CÔNG BẰNG VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ

Chia sẻ: Ziwan Ziwan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

399
lượt xem 107
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiệu quả kinh tế Pareto đạt được khi không có cách nào làm cho một người khác được lợi mà không đồng thời làm cho một người khác bị thiệt, (hay nói cách khách, mọi cải thiện Pareto tiềm năng đã được khai thác hết.)

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CÔNG BẰNG VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ

CÔNG BẰNG VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Chương trì Giả dạ tế Học kỳ mùa Thu kỳ 2007 - 2008 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 1 Các nội dung trình bày 1. Hiệu quả (kinh tế theo tiêu chuẩn) Pareto Hiệ quả tế chuẩ • Hiệu quả trong trao đổi Hiệ quả • Cân bằng cạnh tranh bằ cạ • Hai định lý cơ bản của kinh tế học phúc lợi củ tế phú lợ 2. Hiệu quả Kaldor – Hicks Hiệ quả 3. Hiệu quả và công bằng Hiệ quả bằ • Hiệu quả và công bằng trong trao đổi Hiệ quả bằ • Thế nào là công bằng? Thế là bằ • Một số tình huống nhỏ số huố nhỏ 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 2
1. Hiệu quả Pareto Hiệu quả kinh tế Pareto đạt được khi không có cách nào làm cho một người khác được lợi mà không đồng thời làm cho một người khác bị thiệt, (hay nói cách khách, mọi cải thiện Pareto tiềm năng đã được khai thác hết.) 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 3 1. Hiệu quả Pareto Hiệu quả Pareto trong trao đổi MRSXYA = PX/PY = MRSXYB Hiệu quả Pareto trong sản xuất • Hiệu quả Pareto đầu vào: Hiệ quả và MRTSLKX = w/r = MRTS LKY • Hiệu quả Pareto đầu ra Hiệ quả MRT XY = MCX/MCY = PX/PY = MRSXY 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 4
1.1. Hiệu quả trong trao đổi 10F Thực phẩm của Tom Thự phẩ củ 0T 6C B có hiệu có hiệ D có hiệu có hiệ quả không? A quả quả không? quả D Quần áo Quầ Quần áo Quầ của Jerry của Tom C UJ3 C có hiệu có hiệ B quả không? quả UJ2 UJ1 UT3 UT2 UT1 6C 0J Thực phẩm Thự phẩ 10F 17/10/2007 của Jerry Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 5 Hiệu quả trong trao đổi (Đường hợp đồng) C, D, E đạt Thực phẩm của Tom Thự phẩ củ hiệu quả Pareto hiệ quả 0T Đường Đườ hợp đồng D Quần áo Quầ Quần áo Quầ của Jerry C của Tom E 0J Thực phẩm Thự phẩ 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 6 của Jerry
1.2. Cân bằng cạnh tranh Thực phẩm của Tom Thự phẩ củ 10F 0T 6C Đường giá Đườ giá P Tại C: Lượng cầu F của Lư cầ củ Tom đúng bằng lượng bằ lư Quần áo Quầ cung F của Jerry. củ Quần áo Quầ của Jerry C Lượng cung C củacủ của Tom Tom đúng bằng lượng bằ lư Đường đẳng ích đi Đườ cầu C của Jerry. củ qua C của Tom và củ và Jerry có tính chất gì? có chấ gì A P’ 6C 0J 10F Thực phẩm Thự phẩ 17/10/2007 của Jerry Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 7 Cân bằng cạnh tranh và cơ chế giá Thực phẩm của Tom Thự phẩ củ 10F 0T 6C Đường giá Đườ giá PP’ là đường giá Tại B và C: Thiếu F, và Thiế PP’ đườ giá P (cân bằng) của thị thừa C → PF tăng, PC thừ tă bằ củ thị trường, có độ dốc là -1 giảm → PP’ xoay sang giả PP’ trư có độ là phải phả Quần áo Quầ B Cung cầu có cân bằng? Quần áo Quầ cầ có bằ của Jerry của Tom Giá thay đổi thế nào? Giá thế C Bắt đầu tại A: Jerry tạ chọn phối hợp ở C chọ phố hợ như cũ, còn Tom chọn như chọ phối hợp ở B do thị phố hợ thị hiếu thay đổi. hiế A P’ 6C 0J 10F Thực phẩm Thự phẩ 17/10/2007 của Jerry Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 8
