1. H i: Kinh doanh theo m ng là gì? ỏ ạ
Đáp: N u chúng ta xem nhà s n xu t là nhà sáng t o s m t b i vì h t oế ả ấ ạ ố ộ ở ọ ạ
ra c a c i, v t ch t cho xã h i thì nhà phân ph i là nhà sáng t o s hai b iủ ả ậ ấ ộ ố ạ ố ở
vì h là ng i giúp l u thông dòng c a c i, v t ch t đó. Trong kinh doanhọ ườ ư ủ ả ậ ấ
truy n th ng, nhà s n xu t xây d ng hình tháp các t ng đ i lý, đ i lý buônề ố ả ấ ự ổ ạ ạ
bán l và h tr r t nhi u cho các ch ng trình qu ng cáo khuy n mãi.ẻ ỗ ợ ấ ề ươ ả ế
Còn trong kinh doanh theo m ng, nhà s n xu t xây d ng hình tháp ng iạ ả ấ ự ườ
tiêu dùng, d a vào chính sách th ng đ khuy n khích ng i tiêu dùng tìmự ưở ể ế ườ
ki m ng i tiêu dùng khác. Theo đánh giá c a các chuyên gia v qu ngế ườ ủ ề ả
cáo, qu ng cáo truy n mi ng là lo i qu ng cáo h u hi u nh t, kinh doanhả ề ệ ạ ả ữ ệ ấ
theo m ng s d ng u th này trong vi c truy n bá s n ph m c a mình. ạ ử ụ ư ế ệ ề ả ẩ ủ
2. H i: Bán hàng ki u truy n mi ng nh v y có l ch thích h p v iỏ ể ề ệ ư ậ ẽ ỉ ợ ớ
các công ty nh , khi s l ng hàng bán không nhi u?ỏ ố ượ ề
Đáp: Tuy bán hàng ki u "mách cho nhau", truy n mi ng nh ng doanh sể ề ệ ư ố
l i r t l n ch không nh nh nhi u ng i t ng. Chúng ta th ví d :ạ ấ ớ ứ ỏ ư ề ườ ưở ử ụ
Ban đ u nhà s n xu t tìm cho mình 5 khách hàng, m i khách hàng l i tìmầ ả ấ ỗ ạ
cho mình 5 khách hàng n a, nh v y là đã có 25 khách hàng t ng 2. M iữ ư ậ ở ầ ỗ
khách hàng t ng 2 tìm thêm 5 khách hàng n a thì t ng 3 đã có 125ở ầ ữ ở ầ
khách hàng, c ti p t c nh v y đ n t ng 4 nhà s n xu t có 625 kháchứ ế ụ ư ậ ế ầ ả ấ
hàng, đ n t ng 5 có 3125 khách hàng và đ n t ng 6 nhà s n xu t có 15625ế ầ ế ầ ả ấ
khách hàng. T ng c ng sau 6 t ng nhà s n xu t có g n 20 ngàn kháchổ ộ ầ ả ấ ầ
hàng. Nên nh r ng đây không ch là 20 ngàn khách hàng mà còn là 20ớ ằ ỉ
ngàn nhà phân ph i và nhà s n xu t không ch d ng l i 5 khách hàngố ả ấ ỉ ừ ạ ở
đ u tiên (t ng 1) mà còn m r ng ra n a. M t công ty bán hàng theo ki uầ ầ ở ộ ữ ộ ể
truy n th ng khó mà xây d ng m t h th ng nhà phân ph i l n nh v y.ề ố ự ộ ệ ố ố ớ ư ậ
Doanh thu hàng năm c a kinh doanh theo m ng trên th gi i kho ng vàiủ ạ ế ớ ả
m i t đô la M v i m c tăng tr ng hàng năm kho ng 30%. ươ ỷ ỹ ớ ứ ưở ả
3. H i: Dù sao, bán hàng mà không qu ng cáo v n không h p d nỏ ả ẫ ấ ẫ
