TIẾT 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

Sù t¹ o no· n Sù t¹ o no· n

Sù t¹ o tinh Sù t¹ o tinh

2n 2n

Nguyªn ph©n Nguyªn ph©n

2n 2n

2 2 n n

2n 2n

Gi¶m ph©n 1 Gi¶m ph©n 1

n n

Gi¶m ph©n 2 Gi¶m ph©n 2

n n

Tinh trï ng Tinh trï ng

Trøng Trøng

Ể

KI M TRA BÀI CŨ? Ế Ơ Ồ

Ử Ự

S ù t¹o no ·n

VI T S Đ PHÁT SINH GIAO T Đ C VÀ CÁI? S ù t¹o tinh

2n 2n

Ng uyªn ph©n

2n 2n

2 n

2n 2n

Gi¶m ph©n 1

n n

Gi¶m ph©n 2

n n n n

Tinh trïng

Trø ng

TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI

I TÍNH I TÍNH I TÍNH I TÍNH

Ơ Ơ Ơ Ơ

Ế Ế Ế Ế

Ị Ị Ị Ị

Ớ Ớ Ớ Ớ

I TÍNH

Ể

Ể Ớ

Nêu nh ng đi m gi ng và ố ữ khác nhau c a b NST : ru i ồ ở ủ d m đ c và ru i d m cái. ể ộ ồ ấ ự ấ ố ượ có 8 NST

ề ặ

i tính: ế

ặ

I. NHI M S C TH GI Ắ + Gi ng nhau: ố ng: - S l 1 c p hình h t - Hình d ng:ạ ặ ạ 2 c p hình V ặ + Khác nhau: v c p NST gi ớ - Con đ c:ự 1 chi c hình que, 1 chi c hình móc. ế - Con cái: 1 c p hình que.

Hãy quan sát b NST c a ng

i và gi

i thi u c p nào là NST gi

i tính ?

ủ

ộ

ườ

ớ

ệ

ặ

ớ

Nam

B NST

ộ

ở

i ườ

N ữ

2n = 46 2n = 8

6A+XX 6A+XY

44A+XX 44A+XY

ế ưỡ

ng (A) luôn luôn t n t i t ng c p ườ ồ ạ ừ ặ

i tính XX(t ng đ ng) ho c không t ng ớ ươ ặ ồ ươ

bào l Trong t ng b i (2n): ộ + Có các c p NST th ặ ng đ ng. t ươ ồ + Có 1 c p NST gi ặ đ ng(XY) ồ

TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI

I TÍNH I TÍNH I TÍNH I TÍNH

Ơ Ơ Ơ Ơ

Ế Ế Ế Ế

Ị Ị Ị Ị

Ớ Ớ Ớ Ớ

NST GI

I TÍNH TH

NG CÓ

T BÀO NÀO ?

Ớ

ƯỜ

Ở Ế

I TÍNH

I. NHI M S C TH GI Ắ

Ể Ớ

Ể

ề ặ

i tính: ế

ế

+ Gi ng nhau: ố có 8 NST - S l ng: ố ượ 1 c p hình h t - Hình d ng:ạ ạ ặ 2 c p hình V ặ + Khác nhau: v c p NST gi ớ - Con đ c:ự 1 chi c hình que, 1 chi c hình móc. - Con cái: 1 c p hình que. ặ

ế

ưỡ

i tính có m t ớ ặ

ng (A) luôn ng đ ng. ồ

ng đ ng ho c không t

ặ

ồ

i tính (XX) ươ

ng đ ng ồ

ng b i (2n): bào l Trong t ộ + Có các c p NST th ườ ặ i t ng c p t luôn t n t ặ ươ ồ ạ ừ + Có 1 c p NST gi ớ ặ t ươ (XY)

Trong c th , NST gi ơ ể ở ả TB sinh d cụ l nẫ TB sinh c ngưỡ . d ụ ở ườ i: Ví d ng ưỡ ng: TB sinh d 44A +XX = nữ 44A +XY = nam TB sinh d c:ụ - Nữ cho 1 lo i:ạ 22A + X - Nam cho 2 lo i: 22A + Y ạ 22A + X

ng và

ữ

ườ

B ng so sánh s khác nhau gi a NST th ả NST gi

ự i tính ?

