Đặc san Tuyên truyền pháp luật số 07/2013

Ộ Ồ Ổ Ế

Ố Ợ H I Đ NG PH I H P PH  BI N,  ƯƠ Ụ Ậ GIÁO D C PHÁP LU T TRUNG NG

Ặ

Ậ

Đ C SAN Ề TUYÊN TRUY N PHÁP LU T

ố S : 07/2013

Ủ Ề CH  Đ

Ọ

ƯƠ

Ạ

NG M I

TR NG TÀI TH Ề Ọ

Ậ

ƯƠ

VÀ PHÁP LU T V  TR NG TÀI TH

Ạ NG M I

Ộ HÀ N I  ­  NĂM 2013

Ủ Ề CH  Đ

Ọ

ƯƠ

Ạ

Ậ

TR NG TÀI TH

NG M I VÀ PHÁP LU T

Ề Ọ

ƯƠ

V  TR NG TÀI TH

Ạ NG M I

ầ ứ ấ Ph n th  nh t

Ộ Ố Ấ Ề M T S  V N Đ  CHUNG

Ọ Ặ Ệ Ể ƯƠ Ạ I. KHÁI NI M, Đ C ĐI M TR NG TÀI TH NG M I; PHÂN

Ọ Ệ ƯƠ Ạ Ớ BI T TR NG TÀI TH NG M I V I TÒA ÁN

ọ ể ệ ặ ươ 1. Khái ni m, đ c đi m tr ng tài th ạ ng m i

ọ ươ ệ 1.1. Khái ni m tr ng tài th ạ ng m i

ọ ọ ượ ứ ướ Trong khoa h c pháp lý, tr ng tài đ c nghiên c u d ề i nhi u bình

ề ọ ệ ề ể ệ di n khác nhau và do đó hi n nay có nhi u quan đi m khác nhau v  tr ng tài.

ừ ể ố ừ ế ọ ộ   Tr ng tài là m t Theo cu n “T  đi n kinh t ế ị ườ  th  tr ng t A đ n Z”: “

ả ế ấ ồ ư ệ ệ ầ cách gi i quy t b t đ ng trong quan h  công nghi p mà không c n đ a ra

ậ pháp lu t hay đình công”

ấ ồ ữ ấ ọ ượ ư Hay: “Tr ng tài là nh ng tranh ch p hay b t đ ng đ ộ   c đ a ra cho m t

ề ặ ế ị ệ ho c nhi u ng ườ ượ i  đ c xem là công tâm, không thiên l ch quy t đ nh và

ộ ố ớ ế ị quy t đ nh này có tính ràng bu c đ i v i hai bên”.

ộ ồ ứ ọ ọ ỹ ả Theo H i đ ng tr ng tài M  (AAA): “Tr ng tài là cách th c gi ế   i quy t

ộ ố ụ ệ ấ ằ ấ ườ tranh ch p b ng cách đ  trình v  tranh ch p cho m t s  ng i khách quan

ả ọ ẽ ư ế ị ị ắ ế ố xem xét gi ộ   i quy t và h  s  đ a ra quy t đ nh cu i cùng, có giá tr  b t bu c

ả ấ các bên tranh ch p ph i thi hành”.

ạ ệ ủ ề ệ ọ ị T i Vi ả t Nam, theo quy đ nh c a kho n 1 Đi u 2 Pháp l nh tr ng tài

ươ ạ ọ ươ ươ ả th ng m i năm 2003: “Tr ng tài th ạ ng m i là ph ứ ng th c gi ế   i quy t

ạ ộ ấ ươ ạ ượ ậ tranh ch p phát sinh trong ho t đ ng th ng m i đ ỏ   c các bên th a thu n và

ượ ế ự ủ ụ ị đ c ti n hành theo trình t ệ , th  t c do Pháp l nh này quy đ nh”.

ị ạ ậ ọ ề ả ạ ươ ạ Theo quy đ nh t i Kho n 1 Đi u 3 Lu t tr ng t i th ng m i năm 2010

ọ ươ ươ ả ế “Tr ng tài th ạ ng m i là ph ứ ng th c gi ấ i quy t tranh ch p do các bên tho ả

ậ ượ ậ ọ ủ ế ươ ạ thu n và đ ị c ti n hành theo quy đ nh c a Lu t tr ng tài th ng m i”.

4

ề ọ ề ặ ị M c dù có khá nhi u đ nh nghĩa khác nhau v  tr ng tài, song nhìn chung

ệ ọ ươ ạ ượ ậ ướ hi n nay tr ng tài th ng m i đ c nhìn nh n d ộ i góc đ :

ọ ươ ả ế ấ ấ Tr ng tài là ph ứ ng th c gi i quy t tranh ch p có tính ch t tài phán phi

ướ ủ ươ ự ỏ ể ả ọ nhà n c (phi chính ph ) do các đ ậ ự ng s  th a thu n l a ch n đ  gi ế   i quy t

ấ ươ ứ ạ ọ ượ các tranh ch p th ng m i. Tr ng tài chính là bên trung gian th  ba đ c các

ể ấ ọ ả ữ ế ộ bên tranh ch p ch n ra đ  giúp các bên gi ấ ồ   i quy t nh ng xung đ t, b t đ ng

ề ự ị ạ ủ ữ ả ọ ươ ơ ở ả gi a h  trên c  s  đ m b o quy n t đ nh đo t c a các bên. Ph ứ   ng th c

ồ ừ ự ỏ ơ ở ự ủ ậ ọ ắ tr ng tài b t ngu n t s  th a thu n c a các bên trên c  s  t ệ  nguy n. Đ ể

ấ ọ ả ế ả ậ ỏ ọ ư đ a tranh ch p ra tr ng tài gi i quy t, các bên ph i có th a thu n tr ng tài.

ả ế ấ ằ ọ ố ớ ươ ả Gi i quy t tranh ch p b ng tr ng tài khá gi ng v i ph ng pháp gi ế   i quy t

ấ ằ ả ả ươ ứ ự ề ệ ấ tranh ch p b ng hòa gi i. C  hai ph ủ   ng th c này đ u có s  xu t hi n c a

ườ ứ ứ ả ủ ườ ứ ng i th  ba. Tuy nhiên, trong hình th c hòa gi i, vai trò c a ng i th  ba ch ỉ

ỗ ợ ậ ỡ ỏ ớ mang tính h  tr , giúp đ  các bên th a thu n v i nhau. Còn trong ph ươ   ng

ự ệ ể ư ứ ế ọ ọ th c tr ng tài, sau khi xem xét s  vi c, tr ng tài có th  đ a ra phán quy t có

ị ưỡ ố ớ ế giá tr  c ng ch  thi hành đ i v i các bên.

ộ ố ặ ủ ọ ươ ể 1.2. M t s  đ c đi m c a tr ng tài th ạ ng m i

ọ a) Tr ng tài có tính phi nhà n ướ c

ạ ộ ọ ổ ứ ủ ổ ứ ộ Tr ng tài là m t lo i hình t ch c phi chính ph  (t ch c xã h i ngh ề

ạ ộ ế ọ ệ ậ ộ ọ nghi p), ho t đ ng theo pháp lu t và quy ch  tr ng tài. Tr ng tài là m t thi ế   t

ủ ế ả ế ấ ươ ạ ọ ỉ ch  dân ch  trong gi i quy t tranh ch p th ng m i; tr ng tài không ch  góp

ầ ạ ủ ự ư ộ ờ ố ph n t o ra m t đ i s ng dân ch  và t do trong t ế ữ   ơ  pháp, mà h n th  n a,

ọ ườ ụ ớ ệ ẻ ướ ệ ỏ tr ng tài là ng i chia s  nhi m v  v i nhà n ấ   c trong vi c xóa b  các b t

ụ ể ở ệ ể ệ ộ ả ế ấ ồ đ ng trong xă h i, th  hi n c  th vi c gi i quy t các tranh ch p th ươ   ng

m i.ạ

ế ả ơ ự ế ợ ữ ế ằ ấ b) C  ch  gi ọ i quy t tranh ch p b ng tr ng tài là s  k t h p gi a hai

ậ ế ố ỏ y u t th a thu n và tài phán

5

ụ ể ề ề ế ể ậ ỏ C  th , th a thu n làm ti n đ  cho phán quy t và không th  có phán

ế ọ ế ố ữ ề ậ ỏ quy t tr ng tài thoát ly nh ng y u t ắ   ở ậ  đã th a thu n. B i v y, v  nguyên t c,

ị ớ ạ ủ ề ẩ ậ ở ươ ọ th m quy n c a tr ng tài không b  gi i h n b i pháp lu t; các đ ự ng s  có

ấ ỳ ọ ụ ệ ấ ỳ ể ự ặ ọ ọ th  l a ch n b t k  lúc nào, b t k  tr ng tài v  vi c ho c tr ng tài quy ch ế

ế ớ ể ả ế ấ ộ ượ nào trên th  gi i đ  gi i quy t tranh ch p. Tuy nhiên, m t khi đã đ ỏ   c th a

ế ủ ậ ấ ắ ọ ộ thu n thì phán quy t c a tr ng tài có tính ch t tài phán và b t bu c các bên

ả ủ ph i tuân th .

ươ c) Đ ng s  đ ự ượ ự ị c t ạ  đ nh đo t

ươ ề ự ị ứ ả ả ọ ươ Ph ng th c tr ng tài b o đ m quy n t ạ ủ  đ nh đo t c a các đ ng s ự

ơ ớ ươ ể ệ ơ ả ứ ươ ự cao h n so v i ph ng th c Tòa án, th  hi n c  b n là các đ ng s  trong t ố

ề ự ể ọ ọ ọ ị ả ụ t ng tr ng tài có quy n l a ch n tr ng tài viên, đ a đi m gi ế i quy t tranh

ắ ố ụ ố ớ ụ ậ ấ ấ ch p, quy t c t t ng, lu t áp d ng đ i v i tranh ch p…

ế ọ ẩ d) Phán quy t tr ng tài là chung th m

ế ọ ể ẩ ị Phán quy t tr ng tài có giá tr  chung th m và không th  kháng cáo tr ướ   c

ổ ứ ệ ế ấ ỳ ơ b t k  c  quan, t ch c nào (tr ừ ườ  tr ợ ấ ặ ng h p r t đ c bi ủ   t liên quan đ n h y

ệ ể ề ế ặ ọ ọ phán quy t tr ng tài). Đ c đi m này giúp tr ng tài có đi u ki n thu n l ậ ợ   i

ệ ả ể ế ấ ươ ạ trong vi c gi ứ i quy t nhanh chóng, d t đi m các tranh ch p th ng m i.

ự ỗ ợ ủ e) S  h  tr  c a Tòa án

ướ ệ ề ậ Pháp lu t các n c nhìn chung, trong đó có Vi t Nam nói riêng, đ u quy

ơ ế ỗ ợ ừ ố ớ ổ ứ ạ ộ ủ ọ ị đ nh c  ch  h  tr  t phía Tòa án đ i v i t ch c và ho t đ ng c a tr ng tài.

ự ự ậ ả ả Thông qua trình t công nh n và cho thi hành, Tòa án đ m b o th c thi trên

ự ế ế ị ữ ủ ặ ọ ộ ươ ự th c t nh ng quy t đ nh c a tr ng tài khi m t ho c các bên đ ng s  không

ự ệ ệ ạ ệ ế ủ ọ ệ t ự   nguy n   th c   hi n   (t i   Vi t   Nam,   phán   quy t   c a   tr ng   tài   Vi t   Nam

ươ ể ỗ ợ ọ ệ ự đ ng nhiên có hi u l c thi hành). Ngoài ra, Tòa án còn có th  h  tr  tr ng tài

ở ẩ ấ ạ ế ị ụ ư ệ ộ ờ các n i dung khác, nh  quy t đ nh áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i, kê

ứ ấ ộ ươ ả ả ặ ự ự ệ ứ biên tài s n, b o toàn ch ng c , c m ho c bu c đ ng s  th c hi n m t s ộ ố

ấ ị hành vi nh t đ nh...

6

ứ ổ ứ f) Hình th c t ọ  ch c tr ng tài

ọ ươ ạ ồ ạ ướ ơ ả ạ ọ Tr ng tài th ng m i t n t i d ụ ệ   i hai d ng c  b n là tr ng tài v  vi c

ọ ọ ọ ườ ự ọ (hay còn g i là tr ng tài ad hoc) và tr ng tài th ọ   ng tr c (hay còn g i là tr ng

tài quy ch ).ế

ụ ệ ọ (i) Tr ng tài v  vi c:

ụ ệ ọ ươ ứ ấ ọ Tr ng tài v  vi c là ph ỏ   ng th c tr ng tài do các bên tranh ch p th a

ể ả ậ ậ ế ụ ệ ứ ồ ạ ẽ ấ ả thu n thành l p đ  gi i quy t v  vi c và s  ch m d t t n t i khi gi ế   i quy t

ụ ệ ượ ụ ệ ấ ủ ả ọ ể ệ xong v  vi c đó. B n ch t c a tr ng tài v  vi c đ ặ   c th  hi n qua các đ c

ư ơ ả tr ng c  b n sau:

ượ ậ ấ ự ấ ạ ộ ứ ­ Đ c thành l p khi phát sinh tranh ch p và t ch m d t ho t đ ng khi

ả ế ấ gi i quy t xong tranh ch p.

ự ề ộ ­ Không có tr ụ ở ườ  s  th ng tr c, không có b  máy đi u hành, không có

ọ ọ ượ ặ ọ ỉ ị danh sách tr ng tài viên. Tr ng tài viên đ c các bên ch n ho c ch  đ nh có

ể ườ ủ ấ ỳ ặ ọ th  là ng i có tên trong ho c ngoài danh sách tr ng tài viên c a b t k  trung

ọ tâm tr ng tài nào.

