ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

Ậ DÃY CÁC S  VI T THEO QUY LU T

Ố Ế ố ứ ố ạ Bài 1: Tìm s  h ng th  n c a các dãy s  sau: a) 3, 8, 15, 24, 35, ...    b) 3, 24, 63, 120, 195, ... c) 1, 3, 6, 10, 15, ... d) 2, 5, 10, 17, 26, ... e) 6, 14, 24, 36, 50, ... f) 4, 28, 70, 130, 208, ... g) 2, 5, 9, 14, 20, ... h) 3, 6, 10, 15, 21, ... i) 2, 8, 20, 40, 70, ...

1)

ẫ ướ

c)

+

n

(

n

2)

H ng d n: a) n(n+2) b) (3n­2)3n n n + ( 2 d) 1+n2 e) n(n+5) f) (3n­2)(3n+1) 3) g)

+

+

n n (

n

2)

h)

n n + ( 2 + 1)( 2 1)( 3 Bài 2: Tính:

i)

a,A = 1+2+3+…+(n­1)+n b,A = 1.2+2.3+3.4+...+99.100

ướ ẫ H ng d n:

a,A = 1+2+3+…+(n­1)+n A = n (n+1):2 b,3A = 1.2.3+2.3(4­1)+3.4.(5­2)+...+99.100.(101­98) 3A = 1.2.3+2.3.4­1.2.3+3.4.5­2.3.4+...+99.100.101­98.99.100 3A = 99.100.101 A = 333300

T ng quát:  A = 1.2+2.3+3.4+.… + (n ­ 1) n A = (n­1)n(n+1): 3 Bài 3: Tính:

A = 1.3+2.4+3.5+...+99.101

1

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

ướ ẫ Các chuyên  đ                                                               B i d H ng d n:

A = 1(2+1)+2(3+1)+3(4+1)+...+99(100+1) A = 1.2+1+2.3+2+3.4+3+...+99.100+99 A = (1.2+2.3+3.4+...+99.100)+(1+2+3+...+99) A =  333300 + 4950 = 338250

ổ A = 1.3+2.4+3.5+...+(n­1)(n+1)

T ng quát:  A= (n­1)n(n+1):3 + n(n­1):2  A= (n­1)n(2n+1):6

Bài 4: Tính:

A = 1.4+2.5+3.6+...+99.102

ướ ẫ H ng d n:

A = 1(2+2)+2(3+2)+3(4+2)+...+99(100+2) A = 1.2+1.2+2.3+2.2+3.4+3.2+...+99.100+99.2 A = (1.2+2.3+3.4+...+99.100)+2(1+2+3+...+99) A = 333300 + 9900 A = 343200

Bài 5: Tính:

A = 4+12+24+40+...+19404+19800

ẫ ướ

A = 1.2+2.3+3.4+4.5+...+98.99+99.100

H ng d n: 1 2 A= 666600

Bài 6: Tính:

A = 1+3+6+10+...+4851+4950

ướ ẫ H ng d n:

2A = 1.2+2.3+3.4+...+99.100 A= 333300:2 A= 166650

Bài 7: Tính:

A = 6+16+30+48+...+19600+19998

ướ ẫ H ng d n:

2A = 1.3+2.4+3.5+...+99.101 A = 338250:2 A = 169125

Bài 8: Tính:

A = 2+5+9+14+...+4949+5049

ướ ẫ H ng d n:

2A = 1.4+2.5+3.6+...+99.102 A = 343200:2 A = 171600

2

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

Các chuyên  đ                                                               B i d Bài 9: Tính:

A = 1.2.3+2.3.4+3.4.5+...+98.99.100

ướ ẫ H ng d n:

4A = 1.2.3.4+2.3.4(5­1)+3.4.5.(6­2)+...+98.99.100.(101­97) 4A = 1.2.3.4+2.3.4.5­1.2.3.4+3.4.5.6­2.3.4.5+...+98.99.100.101­97.98.99.100 4A = 98.99.100.101 A = 2449755

ổ T ng quát:

A = 1.2.3+2.3.4+3.4.5+...+(n­2)(n­1)n A = (n­2)(n­1)n(n+1):4

Bài 10: Tính:

A = 12+22+32+...+992+1002

ướ ẫ H ng d n:

A = 1+2(1+1)+3(2+1)+...+99(98+1)+100(99+1) A = 1+1.2+2+2.3+3+...+98.99+99+99.100+100 A = (1.2+2.3+3.4+...+99.100)+(1+2+3+...+99+100) A = 333300 + 5050 A = 338050

ổ T ng quát:

A = 12+22+32+...+(n­1)2+n2 A = (n­1) n (n+1):3 + n(n +1):2 A = n(n+1)(2n+1):6

Bài 11: Tính:

A = 22+42+62+...+982+1002

ướ ẫ H ng d n:

A = 22(12+22+32+...+492+502)

Bài 12: Tính:

A = 12+32+52+...+972+992

ướ ẫ H ng d n:

A = (12+22+32+...+992+1002)­(22+42+62+...+982+1002) A = (12+22+32+...+992+1002)­22(12+22+32+...+492+502)

Bài 13: Tính:

A = 12­22+32­42+...+992­1002

ướ ẫ H ng d n:

A = (12+22+32+...+992+1002)­2(22+42+62+...+982+1002)

Bài 14: Tính:

A = 1.22+2.32+3.42+...+98.992

ướ ẫ H ng d n:

A = 1.2(3­1)+2.3(4­1)+3.4(5­1)+...+98.99(100­1) A = 1.2.3­1.2+2.3.4­2.3+3.4.5­3.4+...+98.99.100­98.99 A = (1.2.3+2.3.4+3.4.5+...+98.99.100)­(1.2+2.3+3.4+...+98.99)

3

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

Các chuyên  đ                                                               B i d Bài 15: Tính:

A = 1.3+3.5+5.7+...+97.99+99.101

ướ ẫ H ng d n:

A = 1(1+2)+3(3+2)+5(5+2)+...+97(97+2)+99(99+2)

A = (12+32+52+...+972+992)+2(1+3+5+...+97+99) Bài 16: Tính:

A = 2.4+4.6+6.8+...+98.100+100.102

ướ ẫ H ng d n:

A = 2(2+2)+4(4+2)+6(6+2)+...+98(98+2)+100(100+2) A = (22+42+62+...+982+1002)+4(1+2+3+...+49+50)

Bài 17: Tính:

A = 13+23+33+...+993+1003

ướ ẫ H ng d n:

A = 12(1+0)+22(1+1)+32(2+1)+...+992(98+1)+1002(99+1) A = (1.22+2.32+3.42+...+98.992+99.1002)+(12+22+32+...+992+1002) A = [1.2(3­1)+2.3(4­1)+3.4(5­1)+...+98.99(100­1)] +(12+22+32+...+992+1002) A = 1.2.3­1.2+2.3.4­2.3+3.4.5­3.4+...+98.99.100­                        98.99+(12+22+32+... +992+1002) A = (1.2.3+2.3.4+3.4.5+...+98.99.100)­(1.2+2.3+3.4+...+98.99) (12+22+32+...+992+1002)

Bài 18: Tính:

A = 23+43+63+...+983+1003

ẫ ướ

H ng d n: Bài 19: Tính:

A = 13+33+53+...+973+993

ẫ ướ

H ng d n: Bài 20: Tính:

A = 13­23+33­43+...+993­1003

ướ ẫ H ng d n: Chuyên đ :ề Ứ

Ỉ Ệ

Ỉ Ố Ằ

Ủ T  L  TH C­TÍNH CH T C A DÃY T  S  B NG NHAU

Ơ Ở

A. C  S  LÍ THUY T

Ỉ Ệ ị Ứ I. T  L  TH C 1. Đ nh nghĩa:

a (cid:0) b

c d

ỉ ệ ứ ứ ủ ộ ẳ ặ T  l ỉ ố  th c là m t đ ng th c c a hai t  s (ho c a : b = c : d).

ố ố ạ ủ ỉ ệ ứ ọ c g i là các s  h ng c a t  l ạ   ố ạ  th c; a và d là các s  h ng ngoài hay ngo i

ượ ố ạ

Các s  a, b, c, d đ ỉ ỉ t , b và c là các s  h ng trong hay trung t . 2. Tính ch t:ấ

4

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

bc

Các chuyên  đ                                                               B i d ad (cid:0) Tính ch t 1ấ : N u ế

thì   và a, b, c, d  0(cid:0) Tính ch t 2ấ : N u ế

a (cid:0) b ad (cid:0) a (cid:0) c

c d bc b d

b a

, , , thì ta có các t  l d (cid:0) b ỉ ệ ứ  th c sau: d (cid:0) c

a (cid:0) b ậ

c a  T  m t trong năm đ ng th c trên ta có th  suy ra các đ ng th c còn l

ứ ể ẳ ạ i.

c d Nh n xét: II.  TÍNH CH T C A DÃY T  S  B NG NHAU

a (cid:0) b

ca db

ừ ộ Ấ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ ấ ­Tính ch t:  T suy ra: (cid:0) (cid:0) Ủ c d ẳ ứ Ỉ Ố Ằ a c b d

...

ca db ỉ ố ằ cba db f

c d

c d

e f

e f ỉ ố

ấ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) suy ra: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ­Tính ch t trên còn m  r ng cho dãy t  s  b ng nhau:  cba db f

a b ế  thi

ả ở ộ a b ề (gi t các t  s  trên đ u có nghĩa).

b 3

c 5

a 2 t a : b : c = 2 : 3 : 5

(cid:0) (cid:0) ỉ ệ ớ ố ta nói các s  a, b, c t  l ố  v i các s  2, 3, 5. ỉ ố * Chú ý: Khi có dãy t  s

Ta cũng vi

ƯƠ

ế B.  CÁC D NG TOÁN  VÀ PH

Ị Ủ Ạ

Ả NG PHÁP GI I Ứ

Ỉ Ệ Ế D NG I: TÌM GIÁ TR  C A BI N TRONG CÁC T  L  TH C.

x

(cid:0) y

20

x (cid:0) 2

y 3

(cid:0) ố ế t và Ví d  1ụ : Tìm hai s  x và y bi

iả :

ặ ẩ Gi ụ Cách 1: (Đ t  n ph )

x

k

y

2(cid:0)

3(cid:0) k

k

x 2

(cid:0) (cid:0) Đ t ặ , suy ra: ,

k

k

y

k

4

2

5

k 3

20

20

20

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0)

x t:  8 12

(cid:0)

x

y 3 ả  thi (cid:0)x (cid:0)y ,8

(cid:0) (cid:0)

ế 4.2 4.3 y 12 ử ụ ỉ ố ằ

4

20 5

ỉ ố ằ ấ ủ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Theo gi Do đó:               KL:  ấ ủ Cách 2: (s  d ng tính ch t c a dãy t  s  b ng nhau): Áp d ng tính ch t c a dãy t  s  b ng nhau ta có:  x 2 ụ y 3

x

4

8

x y 32 x 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) Do đó:

y

4

12

y 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

,8

x y KL:  Cách 3: (ph

(cid:0) (cid:0)

x

12 ế ươ ng pháp th ) x y 2 2 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ ả ế T  gi thi t

x

y

y

y

y

20

20

5

60

12

y 3 y 2 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) mà

5

ồ ưỡ ớ Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

(cid:0)x

8

x

y

,8

12

(cid:0) Do đó: ề 12.2 3 (cid:0) (cid:0) KL:

x

y

z

2

3

6

x (cid:0) 3

y 4

y (cid:0) 3

z 5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) t: ế và , Ví d  2ụ : Tìm x, y, z bi

Gi i:ả

x 9

x 3

y 4

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ ả ế (1) T  gi thi t:

y 3

z 5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (2)

(cid:0) (cid:0) ừ T  (1) và (2) suy ra: (*)

3

y 12 x 9 x 2 18

y 12 z 20 y 12 y 3 36

z 20 z 20

x 2 18

y 3 36

z 20

6 2

z 20

y 12

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Ta có: (cid:0) (cid:0)

x

27

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) Do đó:

y

3

36

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

z

3

60

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

y

x

z

x 9 x 9 y 12 z 20 ,27

,36

60

(cid:0) (cid:0) (cid:0) KL:

k

y 12

x 9

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ế ặ ả ư ủ ( sau đó gi i nh  cách 1 c a VD1). Cách 2: Sau khi làm đ n (*) ta đ t

z 20 ng pháp th : ta tính x, y theo z)

ế

ừ ả Cách 3: (ph ế T  gi thi

y

z 5

z 3 5

.3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ươ t:   y 3

x

x 3

z 3 5 4

y 4

y 3 4

z 9 20

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

y

z

z

z

.3

2

3

6

.2

6

60

60

z 10

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) mà

(cid:0)y

z 9 20 (cid:0)x

36

27

z 3 5 60.9 20

(cid:0) (cid:0) Suy ra: ,

60.3 5 y

x

z

,27

,36

60

(cid:0)yx .

40

(cid:0) (cid:0) (cid:0) KL:

x (cid:0) 2

y 5

ố ế ằ và t r ng: Ví d  3ụ : Tìm hai s  x, y bi

iả :

ặ ẩ Gi ụ Cách 1: (đ t  n ph )

x

k

y

k

2(cid:0)

5(cid:0)

k

x 2

2

2

(cid:0) (cid:0) Đ t ặ , suy ra ,

k

k

k

40

10

40

4

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0)

(cid:0)x (cid:0)y

40 2.2 2.5

kk 5.2 4 10

y 5 ả ế Theo gi  thi t:  yx . 2(cid:0)k + V i ớ  ta có:

(cid:0)

6

(cid:0)k

2(cid:0)

ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7 (cid:0) (cid:0) (cid:0)

4 10

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

)2.(2 )2.(5 x

x

10

(cid:0)x (cid:0)y  ho c ặ

y ,4 ấ ủ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

y 10 ử ụ 0(cid:0)

ỉ ố ằ

2

ể ề Các chuyên  đ                                                               B i d + V i ớ  ta có:                                  ,4 KL:  Cách 2: ( s  d ng tính ch t c a dãy t  s  b ng nhau) Hi n nhiên x

8

x (cid:0) 2

y 5

x 2

xy 5

40 5

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ế ủ ả ớ ượ Nhân c  hai v  c a v i x ta đ c:

x

16

(cid:0) (cid:0)

x

4

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

y

10

4(cid:0)x

5.4 2

4 2

y 5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) + V i ớ ta có

y

10

(cid:0)x

4(cid:0)

y 5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) + V i ớ ta có

y

,4

,4

4 2  ho c ặ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x 10 ươ ng pháp th ) làm t

x y KL:  Cách 3: (ph

ế ụ ng t

5.4 2 10 ươ ủ ự  cách 3 c a ví d  1. Ậ Ậ BÀI T P V N D NG:

ế ằ ố t r ng:

y

x

z

x

y

z

2

5

28

2

3

124

z 7

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) và b) , và

y

x

z

y (cid:0) 5 (cid:0)xy

49

54

x (cid:0) 3 x (cid:0) 2

y 4 y 3

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) và c) d) và Bài 1: Tìm các s  x, y, z bi z 21 z 4 5

x

y

z

x

(cid:0) y

4

y

z

x

z y

y x

x z

1

1

2

x 10 x 2 3 x (cid:0) 5

y 6 y 3 4 y 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) e) và f) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ế ằ ố t r ng:

y

x

z

x

y

z

2

5

28

2

3

124

z 7

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) và b) , và

y

x

z

y (cid:0) 5 (cid:0)xy

49

54

x (cid:0) 3 x (cid:0) 2

y 4 y 3

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) và c) d) và Bài 2: Tìm các s  x, y, z bi z 21 z 4 5

x

y

z

x

(cid:0) y

4

y

z

x

z y

y x

x z

1

1

2

x 10 x 2 3 x (cid:0) 5

y 6 y 3 4 y 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) e) và f) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

y

z

1

2

3

x

y

z

x

y

z

x

y

z

3

y 7,2

5

32

2

3

50

4

ố ế ằ t r ng: Bài 3: Tìm các s  x, y, z bi (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) và b) và

x

y

z

x

y

z

xyz

2

3

5

95

810

3 z 5

y 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) và d) và

y

z

x

1

2

3

2

2

y

6

2 x 2 10 (cid:0) x

x

(cid:0) y

2

28

z

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) e) f) và (cid:0) (cid:0)

1 y x t r ng:

z x y y x z ố  :   Tìm các s  x, y, z bi

x

y

z

1

2

3

x

y

z

x

y

z

x

y

z

3

y 7,2

5

32

2

3

50

4

ế ằ Bài 4 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) và b) và

x

y

z

x

y

z

xyz

2

3

5

95

810

3 z 5

2 x 2

y 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) và d) và

7

y

z

x

2

1

2

2

y

10 (cid:0) x

6

x

(cid:0) y

2

28

1 y

x

z

z x

ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Các chuyên  đ                                                               B i d 3 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) f) và e) (cid:0) (cid:0)

y

21 18

61 x 6

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ề x y Bài 5: Tìm x, y bi y (cid:0) (cid:0)

y

21 18

y z ế ằ t r ng:  y 41 24 ế ằ t r ng:  y 41 24

61 x 6

Bài 6 (cid:0) (cid:0) (cid:0) :   Tìm x, y bi y (cid:0) (cid:0)

dcba

0(cid:0)

c dba

d cba

A

a dcb dc ba =

b dca d a cb =

=

=

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) và Bài 7: Cho (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ị ủ Tìm giá tr  c a: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

dcba

0(cid:0)

ba dc c + + a b d

cb da d = + + a b c

a + + b c d

b + + a c d

+ + + a b c d + + + a b c d

3(

)

1 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) i: ả ( Vì )

ươ ự Gi =>3a = b+c+d;  3b = a+c+d => 3a­3b= b­ a => 3(a­ b) = ­(a­b) =>4(a­b) = 0 =>a=b T =>a=b=c=d=>A=4 ng t

=

ố ế ằ t r ng:

x y

7 3

x 19

3

3

3

+

Bài 8: Tìm các s  x; y; z bi =  và 5x – 2y = 87; a) b) và 2x – y = 34;

=

=

=

=

y 21 + 2x 1 5

2x 3y 1 6x

x 8

y 64

- - b) và x2 + y2 + z2 = 14.     c)

z 216 Bài 9: Tìm các s  a, b, c bi Bài 10: Tìm các s  x, y, z bi

3y 2 7 ế ằ t r ng: 2a = 3b; 5b = 7c và 3a + 5c – 7b = 30. ế t : a) x : y : z = 3 : 4 : 5  và  5z2 – 3x2 – 2y2 = 594; b) x + y = x : y = 3.(x – y)

ố ố

ặ Giai      a) Đáp s : x = 9; y = 12; z = 15 ho c x = ­ 9; y = ­ 12; z = ­ 15.

ố ừ ề

ừ b) T  đ  bài suy ra: 2y(2y – x) = 0, mà y khác 0 nên 2y – x = 0, do đó : x = 2y.    T  đó tìm đ c : x = 4/3; y = 2/3.

ế ằ ệ ủ ằ ươ ủ ằ t r ng hi u c a a và b b ng th ng c a a và b và b ng hai

,

,

0(cid:0)

ượ ừ ượ ố ữ ỉ Bài 11. Tìm hai s  h u t  a và b bi ủ ầ ổ l n t ng c a a và b ? c: a = ­ 3b, t Giai. Rút ra đ

ế ỉ ố ằ ỗ ỉ ố ị ủ t a+b+c .Tìm giá tr  c a m i t  s  đó ? Bài 12: Cho ba t  s  b ng nhau: đó suy ra : a = ­ 2,25; b = 0,75. c + . Bi

ố ọ ng THCS l n l v i 9;10;11;8. Bi ế ằ   t r ng

b + a a b ộ ườ ố

ố ủ ườ ng đó?

ab

cd

)1

0

.

2

ầ ượ ỉ ệ ớ t t  l ố ọ ứ ẳ ỏ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

) +

)

2 c d

+ ab

cd

2(

0

2

= � 1) �

- - i: ả ứ ab ậ ( � ab ab �

a + b c c ủ ố Bài 13. S  h c sinh kh i 6,7,8,9 c a m t tr ơ ố ọ ề ố ọ s  h c sinh kh i 6 nhi u h n s  h c sinh kh i 9 là 8 em. Tính s  h c sinh c a tr ế ố ằ Bài 14: Ch ng minh r ng n u có các s  a, b, c, d th a mãn đ ng th c: 2 2            ab dc ab ab 2 2 (2 ộ ỉ ệ ứ thì chúng l p thành m t t  l  th c. ( + � � ab ab . 2 Gi � � =>  ab(ab­2cd)+c2d2=0        (Vì ab(ab­2)+2(ab+1)=a2b2+1>0 v i m i a,b) =>a2b2­2abcd+ c2d2=0 =>(ab­cd)2=0 =>ab=cd =>đpcm

ớ ọ

8

ề ớ Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

D NG II: CH NG MINH T  L  TH C

ồ ưỡ Ỉ Ệ

C D

A (cid:0) B ỏ ằ

ể ứ ỉ ệ ứ ườ ộ ố ươ Đ  ch ng minh t  l th c: ta th ng dùng m t s  ph ng pháp sau:

ươ ứ : Ch ng t r ng  A. D = B.C Ph ng pháp 1

ươ ỏ ằ ứ : Ch ng t ỉ ố  r ng hai t  s và có cùng giá tr .ị Ph ng pháp 2

C D ấ ủ ỉ ệ ứ  th c.

ử ụ ng pháp 3

A B : S  d ng tính ch t c a t  l ứ ầ

Ph M t s  ki n th c c n chú ý:

n

(

)0

n

n

(cid:0) (cid:0) +) ươ ộ ố ế a na b nb

a b

c d

c d

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) +) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ả ế ỉ ố ề

a b ộ ố

c d

ba ba

ọ : ( gi thi Sau đây là m t s  ví d  minh h a (cid:0) (cid:0) (cid:0) ỉ ệ ứ ứ ằ th c .Ch ng minh r ng: Ví d  1ụ : Cho t  l (cid:0) (cid:0) ụ a (cid:0) b t các t  s  đ u có nghĩa) dc dc

iả :

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ac ac

ad ad

bc bc

bd bd

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Gi Cách 1: (PP1) dcba ( )( Ta có:  dcba ( )( (1)      (2)

ad

bc

) ) c d

a b

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ ả ế T  gi thi t: (3)

(

dcba )(

)

(

dcba )(

)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ T  (1), (2), (3) suy ra:

ba ba

dc dc

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (đpcm) (cid:0) (cid:0)

Cách 2: (PP2)

a

bk

c

dk

,

k

a b

c d

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Đ t  ặ , suy ra

ba ba

kb kb

b b

k k

kb ( kb (

)1 )1

1 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Ta có: (1) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

dc dc

kd kd

d d

k k

kd ( kd (

)1 )1

1 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (2) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ba ba

dc dc

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ T  (1) và (2) suy ra: (đpcm) (cid:0) (cid:0)

Cách 3: (PP3)

a b

c d

a c

b d

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ ả ế T  gi thi t:

9

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

ỉ ố ằ ấ ủ ụ Các chuyên  đ                                                               B i d Áp d ng tính ch t c a dãy t  s  b ng nhau ta có:

a c

b d

ba dc

ba dc

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ba ba

dc dc

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (đpcm) (cid:0) (cid:0)

2

2

ả ạ i có đúng không ? H iỏ : Đ o l

2

2

a (cid:0) b

c d

ab cd

a c

b d

(cid:0) (cid:0) ỉ ệ ứ ứ ằ th c . Ch ng minh r ng: Ví d  2ụ : Cho t  l (cid:0)

Gi iả :

ad

bc

a b

c d

2

2

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ ả ế Cách 1: T  gi thi t: (1)

cab

d

abc

abd

acbc

adbd

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Ta có: (2)

acd

b

2 cdb 2

acad 2

bd bc . 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

cab

acd

d

2                cda T  (1), (2), (3) suy ra:

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (3) (cid:0)2 b ừ

2

2

ab cd

a c

b d

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (đpcm) (cid:0)

a

bk

c

dk

,

k

a b

c d

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Cách 2:   Đ t  ặ , suy ra

2

2

ab cd

bbk . ddk .

kb kd

b d

2

2

2

2

2

2

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) Ta có: (1)

2

2

2

2

2

2

2

2

a c

b d

b d

2 kb 2 kd

b d

2 kb 2 kd

b d

bk ( dk (

) )

1 1

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (2) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

2

2

ab cd

a c

b d

2

2

2

2

(cid:0) (cid:0) ừ T  (1) và (2) suy ra: (đpcm) (cid:0)

2

2

2

2

ab cb

a b

c d

a c

b d

a c

b d

a c

b d

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ ả ế thi t: Cách 3: T  gi (cid:0)

2

2

ab cd

a c

b d

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (đpcm) (cid:0)

Ậ BÀI T P V N D NG:

10

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

a (cid:0) b

c d

ỉ ệ ứ ỉ ệ ứ ứ ớ ả ế th c: ằ   . Ch ng minh r ng ta có các t  l th c sau: (v i gi thi t các t  s ỉ ố Bài 1: Cho t  l

2

2

2

ề đ u có nghĩa).