ng i tiêu dùng. Ai dám tin vào s n ph m không qu ng cáo?ườ ả ẩ ả
Đáp: Chúng ta th tìm xem đã có ai qu ng cáo xe Dream II ch a? T b nử ả ư ự ả
thân ch t l ng hàng hóa là m t qu ng cáo siêu vi t nh t. Ng i tiêuấ ượ ộ ả ệ ấ ườ
dùng là quan tòa phán xét có nên dùng s n ph m nào đó hay không chả ẩ ư
không ph i qu ng cáo. Tuy nhiên, n u xét k thì kinh doanh theo m ng làả ả ế ỹ ạ
lo i hình kinh doanh siêu qu ng cáo ch không ph i không có qu ng cáo.ạ ả ứ ả ả
B i vì, các công ty kinh doanh theo m ng s d ng chính ng i tiêu dùngở ạ ử ụ ườ
làm ng i qu ng cáo và vì v y đ t n t i và phát tri n đ c, các công tyườ ả ậ ể ồ ạ ể ượ
kinh doanh theo m ng ph i s n xu t nh ng m t hàng đ c đáo và có ch tạ ả ả ấ ữ ặ ộ ấ
l ng cao. ượ
4. H i: Ai có th tham gia đ c vào kinh doanh theo m ng? ỏ ể ượ ạ
Đáp: Yêu c u đ u tiên đó là ng i tham gia ph i đ 18 tu i, còn l i ch làầ ầ ườ ả ủ ổ ạ ỉ
mong mu n ố. Khi ký h p đ ng k t n i vào m ng l i Distributor, B nợ ồ ế ố ạ ướ ạ
ch là khách hàng bình th ng c a công ty nh muôn ngàn khách hàngỉ ườ ủ ư
khác. Khi B n xây d ng m ng l i khách hàng càng l n, B n càng g nạ ự ạ ướ ớ ạ ắ
ch t h n v i công ty và khi B n đã đ nh cao c a thành đ t, B n có thặ ơ ớ ạ ở ỉ ủ ạ ạ ể
tr thành 1 c đông l n c a cty. Vi c tham gia vào m ng l i khách hàngở ổ ơ ủ ệ ạ ướ
c a công ty ch đ n gi n nh v y, đ n gi n nh khi B n đ 6 tu i thì cóủ ỉ ơ ả ư ậ ơ ả ư ạ ủ ổ
th vào h c l p m t tr ng ph thông. N u m t đ a tr l p m t có thể ọ ớ ộ ở ườ ổ ế ộ ứ ẻ ớ ộ ể
m c thành k s , bác sĩ hay b t kỳ m t ai mà nó mu n thành thì m tơ ướ ỹ ư ấ ộ ố ộ
Distributor m i ký h p đ ng cũng có th m c m c thành đ t bao nhiêuớ ợ ồ ể ơ ướ ứ ạ
tùy ý, còn k t qu l i tùy thu c vào s ph n đ u c a B n. ế ả ạ ộ ự ấ ấ ủ ạ
5. H i: Nh ng tôi ph i b ra bao nhiêu ti n m i đ c tham gia và cỏ ư ả ỏ ề ớ ượ ụ
th s ti n tôi thu đ c trong kinh doanh m ng là bao nhiêu? ể ố ề ượ ạ
Đáp: Có th nói đ u t ban đ u không đáng k , ch c n B n ký h pể ầ ư ầ ể ỉ ầ ạ ợ
đ ng, mua b tài li u đ u tiên đ có ki n th c và s d ng m t s s nồ ộ ệ ầ ể ế ứ ử ụ ộ ố ả
ph m c a công ty là đ . Nên nh là vi c B n dùng s n ph m là đ u tẩ ủ ủ ớ ệ ạ ả ẩ ầ ư
cho b n thân b n ch không ph i cho công ty. Còn thu nh p c a B n hoànả ạ ứ ả ậ ủ ạ
