ơ ủ ậ ủ ộ ố ề ề ả ạ ướ Đ bài: C m nh n c a em v tình yêu cu c s ng trong đo n th : C a ong b m
ạ ớ ờ ắ ộ ệ này…. Tôi không ch n ng h m i hoài xuân (V i vàng Xuân Di u)
Bài làm
ổ ớ ằ ỗ ủ ầ M i bu i s m th n vui h ng gõ c
ư ộ ặ ầ Tháng giêng ngon nh m t c p môi g n...
(...)
Ta mu n ômố
ả ự ố ơ ở ớ ắ ầ C s s ng m i b t đ u m n m n.
ỗ ầ ữ ứ ệ ạ ạ ơ ộ M i l n nh ng dòng th trên, nh c đi u V i vàng c ngân vang dào d t mãi trong lòng ta,
ư ố ờ ờ ạ ề ờ ứ ề ả tình yêu đ i, yêu s ng nh tát mãi không bao gi c n... C m th c v th i gian, v mùa
ề ổ ẻ ơ ộ ư ữ ớ ỗ ồ ộ xuân, v tu i tr ... nh nh ng l p sóng v vào tâm h n ta. V i vàng là bài th đ c đáo
ơ ơ ấ ủ ệ ậ ầ ấ ớ nh t, m i nh t c a thi sĩ Xuân Di u in trong t p Th th (19331938) đóa hoa đ u mùa
ắ ạ ộ ầ ươ đ y h ơ ế ỷ ng s c làm r ng danh m t tài th th k .
ổ ẻ ấ ẹ ơ ộ ủ ệ ấ ố ọ ố ị Bài th V i vàng nói lên nh p đi u s ng, khát v ng s ng c a tu i tr r t đ p, r t đáng
ộ ờ ườ ổ ẻ ộ ầ ả ỉ ế ọ ọ ố yêu. M t đ i ng i ch có m t l n tu i tr . Ph i bi ế t trân tr ng, quý tr ng và s ng h t
ổ ẻ ớ ớ ớ ờ mình v i tu i tr , v i mùa xuân và v i th i gian.
ơ ộ ư ể ề ễ ạ ẫ ế Đây ữ Trong Ti u d n v bài th V i vàng (Ng văn 11), giáo s Nguy n Đăng M nh vi t:
ủ ế ế ộ ồ ờ ố ồ ệ ư ằ là ti ng nói c a m t tâm h n yêu đ i, yêu s ng đ n cu ng nhi ữ t. Nh ng đ ng sau nh ng
ả ấ ả ộ ư ệ ề ấ ớ ơ ố tình c m y, có c m t quan ni m nhân sinh m i ch a th y trong th ca truy n th ng.
ấ ẹ ầ ươ ắ ủ ủ ồ ộ ơ Thiên nhiên r t đ p đ y h ng s c c a hoa trên đ ng n i xanh rì, c a lá cành t ph ơ
ủ ế ậ ủ ướ ấ ầ ớ ph t. Tu n tháng m t c a ong b m. Khúc tình si c a y n anh. Và này đây ánh sáng ch p
ượ ắ ạ ầ ễ ả ự ố ồ ơ ữ hàng mi. Ch này đây đ c 5 l n nh c l i di n t ộ s s ng ng n ng n ph i bày, thiên
ữ ậ ẽ ả ộ ắ ắ ộ ẹ nhiên h u tình xinh đ p th t đáng yêu. Vì l đó nên ph i v i vàng t t n ng đi và bu c gió
ự ủ ạ ộ ồ ạ l i. Trong cái phi lý có s đáng yêu c a m t tâm h n lãng m n.