2

2

a 3 a 3

b 5 b 5

c 3 c 3

d 5 d 5

ba dc

a c

b d

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 2) 1) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ba

(cid:0) 2

ab cd

ba ba

dc dc

dc

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 4) 3) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

a 2005 c 2006

b 2006 d 2007

c 2005 a 2006

d 2006 b 2007

a 2 a 3

b 5 b 4

c 2 c 3

d 5 d 4

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 6) 5) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

2

2

a ba

c dc

a a

7 7

ac 5 ac 5

b 7 b 7

bd 5 bd 5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 8) 7) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

a (cid:0) b

c d

ỉ ệ ứ th c: . Bài 2: Cho t  l

2

2

2

ỉ ệ ứ ứ ớ ả ế ỉ ố ề ằ Ch ng minh r ng ta có các t  l th c sau: (v i gi thi t các t  s  đ u có nghĩa).

2

2

ba ba

dc dc

a 3 a 3

b 5 b 5

c 3 c 3

d 5 d 5

ba dc

a c

b d

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ba

=

+

+

(cid:0) 2

ab cd

a 2 a 3

b 5 b 4

c 2 c 3

d 5 d 4

a 2008 c 2009

b 2009 d 2010

c 2008 a 2009

d 2009 b 2010

dc

2

2

2

2

+

+

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) - - (cid:0) (cid:0) d) e) f) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

=

2

2

2

2

a ba

c dc

a a

7 7

ac 5 ac 5

b 7 b 7

bd 5 bd 5

7a 11a

3ab 2 8b

7c 11c

3cd 2 8d

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) g) h) i) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) - -

a b

b c

c d

cba dcb

a d

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ằ . Ch ng minh r ng: Bài 3: Cho (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

a b

b c

c d

cba dcb

a d

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ằ . Ch ng minh r ng: Bài 4: Cho (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

a 2003

b 2004

c 2005

(cid:0) (cid:0) Bài 5: Cho

ac

(4

cbba )(

)

(

2)

1

2

3

2008

=

=

= = ...

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ằ Ch ng minh r ng:

a a

a a

a a

a a

2

3

4

a

1

2

2008

ỉ ố ằ Bài 6: Cho dãy t  s  b ng nhau:

a

... a ... a

a a

2009

2009 + + + + a 3 + + + + a 4

3

2009

� a =� 1 a � 2

2008 � � �

ứ ẳ CMR: Ta có đ ng th c:

11

8

2

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

..........

.....

a

a

...

0

a 1

2

9

a 1 a

a a

a a

2

3

9

a 9 a 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) và Bài 7: Cho

a

a

...

a 1

2

9

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ằ Ch ng minh r ng:

a 2003

b 2004

c 2005

(cid:0) (cid:0) Bài 8: Cho

ac

(4

cbba )(

)

(

2)

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ằ Ch ng minh r ng:

2

2

a (cid:0) b

b d

a d

a b

b d

8

2

(cid:0) (cid:0) ứ ế ằ thì Bài 9: Ch ng minh r ng n u : (cid:0)

..........

.....

a

a

...

0

a 1

2

9

a 1 a

a a

a a

2

3

9

a 9 a 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) và Bài 10: Cho

a

a

...

a 1

2

9

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ằ Ch ng minh r ng:

a (cid:0)2

bc

ba ba

ac ac

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ả ạ thì . Đ o l i có đúng không? Bài 11: CMR: N u ế (cid:0) (cid:0)

2

2

a (cid:0) b

b d

a d

a b

b d

(cid:0) (cid:0) ứ ế ằ thì Bài 12: Ch ng minh r ng n u : (cid:0)

ba ba

a (cid:0) b

c d

2

2

=

(cid:0) (cid:0) (cid:0) .       CMR: Bài 13:    Cho (cid:0) (cid:0)

2

2

+ +

a b

2

2

2

2

2

ỉ ệ ứ ứ ằ th c : . Ch ng minh r ng: Bài 14. Cho t  l

Gi

i. Ta có :

;

=

2

2

2

ab cd

c = . d baba dcdc

ab cd

b d

b d a 2 c

ba . dc .

dc dc a c 2 2

ab cd ab 2 cd 2

ba dc

ab cd

a 2 c

b d

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ca

cb

ac

ad

cb

ad

1

bac dca

dcb bad

ca ac

cb ad

bc da

bd db

ca ca

bd bd

a b

c d

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

u u

v v

2 2

3 3

u (cid:0) 2

v 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ế ằ thì Bài 15:  Ch ng  minh r ng n u: (cid:0) (cid:0)

a (cid:0)2

bc

ba ba

ac ac

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ả ạ thì . Đ o l i có đúng không? Bài 16: CMR: N u ế (cid:0) (cid:0)

z

x

y

ya (

)

zb (

)

xc (

)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 17: CMR n u ế

x acb

y z cba (

)

z (

)

x y bac (

)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) trong đó a, b,c khác nhau và khác 0 thì : (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ba ba

dc dc

a (cid:0) b

c d

(cid:0) (cid:0) (cid:0) .       CMR: Bài 18:    Cho (cid:0) (cid:0)

12

ồ ưỡ ớ Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

xa

(cid:0) yb

0(cid:0)

zc

td

0(cid:0)

c d

(cid:0) ỏ ố . Các s  x, y, z, t th a mãn: và Bài 19: Cho ề a (cid:0) b

xa za

yb tb

xc zc

yd td

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ằ Ch ng minh r ng: (cid:0) (cid:0)

u u

v v

2 2

3 3

v 3

u (cid:0) 2

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ế ằ thì Bài 20:  Ch ng  minh r ng n u: (cid:0) (cid:0)

b

c

bd

ac

;

3

3

3

(cid:0) (cid:0) ố ỏ Bài 21: Cho a, b, c, d là 4 s  khác 0 th a mãn:

b

c

d

0

3

3

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) và

3

a d

a 3 b

b 3 c

c d

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ằ Ch ng minh r ng: (cid:0) (cid:0)

x

y

)

zb (

)

xc (

)

z cba

x acb

y (

)

z (

)

z ya ( x y bac (

)

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) .Trong đó a, b,c khác nhau và khác 0 thì : Bài 22: CMR n u ế (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

P

a a 1

b b 1

c c 1

ax 2 xa 1

bx xb 1

c c 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ế ằ ị ủ . Ch ng minh r ng n u ụ   thì giá tr  c a P không ph Bài 23: Cho (cid:0) (cid:0)

'

'

+

=

+

1;

ộ thu c vào x.

=   . CMR: abc + a’b’c’ = 0. 1

a ' a

b b

b ' b

c c

Bài 24: Cho bi t :ế

xa

(cid:0) yb

0(cid:0)

zc

td

0(cid:0)

a (cid:0) b

c d

(cid:0) ố ỏ . Các s  x, y, z, t th a mãn: và Bài 25: Cho

xa za

yb tb

xc zc

yd td

2

2

3

3

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ằ Ch ng minh r ng: (cid:0) (cid:0)

b

ac

c

bd

;

b

c

d

0

3

3

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ố ỏ và Bài 26: Cho a, b, c, d là 4 s  khác 0 th a mãn:

3

a d

a 3 b

b 3 c

c d

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ằ Ch ng minh r ng: (cid:0) (cid:0)

P

a a 1

b b 1

c c 1

ax 2 xa 1

bx xb 1

c c 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ế ằ ị ủ . Ch ng minh r ng n u ụ   thì giá tr  c a P không ph Bài 27: Cho (cid:0) (cid:0)

+

=

ộ thu c vào x.

+ 2c 13d 3c 7d

=

=

ay bx c

cx az b

a

x a

ứ ằ th c: ;    Ch ng minh r ng: Bài 28: Cho t  l - - - - - ỉ ệ ứ 2a 13b 3a 7b cy ỉ ố bz ; CMR: Bài 29: Cho dãy t  s  :

a c = . b d y z = = . b c Ệ Ố Chuyên đề: GIÁ TR  TUY T Đ I

13

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

ể ẽ ả ạ ủ ọ ộ ậ i toán s  phát tri n đ ượ ư c t duy đ c l p, sáng t o c a h c sinh, rèn ý

ượ Các chuyên  đ                                                               B i d Ụ A> M C TIÊU      Thông qua vi c gi chí v ệ t qua m i khó khăn.

ổ ế ớ

ậ t) ươ ả ế ọ 1) B> TH I L Ờ ƯỢ NG   2) T ng s  :(6 ti ế ố t) 3) Ki n th c c n nh :(1 ti ứ ầ ế 4) 2)Các d ng bài t p và ph ạ ng pháp gi i(5 ti t)

1. Lý thuy tế

ị ả ừ ể ệ ố ủ ụ ố ế ể ị : Kho ng cách t ộ ố    đi m a đ n đi m 0 trên tr c s  là giá tr  tuy t đ i c a m t s  a(

ố ự *Đ nh nghĩa a là s  th c)

a

a

ị ị ố ố ủ ệ ố ủ ố (cid:0) (cid:0)

a

a

a

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ệ ố ủ ố (cid:0) 0 a (cid:0) 0

(cid:0)

(cid:0) 0=>  = x­a   0=>  = a­x

(cid:0) ệ ố ủ ọ ớ ọ ố ề  R v i m i a

* Giá tr  tuy t đ i c a s  không âm là chính nó, giá tr  tuy t đ i c a s  âm là s  đ i c a nó.  TQ: N u ế         N u ế ế         N u x­a  ế         N u x­a  *Tính ch tấ ị  Giá tr  tuy t đ i c a m i s  đ u không âm 0(cid:0)a  TQ:  ụ ể C  th :   =0 <=> a=0   ≠ 0 <=> a ≠ 0

ệ ố ằ ặ ố ị ượ ạ c l ố i hai s  có giá

a

b

a

b

a

b

ố ằ ệ ố ằ ặ ố ố ằ ị * Hai s  b ng nhau ho c đ i nhau thì có giá tr  tuy t đ i b ng nhau, và ng tr  tuy t đ i b ng nhau thì chúng là hai s  b ng nhau ho c đ i nhau. (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) TQ: (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ệ ố ủ ố ủ ỏ ơ ặ ằ ồ ờ ị

a

a

a

a

a

a

;0

0

ọ ố ề ớ ị (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ặ   * M i s  đ u l n h n ho c b ng đ i c a giá tr  tuy t đ i c a nó và đ ng th i nh  h n ho c ằ b ng giá tr  tuy t đ i c a nó. a  TQ: ơ ệ ố ủ a a  và

b

a

b

a

0

ệ ố ớ ỏ ơ ố ố ị (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ơ * Trong hai s  âm s  nào nh  h n thì có giá tr  tuy t đ i l n h n TQ:  N u ế

a

b

(cid:0)0

ệ ố ỏ ơ ỏ ơ ố ị ng s  nào nh  h n thì có giá tr  tuy t đ i nh  h n (cid:0) (cid:0) (cid:0) ố ươ b *  Trong hai s  d  TQ:  N u ế a

ệ ố ằ ộ ị (cid:0) ệ ố ủ ba . ị ba . * Giá tr  tuy t đ i c a m t tích b ng tích các giá tr  tuy t đ i.  TQ:

ộ ươ ươ ệ ố ằ ng b ng th ị ng hai giá tr  tuy t đ i. * Giá tr  tuy t đ i c a m t th

b

ệ ố ủ a TQ: ị a (cid:0) b

14

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

2

a

ệ ố ủ ộ ố ằ ươ ủ ị ươ ố ng s  đó. ng c a giá tr  tuy t đ i c a m t s  b ng bình ph 2 Các chuyên  đ                                                               B i d * Bình ph a (cid:0) TQ:

ị ổ ố ệ ố ủ ặ ằ ơ ớ ị

ba

b

a

b

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ả a ố ba ấ ba .

ứ ấ ệ ố ị ủ ứ ả ẳ ị ệ ố ủ ố ấ   * T ng hai giá tr  tuy t đ i c a hai s  luôn l n h n ho c b ng giá tr  tuy t đ i c a hai s , d u ỉ ằ b ng x y ra khi và ch  khi hai s  cùng d u. 0 TQ:   và  ạ 2. Các d ng toán : I. Tìm giá tr  c a x tho  mãn đ ng th c có ch a d u giá tr  tuy t đ i:

A(x) (cid:0)

k

ộ ố ướ ứ ể ứ  ( Trong đó A(x) là bi u th c ch a x, k là m t s  cho tr c )

ệ ố ủ ứ ủ ẳ ị ị ọ ố

xA )(

xA )(

0

0

k

k

xA )(

k

xA )( xA )(

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ế 1. D ng 1ạ  :      iả :  * Cách gi ả ế ­ N u k < 0 thì không có giá tr  nào c a x tho  mãn đ ng th c( Vì giá tr  tuy t đ i c a m i s ề đ u không âm )  ­ N u k = 0 thì ta có (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ế ­ N u k > 0 thì ta có: (cid:0) (cid:0) (cid:0)

t:ế Bài 1.1: Tìm x, bi

x

x

(cid:0)x

2

2

5

4

x

2

1

1 3

5 4

1 4

1 2

1 5

1 3

3 4

7 8

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b) c) d) a)

4

5

(cid:0)

4

i:      x = 4,5;    x =0,5

x

2

1 4

(cid:0) (cid:0) (cid:0) b)

iả Gi  a)    = 4 x= (cid:0)   4 (cid:0)x 2  a)    2x­5 = (cid:0) * 2x­5 = 4    2x     = 9      x      = 4,5 * 2x­5 = ­ 4    2x     =5­4     2x    =1       x   =0,5 ạ Tóm l 1 5 3 4      =  ­

t:ế Bài 1.2: Tìm x, bi

x

(cid:0)x

2535,7

5,4

75,3

15,2

(cid:0)x

22

3

4 15

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c)

t:ế Bài 1.3: Tìm x, bi

15

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

(cid:0)x

(cid:0) x

(cid:0)x

32

511

1

3

5,3

2

(cid:0)x 2

2 5

1 2

1 (cid:0) 3

1 5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c) d)

(cid:0)x

x

x

x

%5

2

5,4

1 4

3 4

3 2

1 4

5 4

3 2

4 5

3 4

7 4

3 4

1 2

5 3

5 6

t:ế Bài 1.4: Tìm x, bi (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c) d)

t:ế

x

x

x

4:

:5,2

3

:3

6

5,6

:

2

3 2

11 4

15 4

7 2

1 5

x 4

2 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b) d) c) a) Bài 1.5: Tìm x, bi 9 4

B(x)

1 3 A(x) (cid:0)

1 2 ứ

3 4 ể

21 5  ( Trong đó A(x) và B(x) là hai bi u th c ch a x )

a

b

a

b

xA )(

xB )(

a

b

xA )( xA )(

xB )( xB )(

2. D ng 2ạ * Cách gi :  iả : (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ậ ụ ấ V n d ng tính ch t: ta có: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

x

x

x

x

x

x

x

2

3

3

2

0

32

4

3

7

1

5

6

0

5

2

5

2

4

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) d) t:ế b) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Bài 2.1: Tìm x, bi 4 a)  x x a)  * 5x­4=x+2 5x­ x =2+4 4x=6  x= 1,5 * 5x­4=­x­2 5x + x =­ 2+ 4 6x= 2  x=   ậ V y x= 1,5; x=

t:ế

x

x

x

x

x

x

x

x

1

4

0

5

0

3 2

5 4

7 2

5 8

3 5

7 5

2 3

4 3

1 4

7 8

5 6

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c) d) Bài 2.2: Tìm x, bi 1 2

B(x)

ứ ứ : ( Trong đó A(x) và B(x) là hai bi u th c ch a x )

ể ủ ế ả ị ị

0(cid:0)

ậ ả ư i nh  sau: (cid:0) (1)

A(x) (cid:0) 3. D ng 3ạ ệ ố ủ   ấ * Cách  1: Ta th y n u B(x) < 0 thì không có giá tr  nào  c a x tho  mãn vì giá tr  tuy t đ i c a ọ ố ề m i s  đ u không âm. Do v y ta gi xA xB )( )( ệ ề Đi u ki n: B(x)

xA )(

xB )(

xB )( xB )( ỏ ấ

(*) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ượ ớ ề ệ ế ố ( Đ i chi u giá tri x tìm đ c v i đi u ki n ( * ) ở (1) Tr  thành (cid:0) (cid:0) (cid:0)

a

a

a

ệ ố ệ ả ị (cid:0) (cid:0)

a

a

a

(cid:0) 0 (cid:0) 0

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

xB )(

xA )(

xA )( xA )( ề * Cách 2: Chia kho ng xét đi u ki n b  d u giá tr  tuy t đ i: N u ế N u ế Ta gi

(cid:0) ả ư i nh  sau: (1)

16

0(cid:0)

ệ ố ị thì (1) tr  thành: A(x) = B(x) ( Đ i chi u giá tr  x tìm đ

ồ ưỡ Các chuyên  đ                                                               B i d ế ở ố ượ ế ở ớ ị

ớ ề ng HSG Toán l p 7 (cid:0) N u A(x)  ề ượ ớ ế c v i đi u ki n ) (cid:0) N u A (x ) < 0 thì (1) tr  thành: ­ A(x) = B(x) ( Đ i chi u giá tr  x tìm đ ề   ế c v i đi u ki n )ệ

ế

VD1:  i :ả Gi  a0) Tìm x (cid:0)  Q bi t  =2x  * Xét x+   (cid:0)  0 ta có x+    =2x  *Xét x+  < 0 ta có x+    =­ 2x

t:ế Bài 3.1: Tìm x, bi

x

x

x

x

x

(cid:0) x

x

x

23

1

3

2

5

12

7

5

1

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c) d)

x

x

x

x

x

x

x

x

2

9

5

3

2

6

9

2

2

3

21

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 3.2: Tìm x, bi a) t:ế b) c) d)

x

x

x

x

x

x

x

24

4

3

1

2

15

31

2

5

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 3.3: Tìm x, bi x a) t:ế b) c) d)

x

x

x

x

x

x

x

x

2

1

3

12

3

7

2

1

2

11

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 3.4: Tìm x, bi 5 a) t:ế b) c) d)

x

x

x

x

x

x

x

x

5

7

7

3

4

4

3

27

7

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 3.5: Tìm x, bi 5 a) t:ế b) c) d)

ị ẳ ứ

ề ấ ỏ ấ ị (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ả m ậ xC )(

ệ ươ ứ ế ề ng  ng ) - ả ả - + - = 1 1 x ố    (1)

ứ ể ấ

i bài toán ( Đ i chi u đi u ki n t 3 2 ế ị ứ ẽ ế ậ ổ ị ứ ở ế ệ ố c bi u th c ch a d u giá tr  tuy t đ i thành   ủ   ể  v  trái c a

ứ ẽ ượ ứ ừ 4. D ng 4ạ ệ ố   ề : Đ ng th c ch a nhi u d u giá tr  tuy t đ i: ệ ố ệ i:ả  L p b ng xét đi u ki n b  d u giá tr  tuy t đ i: * Cách gi xA xB )( )( ừ ứ ả Căn c  b ng trên xét t ng kho ng gi x x ế ằ Ví d 1 :ụ  Tìm x bi t r ng     Nh n xét ổ ượ ư ậ : Nh  trên chúng ta đã bi n đ i đ ệ ố ấ ứ ể các bi u th c không ch a d u giá tr  tuy t đ i. V y ta s  bi n đ i bi u th c  ẳ đ ng th c trên. T  đó s  tìm đ c x

Gi

x > 1 x > 3

x = 1; x – 1 < 0   (cid:0)  x = 3; x – 3 < 0   (cid:0) ứ ướ Xét          x – 1 = 0  (cid:0)                 x­ 3 = 0  (cid:0) ấ ả Ta có b ng xét d u các đa th c x­ 1 và x­ 3 d iả x < 1; x – 1  > 0  (cid:0)  x < 3; x – 3 > 0  (cid:0) i đây:

+

x x – 1 x – 3 1                  3     ­           0          +             ­ ­      0      +

(cid:0) ả

Xét kho ng x < 1 ta có: (1)       (cid:0) (1 – x ) + ( 3 – x ) = 2x – 1   ­2x + 4                  =  2x – 1

17

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

ả ộ ị (cid:0) x = (giá tr  này không thu c kho ng đang xét) 5 4 (cid:0) ả x  (cid:0)

(x – 1 ) + ( 3 – x ) = 2x – 1   2                            = 2x – 1

ả ộ ị Xét kho ng 1   3  ta có:                                        (1)    (cid:0)                                                (cid:0)       (cid:0) x  = ( giá tr  này thu c kho ng đang xét) 3 2 (cid:0) ả

Xét kho ng x > 3 ta có: (1)                                                   (cid:0) (x – 1 ) + (x – 3  ) = 2x – 1  ­ 4  = ­1 ( Vô lí)

ế ậ ậ K t lu n: V y x = . 3 2

ấ VD2 : Tìm x   +  =0 ậ Nh n xét x+1=0 => x=­1                 x­1=0 => x=1   ả Ta l p b ng xét d u

­1                                 1

ậ x x+1 x­1 ứ ­             0               +                         +         ­                              ­               0         + ả ườ ấ ợ ng h p

(cid:0) x (cid:0) 1

ế ế ế Căn c  vào b ng xét d u ta có ba tr N u x<­1 N u ­1  N u x >1

x

x

x

x

x

x

x

34

2

7

3

12

3

4

2

51

3

9

5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) t: ế 5 Bài 4.1: Tìm x, bi x 1 a) b)

x

x

x

x

x

2

8

2,1

2

3

3

2

1 5

1 5

1 5

1 2

1 2

1 5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) d)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) x x 2 3 t:ế 8 Bài 4.2: Tìm x, bi 6 a)

x

x

5

93

x

x

x

2

3

4

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) d)

x

x

2

2

4

11

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) x x x 1 2 3 6 e) f)

x

x

3

2

8

9

xx

xx

3

21

2

12

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) t:ế x 2 Bài 4.3: Tìm x, bi a) b)

x

x

x

31

3

2

2

4

x

x

x

5

21

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) d)

x

x

x

x

x

x

x

1

3

2

3

1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) e) f)

x

x

x

x

5

2

3

5

8

t:ế (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 4.4: Tìm x, bi 3 a) b)

18

x

x

x

x

4

2

1

2

4

3

3

ớ ng HSG Toán l p 7 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ề 5 ồ ưỡ Các chuyên  đ                                                               B i d x 2 1 c) d)

ệ ố ề ị ạ : : Xét đi u ki n b  d u giá tr  tuy t đ i hàng lo t (cid:0) (cid:0) (cid:0)

C(x)

xB )(

xA )(

;0

;0

xC )(

0

0(cid:0)

ệ ỏ ấ   (1) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ậ ở 5. D ng 5ạ B(x) A(x) )D(x ệ ề  kéo theo  Đi u ki n: D(x)  Do v y (1) tr  thành: A(x) + B(x) + C(x) = D(x)

x

x

x

x

x

x

x

2

1

4

1

2

3

4

5

1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) t:ế 3 Bài 5.1: Tìm x, bi x x a) b)

x

x

x

x

x

x

x

x

x

2

4

1,1

2,1

3,1

4,1

5

3 5

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) d)

t:ế

x

x

x

x

...

x 101

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a)

x

x

x

x

x

...

100

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b)

x

x

x

x

x

...