toàn ph thu c vào B n ch không ph i vào công ty. Trong kinh doanhụ ộ ạ ứ ả
theo m ng, B n là ch doanh nghi p c a B n. B n t xác đ nh th i gian,ạ ạ ủ ệ ủ ạ ạ ự ị ờ
B n t đ t m c đích c a mình. N u B n mu n ki m 50-100 đô la Mạ ự ặ ụ ủ ế ạ ố ế ỹ
m t tháng, B n t tính toán th i gian và công s c đ có th đ t đ c nhộ ạ ự ờ ứ ể ể ạ ượ ư
v y. Còn B n mu n ki m g p 100 l n nh v y, B n cũng s đ t đ c.ậ ạ ố ế ấ ầ ư ậ ạ ẽ ạ ượ
T t c ph thu c vào ấ ả ụ ộ m c đích ụmà B n t đ t ra. ạ ự ặ
6. H i: Nh v y kinh doanh theo m ng không đòi h i đ u t gì nhi uỏ ư ậ ạ ỏ ầ ư ề
mà thu nh p l i r t cao. Đây có ph i là chiêu th c d d ng i nhậ ạ ấ ả ứ ụ ỗ ườ ẹ
d không?ạ
Đáp: Có m t quy lu t: ộ ậ mu n có k t qu t ng đ ng, ng i đ u t ítố ế ả ươ ươ ườ ầ ư
ti n thì ph i đ u t nhi u th i gian, công s c h n. ề ả ầ ư ề ờ ứ ơ Cho nên đ u t banầ ư
đ u trong kinh doanh theo m ng không l n thì đ u t b n thân ph i r tầ ạ ớ ầ ư ả ả ấ
l n. B n có bi t bà Rowling, tác gi truy n thi u nhi n i ti ng Harryớ ạ ế ả ệ ế ổ ế
Porter không, s không đúng n u nói bà ch t n ti n gi y m c thôi mà trẽ ế ỉ ố ề ấ ự ở
thành t phú đô la. đây kinh doanh theo m ng cho chúng ta m t khỷ Ở ạ ộ ả
năng ch không ph i m t s h a h n. Có m t lo i hình l a đ o, đ cứ ả ộ ự ứ ẹ ộ ạ ừ ả ượ
g i là hình tháp o, dùng chiêu th c d d ng i nh d c tin. Đúng h nọ ả ứ ụ ỗ ườ ẹ ạ ả ơ
lo i hình này đánh vào lòng tham c a nh ng ng i ch thích làm ít, đ u tạ ủ ữ ườ ỉ ầ ư
ít mà có ti n nhi u. Tho t nhìn chúng ta th y hình tháp o có v gi ngề ề ạ ấ ả ẻ ố
nh kinh doanh theo m ng. H cũng m công ty, cũng bán hàng nh ng làư ạ ọ ở ư
nh ng m t hàng không có giá tr , b đ i giá lên nhi u l n. Ng i tham giaữ ặ ị ị ộ ề ầ ườ
ch b ra ít ti n v i hy v ng sau vài tháng có m t thu nh p kh ng l .ỉ ỏ ề ớ ọ ộ ậ ổ ồ
Chính hình tháp o này làm nh h ng r t l n đ n các công ty kinh doanhả ả ưở ấ ớ ế
theo m ng vì s ng nh n c a xã h i. ạ ự ộ ậ ủ ộ
7. H i: V y thì làm sao m t ng i m i b t đ u tham gia phân bi tỏ ậ ộ ườ ớ ắ ầ ệ
đ c đâu là kinh doanh theo m ng, đâu là hình tháp o?ượ ạ ả
Đáp: Cũng r t may là nhà n c ta đã chu n b ban hành b lu t v kinhấ ướ ẩ ị ộ ậ ề
doanh đa c p đ (MultiLevel Marketing) đ nh n d ng và lo i nh ngấ ộ ể ậ ạ ạ ữ
công ty hình tháp o. Còn hi n t i chúng ta có th t phân bi t kinh doanhả ệ ạ ể ự ệ