ổ ẻ ấ ẹ ắ ươ ẹ ấ ủ ả ấ ộ Tu i tr r t đ p, r t đáng yêu. Bình minh là kho nh kh c t i đ p nh t c a m t ngày, đó
ở ầ ủ ử ầ ằ ư ộ là lúc th n vui h ng gõ c a. Tháng giêng là tháng kh i đ u c a mùa xuân, ngon nh m t
ữ ể ầ ầ ộ ộ ổ ả ặ c p môi g n. M t ch ngon chuy n đ i c m giác th n tình, m t cách so sánh v a l ừ ạ ừ v a
ủ ủ ữ ế ấ ấ ạ ấ ắ ơ ớ táo b o. Chi c môi y ch c là c a giai nhân, c a trinh n . Đ y là câu th hay nh t, m i
ấ ắ ả ế ấ ờ ố ồ ệ ủ ồ nh t cho th y s c c m giác và tâm h n yêu đ i, yêu s ng đ n cu ng nhi t c a thi sĩ Xuân
Di u.ệ
ệ ắ ế ướ ướ ổ Ch c là Xuân Di u vi ơ t bài th này tr c năm 1938, lúc ông trên d ổ i 20 tu i cái tu i
ộ ử ừ ư ấ ẳ ầ ộ ơ ế thanh niên b ng sáng, nh ng thi sĩ đã v i vàng m t n a cách nói r t th ch ng c n đ n
ữ ế ế ấ ấ ắ ạ ớ ổ ơ ơ ổ tu i trung niên (n ng h ) m i luy n ti c tu i hoa niên. D u ch m gi a dòng th , th cô
ư ộ ề ộ không h có. Nh m t tuyên ngôn v i vàng:
ư ộ ặ ầ Tháng giêng ngon nh m t c p môi g n
ướ ư ộ Tôi sung s ộ ử ng. Nh ng v i vàng m t n a
ạ ớ ờ ắ Tôi không ch n ng h m i hoài xuân
ộ ố ơ ộ ẹ ẻ ộ ổ V i vàng vì thiên nhiên quá đ p, vì cu c s ng quá yêu, vì tu i tr quá th m ng. Đang
ứ ủ ề ờ ề ả ộ ổ tu i hoa niên mà đã v i vàng ... C m th c c a thi sĩ v th i gian, v mùa xuân, v tu i tr ề ổ ẻ
ớ ẻ ấ ồ r t h n nhiên, m i m .
ề ờ ả ư ệ ề ờ ọ Quan ni m v th i gian có nhi u cách nói. Th i gian là vàng ng c. Bóng ng l ng ta.
ử ổ ư ướ ư ư ấ ờ Th i gian vun vút thoi đ a, nh bóng câu (tu n mã vút qua c a s , nh n ả c ch y qua
ộ ờ ệ ấ ộ ầ c u. Th i gian m t đi không tr ở ạ l i, Xuân Di u cũng có m t cách nói r t riêng: t ươ ng
ể ỉ ố ậ ả ượ ộ ờ ờ ườ ộ ỉ ph n đ i l p đ ch ra cái l ng tr i cho m t đ i ng ờ i ch có m t th i xuân mà tu i tr ổ ẻ
ộ m t đi qua không bao gi ờ ở ạ tr l i...
ươ ớ ươ Xuân đ ng t i nghĩa là xuân đ ng qua
Xuân còn non, nghĩa là xuân s giàẽ
ế ấ Mà xuân h t, nghĩa là tôi cũng m t
ư ượ ộ Lòng tôi r ng nh ng l ờ ứ ậ ng tr i c ch t
ờ ẻ ủ Không cho dài th i tr c a nhân gian
ằ ẫ ầ Nói làm chi r ng xuân v n tu n hoàn
ổ ẻ ẳ ế ầ ắ ạ N u tu i tr ch ng hai l n th m l i!
ộ ệ ố ổ ọ ơ ồ ươ ả Gi ng th sôi n i nh n ư ướ ự ạ c t m ch ngu n tuôn ra. M t h th ng t ố ậ ng ph n đ i l p:
ấ ộ ụ ữ ế ậ ấ ạ ớ t ạ ầ i qua, non già, h t m t, r ng ch t, tu n hoàn b t ph c hoàn, vô h n h u h n
ẳ ộ ị ế ở ạ ổ ả ổ ể đ kh ng đ nh m t chân lý tri ộ t lý: tu i xuân m t đi không tr l i, ph i quý tu i xuân.
