Chương 3: Hệ phun nhiên liệu

Chia sẻ: Thương Dang | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:47

Thêm vào BST

Báo xấu

77
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hoạt động của hệ thống, hoạt động của các bộ phận trên xe là những nội dung chính trong chương 3 "Hệ phun nhiên liệu". Với các bạn chuyên ngành Cơ khí - Chế tạo máy thì đây là tài liệu tham khảo hữu ích.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chương 3: Hệ phun nhiên liệu

CHÖÔNG 3 HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU 1. Hoaït ñoäng cuûa heä thoáng (1) Heä thoáng cung caáp nhieân lieäu OÁng nhieân lieäu hoài veà OÁng phaân phoái OÁng phaân phoái Loïc xaêng nhieân lieäu Van moät Kim phun chieàu Boä ñieàu aùp Thuøng xaêng Bôm xaêng Hình TT3-1 Ñoái vôùi heä thoáng cung caáp nhieân lieäu laø loaïi tuaàn hoaøn nhieân lieäu vaø noù bao goàm taát caû caùc boä phaän ñöôïc söû duïng ñeå chuyeån nhieân lieäu töø Fuel Tank Fuel Tank (Thuøng nhieân lieäu) ñeán caùc Injector (kim phun). Nhieân lieäu ñöôïc ruùt ra khoûi Fuel Tank (Thuøng nhieân lieäu) baèng Fuel Pump (Bôm nhieân lieäu) vaø phaân phoái döôùi aùp suaát cao ñeán töøng oáng phaân phoái nhieân lieäu. AÙp löïc phaân phoái vaø löu löôïng cuûa Fuel Pump (Bôm nhieân lieäu) ñöôïc thieát keá vöôït hôn yeâu caàu toái ña cuûa ñoäng cô. Pressure Regulator (Boä ñieàu aùp) cho pheùp moät löôïng nhieân lieäu quay trôû veà Fuel Tank (Thuøng nhieân lieäu) khi caàn thieát ñeå duy trì aùp löïc nhieân lieäu oån ñònh taïi caùc Injector (Kim phun). 3-1 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU (2) Heä thoáng ñieàu khieån ñieän töû Engine Caùc tín hieäu vaøo töø caùc ECU Caùc tín hieäu ra töø caûm bieán Engine-ECU Nhaän bieát Ra leänh Thöïc thi Crank Angle Sensor Camshaft Position Sensor Fuel Injector Air Flow Sensor Barometric Pressure Sensor Cung caáp nhieân lieäu Throttle Position Sensor Intake Air Temperature Sensor Engine Coolant Temperature Sensor Oxygen Sensor Fuel Pump Vehicle Speed Sensor Idle Position Switch Hình TT3-2 Heä thoáng ñieàu khieån ñieän töû bao goàm caùc caûm bieán, boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) vaø caùc Injector (Kim phun). Boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) söû duïng quaù trình “Nhaän bieát - Ra leänh - Thöïc thi” cho vieäc ñieàu khieån phun nhieân lieäu. Caùc Caûm bieán cung caáp tín hieäu ñaàu vaøo lieân quan ñeán ñoäng cô vaø caùc tình traïng hoaït ñoäng cuûa xe. Boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) phaân tích caùc döõ lieäu vaø quyeát ñònh caùch ñieàu khieån caùc Injector (Kim phun) nhö theá naøo. Sau ñoù boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) haønh ñoäng baèng caùch ra leänh cho caùc Injector (Kim phun) hoaït ñoäng theo yeâu caàu ñeå phaân phoái löôïng nhieân lieäu thích hôïp. (3) Phun nhieân lieäu ña ñieåm (MPI) – Multi-Point fuel Injection  Cung caáp löôïng nhieân lieäu chính xaùc ñeå baûo ñaûm khaû naêng vaän haønh xe laø toái öu.  Giaûm möùc ñoä caùc khí chaùy coù haïi Phun nhieân lieäu ña ñieåm cho pheùp moãi Injector (Kim phun) ñöôïc ñieàu khieån moät caùch rieâng leû. Ñieàu naøy cho pheùp boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) cung caáp löôïng nhieân lieäu chính xaùc döôùi taát caû caùc ñieàu kieän vaän haønh cuûa xe, laøm giaûm caùc khí chaùy coù haïi vaø baûo ñaûm khaû naêng vaän haønh cuûa xe ôû möùc toái öu. (Tham khaûo) Traïng thaùi cuûa xe Tyû leä khoâng khí - nhieân lieäu Khôûi ñoäng ñoäng cô 1 ñeán 5 (khoâng khí) : 1 (nhieân lieäu) Khoâng taûi (laøm aám ñoäng cô sau khôûi khôûi ñoäng) 11:1 Chaïy xe 12 - 18 : 1 Taêng toác 12 - 13 : 1 3-2 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU (4) Caùc cheá ñoä cuûa phun nhieân lieäu ña ñieåm  •Phun ñoàng loaït  •Phun trình töï.  •Phun theo nhoùm Coù ba cheá ñoä khaùc nhau cuûa vieäc phun nhieân lieäu ña ñieåm: phun ñoàng loaït, phun theo trình töï vaø phun theo töøng nhoùm. Ñoái vôùi phun ñoàng loaït, taát caû caùc Injector (Kim phun) ñöôïc ñieàu khieån ñoàng loaït. Ñoái vôùi phun theo thöù töï, taát caû caùc Injector (Kim phun) ñöôïc ñieàu khieån rieâng leû theo thöù töï ñaùnh löûa ñöôïc xaùc ñònh tröôùc. Phun theo thöù töï laø cheá ñoä thoâng duïng nhaát trong haàu heát caùc tình traïng laøm vieäc cuûa xe. Heä thoáng MPI treân moät soá ñoäng cô söû duïng cheá ñoä phun theo töøng nhoùm. Vôùi kieåu phun naøy, moãi caëp Injector (Kim phun) (caëp 1 - 4 vaø caëp 3 - 2 ñöôïc ñieàu khieån moät caùch ñoàng loaït). Ñieàu naøy coù nghóa laø söï ñieàu khieån Injector (Kim phun) ñöôïc thöïc hieän ñôn giaûn hoùa trong khi vaãn ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa ñoäng cô ôû haàu heát caùc ñieàu kieän laøm vieäc gioáng nhö kieåu phun theo trình töï. (5) Phun nhieân lieäu ñoàng loaït Hình TT3-3 Phun nhieân lieäu ñoàng loaït xaûy ra khi boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) quyeát ñònh löôïng nhieân lieäu phaûi ñöôïc phun vaøo taát caû caùc Cylinder (Xy lanh) vaøo cuøng luùc ñoàng boä vôùi caùc tín hieäu töø Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu).  