theo m ng và hình tháp o b ng m t s ph ng pháp nh : ạ ả ằ ộ ố ươ ư
S n ph m: ả ẩ Ph i là m t hàng đ c đáo, ch t l ng cao, dùng th ng xuyên.ả ặ ộ ấ ượ ườ
Th ng khó đánh giá ch t l ng s n ph m n u ch nhìn b ngoài ho cườ ấ ượ ả ẩ ế ỉ ề ặ
d a vào m t s gi y ch ng nh n ch t l ng. Vì v y ng i tiêu dùng nênự ộ ố ấ ứ ậ ấ ượ ậ ườ
xem xét có ai đã dùng s n ph m ch a, k t qu th nào. N u c m th yả ẩ ư ế ả ế ế ả ấ
v n ch a yên tâm thì nên xét thêm nh ng y u t khác. ẫ ư ữ ế ố
Thu nh p: ậThu nh p ph i bình đ ng gi a ng i tr c và sau. N u B nậ ả ẳ ữ ườ ướ ế ạ
c m th y là ng i vào tr c có l i h n ng i vào sau thì đó là hình thápả ấ ườ ướ ợ ơ ườ
o. N u B n không ch ng minh đ c ng i vào sau có th có thu nh pả ế ạ ứ ượ ườ ể ậ
cao h n ng i vào tr c nhi u l n thì không nên tham gia. ơ ườ ướ ề ầ
8. H i: Có l ch có nh ng ng i th t nghi p m i c n tham gia kinhỏ ẽ ỉ ữ ườ ấ ệ ớ ầ
doanh theo m ng b i vì h không có ti n nhi u?ạ ở ọ ề ề
Đáp: Th m chí ng c l i. Nh ng ng i th t nghi p th ng là nh ngậ ượ ạ ữ ườ ấ ệ ườ ữ
ng i không có kh năng làm vi c đ c l p, h ph i d a vào ông ch ch uườ ả ệ ộ ậ ọ ả ự ủ ị
thuê và vì ch a tìm đ c ông ch ch u thuê h nên h b th t nghi p. Cònư ượ ủ ị ọ ọ ị ấ ệ
kinh doanh theo m ng đòi h i tính đ c l p, ý chí v n lên r t cao c aạ ỏ ộ ậ ươ ấ ủ
t ng cá nhân trong h th ng. Kinh doanh theo m ng giúp cho m i NPP(ừ ệ ố ạ ỗ
Distributor) t hoàn thi n b n thân trong quá trình ph n đ u đ thành đ t.ự ệ ả ấ ấ ể ạ
M t khác, đ tr thành khách hàng c a công ty kinh doanh theo m ng thìặ ể ở ủ ạ
ai cũng tham gia đ c. Đã có nguyên th qu c gia, các nhà khoa h c,ượ ủ ố ọ
doanh nhân. l i có nh ng công nhân, nông dân, th h t tóc ký h p đ ng đạ ữ ợ ớ ợ ồ ể
s d ng s n ph m c a công ty kinh doanh theo m ng v i giá u đãi.ử ụ ả ẩ ủ ạ ớ ư
Nhi u ng i ban đ u ký h p đ ng ch đ n gi n là đ s d ng s n ph m,ề ườ ầ ợ ồ ỉ ơ ả ể ử ụ ả ẩ
sau đó h ch t nh n ra s c m nh c a doanh nghi p và h d n d n tr nênọ ợ ậ ứ ạ ủ ệ ọ ầ ầ ở
chuyên nghi p. ệ
9. H i: Tôi ch mu n xây d ng m ng l i ch không mu n dùng s nỏ ỉ ố ự ạ ướ ứ ố ả
ph m có đ c không?ẩ ượ
Đáp: Đ c. Tuy nhiên b n s ch ng có đ ng hoa h ng nào c . Vì thuượ ạ ẽ ẳ ồ ồ ả
nh p c a B n d a trên s l u thông hàng hóa ch không d a trên s lôiậ ủ ạ ự ự ư ứ ự ự