ậ ủ ề ờ ấ ế ộ Cách nhìn nh n c a thi nhân v th i gian cũng r t tinh t ệ ạ ả , đ c đáo nh y c m. Trong hi n
ắ ầ ứ ộ ầ ươ ạ ấ ầ ạ t i đã b t đ u có quá kh và đã hé l m m t ng lai, cái đáng có l i đang m t d n đi.
ố ươ ủ ả ư ệ ậ ậ ầ ỗ Và m i t ồ ủ ạ ng giao m u nhi m c a c nh v t, c a t o v t hình nh mang theo n i bu n
ễ ặ ệ ắ ử ả ờ ả ợ ả ộ chia phôi ho c ti n bi t, ph i h n vì xa cách, ph i s vì đ phai tàn s p s a. C m xúc
ị ờ ể ề ậ ạ ạ ườ ả lãng m n dào d t trong cái v đ i. Nói c nh v t thiên nhiên mà là đ nói v con ng i, nói
ị ố ẩ ươ ư ộ ố ủ ạ ệ ậ ầ ộ ớ ề v nh p s ng kh n tr ơ ng v i vàng c a t o v t. V i Xuân Di u h u nh cu c s ng n i
ườ ề ờ ề ề ầ ị v n tr u đ u ít nhi u mang bi k ch v th i gian:
ề ớ ị Mùi tháng năm đ u r m v chia phôi
ễ ẫ ầ ắ Kh p sông núi v n than th m ti n bi ệ t
ư ừ ẽ ờ ỗ ừ Cũng là gió, là chim... nh ng gió kh thì thào vì h n, còn chim thì b ng ng ng hót, ng ng
ỏ ợ ừ ổ ậ ữ ệ ể ấ ị reo vì s ! Câu h i tu t xu t hi n cũng là đ làm n i b t cái ngh ch lý gi a mùa xuân
ổ ẻ ờ tu i tr và th i gian:
Con gió xinh thì thào trong lá bi cế
ả ả ỗ ờ Ph i chăng h n vì n i ph i bay đi?
ứ ế ộ ỗ Chim r n ràng b ng d t ti ng reo thi
ả ả ồ ỗ Ph i chăng bu n vì n i ph i bay đi?
ố ỗ ờ ợ ỉ ư ề ế ắ ả ố Thi sĩ b ng th t lên l i than. Ti c nu i lo l ng và ch t t nh mùa ch a ng chi u hôm
ư ẻ ẫ ườ ả ố ả ả ộ nghĩa là v n còn tr trung, ch a già. Lên đ ả ng! Ph i v i vàng, ph i h i h . Câu c m
ừ ừ ế ắ ắ ớ ị ố ổ ậ ỗ thán v i cách ng t nh p bi n hóa làm n i b t n i lòng v a lo l ng băn khoăn v a lu ng
ế ẻ ố cu ng ti c r , bâng khuâng:
ẳ ờ Ch ng bao gi ẳ , ôi! ch ng bao gi ờ ữ n a
ư ề ả Mau đi thôi! Mùa ch a ng chi u hôm
ở ầ ố ắ ắ ế ở ơ ơ ọ M đ u bài th là cái tôi hăm h tôi mu n t ổ t n ng đi. K t thúc bài th là Ta, là m i tu i
ộ ờ ộ ự ệ ẻ ậ ườ ờ ồ tr . M t s hòa nh p và đ ng đi u trong m t đ i ng ố ả i, trong dòng ch y th i gian: s ng
ệ ố ế ệ ệ ậ ố ồ mãnh li t, s ng h t mình, s ng n ng nàn say mê. Ngh thu t trùng đi p trong di n t ễ ả ợ g i
ờ ố ừ ậ ắ ả ạ ự lên cái ham h , yêu đ i. Ngôn t ố đ m đà màu s c c m giác, xúc giác, r o r c: Ta mu n
ố ế ố ôm, Ta mu n ri t... Ta mu n say... Ta muôn thâu...
