Cháy nhà, ngộ độc khí
Khi cháy nhà xảy ra, những người sống trong nhà hay gần đó đều có
khả năng bị ngộ độc khí carbon monoxyt (CO), nguy hiểm đến tính mạng.
Khí carbon monoxyt là sản phẩm của sự đốt cháy carbon không hoàn toàn.
Đây là một khí không màu, không mùi, tỉ trọng gần giống như không
khí và khuếch tán nhanh. Nguy cơ gây ngộ độc khí carbon monoxyt thường
thấy khi để lò than, lò sưởi, động cơ xe máy, máy phát điện hoạt động trong
phòng kín, cháy nhà...
Carbon monoxyt có ái tính với hemoglobin (Hb) gấp 200 lần oxy. Khi
hít phải khói, carbon monoxyt sẽ vào máu và lấy Hb cho ra
carboxyhemoglobin (HbCO) gây ra tình trạng thiếu oxy tổ chức. Nếu trong
máu người có nồng độ HbCO chiếm 40-80% sẽ gây tử vong.
Khi hít nhiều khói trong vòng 10 phút, người bị nạn sẽ có dấu hiệu
ngộ độc khí carbon monoxyt với các dấu hiệu như nhức đầu, ù tai, hoa mắt,
buồn nôn, nôn ói, mệt mỏi, rã rời chân tay, không thể đứng dậy hay ngồi
dậy. Sau đó ý thức bắt đầu lẫn lộn, giãy giụa, cuối cùng nếu hít khói lâu
người bị nạn sẽ hôn mê sâu, rối loạn hô hấp, cuối cùng tim ngừng đập,
ngừng thở, đồng tử giãn mặc dù trên người không có vết bỏng, cháy sém.
Tùy theo mức độ ngộ độc, bệnh diễn tiến đến tử vong trong vài giờ
đầu hay vài ngày đầu. Nếu được cứu chữa và qua khỏi cơn nguy kịch, các di
chứng thần kinh và tâm thần có thể kéo dài nhiều ngày.
Ngộ độc carbon monoxyt gây nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm
phổi, phù phổi, trụy tim mạch, nhũn não, xuất huyết não, lẫn lộn mất định
hướng, viêm ống thận cấp, vô niệu...
Khi có cháy nhà, cần nhanh chóng đưa người bị nạn ra khỏi nơi xảy ra
tai nạn, đặt ở chỗ thoáng khí, cho nạn nhân thở oxy nồng độ cao và sơ cứu
bỏng tại chỗ rồi chuyển đến bệnh viện.
Nếu xe cứu thương chưa đến thì phải tức tốc đưa nạn nhân đến cơ sở
y tế gần nhất để tránh mất thời gian hồi sức quý giá. Nếu nạn nhân ngưng
tim ngưng thở, cần xoa bóp tim ngoài lồng ngực và hô hấp nhân tạo liên tục
rồi chuyển đến ngay trạm y tế gần đó nếu chưa có xe cứu thương.
Khi có cháy và nhiều khói, người bị nạn nên sử dụng khăn ướt bịt
miệng và mũi, tìm cách vượt qua đám khói đến đường thoát hiểm gần nhất.
Nếu khói dày nên bò sát mặt sàn (nơi có không khí nhiều nhất) để đến lối
thoát nạn. Tìm cách ra lan can tòa nhà, ra tín hiệu cho mọi người dưới mặt
đất đến cứu.
Chui vào nhà vệ sinh tránh lửa chưa phải là cách tốt nhất bởi nếu đám
cháy bao trùm sẽ hết oxy dẫn đến ngạt thở. Trường hợp ở trong phòng kín,
người bị nạn nên tìm mọi cách mở cửa, đập cửa kính và nhanh chóng ra
ngoài hoặc ra ban công kêu cứu.