Cân bằng cạnh tranh và cơ chế giá Thực phẩm của Tom Thự phẩ củ 10F 0T 6C Đường giá Đườ giá PP’ là đường giá Tại B và C: Thiếu F, và Thiế PP’ đườ giá P (cân bằng) của thị thừa C → PF tăng, PC thừ tă bằ củ thị trường, có độ dốc là -1 giảm → PP’ xoay sang giả PP’ trư có độ là phải phả D Cân bằng mới tại D bằ mớ tạ Quần áo Quầ B Quần áo Quầ của Jerry của Tom C A P’ 6C 0J 10F Thực phẩm Thự phẩ 17/10/2007 của Jerry Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 9 1.3. Hai định lý của KTH Phúc lợi Tại điểm cân bằng: bằ 1. Hai đường đẳng ích tiếp xúc với nhau và với đường giá cả → đườ tiế xú vớ và đườ giá điểm cân bằng (kết quả của sự phân phối nguồn lực của thị bằ (kế quả sự phố nguồ lự củ thị trường cạnh tranh tự do) đạt hiệu quả trong trao đổi. trư cạ tự do) hiệ quả 2. Hai đường đẳng lượng tiếp xúc với nhau và với đường giá cả đườ lư tiế xú vớ và đườ giá → điểm cân bằng (kết quả của sự phân phối nguồn lực của thị đi bằ (kế quả sự phố nguồ lự củ thị trường cạnh tranh tự do) đạt hiệu quả đầu vào. trư cạ tự do) hiệ quả đầ và 3. Nếu hai đường đẳng ích (hay đẳng lượng) không tiếp xúc với đườ (hay lư tiế xú vớ nhau và với đường giá cả thì cung cầu sẽ không cân bằng → và đườ giá thì cầ sẽ bằ giá cả sẽ điều chỉnh cho tới khi thị trường đạt tới điểm cân giá đi chỉ tớ thị trư tớ bằng (hiệu quả) mới (hiệ quả mớ 4. Nếu mọi thị trường là cạnh tranh hoàn hảothì có thể đạt được mọ thị trư là hoà hả othì thể đạ đượ hiệu quả trong cả trao đổi và sản xuất mà không cần tới sự hiệ quả cả và xuấ mà cầ tớ sự can thiệp của nhà nước. thiệ củ nhà nư 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 10
Định lý thứ nhất của KTH Phúc lợi Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, tất cả các thị trư cạ hoà hả tấ cả bên tham gia sản xuất và trao đổi sẽ khai thác tối sả xuấ và sẽ thá tố đa mọi lợi ích chung do thương mại đem lại. Kết m ọ lợ thương mạ lạ Kế quả là sự phân bổ nguồn lực ở trạng thái cân quả bổ nguồ lự trạ thá bằng sẽ đạt hiệu quả kinh tế. sẽ đạ hiệ quả tế 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 11 Định lý thứ hai của KTH Phúc lợi Nếu các đường đẳng ích (và đẳng lượng) có mặt cá đườ (và đẳ lư có lồi hướng về gốc tọa độ, thì ứng với mỗi điểm hư về tọ thì vớ mỗ phân bổ nguồn lực hiệu quả theo tiêu chuẩn bổ nguồ lự hiệ quả chuẩ Pareto (tức là ứng với mỗi điểm trên đường hợp (tứ là vớ mỗ trê n đườ hợ đồng), tồn tại một tập hợp các mức giá sao cho tại tồ tạ mộ tậ hợ cá mứ giá tạ các mức giá này điểm phân bổ ấy chính là điểm mứ giá bổ chí là đi cân bằng cạnh tranh. bằ cạ Trong nền kinh tế trao đổi chỉ với hai người tiêu nề tế chỉ ngư dùng và hai hàng hóa, véc-tơ giá này là đường và hà hó vé giá là đườ thẳng tiếp xúc với hai đường đẳng ích. Và tất cả thẳ tiế xú vớ đườ Và cả các điểm trên đường giá cả này đều có thể là điểm trên đườ giá có thể đi phân bổ nguồn lực ban đầu thích hợp. bổ nguồ lự thí hợ 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 12