ắ ố ụ ụ ệ ể ả ủ ọ ế ụ ấ ­ Quy t c t t ng c a tr ng tài v  vi c đ  gi i quy t v  tranh ch p có

ọ ừ ấ ỳ ộ ự ự ể ỏ ậ th  do các bên th a thu n xây d ng, l a ch n t b t k  m t quy t c t ắ ố ụ    t ng

ủ ọ nào c a các trung tâm tr ng tài.

ụ ệ ứ ổ ứ ơ ề ả ạ ọ Tr ng tài v  vi c là hình th c t ẻ    ch c đ n gi n, linh ho t và m m d o

ươ ạ ộ ứ ấ ớ ợ ề v  ph ng th c ho t đ ng nên nói chung nó phù h p v i tranh ch p ít tình

ế ứ ạ ầ ả ế ấ ti t ph c t p, có nhu c u gi i quy t nhanh chóng và nh t là các bên tranh

ứ ế ể ấ ế ư ụ ệ ậ ch p có ki n th c và hi u bi t pháp lu t cũng nh  kinh nghi m tranh t ng.

ườ ự ọ (ii) Tr ng tài th ng tr c:

ọ ườ ứ ự ọ ượ ổ ứ ẽ Tr ng tài th ng tr c là hình th c tr ng tài đ ặ  ch c ch t ch , có c t

ệ ườ ọ ụ ở ộ b  máy, tr  s  làm vi c th ạ ộ   ng xuyên, có danh sách tr ng tài viên ho t đ ng

ề ệ ế ố ụ ế ầ ổ ứ ọ ớ theo đi u l và quy ch  t t ng riêng. H u h t các t ch c tr ng tài l n, có

7

ế ớ ề ượ ậ ướ ữ uy tín trên th  gi i đ u đ c thành l p theo mô hình này d ọ   i nh ng tên g i

ộ ồ ư ủ ệ ọ ọ ọ ọ nh  trung tâm tr ng tài,  y ban tr ng tài, vi n tr ng tài, h i đ ng tr ng tài

ố ế ố ổ ế ủ ế ư qu c gia và qu c t ... nh ng ch  y u và ph  bi n đ ượ ổ c t ứ  ch c d ướ ạ   i d ng

ộ ố ặ ư ọ ọ ơ ả   các trung tâm tr ng tài. Các trung tâm tr ng tài có m t s  đ c tr ng c  b n

ư nh  sau:

ổ ệ ố ủ ứ ơ ­ Là t ằ  ch c phi chính ph , không n m trong h  th ng c  quan nhà

ướ ạ ộ ắ ự ọ ả n c. Trung tâm tr ng tài ho t đ ng theo nguyên t c t trang tr i mà không

ượ ạ ộ ấ ừ ướ ả đ c c p kinh phí ho t đ ng t ngân sách nhà n c. Khi gi ế i quy t tranh

ề ự ấ ọ ướ ườ ch p, tr ng tài không nhân danh quy n l c nhà n c mà nhân danh ng i th ứ

ộ ậ ế ba đ c l p ra phán quy t.

ọ ư ỗ ọ ­ Trung tâm tr ng tài có t cách pháp nhân. M i trung tâm tr ng tài là

ồ ạ ộ ậ ẳ ộ ớ ọ m t pháp nhân, t n t i đ c l p và bình đ ng v i các trung tâm tr ng tài khác.

ồ ạ ữ ọ ụ ệ ấ ộ Gi a các trung tâm tr ng tài không t n t ấ   i quan h  ph  thu c c p trên, c p

ướ ư ệ ố ơ d i nh  h  th ng c  quan Tòa án.

ơ ấ ổ ứ ủ ề ọ ­ C  c u t ồ  ch c c a trung tâm tr ng tài g m có ban đi u hành (hay còn

ổ ứ ủ ư ả ọ ủ   ọ g i là ban th  ký) và các tr ng tài viên c a trung tâm. T  ch c và qu n lý c a

ẹ ề ả ọ ọ ủ   ấ ơ các trung tâm tr ng tài nói chung r t đ n gi n, g n nh . Ban đi u hành c a

ủ ị ủ ị ặ ọ ồ ộ trung tâm tr ng tài g m có ch  t ch, m t ho c các phó ch  t ch trung tâm

ủ ị ư ể ọ ổ ọ tr ng tài và có th  có t ng th  ký trung tâm tr ng tài do ch  t ch trung tâm

ề ử ề ạ ọ ọ ọ   tr ng tài đ  c . Bên c nh ban đi u hành, trung tâm tr ng tài còn có các tr ng

ủ ọ ọ ọ tài viên trong danh sách tr ng tài viên c a trung tâm tr ng tài. Các tr ng tài

ệ ả ế ấ ượ ọ ỉ ị viên tham gia vào vi c gi i quy t tranh ch p khi đ ặ c ch n ho c ch  đ nh.

ể ự ạ ộ ế ị ự ề ọ ­ Trung tâm tr ng tài có th  t quy t đ nh v  lĩnh v c ho t đ ng và có

ắ ố ụ ọ quy t c t ạ ộ  t ng riêng. Trong quá trình ho t đ ng, các trung tâm tr ng tài có

ạ ộ ở ộ ự ư ẹ ề ạ quy n m  r ng và thu h p ph m vi lĩnh v c ho t đ ng, nh ng ph i đ ả ượ ự c s

ậ ấ ướ ề ể ẩ ủ ơ ch p thu n c a c  quan nhà n ặ c có th m quy n. Đ c đi m này cho phép

ạ ộ ớ ọ các trung tâm tr ng tài có th  đ ể ượ ổ ứ c t ấ ọ    ch c và ho t đ ng v i tính ch t tr ng

8

ỉ ả ữ ế ấ ươ tài chuyên  ngành  (ch   gi ạ i  quy t   nh ng  lo i tranh ch p  th ấ   ạ ng   m i  nh t

ị đ nh).

ượ ể ọ ủ c đi m c a tr ng tài Ư g)  u, nh

ả ế ấ ươ ạ ằ ườ ọ Gi i quy t các tranh ch p th ng m i b ng con đ ng tr ng tài có

ề ư ủ ụ ể ả ọ ơ ấ   nhi u  u đi m: Th  t c tr ng tài đ n gi n, nhanh chóng; các bên tranh ch p

ế ả ả ộ ọ ỉ ị ọ có kh  năng tác đ ng đ n quá trình tr ng tài; kh  năng ch  đ nh tr ng tài viên

ự ọ ượ ọ ỏ ề ệ giúp các bên l a ch n đ c tr ng tài viên gi ể   i, nhi u kinh nghi m, am hi u

ề ề ệ ấ ắ ấ ả ế sâu s c v n đ  đang tranh ch p, qua đó có đi u ki n gi ấ   i quy t tranh ch p

ắ ồ ọ ợ h p đ ng nhanh chóng, chính xác; nguyên t c tr ng tài không công khai giúp

ế ự ế ộ ậ ạ các bên h n ch  s  ti t l các bí m t kinh doanh, gi ữ ượ  đ ủ c uy tín c a các bên

ươ ườ ề ự ư ệ ọ trên th ng tr ạ ng; tr ng tài không đ i di n cho quy n l c t ủ  pháp c a Nhà

ướ ể ả ấ ợ ế ố ướ ế ấ n c nên r t phù h p đ  gi i quy t các tranh ch p có y u t n c ngoài.

ệ ả ể ế ằ ấ Tuy nhiên vi c gi ộ   ọ i quy t tranh ch p b ng tr ng tài cũng có th  có m t

ề ự ư ấ ị ế ệ ạ ọ ố ạ s  h n ch  nh t đ nh: tr ng tài không đ i di n cho quy n l c t ủ  pháp c a nhà

ướ ể ặ ả ư ế ấ n c nên có th  g p khó khăn trong quá trình gi i quy t tranh ch p nh  xác

ẩ ấ ạ ụ ứ ứ ệ ậ ờ minh, thu th p ch ng c , áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i…

ệ ọ 1.3. Phân bi t tr ng tài và Tòa án

ứ ọ ả ế ấ ề Tòa án và tr ng tài đ u là các hình th c gi i quy t tranh ch p trong

ươ ạ ậ ộ ớ th ng m i, chúng đóng vai trò m t bên trung l p v i các bên trong quan h ệ

ạ ộ ấ ả ấ ủ ế ọ tranh ch p. Ho t đ ng gi ể   i quy t tranh ch p c a Tòa án và tr ng tài có đi m

ủ ứ ề ố ợ ồ ậ gi ng nhau là đ u căn c  vào pháp lu t và h p đ ng c a các bên trong quan

ự ậ ụ ộ ậ ế ấ ế   ệ h  tranh ch p, xem xét s  th t v  án và đ c l p ra phán quy t, phán quy t

ượ ế ắ ả ả ộ này đ c đ m b o thi hành. Vì phán quy t b t bu c thi hành nên th  t c t ủ ụ ố

ủ ẽ ấ ặ ả ọ ợ ớ ị ụ t ng c a Tòa án và tr ng tài r t ch t ch  và ph i phù h p v i quy đ nh pháp

ủ ụ ố ụ ậ ố ụ ữ ề ọ lu t. Th  t c t t ng Tòa án và t ự  t ng tr ng tài đ u d a trên nh ng nguyên

ề ự ị ư ọ ươ ự ả ắ t c chung nh : tôn tr ng quy n t ạ ủ  đ nh đo t c a các đ ng s , đ m b o s ả ự

ườ ứ ả ộ ậ ủ đ c l p c a ng i tài phán,… Tuy nhiên, vì là hai hình th c gi ế i quy t tranh

9

ộ ậ ữ ố ụ ấ ố ụ ữ ọ ch p đ c l p, nên gi a t t ng Tòa án và t t ng tr ng tài cũng có nh ng s ự

ệ ơ ả khác bi t c  b n:

ấ a) Tính ch t pháp lý

ự ữ ệ ấ ề ấ ọ Gi a Tòa án và tr ng tài có s  khác bi t r t rõ v  tính ch t pháp lý. Tòa

ộ ơ ướ ằ ơ ư án là m t c  quan nhà n ệ ố c n m trong h  th ng c  quan t pháp. Trong quá

ố ụ ướ ể ạ trình t t ng, Tòa án nhân danh Nhà n ử c đ  xem xét, x  lý vi ph m pháp

ậ ự ằ ậ ệ ề ả ộ ợ lu t nh m duy trì tr t t công c ng và b o v  các quy n và l ợ i ích h p pháp

ủ ậ ấ ọ ủ c a các bên. Ng ượ ạ c l i, tr ng tài mang đ m tính ch t phi chính ph . Tính phi

ể ệ ở ủ ỗ chính ph  này th  hi n ọ  ch , các trung tâm tr ng tài không do Nhà n ướ   c

ế ị ậ ậ ọ ỏ quy t đ nh thành l p mà do các tr ng tài viên th a thu n xin phép Nhà n ướ   c

ậ ọ ổ ứ ề ệ ộ ể ượ đ  đ c thành l p. Trung tâm tr ng tài là t ch c xã h i ngh  nghi p và

ơ ấ ằ ế ế ủ ướ ố ớ ọ không n m trong c  c u thi ộ t ch  c a b  máy Nhà n c. Đ i v i tr ng tài

ọ ự ậ ả ụ ệ v  vi c, tr ng tài cũng hoàn toàn do các bên t thành l p và không ph i là c ơ

ướ ệ ơ ả ữ ọ quan nhà n ự c. Chính s  khác bi t c  b n này gi a Tòa án và tr ng tài đã

ế ị ự ự ệ ủ ụ ố ụ quy t đ nh s  các s  khác bi t khác trong th  t c t t ng Tòa án và t ố ụ    t ng

ụ ư ụ ấ ọ ự tr ng tài, ví d  nh  tính ch t, m c đích, trình t ủ ụ , th  t c,…

ẩ ề b) Th m quy n

ụ ệ ề ẩ ướ ụ ệ ộ ẩ Th m quy n theo v  vi c: d ề i góc đ  th m quy n theo v  vi c, Tòa

ề ộ ề ẩ ẩ ơ ả ớ ọ án có th m quy n r ng h n so v i tr ng tài. Tòa án có th m quy n gi ế   i quy t

ư ấ ả ộ ố ư ạ ấ ầ h u nh  t t c  các lo i tranh ch p phát sinh trong cu c s ng nh  kinh doanh

ươ ừ ế ệ ạ ợ ồ th ng m i, th a k , hôn nhân gia đình, trách nhi m ngoài h p đ ng, v.v. Tòa

ể ả ự ữ ế ệ ả ấ án cũng có th  gi i quy t nh ng vi c dân s  không ph i là tranh ch p. Trong

ề ẩ ọ ả ế ấ ươ ạ ỉ khi đó, tr ng tài ch  có th m quy n gi i quy t các tranh ch p th ng m i.

ả ụ ố ớ ề ẩ ổ ấ   Th m quy n theo lãnh th : Đ i v i Tòa án, không ph i v  tranh ch p

ượ ả ỉ ượ ế ệ trong kinh doanh nào cũng đ ụ c tòa th  lý gi ơ i quy t. Đ n ki n ch  đ c Tòa

ả ượ ể ế ề ẩ ả ụ án th  lý gi ế i quy t khi đ c chuy n đ n Tòa án có th m quy n gi ế   i quy t.

ố ụ ề ẩ ề ặ ấ ọ Ng ượ ạ c l i, trong t ề ặ    t ng tr ng tài không đ t ra v n đ  th m quy n v  m t

10

ấ ứ ấ ổ ọ ọ ề ự lãnh th . Các bên tranh ch p có quy n l a ch n b t c  trung tâm tr ng tài nào

ủ ọ ệ ế ố ể ả đ  gi ấ   ự i quy t cho mình theo ý mu n và s  tín nhi m c a h . Khi tranh ch p

ượ ư ậ ỏ ọ ả ế đã đ c các bên th a thu n đ a ra trung tâm tr ng tài nào gi i quy t thì trung

ề ẩ ư ậ ụ ề ề ấ ổ tâm đó có quy n th  lý tranh ch p. Nh  v y, v  th m quy n lãnh th  thì

ơ ọ ộ tr ng tài linh đ ng h n Tòa án.