50

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c)

x

x

x

x

...

x 101

100 101 1 .99 100 1 99.97 1 397 . 401

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) d) Bài 5.2: Tìm x, bi 1 2 101 101 1 1 2.1 3.2 1 1 3.1 5.3 1 1 5.1 9.5

3 101 1 4.3 1 7.5 1 13.9 ỗ ợ

2

2

2

: D ng h n h p: t:ế

2 xx

x

(cid:0)x

x

x

x

1

2

2

2

3 4

1 2

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c)

2

t:ế 6. D ng 6ạ Bài 6.1: Tìm x, bi 4 5 Bài 6.2: Tìm x, bi

(cid:0)x

(cid:0)x

1

2

1

xx

x

1 2

3 4

2 5

1 5

1 2

3 4

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c)

2

x

x

x

2

2

x

x

x

xx

x

2

2

1 2

3 4

3 4

1 2

3 4

3 4

3 4

t:ế Bài 6.3: Tìm x, bi (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c) (cid:0) (cid:0)

x

x

(cid:0)x

(cid:0)x

1

2

1

11

2

3

51

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) t:ế Bài 6.4: Tìm x, bi x 3 4 a) b) c)

(cid:0) (cid:0)

0BA

:

ủ ứ ế ấ ị

ấ ẳ ươ ng pháp b t đ ng th c. ằ ổ ố ỉ

0(cid:0)

ồ (cid:0) B ả 7. D ng 7ạ ậ ụ ệ ố ẫ  V n d ng tính ch t không âm c a giá tr  tuy t đ i d n đ n ph ậ ộ ố ủ * Nh n xét: T ng c a các s  không âm là m t s  không âm và t ng đó b ng 0 khi và ch  khi ố ạ các s  h ng c a t ng đ ng th i b ng 0. A * Cách gi ổ ủ ổ i chung: ờ ằ

19

0

A

B

0

B

0

ồ ưỡ ớ Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7 (cid:0) (cid:0) ề A (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) B1: đánh giá: (cid:0) (cid:0) (cid:0)

A

0

A

(cid:0) B

0(cid:0)

B

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ị ẳ B2: Kh ng đ nh: (cid:0) (cid:0)

ả Bài 7.1: Tìm x, y tho  mãn:

x

y

x

y

y

x

y

3

4

3

5

0

23

4

5

0

0

9 (cid:0) 25

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c)

ả Bài 7.2: Tìm x, y tho  mãn:

x

y

x

y

x

y

5,1

0

2007

2008

0

5

3

0

3 4

2 7

2 3

A

11 17 (cid:0) B

23 13 0(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) a) b)

1 3 4 2 ướ ạ i d ng

A

0(cid:0)

ư ế ổ ả  nh ng k t qu  không thay đ i

ể  (1) i: ả

A

B

0

B

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) * Chú ý1: Bài toán có th  cho d (cid:0) B * Cách gi A 0 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (2) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

A

0

A

(cid:0) B

0(cid:0)

B

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ T  (1) và (2) (cid:0) (cid:0)

y

x

x

y

y

x

y

y

6

0

1

5

2

4

3

0

2

2

1

0

ả (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 7.3: Tìm x, y tho  mãn: 8 b)  a) c)

x

x

y

y

x

y

xy

11

12

5

8

3

2

4

1

0

7

10

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ả 0 Bài 7.4: Tìm x, y tho  mãn: y b)  a) c)

ự ủ ấ ng t

ệ ố ươ ứ ỹ ừ ậ ể ế ợ ị ế ươ ẵ ư * Chú ý 2: Do tính ch t không âm c a giá tr  tuy t đ i t lu  th a b c ch n nên có th  k t h p hai ki n th c ta cũng có các bài t ấ ủ    nh  tính ch t không âm c a ự . ng t

2007

2008

ả ứ ẳ

x

y

y

3

2

x

y

y

3

4

2006

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

0 2008 (cid:0)

x

y

y

5

2007

3

0

y

y

x

2007

0

1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 7.5: Tìm x, y tho  mãn đ ng th c: a)  0 c) (cid:0) b)  d)

5

4

2

2

x

y

2

5

25

7

0

3

1

0

2000

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b)

2004

y

y

x

0

4

2

x

y

y

3

1

2

0

1 2

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 7.6: Tìm x, y tho  mãn : a) (cid:0) y x c)  (cid:0) 3 d) (cid:0) (cid:0)

7

5

ả Bài 7.7: Tìm x, y tho  mãn:

x

y

2007

2008

0

x

y

y

3

10

0

2 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b)

20

2006

2008

2007

x

y

y

2007

2

2008

4

0

x

y

0

1 2

3 4

1 2

2007 2008

4 5

6 25

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) d) (cid:0) (cid:0)

A

B

BA

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

a

b

ba

a

ba

ba .

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) 8. D ng 8ạ * Cách gi :   iả : S  d ng tính ch t: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ b ử ụ ừ           T  đó ta có:

x

x

3

5

3

1

6

x

x

x

x

3

5

2

5

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) t:ế Bài 8.1: Tìm x, bi 8 a) b) c)

x

x

x

1

2

3

3

2

x

x

x

x

x

3

5

2

4

2

2

3

2

5

11

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) d) e) f)

x

x

x

x

x

x

6

4

1

5

4

3

7

23

13

t:ế (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

x

x

x

x

x

x

x

23

5

1

34

2

3

1

1

2

7

4

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 8.2: Tìm x, bi 2 a)  d) b)    e) c)  3     f)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) x

ệ ố ấ ể ỏ ấ ậ ả  L p b ng xét d u đ  b  d u giá tri tuy t đ i     1 ­    t:ế Bài 1: Tìm x, bi 8 6 3 a)  ấ ả Ta l p b ng xét d u

­3                                 3

­             0               +                         +         ­                              ­               0         + ả ườ ấ x 2 ậ x x+3 2x­6 ứ ợ ng h p

ở ươ ng trình tr  thành

(cid:0) x (cid:0)

(cid:0) ỏ x (cid:0) 3)

ế

ỏ Căn c  vào b ng xét d u ta có ba tr ế * N u x<­3 Khi đó ph  6 ­ 2x ­ x ­ 3 = 8  ­3x                = 8 ­ 3  ­3x                = 5     x                 = ­  ( không th a mãn x<­3) ế * N u ­ 3   3  6 ­ 2x + x + 3 = 8      ­ x              = ­1         x             = 1 ( th a mãn ­ 3  * N u x >3   2x­6 + x + 3 = 8    3 x                = 11       x                =  ( th a mãn x >3)

ắ ừ ngoài vào trong

ị t:ế ệ ố ỏ ấ  B  d u giá tr  tuy t đ i theo nguyên t c t 2­      Bài 1: Tìm x, bi

21

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

(cid:0)x

2

1

1 2

4 5

(cid:0) (cid:0) a)

ỏ *  +  =              =  ­               =        2x­1=                  2x =  +  1                 x=                            <=>                            <=>      2x­1= ­                2x = ­  +  1               x=        *  +  =­                  =­   ­  (không th a mãn)

ứ ử ụ

y

x

y

0

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

2

ấ ẳ ươ ng pháp b t đ ng th c:  S  d ng ph 3 ­        ứ ả Bài 1: Tìm x, y tho  mãn đ ng th c: 3 a)     x­y­2 =0                  x=­1                      <=>       y+3  =0                     y= ­3

x

3

1

0

ả 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

y

x

2007

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ả 2008

x

x

8

5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Bài 2: Tìm x, y tho  mãn : a) (cid:0) y Bài 3: Tìm x, y tho  mãn: a)  Bài 4: Tìm x tho  mãn: 3 a)  ặ ị ứ ấ ệ ố ứ ả ẳ ị II – Tìm c p giá tr  ( x; y ) nguyên tho  mãn đ ng th c ch a d u giá tr  tuy t đ i:

mB

0(cid:0)m

(cid:0) (cid:0) v i ớ

A

0

A

(cid:0) B

0(cid:0)

B

0

1. D ng 1ạ * Cách gi :  A iả : (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ế * N u m = 0 thì ta có (cid:0) (cid:0)

mB (cid:0)

ả ư i nh  sau: (cid:0) (cid:0) * N u m > 0 ta gi A

(cid:0)0

2

ế mB 0(cid:0)A ừ ừ ươ ứ (1)  nên t Do (1) ta có: t đó tìm giá tr  c a ị ủ B  và  A  t ng  ng .

x

x

y

x

2007

3

2

x

y

y

2

1

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ả y ặ ố 2008 Bài 1.1: Tìm c p s  nguyên ( x, y) tho  mãn: 0 0 a) b) c) (cid:0)

5

ặ ố ả

x

y

y

3

31

2

0

y

y

x

5

3

0

y

y

x

4

0

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 1.2: Tìm c p s  nguyên ( x, y) tho  mãn: 4 (cid:0) a) b) c)

ặ ố ả Bài 1.3: Tìm c p s  nguyên (x, y ) tho  mãn:

22

y

y

x

y

x

x

3

2

4

4

1

1

3

3

2

5

ề (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ớ 7 ồ ưỡ Các chuyên  đ                                                               B i d x 5 5 2 a) b) c) ng HSG Toán l p 7 y d)

y

x

y

x

x

y

x

y

24

12

5

3

1

6

32

3

10

43

3

21

2

2

ả (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ặ ố 4 5 Bài 1.4: Tìm c p s  nguyên ( x, y ) tho  mãn:     b)  a) c) d)

y

x

x

x

x

3

2

3

1

5

4

3 2 y

12

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ặ ố     b) ả 2 2 y      c) d) (cid:0) (cid:0) ớ v i m > 0.

(cid:0) (cid:0) Bài 1.5: Tìm các c p s  nguyên ( x, y ) tho  mãn: y 3 a)  2. D ng 2ạ * Cách gi A mB

mBA :  iả : Đánh giá    (1)

A

0

A

B

0

B

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (2) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

A

mB

A

B

k

0

mk (cid:0)

(cid:0)0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ ừ ả ư ạ ớ T  (1) và (2) t đó gi i bài toán nh  d ng 1 v i

x

4

2

y

x

x

y

3(cid:0)

1

2

4

3

3

5

4

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ả x ặ ố Bài 2.1: Tìm các c p s  nguyên ( x, y ) tho  mãn: y y a)  5 b) c) d)

y

x

y

y

x

y

7

2

1

5

5

3

5

5

2

1

3

23

1

24

1

7

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ả x 3 Bài 2.2: Tìm các c p s  nguyên ( x, y )  tho  mãn: x a) ặ ố 24 b) c) d)

a

b

ba

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ẳ ử ụ ứ ả 3. D ng 3ạ : S  d ng b t đ ng th c: ị ủ ẩ ố  xét kho ng giá tr  c a  n s .

x

x

x

x

x

x

x

x

3

4

1

5

3

2

1

6

7

2

5

2

3

8

ả (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ố Bài 3.1: Tìm các s  nguyên x tho  mãn: c)  b)  a) d)

x

y

x

6

5

1

2

ề ả (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ệ x

y

y

x

6

1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ờ ồ b) x +y = 4 và  2 ặ ố y 2 3(cid:0) Bài 3.2: Tìm các c p s  nguyên ( x, y) tho  mãn đ ng th i các đi u ki n sau. a) x + y = 4 và  x c) x –y = 3 và d) x – 2y = 5 và

x

x

2

4

1

6

y

y

1

2

3

ả ờ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ặ ố y 1 ồ b) x – y = 3 và (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

d) 2x + y = 3 và  ủ

2 8 ấ ủ

x 2 ệ ố

ộ ị : (cid:0)

x 1 2 ế ợ xBxA ( ). )(

4 ấ yA )(

mx

n

xBxA ). )(

0

0

(

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) : K t h p tính ch t không âm c a giá tr  tuy t đ i và d u c a m t tích iả  :  yA )( ị ủ ượ Bài 3.3: Tìm các c p s  nguyên ( x, y ) tho  mãn đ ng th i: y 4 a) x + y = 5 và  c) x – y = 2 và  4. D ng 4ạ * Cách gi Đánh giá: c giá tr  c a x. tìm đ

x

x

x

x

xx

x

x

2

3

21

0

0

2

23

2

3

251

0

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ả 5 d) (cid:0)

xx

y

x

x

y

x

y

13

1

2

52

2

1

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ố Bài 4.1: Tìm các s  nguyên x tho  mãn:  b) (cid:0) a) (cid:0) ặ ố Bài 4.2: Tìm các c p s  nguyên ( x, y ) tho  mãn: b) (cid:0) a) (cid:0) x 1

x

x

x

x

y

y

x

x

y

52

31

1

2

3

5

2

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ặ ố 1 c) (cid:0) ả c) (cid:0) ả 1 Bài 4.3:  Tìm các c p s  nguyên ( x, y ) tho  mãn: b) (cid:0) a) (cid:0) c) (cid:0)

23

ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

ề ử ụ ứ : ng pháp đ i l p hai v  c a đ ng th c

ố ậ ứ ươ ả ẳ

mA

BA

mB

: S  d ng ph iả : Tìm x, y tho  mãn đ ng th c: A = B  mA (cid:0) mB (cid:0) Các chuyên  đ                                                               B i d 5. D ng 5ạ ế ủ ẳ * Cách gi Đánh giá:  Đánh giá: (1) (2) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ T  (1) và (2) ta có: (cid:0) (cid:0)

x

x

5

1

y

x

x

3

1

2

y

12 31

10

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ặ ố Bài 5.1: Tìm các c p s  nguyên ( x, y ) tho  mãn: (cid:0) 22 b) a) (cid:0) (cid:0)

x

x

1

3

y

3

5

2 (cid:0)

y

6 3

3

x

2

6

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) d) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

16

x

x

x

x

2

3

2

1

3

1

2 (cid:0)

y

y

2

2

y

2

2

5 12

ả Bài 5.2: Tìm các c p s  nguyên ( x, y ) tho  mãn: ặ ố 8 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

x

x

y

3

1

3

5

2

51

2 (cid:0)

y

10 4

2

y

3

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) d) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

x

y

2 2

4

2 2

7

y

y

y

20 2

3

5

1

3

ả Bài 5.3: Tìm các c p s  nguyên ( x, y ) tho  mãn: ặ ố 14 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b) a) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

y

x

2

5

2

2007

3

y

y

30 5

3

6

6 2008

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) d) c) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ể ứ III – Rút g n bi u th c ch a d u giá tr  tuy t đ i:

ứ ấ ề ị ỏ ấ ệ ố ị ả ệ ố ồ ọ i chung:  Xét đi u ki n b  d u giá tr  tuy t đ i r i thu g n:

5,3

1,4

A

B

x

x

x

x

5,3

1,4

(cid:0) ọ (cid:0) Cách gi ọ ứ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ệ (cid:0) x 5,3 ớ ể Bài 1: Rút g n bi u th c sau v i  1,4 a) b)

A

B

x

x

x

3,1

3,1

5,2

ứ ọ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ể 5,2 Bài 2: Rút g n bi u th c sau khi x < ­ 1,3: x a) b)

ứ ể ọ Bài 3: Rút g n bi u th c:

x

A

x

x

B

x

xC

x

5,2

7,1

1

3

1 5

2 5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c)

x

3 5

1 7

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ể ọ Bài 4: Rút g n bi u th c khi

A

x

x

B

x

x

1 7

3 5

4 5

3 5

2 6

1 7

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b)

ứ ể ọ Bài 5: Rút g n bi u th c:

A

x

x

B

x

x

8,0

9,15,2

1,4

9

(cid:0) x

1,4

2 3

2 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ớ a) v i x < ­ 0,8 b) v i ớ

24

ề ớ

xD

C

x

x

x

8

2

3

3

(cid:0) x

2

1 5

1 5

1 5

1 5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ớ v i ớ d) c) v i x > 0 ồ ưỡ 1 2 ng HSG Toán l p 7 1 2 Các chuyên  đ                                                               B i d 1 5

==============&=&=&==============

ị ể ứ : IV – Tính giá tr  bi u th c

ị ủ ứ ể Bài 1: Tính giá tr  c a bi u th c:

a

b

a

b

;5,1

75,0

;5,1

75,0

2 b

a 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) M = a + 2ab – b v i ớ b) N = v i ớ

A

x

xy

y

2

2

x

y

a

b

;5,2

25,0

;

B

b

a 3

ab 3

3 4

ị ủ ứ ể Bài 2: Tính giá tr  c a bi u th c: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) v i ớ b) v i ớ

C

a

b

;

25,0

D

x

3 2 x

2

1

3 b

a 5 (cid:0) 3

1 3

1 3 1(cid:0)x 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) v i ớ d) v i ớ

3

2

ứ ể ị ủ Bài 3: Tính giá tr  c a các bi u th c:

A

x

x

x

B

x

y

6

3

2

4

2

3

(cid:0)x

x

y

;

3

1 2

2(cid:0) 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) v i ớ b) v i ớ

7

1

C

x

x

2

2

13

D

1(cid:0)x 2

x

5 2 x 3

x 1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ớ c) v i x = 4 d) v i ớ (cid:0)

ấ ỏ ấ ủ ứ ấ ệ ố ứ ộ ể ị

ấ ị

ệ ố ậ ụ ủ ừ ấ ị ị ớ ử ụ  S  d ng tính ch t không âm c a giá tr  tuy t đ i: ủ ế i ch  y u là t ệ ố ấ ủ ấ    tính ch t không âm c a giá tr  tuy t đ i v n d ng tính ch t c a b t

ị ủ ứ ể V – Tìm giá tr  l n nh t – nh  nh t c a m t bi u th c ch a d u giá tr  tuy t đ i: ủ ạ 1. D ng 1: ả * Cách gi ứ ể ẳ đ ng th c đ  đánh giá giá tr  c a bi u th c:

x

x

3

2

2

3

A

x

B

x

C

D

5,0

5,3

4,1

2

x

x

4

5

3

1

ấ ủ ị ớ ứ ể Bài 1.1 :   Tìm giá tr  l n nh t c a các  bi u th c: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c) d) (cid:0) (cid:0)

x

G

x

y

E

x

F

32,10

14

4

5

2

3

12

5,5

2

5,1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) g) e) f)

H

I

x

K

x

5,2

8,5

10

4

2

8,5 x

5,2

8,5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) h) i) k) (cid:0) (cid:0)

M

N

2

L

x

5

2

1

x

x

1 2

3

12 5

3

4

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) l) m) n) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

A

x

x

C

x

4,3

7,1

7,3

3,4

ị (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ủ B ứ 5,3 ể 8,2

D

E

x

y

x

F

x

2,14

4,8

4

5

3

5,7

5,17

5,2

8,5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ỏ Bài 1.2: Tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c: a)  d) b)  e) c)  f)

G

x

xH

I

x

9,4

8,2

9,15,1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) g) h) i)

K

x

L

x

M

x

32

1

4

32

3 2 (cid:0) 3 5 7 12

415

1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) k) l) m)

ấ ủ ị ớ ứ ể Bài 1.3: Tìm giá tr  l n nh t c a bi u th c:

25

21

A

B

C

5

x

x

x

34

3

1 3

158

21

7

4 5

20 y 4

5

8

3

5

21

ồ ưỡ ớ Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ề 15 7

E

D

6

2

2 3

x

x

y

24 23

2

2

1

6

x

y

x

3

5

5

14

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) e) d) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

x

y

15

1

32

72

5

11

2

7

C

A

B

x

x

y

6

81

7

5

4

22

7

6

ấ ủ ị ớ ể Bài 1.4: Tìm giá tr  l n nh t c a bi u th c: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ 13 (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) a) b) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

B

A

C

5

x

y

x

y

x

8 7

54

24

65

35

3

3

1

35

15 12

28 2

ể ị ỏ Bài 1.5: Tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b) a) c) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ủ 6 5 ứ 14 8

ấ ủ ứ ể ị ỏ Bài 1.6: Tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c:

x

y

x

421

6

33

6

5

14

15

7

68

A

B

C

x

y

x

43

6

5

2

5

14

3

7

12

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ệ ỏ ấ ệ ố ị ủ ứ ề ể ả ị ị 2. D ng 2ạ : Xét đi u ki n b  d u giá tr  tuy t đ i xác đ nh kho ng giá tr  c a bi u th c:

A

x

x

x

C

x

x

2

2

5

2

3

5

38

ị (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ủ B ứ x ể 1

D

E

x

x

x

x

F

x

x

53

5

4

3

4

6

5

2

7

25

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ỏ Bài 2.1: Tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c: 6 a)  d) b)  e) c)  f)

C

x

x

x

x

x

4

5

4

1

2

3

ỏ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ủ B 3 ể 1 ị 5 c) ứ  :   Tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c:   Bài 2.2 x A 34 2 b)  a)

A

x

x

C

x

x

5

3

2

4

3

1

37

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ể x ị ớ 4 ứ x 2 Bài 2.3: Tìm giá tr  l n nh t c a bi u th c:  a) ấ ủ B b) c)

A

x

x

x

C

x

x

2

5

2

4

3

55

5

7

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ể x ị ớ 6 ứ Bài 2.4: Tìm giá tr  l n nh t c a bi u th c: 38 a) ấ ủ B b) c)

x

x

x

C

x

x

5

1

5

2

4

2

1

ỏ ị (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ủ B ể 2 ứ 6 :   Tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c: Bài 2.5   A x b)  a) c)

a

b

ba

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ẳ ử ụ ứ ạ 3. D ng 3: S  d ng b t đ ng th c

A

x

x

x

C

x

x

3

2

2

3

2

3

1

ị (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ủ B ứ x 2 ể 4 ỏ Bài 3.1: Tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c: 5 a) b) c)

A

x

x

x

C

x

x

4

1

5

3

8

4

3

4

5

12

ị (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ x ấ ủ B 3 ể 7 ỏ Bài 3.2: Tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c: 2 a) b) c)

A

x

x

x

x

x

7

2

3

1

3

4

51

ấ ủ ể (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ B ị 5 ỏ Bài 3.3: Tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c: x a) b)

26

xD

xC

x

x

65

5

2

3

3

ớ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ồ ưỡ x 1 ề x 24 ng HSG Toán l p 7 31 Các chuyên  đ                                                               B i d c) d)

A

x

y

1

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ủ ứ ể ỏ Bài 3.4 ị  :   Cho x + y = 5 tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c:

B

x

y

6

1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ị ủ ứ ể Bài 3.5: Cho x – y = 3, tìm giá tr  c a bi u th c:

C

x

y

2

1

2

1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ủ ứ ể ỏ ị Bài 3.6: Cho x – y = 2 tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c:

D

x

y

2

3

2

2

ấ ủ ứ ể ỏ ị Bài 3.7: Cho 2x+y = 3 tìm giá tr  nh  nh t c a bi u th c: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Ố Ự

Ế DÃY S  T  NHIÊN VI T THEO QUY LU T, ế

Ố Ế

DÃY CÁC PHÂN S  VI T THEO QUY LU T( ti p)

4321

100

99

...

.

ướ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 1 : Tính t ng:ổ           2 + 4 – 6 – 8 + 10 + 12 – 14 – 16 + 18 + 20 – 22 – 24  … ­ 2008 ẫ H ng d n: (cid:0)A Bài 2:  Cho

ế

ướ a) Tính A. b) A có chia h t cho 2, cho 3, cho 5 không ? ướ ự  nhiên. Bao nhiêu  c t c) A có bao nhiêu c nguyên ?

...

13

31

25

71

ướ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

19 ỏ ố ạ

ố ạ

ị ủ

71

25

31

....

13

ướ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

19 ố ạ ứ

ị ủ

ố ạ ủ ẫ H ng d n: (cid:0)A Bài 3:  Cho  ế t A = 181. H i A có bao nhiêu s  h ng ? a) Bi ế b) Bi t A có n s  h ng. Tính giá tr  c a A theo n ? ẫ H ng d n: (cid:0)A Bài 4: Cho  ế a) Bi t A có 40 s  h ng. Tính giá tr  c a A. b) Tìm s  h ng th  2004 c a A.

x

x

x

x

x

(

)2

(

)7

(

)12

...

(

)42

(

)47

655

ẫ ướ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ị ủ

ướ ẫ

ế … + (x+2009) = 2009.2010 H ng d n: Bài 5: Tìm giá tr  c a x trong dãy tính sau: H ng d n: Bài 6: a) Tìm x bi

t :  x + (x+1) + (x+2) + (x+3) +  b) Tính  M = 1.2+2.3+3.4+ … + 2009. 2010

(cid:0)S

11.9

101.99

999

.

1001

9999

.

10001

99999

.

100001

ướ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ổ

3

2

ướ

3

n

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

100 3 33 ... ế ằ  nhiên n bi

ẫ H ng d n: Bài 7:  Tính t ng:  ẫ H ng d n: (cid:0)A Bài 8:  Cho  ố ự Tìm s  t t r ng 2A + 3 = 3

27

ồ ưỡ ớ ề ng HSG Toán l p 7

2004

3

2

ướ

....

3

3

33 ổ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

. ươ ằ ố Các chuyên  đ                                                               B i d ẫ H ng d n: (cid:0)A Bài 9:  Cho  a) Tính t ng A. 130A b) Ch ng minh r ng  ả c) A có ph i là s  chính ph ng không ? Vì sao ?

2

3

2003

2004

3

...

331

(cid:0)A ứ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ướ H ng d n:  :      Bài 10 a) Cho

ỹ ừ ủ

3

4

2003

2004

2

2

2

...

60

3

2

ỹ ừ ủ ằ 5 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0)A

22

...

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

2               Ch ng minh r ng A chia h t cho 3, 7 và 15.

ế

2 + 23 + … + 22003 + 22004  chia h t cho 42

ế ổ ằ b) Ch ng minh r ng t ng 2 + 2 ằ

3 3 ằ Ch ng minh r ng: 4A ­1 là lu  th a c a 3. ớ ộ ứ           b) Ch ng minh r ng A là m t lu  th a c a 2 v i (cid:0)A            24 2 ẫ ướ H ng d n:        Bài 11: a) Cho  ứ ứ ướ H ng d n: Bài 12:

Cho  A = 2 + 22 + 23 + ............+299 + 2100 ế ứ  Ch ng t  A chia h t cho 31 ẫ ướ

H ng d n: Bài 13: Cho S = 5 + 52 + 53 + . . . . + 596

 126

3.2.1(cid:0)A

......

30.29

33.32.31

........

60.59 ế

302

ủ a, Ch ng minh: S  ữ ố ậ b, Tìm ch  s  t n cùng c a S

ế a) Ch ng minh: B chia h t cho  b) Ch ng minh: B ­ A chia h t cho 61.

2

3

4

2001

2002

ướ ẫ

(cid:0)A

23

2

...

2

2

20032(cid:0)B

2           So sánh A và B.

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) và ẫ ướ H ng d n:  :   Cho  Bài 14   (cid:0)B                    ứ ứ H ng d n: Bài 15: Cho

99

+

+ +

+

ẫ ướ

3 3

... 3

100 3

+ 2 3 3 ế

.

3n .