kéo ng i khác. ườ
10. H i: S n ph m c a các công ty kinh doanh theo m ng th ng kỳỏ ả ẩ ủ ạ ườ
l và giá quá cao?ạ
Đáp: Các công ty kinh doanh theo m ng không ch n m t hàng đ i trà màạ ọ ặ ạ
kinh doanh công ngh cao v i ch t l ng tuy t h o. Ông bà ta nói "ti nệ ớ ấ ượ ệ ả ề
nào c a n y" đ nh c nh chúng ta đ ng ham c a r . Tuy nhiên giá s nủ ấ ể ắ ở ừ ủ ẻ ả
ph m c a các công ty kinh doanh theo m ng th ng r h n nhi u do v iẩ ủ ạ ườ ẻ ơ ề ớ
giá s n ph m v i ch t l ng t ng t trong kinh doanh truy n th ng doả ẩ ớ ấ ượ ươ ự ề ố
ti t ki m chi phí các khâu trung gian. Cũng c n nh c thêm, B n ph iế ệ ở ầ ắ ạ ả
c n th n v i các công ty hình tháp o, h ch bán nh ng s n ph m r ti nẩ ậ ớ ả ọ ỉ ữ ả ẩ ẻ ề
nh ng đ i giá lên th t cao đ l y ti n chi cho nh ng ng i lôi kéo. ư ộ ậ ể ấ ề ữ ườ
11. H i: Làm sao tôi bi t đ c s n ph m nào ch t l ng th t, s nỏ ế ượ ả ẩ ấ ượ ậ ả
ph m nào kém nh ng b đ i giá?ẩ ư ị ộ
Đáp: Ch có ng i s d ng m i tr l i đ c giá ti n mua có phù h p hayỉ ườ ử ụ ớ ả ờ ượ ề ợ
không. Có hai cách đ B n quy t đ nh nên dùng s n ph m hay không: ể ạ ế ị ả ẩ
• B n có lòng tin vào ng i gi i thi u B n ho c tr c ti p tìm hi u ạ ườ ớ ệ ạ ặ ự ế ể ở
nh ng ng i đã s d ng. ữ ườ ử ụ
• B n nghiên c u đ hi u rõ s n ph m, khi đó B n đ t tin đ dùng thạ ứ ể ể ả ẩ ạ ủ ự ể ử
s n ph m. ả ẩ
Th ng r t nhi u ng i hay quan tâm đ n giá c c a s n ph m, trên th cườ ấ ề ườ ế ả ủ ả ẩ ự
t ch t l ng và nhu c u s d ng s n ph m quan tr ng h n nhi u. ế ấ ượ ầ ử ụ ả ẩ ọ ơ ề
12. H i: T i sao các công ty kinh doanh theo m ng không ch u phát tỏ ạ ạ ị ờ
b m trong đó ghi rõ thành ph n, công th c, gi y đăng ký ch tướ ầ ứ ấ ấ
l ng. Nh v y d thuy t ph c ng i tiêu dùng h n không? ượ ư ậ ễ ế ụ ườ ơ
Đáp: B n th t ng t ng, B n v a b c ra kh i siêu th , có ng i phátạ ử ưở ượ ạ ừ ướ ỏ ị ườ
cho B n t b m v i đ y đ n i dung nh B n v a nêu và còn kh ngạ ờ ướ ớ ầ ủ ộ ư ạ ừ ẳ
đ nh đây là hàng c c t t, B n có ch y ngay đ n đ a ch ghi trong t b mị ự ố ạ ạ ế ị ỉ ờ ướ
đ mua hàng không? Gi s trong t b m ghi là s l ng s n ph m h nể ả ử ờ ướ ố ượ ả ẩ ạ
ch , ch u tiên cho ai đ n tr c, B n có ch y ngay đ n đ "xí ch "ế ỉ ư ế ướ ạ ạ ế ể ỗ
không? Kinh doanh theo m ng d a trên giao ti p gi a con ng i v i conạ ự ế ữ ườ ớ