ạ ố ụ c) Các giai đo n t t ng

ố ụ ử ộ ầ ọ ọ ỉ Trong t ấ    t ng tr ng tài, tr ng tài ch  xét x  m t l n các tranh ch p

ươ ế ủ ế ị ạ ẩ ọ th ệ ự   ng m i. Phán quy t c a tr ng tài là quy t đ nh chung th m, có hi u l c

ị ị ố ụ thi hành ngay, không b  kháng cáo, kháng ngh . Trong khi đó, trong t t ng Tòa

ử ừ ơ ẩ ộ ố ườ ế ề ấ ẩ án có nhi u c p xét x  t s  th m đ n phúc th m, trong m t s  tr ợ   ng h p

ế ủ ể ượ ạ ủ ụ phán quy t c a Tòa án còn có th  đ c xem xét l ố   i theo th  t c giám đ c

ủ ụ ố ụ ẩ ẩ ề ả th m và tái th m. Chính vì  th  t c t t ng Tòa án ph i thông qua nhi u giai

ể ẫ ớ ử ạ ệ ờ đo n xét x  khác nhau đôi khi có th  d n t ử   i vi c kéo dài th i gian xét x ,

ề ố đây là đi u mà các nhà kinh doanh không mong mu n.

ề ở ệ ệ d) Đi u ki n kh i ki n

ố ớ ố ụ ả ọ Đ i v i t ấ   ấ  t ng tr ng tài, khi có tranh ch p x y ra, các bên tranh ch p

ể ư ụ ể ả ấ ọ ỉ ế ch  có th  đ a v  tranh ch p ra trung tâm tr ng tài đ  gi i quy t khi đã có s ự

ậ ỏ ướ ề ệ ự ỏ ề ậ ọ th a thu n tr c v  vi c này. Đi u này có nghĩa là: s  th a thu n tr ng tài là

ế ị ủ ươ ề ệ ề ệ ở ự ề đi u ki n quy t đ nh quy n kh i ki n c a đ ng s . Đây là đi u mà không

ố ụ ị ệ ạ ạ có trong t ấ ỳ  t ng Tòa án: b t k  bên nào b  thi ủ   t h i do hành vi vi ph m c a

ạ ề ể ầ ả ừ ế bên còn l i đ u có th  yêu c u Tòa án gi ấ i quy t tranh ch p (tr  khi các bên

ỏ ọ ậ đã th a thu n tr ng tài).

ử ậ ắ ể e) Nguyên t c xét x  t p th

ử ậ ố ụ ư ể ắ ọ T  t ng tr ng tài không có nguyên t c xét x  t p th  nh  trong t ố ụ    t ng

ể ả ề ệ ộ ọ ọ ế ấ Tòa án. Vi c ch n m t hay nhi u tr ng tài viên đ  gi i quy t tranh ch p cho

ề ủ ệ ấ ậ mình là quy n c a các bên tranh ch p, pháp lu t không can thi p.

ạ ộ ủ ố ụ f) Tính công khai c a ho t đ ng t t ng

11

ố ụ ề ầ ượ ế Trong t ế  t ng Tòa án, h u h t các phiên tòa đ u đ c ti n hành công

ả ườ ượ ướ ề khai, các b n án th ng đ ố ộ c công b  r ng rãi tr c công chúng. Đi u này

ệ ế ả ậ ẫ d n đ n khó khăn khi b o v  các thông tin bí m t. Trong khi đó, trong t ố ụ    t ng

ọ ọ ế ế ượ ố tr ng tài, m i tình ti ả ề t và k t qu  đ u không đ ế   c công b  công khai n u

ượ ự ậ ủ ấ ắ ậ ộ không đ c s  ch p thu n c a các bên. Pháp lu t không b t bu c các phiên

ả ế ử ọ ế ị ủ ọ   ọ h p xét x  tr ng tài ph i ti n hành công khai. Ngoài ra, quy t đ nh c a tr ng

ứ ể ọ ế ị ữ ư ẽ ượ tài cũng nh  nh ng căn c  đ  tr ng tài ra quy t đ nh s  không đ c công b ố

ừ ầ công khai tr  khi các bên có yêu c u.

ủ ụ ố ụ ề ẻ ạ g) Tính m m d o, linh ho t trong th  t c t t ng

ủ ụ ế ứ ố ụ ẻ ề ạ ọ ộ T  t ng tr ng tài là m t th  t c h t s c m m d o và linh ho t. Các th ủ

ờ ơ ủ ệ ậ ả ả ơ ụ ố ụ t c t ả  t ng đ n gi n, thu n ti n, đ m b o th i c  kinh doanh c a các bên

ụ ấ ố ụ ọ ổ ể ọ ứ tranh ch p, ví d : trong t t ng tr ng tài các bên có th  ch n t ọ    ch c tr ng

ể ọ ọ ọ ị ể   ệ tài, ch n tr ng tài viên mà mình tín nhi m, các bên cũng có th  ch n đ a đi m

ệ ấ ậ ọ ể ỏ   ậ ể ế đ  ti n hành tr ng tài mà th y là thu n ti n, th m chí các bên có th  th a

ắ ố ụ ụ ệ ụ ậ ậ ớ thu n v i nhau l p ra quy t c t t ng áp d ng cho v  ki n. Trong khi đó, t ố

ắ ố ụ ả ộ ở ị ụ t ng Tòa án b  ràng bu c b i các quy t c t ặ  t ng nghiêm ng t, ph i tuân th ủ

ứ ụ ề ầ ậ ượ các yêu c u nhi u khi mang tính nghi th c, lu t áp d ng đ ấ   ấ c coi là b t di b t

ị d ch.

Ể Ủ II. QUÁ   TRÌNH   HÌNH   THÀNH   VÀ   PHÁT   TRI N   C A   PHÁP

Ậ ƯƠ Ạ Ở Ệ Ọ LU T TR NG TÀI TH NG M I VI T NAM

ướ ươ ượ 1. Tr ậ ọ c khi Lu t tr ng tài th ng m i ạ năm 2010 đ c ban hành

ươ ứ ố ụ ể ở ọ ệ Ph ng th c t t ng tr ng tài đã hình thành và phát tri n Vi t Nam

ừ ầ ờ ọ ỉ ươ ạ t lâu, song ch  trong th i gian g n đây, tr ng tài th ng m i theo đúng các

ế ớ ự ẩ ớ ượ ậ ộ ậ chu n m c trên th  gi i m i đ c công nh n r ng rãi và lu t hóa.

ạ ướ ế ỷ ữ ủ 1.1. Giai đo n tr c nh ng năm 60 c a th  k  XX

12

ế ỷ ế ỷ ầ ố Vào cu i th  k  XIX đ u th  k  XX ở ướ  n c ta đã có các toà án th ươ   ng

ậ ố ụ ắ ạ ọ ự ề m i và các quy t c tr ng tài trong lu t t t ng dân s . Tuy nhiên, do nhi u lý

ư ượ ả ọ ế ế ử ụ ộ do và hoàn c nh khác nhau, tr ng tài ch a đ c bi t đ n và s  d ng m t cách

ổ ế ph  bi n.

ạ ừ ế ỷ ủ ữ ế ướ 1.2. Giai đo n t nh ng năm 60 c a th  k  XX đ n tr c khi ban

ọ ệ ươ ạ hành Pháp l nh tr ng tài th ng m i năm 2003

ướ ọ ươ ạ ở ệ Tr ệ c khi có Pháp l nh Tr ng tài th ng m i năm 2003, Vi t Nam

ạ ọ ộ ọ ế ướ ồ ạ t n t i hai lo i hình tr ng tài, m t là tr ng tài kinh t nhà n ọ   c và hai là tr ng

ướ tài phi nhà n c.

ọ ế ướ ­ Tr ng tài kinh t nhà n c:

ọ ế ướ ướ Tr ng tài kinh t nhà n ọ c là mô hình tr ng tài do Nhà n ậ   c thành l p

ả ế ấ ừ ợ ứ ra, có ch c năng gi i quy t các tranh ch p phát sinh t ồ  các h p đ ng kinh t ế

ữ ệ ướ ượ ậ ị ị gi a các doanh nghi p nhà n c. Mô hình này đ ằ c xác l p b ng Ngh  đ nh

ướ ượ ấ ạ ệ ọ 20/TTg ngày 14/04/1960, tr c khi đ c nâng c p t i Pháp l nh Tr ng tài

ế ướ ọ ứ ở ấ kinh t nhà n c năm 1990, theo đó, tr ng tài đ ượ ổ c t ch c ba c p, đó là

ọ ế ướ ọ ế ỉ ế tr ng tài kinh t nhà n c, tr ng tài kinh t ọ  t nh và tr ng tài kinh t ệ    huy n.

ư ậ ự ọ ế ướ ủ ơ ướ ấ Nh  v y, th c ch t, tr ng tài kinh t nhà n c là c  quan c a Nhà n ừ   c, v a

ứ ự ệ ả ế ừ ử ủ ứ ự ệ th c hi n ch c năng qu n lý kinh t , v a th c hi n ch c năng xét x  c a Tòa

ả ế ấ ế ữ ổ ứ ế ằ án nh m gi i quy t các tranh ch p kinh t gi a các t ch c kinh t nhà n ướ   c,

ể ệ ư ượ ờ ỳ ọ ch a th  hi n đ c vai trò tr ng tài. Trong khi đó toà án nhân dân th i k  này

ề ả ế ấ ạ ế ẩ không có th m quy n gi i quy t các lo i tranh ch p kinh t ẩ   ỉ  mà ch  có th m

ả ự ữ ủ ế ế ấ ớ ề quy n gi i quy t các tranh ch p dân s  gi a các cá nhân v i nhau, ch  y u là

ế ề ấ ấ ặ các v n đ  hôn nhân và gia đình ho c tranh ch p liên quan đ n hàng hoá có

ể ử ụ ụ ọ m c đích đ  s  d ng cá nhân và tiêu dùng. Mô hình tr ng tài kinh t ế ồ ạ    t n t i

ế ở ệ ố ị ế ế đ n năm 1993 và b  thay th  b i h  th ng Tòa án kinh t ậ ử ổ    theo Lu t s a đ i

ộ ố ề ủ ậ ổ ứ ắ ầ ừ ờ m t s  đi u c a Lu t T  ch c Tòa án năm 1993. B t đ u t ể  th i đi m này,

ế ấ ế các Tòa án kinh t ế ẽ ả  s  gi i quy t các tranh ch p kinh t .

13

ổ ứ ộ ọ ế ướ ướ T  ch c b  máy tr ng tài kinh t nhà n c tr c năm 1993

ộ ồ

ộ ưở

H i đ ng b  tr

ng

ọ

ế

Ủ

ỉ

nhà

y ban nhân dân t nh

Tr ng tài kinh t n

cướ

ọ

ế ỉ

Ủ

ệ

Tr ng tài kinh t

t nh

y ban nhân dân huy n

ọ

ế

ệ

Tr ng tài kinh t

huy n

ọ ế ướ ­ Tr ng tài kinh t phi nhà n c:

ố ớ ọ ướ ồ ạ Đ i v i tr ng tài phi nhà n c, t n t i hai mô hình khác nhau. Mô hình

ứ ấ ờ ừ ủ ằ ố ị ị th  nh t ra đ i t ộ    năm 1963 b ng Ngh  đ nh s  59/CP ngày 30/4/1963 c a H i

ủ ề ệ ộ ồ ạ ọ ươ ậ ồ đ ng Chính ph  v  vi c thành l p H i đ ng Tr ng tài ngo i th ế   ng. Ti p

ộ ồ ủ ố ị ị sau đó, ngày 05/10/1964, H i đ ng Chính ph  ban hành Ngh  đ nh s  153/CP

ộ ồ ế ậ ả ọ ề ệ v  vi c thành l p H i đ ng Tr ng tài hàng h i. Đ n ngày 28/4/1993, Th ủ

ướ ề ệ ế ị ủ ậ ố t ng Chính ph  đã ban hành Quy t đ nh s  204/TTg v  vi c thành l p Trung

ố ế ọ ệ ạ ươ tâm Tr ng tài Qu c t Vi t Nam (VIAC) bên c nh Phòng Th ạ   ng m i và

ệ ệ ơ ở ợ ọ ộ ồ Công   nghi p   Vi ạ   ấ t   Nam,   trên   c   s   h p   nh t   H i   đ ng   Tr ng   tài   ngo i

ư Mô hình tr ng tài t ố ị

ị

ị

ươ ộ ồ ả th ng và H i đ ng Tr ng tài th ng m i hàng h i. Mô hình tr ng tài th  hai ứ  nhân ọ ậ ọ ọ ị ươ ủ ế ượ  đ là các trung tâm tr ng tài kinh t c thành l p theo Ngh  đ nh s  116/CP ạ ọ Mô hình VIAC do Chính ph  thành  l pậ

ị Ngh  đ nh 153/CP (1964) ộ i thành ph  Hà N i, 01 Trung tâm t

ượ ị ọ ủ ngày 05/09/1994 c a Chính ph . Có 05 trung tâm tr ng tài đ ị ủ Ngh  đ nh 59/CP (1963) ậ c thành l p theo ị Ngh  đ nh 116/CP (1994) ạ ạ ố ị ị i thành Ngh  đ nh này (02 Trung tâm t

ố ồ ơ i C n Th  và 01 Trung tâm t

ộ ồ H i đ ng tr ng  ạ ng tài ngo i th

ế ị Quy t đ nh  204/TTg (1993)

(1993)

ph  H  Chí Minh, 01 Trung tâm t ọ ươ ạ ầ ọ ộ ồ H i đ ng tr ng  tài hàng h iả ạ ắ i B c Giang). Các trung tâm  ế ọ tr ng tài kinh t

ố ế

ọ Trung tâm tr ng tài  ệ t Nam  Vi qu c t

14

ư ậ ả ấ ướ ư ươ Nh  v y, tuy mang b n ch t phi nhà n ọ c nh ng tr ng tài th ạ   ng m i

ạ ệ ẫ ượ ủ ế ừ ị ướ ủ ướ t i Vi t Nam v n đ c hình thành ch  y u t đ nh h ng c a nhà n c và

ị ự ề ụ ể ủ ề ậ ỉ ị ch u s  đi u ch nh c a nhi u quy đ nh pháp lu t khác nhau. C  th , VIAC

ạ ộ ế ị ủ ướ ủ ố ho t đ ng theo Quy t đ nh s  204/TTg ngày 28/4/1993 c a Th  t ng Chính

ề ệ ủ ắ ố ụ ấ ỳ ph , có Đi u l và Quy t c t ế    t ng riêng, không có b t k  liên quan nào đ n

ạ ọ ố ị ị lo i hình tr ng tài theo Ngh  đ nh s  116/CP. Trong khi đó, năm trung tâm

ọ ị ự ề ậ ỉ ị ị tr ng tài còn l ạ ượ i đ ố c thành l p theo Ngh  đ nh s  116/CP, ch u s  đi u ch nh

ấ ủ ế ị ế ị ị duy nh t c a Ngh   đ nh này, và không có liên quan gì đ n Quy t đ nh s ố

ủ ướ ủ 204/TTg c a Th  t ủ ng Chính ph .

