Chăn nuôi bò sinh sản - Chương 4

Chia sẻ: Nguyen Vuong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

116
lượt xem 45
download

Chăn nuôi bò sinh sản - Chương 4

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chăn nuôi bò sinh sản. Tác giả. Nguyễn Xuân Trạch. Chương 4. Thụ tinh nhân tạo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chăn nuôi bò sinh sản - Chương 4

Ch-¬ng 4 thô tinh nh©n t¹o I. Ph¸t hiÖn ®éng dôc vµ x¸c ®Þnh thêi gian phèi thÝch hîp 1. C¸c ph-¬ng ph¸p ph¸t hiÖn ®éng dôc a. Quan s¸t trùc tiÕp Th¶ bß ra b·i ch¨n hoÆc mét kho¶ng trèng ®Ó quan s¸t c¸c dÊu hiÖu ®éng dôc. Tèt nhÊt lµ quan s¸t vµo s¸ng sím vµ chiÒu tèi. §é dµi mçi lÇn quan s¸t phô thuéc vµo sè l-îng gia sóc trong ®µn (th«ng th-êng tõ 15 ®Õn 30 phót). Cã thÓ quan s¸t thÊy c¸c dÊu hiÖu ®éng dôc sau ®©y: - ¢m hé s-ng vµ Èm -ít, niªm m¹c ®-êng sinh dôc xung huyÕt vµ kh«ng dÝnh. - Tõ cæ tö cung ch¶y ra dÞch trong suèt vµ dÎo. Cã thÓ thÊy dÞch 1-2 ngµy tr-íc khi ®éng dôc thùc sù. - L«ng ë phÇn m«ng xï lªn. C¸c biÕn ®æi vÒ hµnh vi cña bß c¸i cã thÓ thÊy lµ: - Bån chån, mÉn c¶m, hay chó ý ®Õn sù xuÊt hiÖn cña ng-êi hay cña gia sóc kh¸c. - Kªu rèng, ®Æc biÖt lµ vµo ban ®ªm. - NÕu quan s¸t vµo ban ®ªm thÊy gia sóc ë t- thÕ ®øng trong khi nh÷ng con kh¸c n»m. - Nh¶y lªn nh÷ng con kh¸c nh-ng ch-a chÞu ®ùc. - §øng yªn khi cã mét gia sóc kh¸c nh¶y lªn (chÞu ®ùc). - LiÕm vµ hóc ®Çu lªn nh÷ng con kh¸c. - HÝt vµ ngöi c¬ quan sinh dôc (hµnh vi ®Æc tr-ng nh- con ®ùc). - ¡n kÐm ngon miÖng vµ s¶n l-îng s÷a cã thÓ gi¶m. H×nh 4-1: C¸c hµnh vi ®éng dôc vµ hiÖn t-îng “chÞu ®ùc”
ChØ tiªu duy nhÊt ch¾c ch¾n 100% ®éng dôc lµ ph¶n x¹ ®øng yªn cña gia sóc ®éng dôc khi bÞ gia sóc kh¸c nhÈy lªn. Mét con bß c¸i nhÈy lªn mét con bß c¸i kh¸c th-êng lµ dÊu hiÖu nã s¾p ®éng dôc hoÆc ®éng dôc ®· tr«i qua mét vµi ngµy. Cã thÓ cã tr-êng hîp nh÷ng gia sóc ®ang chöa còng thÓ hiÖn dÊu hiÖu ®éng dôc, tuy nhiªn khi bÞ nh÷ng con kh¸c nhÈy lªn th× chóng kh«ng cã ph¶n x¹ ®øng yªn (kho¶ng 5% bß s÷a ®ang chöa cã biÓu hiÖn ®éng dôc víi nh÷ng hµnh vi nh- nªu trªn, nh-ng kh«ng x¶y ra rông trøng). b. Dïng bß ®ùc thÝ t×nh Dïng mét bß ®ùc ®· ®-îc th¾t èng dÉn tinh hoÆc mæ b¾t chÐo d-¬ng vËt sang bªn (nªn nã kh«ng lµm cho bß c¸i thô thai) ®Ó ph¸t hiÖn ®-îc con c¸i ®éng dôc. Ph-¬ng ph¸p nµy tèt, tin cËy vµ cho hiÖu qu¶ cao. Tuy nhiªn, chØ nªn ¸p dông trong ch¨n nu«i trang tr¹i, v× tèn kÐm do ph¶i nu«i con bß ®ùc thÝ t×nh. Cã thÓ dïng ®ùc thÝ t×nh víi chÐn s¬n ®¸nh dÊu. Bß ®ùc thÝ t×nh ®-îc buéc mét c¸i chÐn thñng ®¸y ®ùng chÊt mµu vµ sÏ b«i mµu lªn m«ng nh÷ng bß c¸i ®éng dôc mµ nã ®· nh¶y. TØ lÖ bß thÝ t×nh dïng trong ®µn bß c¸i còng b»ng víi tØ lÖ bß ®ùc ®-îc sö dông (4%). c. Dïng c¸c dông cô hç trî ph¸t hiÖn ®éng dôc Nh÷ng dông cô sau ®©y sÏ gióp dÔ nhËn biªt bß ®éng dôc:  ChØ thÞ mµu. §©y lµ chÊt keo dÝnh trªn xèp nhuém mµu g¾n lªn m«ng bß c¸i vµ cã thÓ ®æi mµu khi bß c¸i ®éng dôc ®-îc con kh¸c nh¶y nhiÒu lÇn.  S¬n ®u«i. B«i mét líp s¬n ë cuèng ®u«i bß c¸i. Líp s¬n nµy sÏ bÞ xo¸ khi bß c¸i ®éng dôc ®-îc nh÷ng con kh¸c nh¶y lªn. d. Sê n¾n qua trùc trµng BiÖn ph¸p nµy ®¬n gi¶n, Ýt tèn kÐm, b¶o ®¶m ®é chÝnh x¸c cao. Tuy nhiªn, Ýt ng-êi ch¨n nu«i cã thÓ tù lµm ®-îc mµ ph¶i nhê ®Õn c¸n bé kü thuËt cã tay nghÒ chuyªn m«n cao. e. BiÖn ph¸p dïng bß c¸i kÝch dôc b»ng xö lý víi testosteron Bß c¸i kÝch dôc còng lµ c«ng cô rÊt tèt ®Ó ph¸t hiÖn ®éng dôc nh-ng chóng th-êng cã c¸c ho¹t ®éng sinh dôc kh«ng ®Òu ®Æn, do vËy sö dông chóng kh«ng ch¾c ch¾n. Mét bß c¸i ®-îc xö lý víi c¸c hocm«n sinh dôc ®ùc sÏ cã hµnh vi nh- bß ®ùc. Xö lý b»ng c¸ch tiªm 10 mòi liÒu 200 mg propionat testosteron, cø hai ngµy mét lÇn, sau ®ã tiªm d-ìng 500-1000 mg, tuú theo møc ®é ham muèn sinh dôc cña bß c¸i . f. X¸c ®Þnh hµm l-îng progesteron trong s÷a Hµm l-îng progesteron trong s÷a lín h¬n trong m¸u vµ hiÖn nay ph-¬ng ph¸p miÔn dÞch phãng x¹ (RIA) ®-îc sö dông rÊt réng r·i ®Ó x¸c ®Þnh hµm l-îng hãcm«n nµy. §Ó tiÕn hµnh xÐt nghiÖm, bß c¸i ph¶i trong thêi gian tiÕt s÷a. NÕu nh- hµm l-îng t¨ng (4 ®Õn 6 g/ml) vµo thêi ®iÓm ®éng dôc dù kiÕn, bß c¸i ch¾c ch¾n kh«ng ®éng dôc. Nh-ng nÕu hµm l-îng progesteron thÊp, gia sóc cã thÓ ®ang ®éng dôc. H¹n chÕ cña ph-¬ng ph¸p lµ phøc t¹p vµ chi phÝ lín. Tuy nhiªn, ë nh÷ng c¬ së ch¨n nu«i bß s÷a lín vµ cã sù qu¶n lý tèt ®µn bß (víi viÖc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin), cã thÓ ¸p dông biÖn ph¸p nµy vµ th«ng qua ®ã ®Ó thô tinh nh©n t¹o mµ kh«ng cÇn quan s¸t c¸c dÊu hiÖu ®éng dôc.