ớ

SO SÁNH NST GI I TÍNH NST TH Ớ NGƯỜ

S L

NG

Ố ƯỢ

Có nhi u c p

ề ặ

Ch có 1 c p

ặ

ỉ

- Luôn t n t t ng c p t ừ

ồ ạ ặ ươ

i thành ng đ ng. ồ

ồ

HÌNH D NGẠ

i tính

ớ

ở

- Các c p NST th ườ ặ cá th đ c và cái ể ự ở hoàn toàn gi ng nhau.

ố

ng đ ng - Có th t ồ ể ươ (XX) ho c không t ươ ặ đ ng (XY). - Các c p NST gi ặ cá th đ c và cái khác ể ự nhau.

ị

CH C NĂNG

Ứ

Mang gen quy đ nh ng các tính tr ng th ạ

ị ườ

ạ

Mang gen quy đ nh tính tr ng liên quan và không liên quan đ nế gi i tính ớ

bào l

Ậ K T LU N :

Ế

t ở ế

ưỡ

ng b i (2n) ộ

ng t n t

ườ

ồ ạ

i thành t ng c p ừ

ặ

ng đ ng (ký hi u là A).

- Có các c p NST th ặ t ệ ồ ươ

- 1 c p NST gi

i tính :

ặ

ớ

T

ng đ ng : XX

ươ

ồ

ng đ ng : XY

ươ

ồ

- NST gi

ớ

Không t i tính mang gen qui đ nh : ị

ự

+ Tính đ c, cái. + Các tính tr ng liên quan và không liên quan đ n gi

ạ i tính.

ớ

ế

TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI

I TÍNH I TÍNH I TÍNH I TÍNH

Ơ Ơ Ơ Ơ

Ế Ế Ế Ế

Ị Ị Ị Ị

Ớ Ớ Ớ Ớ

Ể Ớ

i tính theo ớ

ườ

i tính.

i tính

ở

ị

ứ

NST xác đ nh gi ị c ch nh th nào? ơ ế ư ế

I. NHI M S C TH GI I TÍNH Ể Ắ II . C CH NST XÁC ĐINH GI I Ế Ơ Ớ TÍNH - Có m y lo i tinh trùng và tr ng ấ ứ ạ - T i sao t l con trai và con gái s ỉ ệ ơ ạ đ c t o ra qua gi m phân ? ượ ạ ả sinh là x p x 1 : 1 ? ấ ỉ - Sinh con trai hay gái là do ng i m có ẹ M sinh ra 1 lo i tr ng; 22A + X ẹ ạ ứ đúng không ? B sinh ra hai lo i tinh trùng: 22A + Y ạ ố + 2 tinh trùng t o ra v i t l ạ ớ ỷ ệ 22A + X ngang nhau và chúng tham gia th ụ i tính - Tinh trùng mang NST gi ớ + Không, vì ng i b m i có hai lo i tinh ườ ố ớ ạ tinh v i xác su t ngang nhau. ấ ớ nào th tinh v i tr ng đ t o h p t phát ể ạ ợ ử ớ ứ ụ trùng khác nhau v gi ề ớ tri n thành con trai hay con gái? ể • C ch NST xác đ nh gi ơ ớ ế s th tinh gi a tr ng v i; ự ụ ớ ữ i.ườ ng Tinh trùng X XX (con gái) P (44A + XX) X (44A + XY) Tinh trùng Y XY (Con trai) Gp 22A + X 22A + X 22A + Y F1 44A + XX gái 44A + XY trai

Con trai

Con gái

Bè

mÑ

44A+XY

44A+XX

2n 2n

22A +X

n n

22A +Y

44A + XX

44A + XY

2n 2n

con g¸i

con trai

Ơ Ồ Ơ Ế

S Đ C CH NST XÁC Đ NH GI I TÍNH Ị Ớ NG I Ở ƯỜ

K T LU N :