Khi khôûi ñoäng nguoäi  Caùc cheá ñoä Failsafe (cheá ñoä döï phoøng) (a) Khi khôûi ñoäng nguoäi Khi khôûi ñoäng nguoäi, thì söï phun nhieân lieäu xaûy ra ñoàng loaït ñoái vôùi taát caû caùc Cylinder (Xy lanh) tuøy theo tín hieäu ñaàu vaøo ñeán töø Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu). Nhieân lieäu phaûi ñöôïc phun theo caùch naøy bôûi vì thôøi gian kích hoaït Injector (Kim phun) khi khôûi ñoäng nguoäi daøi hôn nhieàu so vôùi thôøi gian kích hoaït Injector (Kim phun) ôû ñieàu kieän thöôøng. (b) Hoaït ñoäng ôû cheá ñoä döï phoøng Boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) cuõng ñieàu khieån caùc Injector (Kim phun) moät caùch ñoàng loaït khi noù ñang hoaït ñoäng ôû cheá ñoä döï phoøng. Ví duï, neáu boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) maát tín hieäu ôû Cylinder (Xy lanh) soá 1, thì noù seõ kích hoaït taát caû caùc Injector (Kim phun) ñeå coá gaéng giöõ cho ñoäng cô tieáp tuïc chaïy. 3-3 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU (6) Phun nhieân lieäu theo trình töï. Nhieân lieäu ñöôïc phun vaøo moãi Cylinder (Xy lanh) vôùi moãi hai voøng quay cuûa Crankshaft (Truïc khuyûu) theo thöù töï nhö sau (theo thöù töï ñaùnh löûa cuûa caùc Cylinder (Xy lanh)): 1  3  4  2. Boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) kích hoaït töøng Injector (Kim phun) taïi ñöôøng doác cuûa xung tín hieäu Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu) (thöôøng ôû goùc 75 ñoä cuûa Crankshaft (Truïc khuyûu) tröôùc ñieåm cheát treân vaøo haønh trình xaû). Ñoäng cô DOHC 1) Camshaft Position Sensor Crank Angle Sensor Cylinder Noå Xaû Huùt Neùn Noå Neùn Noå Xaû Huùt Neùn Huùt Neùn Noå Xaû Huùt Xaû Huùt Neùn Noå Xaû Phun nhieân lieäu 2) Cylinder Beà roäng xung phun nhieân lieäu 3) Cylinder Beà roäng xung phun nhieân lieäu Hình TT3-4 1) Phun nhieân lieäu theo trình töï (sau khi ñoäng cô khôûi ñoäng) 2) Phun nhieân lieäu ñoàng loaït (khi ñoäng cô khôûi ñoäng vôùi beà roäng xung ñieàu khieån phun nhieân lieäu thöïc teá lôùn hôn so vôùi giaù trò ñònh tröôùc) 3) Phun nhieân lieäu ñoàng loaït (khi ñoäng cô khôûi ñoäng vôùi moät beà roäng xung ñieàu khieån phun thöïc teá töông ñöông hoaëc nhoû hôn so vôùi giaù trò ñöôïc ñònh tröôùc). 3-4 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU (i) Ñoäng cô SOHC Boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) thöïc hieän vieäc nhaän bieát Cylinder (Xy lanh) taïi moãi xung tín hieäu Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu) (thöôøng töông öùng vôùi moät goùc quay truïc khuyûu laø 75o BTDC), vaø noù löïa choïn Cylinder (Xy lanh) ñeå phun nhieân lieäu moät caùch ñoàng loaït. (Trong söï ñieàu khieån phun nhieân lieäu khoâng ñoàng thôøi ñöôïc moâ taû ôû phaàn sau, boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) choïn caùc Cylinder (Xy lanh) ñeå phun nhieân lieäu taïi caïnh leân cuûa moãi xung tín hieäu goùc quay truïc khuyûu (thöôøng öùng vôùi goùc quay Crankshaft (Truïc khuyûu) laø 5o BTDC). Xem hình TT3-4. (ii) Ñoäng cô DOHC Boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) thöïc hieän vieäc nhaän bieát Cylinder (Xy lanh) taïi caïnh leân cuûa moãi xung tín hieäu Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu) (thöôøng töông öùng vôùi goùc quay Crankshaft (Truïc khuyûu) laø 50 BTDC), vaø noù choïn Cylinder (Xy lanh) ñeå phun nhieân lieäu moät caùch ñoàng loaït. Xem hình TT3-4. (7) Phun nhieân lieäu khoâng ñoàng loaït Döôùi baát kyø caùc tình traïng sau ñaây, boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) laøm cho caùc Injector (Kim phun) phaân phoái nhieân lieäu ñeán caùc Cylinder (Xy lanh) theo caùch khoâng ñöôïc ñoàng boä hoùa vôùi caùc tín hieäu Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu). (a) Khi khôûi ñoäng ñoäng cô Boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) laøm cho taát caû boán Injector (Kim phun) phun nhieân lieäu moät caùch ñoàng loaït ôû goùc quay truïc khuyûu xaáp xæ ñoä 50 BTDC ngay laäp töùc sau khi noù nhaän tín hieäu Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu) ñaàu tieân trong quaù trình khôûi ñoäng ñoäng cô. Boä Engine- ECU (ECU ñoäng cô) thöïc hieän coâng vieäc naøy bôûi vì noù khoâng theå keát hôïp caùc goùc quay truïc khuyûu vôùi töøng Cylinder (Xy lanh) cho ñeán khi noù nhaän ñöôïc moät tín hieäu Camshaft Position Sensor (Caûm bieán vò trí truïc cam). Xem hình TT3-5. (b) Khi taêng toác nhanh Khi tæ leä thay ñoåi cuûa vieäc môû Throttle-valve (Caùnh böôùm ga) vöôït quaù moät möùc ñoä ñöôïc xaùc ñònh tröôùc vaø Idle switch (Coâng taéc vò trí caàm chöøng) ôû vò trí OFF, thì boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) laøm cho nhieân lieäu ñöôïc phun vaøo moãi Cylinder (Xy lanh) vôùi piston ôû haønh trình naïp hoaëc haønh trình xaû. 3-5 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU Ñoäng cô DOHC Camshaft position Sensor Crank Angle Sensor Cylinder Noå Xaû Huùt Neùn Noå Neùn Noå Xaû Huùt Neùn Huùt Neùn Noå Xaû Huùt Xaû Huùt Neùn Noå Xaû Phun nhieân lieäu Khôûi Phun nhieân lieäu khoâng ñoàng boä ñoäng Cylinder Tröôøng hôïp 1) - Khi ñoäng cô khôûi ñoäng Cylinder (Xy lanh) soá 1 khoâng ñöôïc tìm thaáy Phun nhieân lieäu khoâng ñoàng boä Cylinder Tröôøng hôïp 2) - Khi ñoäng cô taêng toác nhanh Ñoä môû throttle valve Hình TT3-5 3-6 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU (8) Ñieàu khieån löôïng phun nhieân lieäu Löôïng nhieân lieäu caàn thieát cho quaù trình chaùy ñöôïc tính toaùn bôûi boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô). Boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) laøm cho moãi Injector (Kim phun) phaân phoái löôïng nhieân lieäu ñöôïc tính toaùn töông öùng vôùi Cylinder (Xy lanh) baèng caùch gôûi tín hieäu ñeán Injector (Kim phun) vaø xaùc ñònh chieàu daøi thôøi gian maø Injector (Kim phun) ñöôïc kích hoaït (chính laø thôøi gian phun nhieân lieäu). Boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) tính toaùn thôøi gian phun nhieân lieäu phaûi tính ñeán löôïng khoâng khí ñöôïc huùt vaøo moãi Cylinder (Xy lanh) trong moãi haønh trình huùt. Löôïng khoâng khí ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch söû duïng tín hieäu toác ñoä ñoäng cô cuõng nhö caùc tín hieäu töø Air Flow Sensor (Caûm bieán löu löôïng khí naïp), Intake Air Temperature Sensor (Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp), vaø Barometric Pressure Sensor (Caûm bieán aùp suaát khí quyeån). Boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) söû duïng löôïng nhieân lieäu ñöôïc tính toaùn vaø chæ soá khoâng khí/nhieân lieäu mong muoán ñeå tính toaùn löôïng nhieân lieäu caàn thieát cho moãi quaù trình chaùy. LÖU YÙ: Tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu mong muoán ñöôïc xaùc ñònh phaûi tính ñeán coâng suaát phaùt ra cuûa ñoäng cô, söï ñaùp öùng, khí chaùy vaø hieäu quaû söû duïng cuûa nhieân lieäu. (a) Quaù trình ñieàu khieån löôïng phun nhieân lieäu Ngoaïi tröø khi khôûi ñoäng ñoäng cô, thôøi gian phun nhieân lieäu (T) ñöôïc xaùc ñònh theo caùc thoâng soá sau: Thôøi gian kích môû Injector (Kim phun) cô baûn (T1), noù thay ñoåi theo löôïng khoâng khí naïp vaøo Heä soá hieäu chænh (Kc) ñoái vôùi thôøi gian kích môû Injector (Kim phun) cô baûn vaø thôøi gian kích hoaït Injector (Kim phun) chaám döùt phun (T2 ) T= T1 x Kc + T2 (ms) 3-7 Pub. No. PTEE0011T-V0313
Soá xung treân moät chu kyø (Ñieàu khieån moû) (2) Löôïng phun (4 Hieäu chænh (6) Hieäu chænh Air Flow Sensor Xung lieân tuïc taêng ngay sau (3) Hieäu chænh theo aùp suaát (5 Hieäu chænh theo thôøi gian khi khôûi ñoäng theo nhieät ñoä khí quyeån ngaén haïn taïm cheát khí naïp thôøi Löôïng phun taêng khi laøm noùng 3-8 Thôøi gian phun cô baûn Tæ leä k.khí/n.lieäu Crank Angle hoài tieáp Sensor Hình TT3-6 Oxygen Sensor Engine Coolant Temperture Sensor Intake Air HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU Temperture Sensor Barometric Presure Sensor Battery Voltage Phun nhieân lieäu khoâng ñoàng boä Ñoä môû Throtle Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU (b) Thôøi gian daãn ñoäng Injector (Kim phun) cô baûn (i) Thôøi gian daãn ñoäng cô baûn Nhieân lieäu ñöôïc phun vaøo moãi Cylinder (Xy lanh) cho moãi moät chu kyø. Thôøi gian daãn ñoäng cô baûn laø löôïng nhieân lieäu phun (thôøi gian daãn môû kim phun) ñöôïc tính baèng tæ leä khoâng khí/nhieân lieäu lyù töôûng vôùi löôïng khoâng khí naïp cho moãi chu kyø cuûa moãi xy lanh. Löôïng khoâng khí naïp treân chu kyø cuûa moät Cylinder Thôøi gian daãn ñoäng cô baûn = Tyû soá khoâng khí-nhieân lieäu lyù töôûng Löôïng khoâng khí naïp treân chu kyø cuûa moät Cylinder (Xy lanh) ñöôïc tính toaùn bôûi Engine-ECU (ECU ñoäng cô) nhôø vaøo caùc tín hieäu cuûa Air Flow Sensor (Caûm bieán löu löôïng khí naïp) vaø Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu). Khi ñoäng cô ñöôïc khôûi ñoäng, giaù trò goác ñöôïc laáy ra bôûi tín hieäu Engine Coolant Temperature Sensor (Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô) ñöôïc xöû lyù nhö laø thôøi gian daãn ñoäng cô baûn. (ii) Tính toaùn löôïng khoâng khí naïp treân chu kyø cuûa moät Cylinder (Xy lanh). Löôïng khoâng khí naïp treân chu kyø cuûa moät ñoäng cô 4 Cylinder (Xy lanh) coù theå ñöôïc tính toaùn baèng caùch ñeám soá caùc xung ra cuûa Air Flow Sensor (Caûm bieán löu löôïng khí naïp) trong hai voøng quay cuûa ñoäng cô hoaëc boán xung cuûa Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu). Vì vaäy, löôïng khoâng khí naïp treân