2. X¸c ®Þnh thêi ®iÓm phèi gièng thÝch hîp Trøng chØ ®-îc thô thai nÕu gÆp tinh trïng ë ®o¹n 1/3 phÝa trªn cña èng dÉn trøng (H×nh 4-2). Tinh trïng mÊt 10-14 giê ®Ó lªn tíi 1/3 phÝa trªn cña èng dÉn trøng. Thêi gian di chuyÓn cña trøng qua ®o¹n nµy kho¶ng 6-12 giê. H×nh 4-2: Sù di chuyÓn vµ c¸c sù kiÖn x¶y ra ®èi víi tinh trïng trong ®-êng sinh dôc c¸i C¨n cø vµo thêi ®iÓm rông trøng, thêi gian di chuyÓn cña tinh trïng vµ trøng th× vÒ lý thuyÕt thêi ®iÓm phèi gièng tèt nhÊt lµ vµo cuèi giai ®o¹n chÞu ®ùc (nÕu nh¶y trùc tiÕp), tøc lµ vµo lóc buång trøng cã no·n bµo mäng n-íc, s¾p rông, cæ tö cung më to, niªm dÞch tr¾ng ®ôc, chÞu ®ùc cao ®é; nÕu TTNT th× nªn tiÕn hµnh vµo ®Çu giai ®o¹n hËu ®éng dôc (H×nh 4-3). Thêi gian dÉn tinh tèt nhÊt tèt Tû lÖ thô thai Rông trøng xÊu ChÞu ®ùc Thêi gian (h) H×nh 4-3: Thêi gian dÉn tinh thÝch hîp cho bß c¸i Tuy nhiªn, thêi gian b¾t ®Çu vµ kÕt thóc ®éng dôc lµ rÊt khã x¸c ®Þnh. Ph-¬ng ph¸p ¸p dông ®¬n gi¶n nhÊt trong thùc tÕ ®Ó x¸c ®Þnh thêi ®iÓm phèi tinh lµ sö dông quy luËt s¸ng - chiÒu: s¸ng ph¸t hiÖn ®éng dôc th× chiÒu cho phèi lÇn 1 vµ s¸ng h«m sau cho phèi lÇn 2: chiÒu ph¸t hiÖn ®éng hín th× s¸ng h«m sau phèi lÇn 1 vµ chiÒu h«m sau phèi l¹i lÇn 2. Kho¶ng 2/3 sè bß b¾t ®Çu ®éng dôc vµo ban ®ªm nªn sÏ nh×n thÊy ®éng dôc vµo buæi s¸ng sím. Tuy vËy, víi bß t¬ vµ mét sè bß Bos Indicus, nhiÒu t¸c gi¶ kh«ng thõa nhËn quy luËt s¸ng - chiÒu. Hä ®Ò nghÞ nh÷ng gièng bß ®ã cÇn ®-îc dÉn tinh ngay sau khi quan s¸t thÊy ®éng dôc.