ế ằ ố ự t r ng 2M+3 = nhiên n bi

ướ

H ng d n: Bài 16: Cho M =           a. M có chia h t cho 4, cho 12 không ? vì sao?           b.Tìm s  t ẫ H ng d n: Bài 17: Cho bi u th c:

ể ọ ứ   M = 1 +3 + 32+ 33 +…+ 3118+ 3119 ể ứ

ứ ế a) Thu g n bi u th c M. b) Bi u th c M có chia h t cho 5, cho 13 không? Vì sao?

ướ ẫ ể H ng d n:

28

ề ớ Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

...

1 3

1 6

1 10

2 nn (

)1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ố ự ế nhiên n bi t: Bài 18:  Tìm s  t (cid:0) ồ ưỡ 2003 2004

+

+

+

.....

ướ H ng d n: Bài 19:

2 2 + 1.3 3.5

2 99.101

*

a) Tính:

S

Nn

3 4.1

3 10.7

3 nn (

)3

2 5.7 3 7.4

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b) Cho (cid:0)

(cid:0) ứ Ch ng minh:   S 1

+

+

A =

+ + ...

ướ ẫ H ng d n:

2 2003

+

+

B =

+ + ...

Bài 20 :   So sánh:

2 60.63 5 40.44

2 63.66 5 44.48

2 117.120 5 5 2003 76.80

ướ H ng d n: Bài 21:

(cid:0)A

1 238

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) Tính

(cid:0)M

....

1 40 1 6

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b) Tính:

1 10 1 3 (cid:0)S

...

1 88 1 10 1 3.2.1

1 154 1 15 1 4.3.2

1 340 2 2004 . 2005 1 .99.98

100

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ổ c)  Tính t ng:

ướ ẫ H ng d n:

(cid:0)A

1

...

1 100

1 2

1 2 2

1 3 2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) và  B = 2. Bài 22: So sánh:

ẫ ướ

+

+

+

+

A =

+ + ...

B =

+ + ...

H ng d n: Bài 23: So sánh:

2 63.66

2 117.120

2 2006

5 40.44

5 44.48

5 76.80

5 2006

ướ

2 60.63 ẫ H ng d n: Bài 24. Tính

+

+

+

.

2 2 + 15 35

2 2 2 63 99 143

+

+

+ + ...

a. A =

3 +

3 + +

3 + + +

1 2 1 2 3 1 2 3 4

3 + + + 1 2 ... 100

b. B = 3+ .

ẫ ướ

ứ ị

...

1

1 3

...

1 99.1

1 97.3

1 95.5

1 1.99

1 99 1 3.97

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) H ng d n: Bài 25: Tính giá tr  các bi u th c: 1 97 ể 1 5 a) A = (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

29

ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

...

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

...

1 4 97 3

1 3 98 2

b) B = (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Các chuyên  đ                                                               B i d 1 100 1 99 ề 1 2 99 1

ướ

1

...

...

1 2

1 3

1 100

1 2

2 3

3 4

99 100

ằ ẫ H ng d n: ứ Bài 26: Ch ng minh r ng: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 100 ­ (cid:0) (cid:0)

ướ ẫ H ng d n:

bi t:ế Bài 27: Tính

...

...

1 200

1 199

2 198

3 197

198 2

199 1

1 4

A B 1 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) và   B = A =

1 2 ẫ

1

1;

1;

1;

1;

;....

ố ầ ủ :   Tìm tích c a 98 s  đ u tiên c a dãy: ướ H ng d n:   Bài 28

1 3

1 35

1 15

ủ 1 24

ướ

1 8 ẫ

;

;

;

;...

ủ ầ H ng d n: ố ạ Bài 29: Tính t ng 100 s  h ng đ u tiên c a dãy sau:

1 336

ổ 1 176

1 66 ẫ

1 6 H ng d n:

ướ

A B

bi t:ế Bài 30: Tính

...

1 20.19

1 6.5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) A =

...

1 13

1 4.3 1 12

1 18.17 1 20

1 19

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) B =

ướ

x

...

....

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

1 2.1 1 11 ẫ H ng d n: t: ế Bài 31: Tìm x, bi 1 102

.1

.2

1 110 .10

1 11.1

1 12.2

1 110 100 .

1 101 ẫ

n

2

3

ướ

2,

n

+ 4

2

(cid:0) (cid:0)

a +

a

n N 2,

n

3

5

a +

a a

a

a , v i (ớ a

n N

a + + ...

2,

+ +  , v i (ớ a ... + + 6 a ... + 1 2  , v i (ớ a

(cid:0) (cid:0) ) (cid:0) (cid:0) ) n N * )

S 2 ẫ

2

3

99

= + +

+

+ +

=

A <

A

B

1 4 4

4

... 4 ,

100 4

ướ H ng d n: Bài 32: Tính :  = + + a)  a a S 1 + = + 2 b)  a S 1 1 = + c)  H ng d n:

B 3

ứ ằ . Ch ng minh r ng: . Bài 33 Cho

ẫ ướ

ị ủ ứ ể H ng d n: Bài 34: Tính giá tr  c a bi u th c:

30

+ +

+

a A )

+ +

= +

+

b B )

ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7 ề = +

Các chuyên  đ                                                               B i d 9 99 999 ... 999...9 1 2 3 ch s��   50  9 99 999 ... 999...9 1 2 3 ch s�� 200

ứ ấ

ệ ố

Chuyên đ  1: ề i toán ch a d u giá tr  tuy t đ i.

gi

ướ ẫ H ng d

x

x

x

0

ế (cid:0) (cid:0) (cid:0) 1­Ki n th c c  b n: x (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ơ ả 0 x

x

x

x

;0

xx ;

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

y

x

y

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

y

x

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

ơ ả

y ạ

ạ 2­ Các d ng toán c  b n: x   bi * D ng toán 1: Tính tế

(cid:0)x

(cid:0)x

(cid:0)x

1(cid:0)

2(cid:0)

25

:

0

3 5

3 13

1 2

(cid:0) 1) 2) 3)

....

.....

1 4.1

x 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 5) 4)

5

x

1

1

1

....

1

2

....

1 7.4 1 2

1 100 .97 1 4

1 3

1 5

1 5 1 5.3 4 9.5

1 49.47 4 .97 101

1 x x 2 101

1 3.1 4 5.1

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 7) 6) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

x

4.33.22.1

....

.99

100

2

1

2 1(

2

...

49

2)(

)

1

1 5

1 100 1 5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 9) 8)

ạ ế * D ng 2: Tìm x bi t

(cid:0)x .2

1

(cid:0)x

(cid:0)x

3(cid:0)x

0

5

0

1 5

1 3

3 5

25 (cid:0) 8

5 23

(cid:0) (cid:0) (cid:0) 1) 2) 3) 4)

x

(cid:0)x

x

75,1

5,2

25,1

2

5

13

3

2

1 3

3 7

2 3

2 (cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 5) 6) 7)

2 (cid:0)

(cid:0)x

2

7

3

x )73(

(cid:0)x

2(

)5

9

2 (cid:0)x

4

11 10

1 4

(cid:0) (cid:0) 8) 9) 10) 11)

1 5 * D ng 3: Tìm x, y, z  bi

z

y

x

x

y

0(cid:0)

3

5

2

7

0

2

2

2

ạ ế t (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 1)

x

y

z

2

3

0

1

x

y

z

(

)1

(

(

0

)

)

1 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 3) 4)

1 2 x

y

x

x

1 3 43

32

21

1 2 x )(1

1

(

)1

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 5)

0                             6)  ể

2

ứ ạ 2)  5 2 y ị ủ *D ng 4: Tính giá tr  c a các bi u th c sau.

x

A

x

2

5

(cid:0)x

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) v i  ớ 1)

B

xy

x

x

xy

2

(5

)3

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ớ 2) v i x=y=2

C

x

x

x

22

1

1 4

1(cid:0) 3 y 1(cid:0)x 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) 3) v i ớ

31

x

D

6

3

1(cid:0)x

ồ ưỡ ớ Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7 (cid:0) (cid:0) (cid:0) ề 3 2 x 4)

E

x

y

xy

y

2

5

7

2 (cid:0)

0

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

y

1

2

0

x

G

2

6

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) v i ớ v i ớ x xy 5)  6)

xM

x

x

ạ v i ớ ể (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x ứ 13

3

9

2

5,6(cid:0)x

x

x

x

3

2

1

1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

x

5

3

5

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) v i ớ 15

y 3 ọ * D ng 5: Rút g n các bi u th c sau  v i ớ 5 2  v i ớ

1)  2) N= 3) P=

C

ạ *)D ng 6: Tìm giá tr  l n nh t , giá tr  nh  nh t. (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x 3(cid:0)x ị ỏ ấ x 25,4

5,0

25,0

x 7 ị ớ ỏ

x

3

5,4

75,0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

E

x

x

2005

2004

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ ấ ủ ấ ủ ấ ủ

ị 1, Tìm giá tr  nh  nh t c a:   ị ớ D 2, Tìmgiá tr  l n nh t c a :  ị ỏ 3, Tìm giá tr  nh  nh t c a :  ự ọ  h c : 3­ Các bài toán t

ớ ứ

Bài 1: Tính giá tr  bi u th c: A= 2x+2xy­y v i | x| = 2,5 và y = ­3/4 Bài 2: Tìm x , y bi

ỏ ị ể t: ế a) 2.| 2x­3|= 1/ 2 b) 7,5 ­3 |5­2x|=­4,5 c) | 3x­4|+ |3y+5| = 0 ấ ị Bài 3: Tìm giá tr  nh  nh t:

a) | 3x­ 8,4| ­14,2 b) |4x­3|+|5y+7,5| +17,5 ị ớ Bìa 4: Tìm giá tr  l n nh t: F= 4­ |5x­2|­ | 3y+12|

Ề Ố Ậ

Ố Ự

ế ố ậ ướ ạ ố ố t các s  th p phân sau d i d ng phân s  t ả i gi n

)21(,4:)6(3,2)1(,12

(cid:0) (cid:0)

3)3(,0

)2(4,0

1 3

(cid:0) (cid:0) CHUYÊN ĐỀ: CÁC BÀI TOÁN V  S  TH P PHÂN­ S  TH C­ CĂN  B C HAI. Bài toán 1: Vi 0,(1);  0,(01); 0,(001); 1,(28);  0,(12);  1,3(4);  0,00(24);   1,2(31);  3,21(13) Bài toán 2: Tính                       a) 10,(3)+0,(4)­8,(6)                       b) (cid:0)                       c)

116 99

ể ổ ỳ ướ ạ d ố ậ i d ng s  th p phân ễ ố ữ ố Bài toán 3: Tính t ng các ch  s  trong chu k  khi bi u di n s

ố ố

81,11(

(cid:0)B

(cid:0)A

4).25,6:56,4( 31,2

125,0.4

ẫ ủ ứ ễ ố ậ i gi n bi u di n s  th p phân 0,(12) ơ ể ả ế ả ế (cid:0) (cid:0) b) a) (cid:0)

ể ọ ầ vô h n tu n hoàn. ủ ử ổ  và m u c a phân s  t Bài toán 4: Tính t ng c a t ể ị ị ủ Bài toán 5: Tính giá tr  c a bi u th c sau và làm tròn k t qu  đ n hàng đ n v 25,2).19,8 75,6 ứ Bài toán 6: Rút g n bi u th c

32

(cid:0)M

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7 (cid:0) (cid:0)

)6(1,0)3(,05,0 )3(8,0)6(,15,2

(cid:0) (cid:0)

ứ Bài toán 7: Ch ng minh r ng:

ằ 0,(27)+0,(72)=1

tế Bài toán 8: Tìm x bi

x

(,0)3(,0

384615 )

x

.

)2(,0

3 13

)3(,0)6(1,0 )6(1,1)3(,0

)3(0,0

50 85

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) (cid:0) (cid:0)

x

10

(cid:0) (cid:0) (cid:0) d) 0,(12):1,(6)=x:0,(4)

3

2

A

Nm

)

(;

m

3 2 m )(1

m 5 6)2

c) (cid:0) )62(,0)37(,0                    e) x:0,(3)=0,(12) Bài toán 9: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Cho phân s  ố (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ứ ố ố

ễ ể ậ ạ ầ ố

ữ ạ Ề Ố Ậ

Ố Ự

m mm ( ả ằ a) Ch ng minh r ng A là phân s  t i gi n. b) Phân s  A có bi u di n th p phân là h u h n hay vô h n tu n hoàn? vì sao? CHUYÊN ĐỀ: CÁC BÀI TOÁN V  S  TH P PHÂN­ S  TH C­ CĂN  B C HAI. Bài toán 10: So sánh các s  sauố

1

5:

5,0

100

25 (cid:0)

9

25 (cid:0)

9

1 9

9 16

4 25

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) và b) và (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

a

ba

b

(cid:0) (cid:0)

(cid:0) 2

3

2 (cid:0)

2

2

ậ ố

x

x

23

2

3

x

x

1

2

1

2 ; (cid:0) 0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

c)  tế ươ ớ ng thì  c) CMR: v i a, b d tế Bài toán 11: Tìm x bi ủ a) x là căn b c hai c a các s : 16; 25; 0,81; a b) (cid:0) 2 Bài toán 12: Tìm x bi

(cid:0)x

1 2 (cid:0)

x

x

x (cid:0)

x

2

0

9 16

(cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c) (cid:0)

(cid:0)x

(cid:0)x

A

25 9

1 1

(cid:0) (cid:0) ộ ố ị . CMR v i ớ và thì A có giá tr  là m t s  nguyên Bài toán 13: Cho (cid:0)

16 9 ể

x x ố

ộ ố ể ị Bài toán 14: Tìm các s  nguyên x đ  các bi u th c sau có giá tr  là m t s  nguyên

A

B

7 x

3 x

1

3

A

x x

1 3

(cid:0) (cid:0) a) b) c) C= (cid:0) ứ 2 (cid:0)x (cid:0) (cid:0) ể ố ố ị Tìm s  nguyên x đ  A có giá tr  là s  nguyên Bài toán 15: Cho (cid:0)

2

2

2

2

:25,54,2:22

7

:

2

:

2 :2:

1 7

5 7

22 81

ệ ự Bài toán 16: th c hi n phép tính (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ị ể ứ ợ Bài 17: Tính giá tr  bi u th c sau theo cách h p lý.

33

1

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

1

2

1 49

1 49

77

(cid:0)A

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

64 2

4 7

2 7

4 343

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

2

ằ ợ Bài toán 18: Tính b ng cách h p lý.

5

(cid:0)M

1

2

25 204

5 374

5 196

2

21

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

y

x

y

z

2

0

2

ẳ ứ Bài toán 19: Tìm các s  x, y, z tho  mãn đ ng th c ả 2 ố 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

2

7

(cid:0)M

18

:

225

8

.

:

12

8

:

2

2 3

49 4

1 3

6 7

1 3

1704 445

ệ ự Bài toán 20: th c hi n phép tính (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

23 Ố Ữ Ỉ

CHUYÊN Đ :Ề  NHÂN, CHIA S  H U T  ­ ÁP D NG. **********

+

+

3

4

3

7

.31

0, 75.8

1 3

1 2

1 + 6

1 7

1 2

5 4 : 9

5 7

5 7

�� : �� ��

� + � �

4 � � � � 5 : � � � � 9 � � � �

- - - - - c) b) a) Bài toán 1: Tính  11 23

46

2

10

� 2 � � 3 4

3 4 � 13 � �

+

4

25

:

4

25 16

27 8

2 3

1 + 2

9 125 � : � 16 64 �

� � �

3 � �   � � 4 � �

14

12 23 � .230 � � 1 3

1 + 25 2 7

5 27 3 10 + 3 7

� � �

5 6 �� : 12 �� ��

=

- - - - e) g) d) -

+

+

+

B

A =

....

1 4 � 1 � � Bài toán 2: Tính 1 1.2

= -

+

=

+

+

+

- - - a) b)

C

D

66.

124.( 37) 63.( 124)

n 333333 303030

1 �  v i ớ n N(cid:0) �+ 1 � 33333333 42424242

1 99.100 � � �

1 1 � �� � � 1 ..... 1 1 � �� � � 2 3 � �� � � 7 33 3333 � � 2020 4 12 �

�   � �

+

+

+

+ + +

+

1 2.3 1 1 1 � + - + � 3 11 2 � Bài toán 3: Tính    A = + 1

+ (1 2)

+ + (1 2 3)

....

(1 2 3 .... 16)

1 2

1 16

1 3 tế

- - c) d)

Bài toán 4: Tìm x bi

x

+ x

(2

3)

1

0

2 3

3 10

1 + = x 3

� = � �

- - a) b) c)

=

=

+

x

x

(5

0

x +

x

2

1

:

3 7

3 � � 4 � 3 8

21 13 3 7

1 7

2 3 3 14

5 x + = 7 � 1) 2 � �

1 � = � 3 �

=

- - d) e) g)

A

1

1

=

- - - - . So sánh A v i ớ Bài toán 5: Cho

B

1 .....

1

1

1 2 1 4

1 9 11 21

2 5 1 1 � �� � � � 1 ..... � �� � � � 10 3 � �� � � � 1 1 � �� � � � �� � � 100 9 � �� � �

� . So sánh B v i ớ � �

- - - - Bài toán 6: Cho

34

11

2

7

+

ề ớ ng HSG Toán l p 7

193 + 17

33 34

25

� . � �

� 3 � � � 193 386 � �

+

=

=

A

B

2

1,11 0,19 13.2 + 2, 06 0,54

7 8

1 4

23 26

� 5 � �

� 0,5 : 2 � �

- Bài toán 7: Tính Các chuyên  đ                                                               B i d 1931 9 � + . � 2 � ồ ưỡ � � � - - - - Bài toán 8: Cho

�� � : � �� 1931 3862 � �� 1 1 � � + : 2 � � 4 2 � � x Z(cid:0) ể  đ  A

1 3

1

0,125

0, 2

=

+

+

A

.

- - - - -

5 8

1

0,375

0,5

1 7 3 7

3 10

b) a) - - - - - - a) Rút g n A, B                   b) Tìm  Bài toán 9: Tính giá tr  các bi u th c sau 3 1 3 64 3 7 13 4 16 1 2 2 1 2 4 16 7 13 3 ể 3 256 1 64

x

1 :

= 128

5 :

1

1 - + 5 3 - + 5 4141 4242

20 21

636363 646464

1 1 + - 3 2 3 + 4 �� �� ��

� 4 � �

�� �� ��

�                                                � �

- - - - t    ế Bài toán 10: Tìm x bi

Ộ Ố

Ệ Ố Ủ

x(cid:0)

Ứ :  ị ấ ả i toán :

x(cid:0)

/

/

x (cid:0) y / / /x/ ­ /y/

a(cid:0)

ố (cid:0) ộ ố ộ ổ ủ ủ (cid:0) ỏ ơ ệ

x

x

a

ớ (cid:0) (cid:0) Chuyên đ :ề              I. GIÁ TR  TUY T Đ I  C A M T S   A.KI N TH C ộ ố ư ệ ố ủ             Giá tr  tuy t đ i c a m t s  l u ý  các tính ch t sau trong gi ộ ố          1/ GTTĐ c a m t s  thì không âm  / x /  ơ ặ ằ ớ      2/ GTTĐ c a m t s  thì l n h n ho c b ng s  đó  / x /   ơ ổ ớ      3/ GTTĐ c a m t t ng không l n h n t ng các GTTĐ /x + y / ệ                                      Hi u không nh  h n hi u các GTTĐ / x­y/      4/ GTTĐ  :  V i a > 0 thì:    /x /  = a   <=>  x  =   a / x /  > a  <=>   (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Ậ :

x

ị ủ ạ (cid:0) (cid:0) ứ  : ớ ị ể ứ ộ 22 v i  /x /  =  0,5

ể 1 ặ ả / x/    <  a  <=>   ­a< x< a Ệ B. LUY N T P                      1. D ng:  Tính giá tr  c a m t Bi u th c         Bài 1 : Tính Gía tr  bi u th c  A = 3 x                     Gi i:   / x /  =  0,5  <=>  x  =  0,5  ho c  x  =  ­ 0,5

ế ế

­   N u  x = 0,5  thì  A  =  0,75                         ­   N u x = ­ 0,5 thì  A  =  2,75 ể ọ ứ ấ ứ ị ệ ố Rút g n Bi u th c có ch a d u Giá tr  tuy t đ i

ể ạ                                        2.  D ng :   ứ ọ         Bài 2 : Rút g n bi u th c  A  = 3 ( 2x  ­  1  )  ­ /  x  ­  5 / (cid:0) Gi i :  v i   x ­ 5

ớ ớ

ợ ứ ị ủ ế ớ 0  <=> x   (cid:0)  0 thì   / x ­5 / =    x  ­  5 0  <=> x  < 5 thì   / x – 5 / = ­ x + 5 ỏ ng h p  ng v i hai kh ang giá tr  c a bi n x

ả ế ế ị ủ ứ ấ ứ ẳ Tính giá tr  c a bi n trong Đ ng th c có ch a d u GTTĐ:

ế ế t  2 / 3x – 1 / + 1  =  5

ườ ả ả                                v i   x –5  < ườ                                Xét c  2 tr (cid:0) 5   thì A = 3 (2x – 1 ) – ( x – 5 )   =  5x + 2                                a/ N u  x                                 b/ N u  x < 5  thì A = 3 ( 2x – 1 ) – ( ­x + 5 ) =  7x – 8 ạ  3. D ng:   Bài 3 : Tìm x . Bi              Gi                         Xét c  hai tr i :  Ta có  / 3x  ­  1 /  = 2  Nên  3x – 1  =  +2 và ­2 ợ ng h p :

35

ề ớ ồ ưỡ ng HSG Toán l p 7

b/  3x ­  1  =  2  =>  x  = ­

ị ứ

ế ủ ổ

ả ườ 0       Do đó (1) x y ra 4 tr i :   Ta bi n đ i  /a (b – 2 )/ = / a ( 2 – b )/   (1)   vì /A/ = /­A/ ợ ng h p :

ố ợ ườ ng h p :

0, b > 0  thì (1)  a + b = a – b <=> b = ­ b (không x y ra )   0, b  (cid:0) (cid:0) ậ ứ ầ ỏ ẳ  0 thì (1)  a = b = a + b <=> Đ ng th c n y luôn luôn   0, b  (cid:0)  0 th a mãn bài toán .

ả ỏ  0 thì (1)  a + b = ­a + b <=> a = ­a ( không x y ra ) (cid:0) ế ả ị

0, b  (cid:0) ứ ủ ể ặ  0 ho c a < 0 , b  > 0                          ệ ố  : ứ ấ

ủ (cid:0) ọ ớ 0 =>  2 / 3x – 1 /   (cid:0) 0

ủ ậ ­  4    i  3x – 1 = 0 <=> x = 1/3

ằ ạ i=2

GTNN

x

/3

0

/

ủ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

0 ủ

(cid:0) ọ ớ 0    =>  ­ /  4 / x  ­  2 /   (cid:0) 10

ậ 10 i  x = 2

GTLN

khix

2

0

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

GTLNlla

khix

2/3

1

0

ủ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Các chuyên  đ                                                               B i d                         a/  3x – 1  =  2   =>  x  =  1 1 3 ớ ẳ Bài4 : V i giá tr  nào c a a,b ta có đ ng th c  : /a ( b – 2 ) / = a ( 2 – b )? ả             Gi                        / A /  =  A  <=> A   (cid:0)                                   a/       a  =  0  thì  b tùy ý                                         b/       b  =  2  thì a tùy ý                                   c/       a  >  0   thì  b  <  2                                             d/       a  <  0  thì  b  >  2         Bài 5 :  Tìm các s  a , b   sao cho    a  +  b  =  / a /  ­  / b /   (1)              HD:  Xét 4 tr              a/  a  (cid:0)              b/  a  (cid:0)                                                   đúng.V y : a                                      c/ a < 0 , b  > 0 thì (1)  a + b = ­a – b <=> a = ­ b . Vây a < 0 và                                                           b = ­a   th a mãn bài toán .              d/ a < 0 , b  (cid:0) ậ         K t lu n : Các giá tr  a,b ph i tìm là   a       4  . D ngạ     Tìm GTNN , GTLN c a bi u th c ch a d u GT tuy t đ i         Bài 6:   a/Tìm GTNN  c a   A =  2 / 3x – 1 /  ­   4                            V i m i x ta có / 3x – 1 /                                             Do đó   2 / 3x  ­  1 /  ­  4   (cid:0) ạ                                            V y GTNN c a A = ­4 t                           b/ Tìm GTNN c a B= 1,5 + /2 ­ x / ạ                          HD:  B đ t GTNN b ng 1,5 t                          c/  Tìm GTNN c a C = /x­3/                          HD:Ta có x 0       Bài 7:    a/ Tìm GTLN c a  B = 10  ­  4 / x  ­  2  /                          V i m i x ta  có / x – 2 /                                              Do đó  10­  ­  4 / x  ­  2 /    (cid:0) ạ ủ                                            V y  GTLN c a  B = 10 t ủ                b/ Tìm GGLN  c a  B =  ­/ x+2 /                     HD:   C= ­ /x+2/                c/ Tìm GTLN c a  C=  1 ­ /2x­3/                     HD:  D = 1­/2x­3/

/

ủ ớ Bài 8:    Tìm GTNN c a  C = ố  v i x là s  nguyên

ặ ặ

6 (cid:0)x 3/                         ­   Xét   / x /  > 3  =>  C > 0                         ­    Xét  / x /  <  3 => / x / = 0;1ho c 2 => c = ­2 ;­3 ho c ­6 ậ                               V y GTNN  c a  C = ­6  <=>  x = 2 ; ­2 .       Bài 9  Tìm  GTLN c a   C =  x   ­  / x /

36

ề ớ ồ ưỡ ng HSG Toán l p 7

3

(cid:0) ấ 0 (cid:0) ủ ừ ậ 0

x

/2

3 2 x

(cid:0) (cid:0) (cid:0) :           Tìm giá  tr  bi u th c :  4/

3(cid:0)

ứ ọ ể (cid:0) ớ

ằ ớ (cid:0) ằ ớ x < 3và b ng  ­2x ­5  v i x ớ   3.

