97
XÂY DỰNG CHƢƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO CỬ NHÂN SƢ PHẠM LỊCH SỬ - ĐỊA LÍ Ở
TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI CHƢƠNG TRÌNH GIÁO
DỤC PHỔ THÔNG 2018
*Đặng Thị Hồng Liên, Hoàng Thị Thanh Giang
Trƣờng Đại học Tây Bắc
THÔNG TIN BÀI BÁO
TÓM TẮT
Ngày nhận bài: 18/6/2023
Ngày nhận đăng: 28/5/2023
Từ khoá: Chƣơng trình, Lịch sử,
Địa lí
Bài báo nghiên cứu về xu thế dạy học tích hợp Lịch sử - Địa lí và
việc xây dựng chƣơng trình đào tạo cử nhân sƣ phạm Lịch sử -
Địa lí ở trƣờng Đại học Tây Bắc đáp ứng yêu cầu Chƣơng trình
giáo dục phổ thông 0 . Trên cơ sở đó mục tiêu, chuẩn đầu ra
cũng nhƣ cấu trúc nội dung chƣơng trình đều đáp ứng những
điểm mới của môn học Lịch sử - Địa lí ở trƣờng phổ thông hiện
nay nhƣ: sự thay đổi cách tiếp cận, đổi mới về nội dung, hình
thức các học phần trong chƣơng trình.
1. Đặt vấn đề
1.1. Sự cần thiết xây dựng Chƣơng trình
đào tạo cử nhân Sƣ phạm Lịch sử - Địa lí
1.1.1. Xu thế dạy học tích hợp liên môn trên
thế giới và Việt Nam
Cách tiếp cận tích hợp trong xây dựng
chƣơng trình giáo dục bắt đầu đƣợc đề cao ở
Mỹ và các nƣớc Châu Âu từ những năm 50 - 60
của thế kỷ XX, Châu Á vào những năm 70 và
Việt Nam từ những năm 80 của thế kỉ XX. Từ
cuối những năm 90 của thế kỉ XX trở lại đây,
nghiên cứu về một khoa học thống nhất trên
quan điểm hệ thống và quan điểm tiếp cận tích
hợp trong giáo dục nhằm hình thành và phát
triển các năng lực cho ngƣời học mới thực sự
đƣợc quan tâm. Các nhà nghiên cứu đã đƣa ra
nhiều quan niệm về dạy học tích hợp (DHTH),
trong đó tập trung vào hai hƣớng chính là:
Hƣớng thứ nhất: tại Hội nghị phối hợp trong
chƣơng trình UNESCO, Paris năm 1972, cho
rằng DHTH là “một cách trình bày các khái
niệm và nguyên lí khoa học cho phép diễn đạt
sự thống nhất cơ bản của tƣ tƣởng khoa học,
tránh nhấn quá mạnh hoặc quá sớm sự sai khác
giữa các lĩnh vực khác nhau” (trích theo [5]).
Hƣớng thứ hai: quan niệm DHTH là một
hình thức dạy học kết hợp giữa dạy lí thuyết và
thực hành, qua đó ngƣời học hình thành đƣợc
một năng lực nào đó. Với quan niệm này,
DHTH là phƣơng thức phát triển năng lực học
sinh (HS), thông qua DHTH, năng lực của
ngƣời học đƣợc rèn luyện và phát triển. Trào
lƣu sƣ phạm DHTH xuất phát từ quan niệm coi
học tập là một quá trình góp phần hình thành ở
HS những năng lực rõ ràng, trong đó HS học
cách sử dụng phối hợp các kiến thức, kĩ năng
và thao tác đã lĩnh hội đƣợc. Xavier X.
Roegiers chỉ ra rằng “Tích hợp là sự hình thành
ở HS những năng lực cụ thể có dự tính trƣớc
những điều kiện cần thiết trong quá trình học
tập, nhằm phục vụ cho quá trình học tập sau
này hoặc hòa nhập vào cuộc sống” [7].
Hiện nay, nhiều nƣớc đã có chƣơng trình
giáo dục phổ thông đƣợc xây dựng theo quan
điểm tích hợp từ tiểu học đến trung học, tiêu
biểu nhƣ Pháp, Đức, Hà Lan,... Tuy nhiên, mức
độ tích hợp trong chƣơng trình giáo dục các
môn học ở một số nƣớc có điểm chung và cũng
có những điểm khác biệt. Tích hợp trong
chƣơng trình dạy học cũng rất đa dạng, phong
phú không chỉ ở một mức độ mà thể hiện linh
hoạt các mức độ tích hợp nhƣ: tích hợp nội
môn, đa môn, liên môn, xuyên môn. Các công
trình nghiên cứu của các tác giả cũng khẳng
định tích hợp là xu thế tất yếu trong phát triển
chƣơng trình giáo dục phổ thông. Quan niệm
này đƣợc khẳng định thông qua thực tiễn xây
dựng và phát triển chƣơng trình ở nhiều nƣớc
trên thế giới.
Đầu thế kỷ XXI, nhiều nƣớc khi tiến hành
đổi mới Chƣơng trình giáo dục phổ thông đều
coi trọng yêu cầu tích hợp nhằm phát huy sức
Đặng Thị Hồng Liên và cs (2024) - (34): 97 - 104