Mét sè ph-¬ng ph¸p cã thÓ trî gióp cho viÖc x¸c ®Þnh thêi gian phèi thÝch hîp d· ®-îc nhiªn cøu: - Ph-¬ng ph¸p ®o ®é dÉn ®iÖn ©m ®¹o khi ®éng dôc Trªn c¬ së nghiªn cøu vÒ ®é dÉn ®iÖn kh¸c nhau cña niªm m¹c tói cïng ©m ®¹o ng- -êi ta thÊy r»ng lóc "chÞu ®ùc" lµ lóc niªm m¹c tói cïng ©m ®¹o cã ®é dÉn ®iÖn cao nhÊt, ®iÖn trë thÊp nhÊt vµ nh- thÕ cã thÓ dïng «m kÕ x¸c ®Þnh ®-îc thêi ®iÓm dÉn tinh hiÖu qu¶ nhÊt. §ã lµ v×, khi "chÞu ®ùc" nång ®é Na+, K+ trong dÞch ë tói cïng ©m ®¹o cao nhÊt. - Ph-¬ng ph¸p kÕt tinh cµnh d-¬ng xØ cña niªm m¹c cæ tö cung Khi chÞu ®ùc, do nång ®é Na+ vµ K+ cao nhÊt nªn chóng lµm kÕt tinh protein trong dÞch nhÇy cæ tö cung. Do vËy, cã thÓ dïng kÝnh hiÓn vi quan s¸t sù kÕt tinh cµnh d-¬ng xØ cña tiªu b¶n dÞch nhÇy cæ tö cung ®· hong kh«. Ph-¬ng ph¸p nµy tuy c«ng kÒnh nh-ng cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc t×nh tr¹ng bÖnh lý cña tö cung con c¸i. HiÖn nay ph-¬ng ph¸p nµy Ýt ®- -îc sö dông. - Ph-¬ng ph¸p ®o nhiÖt ®é Lóc rông trøng lµ lóc th©n nhiÖt t¨ng lªn 0,3-0,5OC, sau ®ã lËp tøc trë l¹i th©n nhiÖt b×nh th-êng. Ph-¬ng ph¸p nµy Ýt ®-îc øng dông v× qu¸ c«ng phu vµ kh«ng ch¾c ch¾n. ii. c«ng nghÖ Thô tinh nh©n t¹o 1. S¶n xuÊt vµ b¶o qu¶n tinh HiÖn nay trong thô tinh nh©n t¹o cho bß th-êng sö dông tinh ®«ng l¹nh mµ kh«ng dïng tinh t-¬i n÷a. Tinh ®-îc ®«ng l¹nh trong c¸c cäng chÊt dÎo (th-êng gäi lµ tinh cäng r¹) hoÆc d-íi d¹ng viªn tinh. ViÖc s¶n xuÊt tinh ®«ng viªn kh«ng ®ßi hái thiÕt bÞ tinh vi nh- s¶n xuÊt tinh cäng r¹, nh-ng cã khã kh¨n trong viÖc ph©n biÖt tinh cña tõng con bß ®ùc. ChÝnh v× vËy, hiÖn nay, trong thô tinh nh©n t¹o sö dông phæ biÕn tinh cäng r¹ víi lo¹i cäng tinh cã dung tÝch 0,25 hoÆc 0,50 ml. C¸c cäng tinh nµy ®-îc b¶o qu¶n dÔ dµng trong c¸c giá tinh, ng©m trong nit¬ láng. ViÖc sö dông c¸c cäng tinh cã mÇu s¾c kh¸c nhau cho phÐp ph©n biÖt chóng dÔ dµng vµ trªn mçi cäng tinh cã ghi c¸c chØ dÉn cÇn thiÕt ®Ó ph©n biÖt tõng con bß ®ùc còng nh- tõng l« s¶n xuÊt. Mét cäng tinh 0,25 ml chøa trung b×nh 30.000.000 tinh trïng. Trong khi thùc hiÖn c¸c thao t¸c ®«ng l¹nh vµ gi¶i ®«ng th× kho¶ng tõ 10 ®Õn 40 % sè tinh trïng bÞ chÕt. Sau khi gi¶i ®«ng cÇn cã Ýt nhÊt 33% sè tinh trïng cßn sèng vµ ph¶i cã chuyÓn ®éng tiÕn th¼ng. Nh-ng còng cÇn l-u ý lµ trong tr-êng hîp nµy, chuyÓn ®éng tiÕn th¼ng kh«ng bao giê m¹nh nh- tr-êng hîp tinh dÞch t-¬i. VÒ m«i tr-¬ng pha lo·ng vµ b¶o qu¶n tinh dÞch còng nh- quy tr×nh s¶n xuÊt tinh ®«ng viªn vµ tinh cäng r¹ cÇn tham kh¶o thªm chi tiÕt ë c¸c s¸ch chuyªn kh¶o vµ gi¸o tr×nh chuyªn m«n (xem phÇn Tµi liÖu tham kh¶o). 2. Gi¶i ®«ng tinh C¸c nghiªn cøu ®· chØ ra r»ng tû lÖ sèng tèi ®a cña tinh trïng ®¹t ®-îc khi mµ quy tr×nh gi¶i ®«ng lµ qu¸ tr×nh ®¶o ng-îc cña quy tr×nh s¶n xuÊt vµ ®«ng l¹nh tinh. C¸c b-íc cña quy tr×nh s¶n xuÊt vµ ®«ng l¹nh lµ gi¶m tõ tõ nhiÖt ®é xuèng -1960C.
§Ó ®¹t ®-îc sù ®¶o ng-îc nµy, cã nghÜa ph¶i n©ng nhanh nhiÖt ®é tõ -1960C lªn 50C, mét dung dÞch gi¶i ®«ng ph¶i ®-îc sö dông. Tû lÖ thô thai sÏ bÞ gi¶m thÊp nÕu tinh dÞch kh«ng ®-îc gi¶i ®«ng mét c¸ch ®óng ®¾n. C¸c ph-¬ng ph¸p gi¶i ®«ng tinh nh- sau: - Víi tinh viªn: BÎ èng n-íc muèi sinh lý sao cho réng miÖng vµ t¸ch m¶nh vì r¬i vµo trong n-íc sinh lý. Më n¾p b×nh tinh, n©ng cãng ®ùng tinh lªn ngang miÖng b×nh. G¾p mét viªn tinh, th¶ ngay vµo èng n-íc muèi sinh lý, h¹ èng tinh, ®Ëy b×nh tinh vµ trén ®Òu viªn tinh ®· tan b»ng c¸ch dïng èng b¬m tinh ®¶o nhÑ. N¾m èng tinh trong lßng bµn tay. Hót tinh vµo èng b¬m. - Víi tinh cäng r¹: Dïng cèc gi¶i ®«ng, pha n-íc cã nhiÖt ®é 37-38OC, g¾p cäng tinh cÇn phèi th¶ ch×m ngang vµo cèc gi¶i ®«ng tèi thiÓu trong 30 gi©y. §õng ®Ó ngËp cäng r¹ hoµn toµn, ®Ó phÝa ®Çu cäng r¹ n¹p tinh lé ra 1cm nh»m tr¸nh n-íc vµo trong tr-êng hîp bÞ lçi trong lóc s¶n xuÊt. Lau kh«, n¹p vµo sóng b¾n tinh, ®Ó ®Çu hµn bÞt thß ra ngoµi 0,3- 0,4cm. C¾t phÇn hµn bÑt cña cäng r¹. L¾p vá sóng b¾n tinh vµo sóng b¾n tinh. Khi l¾p ph¶i khÐo lÐo ®¬m miÖng cäng r¹ ®· c¾t vµo nóm h¹t vá sóng b¾n tinh thËt khÝt, ®Èy h¹t vá cäng r¹ tíi cïng. Cè ®Þnh vá sóng b¾n tinh vµo sóng b¾n tinh b»ng vßng cè ®Þnh, xo¸y theo chiÒu kim ®ång hå 1-2 vßng vá sóng b¾n tinh vµo gê xo¸y cña sóng b¾n tinh. Yªu cÇu ph¶i l¾p kÝn ®Ó tinh dÞch kh«ng bÞ ch¶y ra vá sóng b¾n tinh. - Víi tinh ampul: Dïng cèc ®ùng n-íc l¹nh 5-10OC ®Ó gi¶i ®«ng tinh. Lau kh«, n©ng nhiÖt ®é tinh lªn b»ng lßng bµn tay hoÆc n-íc 35-37OC. N¹p tinh vµo dông cô dÉn tinh. 3. Sö dông sóng b¾n tinh Lo¹i sóng nhá cã vá nhùa bäc sóng chØ phï hîp cho cäng r¹ nhá. Sóng lo¹i trung b×nh cã vá nhùa bäc chØ phï hîp cho cäng r¹ lo¹i trung b×nh. Lo¹i vá ®a n¨ng cã thÓ ®-îc dïng chung cho c¶ víi cäng r¹ nhá vµ trung b×nh vµ sö dông víi sóng ®a n¨ng, sóng nhá hoÆc sóng trung b×nh. Pit-ton Nßng sóng Chèt Vßng kho¸ Khe Cäng §Çu chèt r¹ nhá Bét PVA Kh«ng khÝ Nót b«ng H×nh 4-3: Sóng b¾n tinh a. N¹p tinh vµo sóng: 1. X¸c ®Þnh giá chøa cäng r¹ cÇn t×m trong b×nh ®ùng tinh b»ng c¸ch xem b¶ng danh môc tinh.