chu kyø cuûa moät Cylinder (Xy lanh) coù theå ñöôïc tính toaùn baèng caùch ñeám soá xung phaùt ra cuûa Air Flow Sensor (Caûm bieán löu löôïng khí naïp) trong moät xung cuûa tín hieäu Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu). Soá caùc xung phaùt ra cuûa Air Flow Sensor (Caûm bieán löu löôïng khí naïp) treân chu kyø cuûa moät Cylinder (Xy lanh) tyû leä vôùi aùp suaát treân ñöôøng oáng naïp (aùp suaát tuyeät ñoái) vaø ñöôïc dieãn taû bôûi kyù hieäu (A/N). (iii) Tính toaùn toác ñoä ñoäng cô Toác ñoä ñoäng cô Toác ñoä ñoäng cô coù theå ñöôïc tính toaùn baèng caùch ño khoaûng thôøi gian giöõa moät xung cuûa tín hieäu Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí Crank truïc khuyûu) vôùi xung khaùc. Angle Sensor 60 giaây Soá voøng quay truïc khuyûu N (rpm) = = 30/T 2 x T giaây Hình TT3-7 T: Khoaûng thôøi gian giöõa 2 tín hieäu Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu) 3-9 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU (iv) Ñieàu khieån hoài tieáp (Closed-Loop Control) 1) Ñeå giaûm caùc khí thaûi ñoäc haïi vaø ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà kieåm soaùt khí thaûi, heä thoáng thaûi cuûa moät soá xe söû duïng boä xöû lyù khí thaûi Three-Way Catalytic. Nhö ñöôïc moâ taû ôû trong phaàn (a) hình TT3-8, boä xöû lyù khí thaûi Three-Way Catalytic coù theå oâxít hoùa löôïng khí CO, HC vaø ñoàng thôøi laøm giaûm löôïng NOx, chuyeån chuùng sang caùc chaát khoâng coù haïi CO2 , nöôùc (H2O) , Oxy (O2 ) vaø Nitô (N2 ). Ñeå cho boä xöû lyù khí thaûi ñaït ñöôïc hieäu quaû thì tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu phaûi ñöôïc giöõ gaàn vôùi tyû leä lyù töôûng laø 14,7:1, baèng caùch ñaït vaø duy trì tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu lyù töôûng vôùi kieåu ñieàu khieån hoài tieáp qua vieäc söû duïng Oxygen Sensor (Caûm bieán oâxy). Xem phaàn (b) cuûa hình TT3-8. 2) Ñieàu khieån hoài tieáp (Closed-Loop Control) Khi hoaït ñoäng bình thöôøng (bao goàm caû chaïy khoâng taûi), boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) ñieàu khieån thôøi gian kích môû Injector (Kim phun) ñeå ñaït ñöôïc tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu lyù töôûng, ñieàu naøy baûo ñaûm cho hieäu suaát toái ña cuûa boä Catalytic, döïa treân cô sôû tín hieäu cuûa Oxygen Sensor (Caûm bieán oâxy). Khi hoãn hôïp khoâng khí/nhieân lieäu giaøu hôn tyû leä lyù töôûng, thì coù ít oâxy hôn trong khí thaûi vaø vì theá ñieän aùp ra cuûa Oxygen Sensor (Caûm bieán oâxy) cao hôn: vì vaäy, moät tín hieäu “hoãn hôïp giaøu” ñöôïc ñöa ñeán boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô). Khi ñoù, boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) laøm giaûm löôïng nhieân lieäu ñöôïc phun. Neáu tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu giaûm ñeán möùc hoãn hôïp ngheøo hôn so vôùi tyû leä lyù töôûng, thì noàng ñoä oâxy ôû trong khí thaûi seõ taêng vaø ñieän aùp ra cuûa Oxygen Sensor (Caûm bieán oâxy) seõ thaáp hôn. Khi ñoù, moät tín hieäu “hoãn hôïp ngheøo” ñöôïc ñöa ñeán boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô). Nhôø tín hieäu vaøo naøy, boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) taêng heä soá hieäu chænh hoài tieáp, vì vaäy laøm nhieân lieäu ñöôïc phun ra nhieàu hôn. Baèng caùc caùch ñieàu khieån nhö ñaõ ñöôïc ñeà caäp ôû treân (ñieàu khieån hoài tieáp), hoãn hôïp khoâng khí - nhieân lieäu ñöôïc duy trì ôû tyû leä hoãn hôïp lyù töôûng. Döôùi caùc ñieàu kieän quy ñònh döôùi ñaây, ñieàu khieån hoài tieáp khoâng ñöôïc thöïc hieän, ñeå caûi thieän khaû naêng vaän haønh cuûa xe. 1. Trong khi ñang khôûi ñoäng ñoäng cô. 2. Khi ñoäng cô ñang laøm aám, nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô nhoû hôn 450 C (1130 F) 3. Khi taêng toác/giaûm toác 4. Trong khi laøm vieäc ôû taûi cao. 5. Khi Oxygen Sensor (Caûm bieán oâxy) khoâng hoaït ñoäng. 3-10 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU Ngheøo Cöûa soå Tyû leä khoâng Tyû leä khí/nhieân lieäu lyù töôûng Giaøu Tæ leä laøm saïch (%) Cao Ñieän aùp ra cuûa Ñieän aùp Oxygen Sensor so saùnh Thaáp Taêng Giaøu Ngheøo Tæ leä lyù töôûng Löôïng phun nhieân lieäu Giaûm Hình TT3-8 3) Ñieàu khieån ghi nhaän (Learning control) Khoâng theå hieäu chænh Lôùn Hieäu Phaïm vi hieäu chænh chænh Thôøi gian thay ñoåi Nhoû Hình TT3-9 Chæ baûn thaân ñieàu khieån hoài tieáp khoâng theå hieäu chænh ñuùng tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu toái öu. Ví duï, taâm cuûa phaïm vi hieäu chænh ñieàu khieån hoài tieáp coù theå thay ñoåi theo thôøi gian nhö ôû trong hình TT3-9 döïa treân thay ñoåi caùc tính chaát cuûa caùc boä phaän trong heä thoáng, vì vaäy laøm heïp phaïm vi maø boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) coù theå thöïc hieän caùc hieäu chænh. Ñeå khaéc phuïc vôùi hieän töôïng naøy, boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) ñaåy taâm giaù trò hieäu chænh höôùng veà taâm cuûa phaïm vi ñieàu chænh coù saün. Loaïi ñieàu khieån naøy ñöôïc goïi laø ñieàu khieån ghi nhaän. 