ư ệ ậ ọ ớ Ngoài vi c thành l p m i các trung tâm tr ng tài nh  trên, năm 1995,

ệ ậ ướ ề ệ ậ Vi t Nam còn gia nh p Công c New York v  vi c công nh n và cho thi

ế ọ ệ ậ ướ hành phán quy t tr ng tài. Vi c gia nh p công ế   ấ ỳ c nghĩa là b t k  phán quy t

ọ ướ tr ng tài nào t ạ ấ ỳ ướ i b t k  n c nào là thành viên công ủ   ộ c mà có m t bên c a

ế ở ệ ả ở ệ ể ượ phán quy t Vi ặ t Nam ho c tài s n Vi ề t Nam thì đ u có th  đ c Nhà

ướ ệ ậ ả ộ ấ ỳ n c Vi t Nam công nh n và b o h  thi hành. Ng ượ ạ c l ế   i, b t k  phán quy t

ủ ệ ể ượ ậ ọ nào c a tr ng tài Vi t Nam cũng có th  đ c công nh n và cho thi hành ở ấ    b t

ủ ướ ỳ ướ k  n c thành viên nào c a công c.

ể ệ ả ể ọ ế ướ Có th  nói vi c gi i th  tr ng tài kinh t nhà n ậ c, thành l p các trung

ươ ạ ộ ậ ướ ọ tâm tr ng tài th ng m i đ c l p năm 1993, 1994, và tham gia Công c New

15

ộ ướ ấ ặ ướ ả ọ York đã đánh d u m t b ọ c ngo t quan tr ng khi Nhà n c tr tr ng tài

ươ ấ ự ả ạ ề ứ ủ ả ấ th ệ   ng m i v  đúng b n ch t và ch c năng c a nó, đánh d u s  c i thi n

ườ ậ ợ ạ ệ ể đáng k  môi tr ằ ng pháp lý nh m t o thu n l i trong vi c thu hút đ u t ầ ư

ướ n c ngoài.

ữ ế ạ ộ ạ   Tuy nhiên, bên c nh nh ng ti n b  đáng chú ý nêu trên, trong giai đo n

ậ ề ọ ộ ạ ề ẫ ấ ố ỉ ơ s  khai này, v n không có m t đ o lu t v  tr ng tài th ng nh t đi u ch nh h ệ

ố ọ ướ ố ế ọ ế ị th ng tr ng tài trong n c và tr ng tài qu c t . Thêm vào đó, quy t đ nh gi ả   i

ấ ủ ế ọ ượ ả ế ả quy t tranh ch p c a tr ng tài không đ c b o đ m thi hành. Vì th , mô hình

ọ ươ ự ự ạ ượ ư ạ ữ ể tr ng tài th ng m i ch a th c s  đ t đ ự c nh ng thành t u đáng k  trên

ế ậ ự ủ ữ ẩ ọ ươ ệ ạ ạ hành trình ti p c n nh ng chu n m c c a tr ng tài th ng m i hi n đ i.

ể ừ ạ ọ ệ ươ 1.3. Giai đo n k  t khi ban hành Pháp l nh tr ng tài th ạ   ng m i

ế ướ ậ ọ ươ 2003 đ n tr c khi ban hành Lu t tr ng tài th ạ ng m i 2010

ạ ộ ể ả ơ ở ủ ả ọ Đ  b o đ m c  s  pháp lý cho ho t đ ng c a các trung tâm tr ng tài

ươ ạ ộ ủ ạ ọ ế th ng m i thay cho ho t đ ng c a các tr ng tài kinh t , ngày 25 tháng 02

ỷ ườ ụ ệ ọ ộ ố năm 2003, U  ban Th ng v  Qu c h i  đã ban hành Pháp l nh tr ng tài

ươ ạ ừ th ệ ự ng m i, có hi u l c thi hành t ngày 01 tháng 07 năm 2003.

ự ạ ượ c a) Thành t u đ t đ

ề ơ ả ệ ậ ợ ớ ệ ố ế V  c  b n Pháp l nh  phù h p v i pháp lu t và thông l qu c t trong

ủ ế ư ệ ề ề ấ ọ ỉ ị ề ệ ự   ủ vi c đi u ch nh các v n đ  ch  y u c a tr ng tài nh  quy đ nh v  hi u l c

ệ ề ả ậ ọ ọ ị ề ọ   ở ủ c a tho  thu n tr ng tài, đi u ki n tr  thành tr ng tài viên, quy đ nh v  tr ng

ụ ệ ở ộ ề ẩ ậ ố ọ ọ tài v  vi c, m  r ng th m quy n ch n tr ng tài viên, ghi nh n m i quan h ệ

ụ ể ư ỗ ợ ữ ằ ạ ọ ộ ị gi a tr ng tài và toà án b ng m t lo t các quy đ nh c  th  nh  h  tr  thi hành

ậ ả ọ ọ ị ả ế ế ỉ tho  thu n tr ng tài, ch  đ nh Tr ng tài viên, gi ạ ề ẩ   i quy t khi u n i v  th m

ấ ạ ộ ồ ủ ệ ề ẩ ọ ờ ụ quy n c a h i đ ng tr ng tài, áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i, gi ả   i

ữ ồ ơ ọ ế ị ư ế ầ ọ ỷ ự   quy t yêu c u hu  quy t đ nh tr ng tài, l u tr  h  s  tr ng tài v.v. Qua th c

ạ ượ ệ ộ ố ấ ị ệ hi n, Pháp l nh đã đ t đ c m t s  thành công nh t đ nh sau đây:

16

ề ặ ừ ứ ề ề ậ ỉ Th  nh t ấ , ý nghĩa v  m t đi u ch nh pháp lu t. T  khi n n kinh t ế

ướ ể ừ ậ ề n c ta chuy n t ấ  t p trung bao c p sang n n kinh t ế ị ườ  th  tr ọ ng, tr ng tài

ự ự ể ừ ộ ơ ướ th c s  đã chuy n t m t c  quan hành chính nhà n ứ c có ch c năng gi ả   i

ộ ổ ứ ứ ự ế ấ quy t tranh ch p sang thành m t t ờ ủ    ch c có ch c năng tài phán. S  ra đ i c a

ử ủ ể ệ ố ọ ị ậ ề ọ   Pháp l nh là m c quan tr ng trong l ch s  phát tri n c a pháp lu t v  tr ng

ệ ề ả ọ ệ ủ tài c a Vi t Nam. Đó là n n t ng pháp lý cho tr ng tài Vi ậ   ế t Nam ti p c n,

ủ ậ ớ ướ ể ừ ọ hoà nh p v i tr ng tài c a các n ể c phát tri n. K  t ọ  đây, tr ng tài đ ượ   c

ể ươ ả ế ấ ả hi u là ph ứ ng th c gi ậ   i quy t tranh ch p hoàn toàn do các bên tho  thu n,

ọ ự l a ch n.

ơ ấ ổ ề ứ ủ ọ ợ ớ ứ Th  hai , v  mô hình, c  c u t ự    ch c c a tr ng tài. Phù h p v i th c

ễ ủ ề ướ ế ớ ừ ứ ệ ậ ọ ti n c a nhi u n c trên th  gi i, Pháp l nh th a nh n hai hình th c tr ng tài

ọ ọ ọ ườ ự ồ g m các trung tâm tr ng tài hay còn g i là tr ng tài th ng tr c ho c t ặ ổ ứ    ch c

ự ừ ụ ệ ậ ọ ọ ọ ọ tr ng tài và tr ng tài v  vi c hay còn g i là tr ng tài adhoc. S  th a nh n hai

ủ ứ ể ể ệ ọ ổ ớ ộ hình th c tr ng tài là đi m đ i m i đáng k  trong n i dung c a Pháp l nh.

ụ ệ ứ ầ ầ ọ ượ ừ ậ Đây là l n đ u tiên hình th c tr ng tài v  vi c đ ứ   c th a nh n chính th c

ề ệ ệ ạ ấ ị ề   trong Pháp l nh. Quy đ nh đó t o đi u ki n cho các bên tranh ch p toàn quy n

ự ấ ể ả ự ọ ọ ợ t ứ  do l a ch n cho mình hình th c tr ng tài phù h p nh t đ  gi ế i quy t tranh

ch p. ấ

ủ ề ề ệ ạ ẩ ọ ị Th  baứ , v  ph m vi th m quy n c a tr ng tài. Pháp l nh xác đ nh

ề ẩ ạ ệ ạ ọ ượ ph m vi th m quy n theo cách li ệ t kê các lo i vi c Tr ng tài đ c  gi ả   i

ề ế ẩ ọ ả ế ấ quy t. Theo đó, tr ng tài có th m quy n gi i quy t các tranh ch p phát sinh

ừ ươ ầ ủ ể ạ ộ t ạ ộ  ho t đ ng th ậ   ng m i hi u theo nghĩa r ng theo đúng tinh th n c a Lu t

ề ẫ ọ ươ ố ế ủ Ủ ạ ậ ươ m u v  Tr ng tài th ng m i Qu c t c a  y ban Pháp lu t Th ạ   ng m i

ố ế ệ ư ậ ẫ ợ ố ị Qu c t Liên h p qu c (Lu t M u UNCITRAL). Vi c đ a ra đ nh nghĩa khái

ệ ươ ướ ể ệ ộ ớ ni m th ạ ng m i là b c đ t phá l n th  hi n tính tiên phong trong công tác

ể ờ ậ l p pháp vào th i đi m đó.

ề ệ ự ư ệ ơ ị ủ   Th  tứ ư, Pháp l nh đã đ a ra c  ch  xác đ nh v  hi u l c pháp lý c a ế

ơ ở ệ ậ ả ẩ ọ ợ ơ ị ề   tho  thu n tr ng tài phù h p h n, làm c  s  cho vi c phân đ nh th m quy n

17

ữ ề ẩ ọ ọ ỉ ả gi a tr ng tài và Tòa án. Theo đó, tr ng tài ch  có th m quy n gi ế i quy t tranh

ả ừ ố ả ậ ấ ồ ọ ờ ch p khi các bên có tho  thu n tr ng tài, đ ng th i Tòa án ph i t ch i gi ả   i

ế ụ ừ ấ ả ậ ọ ỏ ậ   quy t v  tranh ch p khi các bên đã có tho  thu n tr ng tài, tr  khi th a thu n

ệ ọ tr ng tài vô hi u.

ệ ả ế ượ ề ậ ả ấ ọ Ngoài ra, Pháp l nh đã gi i quy t đ c v n đ  tho  thu n tr ng tài vô

ứ ể ệ ể ệ ở ị ả   hi u  làm căn c  đ  các bên có th  kh i ki n ra Tòa án. Quy đ nh này đ m

ề ọ ượ ả ề ế ả ợ ấ ả b o m i tranh ch p phát sinh đ u đ c gi ả i quy t, đ m b o quy n và l i ích

ủ ấ ợ h p pháp c a các bên tranh ch p.

ệ ắ ọ ị Th  nămứ ấ   ữ , Pháp l nh đã xác đ nh rõ nh ng nguyên t c quan tr ng nh t

ự ự ị ạ ắ ọ ọ ủ ố ụ c a t t ng tr ng tài đó là nguyên t c tôn tr ng s  t ẳ    đ nh đo t và bình đ ng

ố ụ ọ ấ ủ c a các bên tranh ch p. Trong quá trình t t ng tr ng tài, các bên đ ượ ự c t do

ứ ọ ọ ự ứ ề ậ ả ọ ỉ ị ự l a ch n hình th c tr ng tài, t do tho  thu n v  cách th c ch  đ nh tr ng tài

ữ ọ ể ậ ổ ọ ọ ị viên, thay đ i tr ng tài viên, đ a đi m tr ng tài, ngôn ng  tr ng tài, lu t áp

ể ả ế ụ ấ ụ d ng đ  gi ắ ộ ậ   ạ i quy t v  tranh ch p v.v.  Bên c nh đó là các nguyên t c đ c l p

ọ ả ế ắ ủ c a Tr ng tài viên trong quá trình gi ấ i quy t tranh ch p; nguyên t c gi ữ    bí

ấ ậ ả ế ấ ề m t   thông   tin   v   tranh   ch p   và   gi ữ   i   quy t   tranh   ch p   v.v.   Đây   là   nh ng

ổ ế ắ ượ ậ ẫ ị nguyên t c ph  bi n đã đ c Lu t M u UNCITRAL xác đ nh và đ ượ ự  c s

ế ớ ủ ừ ậ ọ ạ ộ th a nh n chung trong ho t đ ng c a Tr ng tài trên th  gi i.