C¸c cäng r¹ chØ gi¶i ®«ng mçi lÇn mét c¸i, tinh dÞch ph¶i ®-îc phèi cho bß cµng sím cµng tèt ngay sau khi lÊy ra khái nit¬ láng. 2. §Æt vµ chuÈn bÞ hép dông cô. KiÓm tra nhiÖt ®é dung dÞch gi¶i ®«ng: nã ph¶i vµo kho¶ng 350C (tham kh¶o c¸c ph-¬ng ph¸p gi¶i ®«ng ë trªn). 3. N©ng c¸c mãc (quai) cña giá ®ùng tinh tõ r·nh khÝa vµ ®Ó nã ë ngang n¸ch cæ b×nh. 4. LÊy cäng r¹ tõ cãng ®ùng tinh b»ng panh kÑp (H×nh 4-4). Dïng panh kÑp vµo phÇn ®Çu phÝa n¹p tinh mét c¸ch ch¾c ch¾n, l¾c m¹nh 2-3 lÇn vµ ®Æt ngay vµo dung dÞch gi¶i ®«ng. VÈy cäng tinh ®Ó lo¹i bá nit¬ láng tõ nót b«ng ë phÝa ®Çu kia vµ lµm gi¶m ®Õn møc tèi thiÓu sù h- háng do bÞ næ hoÆc cäng r¹ bÞ nøt g·y. PhÇn ®Çu cäng r¹ phÝa n¹p tinh lu«n ®Ó phÝa trªn cña cãng gi¶i ®«ng. §Ó tr¸nh sù nguy hiÓm kh«ng ®¸ng cã ®èi víi tinh trïng cÇn l-u ý r»ng c¸c cäng r¹ sÏ kh«ng an toµn khi ®Ó lé ra ngoµi vµ mét khi ®· lÊy ra khái nit¬ láng lµ ph¶i ®-îc sö dông. Khi chän vµ di chuyÓn tinh nªn lµm cµng thÊp bªn d-íi cæ b×nh dùng tinh cµng yªn t©m h¬n, tèt h¬n lµ phÝa d-íi ®-êng ngang ®Çu tiªn. H×nh 4-4: Dïng panh kÑp ®Ó lÊy cäng r¹ Khi s¾p xÕp vµ chuyÓn tinh tõ b×nh b¶o qu¶n nit¬ ph¶i lu«n sö dông panh kÑp. NÕu cÇm b»ng tay sÏ nguy hiÓm do tay bÞ báng l¹nh vµ còng g©y nguy h¹i cho tinh trïng do nhiÖt tõ tay truyÒn sang. 5. §Æt tr¶ l¹i giá ®ùng tinh ®óng vÞ trÝ cña chóng vµ ®Ëy n¾p b×nh l¹i. 6. ChØ nªn cÇm cäng r¹ vµo 2 ®Çu ®Ó tr¸nh nhiÖt ®é thay ®æi g©y sèc cho tinh trïng. LÊy cäng r¹ tõ dung dÞch gi¶i ®«ng vµ lau kh« b»ng kh¨n hoÆc giÊy mÒm (H×nh 4-5). GiÊy lau H×nh 4-5: C¸ch lau kh« cäng r¹ CÇm ®Çu cäng r¹ ChØ gi÷ ë phÝa cã 2 lÇn nót vµ xoay trßn gi÷a ngãn tay c¸i vµ ®Çu cuèi ngãn tay trá nh»m lµm láng
nót, t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng trong khi b¬m tinh. KiÓm tra l¹i tªn vµ sè hiÖu bß ®ùc trªn cäng r¹. 7. L¾p cäng r¹ vµo sóng dÉn tinh (®Ó phÝa ®Çu n¹p tinh h-íng lªn trªn). Nßng sóng dÉn tinh (pit t«ng) ®-îc ®Èy lªn mét chót. C¾m cäng r¹ theo mét ph-¬ng th¼ng ®øng vµ dïng kÐo gâ nhÑ nhµng vµo ®Çu cäng r¹ phÝa n¹p tinh. Nh- vËy sÏ lµm nh÷ng bät khÝ ch¹y lªn trªn vÒ phÝa nót kÑp. 8. Lau kÐo ®Ó tr¸nh sù nhiÔm bÈn do lÇn c¾t cäng r¹ tr-íc. Gi÷ sóng ®· ®-îc l¾p cäng r¹ theo ph-¬ng th¼ng ®øng, ngang tÇm m¾t råi dïng kÐo c¾t ngang víi gãc 900 so víi trôc cña cäng r¹ qua bät khÝ, phÝa d-íi ®Çu kÑp. Cäng r¹ sÏ nh« ra tõ ®Çu cña sóng dÉn tinh Ýt nhÊt 1cm. ViÖc c¾t cäng r¹ chÝnh x¸c sÏ ®¶m b¶o bÞt kÝn hoµn toµn gi÷a cäng r¹ vµ vá sóng, n¬i mµ nßng sóng ®Èy qua. Lau l-ìi kÐo sau khi c¾t cäng r¹ nh»m tr¸nh sù nhiÔm bÈn cho lÇn c¾t cäng r¹ sau. 9. Rót vá èng dÉn tinh tõ tói b¶o vÖ råi ®Æt vµo nßng sóng (tay chØ ®-îc cÇm vµo ®Çu vá ®· ®-îc chÎ mét chót ®Ó gi÷ cho vá sóng s¹ch), di chuyÓn vßng kho¸ lªn phÝa trªn ®o¹n h×nh bóp m¨ng sau ®ã ®Èy vá èng dÉn tinh vµo s©u ®o¹n h×nh bóp m¨ng vµ Ên vßng kho¸ cho ®Õn ®Çu cuèi cña cäng r¹, bªn trong ®Ønh cña vá sóng sao cho ngang b»ng (kh«ng bÞ lÖch). Xoay vßng kho¸ vµ ®Èy nã vµo trong ®o¹n h×nh bóp m¨ng råi cè ®Þnh vá sóng ë vÞ trÝ Êy. 10. §Èy pit t«ng vµo cho ®Õn khi tinh dÞch cã thÓ nh×n thÊy t¹i ®Çu cuèi cña vá sóng. Nh- vËy sÏ rót hÑp kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ngãn tay vµ ngãn c¸i khi Ên pÝt t«ng trong khi dÉn tinh. Kh«ng ®-îc l¾p h¬n 2 sóng dÉn tinh trong cïng mét lóc. 11. Phèi tinh cho bß (xem chi tiÕt ë phÇn d-íi). b. Th¸o sóng sau khi dÉn tinh 1. Níi láng vßng kho¸. §õng ®Ó nã tr-ît vµo phÇn bÞ bÈn cña vá sóng. 2. Rót vá sóng ra khái nßng sóng, cäng r¹ sÏ ®-îc lÈy ra cïng víi vá sóng. 3. KiÓm tra l¹i tªn, sè ghi ®ît s¶n xuÊt cña bß ®ùc vµ ghi chÐp vµo hå s¬ qu¶n lý phèi gièng. 