Chọn ống kính cho máy ảnh DSLR (phần 3)
Để tiết giảm trọng lượng và giá cả, Nikon đã loại bỏ mô tơ lấy nét trong thân máy
ở những model giá rẻ D40, D40x và D60, và do đó những chiếc máy này chỉ có
thể tự lấy nét tự động (auto focus) được với những ống có mô tơ ở trong mà thôi.
Nếu bạn có những chiếc này, bạn cần tìm mua những ống kính có ký hiệu AF-S
để sử dụng được chức năng lấy nét tự động. Nếu ống không phải là AF-S thì bạn
phải tự lấy nét bằng tay. Và nếu bạn mua các ống Sigma hay Tamron làm cho máy
Nikon, thì cũng lưu ý tìm những chiếc tương thích với D40, D40x và D60.
Tất cả các ống kính hiện tại của của Canon đều có sẵn mô tơ lấy nét, đương nhiên
không phải cái nào cũng tốt như nhau. Những ống kính Canon có chữ USM trong
dãy tên là loại có mô tơ lấy nét siêu thanh giúp lấy nét nhanh và êm hơn nhiều so
với loại không USM. Vì vậy nếu bạn mua ống Canon và muốn loại lấy nét vừa
nhanh vừa êm thì nên chọn loại USM.
Công nghệ tương đương của Nikon có tên là Silent Wave Motor viết tắt là SWM.
Đây chính là chữ S trong AF-S, và vì vậy nếu bạn muốn lấy nét nhanh và không
ồn ào thì hãy chọn loại AF-S. Công nghệ tương đương của các hãng Sony, Pentax,
Olympus và Sigma lần lượt có tên là SSM, SDM, SWD và HSM. Lưu ý rằng để
tận dụng tối đa khả năng của ống SDM (DA*) của Pentax, bạn cần thân máy cũng
tương thích, như K10D, K20D.
Cũng cần lưu ý một số ống có tên IF (Internal Focusing) như đúng tên gọi của nó
- tức là thao tác lấy nét nằm lọt trong lòng ống kính; có nghĩa phần đầu của ống
kính không bị xoay khi lấy nét. Điều này khá quan trọng đối với người muốn sử
dụng kính lọc phân cực (kính giúp triệt tiêu tia sáng phản quang từ các vật thể
bóng/phản xạ – làm cho ảnh có độ bão hòa màu cao hơn).
Tự động lấy nét hiện nay đã quá phổ biến nên người ta thường bỏ lơi tùy chọn lấy
nét bằng tay ở những ống kính giá rẻ. Ở một số model, vòng lấy nét được thiết kế
mỏng dính ở đầu ống. Nếu lấy nét tay là quan trọng đối với bạn thì cũng nên
tìm chọn ống kính nào có vòng lấy nét tương đối lớn một chút.
Ống Macro (riêng Nikon gọi là Micro) là loại ống kính tối ưu hóa cho việc chụp
cận cảnh những chủ đề như hoa, côn trùng. Các ống macro thường có tiêu cự 50
tới 100mm và có thể chụp mọi thể loại tuy chúng được tối ưu hóa cho chụp ở
khoảng cách rất gần. Vì vậy nếu bạn hào hứng với thể loại này thì đừng chần chừ
gì mà không sở hữu một chiếc ống macro.
Một số ống kính có chức năng chống rung, giúp bạn có thể cầm máy chụp với
cửa trập mở lâu hơn bình thường tới 3 – 4 trị số thời chụp mà vẫn đạt chất
lượng tương đương.
Bạn có thể mua loại ống kính một tiêu cự Chống rung không thể bắt dính chuyển
động nhanh, nhưng nó rất hữu ích trong các trường hợp rung lắc máy ảnh.
Hệ thống chống rung trên ống kính có cơ chế hoạt động tương tự như nhau, đó là
phát hiện các rung lắc và điều chỉnh một thấu kính đặc biệt trong ống kính để đối
trọng lại tức thời. Lợi ích của chống rung trên ống kính là bạn nhìn thấy hiệu quả
liền, đặc biệt ở những tiêu cự dài.
Chống rung cực kỳ hiệu quả khi chụp tele, và nó cũng hữu dụng tương đương khi
áp dụng vào các ống kính normal hoặc góc rộng, bởi cho dù là tiêu cự gì đi nữa
thì chống rung cũng giúp ta cầm máy chụp với cửa trập giảm được tới 3 – 4 trị số
thời chụp, và như vậy vẫn có thể có hình chất lượng ở tốc độ rất thấp. Lý tưởng
nêu muốn chụp dòng nước ở thác và sông suối.
Một số ống kính chống rung có chế độ lia máy, có nghĩa là bỏ qua chống rung
theo chiều ngang mà chỉ ổn định chiều dọc mà thôi. Một số ống tân kỳ còn tự phát
hiện chuyển động và khởi động chế độ chống rung. Các ống có chống rung loại cũ
hơn sẽ không có chế độ lia máy, dĩ nhiên có thể tạm thời tắt hẳn chế độ chống
rung đi. Ngoài ra, nếu bạn sử dụng chân tripod, thì bạn nên tắt chế độ chống rung
đi vì bản thân chống rung cũng tạo một độ lắc nhất định.
Mỗi nhà sản xuất đặt một tên khác nhau cho chống rung. Canon thì gọi là ổn định
hình ảnh (Image Stabilisation viết tắt là IS). Nikon thì gọi là giảm rung (Vibration
Reduction viết tắt là VR). Sigma gọi nó là Ổn định quang học (Optical
Stabilisation viết tắt là OS). Vì vậy nếu bạn muốn mua ống kính chống rung thì cứ
tìm những ký tự viết tắt này.
Một lưu ý cuối cùng, mỗi hãng sản xuất DSLR đều chế một loại ngàm riêng
để lắp ống kính.
Vì vậy nếu bạn có một thân máy Canon thì đương nhiên phải dùng ống kính có
ngàm Canon. Mỗi hãng đều tự sản xuất ống kính cho mình, ống Canon chỉ lắp
được vào máy canon, ống Nikon chỉ lắp được vào máy Nikon mà thôi. Dĩ nhiên
cũng có thể gắn thêm adaptor để dùng ống khác loại, nhưng một số tính năng cũng
bị mất đi, nên tốt nhất máy nào cứ dùng ống đó.
Ngoài ra cũng có hãng thứ ba như Sigma, Tamron, Tokina … sản xuất ra ống
kính với các ngàm khác nhau cho các hãng máy khác nhau. Ví dụ ống Sigma có
các loại ngàm cho Canon, Nikon hay Pentax.