3-11 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU Löôïng thay ñoåi cuûa tyû leä khoâng khí-nhieân Ñieàu khieån ghi nhaän ñöôïc phaûn aùnh qua quaù trình lieäu so vôùi tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu lyù töôûng ñöôïc ba böôùc ñöôïc chæ ra trong hình TT3-10. tính toaùn. Oxygen Sensor (Caûm bieán oâxy) phía sau Oxygen Sensor (Caûm bieán oâxy) phía sau ño löôïng Heä soá hieäu chænh (löôïng hieäu chænh ñöôïc ghi oâxy trong khí thaûi sau khi ñaõ ñi qua boä Catalytic nhaän) ñeå hieäu chænh löôïng thay ñoåi cuûa tyû leä Converter. Baèng caùch so saùnh caùc tín hieäu ra cuûa noù khoâng khí/nhieân lieäu ñöôïc tính vaø ñöôïc löu tröõ vôùi giaù trò Oxygen Sensor (Caûm bieán oâxy) tröôùc, boä vaøo boä nhôù. Engine-ECU (ECU ñoäng cô) coù theå thöïc hieän caùc hieäu chænh caàn thieát ñoái vôùi caùc tín hieäu ra cuûa Oxygen (Löôïng hieäu chænh ghi nhaän ñöôïc löu vaøo boä Sensor (Caûm bieán oâxy) tröôùc vaø bieát ñöôïc söï hö hoûng nhôù khoâng bò xoùa ngay caû neáu nhö Ignition cuûa boä Catalytic Converter. Key ñöôïc baät ôû vò trí OFF.) Löôïng hieäu chænh ghi nhaän töông öùng vôùi tình traïng hoaït ñoäng hieän taïi ñöôïc phaûn aùnh qua thôøi gian phun nhieân lieäu. Hình TT3-10 (v) Söï hieäu chænh döïa treân thoâng tin töø caùc caûm bieán vaø caùc nguoàn khaùc 1) Ñieàu khieån laøm giaøu ngay laäp töùc sau khi ñoäng cô khôûi ñoäng Nhö ñaõ mieâu taû trong phaàn (2) ôû hình TT3-6, heä soá (K) cao khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô thaáp. Ñieàu naøy coù nghóa laø hoãn hôïp phaûi ñöôïc laøm giaøu. Vì theá, khi khôûi ñoäng nguoäi, boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) ñieàu khieån ñeå laøm giaøu hoãn hôïp cho ñeán khi ñoäng cô coù theå tieáp tuïc chaïy maø khoâng coù baát kyø tín hieäu vaøo naøo töø boä Stater (Boä khôûi ñoäng/ ñeà). 2) Ñieàu khieån laøm giaøu khi laøm noùng ñoäng cô Nhö ñaõ mieâu taû trong phaàn (1) ôû hình TT3-6, heä soá (K) cao khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp. Caùc Intake Valve (Xu-paùp naïp), Exhaust Valve (Xu-paùp thaûi) vaø Cylinder Wall (Thaønh xy lanh) vaãn coøn nguoäi khi nöôùc laøm maùt ñoäng cô coøn nguoäi ngay caû khi hoãn hôïp khoâng khí/nhieân lieäu trong caùc Cylinder (Xy lanh) chaùy hoaøn toaøn. Ñeå buø cho söï toûa nhieät khoâng hieäu quaû cuûa nhieân lieäu khi laøm noùng ñoäng cô, boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) tieáp tuïc thöïc hieän ñieàu khieån laøm giaøu nhieân lieäu cho ñeán khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô taêng leân ñeán möùc ñoä ñöôïc xaùc ñònh tröôùc. 3) Hieäu chænh theo nhieät ñoä khoâng khí naïp Nhö ñaõ mieâu taû trong phaàn (3) ôû hình TT3-6, heä soá (K) cao khi nhieät ñoä khoâng khí naïp thaáp. Theå tích khoâng khí ñöôïc huùt vaøo trong moãi Cylinder (Xy lanh) laø khoâng ñoåi döôùi caùc ñieàu kieän khaùc nhau, nhöng khoái löôïng cuûa khoâng khí thay ñoåi tuøy thuoäc vaøo caùc thay ñoåi veà ñieàu kieän hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô. Ví duï, khi nhieät ñoä beân ngoaøi giaûm laøm maät ñoä khoâng khí cao hôn, keát quaû laø laøm taêng soá löôïng khoâng khí. Tyû soá khoâng khí/ nhieân lieäu giaûm moät caùch töông öùng. Vì hieän töôïng naøy, tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu phaûi ñöôïc hieäu chænh sao cho phuø hôïp vôùi nhieät ñoä khoâng khí naïp vaøo. 3-12 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU 4) Hieäu chænh theo aùp suaát khí trôøi Nhö ñaõ mieâu taû trong phaàn (4) ôû hình TT3-6, heä soá (K) cao khi aùp suaát khoâng khí cao. Theå tích cuûa khoâng khí ñöôïc huùt vaøo moãi Cylinder (Xy lanh) laø khoâng ñoåi döôùi caùc ñieàu kieän khaùc nhau, nhöng khoái löôïng cuûa khoâng khí thay ñoåi tuøy thuoäc vaøo söï thay ñoåi veà caùc ñieàu kieän hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô. Ví duï, vieäc taêng aùp suaát khí trôøi laøm cho maät ñoä cuûa khoâng khí cao hôn, keát quaû laø soá löôïng cuûa khoâng khí taêng leân. Tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu giaûm moät caùch töông öùng. Do hieän töôïng naøy, tyû soá khoâng khí - nhieân lieäu phaûi ñöôïc hieäu chænh phuø hôïp vôùi aùp suaát khoâng khí. 5) Söï hieäu chænh taïm thôøi Söï hieäu chænh taïm thôøi ñöôïc thöïc hieän ñeå duy trì tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu ñuùng vôùi yeâu caàu khi taêng vaø giaûm toác ñoä ñoäng cô. Nhö ñaõ mieâu taû trong phaàn (5) ôû hình TT3-6, heä soá hieäu chænh coù theå laø aâm hoaëc döông. nhieân lieäu  • Ñieàu khieån khi taêng toác Phun Khi ñoäng cô taêng toác, nhieân lieäu ñöôïc phun vôùi thôøi gian phuø hôïp vôùi söï thay ñoåi cuûa ñoä môû Throttle valve (Caùnh böôùm