4. Vøt bá vá sóng, cäng r¹ vµ xö lý theo quy ®Þnh hîp vÖ sinh. 4. DÉn tinh cho bß Nh÷ng thö nghiÖm ®Çu tiªn vÒ thô tinh nh©n t¹o cho bß ®· b¬m tinh vµo ©m ®¹o, song tû lÖ thô thai thÊp. Mét vµi c¶i tiÕn vÒ sau ®· thµnh c«ng víi viÖc TTNT theo ph-¬ng ph¸p panh má vÞt vµ tinh dÞch ®-îc b¬m vµo trong cæ tö cung. Tuy nhiªn, ¸p dông kü thuËt trùc trµng-©m ®¹o th× tû lÖ thô thai nh×n chung míi ®-îc t¨ng lªn râ rÖt. Trong kü thuËt trùc trµng-©m ®¹o, dông cô thô tinh ®-îc ®-a vµo phÝa trong ©m ®¹o vµ ®-îc dÉn qua cæ tö cung nhê sù ®iÒu khiÓn cña bµn tay ®eo g¨ng ®-a vµo trong trùc trµng.
Quy tr×nh dÉn tinh cäng r¹ theo ph-¬ng ph¸p trùc trµng-©m ®¹o cã thÓ ¸p dông nh- sau: 1. Cè ®Þnh con c¸i cÇn phèi vµo gi¸ cè ®Þnh. L¾p c¸c dông cô dÉn tinh (xem phÇn trªn). 2. §eo g¨ng tay vµ b«i tr¬n g¨ng tay b»ng chÊt b«i tr¬n, n-íc hoÆc xµ phßng. Cè g¾ng gi÷ tay cÇm dông cô dÉn tinh cµng kh« cµng tèt (®õng bao giê l¾p sóng dÉn tinh víi tay ®eo g¨ng). 3. Gi÷ sóng (hay dÉn tinh qu¶n) ®· n¹p tinh b»ng måm. Nh- vËy c¶ hai tay ®Òu ®-îc tù do. Tr¸nh ®Ó tiÕp xóc gi÷a sóng dÉn tinh víi bÊt kú vËt nµo gÇn vïng dÉn tinh. Sù nhiÔm bÈn cã thÓ g©y nªn nhiÔm trïng vµ lµm gi¶m c¬ héi thô thai. 4. N©ng ®u«i bß lªn, chôm ®Çu c¸c ngãn tay thµnh h×nh nãn víi chuyÓn ®éng xo¸y nhÑ nhµng ®-a bµn tay ®eo g¨ng vµo trong trùc trµng. Moi ph©n ë trùc trµng ra, xem xÐt thªm niªm dÞch, niªm m¹c ©m ®¹o, cæ tö cung. X¸c ®Þnh ®óng vÞ trÝ cæ tö cung. L-u ý: Kh«ng ®-îc dïng søc cho tay b»ng ®-îc vµo trong trùc trµng v× nh- vËy cã thÓ lµm thñng hoÆc r¸ch, kÕt qu¶ cã thÓ dÉn ®Õn chÕt bß. 5. KiÓm tra ®Ó ch¾c ch¾n r»ng bß kh«ng cã chöa. 6. NhÑ nhµng th¶ cæ tö cung vµ tö cung. Lo¹i bá tÊt c¶ c¸c vÕt ph©n vµ n-íc tõ ©m hé víi kh¨n giÊy hoÆc v¶i mÒm. Më c¸c ngãn tay ®eo g¨ng vµ kÐo tay vÒ phÝa sau. §ång thêi ®Èy cæ tay xuèng vµ sang phÝa bªn tr¸i ®Ó më mÐp ©m hé. Sóng dÉn tinh lóc nµy cã thÓ ®-a vµo vµ nguy c¬ nhiÔm khuÈn sÏ ë møc thÊp nhÊt. 7. §Çu sóng dÉn tinh ph¶i ®-îc ®-a vµo víi gãc nghiªng xuèng 300 ®Ó ®-a vµo däc theo mÐp trªn cña ©m hé nh»m tr¸nh ®-a nhÇm vµo lç niÖu ®¹o vµ bãng ®¸i v× lç nµy n»m phÝa ®¸y cña ©m ®¹o. 8. NhÑ nhµng ®-a sóng dÉn tinh vÒ phÝa tr-íc ®Õn khi ch¹m vµo mét vËt cøng, dÊu hiÖu ®· tíi cæ tö cung. NÕu sóng dÉn tinh bÞ gi÷ trong nÕp gÊp ©m ®¹o, lóc nµy cã thÓ ®Èy cæ tö cung ra xa vµo phÝa trong ®Ó duçi th¼ng nÕp gÊp ®ã. Sóng dÉn tinh H×nh 4-6: Ph-¬ng ph¸p dÉn tinh trùc trµng-©m ®¹o 9. B»ng c¸ch ®iÒu chØnh cæ tö cung vµ nhÑ nhµng Ên lªn sóng, cã thÓ dÉn ®Çu sóng qua cæ tö cung vµ vµo trong tö cung. §Çu sóng cã thÓ sê thÊy qua thµnh máng cña tö cung. Sóng dÉn tinh kh«ng ®-îc ®-a qu¸ xa vÒ phÝa tr-íc mµ chØ ®Ó võa qua cæ tö cung (tèi ®a lµ 1cm).