ng i. B n có th m i g p ng i gi i thi u l n đ u tiên, B n có thườ ạ ể ớ ặ ườ ớ ệ ầ ầ ạ ể
ch a h nghe đ n s n ph m đó, nh ng phong thái nói chuy n, t cách vàư ề ế ả ẩ ư ệ ư
h ng ph n c a ng i gi i thi u có th gây cho b n ni m tin, s c m tìnhư ấ ủ ườ ớ ệ ể ạ ề ự ả
và B n có th đ ng ý th ngay s n ph m. Nh ng t b m, h ng d n.ạ ể ồ ử ả ẩ ữ ờ ướ ướ ẫ
ch giúp cho b n 3% ý th c còn giao l u chính là ti m th c (chi m đ nỉ ạ ứ ư ở ề ứ ế ế
97%), mà giao l u ti m th c ch có trong giao ti p gi a con ng i v i conư ề ứ ỉ ế ữ ườ ớ
ng i, máy móc, k thu t không làm thay đ c. ườ ỹ ậ ượ
13. H i: Nhi u công ty kinh doanh theo m ng bán th c ph m nh ngỏ ề ạ ự ẩ ư
l i tuyên truy n v tính năng tr b nh nh m t lo i thu c. Có ph iạ ề ề ị ệ ư ộ ạ ố ả
đ l a đ o ng i tiêu dùng?ể ừ ả ườ
Đáp: Tâm lý chung hi n nay c a h u h t m i ng i là cái gì tr đ cệ ủ ầ ế ọ ườ ị ượ
b nh đó ph i là thu c. Tôi k m t câu chuy n sau: Tr c đây, các th yệ ả ố ể ộ ệ ướ ủ
th đi xa b lâu ngày khi v hay b căn b nh đ c g i là Scobut. B nh nàyủ ờ ề ị ệ ượ ọ ệ
r t nguy hi m và gây ch t ng i. Năm 1930, m t nhà hóa h c ng iấ ể ế ườ ộ ọ ườ
Hungary tên là Szent Gyorgyi đã dùng d ch chi t t qu t c a gà ho cị ế ừ ả ớ ự ặ
dùng n c chanh đ ch a b nh Scobut. Rõ ràng chúng ta không th g i tướ ể ữ ệ ể ọ ớ
ho c chanh là thu c đ c. M i m t lo i cây c có m t ch t s ng riêng,ặ ố ượ ỗ ộ ạ ỏ ộ ấ ố
ch a có nhà máy nào t ng h p đ c. Các ch t s ng đó h tr r t nhi uư ổ ợ ượ ấ ố ỗ ợ ấ ề
cho vi c phòng b nh và tr b nh c a c th , đ c bi t trong vi c ch ngệ ệ ị ệ ủ ơ ể ặ ệ ệ ố
oxy hóa và ngăn ng a nh ng b nh ung th , tim m ch. Vi c s n xu t cácừ ữ ệ ư ạ ệ ả ấ
lo i th c ph m, đ c chi t xu t t các lo i cây c đã đ c dân gian côngạ ự ẩ ượ ế ấ ừ ạ ỏ ượ
nh n đang r t ph bi n trên th gi i hi n nay. Ngoài ra vi c cung c pậ ấ ổ ế ế ớ ệ ệ ấ
th ng xuyên th c ăn b d ng cho c th s giúp cho c th đào th iườ ứ ổ ưỡ ơ ể ẽ ơ ể ả
các ch t đ c, t h i ph c d n d n, h mi n nhi m làm vi c t t h n vàấ ộ ự ồ ụ ầ ầ ệ ễ ễ ệ ố ơ
c th tr nên kh e m nh. Đây là quá trình t nhiên ch không có gìơ ể ở ỏ ạ ự ứ
phóng đ i và vi c ngày càng có nhi u công ty s n xu t nh ng lo i th c ănạ ệ ề ả ấ ữ ạ ứ
b d ng là h p v i quy lu t phát tri n. Ngoài ra, B Y t n c ta đã cóổ ưỡ ợ ớ ậ ể ộ ế ướ