ủ ứ  :

ủ ủ

ủ (cid:0) ủ

ứ ủ

ủ Các chuyên  đ                                                               B i d                         ­ Xét  x   (cid:0)   0  =>  C  =  x  ­  x  =  0                     (1)                         ­ Xét  x  <  0  =>   C  =  x – (­ x )  =  2x  < 0       (2)                            T  (1) và (2) ta th y   C                              V y   GTLN  c a  C  =  0  <=>  x                                 ị ể ứ    Bài 10    ớ a/  A   =  6 x             v i x = ­2/3                         (đs 20/9) ớ b/  B  =  2/x/ ­ 4/y/                          v i x = ½  và y = ­ 3            (đs  ­8  ) Bài 11  :          Rút g n bi u th c :                                                                                                 a/   3 (x  ­  1 ) – 2 / x + 3 /               (đs :x – 9  v i x ớ  ;5x+ 3 v i x  < 3)               b/  2 / x – 3  /  ­  / 4x  ­  1 /              (đs: = 2x+5 v i x < ¼ ; B ng ­6x+7 v i                                                                          ¼  (cid:0) ể Bài 12 :          Tìm GTNN c a các bi u th c a /    A  =  2 / 3x – 2 /  ­ 1                 =>      GTNN c a A = ­1  <=>  x = 2/3 b/     B  =   5 / 1 – 4x /  ­ 1                =>      GTNN  c a B = ­1 <=>  x = 1/4 c/     C  =   x 2  + 3 / y – 2 /  ­ 1         => GTNN  c a C = ­1 <=>  x = 0 ; y = 2 d/     D  =   x  +  / x /  ( xét x > 0 ;c < 0)  => GTNN  c a D =  0  <=>  x    0 ể Bài 13:         Tìm GTLN c a các bi u th c : e/      E  =  5 ­  /  2x  ­  1 /                        =>  GTLN  c a E = 5   <=>  x = 1/2

/

ủ f/       F  = =>  GTLN  c a F =1/3  <=> x =2 (cid:0)

x

1 3/2 2 /

(cid:0)x x (cid:0) /

ố ớ g/      G  = v i x là s  nguyên

C

1

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

G

1

1

2 x

x

(cid:0) HD : Xét 3 TH :  *       x                              *       x  = 1  <=> C = 1  2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) *      x

2 x

ấ ấ ớ ỏ ấ ớ ỏ Ta th y G l n nh t khi ấ  nh  nh t . Mà ấ  l n nh t <=> x nh  nh t

2 x ủ

ế t  /x/  < a  <=>  ­a < x < a

t c x = 1 khi đó G = 3   =>  GTLN c a G = 3  <=> x= 3 BÀI 14: Tìm x sao cho :           a/   /  x ­ 2 /  < 4                HD:    Ta đã bi                           Nên   /x­2/<4  < 4 <=>    ­4 < x ­ 2  <4                                                         <=>   ­4+2 < x <  4 + 2                                                         <=>       ­2 <  x  <  6

x

/

/

/

1 2

(cid:0) (cid:0) ủ ể ả ị Bài 15:   Cho  A =  /x­ Tìm kho ng gía tr  nào c a x  thì bi u

ứ ế

3 2 ụ

ấ ậ ả ộ                 th c     A không ph  thu c vào bi n x  ?                HD:   Ta l p b ng xét d u :

x 1/2                  3/2

37

ồ ưỡ ớ Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

ề   x ­ 1/2   x  ­3/2 ­              /         +          0            +          ­               0        ­           /            +

Xét các tr ợ ng h p: (cid:0)

(cid:0) x

2/3(cid:0)

(cid:0) ườ x<1/2               => A  =(1/2 ­ x) ­ (3/2­x )  =  ­1 1/2 =>  A = (x ­1/2 )­(3/2 ­ x )  = 2x ­2

ặ ị ể

ậ ụ ế

ộ Ị Ủ

ươ : (cid:0) X >3/2            =>   A = (x ­1/2)­(x ­ 3/2)   =    1 ứ ớ                V y v i     x < 1/2   ho c  x  > 3/2  thì giá tr  bi u th c  A không                        ph  thu c vào bi n x Ể Ả Ế Ứ  II.GÍA TR  C A BI N Đ  X Y RA Đ NG TH C Ứ Ệ Ố Ấ Ặ      HO C BĐT CH A D U GIÁ TR  TUY T Đ I                             1/Ph ng pháp chung

ặ ể ị ủ ệ ố ấ ẳ

ả ứ ả ấ ồ ẳ ể ậ ứ ử ấ ị ệ ố ứ ấ ị

x

x

6

1

3 I:Ả

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ế ế ằ t r ng :         (1)

ư ứ ấ ả

ế Đ  tìm giá tr  c a bi n trong đ ng th c ho c B t đ ng th c ch a d u giá tr  tuy t đ i là xét  ị ủ các kho ng giá tr  c a bi n đ  l p b ng xét d u r i kh  d u giá tr  tuy t đ i . Ví d  ụ 16:  Tìm x .Bi  a/                      GI         Xét  x­1 = 0 <=>x = 1                      và xét  x­3 = 0 <=> x =  3                 x­1< 0 <=> x < 1                                 x­3 < 0 <=>  x < 3                 x­1> 0 <=> x > 1                                 x­3 > 0 <=>  x > 3 Ta có b ng xét d u  các đa th c x­1 ; x­3 nh  sau :                               1                             3       x         ­                     0             +              /              +    x ­ 1         ­                     /               ­              0              +   x  ­ 3

ẳ ứ

ị ầ ầ ả ộ

ả ả

ậ ả Đ ngth c (1)   (­x+1)+(­x+3)=6      (x­1)+(3­x)= 6             (x­1)+(x­3) = 6                          ­2x=2                                   0x = 4                            2x = 10                          x=­1                         (không có giá tr                          x = 5 ộ                        (giá tr  n y thu c        nào tho  mãn (1)       ( giá tri n y thu c                        kho ng đang xét)                                            kho ng đang xét)                        V y x = ­1 và x = 5 thì tho  mãn (1)

x

5

7

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x  b/       x       x+2       x­5 ­2                                      5    ­             0            +                        /          +       ­             /             ­                         0         +

ả ượ ạ *   Xét kho ng   x <2        Ta đ c  ­2x  = 4  <=> x= ­2 (lo i)

38

(cid:0) x

5(cid:0)

ồ ưỡ ớ

(cid:0) x

ượ ớ ề ả ng HSG Toán l p 7 ả ậ Các chuyên  đ                                                               B i d ọ    Ta đ c 0x  = ­0 đúng v i m i x trong kho ng đang xét . V y  ­2

(cid:0) x

5(cid:0)

(cid:0) Xét kho ng­2 5(cid:0)

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ậ      ­2 4

(cid:0) Xét kho ng x >5     Ta đ oc  2x=10  <=>  x = 5 ( lo i) ạ ự ả ế      K t lu n:  x x x 2 c/                             x       x+3       x­ 4 ­3                                      4    ­             0            +                        /          +       ­             /             ­                         0         +

(cid:0) x

4(cid:0)

ủ ị

ả ộ ộ c  ­2x = 7 <=> x= ­3,5( thu c kho ng đang xét) ượ ả c 0x  = 1=> không có giá tr  nào c a x tho  mãn. c  ­2x = ­7 <=>x = 3,5 không thu c kho ng đang xét .

x

x

3

1

ế ả *Xét kho ng  x < 3 ta đ ả *Xét kho ng ­3 ả * Xét kho ng x>4  Ta đ                    K t lu n (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ượ  ta đ ượ ậ  :  v y x = ­3,55 ậ t:  ế x 1 (2)

ươ Ví d  17:ụ   Tìm x , Bi ự : T

(cid:0) x

3(cid:0)

ị ầ ả ng t (cid:0) Xét kho ng x< 1 Ta có  (2) =>(1­x)+*3­x)­3x<­3<=>x>1( Giá tr  n y không

3(cid:0)

ị thì (2)=>(x­1)+(3­x)2x>1 => Ta có các giá tr   1

ả ộ thu c khoo ng đang xét) (cid:0) Xét kho ng 1 ả           (3) ả (cid:0) Xét kho ng x >3 => ta có (x­1)+(x­3)x<5.

ừ ậ T  (3) và (4) các giá tr  c n tìm là :   3

ữ ạ Ta có các giá tr  :   3

ở ệ . Trong nh ng d ng  ể  trên ta có th

)(xf

i b ng cách khác đ ngi n h n.

a(cid:0) )(xg(cid:0) )(xg(cid:0)

ố ươ

)(xf (cid:0))(xf

)(xg

)(xg

ng pháp chung đã nêu  ơ ả ằ    =    a ( a là h ng s  d    =    g(x)          <=>1/g(x) 0(cid:0) )(xf ­ ng)     <=>f(x)=   &   2/f(x)=  = 0      <=>f(x)=

)(xf

)(xf

)(xf

hay  )(xg

ố ươ ố ươ ằ ừ +        <   a ( a là h ng s  d    >   a  ( a là h ng s  d = 0               <=> f(x)=0 và g(x) = 0 ng )      <=>­a< f(x)a

)(xf

ả ừ ư ạ Cách gi i t ng d ng nh  sau :

ằ ố ươ ng)

ị ủ ộ ượ ộ D ng 1ạ      ầ ượ t xét           Ta l n l ỗ ầ            M i l n tìm đ =    a ( a là h ng s  d   f(x)  =    a  và  f(x)  =  ­a ượ c m t giá tr  c a x ta đ ố c m t đáp s .

39

ớ ồ ưỡ ng HSG Toán l p 7 Các chuyên  đ                                                               B i d

(cid:0)x

7

5

(cid:0) (cid:0) t  :ế

x

293

17

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ề BÀI 18: Tìm x . Bi 4 26  a/                   HD:     Ta có : 5x+4  =  19        và    5x+4  =  ­19                            5x      =   15                5x      =   ­23                             x     =   3                      x      =   ­23/5  = ­4,6                              V y   x = 3 ;  ­4,6 16 ậ

x

65

7

(cid:0) (cid:0)

x

65

3

5

4

)(xf

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b/                           HD:  ....<=>  x=­1 và x = 10.                               1 ủ ả Không có giá tr  nào c a x tho  mãn (cid:0) (cid:0) (cid:0) ẫ  ­  Ta có: ị .

c/     3 ­ 4             HD: (cid:0)x ướ   d/      H ng d n:                                ­  Xét              =    g(x) D ng 2ạ

ệ ả ả

ả   0

ặ ả          Ta ph i tìm x ph i tho  mãn c  hai điêù ki n:                             1/  g(x)   (cid:0)                             2/  f(x) = g(x)  ho c  f(x) = ­ g(x)

x

x

2

1

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

5 ề

x

5,2 x

mdk

0 5

t /(4

)1(

x

x

khongtmdk

2

1

(2

)1(

x ậ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ấ ệ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Bài 19: Tìm x .   t:  ế  a/  Bi             ­ Xét đi u ki n th  nh t:  2x­5  x 21 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ệ ề             ­ Xét đi u ki n th  hai (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

x

79

5

3

5                                                 V y x = 4         t:

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ế . b/ Bi

x

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ấ ề ệ ­ Xét đi u ki n th  nh t  5x­3

x

x

3 5 x

tmdk

79

5

(1

)1(

x

3 x

x

tmdk

(3

)1(

79 ậ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ề ệ ứ ­ Xét đi u ki n th  hai (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

x

53                                        V y  x = 1 ; 3 x 8

2

1

4

x

x

1

2

71

)(xg

)(xg

)(xf

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c/ Bi t:   ế (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x 4 (cid:0))(xf ả

= 0

­     ệ ề

ặ ...<=> D ng 3ạ        hay       ả          Ta ph i  tìm x tho  mãn hai đi u ki n f(x) = g(x)                                                               ho c f(x) =­g(x)

x

x

5

17

17

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ệ BÀI 20 : Tìm x  . ế 5 t:        a/ Bi    HD:       Ta có  17x­5    = 17x +5            Ho c  17x­5     = ­17x ­ 5                         17x­17x = 5+5                          17x+17x = ­5+5                           0 x    = 10                             34x         =  0                              Vô nghi m                             x        =  0

40

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

x

x

22

9

3

xg )(

xf )( ả

0 ả

b/  Bi (cid:0) (cid:0) (cid:0) ....<=>  x =22 và 2 (cid:0) (cid:0)

ề ệ V y x = 0 ế t:  / 3x+ 4 /  =  2 / 2x ­ 9 / 4     HD:     D ng 4ạ .           Ta ph i tìm x tho  mãn 2 đi u ki n  f(x)=0 và g(x)=0

BÀI 21 :  Tìm x .Bi

x

x

0

13 14

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a/ t : ế 3 7

x

x

0

13 14

3 7

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ờ ằ ố ạ ả ồ HD:  a/ <=> c  hai s  h ng đ ng th i b ng 0.

&

3 7

x + 13/14 = 0 <=> x = ­13/14  và x­ 3/7 = 0 <=>x=3/7. (cid:0) ậ V y  x  =

13 14 ả x

y

2

2,4

0

x

x

x

0

/38,1 y

y

y

/ 12/

/2,4

0

2

38,1 2,4

0 0

38,1 1,2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ặ ố  b/  Tìm c p s  x,y tho  mãn : 38,1 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) HD:       b/ ....<=>

x

x

x

x

3

(

)(1

)3

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c/

x

hoac

0

0

x

3

)3 x

x

3 hoac 1

)(1

)3

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) HD:     c/ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

0 ả

xx ( x ( ặ ố ự d/ Tìm c p s  th c x ; y tho  mãn:                                              / 2x­0, (24) /  +  /  3y  + 0,1 (55)  /   = 0

y

3/

/)5(1,0.

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) HD:   <=>  /  2x­

x

y

2/

/

3/

1.

/

0

5 9

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) <=>

y

/

/

0

3/

24 99 24 99 8 33

(cid:0) (cid:0) (cid:0) <=>  / 2x ­

y

/

0

3&0

8 33

1 10 1 10 7 45 7 45

(cid:0) (cid:0) (cid:0) Vì: /2x­

x

2

0

4

x

0

/

33

8 33

7 45

y

3

0

8 33 7 45

y

7 45

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Nên: /2x­ /+/3y+ <=> (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

a

a

a

xf )(

xf )(

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ố ư ằ ( a là h ng s  d ong) D ng 5ạ

.   BÀI 22: Tìm x.

41

(cid:0)x

1

3

5

ớ ồ ưỡ ng HSG Toán l p 7 (cid:0) ế Các chuyên  đ                                                               B i d <=> ­5  < 3x ­ 1  <  5 ề t          HD :  a/

(cid:0)x

10

37

7

(cid:0) t ế

x

83

19

x

19

2

11 4

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a/  Bi                                         ­4   <  3x      <  6                                         ­4/3 <   x      < 2 b/ Bi                  HD:b/     ...<=> ­37 < 10x+7 < 37 <=> ­4,4 < x < 3               ...<=>­19  (cid:0) c/ Bi 3­8x t ế

(cid:0) a

xf )(

(cid:0) (cid:0) (cid:0) D ng 6ạ

f(x)  > a .                                                                   f(x) < ­a

BÀI 23:   Tìm x .

(cid:0)x

15

1

31

(cid:0) a/  Bi t;  ế

15

1

31

32

x

x x

15

1

31

15 x

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) HD:     ......   <=> (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

2

5

4

25

x

x

(cid:0)x 2

5

21

13

x

21

8

(cid:0) (cid:0) b/ Tìm x . Bi t  ế (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) .......<=> (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x 5 2 ặ ố

y

x

ề ệ ả Bài 24. Có bao nhiêu c p s  nguyên (x;y) tho  mãn đi u ki n sau : (cid:0)

ế ế ặ ố ặ ố c    2 c p s  là (0;4)và(0;­4) ượ c 4 c p s  là ((1;3);(­1;­3);

(cid:0) 2  thì y = (cid:0) (cid:0) 3  thì y = (cid:0)

ế ế ượ ượ c 4 c p s  là :................... c 4 c p s  là :...................

c   2 c p s  là .................... ẳ ượ ặ ố ứ (cid:0)

ự ả

4(cid:0)   a/                                  4(cid:0) ượ HD:  N u x =0 thì y =     ta đ (cid:0) 1  thì y = (cid:0)  3   ta đ          N u x=                                                                                 (1;­3);(­1;3) ặ ố  2   ta đ          N u x= ặ ố  1   ta đ          N u x=                                                                                (cid:0) 4  thì y =  0   ta đ ặ ố ế          N u x= ả ượ ấ ả ậ t c   16 c p s  tho  mãn đ ng th c đã cho c t          V y ta đ 4(cid:0) x y      b/    ặ ố ấ ả ươ t c  7 + 10 +6+2  = 25 c p s  tho  mãn BĐT đã cho     có t ng t HD.  T BÀI 25:   ả a/ Tìm x tho  mãn :   ( x + 2/3 ) ( 1/4 ­ x )  >  0                              HD:                a/ Cách 1

42

x

3/2

0

3/2 x

x

4/1

0

4/1

x

khongthedo

ngthoixayr a

3/2 (

)

x x

4/1

03/2 x 0

4/1

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Các chuyên  đ                                                               B i d x (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (x + 2/3 )( 1/4 ­ x) > 0<=> (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ả ấ

<=>   ­2/3  <  x  <  1/4 ậ               Cách 2:  L p b ng xét d u:    Giá tr  xị ấ d u x+3/2 ấ d u  1/4­x ứ ấ ủ d u c a B.th c ­2/3                         1/4       ­         0       +                   /           +       +        /        +                   0           ­       ­      ­2/3      +                  1/4        ­

0

1 x

x 2 3

ứ ể ế ậ                                                                    V y Bi u th c > 0 n u      ­2/3  < x   <  1/4 (cid:0) (cid:0) ả b/ Tìm x tho  mãn: (cid:0)

x

x

2

2/1

khongthexa

yra

0

(

)

01 x

x

3

0

4/1

1 x

x 2 3

x

x

2

2/1

x

0

3

2/1

01 x

x

3

0

3

1 x

x 2 3 ậ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) HD: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ể                                V y bi u th c  < 0  khi  ­3  <  x  <  1/2                                                           Chuyên đ  2:ề                CH NG MINH  TAM  GiÁC

Ủ Ổ

ế ứ ầ ớ :

ộ ổ ủ

ỗ ủ ề ớ

ề ớ ằ ằ ộ

ủ ổ ổ ủ ằ ộ

ủ ề ổ

ở ỉ ạ ổ ộ ộ ằ  đ nh c a m t ngôi sao năm c nh ? (cid:0) ủ ẽ ứ  BC ) Ch ng minh :

A

ủ ị

D

(cid:0)

O

ẽ ắ ạ ộ i  O .

C

B

ẽ ạ ộ   ? E ẳ i B và C c t nhau t i  I . Tính góc  BIC theo ?

$1..  T NG BA GÓC C A TAM GIÁC Ki n th c c n nh ằ ộ              1­   T ng 3 góc c a m t tam giác b ng 180 đ  . ọ ụ              2­   Trong tam gíác vuông 2 góc nh  ph  nhau . ổ ằ              3­   M i góc ngoài c a tam giác b ng t ng hai góc trong không k  v i nó. ơ ớ              4­   Góc ngoài c a tam giác l n h n 1 góc trong không k  v i nó . ứ BAÌ 1   a/ Ch ng minh t ng 3 góc trong tam giác b ng 180 đ ?(B ng cách khác SGK) ứ              b/ Ch ng minh t ng các góc ngoài c a m t tam giác b ng 360 đ  ? ứ              c/ Ch ng minh góc ngoài c a tam giác b ng t ng hai góc trong không k  ? BÀI 2:   a/ Tính t ng các góc                b/ Cho  (cid:0) ABC : AC >AB . V  phân giác AD ( D                      Góc  ADC  ­  góc  ADB  =  góc B  ­ góc C  ? ử ụ              HD. S  d ng đ nh lý góc ngoài c a tam giác .  BÀI 3   Cho  (cid:0) ABC  có  góc A = (cid:0)               V  tia phân giác BD và CE ( D tu c AC; E thu c AB ) c t nhau t              a/  Tính góc BOC theo  (cid:0) ạ              b/ V  phân giác ngoài t

I

43

(cid:0)

(cid:0)

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

0 +

ướ ổ H ng d n ẫ  : T ng quát :  Ô =  90 và  góc I  =  90 0  ­

ˆ

ˆ ˆ CBBA

0

2 ủ ˆ ˆ BC

20

1

1

1

(cid:0) (cid:0) (cid:0) t = 20 0 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

2 ˆ ế BÀI 4 :  Tính các góc trong và ngoài  c a tam giác ABC . Bi ˆ ˆ ˆ = 3 Bˆ  = 180 0  ,               HD :  ..=> Â =  Bˆ + 20 0  ,      CBA ˆC  = 140 0 ˆA  =100 0 ;  ˆB  = 120 0 ,                      =>   Bˆ  = 60 0 , Â =  80 0 ;  Cˆ   = 40 0  &   ứ ˆ (cid:0) BA ˆ BÀI  5 : V  thêm và dùng đ nh lý góc ngoài . Ch ng minh :   AÔ B =                                                a                            A

ƯỜ

NG H P B NG NHAU C A HAI TAM Gia

ẽ ị

ề ạ ạ

ạ ọ

(cid:0) vuông cân ˆ: 090 ABC A

(cid:0) O                                               b                   B                                               Ủ Ợ Ằ $2. CÁC TR           Tam giác vuông               Tam giác    C nh huy n + C nh góc vuông      TH 1.           C­C­C      Hai c nh góc vuông                         TH 2.           C­G­C ề ọ ề      TH 3.           G­C­G    C nh GV+ G.nh n k  ; C.Huy n +G.nh n Ệ   : Ộ Ố        $ 3.    TAM GIÁC  VÀ  M T S  TAM GIÁC Đ C BI T     (cid:0) Ặ .  Đ UỀ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ị ABC : Đ nh nghĩa VUÔNG ABC :         Aˆ   = 90 0 AB=BC=AC AB=AC

ˆ ˆ ˆ CBA

ˆ ˆ (cid:0) CB

ˆ ˆ (cid:0) CB

Bˆ =

=180 0 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Quan h  cácệ góc 60 0 = 90 0 = 45 0

(cid:0)

2

2

2

. Cân  ABC:   AB = AC ˆ ˆ (cid:0)    CB ˆ 180 A(cid:0) 2 Bˆ20 (cid:0) Â=180

AC

(cid:0) ạ ổ

AB (cid:0) BC    BC > AB    BC  > AC

D

Quan h  cácệ c nhạ AB=AC AB=BC=AC AB=AC= c   BC= c 2 ạ ạ Tam giác A,B,C không  ẳ th ng hàng ˆ ˆ (cid:0) Â+ CB ˆ ˆ     C A 1 ˆ ˆ    C B 1    1 c nh< T ng          và > Hi u  ệ i 2c nh còn l

ạ ẽ ạ ỉ ứ i I . V  tia phân giác ngoài t

I

C

B 44

BÀI 6 :  Cho  tam giác  ABC    có  Â = 80 đ  , ộ Bˆ  = 60 đ  . Hai tia phân giác c a góc B và C c t  ắ ủ ộ A ạ ắ nhau t   i  D . Ch ng minh góc BDC  = góc C i đ nh  B c t tia CI  t ?    HD: Tính góc C = 40 đ  .                                               Tính góc BDC = 180 0  –(90 +30)

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

Các chuyên  đ                                                               B i d ộ = 40đ  =>gócC =góc

ẳ ể ủ ườ ủ ạ ớ ng th ng AB v i tia phân giác c a góc ngoài t i

ọ ỉ

Cˆ  => góc C = 18 0

ẻ ộ

  CB

(cid:0) ộ ộ =54+18 =72 đ =>gócE =180–(81+72)= 27 đ  .

BÀI 7 :  Cho tam giác  ABC có góc  A = 2  Bˆ  và  Bˆ  = 3  Cˆ   .               a/  Tính góc A ;B ; C ?               b/ G i E giao đi m c a đ                   đ nh  C  . Tính góc  AEC  ?                                                       B                 HD : a/Qui v  góc C =>góc A+B+C =10  ộ ộ                                                     =>  Bˆ  = 54 đ ; Â = 108 đ . ơ ề                                            b/  K  tia  AC x k  bù v i góc ACB=> góc AC x = 162 đ                  A                                    => AC E = 81 đ  vàộ                                             Â 2 =                                                  C

ỏ ỷ ệ ớ l v i 3;2;1 .H i tam giác ABC là

ạ i A .