Víi nh÷ng bß phèi gièng l¹i, vÞ trÝ cña sóng chØ ë gi÷a cæ tö cung bëi v× mét sè bß cã chöa cã thÓ ®éng dôc l¹i sau 3 vµ 6 tuÇn. NÕu phèi tinh s©u vµo trong tö cung cã thÓ nguy hiÓm trong tr-êng hîp nµy. DÉn tinh ë gi÷a cæ tö cung lµ an toµn h¬n. 10. B¬m tõ tõ mét nöa tíi 2/3 l-îng tinh vµo th©n tö cung, phÇn tinh cßn l¹i ë gi÷a cæ tö cung (H×nh 4-7). (§èi víi nh÷ng bß phèi l¹i l¹i, b¬m toµn bé tinh vµo gi÷a cæ tö cung). B¬m tinh vµo th©n tö cung B¬m tinh vµo cæ tö cung B. trøng Tinh Tinh N¬i thô tinh H×nh 4-7: VÞ trÝ b¬m tinh 11. Rót sóng ra khái ®-êng sinh dôc vµ m¸txa tö cung, cæ tö cung vµi gi©y nh»m kÝch thÝch tiÕt oxytoxin. Thao t¸c th« b¹o sÏ lµm cho bß khã chÞu, g©y tiÕt adrenalin lµm mÊt t¸c dông cña oxytocin. 12. Níi láng vßng kho¸ cña sóng, nh-ng ®õng ®Ó nã tr-ît vµo phÇn bÞ bÈn cña vá sóng. Rót vá sóng ra khái nßng sóng. Cäng r¹ sÏ lÊy ra cïng víi vá sóng. Kh«ng ®-îc vøt bá vá sóng cïng cäng r¹ cho ®Õn khi ghi chÐp xong sæ s¸ch. §èt vá sóng vµ cäng r¹ ®Ó phßng tr¸nh l©y nhiÔm bÖnh. 13. Th¶ bß ra khái gi¸ hoÆc ®-êng rµo ng¨n. 14. TiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh c¸ nh©n nh- röa trong n-íc s¸t trïng, lµm s¹ch ñng. B¶o d-ìng dông cô ®óng c¸ch. Th¸o sóng ®Ó lau chïi vÖ sinh b»ng cån methylen. Chó ý: B¹n ®äc cã thÓ xem thªm quy tr×nh dÉn tinh viªn ë Phô lôc 1. 5. VÖ sinh a. §Ò phßng l©y lan gi÷a c¸c tr¹i víi nhau ¸o quÇn b¶o hé. Lu«n lu«n ®i ñng cao su vµ mÆc quÇn ¸o b¶o hé hoÆc ¸o choµng khi ®i l¹i trong tr¹i. NÕu nh÷ng trang phôc nµy bÞ bÈn, cÇn giÆt s¹ch. T¹i nh÷ng trang tr¹i cã bÖnh, cÇn dïng tói nilon (sö dông 1 lÇn) ®Ó bäc ngo¸i ñng. Cä röa. Cä röa x«, thïng vµ ñng, ®Æc biÖt chó ý ®Õn phÇn ®Õ. ChÊt ho¸ häc. Dïng xµ phßng vµ (hoÆc) thuèc s¸t trïng ®Ó lµm t¨ng hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p tÈy uÕ. Kh¨n lau. Dïng giÊy lau sö dông 1 lÇn.  Gi¶m thiÓu trang thiÕt bÞ. Gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt viÖc ®-a c¸c trang bÞ vµo n¬i v¾t s÷a hoÆc chuång nu«i bß. Cµng ®-a nhiÒu thø vµo tr¹i, cµng t¨ng kh¶ n¨ng lan truyÒn c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh. Nªn dïng mét thïng ®ùng ®å nghÒ ®Ó mang tÊt c¶ dông cô cÇn thiÕt, tõ x« thïng ®Õn bµn ch¶i. b. §Ò phßng l©y lan gi÷a c¸c con vËt Cä röa. Khi dÉn tinh nhiÒu h¬n 1 con bß c¸i, ng-êi dÉn tinh viªn nªn giÆt s¹ch g¨ng hoÆc dïng mét g¨ng míi cho mçi lÇn dÉn tinh.