Ta mu n ômố
ớ ắ ầ ả ự ố ở ơ C s s ng m i b t đ u m n m n
ố ế ượ Ta mu n ri ư t mây đ a và gió l n
ướ ố ớ Ta mu n say cánh b m v i tình yêu
ề ố ộ Ta mu n thâu trong m t cái hôn nhi u
ướ ỏ ạ Và non n c và cây, và c r ng
ể ế ắ ạ ố ơ ọ ơ ổ S ng cũng là đ yêu, yêu h t mình. Th hay vì màu s c lãng m n. Vì gi ng th sôi n i.
ậ ắ ệ ớ ừ ổ ậ ả ệ ấ ộ ơ Ngh thu t v t dòng v i ba t và xu t hi n trong m t dòng th làm n i b t c m xúc. Say
ồ ậ ả ơ ườ ẹ ấ ả ầ ắ ơ ẹ mê v v p c nh đ p, tình đ p n i v n tr n. T t c mùi th m, ánh sáng, thanh s c, xuân
ủ ề ề ỗ ồ h ng... đ u là n i ni m khao khát c a thi nhân:
ế ầ ơ Cho ch nh choáng mùi th m, cho đã đ y ánh sáng
ắ ủ Cho no nê thanh s c c a th i t ờ ươ i
ố ắ ỡ ồ ươ H i xuân h ng, ta mu n c n vào ng i
ấ ố ố ộ ỷ ưở ụ ộ S ng v i vàng không có nghĩa là s ng g p, ích k trong h ể ệ ng th . V i vàng th hi n
ộ ố ế ờ ộ ồ ồ ệ m t tâm h n yêu đ i, yêu cu c s ng đ n cu ng nhi t.
ế ờ ọ ế ổ ẻ ọ ế ố Bi t quý tr ng th i gian, bi t quý tr ng tu i tr , bi ứ ể t s ng cũng là đi đ yêu; tình yêu l a
ả ấ ệ ạ ậ ớ ộ ẻ ấ ể ệ đôi, tình yêu t o v t. Tình c m y đã th hi n m t quan ni m nhân sinh m i m , c p
ơ ộ ơ ủ ế ề ệ ả ậ ỷ ờ ti n. B y th p k sau bài th V i vàng ra đ i, nhi u câu th c a Xuân Di u còn làm cho
ườ ư ậ ệ ẩ ỡ ố ộ ơ không ít ng i ng ngàng! Xuân Di u đã s ng “v i vàng” nh v y 50 tác ph m, h n 400
ẹ ề ơ ệ ệ ạ bài th tình, ông đã làm giàu đ p cho n n thi ca Vi t Nam hi n đ i.
ậ ấ ẹ ấ ộ ả ơ ộ ệ ấ ộ ọ Bài th V i vàng cho th y m t c m quan ngh thu t r t đ p r t nhân văn, m t gi ng th ơ
ẫ ấ ấ ố ổ ơ sôi n i, dâng trào và lôi cu n, h p d n, có ch t xúc giác trong th . Cách dùng t ừ ấ ạ r t b o,
ơ ớ ơ ấ ể ấ ấ ạ ơ ơ ộ cách c u trúc câu th , đo n th r t tài hoa. V i vàng tiêu bi u nh t cho Th m i, th lãng
ạ m n 19321941.
ế ớ ơ ư ữ ằ ặ ệ Nhà th Xuân Di u đã đi vào th gi ẫ i vĩnh h ng nh ng tao nhân m c khách, nh ng ta v n
ộ ờ ữ ệ ấ ố ắ ỡ ồ ươ H i xuân h ng, ta mu n c n vào ng i! ả c m th y ông đang hi n gi a cu c đ i và hát ca:
