Suy nghĩĩ mmấấy vy vấấn đn đềề Suy ngh t triểển n ChiChiếến lưn lượợc phc pháát tri i Tây Nguyên Măc ca tạại Tây Nguyên Măc ca t
ng Hòe GS Hoààng Hòe GS Ho
PhPháát bi
cây Măc t biểểu tu tạại Hi Hộội thi thảảo vo vềề cây Măc
t triểển bn bềền n
ca vca vàà tritriểển vn vọọng ph vvữững tng tạại Đăklăk
ng pháát tri , 4/8/2009 i Đăklăk, 4/8/2009
MMụục lc lụụcc
Quy hoạạch sch sửử ddụụng đng đấấtt
(cid:122)(cid:122) BBàài hi họọc tc từừ ththựực tic tiễễnn (cid:122)(cid:122) Quy ho (cid:122)(cid:122) Đa dĐa dạạng hng hóóa cây tr (cid:122)(cid:122) Cây măc ca
a cây trồồng, nông lâm kếết ht hợợpp
ng, nông ––lâm k phòng i cây kinh tếế vvàà phòng
Cây măc ca-- mmộột lot loàài cây kinh t môi trườờng ng hhộộ, b, bảảo vo vệệ môi trư Tiêp tụục đc đẩẩy my mạạnh nghiên c nh nghiên cứứu, u,
ng chuẩẩnn
(cid:122)(cid:122) Tiêp t (cid:122)(cid:122) LLààm thm thửử mô hmô hìình nh o cây giốống chu (cid:122)(cid:122) TTạạo cây gi (cid:122)(cid:122) ChChíính s nh sáách h dândân
ch hỗỗ trtrợợ doanh nghi nông doanh nghiệệp vp vàà nông
BBàài hi họọc tc từừ ththựực tic tiễễnn
(cid:122)(cid:122) CCàà phê tăng đ
t biếến trong kho phê tăng độột bi
ng 1994-- n trong khoảảng 1994 ng canh, chứứ không không t bazan, thiếếu u ng trên đấất bazan, thi
u nơi trồồng không ph ng không phùù hhợợpp
ng không phùù hhợợpp
u nơi trồồng không ph t nghiêm trọọngng
20020055, ch, chủủ yyếếu lu làà ququảảng canh, ch thâm canh, 90% trồồng trên đ thâm canh, 90% tr bibiệện phn phááp bp bảảo vo vệệ đ đấấtt Cao su nhiềều nơi tr (cid:122)(cid:122) Cao su nhi (cid:122)(cid:122) ĐiĐiềều nhi u nhiềều nơi tr i mòn đấất rt rấất nghiêm tr (cid:122)(cid:122) XXóói mòn đ (cid:122)(cid:122) NguNguồồn nưn nướớc ngc ngầầm đang c n chung pháát tri (cid:122)(cid:122) NhNhììn chung ph (cid:122)(cid:122) RRỪỪNG TNG TỰỰ NHIÊN B m đang cạạn kin kiệệtt t triểển tn tựự phpháátt NHIÊN BỊỊ PHPHÁÁ NGHIÊM TR NGHIÊM TRỌỌNG NG
Quy hoạạch sch sửử ddụụng đng đấấtt Quy ho
(cid:122)(cid:122) KhKhíí hhậậu thu thổổ như
nhưỡỡng Tây nguyên c
c nhau, nên quy hoạạch s
,giai đo đoạạn qu
n quảả non
ng Tây nguyên cóó nhinhiềều tiu tiểểu vu vùùng ng Măc ca p lý. Măc ca ch sửử ddụụng hng hợợp lý. nh quân 20--25 25 đđộộ, , i nơi nhiệệt đt độộ bbìình quân 20 non 1515--25 25 đđộộ, , t sâu u trong năm, , đđấất sâu
tương đốối đi đềều trong năm 5,5. p, PH 5--5,5. ch sửử ddụụng theo b
a, nông-- ng theo bứức khc khảảm lm lậập đp địịa, nông cây vai trò quan trọọng đng đểể bbảảo vo vệệ cây
khkháác nhau, nên quy ho ththíích hch hợợp nhp nhấất vt vớới nơi nhi c ra hoa 155--17 17 đđộộ,giai llúúc ra hoa 1 lưlượợng mưa fân b ng mưa fân bốố tương đ tơi xốốp, PH 5 ddầầy, y, tơi x Nên quy hoạạch s (cid:122)(cid:122) Nên quy ho lâm kếết ht hợợp, rp, rừừng cng cóó vai trò quan tr lâm k nông nghiệệp.p. nông nghi (cid:122)(cid:122) ĐĐộộ ddốốc trên 1
đã xóói mòn đ
i mòn đấất trên 100 t trên 100 c thang, cóó bibiệện n
nh cáác bc bậậc thang, c
(cid:122)(cid:122) Nên lo
phê, C, Cao su, n sang trồồng Măc ca
Điềều u ao su, Đi . Nên ng Măc ca. Nên
c trên 10 0 đđộộ đã x ttấấn/ha/ n/ha/nămnăm, c, cầần tn tạạo tho thàành c phphááp chp chốống xng xóói mòn i mòn Nên loạại bi bỏỏ mmộột st sốố didiệện tn tíích Cch Càà phê không thíích h không th khuyếến khn khíích tr khuy
ch hợợp, chuy ch trồồng xen Măc ca v
p, chuyểển sang tr phê. ng xen Măc ca vớới Ci Càà phê.
BBảản đn đồồ llậập p a Tây đđịịa Tây Nguyên Nguyên
1:500.000 1:500.000
SSửử ddụụng đng đấất t
bazan làà vvốốn tn tàài nguyên quý gi n đượợc sc sửử ddụụng mng mộột ct cáách b m.Không nên đ
i nguyên quý giáá ch bềền n c tôn cây nên độộc tôn cây
t kiệệm.Không
(cid:122)(cid:122) ĐĐấất đt đỏỏ bazan l nhnhấất ct cầần đư vvữững vng vàà titiếết ki phê. CCàà phê. (cid:122)(cid:122) KhKhíí hhậậu (nhi
u (nhiệệt đt độộ, , lưlượợng mưa rông năng, Eahleo r
ng Buôn ng mưa) v) vùùng Buôn , Eahleo rấất tht thíích hch hợợp vp vớới i
ng kháác.c.
hhồồ, K, Krông năng cây Măc ca so vớới ci cáác tic tiểểu vu vùùng kh cây Măc ca so v ng hướớng dng dẫẫn cn cáác bi
n tăng cườờng hư
(cid:122)(cid:122) CCầần tăng cư
c biệện phn phááp p
ssửử ddụụng đng đấất mt mộột ct cáách khoa h
ch khoa họọc.c.
a cây trồồng, ng,
lâm kếết ht hợợpp
Đa dĐa dạạng hng hóóa cây tr nông –– lâm k nông ng trààn lan liên t Không trồồng tr (cid:122)(cid:122) Không tr trên mộột di trên m
i cây n lan liên tụục mc mộột lot loàài cây ch 10 ha t diệện tn tíích 10 ha ng chung ng cây cóó ththểể ssốống chung c giốống cây c
(cid:122)(cid:122) XXáác đc địịnh cnh cáác gi
i nhau đểể trtrồồng ph
(cid:122)(cid:122) Che b
, giảảm bm bốốc hơi
c hơi, ti
, tiếết t
ng phốối hi hợợpp vvớới nhau đ Che bóóng vng vàà chchắắn gin gióó, gi kikiệệm nưm nướớc tưc tướới, chi ph
i, chi phíí hhợợp lý.p lý.
u tư đầầy đy đủủ, qu, quảản lý t
n lý tốốt đt đểể thu nh
thu nhậập p
(cid:122)(cid:122) ĐĐầầu tư đ bbềền vn vữữngng
Cây măc ca-- mmộột lot loàài cây kinh t Cây măc ca phòng hộộ, b, bảảo vo vệệ môi trư vvàà phòng h
i cây kinh tếế môi trườờng ng
(cid:122)(cid:122) HiHiệệu quu quảả kinh t
cao nếếu tru trồồng gi ng giốống chu ng chuẩẩn vn vàà
kinh tếế cao n n cây tốốtt n lý vườờn cây t
ng sinh họọc: tr t kiệệm sm sửử ddụụng nư phê m hơn càà phê
Chưa thấấy cy cóó sâu b nghiêm trọọngng
ng 5000Ha ququảản lý vư (cid:122)(cid:122) TTỷỷ llệệ che ph (cid:122)(cid:122) BBảảo vo vệệ đ đấất, ch (cid:122)(cid:122) Đa dĐa dạạng sinh h (cid:122)(cid:122) TiTiếết ki (cid:122)(cid:122) Chưa th o thương hiệệu Măc ca Vi (cid:122)(cid:122) TTạạo thương hi (cid:122)(cid:122) ƯƯớớc tc tíính cnh cóó ththểể trtrồồng kho
u cây trong 10 0 năm t t: trên 60% che phủủ mmặặt đt đấất: trên 60% i mòn t, chốống xng xóói mòn ng xen, nuôi ong, c: trồồng xen, nuôi ong, ng nướớc ngc ngầầm hơn c sâu bệệnh gnh gìì nghiêm tr u Măc ca Việệt namt nam ng khoảảng 50 ng 1,5 triệệu cây trong 1 00Ha Măc ca năm tớới t Măc ca, , i tạại i
khokhoảảng 1,5 tri Dăklăk Dăklăk
TiTiếếp tp tụục nghiên c
c nghiên cứứu vu vàà khkhảảo nghi
o nghiệệmm
(cid:122)(cid:122) XXáác đc địịnh cnh cáác gi
c giốống th ng thíích hch hợợp vp vớới ci cáác tic tiểểu vu vùùng ng
(cid:122)(cid:122) PhPhốối hi hợợp trp trồồng cng cáác gi
sinh tháái, ti, tạạo gio giốống mng mớớii sinh th