ự ỗ ợ ủ ệ ị ướ Th  sáuứ , Pháp l nh đã quy đ nh s  h  tr  c a Nhà n ụ ể   c mà c  th  là

ố ớ ọ ằ ạ ộ ị ừ ệ ị ủ c a Toà án đ i v i tr ng tài b ng m t lo t các quy đ nh t ệ    vi c xác đ nh hi u

ủ ậ ỏ ọ ọ ỉ ị ả ự l c pháp lý c a th a thu n tr ng tài, ch  đ nh tr ng tài viên, gi ế   ế i quy t khi u

ề ủ ộ ồ ụ ệ ẩ ọ ấ ạ   ạ ề ẩ n i v  th m quy n c a h i đ ng tr ng tài, áp d ng bi n pháp kh n c p t m

ả ế ị ư ế ầ ọ ỷ ữ ồ ơ ọ ờ th i, gi i quy t yêu c u hu  quy t đ nh tr ng tài và l u tr h  s  tr ng tài.

ấ ọ ượ ệ ộ ồ ề Đây là v n đ  quan tr ng đ c c ng đ ng doanh nghi p quan tâm và mong

ệ ấ ạ ậ ớ ộ ị ủ   ợ đ i nh t. V i vi c ban hành m t lo t các quy đ nh trong đó xác l p vai trò c a

ố ớ ọ ệ ấ ầ ả ố ủ ệ ố   Tòa án đ i v i tr ng tài, Pháp l nh đã l p đ y “kho ng tr ng” c a h  th ng

ướ ề ẽ ấ ẫ ậ ọ pháp lu t tr ng tài tr ầ c đây. Đi u này s  góp ph n làm tăng tính h p d n và

ờ ẽ ả ủ ệ ẩ ầ ọ ồ ọ ể   hi u qu  c a tr ng tài, đ ng th i s  góp ph n thúc đ y tr ng tài phát tri n.

18

ộ ự ế ứ ể ệ ể ọ ủ ể ọ Có th  g i đây là m t s  ti p s c cho Tr ng tài, th  hi n quan đi m c a Nhà

ướ ệ ạ ươ ả ế ạ n c trong vi c đa d ng hoá ph ứ ng th c gi ề   ấ i quy t tranh ch p và t o đi u

ậ ợ ố ệ ượ ự ả ộ ủ ki n thu n l i t ủ ể i đa cho các ch  th  kinh doanh đ c s  b o h  c a Nhà

ướ ề ặ ự ệ ị ươ ạ n c v  m t pháp lý trong quá trình th c hi n các giao d ch th ng m i.

ậ ượ ủ ị Th  b y ệ ứ ả , Pháp l nh đã xác l p đ ế   c giá tr  pháp lý c a phán quy t

ệ ự ủ ế ọ ế ọ ọ tr ng tài, hi u l c c a phán quy t tr ng tài. Các phán quy t tr ng tài có giá tr ị

ượ ủ ư ả ạ ượ ề pháp lý và đ c thi hành nh  các b n án c a Tòa án, t o đ c ni m tin cho

ụ ượ ệ ề ắ ạ ướ doanh nghi p. Đi u này đã hoàn toàn kh c ph c đ c tình tr ng tr c đây đó

ế ọ ượ ấ ỳ ơ ế ư là phán quy t tr ng tài đ c tuyên nh ng không có b t k  c  ch  thi hành nào

ể ả ự ế ệ ấ ọ ọ khi n doanh nghi p m t lòng tin khi l a ch n tr ng tài đ  gi ế i quy t tranh

ch p.ấ

ồ ạ ế b) T n t ạ i, h n ch

ờ ủ ử ự ệ ố ọ ị ể ủ   S  ra đ i c a Pháp l nh là m c quan tr ng trong l ch s  phát tri n c a

ậ ề ọ ủ ệ ề ả ọ pháp lu t v  tr ng tài c a Vi t Nam. Đó là n n t ng pháp lý cho tr ng tài

ệ ế ậ ớ ọ ủ ướ ể Vi ậ t Nam ti p c n, hoà nh p v i tr ng tài c a các n c phát tri n. Tuy nhiên

ệ ủ ụ ề ấ ố ớ ư ớ ự qua sáu năm áp d ng cùng v i s  xu t hi n c a nhi u nhân t m i nh  Vi ệ   t

ứ ủ ổ ươ ế ớ ạ ớ ự ấ Nam đã là thành viên c a T  ch c Th ng m i Th  gi ệ   i, v i s  xu t hi n

ạ ậ ớ ươ ậ ầ ư ạ ậ ủ c a các đ o lu t m i: Lu t th ng m i năm 2005, Lu t đ u t năm 2005,

ộ ố ộ ộ ấ ậ ệ ị ủ v.v. m t s  quy đ nh c a Pháp l nh đã b c l ợ    b t c p và không còn phù h p

ớ ớ v i tình hình m i.

ủ ứ ệ ề ặ ẩ ọ ị Th  nh t ấ , m c dù Pháp l nh đã quy đ nh th m quy n c a tr ng tài

ả ế ấ ừ ươ ạ trong gi i quy t tranh ch p phát sinh t ạ ộ  ho t đ ng th ư ư   ng m i cũng nh  đ a

ạ ộ ệ ươ ươ ố ộ ồ ra khái ni m “ho t đ ng th ạ ng m i” t ng đ i r ng, g m “mua bán hàng

ứ ụ ệ ạ ạ ố ị ươ ử ạ hóa, cung  ng d ch v ; phân ph i; đ i di n, đ i lý th ng m i; ký g i; thuê,

ự ư ấ ầ ư ậ ỹ cho thuê; thuê mua; xây d ng; t v n; k  thu t; li ­ xăng; đ u t ; tài chính,

ể ể ả ậ ngân hàng; b o hi m; thăm dò, khai thác; v n chuy n hàng hóa, hành khách

ườ ườ ườ ườ ộ ằ b ng đ ng hàng không, đ ể ng bi n, đ ắ ng s t, đ ng b  và các hành vi

ươ ư ự ạ ẫ ị th ng m i khác theo quy đ nh”, nh ng trong quá trình th c thi v n phát sinh

19

ụ ủ ế ề ề ể ẫ ạ nhi u cách hi u khác nhau d n đ n tranh cãi v  ph m vi áp d ng c a Pháp

ữ ạ ẳ ấ ố ớ ộ ộ ệ l nh,   ch ng   h n   đ i   v i   nh ng   tranh   ch p   phát   sinh   trong   n i   b   doanh

ế ế ế ệ ệ ấ ổ nghi p, hay tranh ch p liên quan đ n vi c mua bán c  phi u, trái phi u,…

ủ ể ượ ệ ị ầ ả ứ Th  hai , Pháp l nh quy đ nh ch  th  đ c yêu c u gi ế i quy t tranh

ằ ấ ổ ứ ư ạ ọ ch p b ng tr ng tài là “t ch c, cá nhân kinh doanh” nh ng l i không có

ướ ẫ ụ ể ẫ ấ ề ệ ố ượ ể ế ố h ng d n c  th  d n đ n hi u không th ng nh t v  vi c đ i t ng này có

ề ổ ứ ả ặ ộ ắ b t bu c ph i có đăng ký kinh doanh hay không. M t khác, nhi u t ch c nh ư

ự ự ệ ả ầ ấ ơ ặ   các ban qu n lý d  án, c  quan hành chính s  nghi p tham gia đ u th u ho c

ể ả ủ ế ắ ồ ợ ợ ồ giao k t các h p đ ng, k  c  các h p đ ng mua s m chính ph , trong đó s ử

ợ ị ị ủ ế ế ọ ụ d ng tr ng tài theo khuy n ngh  c a các nhà tài tr , đ nh ch  tài chính qu c t ố ế

ế ớ ư ể ạ ượ nh  Ngân hàng th  gi i, Ngân hàng Phát tri n châu Á l i không đ c phép

ệ ả ọ ọ ổ ứ ự l a ch n tr ng tài theo Pháp l nh vì không ph i là t ch c kinh doanh.

ề ỏ ệ ậ ọ ị ượ Th  baứ , v  th a thu n tr ng tài, Pháp l nh đã xác đ nh đ c tiêu chí

ả ượ ậ ứ ắ ằ ậ ỏ ộ ọ hình th c b t bu c đó là th a thu n tr ng tài ph i đ ả   c l p b ng văn b n.

ủ ẹ ệ ẫ ả ậ ộ ớ ẫ   Tuy nhiên, n i hàm c a khái ni m “văn b n” v n còn h p so v i Lu t M u

ậ ọ ủ ướ ệ ặ ậ ọ ỏ và lu t tr ng tài c a các n ị c. M t khác, vi c quy đ nh th a thu n tr ng tài

ệ ậ ọ ỏ ị ị ổ ứ vô hi u khi th a thu n tr ng tài quy đ nh “không xác đ nh rõ t ọ  ch c tr ng tài

ề ẩ ả ế ấ ợ ợ có th m quy n gi ớ   i quy t tranh ch p” là không h p lý và không phù h p v i

ố ế ự ậ ọ ỏ ễ pháp lu t và th c ti n tr ng tài qu c t ộ   ệ . Ngoài ra, Pháp l nh đã b  sót m t

ấ ơ ả ề ỏ ế ị ự ệ ấ ậ ọ ch  đ nh r t c  b n đó là v n đ  th a thu n tr ng tài “không th c hi n đ ượ   c

ể ự ệ ượ ặ ho c không th  th c hi n đ c”.

ề ệ ệ ẩ ờ Th  nămứ ấ ạ , v  bi n pháp kh n c p t m th i: Pháp l nh ch  gi ỉ ớ ạ   i h n

ề ủ ộ ồ ụ ụ ẩ ấ ơ ớ ọ th m quy n c a Tòa án, n i H i đ ng tr ng tài th  lý v  tranh ch p m i có

ấ ạ ế ị ụ ệ ề ề ẩ ờ quy n ra quy t đ nh áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i. Đi u này có th ể

ụ ả ị gây khó khăn cho c  Tòa án và các bên trong quá trình áp d ng quy đ nh này.

ố ế ụ ệ ở ọ ệ Ví d , khi các bên kh i ki n ra Trung tâm Tr ng tài Qu c t Vi t Nam, theo

ẩ ấ ạ ỉ ượ ụ ế ệ ố ờ ệ Pháp l nh, n u mu n áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i thì ch  đ c phép

ụ ệ ệ ầ ơ ẩ ấ   ộ làm đ n yêu c u Tòa án nhân dân Hà N i ra l nh áp d ng bi n pháp kh n c p

20

ằ ở ị ế ị ụ ế ả ờ ạ t m th i. Khi đó, n u tài s n n m ệ    đ a bàn khác thì quy t đ nh áp d ng bi n

ẩ ấ ạ ờ ẽ ả ợ pháp kh n c p t m th i s  không kh  thi và không h p lý.

ề ệ ậ ứ ệ ấ Th  sáuứ , v n đ  tri u t p nhân ch ng. Pháp l nh không xác l p c  ch ậ ơ ế

ố ớ ọ ứ ứ ệ ậ ệ ậ   ỗ ợ ủ h  tr  c a Tòa án đ i v i tr ng tài trong vi c thu th p ch ng c  và tri u t p

ế ỗ ợ ậ ư ứ ơ ệ   nhân ch ng. Do không có c  ch  h  tr  nêu trên các lu t s  và doanh nghi p

ọ ọ ệ ể ả ế ấ ự ẫ v n băn khoăn khi l a ch n tr ng tài Vi t Nam đ  gi i quy t tranh ch p.

ề ề ấ ẩ ậ ọ ỏ ả Th  b y ứ ả , v n đ  xem xét th a thu n tr ng tài, th m quy n gi ế   i quy t

ộ ồ ộ ồ ủ ấ ả ọ ọ ụ v  tranh ch p c a H i đ ng Tr ng tài, H i đ ng tr ng tài ph i xem xét khi

ữ ế ề ề ạ ẩ ấ ộ ọ ị m t bên có khi u n i. Song, v n đ  phân đ nh th m quy n gi a tr ng tài và

ườ ế ẫ ạ ợ ộ ọ Tòa án trong tr ư   ả ng h p m t bên khi u n i ra c  Tòa án và tr ng tài v n ch a

ượ đ c làm rõ.

