ố ạ ề ớ x – 2
+ Tính s nu t do c n dùngố ự ầ :
- S nu t do c n dùng thì ADN tr i qua x đ t t nhân đôiố ự ầ ả ợ ự
b ng t ng s nu sau cùng coup trong các ADN con tr s nu banằ ổ ố ừ ố
đ u c a ADN m ầ ủ ẹ
•T ng s nu sau cùng trong trong các ADN con :ổ ố
N.2x
•S nu ban đ u c a ADN m :N ố ầ ủ ẹ
Vì v y t ng s nu t do c n dùng cho 1 ADN qua x đ t t nhânậ ổ ố ự ầ ợ ự
đôi :
td = N.2x – N = N(2X -1)
-S nu t do m i lo i c n dùng là:ố ự ỗ ạ ầ
∑A
td =
∑
T
td = A(2X -1)
∑G
td =
∑X
td = G(2X -1)
+ N u tính s nu t do c a ADN con mà có 2 m ch hoàn tòanế ố ự ủ ạ
m i :ớ
Trang 4 of 20
td hoàn toàn m i ớ= N(2X - 2)
∑A
td hoàn toàn m i ớ=
∑T
td = A(2X -2)
∑G
td hoàn toàn m i ớ=
∑X
td = G(2X 2)
II.TÍNH S LIÊN K T HIĐRÔ ; HOÁ TR Đ- P Đ C HÌNHỐ Ế Ị ƯỢ
THÀNH HO C B PHÁ V Ặ Ị Ỡ
1. Qua 1 đ t t nhân đôi ợ ự
a. Tính s liên k t hiđrôb phá v và s liên k t hiđrôố ế ị ỡ ố ế
đ c hình thànhượ
Khi ADN t nhân đôi hoàn toàn :ự
-2 m ch ADN tách ra, các liên k t hiđrô gi a 2 m ch đ u bạ ế ữ ạ ề ị
phá v nên s liên k t hiđrô b phá v b ng s liên k t hiđrô c aỡ ố ế ị ỡ ằ ố ế ủ
ADN
H b đ t = H ị ứ ADN
- M i m ch ADN đ u n i các nu t do theo NTBS b ng các liênỗ ạ ề ố ự ằ
k t hiđrô nên s liên k t hiđrô đ c hình thành là t ng s liênế ố ế ượ ổ ố
k t hiđrô c a 2 ADN con ế ủ
H hình thành = 2. HADN
b. S liên k t hoá tr đ c hình thành :ố ế ị ượ
Trong quá trình t nhân đôi c a ADN, liên k t hoá tr Đ –Pự ủ ế ị
n i các nu trong m i m ch c a ADN không b phá v . Nh ngố ỗ ạ ủ ị ỡ ư
các nu t do đ n b sung thì d c n i v i nhau b ng liên k tự ế ổ ượ ố ớ ằ ế
hoá tr đ hình thành 2 m ch m i.ị ể ạ ớ
Vì v y s liên k t hoá tr đ c hình thành b ng s liên k t hoáậ ố ế ị ượ ằ ố ế
tr n i các nu v i nhau trong 2 m ch c a ADN ị ố ớ ạ ủ
HT đ c hình thành = 2 (ượ
2
N
- 1) = N- 2
2.Qua nhi u đ t t nhân đôi (x đ t) ề ợ ự ợ
a. Tính t ng s liên k t hidrô b phá v và t ng s liên k tổ ố ế ị ỡ ổ ố ế
hidrô hình thành :
-T ng s liên k t hidrô b phá v :ổ ố ế ị ỡ
Trang 5 of 20