ga). Caûm bieán lieân quan: Throttle Position Sensor (Caûm bieán vò trí böôùm ga) böôùm ga Ñoä môû Thôøi gian Hình TT3-11 •  Ñieàu khieån haïn cheá nhieân lieäu khi giaûm toác Khi hoaït ñoäng giaûm toác nhö xuoáng ñoài, ñieàu khieån haïn cheá nhieân lieäu thöïc hieän ñeå ngaên nhieät ñoä boä catalyst khoûi taêng quaù möùc vaø caûi thieän vieäc tieát kieäm nhieân lieäu. Caùc caûm bieán lieân quan: Air Flow Sensor (Caûm bieán löu löôïng khí naïp), Idle Traïng thaùi taêng toác Chaïy khoâng taûi Position Switch (Coâng taéc vò trí caàm chöøng) vaø Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu). (A/N) Giôùi haïn nhieân lieäu Tuy nhieân, vieäc ñieàu khieån haïn cheá nhieân lieäu Vuøng giôùi haïn Idle Switch “ON” khoâng thöïc hieän ñöôïc döôùi caùc ñieàu kieän döôùi ñaây. nhieân lieäu - Khi heä thoáng thaéng ABS cuûa xe 4WD hoaït ñoäng. - Khi toác ñoä xe laø 25 km/h hoaëc cao hôn (4WD). Toác ñoä ñoäng cô (voøng/phuùt) Hình TT3-12 3-13 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU 6) Hieäu chænh thôøi gian cheát Kim phun môû valve cuûa noù töông öùng vôùi tín hieäu ñieàu khieån töø boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô). Do söï treã hoaït ñoäng cuûa noù thay ñoåi theo ñieän aùp aéc-quy, tuy nhieân thôøi gian môû valve thöïc teá thì ngaén hôn so vôùi khoaûng thôøi gian giöõa hai tín hieäu ñieàu khieån kim phun. Vì vaäy, tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu mong muoán khoâng the å ñaït ñöôïc neáu khoâng coù söï buø vaøo thôøi gian cheát. Xem phaàn (6) cuûa hình TT3-6 vaø hình TT3-13. Hình TT3-13 Hình TT3-14 cho bieát giaù trò buø thôøi gian cheát thay ñoåi nhö theá naøo phuø hôïp vôùi caùc thay ñoåi cuûa ñieän aùp Battery (AÉc-quy). Giaù trò buø (ms) Ñieän aùp Battery (V) Hình TT3-14 7) Hieäu chænh tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu Söï hieäu chænh ñaït ñöôïc theo moät giaù trò goác ñaët tröôùc cho moãi toác ñoä ñoäng cô vaø töông öùng vôùi taûi ñoäng cô ngoaïi tröø khi ñieàu khieån hoài tieáp Oxygen Sensor (Caûm bieán oââxy). Giaù trò goác: Heä soá Moät giaù trò ñöôïc caøi ñaët tröôùc vaø ñöôïc löu tröõ vaøo trong boä nhôù hieäu ROM cuûa boä ECU. chænh Caùc caûm bieán lieân quan: Air Flow Sensor (Caûm bieán löu löôïng khí naïp) vaø Crank Angle Sensor (Caûm bieán vò trí truïc khuyûu). Toác ñoä ñoäng cô (voøng/phuùt) Hình TT3-15 3-14 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU 8) Heä soá buø laøm giaøu hoãn hôïp Khi vieäc môû Throttle Valve (Caùnh böôùm ga) lôùn, thì vieäc buø nhieân lieäu ñöôïc thöïc hieän ñeå taêng löôïng phun nhieân lieäu. Vieäc buø naøy ñaït ñöôïc chæ khi noù lôùn hôn so vôùi söï buø cuûa tyû leä khoâng khí/nhieân lieäu. Caûm bieán lieân quan: Throttle Position Sensor (Caûm bieán vò trí böôùm ga) (vi) Caùc ñieàu khieån nhieân lieäu khaùc 1) Ñieàu khieån khi khôûi ñoäng Khi khôûi ñoäng ñoäng cô (ñoäng cô ñöôïc quay), caùc giaù trò goác ñaët tröôùc daønh cho nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô ñöôïc xem nhö laø thôøi gian daãn ñoäng cô Thôøi gian daãn ñoäng cô baûn (ms) baûn. Söï buø cuûa aùp suaát khí trôøi ñöôïc theâm vaøo cho thôøi gian daãn ñoäng cô baûn. Caùc caûm bieán lieân quan: Engine Coolant Temperature Sensor (Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt), Ignition Switch ST(Coâng taéc khôûi ñoäng ôû vò trí ST/START), ñieän aùp Battery (AÉc-quy) vaø Barometric Pressure Sensor (Caûm bieán aùp suaát khí trôøi). Nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (0C) Hình TT3-16 2) Ñieàu khieån caét nhieân lieäu ñeå ngaên söï chaïy vöôït toác. Khi toác ñoä ñoäng cô vöôït quaù giaù trò toác ñoä ñöôïc caøi ñaët tröôùc, thì nhieân lieäu ñöôïc caét ñeå ngaên söï chaïy vöôït toác vaø baûo veä ñoäng cô. 3) Ñieàu khieån caét nhieân lieäu ñeå ngaên söï quaù naïp (ñoäng cô duøng Turbocharger) Khi chæ soá A/N lôùn vöôït quaù giaù trò ñöôïc caøi ñaët tröôùc, thì nhieân lieäu ñöôïc caét ñeå ngaên aùp suaát cuûa turbo taêng aùp khoâng taêng leân quaù möùc. Ñieàu naøy baûo ñaûm raèng neáu nhö van cöûa thaûi cuûa turbo taêng aùp hoûng thì aùp suaát cuûa turbo taêng aùp khoâng taêng quaù möùc. 4) Ñieàu khieån caét nhieân lieäu ñeå ngaên toác ñoä xe taêng leân quaù möùc. Khi toác ñoä xe taêng leân toác ñoä toái ña (180 km/h), thì nhieân lieäu ñöôïc caét ñeå ngaên toác ñoä xe khoâng vöôït quaù möùc toác ñoä toái ña cho pheùp. (Ñieàu khieån naøy chæ ñöôïc söû duïng cho caùc xe theo tieâu chuaån kyõ thuaät cuûa Nhaät.) 