ấ ậ ế ị ề ề ỷ ị Th  támứ ộ   ọ , quy đ nh v  hu  quy t đ nh tr ng tài còn nhi u b t c p. M t

ố ượ ữ ế ế ị ị trong nh ng nguyên nhân khi n cho s  l ầ   ọ ng quy t đ nh tr ng tài b  yêu c u

ơ ế ủ ế ị ề ả ọ ơ ủ   ủ h y gia tăng đó là c  ch  h y quy t đ nh tr ng tài quá đ n gi n. Đi u 50 c a

ờ ạ ể ừ ệ ị ậ ượ ế ị Pháp l nh quy đ nh “trong th i h n 30 ngày k  t ngày nh n đ c quy t đ nh

ế ị ề ế ọ ồ ọ ớ tr ng tài, n u có bên không đ ng ý v i quy t đ nh tr ng tài thì có quy n làm

ơ ộ ồ ế ị ấ ỉ ử ể ọ ọ ơ đ n g i Tòa án c p t nh n i h i đ ng tr ng tài ra quy t đ nh tr ng tài, đ  yêu

ế ị ủ ề ế ọ ầ c u h y quy t đ nh tr ng tài”. Đi u này vô hình trung đã khuy n khích các

ế ị ụ ủ ề ầ ơ ọ ớ bên làm đ n yêu c u h y quy t đ nh tr ng tài v i nhi u m c đích khác nhau

ệ ờ ạ ế ị ể ị ể ọ ặ đ c bi ờ ẩ   t là đ  kéo dài th i h n thi hành quy t đ nh tr ng tài, đ  k p th i t u

tán tài s n. ả

ư ợ ề ị ử ể ệ ấ ị ứ Th  chín , v n đ  đ a đi m xét x  còn ch a h p lý: Pháp l nh quy đ nh

ề ể ậ ị ả ế ụ ế ấ ỏ các bên có quy n th a thu n đ a đi m gi i quy t v  tranh ch p; n u không có

ả ả ộ ồ ư ậ ả ậ ỏ ọ ệ   ế ị th a thu n thì h i đ ng tr ng tài quy t đ nh, nh ng ph i b o đ m thu n ti n

ệ ả ụ ế ị cho các bên trong vi c gi i quy t. Đây là quy đ nh khó áp d ng trong th c t ự ế   .

ề ườ ụ ở ạ ợ ữ ể ị Trong nhi u tr ng h p các bên có tr  s  t ầ   i nh ng đ a đi m khác nhau, h u

ở ướ ậ ấ ể ắ ế ể ị ế h t là các n c khác nhau, vì v y r t khó có th  s p x p đ a đi m gi ả   i

ế ệ ậ ả quy t “thu n ti n cho c  hai bên”.

21

ư ượ ệ ệ ề ấ ở ờ Th  m i ứ ườ , v n đ  cách tính th i hi u kh i ki n ch a đ ị c quy đ nh rõ

ề ờ ụ ệ ệ ệ ấ ở ị ràng: Tuy Pháp l nh đã có quy đ nh v  th i hi u kh i ki n v  tranh ch p gi ả   i

ế ằ ể ừ ọ ả quy t b ng tr ng tài là 02 năm, k  t ấ  ngày x y ra tranh ch p. Tuy nhiên, trong

ườ ệ ấ ợ ộ ọ ở tr ờ   ng h p tranh ch p phát sinh, m t bên đã kh i ki n ra tr ng tài trong th i

ệ ị ả ấ ạ ế ọ ượ ế ạ h n quy đ nh và vi c gi i quy t tranh ch p t i tr ng tài đã đ c k t thúc

ộ ồ ế ị ế ị ư ủ ộ ọ   ọ ằ b ng m t quy t đ nh c a H i đ ng Tr ng tài. Nh ng sau đó, quy t đ nh tr ng

ạ ị ệ ệ ở ờ ỷ ượ ừ tài l ư ậ i b  Tòa án tuyên hu . Nh  v y, th i hi u kh i ki n đ c tính t khi

ả ấ ạ ế ọ ượ ừ ờ nào, th i gian gi i quy t tranh ch p t i tr ng tài có đ c tr ệ   ờ  vào th i hi u

ư ượ ệ ẫ ở kh i ki n không v n ch a đ ị c quy đ nh.

ứ ườ ự ờ ộ ố ủ ị Th  m i m t ộ ố ộ , m t s  trình t th i gian: M t s  quy đ nh c a Pháp

ờ ạ ụ ả ộ   ề ệ l nh còn quá chung chung. Ví d : Đi u 24 kho n 3 cho phép th i h n n p

ể ộ ị ơ ị ơ ả ự ả ệ ả ự ả ủ b n t b o c a B  đ n v  quá dài. Theo đó, B  đ n có th  n p b n t b o v ệ

ấ ỳ ờ ễ ướ ộ ồ ọ ở ể vào b t k  th i đi m nào, mi n là tr c ngày H i đ ng tr ng tài m  phiên

ả ấ ễ ị ế ụ ệ ề ế ấ ọ h p gi ạ   i quy t v  tranh ch p. Đi u này r t d  b  bên thi u thi n chí l m

ể ố ụ ươ ự ề ụ d ng đ  kéo dài quá trình t ọ  t ng tr ng tài. T ng t ấ  là các v n đ  hoãn

ọ ả ế ụ ấ ượ ị ạ ề phiên h p gi i quy t v  tranh ch p đ c quy đ nh t ế   i Đi u 41, theo đó n u

ộ ồ ể ầ ọ ọ   có lý do chính đáng, các bên có th  yêu c u H i đ ng tr ng tài hoãn phiên h p

ả ế ụ ệ ấ ị gi i quy t v  tranh ch p. Tuy nhiên, Pháp l nh cũng không quy đ nh rõ th ế

ả ư ờ ạ ầ nào là lý do chính đáng và th i h n ph i đ a ra yêu c u hoãn là bao lâu tr ướ   c

ộ ồ ọ ở ọ ả ế ụ ấ ngày h i đ ng tr ng tài m  phiên h p gi i quy t v  tranh ch p.

ữ ế ặ ổ ộ ị ộ   Nhìn m t cách t ng quát, m c dù đã có nh ng quy đ nh khá ti n b  so

ọ ươ ủ ư ẫ ạ ớ ướ v i tr ệ c đây, Pháp l nh Tr ng tài th ng m i năm 2003 v n ch a đ  kh ả

ơ ở ủ ươ ự ữ ệ ạ ủ ướ năng t o ra nh ng c  s  pháp lý th c hi n ch  tr ng  c a Nhà n c  ta

ử ụ ế ọ ả ế khuy n  khích  các   bên  s   d ng  Tr ng  tài  trong  gi ấ   i   quy t  các  tranh  ch p

ươ ạ ấ th ng m i và các tranh ch p khác.

ậ ọ ươ ạ ượ 2. Sau khi Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010 đ c ban hành

ơ ở ế ừ ụ ữ ữ ể ể ắ ộ ạ   ế Trên c  s  k  th a nh ng đi m ti n b  và kh c ph c nh ng đi m h n

ế ủ ộ ướ ệ ọ ố ộ ch  c a Pháp l nh tr ng tài 2003, ngày 17/06/2010, Qu c h i n c C ng hòa

22

ộ ệ ậ ọ ươ ạ ủ xã h i ch  nghĩa Vi t Nam đã thông qua Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010,

ươ ệ ự ề ậ ớ ừ ồ g m 13 ch ng, 82 đi u. Lu t m i có hi u l c thi hành t ngày 01/01/2011

ệ ế ọ ươ ệ ự ế ạ và thay th  cho Pháp l nh tr ng tài th ng m i  năm 2003 h t hi u l c cùng

ngày.

ộ ố ể ậ ọ ươ ạ ớ ơ ả ủ M t s  đi m m i c  b n c a Lu t tr ng tài th ng m i:

ạ ẩ ề a) Ph m vi th m quy n

ệ ọ ươ ề ạ ẩ ọ ị Pháp l nh tr ng tài th ố ớ   ng m i quy đ nh th m quy n tr ng tài đ i v i

ụ ệ ừ ươ ạ ươ ệ các v  vi c phát sinh t ạ ộ  ho t đ ng th ng m i theo ph ng pháp li t kê

ụ ể ụ ệ ư ậ ấ nhóm v  vi c. Do tính ch t quá c  th  nh  v y nên trong quá trình thi hành

ữ ề ệ ấ ả ấ ừ ạ ộ pháp l nh n y sinh v n đ  là nh ng tranh ch p phát sinh t ho t đ ng không

ượ ệ ể ự ệ ọ ả ế ằ ọ đ c li t kê trong pháp l nh thì không th  l a ch n gi i quy t b ng tr ng tài

ạ ộ ẫ ặ ấ ươ ặ ạ m c dù ho t đ ng đó v n có tính ch t th ệ   ng m i. M t khác, khái ni m

ươ ư ệ ạ ồ ạ ộ “ho t đ ng th ấ ớ   ng m i” trong pháp l nh cũng ch a hoàn toàn đ ng nh t v i

ộ ậ ố ụ ậ ị ươ ữ ạ ủ quy đ nh c a B  lu t t ự  t ng dân s  và Lu t th ế   ng m i. Không nh ng th ,

ụ ữ ủ ệ ạ ọ ớ ị ế ệ quy đ nh c a pháp l nh còn h n ch  vi c áp d ng tr ng tài v i nh ng tranh

ậ ầ ư ộ ậ ư ậ ấ ch p mà theo các lu t chuyên ngành khác, nh  Lu t đ u t ả   , B  lu t hàng h i,

ụ ể ọ v.v. có th  áp d ng tr ng tài.

ủ ụ ế ề ạ ắ ậ ọ ươ Kh c ph c h n ch  này, Đi u 2 c a Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

ề ẩ ọ ị ả ế ấ 2010 quy đ nh tr ng tài có th m quy n gi i quy t các tranh ch p sau: tranh

ữ ấ ừ ươ ấ ạ ch p gi a các bên phát sinh t ạ ộ  ho t đ ng th ng m i; tranh ch p phát sinh

ạ ộ ữ ộ ươ ạ ấ gi a các bên trong đó ít nh t m t bên có ho t đ ng th ấ   ng m i; tranh ch p

ữ ậ ị ượ ả ế ằ ọ khác gi a các bên mà pháp lu t quy đ nh đ c gi i quy t b ng tr ng tài.

ở ộ ề ậ ả ả ớ ọ ả Lu t m i m  r ng và b o đ m cho tr ng tài quy n gi ế   ế ầ i quy t h u h t

ừ ươ ệ ạ ấ các tranh ch p phát sinh t ạ ộ  ho t đ ng th ng m i. Thông qua vi c đ  m ể ở

ề ẩ ả ọ ả ế kh  năng tr ng tài có th m quy n gi ấ i quy t các tranh ch p không phát sinh

ừ ươ ư ạ ượ ậ ị t ạ ộ  ho t đ ng th ng m i nh ng đ ậ   c pháp lu t có liên quan quy đ nh, Lu t

ề ủ ụ ệ ắ ạ ẩ ị ọ   cũng kh c ph c vi c phân đ nh không rõ ràng ph m vi th m quy n c a tr ng

23

ơ ở ự ươ ả ả ữ ả ậ tài, trên c  s  đó b o đ m s  t ệ   ng thích gi a các văn b n pháp lu t hi n

ư ộ ậ ố ụ ự ậ ươ ự ộ ậ hành nh  B  lu t Dân s , B  lu t T  t ng dân s , Lu t th ậ   ạ ng m i, Lu t

ậ ầ ư đ u t và lu t chuyên ngành.

ủ ể ấ b) Ch  th  tranh ch p

ệ ọ ươ ạ ỉ ị ổ ứ Pháp l nh tr ng tài th ng m i quy đ nh ch  có t ch c kinh doanh

ề ự ặ ớ ọ ọ ho c cá nhân kinh doanh m i có quy n l a ch n tr ng tài.

ụ ự ệ ễ ấ ớ ạ ủ ể ạ Th c ti n áp d ng cho th y, vi c gi ấ   i h n ph m vi ch  th  tranh ch p

ồ ỉ ổ ứ ế ch  bao g m “t ch c kinh doanh” và “cá nhân kinh doanh” khi n các bên

ề ấ ặ ướ ắ ọ tranh ch p và các trung tâm tr ng tài g p nhi u khó khăn, v ng m c.

ữ ề ệ ậ ả   V   thu t   ng   “cá   nhân   kinh   doanh”.   Do   Pháp   l nh   và   các   văn   b n

ướ ệ ẫ ả ế h ng   d n thi hành  Pháp  l nh không  gi i   thích th   nào  là “cá  nhân  kinh

ữ ể ề ề ể ậ doanh” nên có nhi u cách hi u khác nhau v  thu t ng  này. Có quan đi m cho

ấ ỳ ộ ể ầ ư ỏ ố ề ượ ằ r ng, b t k  m t cá nhân nào b  v n ra đ  đ u t , kinh doanh đ u đ ọ   c g i

ư ể ạ ể ượ ọ là cá nhân kinh doanh nh ng quan đi m khác l ằ i cho r ng đ  đ c g i là “cá

ả nhân kinh doanh” thì cá nhân đó ph i có đăng ký kinh doanh.

ữ ổ ậ ứ ề ỏ ơ Ngoài ra, thu t ng  “t ch c kinh doanh” đã b  sót nhi u đ n v  t ị ổ

ư ứ ắ ộ ch c tuy không có ch c năng kinh doanh nh ng có tham gia vào là m t bên

ươ ự ư ạ ả ơ ạ ộ ủ c a ho t đ ng th ng m i nh  các ban qu n lý d  án, c  quan hành chính s ự

ể ả ệ ấ ầ ặ ồ ợ ợ ồ   ế nghi p tham gia đ u th u ho c giao k t các h p đ ng, k  c  các h p đ ng

ử ụ ị ủ ủ ế ắ ọ mua s m chính ph , trong đó s  d ng tr ng tài theo khuy n ngh  c a các nhà

ợ ị ố ế ế ớ ư ế tài tr , đ nh ch  tài chính qu c t nh  Ngân hàng th  gi i, Ngân hàng Phát

ể tri n châu Á v.v.

ấ ậ ữ ể ọ ế Nh ng đi m b t c p trên đã khi n các trung tâm tr ng tài ph i t ả ừ ố    ch i

ả ụ ề ế ấ ả ấ gi i quy t nhi u v  tranh ch p do các bên tranh ch p không ph i là “t ổ ứ    ch c

ệ ặ kinh doanh” ho c “cá nhân kinh doanh”. Rút kinh nghi m t ừ ự ế  th c t ậ    này, Lu t

ọ ươ ạ ớ ạ ủ ể ề ấ ạ tr ng tài th ng m i không có gi i h n v  ph m vi ch  th  tranh ch p. T ổ

24

ấ ỳ ề ậ ự ể ả ứ ọ ọ ể ỏ ch c, cá nhân b t k  đ u có th  th a thu n l a ch n tr ng tài đ  gi ế   i quy t

ễ ấ ấ ừ ạ ộ ươ ạ ự tranh ch p mi n là lĩnh v c tranh ch p phát sinh t ho t đ ng th ng m i.

