
27
6
CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ CHO PHÁT TRIỂN HỆ SINH THÁI
KHỞI NGHIỆP: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
TS. Nguyễn Thị Phương Lan
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Tóm tắt
Phong trào khởi nghiệp tại Việt Nam đang diễn ra hết sức sôi nối và phát triển
một cách mạnh mẽ trong những năm gần đây. Tuy nhiên, để giúp các doanh nghiệp
khởi nghiệp phát triển nhanh và mạnh trong bối cảnh hội nhập hiện nay, một trong
những vấn đề cấp thiết là xây dựng, hoàn thiện và thực hiện tốt chính sách hỗ trợ
doanh nghiệp. Bài viết thông qua phân tích thực trạng chính sách hỗ hợ cho phát
triển hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam, đồng thời kinh nghiệm về chính sách hỗ
trợ xây dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ở một số quốc gia. Từ đó, đưa ra
một số gợi ý chính sách hỗ trợ cho Việt Nam để có được một hệ sinh thái khởi nghiệp
vững mạnh.
Từ khóa: hệ sinh thái khởi nghiệp, doanh nghiệp khởi nghiệp, chính sách hỗ trợ.
1. Đặt vấn đề
Khởi nghiệp đang là xu thế chung của các quốc gia trên thế giới, trong đó có
Việt Nam. Hệ sinh thái khởi nghiệp chính là tập hợp các thành tố tạo nên môi trường
cho khởi nghiệp phát triển. Theo Mason và cộng sự (2014), hệ sinh thái khởi nghiệp
là tổng hợp các mối liên kết chính thức và phi chính thức giữa: các chủ thể khởi
nghiệp, tổ chức khởi nghiệp và tiến trình khởi nghiệp tác động trực tiếp đến môi
trường khởi nghiệp tại địa phương. Có thể nhận thấy, hệ sinh thái khởi nghiệp là cách
thức một quốc gia hay một vùng lãnh thổ thiết lập các tác nhân kinh doanh (như các
công ty, các nhà đầu tư mạo hiểm, các ngân hàng, trường đại học, các cơ quan thuộc
khu vực nhà nước, các thực thể tài chính) kết nối với nhau để thúc đẩy hoạt động khởi
nghiệp tại quốc gia hoặc địa phương đó. Hệ sinh thái khởi nghiệp bền vững là nền
tảng và động lực thúc đẩy khởi nghiệp phát triển.
Về cơ bản hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam đang dần hình thành với bốn trụ
cột chính gồm: nguồn nhân lực, vốn, hạ tầng và thể chế hỗ trợ đổi mới sáng tạo. Tuy
nhiên, so với các nước trong khu vực, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam vẫn còn
tương đối non trẻ và chưa kết nối chặt chẽ với nhau. Do đó, cần có nhiều chính sách
để phát triển một hệ sinh thái khởi nghiệp năng động với sự liên kết và hợp tác chặt
chẽ của tất cả các thành tố trên trong hệ sinh thái nhằm tạo nguồn vốn cho việc phát
triển các hoạt động hỗ trợ mới, phục vụ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp tăng trưởng
nhanh tại Việt Nam.