3-15 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU 5) Ñieàu khieån oån ñònh chaïy caàm chöøng khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô cao. Khi ñoäng cô ñöôïc khôûi ñoäng, neáu nhö nhieät ñoä khoâng khí naïp laø 500 C hoaëc cao hôn vaø nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô laø 1000 C hoaëc hôn, thì heä soá buø cho tæ leä khoâng khí/nhieân lieäu sau khi hoaøn thaønh vieäc khôûi ñoäng ñöôïc taêng leân nhieàu hôn giaù trò ñöôïc caøi ñaët tröôùc, vaø löôïng buø seõ ñöôïc giaûm daàn sau ñoù. Caùc caûm bieán lieân quan: Intake Air Temperature Sensor (Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp), Engine Coolant Temperature (Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt) vaø Ignition Switch ST (Coâng taéc khôûi ñoäng ôû vò trí ST/START). Hình TT3-17 6) Ñieàu khieån hoãn hôïp caàm chöøng Khi ñoäng cô chaïy ôû caàm chöøng (ôû toác ñoä xaáp xæ 950 voøng/phuùt hoaëc thaáp hôn ôû cheá ñoä Giaøu khoâng taûi) sau khi aám leân [nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô xaáp xæ 700C (1580F) hoaëc cao Tæ leä khoâng hôn], thì löôïng nhieân lieäu ñöôïc phun (tæ leä khí-nhieân lieäu khoâng khí/nhieân lieäu) ñöôïc ñieàu khieån phuø hôïp vôùi ñieän aùp ra cuûa bieán trôû. Ngheøo Ñieän aùp ra cuûa bieán trôû (V) Hình TT3-18 (9) Chaát löôïng nhieân lieäu  • Tính chaát cuûa nhieân lieäu coù theå aûnh höôûng ñeán khaû naêng vaän haønh cuûa xe: - Chæ soá Octane - Löôïng coàn/nöôùc - Caùc chaát phuï gia - Söï boác hôi Chaát löôïng nhieân lieäu laø moät yeáu toá raát quan troïng lieân quan ñeán hieäu suaát vaø khaû naêng vaän haønh cuûa xe. Caùc quy ñònh khaéc khe lieân quan ñeán khí thaûi cuûa xe (caû khí xaû vaø hôi nhieân lieäu bay ra) laøm haïn cheá moät vaøi tính chaát cuûa nhieân lieäu. Caùc vaán ñeà veà khaû naêng vaän haønh cuûa xe lieân quan ñeán tính chaát nhieân lieäu thì raát khoù chaån ñoaùn, vì vaäy söï hieåu bieát veà tính chaát cô baûn cuûa nhieân lieäu laø raát höõu ích. 3-16 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU (a) Chæ soá octane  Xaùc ñònh khaû naêng cuûa nhieân lieäu ñeå choáng laïi söï kích noå.  Chæ soá caøng cao, thì khaû naêng choáng kích noå caøng cao  Söï kích noå lôùn coù theå laøm aûnh höôûng xaáu ñeán khaû naêng vaän haønh cuûa ñoäng cô vaø thaäm chí coù theå laøm hö hoûng ñoäng cô Tyû soá Octane cuûa nhieân lieäu coù theå ñöôïc ñònh nghóa nhö laø khaû naêng ñeå choáng laïi söï kích noå. Nhieân lieäu coù chæ soá Octane cao (ví duï nhö 95 RON) coù khaû naêng choáng kích noå cao hôn nhieân lieäu coù chæ soá Octane laø 91 ROM. Caùc heä thoáng ñaùnh löûa söû duïng Detonation Sensor (Caûm bieán kích noå) coù theå hieäu chænh thôøi ñieåm ñaùnh löûa theo caùc thay ñoåi veà chæ soá Octane. Khi söï kích noå ôû möùc ñoä cao xaûy ra, thì boä Engine-ECU (ECU ñoäng cô) coá gaéng ñieàu chænh baèng caùch laøm treã thôøi ñieåm ñaùnh löûa. Ñieàu naøy xaûy ra ñöôïc xem nhö laø moät vaán ñeà hoaït ñoäng ñoäng cô hoaëc vaán ñeà veà söï tieát kieäm nhieân lieäu. Neáu nhö söï kích noå ñuû lôùn thì ñoäng cô coù theå bò hö hoûng. (b) Löôïng coàn  Coàn ñöôïc theâm vaøo ñeå giaûm khí CO sinh ra vaø caûi thieän chæ soá Octane.  Haàu heát caùc loaïi coàn thoâng thöôøng bao goàm Ethanol, Methanol vaø coàn Isopropyl.  Löôïng coàn theâm vaøo quaù möùc coù theå daãn ñeán caùc thay ñoåi veà khaû naêng vaän haønh cuûa xe vaø laøm hö hoûng caùc boä phaän cuûa heä thoáng nhieân lieäu. Caùc nhieân lieäu bò oâxy hoùa (coù chöùa coàn) chöùa oâxy trong thaønh phaàn caáu truùc hoùa hoïc cuûa noù vaø keát quaû laø giaûm khí Carbon monoxide CO sinh ra, caûi thieän laïi söï choáng kích noå vaø hoaøn thaønh toát quaù trình chaùy hôn. Haàu heát nhieân lieäu taïo ra oâxy hoùa ñöôïc söû duïng laø Ethanol, Methanol vaø Isopropyl. Ethanol (coàn nguõ coác) ñöôïc pheùp cho vaøo vôùi möùc ñoä toái ña laø 10% theå tích. Methanol ñöôïc pheùp toái ña 5% theå tích. Luoân luoân tuaân theo caùc höôùng daãn ñeà nghò ôû trong soå tay höôùng daãn lieân quan ñeán vieäc söû duïng nhieân lieäu coù chöùa thaønh phaàn oâxy hoùa. Caùc phaøn naøn veà khaû naêng vaän haønh cuûa moät xe naøo ñoù coù theå lieân quan ñeán vieäc söû duïng coàn quaù möùc trong nhieân lieäu. Söï chaïy ngaäp ngöøng, thieáu coâng suaát, cheát maùy, vaø khoâng khôûi ñoäng coù theå laø nguyeân nhaân do moät boä phaän cuûa heä thoáng nhieân lieäu bò aên moøn vaø coù theå do Fuel Filter (Loïc nhieân lieäu) bò ngheït do nguyeân nhaân treân. (c) Caùc chaát phuï gia Caùc chaát phuï gia ñöôïc theâm vaøo trong xaêng chuû yeáu laø ñeå taêng tyû soá Octane. Löôïng phuï gia quaù möùc coù theå taïo ra chaát muïi carbon baùm treân caùc Intake Valve (xu-paùp naïp) maø ñieàu naøy coù theå daãn ñeán hieäu suaát kinh teá cuûa vieäc söû duïng nhieân lieäu giaûm, coâng suaát giaûm, vaø thaûi ra khí chaùy quaù möùc. (d) Söï boác hôi  • Söï boác hôi thaáp - Khôûi ñoäng nguoäi keùm - Laøm aám chaäm - Hieäu suaát laøm vieäc khi thôøi tieát laïnh keùm - Coù caùc chaát baùm ôû trong loøng ñoäng cô, buoàng ñoát, Spark Plug (Bu-gi).  