ỏ ọ ậ c) Th a thu n tr ng tài

ậ ươ ụ ạ ắ ượ ự ọ Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010 đã kh c ph c đ c s  không rõ

ủ ệ ề ườ ậ ả ọ ợ ràng c a Pháp l nh TTTM v  các tr ệ   ng h p tho  thu n tr ng tài vô hi u.

ề ậ ớ ạ ả ậ ố ọ ị ủ Đi u 18 c a Lu t gi i h n 06 tình hu ng tho  thu n tr ng tài b  coi là vô

ệ ồ hi u g m:

ự ấ ẩ ộ ề   (1) Tranh ch p phát sinh trong các lĩnh v c không thu c th m quy n

ọ ủ c a tr ng tài;

ườ ề ậ ậ ẩ ả ọ (2) Ng i xác l p tho  thu n tr ng tài không có th m quy n theo quy

ủ ậ ị đ nh c a pháp lu t;

ườ ự ậ ậ ả ọ (3) Ng i xác l p tho  thu n tr ng tài không có năng l c hành vi dân

ộ ậ ự ị ủ ự s  theo quy đ nh c a B  lu t dân s ;

ứ ủ ả ậ ợ ớ ọ ị (4) Hình th c c a tho  thu n tr ng tài không phù h p v i quy đ nh;

ị ừ ố ạ ị ưỡ ộ ị (5) M t trong các bên b  l a d i, b  đe do , b  c ng ép trong quá trình

ả ậ ậ ả ậ ầ ọ ọ ố xác l p tho  thu n tr ng tài và có yêu c u tuyên b  tho  thu n tr ng tài đó là

vô hi u; ệ

ề ấ ủ ậ ạ ậ ỏ ọ và (6) Th a thu n tr ng tài vi ph m đi u c m c a pháp lu t.

ệ ủ ệ ậ ỏ ọ ị ươ ặ Đ c bi t Lu t đã b  quy đ nh cũ c a Pháp l nh tr ng tài th ạ   ng m i

ệ ậ ọ ỏ ỉ ổ ứ ề ệ v  vi c th a thu n tr ng tài vô hi u khi không ch  rõ tên t ọ  ch c tr ng tài có

ề ẩ ả ể ả ế ế ấ ề ỏ ậ ọ th m quy n gi i quy t. Ngoài ra, đ  gi i quy t v n đ  th a thu n tr ng tài

ậ ạ ề ậ ỏ không rõ ràng, Lu t cho phép các bên có quy n th a thu n l i. Trong tr ườ   ng

ậ ỏ ượ ề ự ợ h p không th a thu n đ ơ c thì nguyên đ n có quy n đ ượ ự c t do l a ch n t ọ ổ

ứ ề ệ ể ả ằ ọ ở ợ ệ ch c tr ng tài mà mình cho là phù h p đ  kh i ki n nh m b o v  quy n và

ợ ủ ặ ầ ợ ớ ị ả l i ích h p pháp c a mình. Quy đ nh này góp ph n ngăn ch n và gi m b t tình

25

ệ ậ ạ ặ ạ ọ ỏ ơ ị tr ng th a thu n tr ng tài b  vô hi u ho c tình tr ng không có c  quan nào

ả ế ấ gi i quy t tranh ch p.

ấ ộ ườ d) Tranh ch p có m t bên là ng i tiêu dùng

ươ ầ ầ ạ ị ậ ọ Theo Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010, l n đ u tiên có quy đ nh v ề

ế ấ ộ ườ ề tranh ch p liên quan đ n m t bên là ng ậ   i tiêu dùng. Theo Đi u 17 Lu t

ọ ươ ố ớ ữ ạ ấ ấ ị tr ng tài th ng m i, đ i v i các tranh ch p gi a nhà cung c p hàng hóa, d ch

ườ ề ả ọ ượ ậ ụ v  và ng i tiêu dùng, dù đi u kho n tr ng tài đã đ c ghi nh n trong các

ụ ề ề ệ ấ ấ ạ ị ẵ   đi u ki n chung v  cung c p hàng hoá, d ch v  do nhà cung c p so n s n

ậ ỏ ườ ẫ ượ ề ự ọ ọ ọ th a thu n tr ng tài thì ng i tiêu dùng v n đ c quy n l a ch n tr ng tài

ể ả ặ ụ ế ấ ấ ị ho c Tòa án đ  gi i quy t tranh ch p. Nhà cung c p hàng hóa, d ch v  ch ỉ

ượ ệ ạ ề ở ế ọ ượ ườ ấ đ c quy n kh i ki n t i tr ng tài n u đ c ng ậ   i tiêu dùng ch p thu n.

ự ế ộ ị ườ ườ ự Quy đ nh này d a trên m t th c t là thông th ng ng i tiêu dùng b  đ t ị ặ ở

ộ ị ế ơ ị ạ ề ề ệ ề ở ả   ụ m t v  th  có nhi u nguy c  b  l m d ng b i các đi u ki n và đi u kho n

ẵ ủ ợ ồ ườ ặ ườ ụ ấ ị trong h p đ ng in s n c a ng i bán hàng ho c ng i cung c p d ch v , do

ả ầ ố ị ế ệ ọ ậ ầ v y c n có quy đ nh b o v  h  trong các tình hu ng c n thi t.

ẩ ọ e) Tiêu chu n tr ng tài viên

ế ừ ọ ươ ạ ọ ươ ệ K  th a Pháp l nh tr ng tài th ậ ng m i, Lu t tr ng tài th ạ   ng m i

ẩ ố ề ẫ ị ố ớ ọ ể năm v n có các quy đ nh v  tiêu chu n t ằ   i thi u đ i v i tr ng tài viên nh m

ộ ộ ự ọ ố hình thành ở ướ  n c ta m t đ i ngũ tr ng tài viên nòng c t có năng l c, có tính

ệ ộ ự   chuyên nghi p, có chuyên môn và uy tín xã h i. Theo đó cá nhân có năng l c

ự ế ự ở ừ ộ ạ ọ hành vi dân s , có trình đ  đ i h c tr  lên và đã qua th c t công tác t năm

ể ặ ọ ở ệ ể ạ ề ệ năm tr  lên có th  là tr ng tài viên. Đ c bi t, đ  t o đi u ki n cho các bên

ấ ể ả ể ự ấ ọ ợ ọ tranh ch p có th  l a ch n tr ng tài viên phù h p nh t đ  gi ế ụ i quy t v  tranh

ấ ậ ỏ ọ ươ ạ ch p đòi h i chuyên môn sâu, Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010 có quy

ở ườ ặ ợ ệ ộ ị đ nh m , đó là trong tr ng h p đ c bi t, chuyên gia có trình đ  chuyên môn

ứ ự ễ ề ệ ượ cao và có nhi u kinh nghi m th c ti n, tuy không đáp  ng đ ầ c yêu c u trên

ể ượ ọ cũng có th  đ ọ c ch n làm tr ng tài viên.

26

ụ ữ ệ ắ ạ ọ ươ ế ủ Kh c ph c nh ng h n ch  c a Pháp l nh tr ng tài th ậ   ạ ng m i, Lu t

ọ ươ ố ị ạ ầ ả ọ tr ng tài th ng m i không yêu c u tr ng tài viên ph i có qu c t ch Vi ệ   t

ề ể ượ ỉ Nam. Đi u đó có nghĩa là ng ườ ướ i n c ngoài cũng có th  đ ị c ch  đ nh làm

ọ ở ệ ặ ổ ế ấ ứ tr ng tài viên Vi t Nam n u các bên tranh ch p ho c t ọ  ch c tr ng tài tín

ự ế ứ ệ ầ ọ ị ạ ệ nhi m h . Quy đ nh này đáp  ng nhu c u th c t trong giai đo n Vi t Nam

ườ ộ ế ố ế tăng c ậ ng h i nh p kinh t qu c t .

ọ ế f) Tr ng tài quy ch

ọ ớ ươ ậ ọ ạ ươ ệ So v i Pháp l nh tr ng tài th ng m i, Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

ộ ố ộ ổ ướ 2010 b  sung m t s  n i dung d i đây:

ậ ươ ạ ị ọ Lu t tr ng tài th ư ng m i năm 2010 đã đ a ra đ nh nghĩa pháp lý v ề

ộ ồ ế ể ệ ọ ọ ượ tr ng tài quy ch  đ  thay cho khái ni m “H i đ ng tr ng tài đ ậ   c thành l p

ạ ệ ọ ọ ươ ạ t i Trung tâm tr ng tài” do Pháp l nh tr ng tài th ị ng m i quy đ nh. Theo đó,

ứ ế ọ ọ ượ ế ạ ọ tr ng tài quy ch  là hình th c tr ng tài đ c ti n hành t i trung tâm tr ng tài

ắ ố ụ ủ ọ và theo quy t c t t ng c a trung tâm tr ng tài.

ậ ươ ạ ọ ọ Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010 cho phép các trung tâm tr ng tài

ượ ắ ố ụ ớ ặ ủ ợ ọ ỗ đ c ban hành quy t c t t ng tr ng tài phù h p v i đ c thù c a m i trung

ố ớ ể ấ ẫ ấ ỉ tâm đ  tăng thêm tính h p d n đ i v i các bên tranh ch p. Ch  khi các bên

ắ ố ụ ặ ỏ ủ ọ ọ ậ không có th a thu n ho c quy t c t t ng tr ng tài c a trung tâm tr ng tài

ớ ư ậ ị ị ướ ẫ không có quy đ nh khác, lúc đó Lu t m i đ a ra quy đ nh h ng d n.

ậ ọ ố ươ ạ ổ Cu i cùng, Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010 còn cho phép t ứ    ch c

ọ ướ ượ ệ ạ ạ ở ệ tr ng tài n c ngoài đ c m  chi nhánh, văn phòng đ i di n t i Vi t Nam

ậ ị ệ ề ướ ố ế ệ ủ theo quy đ nh c a pháp lu t Vi t Nam và các đi u c qu c t mà Vi t Nam

là thành viên.

ẩ ọ ề ủ ộ ồ g) Th m quy n c a h i đ ng tr ng tài

ậ ọ ươ ị ế ủ ạ ọ Lu t tr ng tài th ộ   ng m i năm 2010 đã nâng v  th  c a tr ng tài m t

ộ ồ ể ệ ọ ượ cách đáng k  thông qua vi c cho phép h i đ ng tr ng tài đ ứ   ậ c thu th p ch ng

ệ ậ ứ ụ ề ề ệ ẩ ấ   ứ c  (Đi u 47), tri u t p nhân ch ng (Đi u 48), áp d ng bi n pháp kh n c p

27

ề ẽ ề ờ ố ụ ọ ạ t m th i (Đi u 50). Đi u này s  giúp cho t ệ   ậ  t ng tr ng tài v n hành có hi u

ả ơ qu  h n.

ế ọ ứ ủ h) Căn c  h y phán quy t tr ng tài

ế ủ ế ậ ạ ọ ơ ị ủ   Lu t đã h n ch  nguy c  phán quy t c a tr ng tài b  Tòa án tuyên h y

ệ ọ ị ươ ạ ị ợ ủ ở b i quy đ nh không phù h p c a Pháp l nh tr ng tài th ư ng m i nh  quy đ nh

ề ủ ộ ượ ử ơ ế ị ầ ỷ ề v  quy n c a m t bên đ ọ   c g i đ n lên toà án yêu c u hu  quy t đ nh tr ng

ế ị ế ớ ồ ở ọ ị ủ   tài n u “không đ ng ý v i quy t đ nh tr ng tài”, b i vì các quy đ nh này c a

ệ ố ụ ấ ọ ở Pháp l nh đã làm cho t ấ ủ  t ng tr ng tài tr  nên r t r i ro và làm m t đi tính

ế ọ ủ ẩ chung th m c a phán quy t tr ng tài.

ế ọ ứ ủ ứ ề ậ ị V  căn c  h y phán quy t tr ng tài, Lu t quy đ nh các căn c  rõ ràng,

ỏ ộ ố ứ ủ ậ ẫ ợ ớ ụ ể c  th , phù h p v i Lu t M u UNCITRAL, xóa b  m t s  căn c  h y phán

ế ọ ượ ệ ọ ị quy t tr ng tài không rõ ràng đ c quy đ nh trong Pháp l nh tr ng tài th ươ   ng

ư ứ ầ ạ ượ ả m i nh  “Bên yêu c u ch ng minh đ c trong quá trình gi ế ụ i quy t v  tranh

ụ ủ ạ ấ ọ ọ ch p có Tr ng tài viên vi ph m nghĩa v  c a Tr ng tài viên”.