ChØ dïng 1 lÇn ®èi víi dông cô sö dông 1 lÇn. Kh«ng nªn chia cäng r¹ hoÆc dïng l¹i bao sóng hoÆc èng dÉn tinh. c. §Ò phßng l©y lan tõ con vËt sang ng-êi G¨ng tay. Nªn sö dông g¨ng tay dµi dïng cho kh¸m s¶n khoa. NÕu kh«ng mang g¨ng tay, cã nhiÒu kh¶ n¨ng x¶y ra l©y lan nghiªm träng, mÆc dï röa tay cÈn thËn b»ng xµ phßng vµ (hoÆc) chÊt s¸t trïng ngay sau khi dÉn tinh. Qua nh÷ng vÕt th-¬ng vµ sÇy da trªn tay, cã thÓ dÔ dµng bÞ l©y nhiÔm c¸c bÖnh nh- sÈy thai truyÒn nhiÔm (Brucellosis) hay bÖnh xo¾n khuÈn g©y vµng da (Leptospirosis). Kh«ng hót thuèc. Hót thuèc trong khi ®ang cÇm n¾m c¸c dông cô ®· bÞ nhiÔm trïng rÊt dÔ g©y nhiÔm trïng cho ng-êi. d. §Ò phßng l©y lan vµo cæ tö cung vµ tö cung Röa ©m m«n. CÇn chó ý röa ©m m«n cÈn thËn tr-íc khi ®-a sóng dÉn tinh vµo ®-êng sinh dôc bß c¸i. Khi ©m m«n bÞ nhiÔm bÈn nhiÒu, sau khi röa, dïng mét côc b«ng x¬, hoÆc giÊy, lau s¹ch ©m hé lÇn cuèi. Khi röa, ph¶i ®¶m b¶o cho c¸c ©m m«n khÐp kÝn ®Ó ®Ò phßng ph©n lät vµo ©m ®¹o. Më ©m m«n. Dï ©m m«n ®· ®-îc röa chu ®¸o ®Õn ®©u th× vïng nµy còng kh«ng bao giê v« trïng. V× thÕ mµ c¸c mÐp cña ©m m«n ph¶i ®-îc t¸ch réng ra ®Ó cho ®Çu sóng dÉn tinh ®i qua tù do. Nãi chung khi më ©m m«n, cã thÓ dïng cæ tay Ðp trùc tiÕp xuèng d-íi vµ sang tr¸i. Víi mét sè bß c¸i, cÇn ph¶i kÐo cæ tö cung vÒ phÝa sau vµ (hoÆc) vuèt nhÑ thµnh trùc trµng tr-íc khi Ên cæ tay. NÕu nh÷ng c¸ch trªn kh«ng më ®-îc ©m hé vµ còng kh«ng cã ai gióp ®ì, h·y ®Æt mét m¶nh giÊy hoÆc mét m¶nh b«ng x¬ vµo trong ©m hé sao cho nã h¬i hÐ më ®Ó cã mét lèi vµo s¹ch sÏ cho ®Çu sóng dÉn tinh. e. Nh÷ng chó ý kh¸c Kh«ng cho chã mÌo ch¹m vµo dông cô dÉn tinh. Kh«ng ®Ó cho sóng dÉn tinh ch¹m vµo t-êng chuång bß, cét, chÊn song, l«ng ®u«i, v.v... Th-êng xuyªn lµm s¹ch sóng dÉn tinh. Th¸o ra vµ röa trong cån methylic hoÆc ®un s«i trong 10 phót. §îi cho kh« míi ®-îc l¾p trë l¹i. Kh«ng ®-îc röa trong n-íc l· hoÆc thuèc tÈy uÕ, nÕu kh«ng, sóng dÔ bÞ dÝnh chÆt hoÆc bÞ ¨n mßn. 6. Nh÷ng sai sãt th-êng gÆp trong TTNT NhiÒu dÉn tinh viªn (c¶ míi lÉn l©u n¨m) th-êng m¾c ph¶i nh÷ng sai sãt nghiªm träng sau ®©y: a. §Ó lé tinh ra ngoµi qu¸ l©u Tinh ®«ng l¹nh cÇn b¶o tån nghiªm ngÆt ë nhiÖt ®é -800C. NÕu nhiÖt ®é cña liÒu tinh ®-îc n©ng lªn cao h¬n nhiÖt ®é nµy råi ®-îc ®«ng l¹nh trë l¹i, tinh trïng sÏ bÞ háng.
Tuy nhiªn, víi c¸c ampun, ®Ó ra ngoµi 30 gi©y vÉn cã thÓ chÊp nhËn ®-îc nÕu nh- cã ®ñ thêi gian ®Ó lµm ®«ng l¹nh l¹i. Víi cäng r¹, chØ ®-îc lÊy ra khái nit¬ láng khi ph¶i chuyÓn tõ b×nh chøa sang dung dÞch gi¶i ®«ng. Kh«ng cã kho¶ng thêi gian an toµn cho cäng r¹ khi ®· lÊy ra khái nit¬ láng.  Tr¸nh n©ng giá ®ùng cäng r¹ lªn khái v¹ch tuyÕt nit¬ ë cæ b×nh chøa.  Dïng kÑp ®Ó g¾p cäng r¹ vµ thao t¸c cµng s©u bªn trong b×nh cµng tèt.  §õng bao giê lÊy cäng r¹ ra ngoµi ®Ó xem tªn hay sè hiÖu bß ®ùc gièng. X¸c ®Þnh tinh dÞch b»ng c¸ch ®¸nh dÊu trªn c¸c cãng con ®ùng cäng r¹ hoÆc ghi sè trªn b×nh chøa. NÕu cÇn kiÓm tra lÎ mét cäng r¹ nµo, dïng kÑp g¾p nã vµ ®Æt d-íi mùc nit¬ láng. §Æt cãng con ®ùng cäng r¹ trong mét chËu nit¬ vµ ®¶m b¶o nit¬ ngËp toµn bé cäng r¹. KÐo cäng r¹ ra khái cãng nh-ng vÉn gi÷ nã d-íi mÆt nit¬. NhÊc cäng r¹ lªn gÇn mÆt nit¬ ®Ó kiÓm tra. Kh«ng ®-îc nhÊc cäng r¹ lªn khái mÆt nit¬.  Lu«n lu«n ®Æt cãng trë vÒ vÞ trÝ cò ngay sau khi lÊy cäng r¹ ra. LËp tøc thay n¾p ®Ëy.  C¸c thao t¸c cÇn ph¶i nhanh, chÝnh x¸c khi lÊy tinh ®«ng l¹nh.  Kh«ng bao giê ®Ó cho møc nit¬ thÊp xuèng bªn d-íi miÖng cãng ®ùng cäng r¹. §iÒu nµy t¹o mét kho¶ng an toµn vµ tr¸nh cho cãng ®ùng tinh kh«ng næi lªn vµ tr«i d¹t ra khái giá ®ùng khi rãt bæ sung nit¬ vµo b×nh chøa.  Kh«ng bao giê lÊy tinh ra khái b×nh chøa tr-íc khi cè ®Þnh bß c¸i. b. B¬m tinh kh«ng ®óng vÞ trÝ DÉn tinh viªn cã thÓ khã hoÆc kh«ng thÓ l¸ch ®-îc sóng dÉn tinh qua cæ tö cung, chñ yÕu lµ do thiÕu kinh nghiÖm. Mét sai lÇm phæ biÕn h¬n lµ ®-a sóng dÉn tinh vµo qu¸ s©u trong tö cung do kh«ng ®Ó ý. KÕt qu¶ thô thai tèt nhÊt ®¹t ®-îc nÕu b¬m 1/2 ®Õn 2/3 l-îng tinh vµo trong th©n tö cung, vµ b¬m l-îng tinh cßn l¹i vµo gi÷a cæ tö cung. V× th©n tö cung chØ dµi 2 ®Õn 5cm nªn ph¶i b¬m ngay khi sóng dÉn tinh võa qua khái cæ tö cung. B¬m tinh t¹i th©n tö cung sÏ t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho tinh trïng nhanh chãng di chuyÓn ®Õn c¶ 2 èng dÉn trøng. Tinh trïng ®-îc b¬m vµo cæ tö cung sèng l©u h¬n tinh trïng ®-îc b¬m trong th©n tö cung. Do ®ã, b¬m mét phÇn tinh trïng trong cæ tö cung sÏ cã lîi ®èi víi nh÷ng bß c¸i míi ®éng dôc vµ nh÷ng con rông trøng muén. Cho sóng dÉn tinh vµo qu¸ s©u trong tö cung sÏ lµm gi¶m tØ lÖ thô thai v×:  HÇu nh- toµn bé tinh trïng sÏ vµo trong mét sõng tö cung, nh- vËy tinh trïng kh«ng cã c¬ héi ®i vµo c¶ hai èng dÉn trøng.  Cã thÓ lµm r¸ch néi m¹c cùc kú máng m¶nh, cho dï viÖc cè ®Þnh tö cung ®-îc tiÕn hµnh cÈn thËn. M¸u lµ chÊt diÖt tinh trïng.