c giốống trong m ng trong mộột lô đ tăng t lô đểể tăng
năng suấấtt năng su ng xen (cid:122)(cid:122) TrTrồồng xen i mòn (cid:122)(cid:122) BiBiệện phn phááp chp chốống xng xóói mòn t kiệệm nưm nướớcc (cid:122)(cid:122) TiTiếết ki (cid:122)(cid:122) BBảảo quo quảản vn vàà chchếế bibiếếnn (cid:122)(cid:122) ThThịị trư trườờng trong nư ng trong nướớc vc vàà xuxuấất kht khẩẩuu
LLààm thm thửử ccáác mô h
c mô hìình nh
(cid:122)(cid:122) Mô hMô hìình tr
ng thuầần, cn, cóó phphốối hi hợợp 3p 3--4 4
ng măc ca trong mộột lôt lô
nh trồồng thu gigiốống măc ca trong m nh trồồng xen m nh trồồng xen măc ca v
(cid:122)(cid:122) Mô hMô hìình tr (cid:122)(cid:122) Mô hMô hìình tr
ng xen mắắc cac ca-- ccàà phêphê c cây ng xen măc ca vớới ci cáác cây
ng 312 cây/ha, 660 cây/ha, nh trồồng 312 cây/ha, 660 cây/ha,
khkháácc Quy mô 20ha, 100ha. 200ha,500 ha (cid:122)(cid:122) Quy mô 20ha, 100ha. 200ha,500 ha (cid:122)(cid:122) Mô hMô hìình tr 830 cây/ha 830 cây/ha
(cid:122)(cid:122) SSớớm tm tổổng kng kếết rt rúút ra k
t ra kếết lut luậậnn
Cây giốống chu Cây gi
ng chuẩẩnn
(cid:122)(cid:122) Tên gi (cid:122)(cid:122) Cây gi
i rõ rààng, ch ng, chíính xnh xáácc
ng phảải rõ r ng phảải đưi đượợc tc tạạo ra t ng quy trìình knh kỹỹ thuthuậật,t, đư đượợc cơ quan c n ươm chăm o ra từừ vuvuờờn ươm chăm c cơ quan cóó
(cid:122)(cid:122) Tiêu chu
nh giáá chchấất lưt lượợng. ng.
n cây giốống xu c quy ng xuấất vưt vườờn phn phảải đưi đượợc quy
Tên giốống ph Cây giốống ph ssóóc đc đúúng quy tr ththẩẩm quym quyềền đn đáánh gi Tiêu chuẩẩn cây gi đđịịnh vnh vàà chchấấp hp hàànhnh (cid:122)(cid:122) NhNhữững cây không đ ng cây không đạạt tiêu chu t tiêu chuẩẩn cn cầần phn phảải loi loạại i
ng không nên chỉỉ ham gi
ng chấất lưt lượợng, cây gi ng, cây giốống ph nên ham giáá rrẻẻ mmàà nên ng phảải đi đảảm bm bảảo o
bbỏỏ Mua giốống không nên ch (cid:122)(cid:122) Mua gi coi trọọng ch coi tr ttốốt.t.
ChChíính snh sáách hch hỗỗ trtrợợ doanh nghi
doanh nghiệệp p
nông dân vvàà nông dân
(cid:122)(cid:122) BưBướớc đc đầầu cu cầần dn dựựa va vàào doanh nghi
p đi tiên o doanh nghiệệp đi tiên ch ưu đãi cho nh sáách ưu đãi cho
n nông c khuyếến nông
phong, nhàà nư nướớc cc cóó chchíính s phong, nh doanh nghiệệpp doanh nghi ng công táác khuy (cid:122)(cid:122) ChChúú trtrọọng công t nh sáách h (cid:122)(cid:122) CCóó ChChíính s ch hỗỗ trtrợợ doanh nghi nông doanh nghiệệp vp vàà nông
(cid:122)(cid:122) TTổổ chchứức hc hợợp tp táác gi
dândân
khoa họọc vc vớới Nh
nh hướớng cho s c giữữa nha nhàà nông i Nhàà nư nướớc, Nh ng cho sựự phpháát tri nông-- nhnhàà đ đầầu tưu tư-- c, Nhàà nư nướớc lc làà ““bbàà t triểển bn bềền vn vữững, ng,
nhnhàà khoa h đđỡỡ””, , đđịịnh hư không lààm m “à“ào o ààoo””theo ki không l theo kiểểu phong tr u phong tràào.o.
