TR
Ư
Ờ
NG Đ
Ạ
I H
Ọ
C KINH T
Ế
–
VI
Ệ
N ĐÀO T
Ạ
O SAU Đ
Ạ
I H
Ọ
C
KHOA TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
BỘ MÔN TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
---------- oOo ----------
ĐỀ TÀI:
CHÍNH SÁCH CỔ TỨC
GV HƯỚNG DẪN: PGS.TS. NGUYỄN THỊ LIÊN HOA
NHÓM THỰC HIỆN: NHÓM 1 – NGÂN HÀNG ĐÊM 4
1. Nguyễn Ngọc Ngân Hà
2. Nguyễn Thị Thùy Hương
3. Phạm Hoàng Tố Linh
4. Phạm Thị Ngọc Phương
5. Phạm Thị Ngọc Trân
Tháng 08/2012
2
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 4
PHẦN 1: LÝ THUYẾT CỔ TỨC VÀ CHÍNH SÁCH CỔ TỨC..................................... 5
I. Khái niệm cổ tức và chính sách cổ tức: ........................................................................ 5
1. Cổ tức: ............................................................................................................................. 5
1.1. Khái niệm .............................................................................................................. 5
1.2. Quá trình chi trả cổ tức ........................................................................................ 5
2. Chính sách cổ tức........................................................................................................... 6
2.1. Khái niệm: ............................................................................................................. 6
2.2. Tầm quan trọng của chính sách cổ tức............................................................... 6
2.3. Các chỉ tiêu đo lường chính sách cổ tức” .......................................................... 6
II. Các yếu tố quyết định chính sách cổ tức: ..................................................................... 7
1. Các hạn chế pháp lý: ..................................................................................................... 7
2. Các điều khoản hạn chế: ............................................................................................... 8
3. Ảnh hưởng của thuế: ..................................................................................................... 8
4. Ảnh hưởng của khả năng thanh toán:.......................................................................... 8
5. Khả năng vay nợ và tiếp cận thị trường vốn: ............................................................. 9
6. Tính ổn định của lợi nhuận:.......................................................................................... 9
7. Triển vọng tăng trưởng: ................................................................................................ 9
8. Lạm phát: ........................................................................................................................ 9
9. Ưu tiên các cổ đông:...................................................................................................... 9
10. Bảo vệ chống loãng giá:.............................................................................................. 10
III. Các phương thức chi trả cổ tức:................................................................................... 10
1. Trả cổ tức bằng tiền mặt: ............................................................................................ 10
2. Trả cổ tức bằng cổ phần:............................................................................................. 10
3. Chi trả cổ tức bằng tài sản: ......................................................................................... 11
4. Mua lại cổ phần: .......................................................................................................... 11
IV. Các chính sách cổ tức trong thực tiễn: ....................................................................... 11
1. Chính sách lợi nhuận giữ lại: ..................................................................................... 11
2. Chính sách cổ tức tiền mặt ổn định ........................................................................... 12
3. Chính sách cổ tức có tỷ lệ chi trả không đổi ............................................................ 13
4. Chính sách chi trả một cổ tức nhỏ hàng quý cộng với cổ tức thưởng thêm vào
cuối năm.............................................................................................................................. 14
3
V. Các tranh luận về chính sách cổ tức............................................................................ 15
1. Trường phái trung dung: cho rằng chính sách cổ tức không ảnh hưởng đến giá trị
doanh nghiệp. ..................................................................................................................... 15
2. Trường phái tả khuynh cấp tiến: cho rằng một sự gia tăng trong chi trả cổ tức sẽ
làm giảm các giá trị doanh nghiệp................................................................................... 16
3. Trường phái hữu khuynh bảo thủ: cho rằng một sự gia tăng trong chi trả cổ tức
sẽ làm tăng giá trị doanh nghiệp. ..................................................................................... 18
PHẦN 2: CHÍNH SÁCH CỔ TỨC CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG
THỰC TIỄN .............................................................................................................................. 21
I. Khái quá tình hình chia cổ tức các doanh nghiệp Việt Nam:................................ 21
1. Chính sách cổ tức: ....................................................................................................... 21
2. Tình hình chia cổ tức theo nhóm ngành từ 2009-2011:.......................................... 21
II. Phân tích chính sách cổ tức của Công ty sữa Việt Nam Vinamilk (VNM): ....... 28
1. Thông tin chung:.......................................................................................................... 28
2. Chính sách cổ tức: ....................................................................................................... 29
KẾT LUẬN ................................................................................................................................. 31
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................................... 32
4
LỜI MỞ ĐẦU
Như chúng ta đã biết, một nhà quản trị tài chính luôn phải đối mặt với ba quyết
định quan trọng thuộc về bản chất của tài chính, đó là quyết định đầu tư, quyết định tài
trợ và cuối cùng là quyết định phân phối lợi nhuận hay quyết định cổ tức. Ba quyết định
này có sự chi phối lẫn nhau nhằm mục đích cuối cùng là tối đa hoá giá trị doanh nghiệp
hay nói cách khác là tối đa hoá giá trị cổ đông.
Chính sách cổ tức là một trong ba quyết định tài chính quan trọng trong doanh
nghiệp. Trên thế giới có rất nhiều nghiên cứu khác nhau về chính sách cổ tức, nhưng nó
vẫn là một vấn đề còn gây nhiều tranh cãi . Trong khi trên thị trường chứng khoán Việt
Nam, chính sách cổ tức của doanh nghiệp thời gian qua nổi lên thành một trong những
vấn đề được các nhà đầu tư rất chú trọng, đồng thời các doanh nghiệp vẫn chưa có nhận
thức sâu sắc về tầm quan trọng của chính sách cổ tức trong công tác tài chính của mình.