Ậ

Ế

c qui đ nh b i c p NST gi i tính - Tính đ c, cái đ ự ượ ở ặ ị ớ

- S đ c ch NST xác đ nh gi i tính ng ơ ồ ơ ế ị ớ ở ườ (SGK) i:

P : (44A + XX) x (44A + XY)

22A + X

22A + Y

22A + X

44A + XX Con gái

44A + XY Con trai

Gp : (22A + X) (22A + X) (22A + Y) F1 :

i ị ớ ơ ế ự

h p l ớ i i tính là s phân li c a c p NST gi ủ ặ c t và đ ượ ổ ợ ạ ử

- C ch xác đ nh gi tính trong quá trình phát sinh giao t trong quá trình th tinh. ụ

M R NG KI N TH C

Ở Ộ

Ứ

Ế

i, đ ng v t có vú, ru i gi m, cây gai.. C p NST gi ấ ồ ộ

i ớ chim, ch, bò sát, ặ ế ự Ở

ướ

ng h p: ườ ợ

ả ủ ớ

ưở ị ả ệ ị

ng ậ Ở ườ tính c a gi ng cái là: XX, gi ng đ c là XY. ố ố ủ i c l b m, dâu tây thì ng ượ ạ • T l trai gái x p x 1:1 trong các tr ấ ỉ ỉ ệ • S l ng nghiên c u ph i đ l n ứ ố ượ • Không b nh h ng b i thiên tai d ch b nh ở • Tr ng và tinh trùng th tinh hoàn toàn ng u nhiên ẫ ụ ứ

Nam iớ Nữ

Gi L a tu i ổ ứ

Bào thai 114 100

105 100 ọ

101 100

85 93 L t lòng 10 tu iổ Tu i giàổ

TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI TI T 12: C CH XAÙC Đ NH GI

I TÍNH I TÍNH I TÍNH I TÍNH

Ơ Ơ Ơ Ơ

Ế Ế Ế Ế

Ị Ị Ị Ị

Ớ Ớ Ớ Ớ

I TÍNH

I. NHI M S C TH GI Ắ

Ể Ớ

Ể

I

Ế

Ớ

II . C CH NST XÁC ĐINH GI Ơ TÍNH III. CÁC Y U T NH H

NG Đ N S PHÂN HÓA GI

I TÍNH

Ế Ố Ả

ƯỞ

Ế Ự

Ớ

ng ế ố ả ưở

- Nêu nh ng y u t ữ đ n s phân hoá gi ế ự nh h i tính ? ớ i tính: phân hoá gi ớ ữ

ng đ ánh sáng l đ c, cái ỷ ệ ự ỉ ỉ ườ

đ c cái i ta đi u ch nh ề v t nuôi ? - T i sao ng ạ t l ỷ ệ ự ở ậ

- Nh ng y u t ế ố + Hooc môn. t đ , c + Nhi ộ ệ ộ ườ … - Ch đ ng đi u ch nh t ủ ộ ề v t nuôi: ở ậ phù h p v i m c đích s n xu t. ụ ợ ớ ả ấ

M t s ví d v đi u ch nh đ c cái M t s ví d v đi u ch nh đ c cái M t s ví d v đi u ch nh đ c cái M t s ví d v đi u ch nh đ c cái

ụ ề ề ụ ề ề ụ ề ề ụ ề ề

ộ ố ộ ố ộ ố ộ ố

ự ự ự ự

ỉ ỉ ỉ ỉ

nhi ứ

ộ ủ ở ẽ ở ự

ở

Dùng Metyl testosteron (hormon sinh d c) tác đ ng ụ vào cá vàng cái có th làm cá ể cái bi n thành cá đ c ự ế t đ d i Tr ng rùa ệ ộ ướ 280 C s n thành con đ c, trên 320C thì n thành con cái