PQR .

ố ẻ ế ằ liên ti p và  AB < (cid:0) (cid:0) ộ ABC (cid:0) ủ ế ộ t

ọ ộ ạ

E BÀI 8 :   Cho tam giác ABC có các góc A;B;C t                tam giác gì ?                                             HD : Ta có góc A:B:C=3:2:1 => góc A =90 đ                                                                       => Tamgiác ABC vuông t BÀI 9 :  Cho tam giác ABC có chu vi b ng 21 cm . Đ  dài 3 canh là 3 s  l ạ BC < CA . Tim đ  dài 3 c nh c a tam giác A. Bi            A                                                                          HD : G i đ  dài  3 c nh AB = 2n + 1 ,BC= 2n +3 và                                                                  CA = 2n +5 .                                                   Ta có AB+BC+AC= 6n = 12 => n= 2                                                                                    =>AB= PQ= 5 ;BC=QR=7,CA=RP=9 cm

ABD

ABC

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ CDB ấ CDA ứ ằ ?

B                              C BÀI 10:   Cho góc xÔy . Trên tia O x l y A , B và trên Oy l y C,D sao cho  OA=OC ; AB =  CD . Ch ng minh r ng  : a/   b /&                                                                                 D

45

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

ABC

cgc

CDB

ABD

cgc

CDA (

&)

(

)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Các chuyên  đ                                                               B i d                   C                                                           HD :

ẳ ng th ng qua

ế ườ ớ

ườ ẳ ứ ự ườ ọ ơ ọ ườ t AB = 3 cm , BC = 5 cm và CA = 4 cm .G i đ ớ ẳ ể  giao đi m các đ ng th ng qua C và    ng th ng b và c ; a và c  ; a và

ộ ?

A                 B BÀI 11 :  Cho tam giác ABC.Bi A và song song v i BC là a .Đ ng qua B song song v i CA là b và đ song song v i AB là c . G i M,N,P theo th  t ạ b . Tìm đ  dài các c nh tam giác MNP

ABC

BAP

gcg

CNA (

);

MCB . ạ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ

ấ ạ

ABC                       A                 HD : Ch ng minh  ủ                                                      =>Các c nh c a tam giác MNP dài g p đôi các c nh                  ươ ứ                                                      t                                                       NP = 2BC = 10 cm và  NP =2CA = 8cm .

ủ ng  ng c a tam giác ABC => MN=2AB =  6cm ;

B                            C

(cid:0) ạ ủ ẻ AM  và CK AM(cid:0) .

ọ ứ

MK

ớ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

MH gocHCB

BHM HCM

CKM KBM

gocKBC

HC

BK

//

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) M                                ể BÀI 12 : G i M trung đi m c nh BC c a tam giác ABC , k  BH                 Ch ng minh  :               a/  BH //  CK      ể              A                                      b/  M trung đi m c a HK                                                           c/  HC // BK  ?                      H                                                                    H D :  a/  BH // CK  vì cùng vuông góc v i  AM .       B         M             C                b/                                                       c/

ề ẽ ấ ọ i ta v  phía ngoài tam giác  y

cgc

AMN

BL

)

MLC

( cgc

ALN

NA

CM

(

)

ề BÀI 13 :  Cho tam giác  LMN có 3 góc đ u nh n . Ng ba tam giác đ u LMA ; MNB và  NLC . Ch ng minh r ng :  LB = MC = NA   ? (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ LMB ườ ằ NA HD : => LB = MC = NA . (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

L            A

M                   N

ắ ộ

ạ i  M .   a/ Ch ng minh góc  BIC là góc tù  ?

B BÀI 14:  Cho tamgiác ABC có Â = 90 đ  ;  ộ Bˆ  = 60 đ  . Phân giác góc B;góc C c t nhau tai I và  ứ ắ AI c t BC  t                                                        b/ Tính góc  BIC ?

46

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

Các chuyên  đ                                                               B i d                                                             A                                 HD:a/ Góc  I  1  > góc A 1   Góc ngoài tam giác BIM                                                         Góc I 2  > góc A 2   góc ngoài  tam giác CIM

 góc I > góc  A = 90 đ   = > góc BIC là góc tù . ộ

ắ ộ ạ i  D  .

ˆ

ˆ ˆ ˆ DABD

ˆ ˆ AC 2

;1

2

1

2

ˆ DD (cid:0) ˆ

ố (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) = 20 0

ˆ ˆ DD 1 ˆD =100 0 ,

ˆ ˆ CB ˆD = 80 0

2

2

1

1

ộ = 180 đ    =>

C       b/  ...=>  góc BIC = 180 – 45 = 135 đ  .ộ                        M                  B    BÀI 15 :  Cho tam giác  ABC có  góc B – góc C  = 20 đ  . Tia phân giác góc A c t BC t Tính s  đóc góc  ADC ? góc ADB ?              A                        HD :  => Ta có                                                         Mà

ọ ẽ ạ ằ ẳ

ố ớ ẽ ạ ẳ ằ

ABE

(cid:0) (cid:0)

ADC (cid:0) ọ

0

=

= KBHgocDAH BKH

ADH

90

=>  DE = BE ớ D D BE  ? (gcg ) ể & ể B               D             C BÀI 16 :  Cho tam giác ABC  có ba góc nh n . V  đo n th ng AD vuông góc và b ng AB ( D  ố ớ khác phía C đ i v i AB )  V  đo n  th ng AE vuông góc và b ng AC ( E khác phía B đ i v i  ằ AC ) . Ch ng minh r ng :  a/  DC  =  BE  ?                                                                    b/  DC   (cid:0)                              E                 HD : a/          D                                           c./ G i H là giao đi m AB v i CD và K là giao  ớ                    A                        đi m DC v i BE.

ắ ở D . Trên tia đ i BD

ố ứ ể ấ ố

ể ằ

KCA

(cgc

)

(cid:0) (cid:0) ứ ABE (cid:0)

B                 C BÀI 17 :  Cho tam giác ABC có góc B = 2  Cˆ  . Tia phân giác góc B c t AC  ấ l y đi m E sao cho  BE  =  AC .    Trên tia đ i CB  l y đi m K sao cho     CK = AB   . Ch ng  minh r ng  :    AE  =  AK   ?                                                                 HD :  Ch ng minh góc ABE = góc ACK   =>  AE  =  AK .                               A                                 =>                                                  D

B                                         C                          K

E

47

ề ớ ồ ưỡ ng HSG Toán l p 7

ớ ể

ố ấ ể ố ứ ể

ể ủ

AKM

BKC

AM

BC

//

)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

gocKAM BC

cgc ( CEB

AEN

AN

gocKBC AN BC //

&

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Các chuyên  đ                                                               B i d ể BÀI 18 :  Cho tam giác  ABC v i K là trung đi m AB và E trung đi m  AC . Trên tia đ i tia KC ấ l y đi m M sao cho  KM = KC . Trên tia đ i EB l y đi m  N  sao cho    EN = EB  . Ch ng  minh  A là trung đi m c a  MN  ?                                                                                       HD:                                                           M                     A                      N      Mà AM//BC;AN//BC=>M;A;N th ng hàng (1)                                                            AM=BC;AN=BC=>AM=AN (2) ủ ừ                                                      T  (1) &(2)  => A là trung đi m c a  MN .                K                   E

(cid:0) ẽ ề ạ (cid:0) i A là   có AB = AD ; AC = AE . K  AH vuông góc BC  ; DM vuông góc AH  và EN

ứ ằ

B                       C BÀI 19 :  Cho tam giác ABC. V  v  phía ngoài tam giác ABC các tam giác vuông t ẻ ADB ; ACE vuông góc  AH . Ch ng minh r ng                                                                   a/     DM = AH                N                   E                         b/    MN đi qua trung đi m  DE  .                                                                                       D                  M

AH

DM

BAH

ADM

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ươ ự câu a => EN=AH =>DM=EN ng t

DMO

)

OE ẽ ể

gcg ( ể

ứ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ọ ENO ể OD

ủ ứ ể ằ

ˆ DFC

BDC

(cid:0) (cid:0) (cid:0) A                             HD : a/  ...=>                                                                                                                 b/  ...=> t                                                           Ch ng minh DM//EN và g i O giao đi m MN và            B       H                    C                       DE =>  ẻ BÀI 20 : Cho tam giác ABC. g i D trung đi m AB và E trung đi m AC. V  đi m F sao cho E   là trung đi m c a DF . Ch ng minh r ng :               A                                                                      a/  DB  =  CF                                                                                      b/

D              E           F                                             c/  DE // BC &  DE =  BC

1 2 BD

AD

CF

CF

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

AED DBC (cid:0)

CE  F FCD

(cgc) (cgc )

(cid:0) (cid:0) HD:  a/ ...=>         B                        C               b/ ...=>

BDC

FCD

BC

DF

DE

DF

DE

BC

1 2

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c/ ...=> .

ườ ắ

ẽ ườ ứ ạ ng th ng //AB c t BC t i K.Tacó EN//BK

ứ ắ ượ c NK=EB;EN=BK

ADM

NKC

DM

KC

(

)

ấ ể ẽ BÀI 21 :  Cho tam giác ABC . Trên c nh AB l y đi m D ; E sao cho AD = BE. Qua D và E v   ứ ự ở ng song song BC chúng c t AC theo th  t  M và  N . Ch ng minh  DM + EN = BC  ?   các đ ẳ                    A                  HD: Qua N v đ                                                   EB//NK nên ch ng minh đ ằ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)  AD= NK ( vì cùng b ng EB ).  Ch ng minh  cgc ứ ...=>....

48

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

Các chuyên  đ                                                               B i d N          E

ắ ạ ắ i I và c t

0

60

ˆ ˆ CB 1

1

120 2

0

0

ứ ự ứ B                        F                   C BÀI 22 :  Cho tam giác ABC có  Â = 60 0 . Các tia phân giác góc B,góc C c t nhau t AC ; AB theo th  t (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) A                         HD :     ...=>

ˆ CIB

BIC

:

60

ˆ I 1

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) D ; E . Ch ng minh :  ID = IE  ? ˆ ˆ CB 2 120

60

ˆ I 4 ˆ I 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

BIK

BIE

ˆ I 1 IK

IE

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

( CIK

CDI

ID

IK

ID

IE

)

(

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ˆ          E      I       D                                IK phân giác  CIB gcg ) gcg

ˆ&ˆ EBDECA

ˆ

ˆ

ˆ CKB

ạ ạ B            K               C ẳ BÀI 23 : Cho hai đo n th ng AB và CD c t nhau t i E . Các tia phân giác (cid:0) (cid:0) ở ứ ắ c t nhau K . Ch ng minh : ? ắ CDBCAB 2

KGB

&

ọ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ể AGC

ˆ ˆ BK 1 ˆ ˆ CK

KHC

DHB

&

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) K                                                         D                                          HD: G i  K là giao đi m CK&BE. H là giao đi m BK&DE    A              H                           Xét                   G                                     Xét

ˆ K

ˆ ˆ ˆ DAK

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ E                                    T  (1) &(2) =>  2 => ể ˆ ˆ          (1) CA 1 ˆ ˆ        (2) BD ˆ ˆ DA 2

ử ặ ặ ử ứ ứ ẳ ẳ ấ

ẽ ấ C                         B ờ ể BÀI 24 :  Cho  tam giác ABC  v i M trung đi m BC . Trên n a n t ph ng không ch a C b  AB ờ ẽ v    A x vuông góc  AB và l y  D sao cho AD = AB . Trên n a m t ph ng không ch a B b   AC v  Ay vuông góc AC và l y AE = AC .

1 2   DE

ứ ED :   a/      AM =

ạ ạ ẳ ấ ỏ DE =  2AM t o ra đo n th ng g p đôi

ể ứ ằ ấ

BK

AC

AB

&

)

(

(

:

gt 0

A (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

180

)

DAE ˆ 0 Avi 1

0

180 ˆ

ˆ

ứ ­ Xét  ˆ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

( ˆ

ˆ

vibu

)ˆ A

(

ABK ˆ                                                    Và   AEAD ˆ ˆ ˆ ˆ                                                     BB CB 1

ˆ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Ch ng minh                                                                       b/    AM   (cid:0)            H                     E      HD :a/ Đ  ch ng t ố                                                    AM b ng cách trên tia đ i MA l y MK = MA và đi                                                     ch ng minh  DE  =  AK  AE AD ); ˆ    (1) A 2 ˆ ACBAKBA 180 (2)

ˆ

EADKBA

ABK

DAE

AK

DE

AM

DE 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ậ V y :

0

0

0

ˆ

ˆ

ˆ HADD

ˆ HDA

90

90

90

ể (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) B         M           C        b/ G i H là giao đi m  AM&DE ; Ta có        ˆ ọ HADKAB

49

ề ớ ng HSG Toán l p 7

ẽ ề ộ ọ BÀi  25  Mi n trong góc nh n xÔy v  Oz sao cho xÔz  = ể  yÔz .Qua đi m A thu c ồ ưỡ Các chuyên  đ                                                               B i d 1 2

0

0

ở ứ ấ ắ ẽ B  .Trên tia Bz l y D sao cho  BD = OA . Ch ng minh tam

ˆ

ˆ

ABEA

90

(cid:0) ADE

ˆ& (cgc

)

(cid:0) EBˆ  => AO=AD =>  (cid:0) AOD cân

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ẽ HBOEBA (cid:0) (cid:0) Oy v  AH vuông góc O x c t Oz  gíc AOD cân  ?               ể ứ                                         HD :  Đ  ch ng minh AO = AD ta v  DE = OB ˆ                          A              Ta th y  :ấ BEA 90 AOB (cid:0)                                                     =>

ẽ ề ẽ

ể ẽ ứ

ủ ọ ớ

OI

(cid:0) (cid:0) ẽ ễ ứ  d  dàng ch ng minh đ ượ c

E            D                              B  O                     H h BÀI 26 :  Cho góc xÔz  = 120 0   .  Oy là tia phân giác  xÔz ; Ot là tia phân giác c a góc xÔy . M  là đi m mi m trong góc yOz. V  MA vuông góc O x,V  MB vuông góc Oy,V  MC vuông góc Ot . Ch ng minh  0C = MA – MB  ? ể                                                    HĐ:  G i  E , I  là giao đi m c a MC v i Oy;O x.                                             y              =>  (cid:0) EOI đ u => OC  =  EK . ề EKMA ;   z                M                                   V  EH                                     B                                      MH  =  MB  ;  EK  =  OC

 MA­MB = MA –  MH = HA = EK = OC

H           E                                                        t

C

0

0

ắ ộ ở D.

gcg

DK

DA

)1(

80

(

)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) trên c nhạ BDK ứ ạ Ch ng minh tam gíac DKE cân t i D

O                      I                                     x                        A             K BÀI 27 :  Cho tam giác  cân  ABC có Â = 100 đ . Tia phân giác góc B c t AC  ứ Ch ng minh  BC  = BD  +  AD  ˆ ˆ&60 KDB EDB BDA =>DK = DE (2)

ứ ạ i E=>DE=EC (3)

ừ Và ch ng minh tamgiác DEC cân t T  (1),(2).(3) =>AD=EC=> BC = BE+EC=BD+AD

ẽ ườ ể ấ ố

ố ấ ứ

ABI

cgc

AK

AI

).

KCA ( ộ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

B                          K    E              C ọ BÀI 28 :  Cho tam giác ABC nh n. V  đ ng cao BD ,CE . Trên tia đ i BD l y đi m I. Trên  ể tia đ i CE l y đi m K sao cho  BI = AC , CK = AB .                                                Ch ng minh (cid:0) AIK vuông cân  ?                                                  HD :   Ch/minh                    A                                              Góc AIK=90 đ  (vì góc E = góc K (cmt)                                                             Suy ra : tam giác AIK vuông cân

50

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

Các chuyên  đ                                                               B i d                                                    B               C

ể ể ể ồ ấ

ể (cid:0)

ứ ọ E F ứ ể

O

F E

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

E(2 ß OM

OMB

ONE

cgc

ON

AB & F E AB gocM OM

OAB (

90do

)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ộ ấ BÀI 29:Cho góc xÔy = 90 đ  L y đi m A trên O x và đi m B trên Oy . R i l y đi m E trên tia ố đ i O x và đi m F trên tia Oy sao cho  OE =OB và O F = OA .                                                  a/ Ch ng minh  AB = E F và AB                                                   b/ G i M,N là trung đi m AB, E F Ch ng minh tam                                                          giác OMN vuông cân ? cgv)                                                  HD : a/ &                                           b/                                              y                       OMN vuông cân                                      B                                                                F

N                           M

E                       O                 A

ạ ể ầ ượ ấ t l y 2 đi m M và N sao cho  AM

ọ ằ ứ

BN

ˆ B 1

cgc 0

0

0

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ả ACM ề CBN (

BOCcoB

ˆ& C 1 60

CM )ˆ

Cˆ O

180

180

120

1

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ổ ệ ) ˆ( CB

ề BÀI30: Cho tam giác  đ u ABC, Trên 2 c nh AB,AC l n l ể = CN . G i O là giao đi m CM và BN . Ch n ninh r ng :                    A                              a/  CM  =  B N ố                                                  b/ S  đo góc BOC không đ i khi M và N di đ ng trên                                                      AB,AC tho  mãn đi u ki n AM = CN.              M                                   HD: a/                                                           b/                                      N                              O

ị B                                   C  Chuyên đ :ề        TAM GIÁC VUÔNG                 TAM GIÁC CÂN .....                      A. TAM GIÁC VUÔNG :  1/ Đ nh nghĩa tam giác vuông ? tam giác vuông cân ?

51

ớ ề ồ ưỡ ng HSG Toán l p 7

ˆ (cid:0) CB ˆ

090 2

2

2

(cid:0)

ABC

BC

AC

AB

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ộ ˆ: A

ị ộ

AH

BC

AC

0 ;90

AB .

.

ABC 2

AH 2

CH

BC

AC

BC

AB

;

.

.

.

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ; (cid:0) (cid:0) Các chuyên  đ                                                               B i d  2/ Tính ch t : ấ  ­ Tam giác ABC : Â=90 đ  <=>   ­ Đ nh lý PyTago:    090 ố  ­ B  ba s  Py ta go: (3;4;5); (5;12;15);(6;8;10);(8;15;17);(20;21;29).... ệ ứ  ­ Các h  th c trong tam giác vuông: ˆ: A BC BH

ABC

AB

MC

AM

BC

ˆ: A

;90

1 2

AMCS

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ­

ằ ề ề

ợ ằ ề ườ ạ ng h p hai tam giác vuông b ng nhau: 2 cgv­Chuy n

ố ộ ẽ ạ i A và góc C = 45 đ . V  phân giác AD.Trên tia đ i AD

ấ ố

0

B

(

FCB 0

135 CF 0

ướ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

90 0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ˆ (cid:0)FC BE ˆ FFBA ˆ ˆ BFBA

90 )

90

0

hayE

BF

BE

90

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) A        C       F       Mà: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) S AMB  =  ộ ộ ộ ằ ­ Tam giác vuông có m t góc nh n  b ng  60 đ  (30 đ ) ạ ử là n a tam giác đ u  ( c nh b ng c nh huy n ). ­ Các tr                            Toán nâng cao: BÀI 1:  Cho tam giác ABC vuông t ấ l y AE = BC.Trên tia đ i CA l y CF = AB . Ch ng minh :              a/  BE  =  CF                b/   BE  =  BF . ứ ẫ : a/ Ch ng minh : BÂE =                                       H ng d n BAE cgc )                       A                             Ch/minh : ˆ: ˆ                                 D                         b/  ABF A ˆ (ˆ BF cmt ˆ FB

ể ể

ˆ

ˆ

DMEDBAME

ADB

;

ướ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ấ AB ẫ :   Trên tia đ i AD l y DE = DA   ố cgc ( ) BÀI 2:  Cho tam giác ABC có BC = 2 AB . M trung đi m BC; D trung đi m                   BM . Ch ng minh :  AC = 2 AD                                              A                         H ng d n                                                   =>

ME

MC

BC

)1(

EMD 1 2

ˆ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) => AB=ME=

ˆ

ˆ

ˆ

ˆ

gocngoai

(

)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ˆ MBA

cmt

(

(cid:0) (cid:0)

2   (2)   và  AM chung  (3)

CMAEMA

(cid:0) ặ ;ˆ MABBAMCMMAME 2 ˆ M ); ˆ ậ

AMC

2AD

AC

AC

AE

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ MCME (1)                                                     B      D           M                 C                    M t khác:                                                          1 ˆ                                                   Mà:  BM 1 ˆ                                                   V y :                    E                                 T  (1),(2) và(3) suy ra

52

ACE

ề (cid:0) ạ ớ ấ ồ ưỡ ẽ ộ i A và góc B= 60 đ  . V  tia C x và l y CE = CA (cid:0) ớ ấ ng HSG Toán l p 7 BC ứ

ẳ (cid:0) ướ

0

0

0

0

ˆ

ứ (cid:0) ẫ : a/  Ta có CA = CE (gt)  =>  CEAcan ộ ế   đ u ề (cid:0)

ˆ EACCABABF

180

60

30

90 ẳ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ể Các chuyên  đ                                                               B i d BÀI 3:   Cho tam giác  ABC vuông t ( CE và CA cùng phía v i BC). Kéo dài CB và l y F sao cho BF = BA . Ch ng minh :   a/  ề đ u     b/ E,A,F th ng hàng ?                                     H ng d n                                                          Ch ng minh ti p  góc ACE = 60 đ                                                          Suy ra :  CAE                                  E                       b/  Ta có : BA = BF (gt) => BFAcan                                                           Suy ra : góc BA F = 30 đ ;ộ                   A                                     ˆ                                                   V y:ậ                                                    Ta suy ra  ba đi m F;A;E th ng hàng .EAF

ắ ạ ạ i A . Tia phân giác góc B và C c t nhau t ẻ i O .  Qua O k

0

0

0

0

ạ ạ i E .

45

135

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ˆ( B 180 DBOcan

)ˆ C 2 DB

180 DO

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

EO

EC

E

can OC ậ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

F             B                   C BÀI 4:   Cho tam giác  ABC vuông t ườ ắ i D và c t AC t đ ng song song BC,cát AB t ổ ứ Ch ng minh :   a/    Góc BOC không đ i .                          b/    DE  =  DB  +  EC ˆ                 A                 HD   :  a/ COB                                                        b/                        O                                               D                           E                       V y DB+EC=DO+OE=DE

C

ố ấ ườ ẳ ạ ứ i F.  Ch n minh :

1

ướ

ˆ H

ˆ B

ˆ& B

ˆ2 H

2

2

1

2

0

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ẫ Ta có BH= BE =>  (cid:0) BEH cân =>  ˆ2 ˆ H H

ˆ H

Fˆ&ˆ HAC

90

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

B  Cho tam giác ABC: Góc B = 2 góc C. K  AH vuông góc BC   :   BÀI 5     ắ ộ  (H   thu c BC) . Trên tia đ i BA l y BE = BH . Đ ng th ng EH c t AD t FH = FA = FC . ˆ HE (cid:0) ˆ                    A              H ng d n:  ˆ ˆ                                                 Mà  H C 1 ậ                                    F            V y tam giác FHC cân =>HF = HC     (1) ặ                                                 M t khác : Â = 90           B                                      V y tam giác FAH cân => FA = FH     (2)                       H                  C        T  (1) và (2) => HF = FA = FC                            E

'

ộ Ở ề ẽ  mi m ngoài tam giác v  các tam giác vuông cân

'

' , FF  vuông góc xu ng BC . FF

BC

ứ ừ ố (cid:0) (cid:0) ẳ ng D D ' DD

ẳ ộ Bài 6:  Cho tam giác ABC :góc A = 90 đ . ABD, AC F ( AB = BD  và  AC = CF).            a/ Ch ng minh :  D,A,F th ng hàng ? ườ ẻ            b/ T   A và F k  các đ ứ                               Ch ng minh :                                                                HD:  a/   Â  = 45+90+45 = 90 đ =>A,D,F th ng hàng

53

'

'

DBD

'

DD '

ề ớ Các chuyên  đ                                                               B i d (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ồ ưỡ BAH ng HSG Toán l p 7 BH

CFF

FF

HC

'

AHC '

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ẻ A                           b/   K  AH BC =>

D

FF

BH

HC

BC

D

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) AB ;

ˆ CAB

120

(cid:0) (cid:0) ẻ ừ ạ K  AD phân giác góc A .T  A h   DE

AC .