Với mong muốn đóng góp một phần vào việc phân tích rõ hơn quyết định phân phối cổ
tức, cũng như tầm quan trọng của nó đối với mục tiêu tối đa hóa tài sản của các cổ đông,
nhóm chúng tôi xin được chọn đề tài: “Chính sách cổ tức và chính sách cổ tức trong thực
tiễn” để làm tiểu luận nghiên cứu.
Bài viết nghiên cứu về quyết định chi trả cổ tức, một trong ba quyết định tài chính
chủ yếu của một doanh nghiệp thông qua trả lời các câu hỏi:
Các yếu tố nào ảnh hưởng đến việc lựa chọn chính sách cổ tức của một công
ty?
Các chính sách cổ tức thường được sử dụng trong thực tiễn?
Công ty thường chi trả cổ tức bằng những hình thức nào? Ưu nhược điểm của
các hình thức đó ra sao?
Và quan trọng là liệu chính sách cổ tức có tác động làm thay đổi giá trị doanh
nghiệp hay sự thay đổi đó chỉ do ảnh hưởng của quyết định đầu tư và tài trợ?
Bên cạnh nền tảng cở sở lý thuyết, bài viết mở rộng phân tích chính sách cổ tức
các công ty cổ phần đang niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam để có cái nhìn
tổng quan về các chính sách cổ tức đang áp dụng trong thực tiễn.
5
PHẦN 1: LÝ THUYẾT CỔ TỨC VÀ CHÍNH SÁCH CỔ TỨC
I. Khái niệm cổ tức và chính sách cổ tức:
1. Cổ tức:
1.1. Khái niệm
Cổ tức cổ phần (lợi tức cổ phần) là một phần lợi nhuận sau thuế được công ty cổ
phần phân chia cho các chủ sở hữu của mình bằng nhiều hình thức khác nhau chẳng hạn
như tiền mặt hoặc bằng cổ phần.
1.2. Quá trình chi trả cổ tức
Ở hầu hết các doanh nghiệp, hội đồng quản trị triệu tập các cuộc họp hàng quý hay
nửa năm để thẩm định thành quả vừa qua của doanh nghiệp và quyết định mức cổ tức chi
trả cho kỳ tới. Cổ tức được trả tới cổ đông thông qua tài khoản lưu ký của cổ đông tại đơn
vị nhận lưu ký cổ phiếu của công ty hoặc tại trụ sở công ty. Về cơ bản trình tự chi trả cổ
tức diễn ra với các mốc thời gian như sau:
Ngày công bố: là ngày hội đồng quản trị công ty công bố về quyết định chi trả
cổ tức tới các cổ đông.
Ngày ghi sổ: là ngày chốt danh sách các cổ đông hiện hành có quyền nhận cổ
tức của công ty. Vào cuối ngày này, công ty sẽ lập danh sách các cổ đông hiện
hành có quyền nhận cổ tức của đợt chi trả vào ngày công bố trước đó.
Ngày không có cổ tức: bắt đầu từ ngày này, nhà đầu tư nào mua cổ phiếu thì sẽ
không có quyền nhận cổ tức của đợt chi trả đã công bố. Ngày này thường
được ấn định trước ngày ghi sổ một thời gian nhất định, thường tùy thuộc vào
thời gian hoàn tất giao dịch thanh toán bù trừ trên thị trường chứng khoán.
Quy định hiện nay, với các giao dịch bình thường, thời hạn thanh toán là T+3,
nghĩa là thời hạn thanh toán là 3 ngày, ở đây được hiểu là 3 ngày làm việc
(không tính thứ Bảy, Chủ nhật và ngày nghỉ lễ). Cụ thể là thời gian từ ngày
giao dịch (mua/bán) đến ngày nhận được chứng khoán/tiền là 3 ngày (ngày
giao dịch tính là ngày T+0). Do đó, nhà đầu tư mua cổ phiếu 2 ngày trước
ngày đăng ký sở hữu (đăng ký cuối cùng) sẽ không có tên trong sổ cổ đông, vì
giao dịch chưa được thanh toán, do vậy sẽ không được hưởng quyền. Vào
ngày này, giá cổ phiếu được dự kiến giảm một lượng bằng với cổ tức
Ví dụ: Ngày 18/9/2008, CTCP Nhiên liệu Sài Gòn (SFC) công bố tạm ứng cổ
tức năm 2008 với tỷ lệ 10%/mệnh giá (tương đương với 1.000 đồng/CP). Ngày giao dịch
không hưởng quyền là ngày 25/9/2008 (thứ Năm) và ngày đăng ký cuối cùng (ngày ghi
sổ) là ngày 29/9/2008 (thứ Hai). Như vậy, vào ngày 29/9/2008, tất cả các cổ đông có tên
trong sổ đăng ký cổ đông của SFC sẽ được quyền nhận cổ tức như trên. Vì áp dụng thời
gian thanh toán theo quy định T+3 (không tính thứ Bảy, Chủ Nhật), ngày giao dịch
không hưởng cổ tức là 25/9/2008 nên nhà đầu tư nào mua cổ phiếu SFC từ ngày