2. Hiệu quả Kaldor – Hicks (Hiệu quả kinh tế tiềm năng) Hiệu quả Kaldor – Hicks: Chấp nhận có người Hiệ quả Hicks: Chấ nhậ có ngư được, kẻ mất, miễn là tổng phúc lợi là một số đượ kẻ miễ là phú lợ là số dương. ương. Hiệu quả Kaldor – Hicks ngầm định rằng những Hiệ quả ngầ rằ nhữ người được lợi sẽ có thể bù đắp cho những người ngư đượ lợ sẽ thể đắ nhữ ngư bị thiệt hại thông qua các biện pháp phân phối lại thiệ hạ cá biệ phá phố lạ Những nhược điểm của tiêu thức hiệu quả Kaldor Nhữ như củ thứ hiệ quả – Hicks ? 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 13 Nửa học kỳ còn lại ... Vai trò của NN trong nền kinh tế thị trường Thực hiện mục tiêu công bằng Thự hiệ mụ bằ Sửa chữa các thất bại của thị trường chữ cá thấ bạ củ thị trư • Độc quyền và việc lạm dụng thế lực thị trường quyề và việ lạ dụ thế thị trư • Thông tin bất cân xứng bấ xứ • Ngoại tác Ngoạ tá • Hàng hóa công hó Vai trò hoạch định chính sách và điều hành vĩ mô hoạ chí sá và hà vĩ của nhà nước nhà Một số hạn chế của nhà nước khi can thiệp vào số chế nhà nư thiệ và thị trường thị trư 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 14
3. Hiệu quả và công bằng Thực phẩm của Tom Thự phẩ củ 10F 0T 6C Đường giá Đườ giá P D Quần áo Quầ Quần áo Quầ của Jerry C của Tom B, C, D đều hiệu quả, hiệ quả Chuyển từ D sang C Chuyể từ nhưng B và D không như và không bằng phân phối lại phố lạ được XH chấp nhận đượ chấ nhậ B A P’ 6C 0J 10F Thực phẩm Thự phẩ 17/10/2007 của Jerry Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 15 Đường giới hạn (biên giới) độ thỏa dụng Thỏa dụng Thỏ dụ của Jerry OJ D C Điểm B và D khó được và khó đượ E xã hội chấp nhận vì kém hộ chấ nhậ vì B công bằng bằ OT Thỏa dụng Thỏ dụ của Tom 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 16
Hiệu quả và Công bằng Điểm B và D hiệu quả nhưng có thể bị coi là và hiệ quả như có thể là không công bằng bằ Điểm C vừa hiệu quả, vừa có thể được coi là công vừ hiệ quả vừ có thể đượ là bằng Có thể tìm ra những trường hợp: thể nhữ trư hợ • Không hiệu quả nhưng lại công bằng hiệ quả như lạ bằ • Không hiệu quả đồng thời không công bằng hiệ quả đồ thờ bằ 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 17 Thế nào là CÔNG BẰNG? Khó có thể thống nhất khái niệm về công bằng Khó thể thố nhấ khá niệ về bằ Vai trò của “tính công bằng” trong chính sách củ bằ ng” chí sá Một số góc nhìn về vấn đề công bằng: số nhì về bằ • Công bằng như một phạm trù đạo đức bằ như phạ trù đạ • Công bằng như một vấn đề xã hội bằ như vấ hộ • Công bằng như một vấn đề kinh tế bằ như vấ tế Một số hình thức công bằng hay được đề cập: số thứ bằ đượ • Công bằng về của cải ban đầu bằ về cả • Công bằng về quá trình bằ về quá trì • Công bằng về kết quả bằ về quả 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 18
Công bằng và một số vấn đề chính sách Làm thế nào để xã hội lựa chọn được chính sách “tốt nhất”? • Thế nào là chính sách “tốt nhất”? Thế là chí sá nhấ • Hàm phúc lợi xã hội (Social Welfare Function - phú lợ hộ SWF) 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 19 Công bằng và một số vấn đề chính sách Hàm phúc lợi xã hội (SWF) H 1. Chủ nghĩa duy lợi Chủ nghĩ lợ SW = ∑ α hU h (utilitarianism): Bentham (1789) h =1 2. Bergson (1938) – Samuelson H SW = ∏ α hU h (1947) h =1 3. John Rawls (1971): Max–Min Max– SW = min(U 1 ,U 2 ,...,U H ) SWF 4. Amartya Sen (1973) Income = Thu nhập trung bình nhậ bì SW = Income (1 − Inequality ) Inequality = Chỉ số Gini Chỉ 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 20
Một số tình huống chính sách Quyền sở hữu (tư hữu) các nguồn lực Độc quyền và luật cạnh tranh Cổ phần hoá (nội bộ) các DNNN Thuế tài sản Thuế thu nhập (cao) Phát triển CSHT và tăng giá bất động sản Xã hội hoá giáo dục và y tế Tự do hóa kinh tế và thương mại quốc tế 17/10/2007 Vũ Thành Tự Anh Thà Tự 21