ẽ ườ ạ ắ ng th ng // AD c t AB t i  M  , tam giác

(cid:0) đ uề

ứ ộ

B                     C Bài 7  :  Cho  ABC :  DF  (cid:0)                      a/ Tam giác DE F tam giác gì  ? ẳ                      b/ Qua  C  v  đ                          ACM là tam giác gì ?     A                   HD:  a/ Ch ng minh DE = DF và góc EDF = 60 đ  =>                    F            b/Tam giác ACM đ u .ề E

ừ ủ ẳ Tam giác ABC có  AB > AC .T  trung đi m M c a BC k  đ

ắ ạ ứ ể ắ i H c t AB,AC l n l ẻ ườ ầ ượ ạ t t ng th ng vuông góc   i E và F . Ch ng minh

AB

AC

AB

AC

BE

;

2

2

B          D                            C  :    BÀI 8     ớ v i tia phân giác góc A và c t tia phân giác t r ng:ằ (cid:0) (cid:0) (cid:0) a/ BE  =  CF          b/ AE =

ˆ

ˆ BBCA 2

(cid:0) c/   góc BME =

CDF cân => CF=CD (2)  => BE=CF

AB (cid:0)

2 AC

AB (cid:0)

ứ                                       HD:  a/  Ch ng minh   góc F = góc E   ẻ                                                     K  CD // AB     =>BE=CD  (1)                            A                      Mà  (cid:0)                                                b/  Ta có  AE = AB ­ BE                                                      Mà AE=A F= AC+CF=>2AE=AB+AC AC  AE=

ươ ự E                                         T ng t : 2BE=AB­AC =>  BE =

(cid:0)EC

EMˆB&Fˆ­BCˆAFˆ

2 B­Eˆ

(cid:0)

Bˆ­BCˆAEMˆ2B

EMˆB

Bˆ­BCˆA 2

M                 C           c/ Ta có : (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Ứ Ổ Ế F B. TAM GIÁC CÂN              B  SUNG KI N TH C:

54

Các chuyên  đ                                                               B i d

ằ ấ ộ ồ ưỡ ộ ng HSG Toán l p 7 ớ ố ớ ệ ạ ọ 1. Trong m t tam giác vuông có m t góc nh n b ng 30 đ  thì c nh đ i di n v i góc  y

ề ộ ử ạ ề ằ b ng n a c nh huy n.

ộ ộ 2.  M t tam giác vuông có góc nh n b ng 30 đ  (hay b ng 60 đ ) thì tam giác vuông đó

ằ ạ ằ ệ ọ ố ề ạ ạ ố

ử ọ ộ ộ ề ệ   ằ b ng n a tam giác đ u.C nh đ i di n góc vuông là c nh  tam giác đ u và c nh đ i di n ề góc nh n 60 đ  là chi u cao tam gióc đ u.

ử ạ ề ằ ộ ố ề 3. Trong m t tam giác vuông có m t c nh góc vuông b ng n a c nh huy n thì góc đ i

ệ ạ ớ ạ ộ ạ ằ ấ ộ di n c nh v i c nh góc vuông  y b ng 30 đ .

4. Trong tam giác cân:

ạ ằ

ế ứ ứ ằ

ằ ạ ạ ng cao  ng v i 2 c nh bên b ng nhau.

ớ ­ Hai trung tuy n  ng v i 2c nh bên b ng nhau. ớ ­ Hai phân giác  ng v i 2 c nh bên b ng nhau. ớ ứ ườ ­ Hai đ IỎ : TOÁN CHO HS GI

ọ ộ ườ ọ ầ ượ t là trung

ị ạ ủ

ứ ể

BÀI 9:    Cho tam giác nh n ABC có góc Â= 60 đ . Đ ng cao BD. G i M,N l n l đi m AB ; AC.      a/  Xác đ nh d ng c a tam giác  BMD  ? Tam giác  AMD  ? ấ      b/ Trên tia  AB l y đi m E sao cho AE=AN . Ch ng minh CE vuông góc  AB ?                HD:                                     A                                                                          D                                                          M                                                         E                        N

ề ớ ạ

ộ ề

ế ạ i E =>

ể ạ ạ ấ i A. Trên c nh BC l y 2 đi m M,N sao cho

B                                       C ế ứ                   Xét tam giác vuông ABD  có DM là trung tuy n  ng v i c nh huy nAB nên:                    MD=MA=MB=AB:2 => Tam giác ABD và tam giác AMD cân.                                                              Mà Â=60 đ  => tam giác AMD đ u. ộ                   b/  Xét tam giác AEN có AE=AN=>tam giác AEN cân+Â=60 đ =>tam giác AEN  ề                        đ u=>EN=NA=CN=AC:2. ậ                        V y tam giác EAC có trung tuy n EN=AC:2=>tam giác EAC vuông t                        CE vuông góc AB       Cho tam giác  ABC vuông t BÀI 10:   BM=BA;CN=CA. Tính góc MÂN   ?                 HD:                                                              B                                                                         N                                                              =    1      =    M                                                                          1

ˆ B

ˆ M

1

180 2

A                                             C (cid:0) (cid:0) ạ Tam giác BAM cân t i B=>

ˆ C

ˆ N

1

180 2

(cid:0) (cid:0) ạ Tam giác CAN cân t i C=>

55

0

ˆ NAM

180

180

135

45

ồ ưỡ ớ ề ng HSG Toán l p 7 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ˆ( NM 1 ườ

ằ ế ng cao AH  và trung tuy n AM chia góc A thành 3 góc b ng

Các chuyên  đ                                                               B i d                   V y :  ậ BÀI 11:   Cho tam giác  ABC đ               nhau.   a/ Ch ng minh tam giác ABC vuông  ? ấ                           b/  Tam gi cBM là tam giác đ u ?                           HD:                                                                A

I

0

0

ư ẽ

MAH

MAI

MH

MC

BM

BH

ˆ C

CAH

ng ).

hC .

(

ˆ&30

60

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) B               H                 M                         C                 a/ V  MI vuông góc AC . Ch ng minh   1 2

ạ i A.

ề ằ ộ ộ Vây BÂC= (60.3):2=90 độ => Tam giác ABC vuông t ộ ộ                  b/  Ta có góc C=30 đ ;góc B=60 đ ;AM=BM=1/2BC=>tam giác ABM cân có                   m t góc b ng 60 đ  => tam giác ABM đ u.

ạ ằ ộ ộ ộ

BÀI 12:  Cho tam giác ABC có góc B= 75 đ ,góc C b ng 60 đ . Kéo dài  BC m t đo n CD                   sao cho  CD=1/2BC .Tính góc  ADB  ?                HD:                                                                 A

0

0

ẻ ạ ộ H                                                                                   1         2                                                      2       1                             1                                                                                                              B                                    C                    D   ­ K  BH vuông góc AC. Xét tam gica vuông BHC vuông t i H và góc C=60 đ  => góc

CH

BC

CH

CD

CDH

can

ˆ BCA

HDBcan

HB

HD

30

30

)1(

ˆ B 1

ˆ D 1

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ­  Xét

1 2 ộ

ạ i  H có góc B2=75­30=45 đ =>tam giác HAB vuông cân=>HA=HB(2).

0

0

ừ tam giác HAB vuông t T  (1) và (2)  =>  HD=HA=>Tam giác HAD cân.

ˆ D

ˆ BDA

ˆ H

15

30

15

45

2

1

1 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) Ta suy ra

56

ồ ưỡ ớ ề ng HSG Toán l p 7

Ị PY­TA­GO

: Các chuyên  đ                                                               B i d Đ NH LÝ: Ế                               KI N TH C B  SUNG

2

Ứ Ổ ạ ằ ề

2

2

2

y

y

AB

AB

y

;

;

)

(

(

(

)

)

);

(

)

)

2

1

2

2

2

x 1

y 1

xByxA 1

x 1

2

2

y 1

ẳ ả ả ể 2 ạ ạ ộ ự i 2 đi m trong m t ph ng to  đ : 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ạ ứ ấ

1. Trong tam giác vuông cân có c nh bên băng a thì c nh huy n b ng  a 2. Kho ng cách  gi        x x ( ( BÀI 13:  Cho tam giác ABC có  AB=24; BC=40 và AC=32. ằ         Trên c nh AC l y M sao cho  AM =7. Ch ng minh r ng :          a/      Tam giác ABC vuông  ?          b/      góc AMB = 2góc C.           HD:                                      A                                                               7                                                                       M

24                         32

2

B               40                                    C

2

40.40 2

(cid:0) (cid:0)

1600

2

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

BC

AC

AB

1600 32.32 24.24 ABCvuongta

iA

(cid:0) AC 1600

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a/ Tam giác ABC có:  BC                                                      AB                      V y ậ

25

24 AC

7 AM

32

7

25

(cid:0) (cid:0) ứ b/ Ch ng minh ram giác MBC cân  : BM= (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Suy ra : góc MBC=góc C. Mà góc AMB=góc MBC+góc C ( góc ngoài)         V y  góc AMB = 2. góc c ườ BÀI 14:  Cho tam giác ABC có  AB=25  ;  AC = 26 . Đ ng cao AH =  24 . Tính BC  ?                                  A                                                       A

25                                                          24                                      24         26                                              25   26

ượ

c  HB= 7   ;  HC=  10 ữ ọ

ằ ằ ế ế

ạ ạ ộ ề ỷ ệ  l 8 và 15. C nh huy n 51 cm. B      H             C                                       H     B    C                                    (H1)                                                                 (H.2)                   ­ Tính đ                   ­  N u góc B nh =>H n m gi a BC=>BC=BH+HC=10+7=17  (h1)                   ­  N u góc B tù => H n m ngoài BC=>BC=HC­­HB=10­7=3    (h2) ủ BÀI 15:   Đ  dài hai c nh góc vuông c a tam giác vuông t

57

ề ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

2

2

AB

k

k )8(

2601

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ạ  s  tam giác ABC vuông t 2 2 )15( i A. =>AB=8k và AC=15k 2 2 51 3

ạ ể ố Cho tam giác ABC vuông t

ườ ứ ạ ạ ấ i A. Đ ng cao AH,trên đó l y đi m D. Trên tia đ i HA    i F . Ch ng minh  EB vuông góc ắ i  D c t AC t

Các chuyên  đ                                                               B i d ộ                 Tính đ  dài 2 c nh góc vuông ? ả ử                 HD:  Gi                          Ta có   AC k 289                           V y AB= 8.3= 24 m  và  AC=15.3=  45 m ườ   BÀI 16: ấ l y E sao cho HE=AD. Đ ng vuông góc AH t E F  ?                 HD:                                 A

D                    F

B              H                                       C

2

2

2

2

2

2

2

FB

AB

A

F

)

(

)

(

ị ượ c: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

BH 2

AH 2

DF 2

2

2

2

2

2

2

2

DF

BH

HE

DE

DF

BE

FE

HB

DE

(

)

(

E               Vì AD=HE=>AH=DE ụ                Áp d ng Đ nh lý Py ta go vao tam giác vuông ABF;ABH;ADF;BHE;DE F ta đ AD 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

) ạ

HE ả

ị i E=> EB vuông góc E

BF ậ ộ

ấ ỏ ố ọ :      M t cây tre  cao 9 m. B  gãy ngang thân. Ng n cây ch m đ t và cáh g c  3m .  H i

V y theo đ nh lý đ o Py ta go=> tam giác BE F vuông t ạ ị BÀI 17   ố ể đi m gãy cách g c bao nhiêu mét ?                 HD :                        B

=

ể ấ ọ ố

2

2

2

AD

AC 2

2

CD 2

x

x

x

met

3

9(

)

4

C                                               x?     =                                                                                                     A              D ể ề ọ                 G i AB chi u cao cây tre . Đi m gãy C . Ng n cham đ t cách g c 3 m là đi m C                    thì CB=CD . (cid:0) (cid:0) Tam giác vuông ACD có : (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ạ ộ ể ẳ

ặ BÀI 18:   Trong m t ph ng to   đ   cho các đi m A(5;4); B(2;3) và C(6;1).                  Tính các góc tam giác ABC  ?                  HD                             x

58

ồ ưỡ ề ớ ng HSG Toán l p 7

Các chuyên  đ                                                               B i d                                                  4                                                A(5;4)

3                      B(2;3)

2

2

1                                                       C(6;1)

)34(

)1(10

2

2 (cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) x                                                   O              2                         5         6                     Ta có :

)2(10

2

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0)2AB 2 AC BC

)25( )65( )26(

)14( )31(

20

2

2

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

AC

BC

ABCvuong

20

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ừ ậ ộ ộ T  (1) và (2) => tam giác ABC cân và AB                   V y góc A =90 đ  . góc B = góc C= 45 đ

ƯỜ Ợ Ằ NG H P B NG NHAU

Ủ CÁC TR  C TAM GIÁC VUÔNG

ế BÀI 19:   Cho tam giác ABC. Trung tuy n AM cũng là phân giác .

a/ Ch ng minh tam giác ABC cân.                 b/  Cho AB=37; AM =35 . Tính BC ?                  HD: (H.1)                          A                                                    A

F                    D                                             H                 K

(H.1)             B         M        C                 (H.2)  B           E              C

HAM

KAM

ch

gn

MKA

(

)

ẽ a/ V  thêm  MH vuông góc AB & MK vuông góc AC. (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

HMB

KMC

ch

cgv

MH ˆ ˆ CB

ABC

cantaiA

(

)

2

ứ Ch ng minh (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

BC

AM

AB

24

12

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b/  Tam giác ABC cân =>AH vuông gócBC                       =>BM= 2

ườ

ề ằ BÀI 20:   Cho tam giác có ba đ ng cao b ng nhau. ứ                 a/ Ch ng minh tam giác đó đ u ?

59

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

3a 2

ế ỗ ườ ộ ộ b/  Cho bi t m i đ ng cao có đ  dài ỗ ạ . Tính đ  dài m i c nh tam giác đó?

;........

)

deu .

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ng cao b ng nhau là: AD=BE=C F. cgv ABC ằ ˆ ˆ CB ườ ch

ˆ ˆ AC ạ

2

2

i D có (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

FBC ỗ ạ x

CD

AC

ứ ọ ộ 2 AD HD.(H.2) Tam giác ABC có ba đ                  a/ Ta ch ng minh  ECB (                  b/ G i đ  dài m i c nh là x.Xét tam giac ADC vuông t                   a

ằ ể ọ ộ i Â và Â=80 đ . G i O là đi m n m trong tam goác sao cho

ứ ộ

: ạ       Cho tam giác ABC cân t BÀI 21:   ộ góc  OBC=30 đ ;góc OCB=10 đ . Ch ng minh tam giác COA cân.?                       M                                                                                                   M

A                                                                    A

O                                                                               O

0

0

ộ ộ ử ề ẽ ẳ ặ ờ B                                                C                                 B                                C                              (H.1)                                                                              ( H.2) ộ            HD ( Xem H.1) Tam giác ABC cân góc Â=80 đ  => gocB=Góc C= 50 đ                        V   thêm tam giác đ u BCM9 M,A thu c n a m t ph ng b  BC)

ˆ

ˆ

)

30

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

CMABMA CA

CO

2: 60 can COA . ộ

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)  góc MCA=60­50=10 độ    

AMB AMC CCC ( OBC AMC gcg ) ( ạ      Cho tam giác ABC cân t

ể ằ i A và góc Â= 100 đ .Goi O là đi m n m trên tia phân giác

COAcantaiC

OAˆC

0 80

ề ử (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ứ ặ ˆ OCA ẳ 2:40 ờ 020 (cid:0) (cid:0) ươ (180 ng t ­ ự 20)

ẻ ườ ạ ng vuông góc AB t i B và vuông góc AC

ườ ạ ng n y c t nhau t i C. hai đ i D.

BÀI 22:   góc C sao cho góc  CBO=30 đ  . Tính góc  CAO ? ẽ          HD: (Xem hình 2) V  tam giác đ u BCM9M,A cùng n a m t ph ng b  BC).  bài 19=>                        Ch ng minh t                    Suy ra:   2: Bài 23:    Cho  tam giác cân ABC (AB=AC. K  đ ầ ắ ạ t     a/  Ch ng minh AD là phân giác góc A ?     b/  So sánh  AD & CD  ?          HD:  (H1)      A                                                       A            ( Hình 2)

1  2                                                  D          E

60

ồ ưỡ ớ ề Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

ˆ A (cid:0)

ˆ A 2

1

B                       C                                   B     M    N   C                               D

ể ộ

ừ ạ ườ ứ ớ ể ng vuông góc v i BC. Ch ng minh BM=CN  ?

ể ấ ọ ừ

ạ ườ ể ứ ẳ

ể ớ ng th ng AE ; BF cùng vuông góc v i tia OM . Ch ng minh   AE=BF  ? ứ

ứ            (xem h.1) a/ Ch ng minh tam giác ABD=tam giác ACD(Ch+cgv)=>                              Suy ra  AD phân giác góc Â ươ ứ                             b/ Suy ra AD=CD ( 2 c nh t ng  ng) ộ   ộ BÀI 24:   Cho tam giác cân ABC9AB=AC) D là m t đi m thu c AB và E là môt đi m thu c AC sao cho AD=AE. T  D và E h  đ          HD: ( xem hình 2)  Ch ng minh BD=EC&góc B = góc C                  Suy ra tam giác BDM=tam giác ECN(Ch+gn)=>  BM=CN ấ BÀI 25:   Cho góc xÔy  trên O x l y đi m A. Trên O y l y đi m B. G i M trung đi m AB. T A, B h  đ          HD:                                                           Ch ng minh tam giác MAE=tam giác MBF                                                             x               (Ch+gn)=>AE=BF                                                                                                          A

E    M     F

ẻ ắ ạ i O. K  OE,O F,OG th ứ

ớ  vuông góc v i AC,AB,BC.

ạ i D . Ch ng  minh  góc BOD=góc góc COG

BOG(ch

gn)

FO

OG

(1)

O                                                           y BÀI 26:  Cho tam giác ABC các tia phân giác góc B,góc C c t nhau t ự t ứ          a/  Ch ng minh  OE = O F=O ứ ắ          b/  Tia AO c t BC t (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) BO ß COG

COE(ch

gn)

OE

OG(2)

u  T

OE

OG

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ư a/ Ch ng minh: (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

AOE

AO

ˆ B

ˆ C

ˆ C

F

ˆ;ˆ BA

ˆ A 2

1

1

2

ˆ&ˆ CB 1

2

(2)&(1) 1 2

FO 1 2

1 2

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b/

ˆ B

C

2:

90

180

ˆ A 1

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (1)

ˆ GOB

)2(

90

ˆ B 1

(cid:0) (cid:0) ộ

ˆ GOB )3( 

ˆ

ˆ

ˆ

ˆ

ˆ

ˆ

(cid:0) (cid:0)

,

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ

DOGDOCDOGGOB Ể

1 2 DOCGOB Ứ

Ạ Ố

Ị Ủ

Suy ra   2 ặ                 M t khác tam giác vuông BOG(góc G=90 đ )=> ˆ ˆ ừ                 T  (1) và(2) =>  CA ˆ          T  (3) và (4)=> GOCDOB Ạ Ố Ứ Ể BI U TH C Đ I S  – GIÁ TR  C A BI U TH C Đ I S ị ủ ể

1(cid:0)y

9 y

y y

9 x

x 4 x 3

4 3

ứ ;5(cid:0)x Bài 1:Tính giá tr  c a bi u th c :   A = x2 + 4xy – 3y3 v i ớ (cid:0) (cid:0) (cid:0) ị ủ ứ ể ( x  (cid:0) ­ 3y ; y  (cid:0) ­ 3x) Bài 2: Cho x – y = 9, tính giá tr  c a bi u th c : B = (cid:0) (cid:0)

61

2

2

8

8

ồ ưỡ ớ ề ng HSG Toán l p 7

x

y

x

y

x

)(2

2

(

)

16

x

xy )(2 16 y 2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ị ủ 2 xy Các chuyên  đ                                                               B i d ể Bài 3: Tính giá tr  c a các bi u th c sau : 4 2 ứ 4 )( ớ a) A = v i x = 4 và y = 8 (cid:0)

và  b  = 2

ax

y

x 2 (cid:0) x

x 2 (cid:0) x

1 4

1 1

ứ ế b) B = 2m2 – 3m + 5 v i ớ m  = 1 1(cid:0)a  c) C = 2a2 – 3ab + b2 v i ớ ị ủ ị Bài 4:  Xác đ nh các giá tr  c a bi n đ  bi u th c sau có nghĩa : (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c)

3

1 2

x

x 1

(cid:0) (cid:0) ứ ể v i ớ x = ị ủ Bài 5: Tính giá tr  c a bi u th c : N= (cid:0) ể ể by c 3(cid:0) xy 6 2 x 2

ể ị ủ

2 – 12x + 7 có giá tr  b ng 7

ị ằ

2

2

2

2

x 5 x 10

y 3 y 3

y 5

ế ị ằ ứ (cid:0) A = v i ớ (cid:0) Bài 6 : Tìm các giá tr  c a bi n đ  : a)A= (x + 1)(y2 – 6) có giá tr  b ng 0               b) B = x ể ị ủ Bài 7 : Tính giá tr  c a bi u th c sau : x (cid:0) 3

1

1

1

z x

x y

y z

ị ủ ứ ể Bài 8: Cho x, y, z  (cid:0) 0 và x – y – z = 0 .Tính giá tr  c a bi u th c (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) B = (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Bài 9:

2 + ( y ­

1 2 – 10   ) 5

4

ủ ứ ể a) Tìm GTNN c a bi u th c C = ( x+ 2)

2 (cid:0)

(cid:0)x

3

2

5

ủ ứ ể b) Tìm GTLN c a bi u th c sau : D = (cid:0) (cid:0)

5 x

x 2

(cid:0) ứ ể ủ ể ị .Tìm các giá tr  nguyên c a x đ  : Bài 10: Cho bi u th c E  = (cid:0)

ị ấ ỏ

3(cid:0)y

ủ ể ị ứ

x

10

2

­ 2 (cid:0) (cid:0) (cid:0) ủ

x ứ

ứ ủ ể ể ậ ị a) E có giá tr  nguyên        b) E có giá tr  nh  nh t  Bài 11:   Tìm các GTNN c a các bi u th c sau : a) (x – 3)2+ 2               b) (2x + 1)4 – 1            c) (x2 – 16)2 +  ể Bài 12:   Tìm GTNN c a bi u th c :A =   ị Bài 13: Tìm các giá tr  nguyên c a x ,đ   bi u th c sau nh n giá tr  nguyên : (cid:0)

x 10 x 5

15 1

(cid:0)

ằ ứ ể ồ ờ

ữ ứ ố

8 – x5 + x2 – x + 1 luôn nh n giá tr  d

ị ươ ứ ứ ể ằ ậ ớ ọ ng v i m i giá

ấ ủ ị ớ ứ ể ỏ ị A =  Bài 14: Cho f(x) = ax + b trong đó a, b (cid:0) Z    Ch ng minh r ng không th  đ ng th i có f(17) = 71 và f(12) = 35  Bài 15  Cho f(x) = ax2 + bx + c .Ch ng minh r ng không có nh ng s  nguyên a, b, c nào làm  ằ cho f(x) = 1 khi x = 1998   và f(x) = 2 khi x = 2000 Bài 16: Ch ng minh r ng bi u th c P = x ị ủ tr  c a x. Bài 17: Tìm giá tr  l n nh t và giá tr  nh  nh t c a bi u th c :

x

x

1

3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) B = v i x ớ ấ 7 11

62

ớ ề ồ ưỡ ng HSG Toán l p 7

ẳ ứ

x

x

y

2

13

2

(cid:0)5

ọ (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b) B = ­ (12x + 3y) + (5x – 2y) ­

ỏ ằ r ng :

ị ủ

ứ ứ 2 + x + 3 luôn luôn có giá tr  d ứ ng v i m i giá tr  c a x . ị ủ ọ ị ươ ọ ớ ể ể ớ ng v i m i giá tr  c a x.