Boác hôi cao - Nhieân lieäu bay hôi nhieàu khí ñoäc - Boä canister cuûa heä thoáng kieåm soaùt nhieân lieäu bay hôi quaù taûi - Gaây neân söï ngheït hôi trong heä thoáng cung caáp nhieân lieäu. Söï boác hôi ñònh nghóa laø khaû naêng cuûa nhieân lieäu thay ñoåi töø traïng thaùi loûng sang traïng thaùi hôi. Xaêng ôû daïng loûng khoâng chaùy, vì vaäy noù phaûi boác hôi tröôùc khi ñi vaøo trong buoàng ñoát. Tuy nhieân, tyû leä boác hôi cuûa xaêng cuõng lieân quan tröïc tieáp ñeán löôïng hôi nhieân lieäu ñöôïc thaûi ra bôûi heä thoáng nhieân lieäu. Bôûi vì nhieät ñoä coù moät aûnh höôûng veà khaû naêng vaän haønh cuûa xe, neân caùc nhieân lieäu khaùc nhau phaûi ñöôïc söû duïng ôû trong caùc thôøi tieát khaùc nhau trong naêm. Vì theá, caùc thay ñoåi veà nhieät ñoä ñoät ngoät cuõng coù theå gaây neân söï boác hôi lieân quan ñeán caùc vaán ñeà veà vaän haønh cuûa xe. 3-17 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU (e) Löôïng nöôùc  • Caùc tình traïng hoaït ñoäng coù lieân quan ñeán löôïng nöôùc chöùa trong nhieân lieäu - Khoù khôûi ñoäng hoaëc khoâng khôûi ñoäng ñöôïc - Chaïy ngaäp ngöøng hoaëc cheát maùy - Söï tieát kieäm nhieân lieäu keùm - Caùc khí thaûi thoaùt ra quaù nhieàu - Chaïy caàm chöøng khoâng ñeàu Nöôùc trong nhieân lieäu coù theå gaây neân moät möùc ñoä aûnh höôûng lôùn veà caùc vaán ñeà vaän haønh cuûa xe. Neáu nhö nöôùc ñöôïc xaùc ñònh laø nguyeân nhaân cuûa vaán ñeà veà hieäu suaát laøm vieäc cuûa ñoäng cô, thì chæ coù phöông phaùp duy nhaát ñeå giaûi quyeát vaán ñeà laø xaû nöôùc ra khoûi Fuel Tank (Thuøng nhieân lieäu) vaø laøm saïch caùc ñöôøng oáng nhieân lieäu. 3-18 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU 2. Hoaït ñoäng cuûa caùc boä phaän treân xe Heä thoáng nhieân lieäu bao goàm caùc Injector (Kim phun) loaïi ñieän töø, moät ñöôøng oáng phaân phoái nhieân lieäu, Fuel Pressure Regulator (Boä ñieàu aùp nhieân lieäu), motor daãn ñoäng bôm cung caáp nhieân lieäu coù aùp löïc, vaø moät boä ñieàu khieån ñieän töû (ECU), noù kích hoaït vaø ñieàu khieån caùc Injector (Kim phun) vaø Fuel Pump (Bôm nhieân lieäu) döïa treân döõ lieäu ñöôïc cung caáp bôûi caùc caûm bieán khaùc nhau. Coù hai Fuel filter (Boä loïc nhieân lieäu) ñöôïc laép vaøo trong heä thoáng, moät caùi laép ôû trong Fuel tank (Thuøng nhieân lieäu) vaø caùi kia naèm ôû trong khoang ñoäng cô. (Treân caùc kieåu xe sau naøy, taát caû caùc Fuel Filter (Boä loïc nhieân lieäu) ñöôïc laép vaøo trong Fuel Tank (Thuøng nhieân lieäu)). Moät heä thoáng kieåm soaùt söï bay hôi nhieân lieäu (Evaporative Emission Control) ñöôïc laép vaøo treân moät soá ñôøi xe bao goàm moät ñöôøng oáng boác hôi nhieân lieäu, Canister (Boä haáp thuï hôi nhieân lieäu), vaø caùc boä phaän lieân quan k haùc. Caùc xe söû duïng heä thoáng MPI ñöôïc moâ taû ôû ñaây bao goàm ñôøi xe Grandis 2005. Boä ño möùc nhieân lieäu (Phao xaêng) Boä Canister Boä ñieàu aùp nhieân lieäu OÁng phaân phoái nhieân lieäu Kim phun Thuøng nhieân lieäu nhieân lieäu Bôm nhieân lieäu vaø loïc nhieân lieäu Hình TT3-19 3-19 Pub. No. PTEE0011T-V0313
HEÄ THOÁNG PHUN NHIEÂN LIEÄU (1) Fuel Pump (Bôm nhieân lieäu) Bôm caùnh gaït Relief valve Nhieân lieäu Nhieân lieäu Loã nhieân lieäu ra Motor moät chieàu Loã nhieân lieäu vaøo Check valve Hình TT3-20 (a) Caáu taïo Fuel Pump (Bôm nhieân lieäu) ñöôïc moâ taû trong hình TT3-20 laø loaïi bôm caùnh gaït. Bôm naøy thöôøng ñöôïc ñaët ôû trong Fuel Tank (Thuøng nhieân lieäu). Loaïi bôm ñaët ôû trong Fuel Tank (Thuøng nhieân lieäu) coù lôïi trong vieäc caûn laïi söï hoùa hôi nhieân lieäu vaø roø ræ nhieân lieäu. (b) Fuel Pump (Bôm nhieân lieäu) loaïi caùnh gaït Caùnh bôm Voû Raõnh caùnh gaït Loã vaøo Loã ra Hình TT3-21 1) Loaïi bôm caùnh gaït coù moät caùnh bôm, khi löïc keùo ñöôïc truyeàn ñeán caùnh bôm do motor daãn ñoäng, taïo ra moät söï sai bieät veà aùp suaát giöõa phía tröôùc vaø phía sau caùc caùnh gaït. Löïc ñaåy naøy ñöôïc taïo ra bôûi nhieàu caùnh gaït laøm taêng aùp suaát nhieân lieäu. 2) Caùc ñaëc tröng Tieáng oàn vaø söï dao ñoäng thaáp, do caùnh quaït vaø voû bôm khoâng tieáp xuùc vôùi nhau. Söï dao ñoäng cuûa ñöôøng ra nhieân lieäu nhoû, nhieân lieäu khoâng bò thieáu huït aùp löïc, loaïi vieäc phaûi duøng moät boä giaûm dao ñoäng aùp suaát, cho pheùp giaûm kích côõ vaø troïng löôïng. (c) Relief Valve (Van giaûm aùp) Relief Valve ngaên ngöøa vieäc vôõ oáng vaø ngaên ngöøa roø ræ nhieân lieäu cuûa bôm neáu nhö ñöôøng oáng bò keït cöùng. (d) Check Valve (Van moät chieàu) Check Valve ñoùng khi ñoäng cô döøng vaø Fuel Pump (Bôm nhieân lieäu) ngöng phaân phoái nhieân lieäu ñi. Vì vaäy noù duy trì aùp suaát giöõa bôm vaø Pressure Regulator (Boä ñieàu aùp). Chöùc naêng cuûa Check Valve nhö laø “moät boä phaän duy trì aùp suaát dö” nhaèm caûi thieän khaû naêng khôûi ñoäng noùng cuûa ñoäng cô nhaèm ngaên xaêng trong ñöôøng oáng khoûi boác hôi khi noùng. (Söï boác hôi coù theå aûnh höôûng lôùn ñeán chöùc naêng laøm vieäc cuûa Fuel Pump (Bôm nhieân lieäu) vaø Injector (Kim phun).) 3-20 Pub. No. PTEE0011T-V0313