Dïng lùc ®Ó kh¾c phôc khã kh¨n khi ®-a sóng dÉn tinh ®i qua cæ tö cung th-êng lµ nguyªn nh©n lµm r¸ch néi m¹c. §iÒu nµy cã thÓ g©y nªn v« sinh do kÕt dÝnh. Cã thÓ dïng c¸ch Ðp ngãn trá vµ ngãn c¸i lªn sóng dÉn tinh lµ c¸ch tèt nhÊt. C¸ch tèt nhÊt ®Ó kiÓm tra vÞ trÝ cña sóng dÉn tinh lµ dïng ngãn trá vµ ngãn c¸i sê qua thµnh cña th©n tö cung tõ hai phÝa hoÆc dïng ngãn trá sê tõ phÝa d-íi. Khi sê sóng dÉn tinh kh«ng nªn ®Æt ®Çu ngãn trá lªn phÇn v¸ch mÒm cña tö cung t¹i vÞ trÝ ®Çu sóng v× ngãn tay cã thÓ Ên ®Çu sóng lón vµo v¸ch tö cung vµ g©y ch¶y m¸u. Thao t¸c th« b¹o vµ thiÕu kü thuËt cã thÓ lµm cho trùc trµng phång lªn, sÏ khã sê ®-îc cæ tö cung mét c¸ch tèt nhÊt. §Ó lo¹i bá t×nh tr¹ng nµy, dïng 1 hoÆc 2 ngãn tay cho vµo vßng th¾t phÝa sau cña chç phång råi nhÑ nhµng matxa. Lµm nh- thÕ sÏ kÝch thÝch trùc trµng nhu ®éng ®Ó ®Èy khèi khÝ trong qu¶ bãng ra ngoµi cïng víi mét Ýt ph©n, lµm cho thµnh trùc trµng d·n ra, t¹o c¬ héi thuËn lîi ®Ó ng-êi dÉn tinh n¾m cæ tö cung ®-îc dÔ dµng. Còng cã thÓ dïng c¸ch nµy ®Ó lo¹i bá ph©n ra khái trùc trµng. c. L¾p cäng r¹ vµo vá sóng kh«ng khÝt NÕu miÖng cäng r¹ kh«ng ®-îc l¾p khÝt vµo vá sóng, mét l-îng tinh sÏ ch¶y vµo trong vá vµ cã thÓ vµo trong nßng sóng dÉn tinh. Nh- vËy lµ gi¶m sè tinh trïng cã kh¶ n¨ng thô tinh. H·y kiÓm tra dông cô sau khi dÉn tinh ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸ch l¾p cäng r¹ vµo sóng dÉn tinh lµ ®óng kü thuËt. Sau khi l¾p, cÇn kiÓm tra cÈn thËn miÖng cña vá bäc cã bÞ vì kh«ng. Cã nh÷ng tr-êng hîp do vá bäc bÞ vì nªn khi b¬m tinh, cäng r¹ còng ®-îc ®Èy vµo ®-êng sinh dôc bß c¸i. Vá bäc nÕu ®Ó d-íi ¸nh n¾ng sÏ gißn, nøt vµ co l¹i. Nh÷ng vá bäc kÐm cÇn ®-îc lo¹i bá. Còng cã thÓ tinh bÞ ch¶y ng-îc trë l¹i ©m ®¹o vµ tinh ®-îc ph©n bè kh«ng ®Òu nÕu pitt«ng ®-îc ®Èy nhanh vµ kh«ng cÈn thËn. NÕu kh«ng níi láng nót b»ng c¸ch vª gi÷a 2 ngãn tay tr-íc khi l¾p cã thÓ lµm cho pitt«ng khã ®Èy. d. Quªn më ©m m«n Më ©m m«n tr-íc khi ®-a sóng vµo lµ ®iÒu quan träng nhÊt ®Ó gi÷ g×n vÖ sinh. Cho dï cã röa s¹ch ®Õn ®©u, ©m m«n còng kh«ng v« trïng. Do ®ã vi khuÈn cã thÓ ®i th¼ng vµo tö cung nÕu kh«ng më ©m m«n ®óng c¸ch. §a sè tr-êng hîp dïng cæ tay Ðp vÒ phÝa sau, xuèng d-íi vµ sang tr¸i (nÕu ng-êi ®ang thao t¸c dïng tay tr¸i ®Ó kh¸m trùc trµng), sÏ lµm hÐ më ©m m«n ®óng c¸ch. §èi víi nh÷ng con bß khã thao t¸c cã thÓ dïng c¸c ph-¬ng ph¸p sau: KÐo cæ tö cung vÒ phÝa sau khi Ðp cæ tay. Xoa bµn tay nhÑ nhµng tíi lui trong trùc trµng mét sè lÇn tr-íc khi Ðp cæ tay. N¾m gi÷ cæ tö cung vµ th©n tö cung tr-íc khi ®Þnh më ©m m«n.
Gãc sai H×nh 4-8: DÉn tinh nhÇm vµo bãng ®¸i Chó ý: KÐo lïi cæ tö cung vÒ phÝa sau khi Ðp cæ tay sÏ lµm t¨ng kh¶ n¨ng ®-a sóng dÉn tinh vµo lç niÖu (H×nh 4-8). CÇn ®Æc biÖt chó ý gi÷ cho sóng dÉn tinh ®-îc ®-a vµo chÐo gãc 300 d-íi ®-êng n»m ngang. Khi kÐo cæ tö cung vÒ phÝa sau còng sÏ t¹o nªn nh÷ng nÕp gÊp trong ©m ®¹o. Do ®ã cÇn ph¶i ®Èy cæ tö cung vÒ phÝa tr-íc khi sóng dÉn tinh ®-îc ®-a vµo tiÒn ®×nh cña ©m ®¹o.