ố ữ ỷ ế ằ Các chuyên  đ                                                               B i d ứ Bài 18: Ch ng minh các đ ng th c sau : a) x2 – y2 = (x+ y) (x­ y)               b) x3 + y3 = (x+ y) ( x2 – xy + y2)  c) a(a – b) – b(b­ a) = a2 – b2  d) a( b­ c) – b(a + c) + c( a – b) = ­ 2bc  e) a( 1­ b) + a( a2 – 1) = a (a2­ b)  f) a(b – x) + x(a + b) = b( a + x)  ứ ạ ố ể Bài 20: Rút g cn bi u th c đ i s  sau : (cid:0)y a) A = ( 15x + 2y) ­  (cid:0) x 3 5 ể ế ừ ố ặ Bài 21: Đ t th a s  chung đ  vi t các t ng sau đây thành tích :  a) ab + bd – ac – cd             b) ax + by – ay – bx               c) x2 – xy – xy + y2   d) x2+ 5x + 6                       Bài 22: Ch ng t a) Bi u th c x b) Bi u th c – 2x Bài 23*:  Tìm x, y là các s  h u t ị ươ 2 + 3x – 8 không nh n giá tr  d t r ng: ậ  bi

x

x

1

5

x

y

x

33

3

25 2 (cid:0)n

5

1 (cid:0) x

2 (cid:0) x

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) a) b) c) d)  (x­2) + y­ 2= 0     (n(cid:0) N)

y

y

a)

x x

x 2 x

3 1

Bài 24: Tìm x, y là các s  nguyên bi ế : t (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

b*)  Ơ

ố 2 1 Ơ Ứ Ồ Ứ Đ N TH C,  Đ N TH C Đ NG D NG ậ ơ ả Bài t p c  b n

ộ ơ ứ

ự : ừ Bài 1: C ng và tr  các đ n th c :         a)3a2 b+ (­ a2b) + 2a2b – (­ 6a2b)                     b)(­7y2) + (­y2) – (­ 8y2)          c)(­4,2p2) + ( ­ 0,3p2) + 0,5p2 + 3p2                 d) 5an + (­ 2a)n + 6an  Bài 2: Th c hi n các phép tính sau

x 6

x 3

2 5

1 3

2

(cid:0) (cid:0) a) b) 3ab. ac – 2a.abc ­ a2bc ệ x 3 2

ac

2 5

2 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) c) .c2 ­ a2.(c.c)2 + ac2.ac ­ a2c2 (cid:0) (cid:0)

1 2 4 3 2y và B = xy2 .Ch ng t

(cid:0) Z và x + y chia h t cho

ứ ơ ứ ỏ ằ ế ế  r ng n u x,y

ế ứ

k+2 + 3xk + 2xk+2 + 4xk + xk+2 + xk ( k (cid:0) N)

n – 2xn+1 + 5xn – 4xn+1 = 0 ( n (cid:0) N; n  (cid:0) 0)

2yz , B = xy2z  ; C = xyz2 và x+ x + z = 1

ế t A = x ỏ ằ  r ng A + B + C = xyz  ạ ứ ồ ứ ớ ơ ơ Bài 3: Cho các đ n th c A = x 13 thì A + B chia h t cho 13  ể Bài 4: Cho bi u th c :   P = 2a2n+1 – 3a2n + 5a2n+1 – 7a2n + 3a2n+1+ ( n (cid:0) N)  ủ ớ V i giá tr  nào c a a thì P > 0  ể  :   Cho bi u th c: Q = 5x   Bài 5 ủ ớ V i giá tr  nào c a x và k thì Q < 0  t : xế Bài 6: Tìm x bi Bài 7: Bi ứ Ch ng t Bài 8: Tìm các đ n th c đ ng d ng v i  nhau trong các đ n th c sau:

63

3

3

ồ ưỡ ớ ề ng HSG Toán l p 7

5 yx

5 yax

3 xyx

3 yx

3;

2 ;5;4;

;

1 9

(cid:0)

52 zy

52 zy

52 zy

(cid:0) (cid:0) a)

4 3

3

3

3

Các chuyên  đ                                                               B i d 1 7  :    Tính t ng :   Bài9 1 3 2 4

axy

bxy

xy

7 3 ể

(cid:0) (cid:0) b)

ọ ứ

Nâng cao

Bài10: Rút g n các bi u th c sau : a) 10n+1­ 66.10n           b) 2n+ 3 + 2n +2 – 2n + 1 + 2n      c)90.10k – 10k+2 + 10k+1 d) 2,5.5n – 3 .10 + 5n – 6.5n­ 1

2x2 + 4b2x2­ 2a2x2 – 3b2x2 + 19 ( a  (cid:0) 0; b  (cid:0) 0)

2 + Bx + C = 0

ỏ ằ ứ r ng : Ax

(cid:0) N*

có t n cùng b ng ch  s  không

ậ ữ ố ớ ằ

ế

ế t A + B = 0 ế  :   Cho A = ( ­ 3x5y3)4 và B = ( 2x2z4)5 .Tìm  x,y,z bi

(cid:0)x

y

y

5

2 + 2ab + b2 , y = a2 – 2ab + b2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ớ v i x =a

x

x

x

x

(cid:0) 3

(cid:0) 1

(cid:0) 4

(cid:0) 4

3

1 6

3 (cid:0)x 4

ể Bài 1: Cho  bi u th c M = 3a ủ Tìm GTNN c a M  Bài 2 : Cho A = 8x5y3 ; B = ­ 2x6y3 ; C = ­ 6x7y3 .Ch ng t ứ Bài 3: Ch ngminh r ng v i n  a) 8.2n + 2n+1 b) 3n+3 – 2.3n + 2n+5 – 7.2n chia h t cho 25  c)4n+3 + 4n+2 – 4n+1 – 4n chia h t cho 300  Bài 4   Bài 5: Rút g n:ọ 2 – 3a + 1 , N = 5a2 + a , P = a2 – 4  ớ a) M + N – P v i M = 2a b) 2y – x ­  x y x 2 3 2 (cid:0)x 1 c) 5x – 3 ­  t :ế Bài 6: Tìm x,bi a) (0,4x – 2) – (1,5x + 1) – ( ­ 4x – 0,8) = 3,6 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ­ = ­ ) – b) ( (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

abc

(cid:0) (cid:0) = 666

cab ộ ố

bca  là m t s  chính ph

1 1 3 3 abc  ( a > b > c) sao cho :  abc  nào mà t ng ổ bca

abc

cab

(cid:0) (cid:0) ươ nhiên   nhiên ng không ?

2 3 ố ự Bài 7: Tìm s  t ố ự Bài 8: Có s  t ổ Bài9   a) (­ 5x2y + 3xy2 + 7)  + ( ­ 6x2y + 4xy2 – 5)  b) (2,4x3 ­10x2y) + (7x2y – 2,4x3+3xy2)

: Tính t ng :

3

3

2

3

2

3

3

c) (15x2y – 7xy2­6y2) + (2x2­ 12x2y + 7xy2)

x

xy

2 yx

6

y

xy

2 yx

x

6

15

4

10

y

10

5 3

x (cid:0) 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) d) (4x2+x2y ­5y3)+( )+( )+ ( )

ứ ể ọ Bài 10: Rút g n bi u th c sau

64

ồ ưỡ ớ ng HSG Toán l p 7

3

2

3

3

3

ề Các chuyên  đ                                                               B i d   a/ (3x +y ­z) – (4x ­2y + 6z)

x

y

x

y

xb /

5

5

7

x 2 3

(cid:0)3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

c

6 2 yx

xy

y

xy

2 yx

y

7,5/

1,3

8

9,6

3,2

8

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

M

x

3

2 3

x 6

2 9

7 5

xx 5 2 5

4 5

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) d)K= 2x.(­3x + 5) + 3x(2x – 12) + 26x                  e) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

x

x

1

2

x

x

1 3

4

t:ế Bài 11: Tìm x bi a) x +2x+3x+4x+…..+ 100x = ­213 (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) b) c)  3(x­2)+ 2(x­1)=10          d)

x

1 6 x

1 2 x

x

x

x

x

x

x

6

1 4 7

8

9

10

11

32

38

27

3 23

8

9

x 10

11

12

11

12

13

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) e) f)

1

7 (cid:0)x

x

x

x

x

14 2(cid:0)x

2 (cid:0)

13

3

2

4

8

2

3

2

5

3

2(cid:0)x

2 3

1 3

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) g) + h) i) k) =3

1 (cid:0) 2

1 3

m)  (2x­1)2 – 5 =20                                      n) ( x+2)2 = p) ( x­1)3 = (x­1)

ộ ố ự ớ q*) (x­1)x+2 = (x­1)2                                   r*)  (x+3)y+1 = (2x­1)y+1 v i y là m t s  t nhiên

ƯƠ

Ch  đ : ủ ề S  CHÍNH PH

Ố Ộ Ố Ạ

M T S  D NG BÀI T P V  S Ề Ố

ƯƠ CHÍNH PH

NG Ậ NG.

ươ ộ ố ấ ng và m t s  tính ch t có liên

ứ    Ôn t p cho h c sinh v  s  chính ph ả ề ố ự ố ng.

ươ i toán d a vào s  chính ph ậ ấ ể ụ ế ố ươ H c sinh có k  năng   áp d ng tính ch t đ  nh n bi t s  chính ph ng và

ả ộ ố ạ ậ ọ ư ộ ố ươ ng pháp gi ỹ ọ im t s  d ng toán có liên quan.

ụ ọ ậ ụ ự ế .

Ụ I/ M C TIÊU:   ế   1/ Ki n th c: quan cũng nh  m t s  ph ỹ 2/ K  năng:   gi 3/ Thái đ :ộ  Giáo d c h c sinh tính chính xác và v n d ng vào th c t II/ LÝ THUY T:Ế

2

15;9

ố ươ ộ ố ự ủ ng c a m t s  t nhiên ươ 2 (cid:0) (cid:0)

ị 1.Đ nh nghĩa: ộ ố ằ ng là m t s  b ng bình ph 225 ươ ủ ố ự ượ ọ ươ ng c a các s  t nhiên : 3; 15 đ ố c g i là s  chính ph ng

ươ ể ậ ở ấ ng ch  có th  t n cùng là : 0; 1; 4; 5; 6; 9 không th  t n cùng b i    2; 3; 7; 8.

2

2

ể ậ ụ S  chính ph     Ví d :  ụ 3 ố  Các s  9; 225 là bình ph ộ ố 2. M t s  tính ch t: ố   a) S  chính ph ộ ố    b)   M t s  chính ph

a

.25

)5

2

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) ả ử s ậ ậ     Th t v y ,gi = ữ ố ậ a 10( ng có ch  s  t n cùng là 5 thì ch  s  hàng ch c là 2. 100 ỉ ươ 25aM (cid:0)

ữ ố

ụ ủ ố ụ ủ ộ ố ữ ố ố ơ ị ố ẻ .

ươ ữ ố ng    N=a

ữ ố a 100 ữ ố 100a  và 100a là s   0 nên ch  s  hàng ch c c a s       M là 2 ng có ch  s  hàng đ n v  là 6 thì ch  s  hàng ch c c a nó là s  l 2    có ch  s  t n cùng là 6 ữ ố ậ ặ ể ữ ố ỉ ụ ủ Vì ch  s  hàng ch c c a  ươ c) M t s  chính  ph ậ ậ ả ử ố    Th t v y,   gi  s  s  chính ph ị ủ ố ơ      thì ch  s   hàng đ n v  c a s  a ch  có th  là 4 ho c 6.

65

ồ ưỡ ề

ươ ứ ế ả ử ủ ố ữ ố ậ s  hai ch  s  t n cùng c a s  a là  b4  (n u là  b6   thì ch ng minh t ớ ng HSG Toán l p 7 ự ng t ),

ữ ố ố ẻ

2  và 80b là s  ch n nên ch  s  hàng ch c c a N là s  l ữ ố ỉ ứ

ụ ủ ố ừ ố ố ố ụ ủ ừ ố . ố ớ  v i

ố ẵ  ,s  chính ph ố ớ ố

ố ố ừ ố  s    A =  m ươ ng ch  ch a các th a s  nguyên t ẻ  .  v i s  mũ l 2  =ax  .by.cz   …trong đó a,b,c ,…là các s  nguyên  t khác

ố ế ng th  thì , ố ươ  d

Các chuyên  đ                                                               B i d     Gi    Khi đó b42  = (10b+4)2  = 100b2 + 80b + 16.    Vì ch  s  hàng ch c c a s  100b     d)   Khi phân tích ra th a s  nguyên t ứ ẵ ố s  mũ ch n ,không ch a th a s  nguyên t ả ử ậ ậ            Th t v y ,gi nhau,còn x,y,z…là các s  nguyên t       A = m2  = (ax by cz…)2   = a2x.b2y.c2z…

ấ T  tính ch t này suy ra ế ế ế ế

ố ố ố ố ế ế ế ế ng chia h t cho 2 thì chia h t cho 4. ng chia h t cho 3 thì chia h t cho 9. ng chia h t cho 5 thì chia h t cho 25. ng chia h t cho 8 thì chia h t cho 16.

ừ ươ ươ ươ ươ ng:

­S  chính ph  ­S  chính ph    ­S  chính ph     ­S  chính ph ươ

2ab + b2 và a2 – b2 = (a + b)(a – b)

.        Ch ng minh r ng :

ể ế ượ ướ ạ ng không th  vi i d ng 4n+2 c d t đ

ằ ươ (cid:0) N); ươ ộ ố ế ậ  3/ Nh n bi t m t s  chính ph ẳ ằ ứ ậ ụ  4/ H ng đ ng th c v n d ng:  b)2 = a2  (cid:0) (a  (cid:0)  5. Các ví d :ụ Ví d  1ụ ứ   ộ ố     a)       M t s  chính ph ọ                h ăc 4n +3 (n b) M t s  chính ph ộ ố (cid:0) N). i d ng 3n+2(n ng không th  vi

ế ố

ẻ a) M t s  t ộ ố ự ố ự còn s  t

ộ ố ươ ặ

ư ậ ặ ng ho c chia h t cho 4  c d i d ng 4n+2 ho c 4n+3(n

(cid:0) N)   ặ  N) khi đó bình

(cid:0) 1 (k(cid:0) ặ

ư b) M t s  t ỉ ộ ố ự  nhiên ch  có th  vi ạ ủ ươ ể ế ướ ạ t d iả Gi (cid:0) N), khi đó (2k)2 = 4k2  là s  chia h t cho 4  ạ ẵ  nhiên ch n có d ng 2k (k (cid:0) N) , ạ  có d ng 2k+1 (k  nhiên l  Khi đó (2k+1)2 = 4k2+ 4k +1 là s  chia cho 4 d  1.  ư ố   Nh  v y m t s  chính ph ể ế ựơ ướ ạ    ho c chia cho 4 d  1 ,  do đó không th  vi ể ế ướ ạ ặ t d 2 =9k2 là s  chia h t cho 3 ,ho c có d ng (3k ố ng c a nó có d ng(3k)

(cid:0) 1)2=  ể ng không th

ế t đ i d ng 3k ho c 3k ế ư ậ ộ ố ư

ế ướ ạ ạ ph 9k2 (cid:0) 6k +1 là s  khi chia cho 3 thì d  1.Nh  v y m t s  chính ph ươ vi ố i d ng 3n+2(n (cid:0) N). t d

ấ ỳ ữ ố ụ

ng b t k  có ch  s  hàng ch c khác nhau  ị ề ố ữ ố

ụ ủ ữ ố ổ ố ươ ộ ố ng đó   là m t s  chính

Gi

iả

ươ Ví d  2:ụ ươ         Cho 5 s  chính ph ơ       còn ch   s  hàng đ n v  đ u là 6. ằ         Ch ng minh r ng t ng các ch  s  hàng ch c c a 5 s  chính ph ph ứ ng.

Cách 1 .

66

ề ớ ồ ưỡ ng HSG Toán l p 7

ị ữ ố ữ ố

ươ ụ ủ ố ế ằ t r ng 1 s  chính ph ữ ố ậ ụ ủ ổ ủ

ằ ơ ng có ch  s  hàng đ n v  là 6 thì ch  s  hàng ch c c a nó là  ươ ng đã cho là: 1, 3, 5, 7 ,9 khi đó t ng c a  ng.

2 nên a2  4. ữ ố ậ

ữ ố ữ ố ậ ố ươ ộ ố ơ ị ố 2  là s  chính ph ng có M=a .Vì v y ch  s  hàng ch c c a 5 s  chính ph ươ 2 có ch  s  hàng đ n v  là 6 thì ch  s  t n

ố ẵ ế ủ ố ấ ủ ố ể ệ ỉ

ươ ố ng

ế ằ ữ ố ươ ố ồ ờ ố ự Các chuyên  đ                                                               B i d      Ta bi ố ẻ s  l chúng b ng :1+3+5+7+9=25 =5 ế      Cách 2.     N u m t s  chính ph cùng c a s  a là s  ch n, do đó a ừ Theo d u hi u chia h t cho 4 thì 2 ch  s  t n cùng c a s  Mch  có th  là 16,36,56,76,96.T   đó ,ta có : 1+3+5+7+9=25=52là s  chính ph  Ví d 3:ụ      Tìm s  t t r ng 2 s  2n+1 và 3n+1 đ ng th i là 2 s  chính ph ng nhiên n có 2 ch  s , bi

ố ự

ẻ ươ ng l

ỉ ậ ể

ỉ ộ ậ ể ừ ị

ỉ ộ ị

2 là m t s  chính ph

ộ ố ươ ỉ ng.

ố ậ ố ự

ể ố ầ ủ ế ằ ố ố  đ u tiên thì p­1 và p+1 không th  là các s

ngươ

ố ầ ế ố đ u tiên nên p chia h t cho 2

ố iả ờ Tr  l ữ ố  nhiên có 2 ch  s  nên 10 ≤ n < 100,        n là s  t ố ặ      do đó  21 ≤  2n+1 < 201    M t khác 2n+1 là s  chính ph ị ộ       nên 2n+1 ch  có th  nh n m t trong các giá tr  :25; 49; 81; 121; 169.       T  đó n ch  có th  nh n m t trong các giá tr  12, 24, 40, 60,84. ậ ể ố        Khi đó s  3n+1 ch  có th  nh n m t trong các giá tr  :            37; 73; 121; 181;  253.  ố        Trong các s  trên ch  có s  121=11 ữ ố ầ  nhiên có 2 ch  s  c n tìm là n=40.            V y s  t Ví d  4:ụ ứ Ch ng minh r ng n u p là tích c a n s  nguyên t chính ph i   ả Vì p là tích c a n s  nguyên t Gi ủ        và p không chia h t cho 4         (1) ươ ế ố  s  p+1 là s  chính ph a)    Gi

2  (m(cid:0) N) ế

ố ẻ ố ẻ ả ử ố ẵ ố ẻ ặ ng .    Đ t p+1 =  m 2 là s  l ,vì th  m là s  l . , do đó m

ặ (cid:0) N)

ẫ ố ớ

ậ ế ng

ươ ế ậ ủ ố ố ầ ng    V y n u p là tích c a n s  nguyên t đ u tiên

ươ ố

Vì p là s  ch n nên p+1 là s  l      Đ t m=2k+1   (k      Ta có m2 = (2k+1)2 = 4k2+ 4k+ 1         , suy ra p+1= 4k2+ 4k+ 1              do đó p=4k(k+1)  là s  chia h t cho 4, mâu thu n v i (1) ươ ố V y p+1 không là s  chính ph ế b)Ta có p = 2.3.5…là s  chia h t cho 3.  ố    Do đó p­1 = 3k+2  không là s  chính ph thì p­1 và p+1 không là s  chính ph ng III/ BÀI T P:Ậ

ệ ế nhiên n bi

ữ ố ậ ế ằ   t r ng ề  ệ ữ ố ậ ề

ế ề ề ậ

BÀI GI IẢ ố ậ   ừ ề  (2) suy ra n + 20 có s  t n N u m nh đ  (1) đúng thì t ề ừ ệ cùng là 2; T  m nh đ  (3) suy ra n – 69 có ch  s  t n cùng ươ ộ ố là 3. M t s  chính ph ng không có ch  s  t n cùng là 2 ư ậ ặ ho c 3. Nh  v y n u (1) đúng thì (2) và (3) đ u sai, trái giã ệ ế thi t. V y m nh đ  (1) sai và m nh đ  (2) và (3) đúng. ặ Đ t n + 20 = a ệ 2; n – 69 = b2   (a, b (cid:0) N và a > b) ộ ố ộ ố ươ ươ BÀI T PẬ ố ự    Tìm s  t B   ài 1: ề ệ trong 3 m nh đ  sau có 2 m nh đ ệ ộ đúng và m t m nh đ  sai:  ữ ố ậ 1/ n có ch  s  t n cùng là 2 2/ n + 20 là m t s  chính ph 3/ n – 69 là m t s  chính ph ng ng

67

ề ớ Các chuyên  đ                                                               B i d ng HSG Toán l p 7

2 – 20 = 2005

ồ ưỡ => a2 – b2 = 89 => (a + b)(a – b) = 89.1 (cid:0) (cid:0) ậ Do đó: suy ra a = 45. V y n = 45 (cid:0)

+ = a b 89 - = a b 1 2 + b2 (a, b (cid:0)

ọ ố ủ

B   ài 2: ph Cho N là t ng c a 2 s  chính ươ ng. Ch ng minh r ng: ươ ủ ổ ố ằ ố

G i N = a  N) a/ 2N = 2a2 + 2b2 = a2 + b2 + 2ab + a2 + b2 – 2ab            = (a + b)2 + (a – b)2 là t ng c a 2 s  chính ph ng. b/ N2 = (a2 + b2)2 = a4 + 2a2b2 + b2 = a4 – 2a2b2 + b2+ 4a2b2           = (a2 – b2)2 + (2ab)2 ố

ủ ng. chínhph

ứ ằ

ố ổ ứ ổ ủ a/ 2N cũng là t ng c a 2 s  chính ươ ph ng. b/ N2 cũng là t ng c a2 s ổ ươ   Cho A, B, C, D là các s  chính ng. Ch ng minh r ng:(A + B) ủ   chính

B   ài 3: ươ ph ổ (C   +   D)   là   t ng   c a   2   s ph

ủ ổ ố ươ ng.

ươ ng.

ằ ứ

Theo bài toán thì: A = a2; B = b2; C = c2; D = d2; Nên: (A + B)(C + D) = (a2 + b2)(c2 + d2) =  = a2c2 + a2d2 + b2c2 + b2d2 = a2c2 + b2d2 + 2abcd – 2abcd + a2d +   b2c2  =   (ac   +   bd)2  +   (ad   –   bc)   là   t ng   c a   2   s   chính ph Vì x = y + z => x – y – z = 0 => (x – y – z)2 = 0 => x2 + y2 + z2 – 2xy – 2xz + 2yz = 0 => 2(xy + xz – yz) = x2 + y2 + z2 ổ ủ

ươ ng.

+ c2 + d2 + 2a(a – b – c – d)

ố ứ

ươ Bài 4:  Cho 3 s  nguyên x, y, z sao   cho:  x  =  y  +  z.   Ch ng   minh  r ng: ố  2(xy   +   xz   –   yz)   là   t ng   c a   3   s chính ph     Cho a, b, c, d là các s  nguyên   B   ài 5: ả tho  mãn: a – b = c + d. Ch ng minh   2  + b2  + c2  + d2  luôn là t ngổ   ằ r ng: a ố ủ ng. c a 3 s  chính ph

2 + n + 1 là m t s  l ộ ố

ộ ố ẵ

ẻ ng l ủ .

+

+

(1 n 1)(n 1) 2

(n 1)(n n 2) 2

+ (1 n)n 2

n + an+1 là m tộ

ừ T  a – b = c + d => a – b – c – d = 0  => 2a(a – b – c – d) = 0 Nên ta suy ra:  + c2 + d2 = a2 + b2 a2 + b2 = (a – b)2 + (a – c)2 + (a – d)2  Ta có: n2 + (n + 1)2 + n2(n + 1)2 = n4 + 2n3 + 3n2 + 2n + 1 = = (n2 + n + 1)2 n2 + n là m t s  ch n n Suy ra (n2 + n + 1)2 là m t s  chính ph a/ T  bài toán ta suy ra: a Cho an = 1 + 2 + 3 +... + n ộ ố ẻ .  ẻ ươ . ng l n+1 = 1 + 2 + 3 + ... + (n + 1) + + + + + = = b/ an + an+1 = ằ = (n + 1)2 ươ ươ ng liên Bài 6:   Cho 2 s  chính ph ứ ủ ổ ế ti p. Ch ng  minh r ng t ng c a 2 ố ớ ộ s   đó   c ng   v i   tích   c a   chúng   là ộ ố ươ m t s  chính ph   B   ài 7:  a/ Tính an+1 ứ b/ Ch ng minh r ng a ố s  chính ph ng

Ộ Ố

Ậ ƯƠ

C. M T S  BÀI T P T

NG T

ữ ố ố ỉ ồ nhiên A và B trong đó s  A ch  g m có 2m ch  s  1,

ữ ố ằ ố ự ỉ ồ ứ ố ươ ng.

ộ ố ự ữ ố ố ế ươ t

nhiên có 2 ch  s ,   bi ư ữ ố ủ ố ế ằ ứ ự ượ ạ t r ng hi u các bình ph ộ ố ủ ố ươ ệ c l ng i là m t s  chính ph ng c a s  đó     và s  vi ng.

ế ằ ữ ố ươ ữ ố Bài 1.    Cho 2 s  t   s  B ch  g m m ch  s  4.          Ch ng minh r ng :   A+B +1 là s  chính ph  Bài 2.    Tìm m t s  t ở b i hai ch  s  c a s  đó nh ng theo th  t  Bài3.  ố        Tìm s  chính ph ng có 4 ch  s  ,  bi t r ng ch  s  hàng trăm ,

68

ề ớ ng HSG Toán l p 7

ị ơ ố ự ầ

ữ ố ố

ườ ố ậ ượ ữ ố ỏ ậ ấ ả ố ỗ ố ồ ố ế ố ữ ố  i ta l p t t c  các s  có 6 ch  s  , m i s  g m các ch  s c có s  nào chia h t cho 11 không ? Có s  nào là s  chính

ng không?

ứ ự ỳ ế ế ộ i ta vi tu  ý .

t liên ti p các s  : 1, 2, 3,…, 1994 thành m t hàng ngang theo m t th  t ố ươ ể ế ồ ưỡ Các chuyên  đ                                                               B i d ế ụ   hàng nghìn ,hàng ch c, hàng đ n v  là 4 s  t  nhiên liên ti p tăng d n.   Bài 4. ừ    T  các ch  s  1, 2, 3, 4, 5, 6  ng khác nhau. H i trong các s  l p đ ươ ph Bài 5 ườ ố Ng ỏ ố ạ H i s  t o thành theo cách vi ộ t trên có th  là s  chính ph ng không?

69