ề

ề

Chuyên đ  2: Gene di truy n là gì ?

Ở ề ướ ầ ồ chuyên đ  tr c, ta đã bi ế ế t t bào g m 3 thành ph n:

ế ế ể ấ màng t bào, t bào ch t và nhân.  Chúng ta cũng đã tìm hi u qua

ế ư ế ấ Ở ề v  màng t bào cũng nh  t bào ch t. ẽ ề  chuyên đ  này ta s

ể ầ ạ ế ậ ề cùng tìm hi u v  thành ph n còn l i – nhân t bào và gene (v t

ề ượ ấ ứ ch t di truy n đ c ch a trong nhân).

ế ứ ễ ể ắ Nhân t bào ch a các nhi m s c th .

ế ứ ể ặ ắ Ở ườ  ng i nhân t ễ  bào ch a 23 c p nhi m s c th .  Trong đó

ể ườ ễ ặ ắ ể ớ ễ ặ ắ ồ g m 22 c p nhi m s c th  th ng và 1 c p nhi m s c th  gi i

ế ặ ễ ể ắ ườ ớ ữ tính.  N u c p nhi m s c th  là XX thì ng i mang gi i tính n ,

ớ XY là gi i tính nam.

ể ườ ữ ễ ắ ộ ươ ộ ườ B  nhi m s c th  ng i n  (ph ng pháp nhu m th ng)

ể ượ ấ ạ ừ ễ ắ Các nhi m s c th  đ c c u t o t 1 phân t ử DNA qu n ấ

ấ quanh r t nhi u ề protein histon.

ấ ạ ắ ạ ồ ỗ DNA có c u trúc m ch xo n kép g m 2 m ch.  Trên m i

ế ớ ạ ạ m ch có các nucleotid liên k t v i nhau.  Có 4 lo i nucleotid : A,

ế ớ ế ớ T, G, C.  Trong đó A liên k t v i T.  G liên k t v i C theo nguyên

ố ượ ề ắ ổ t c b  sung (v  kh i l ng)

ạ ủ ộ ả ể ộ Gene là m t đo n c a DNA có th  mã hóa cho m t s n

ẩ ph m nào đó: enzym, protein, hormone…

ứ ề ạ ộ ộ ỉ ỏ ủ   M t DNA ch a nhi u gene (vì gene ch  là m t đo n nh  c a

ể ứ ễ ề ộ Ướ ỗ ắ DNA) nên m t nhi m s c th  ch a nhi u gene. c tính m i

ườ ơ ng i có h n 30.000 gen.

α ụ ễ ằ ắ Ví d  1: Gen Hb ỗ   ể  (n m trên nhi m s c th  16) mã hóa cho chu i

α ấ ạ ầ ồ ắ    – c u t o nên Hemoglobin.  Hemoglobin có trong h ng c u, g n

ể ế ế ượ ớ đ c v i O ậ 2 nên giúp v n chuy n O

2 đ n các mô, t

bào.

ụ ễ ể ằ ắ Ví d  2: Gene INS (n m trên nhi m s c th  11) mã hóa cho

ư ọ hormone insulin.  Hormone này có vai trò quan tr ng, giúp đ a

ế ể ế ổ ợ ượ ườ đ ng glucose vào t bào đ  t bào t ng h p năng l ng cho các

ạ ộ ủ ổ ị ượ ườ ờ ho t đ ng c a mình. Nh  đó cũng giúp  n đ nh l ng đ ng

ế ế ẽ ở huy t vì n u glucose không vào đ ượ ế c t bào nó s tích t ụ ạ  l i

ơ ắ ệ ể trong máu làm tăng glucose máu và tăng nguy c  m c b nh ti u

ộ ệ ổ ế ệ ườ đ ng – m t b nh đang khá ph  bi n hi n nay.

ụ ễ ể ằ ắ Ví d  3: Gen AMY1A (n m trên nhi m s c th  1) mã hóa cho

ở ế ướ ọ ế ụ enzym Amylase.  Enzym này có tuy n n c b t và tuy n t y,

ứ ướ ầ ộ ườ ch c năng xúc tác cho tiêu hóa b c đ u tinh b t, đ ng đa

ườ ạ ườ ộ ả ơ (polysaccarid) thành đ ng maltose – m t lo i đ ng đ n gi n

h n.ơ

ử ề ắ ắ ọ M i th c m c, góp ý vui lòng g i v  gmail:

Sharringkienthucy@gmail.com

ả ơ Chúng tôi xin chân thành c m  n