ề ậ ọ ươ ạ Theo Đi u 68 Lu t tr ng tài th ứ ủ   ng m i năm 2010, các căn c  h y

ế ọ ồ phán quy t tr ng tài g m:

ệ ậ ả ậ ặ ọ ọ ỏ (1) Không có tho  thu n tr ng tài ho c th a thu n tr ng tài vô hi u;

ủ ụ ố ụ ộ ồ ầ ọ ọ (2) Thành ph n h i đ ng tr ng tài, th  t c t t ng tr ng tài không phù

ậ ủ ậ ọ ủ ả ặ ớ ớ ị ợ h p v i tho  thu n c a các bên ho c trái v i các quy đ nh c a Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i;

ộ ồ ủ ụ ề ấ ọ ộ ẩ (3) V  tranh ch p không thu c th m quy n c a h i  đ ng tr ng tài;

ườ ế ọ ẩ ợ ộ ộ tr ề ủ ộ   ng h p phán quy t tr ng tài có n i dung không thu c th m quy n c a h i

ọ ỷ ị ộ ồ đ ng tr ng tài thì n i dung đó b  hu ;

ộ ồ ứ ứ ứ ấ ọ (4) Ch ng c  do các bên cung c p mà h i đ ng tr ng tài căn c  vào đó

ế ả ạ ặ ợ ề ậ ả ọ ể đ  ra phán quy t là gi m o; Tr ng tài viên nh n ti n, tài s n ho c l i ích

ủ ấ ả ấ ộ ưở ế ậ v t ch t khác c a m t bên tranh ch p làm  nh h ng đ n tính khách quan,

ế ọ ủ ằ công b ng c a phán quy t tr ng tài;

28

ơ ả ủ ế ắ ọ ớ ậ   (5) Phán quy t tr ng tài trái v i các nguyên t c c  b n c a pháp lu t

ệ Vi t Nam.

ể ộ ệ ữ ệ ớ ọ ươ ạ M t đi m khác bi t n a so v i Pháp l nh tr ng tài th ậ   ng m i là Lu t

ọ ươ ụ ứ ề ạ tr ng tài th ng m i  năm 2010 đã phân chia nghĩa v  ch ng minh v  căn c ứ

ườ ố ớ ợ ủ h y thành 2 tr ứ ủ ố ng h p. Đ i v i các căn c  h y s  (1), (2), (3), (4) bên yêu

ế ọ ủ ụ ủ ứ ầ ố ớ ầ c u h y có nghĩa v  ch ng minh. Đ i v i yêu c u h y phán quy t tr ng tài

ủ ộ ứ ố ậ ứ   ệ theo căn c  s  (5), Tòa án có trách nhi m ch  đ ng xác minh thu th p ch ng

ế ọ ế ị ủ ủ ứ ể c  đ  quy t đ nh h y hay không h y phán quy t tr ng tài.

ấ ẫ ố ụ i) C m hành vi mâu thu n trong t t ng

ớ ủ ữ ậ ộ ọ ị ươ M t trong nh ng quy  đ nh m i c a Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

ế ấ ẫ ộ ố ụ ắ 2010 là đã ti p thu m t nguyên t c c m hành vi mâu thu n trong t t ng là

ắ ấ ậ ố ụ ọ ờ nguyên t c r t quan tr ng đã hình thành lâu đ i trong pháp lu t t ủ    t ng c a

ướ ể ị ạ ệ ề các n c phát tri n, quy đ nh t ộ i Đi u 13, theo đó m t bên phát hi n có vi

ậ ọ ạ ị ươ ặ ủ ạ ậ ỏ ọ ủ ph m quy đ nh c a Lu t tr ng tài th ng m i ho c c a th a thu n tr ng tài

ế ụ ệ ố ụ ữ ự ẫ ả ố ọ mà v n ti p t c th c hi n t ạ    t ng tr ng tài và không ph n đ i nh ng vi ph m

ờ ạ ố ạ ề ậ ả ấ ị ọ trong th i h n do Lu t này quy đ nh thì m t quy n ph n đ i t i tr ng tài

ệ ặ ặ ằ ả ộ ị ho c Tòa án. Quy đ nh này nh m ngăn ch n m t cách có hi u qu  các hành vi

ố ụ ơ ộ c  h i trong t ọ  t ng tr ng tài.

ớ ọ ệ ữ j) Quan h  gi a Tòa án v i tr ng tài

ậ ọ ấ ủ ữ ể ộ ọ M t trong nh ng tâm đi m quan tr ng nh t c a Lu t tr ng tài th ươ   ng

ạ ả ệ ữ ế ố ớ m i năm 2010 là gi ọ i quy t m i quan h  gi a tr ng tài v i toà án trong toàn

ả ế ụ ư ủ ậ ấ ộ ộ b  quá trình gi ạ   i quy t v  tranh ch p c a các bên. Lu t đã đ a ra m t lo t

ệ ằ ớ ố ọ ị ị các quy đ nh m i nh m xác đ nh m i quan h  pháp lý quan tr ng này. C  th ụ ể

ề ươ ạ ậ ọ Đi u 7 Lu t tr ng tài th ẩ   ị ng m i năm 2010 xác đ nh rõ Tòa án nào có th m

ố ớ ạ ộ ụ ề ắ ọ ị ượ quy n đ i v i ho t đ ng tr ng tài. Quy đ nh này đã kh c ph c đ ữ   c nh ng

ệ ọ ươ ạ ị ấ ậ ủ b t c p c a Pháp l nh tr ng tài th ủ   ng m i. Tính xác đ nh và rõ ràng này c a

ậ ẽ ạ ộ ồ ư ể ề ệ ọ Lu t s  t o đi u ki n đ  các toà án và h i đ ng tr ng tài cũng nh  các bên

29

ượ ườ ợ ụ ể ấ tranh ch p tránh đ c lúng túng trong các tr ng h p c  th . Và đó chính là

ậ ợ ể ọ ệ ề ệ đi u ki n thu n l ả ạ ộ i đ  tr ng tài ho t đ ng có hi u qu .

ủ ụ ủ ế ọ k) Th  t c h y phán quy t tr ng tài

ề ủ ụ ế ọ ủ ầ ơ ớ   V  th  t c Tòa án xét đ n yêu c u h y phán quy t tr ng tài, khác v i

ệ ọ ươ ủ ụ ủ ạ ầ ơ Pháp l nh tr ng tài th ng m i, th  t c Tòa án xét đ n yêu c u h y phán

ế ọ ộ ấ ệ ẩ ậ ị ị ỉ quy t tr ng tài ch  có m t c p và có giá tr  chung th m. Vi c Lu t quy đ nh

ộ ộ ồ ủ ẩ ầ ồ ơ ế ọ   m t h i đ ng g m ba th m phán xem xét đ n yêu c u h y phán quy t tr ng

ủ ộ ồ ệ ự ế ị ẩ tài và quy t đ nh c a h i đ ng là chung th m có hi u l c thi hành ngay là phù

h p.ợ

ạ ậ ươ ạ ượ Tóm l ọ i, Lu t tr ng tài th ng m i đ c ban hành năm 2010 đã k ế

ừ ệ ọ ươ ể ạ ớ ớ th a và phát huy Pháp l nh tr ng tài th ề ng m i, v i nhi u đi m m i quan

ớ ọ ệ ố ế ạ ự ớ ợ tr ng, phù h p v i thông l qu c t , t o ra khung pháp lý m i cho s  phát

ể ủ ọ ươ ạ ạ ệ ạ ộ tri n c a ho t đ ng tr ng tài th ng m i t i Vi t Nam.

30

ứ ầ Ph n th  hai

Ấ Ả Ế ƯƠ Ạ GI I QUY T TRANH CH P TH NG M I

Ằ Ở Ệ Ọ B NG TR NG TÀI VI T NAM

Ạ Ộ Ề Ổ Ứ Ự Ủ Ạ Ọ   I. TH C TR NG V  T  CH C VÀ HO T Đ NG C A TR NG

ƯƠ Ạ Ở Ệ TÀI TH NG M I VI T NAM

ể ủ ổ ứ ự ọ 1. S  phát tri n c a t ch c tr ng tài

ể ủ ổ ứ ớ ự ự ề ể ắ ọ S  phát tri n c a t ch c tr ng tài g n li n v i s  phát tri n kinh t ế    ­

ộ ủ ấ ướ ể ạ xã h i c a đ t n c và có th  chia thành 3 giai đo n:

ạ ừ a) Giai đo n t ế  năm 1960 đ n năm 1994:

ề ặ ị ử ạ ổ ứ Xét v  m t l ch s , đây là giai đo n hình thành t ớ   ọ  ch c tr ng tài v i

ộ ế ế ả ế ấ ế tính cách là m t thi t ch  gi i quy t các tranh ch p kinh t ạ   . Trong giai đo n

ổ ứ ượ ọ ế này, t ọ  ch c tr ng tài đ ọ c g i là tr ng tài kinh t .

ọ ớ ự Tr ng tài kinh t ế ượ  đ ờ ủ   ể c hình thành và phát tri n cùng v i s  ra đ i c a

ế ộ ợ ồ ế ủ ướ ủ ch  đ  h p đ ng kinh t . Ngày 04/01/1960, Th  t ng Chính ph  ký ban

ề ệ ạ ế ộ ợ ờ ề ố ị ị hành Ngh  đ nh s  04­TTg ban hành Đi u l ồ    t m th i v  ch  đ  h p đ ng

ế ề ổ ứ ế ọ ố ị ị kinh t . Đ n ngày 14/11/1960, Ngh  đ nh s  20/TTg v  T  ch c Tr ng tài

ế ọ ị kinh t Nhà n ướ ượ c đ ị c ban hành. Theo Ngh  đ nh này, Tr ng tài kinh t ế ượ   c đ

ươ ộ ớ ố ỉ ứ ổ ứ ở ấ t ch c c p Trung ủ ế   ng, khu, thành ph , t nh và b  v i ch c năng ch  y u

ử ấ ợ ồ ế ủ là x  lý các tranh ch p h p đ ng kinh t . Ngay sau khi Chính ph  ban hành

ế ộ ợ ề ố ồ ị ị ế Ngh  đ nh s  54­CP ngày 10/03/1975 v  ch  đ  h p đ ng kinh t thay th ế

ề ệ ổ ứ ạ ộ ủ ố ị ị Ngh  đ nh s  04­TTg, thì Đi u l ọ    T  ch c và ho t đ ng c a Trung tâm Tr ng

ế ượ ố ị ị tài   kinh   t cũng   đã   đ c   ban   hành   kèm   theo   Ngh   đ nh   s   75­CP   ngày

ề ệ ả ọ 14/04/1975. Theo B n Đi u l này, Tr ng tài kinh t ế ượ  đ ư ộ   ậ c thành l p nh  m t

ướ ứ ả ợ ồ ế ơ c  quan nhà n c có ch c năng qu n lý công tác h p đ ng kinh t . Đó là

31

ứ ữ ữ ỷ ậ ướ ề ợ ế ả ch c năng gi v ng tính k  lu t Nhà n ồ c v  h p đ ng kinh t , gi ế   i quy t

ề ợ ấ ồ ế ử ạ ợ ồ ế các tranh ch p v  h p đ ng kinh t và x  lý vi ph m h p đ ng kinh t .

ủ ủ ố ị ị ị ộ   Theo quy đ nh c a Ngh  đ nh s  24/HĐBT ngày 10/08/1981 c a H i

ộ ưở ộ ồ ọ ọ ố ồ đ ng B  tr ng, H i  đ ng Tr ng tài kinh t ế ượ  đ ấ c th ng nh t tên g i là

ọ ế ạ ượ ậ Tr ng tài kinh t ọ  và ng ch Tr ng tài viên đ ộ   c xác l p. Ngày 17/04/1984, H i

ộ ưở ứ ố ị ị ị ồ đ ng B  tr ng đã ban hành Ngh  đ nh s  62/HĐBT quy đ nh ch c năng,

ụ ề ệ ạ ổ ứ ộ ọ ế ộ ỉ nhi m v , quy n h n và t ủ  ch c b  máy c a Tr ng tài kinh t b , t nh,

ộ ồ ệ ướ ệ ề huy n. Ngày 10/01/1990, H i đ ng Nhà n ọ   c ban hành Pháp l nh v  Tr ng

ế ị ổ ủ ụ ứ ề ấ ả tài kinh t quy đ nh t ẩ  ch c, phân c p th m quy n, th  t c gi ế i quy t tranh

ấ ợ ồ ế ệ ọ ế ấ ỏ ọ ch p h p đ ng kinh t . Pháp l nh Tr ng tài kinh t ộ    đã b  Tr ng tài c p b ,

ậ ự ứ ề ậ ắ ọ ọ ỏ ghi nh n nguyên t c các bên có quy n th a thu n l a ch n Tr ng tài đ ng ra

ả ế ợ ồ ế gi ấ i quy t tranh ch p h p đ ng kinh t .

ư ậ ế ệ ố ộ ơ ơ ọ Nh  v y, Tr ng tài kinh t ấ    là c  quan thu c h  th ng c  quan ch p

ủ ề ướ ộ ồ ộ ưở ỷ hành và đi u hành c a Nhà n c (H i đ ng B  tr ng, U  ban nhân dân các

ứ ả ướ ố ớ ợ ồ ế ấ c p), có ch c năng qu n lý nhà n c đ i v i công tác h p đ ng kinh t bao

ả ế ợ ồ ế ử ế ể ậ ồ g m: gi ấ i quy t tranh ch p h p đ ng kinh t ; ki m tra, k t lu n và x  lý các

ồ ế ậ ướ ậ ợ ự ệ ẫ ợ h p đ ng kinh t trái pháp lu t; h ồ   ng d n th c hi n pháp lu t h p đ ng

ế ọ ụ ệ ợ ồ kinh t và Tr ng tài kinh t ế ồ ưỡ ; b i d ng nghi p v  công tác h p đ ng kinh t ế

ọ và tr ng tài kinh t ế .

ủ ặ ọ ế ể ệ ở ỗ ạ ộ ả Nét đ c thù c a Tr ng tài kinh t th  hi n ch , ho t đ ng gi ế   i quy t

ử ạ ấ ợ ồ ế ươ ệ tranh ch p, x  lý vi ph m h p đ ng kinh t cũng chính là ph ể ạ   ng ti n đ  đ t

ượ ụ ề ổ ứ ệ ế đ ự ế c m c đích tr c ti p đi u hành, t ch c các quan h  kinh t .

ọ ế ừ ỗ ơ ướ ủ ế ứ Tr ng tài kinh t ch  là c  quan Nhà n t c có ch c năng ch  y u là

ạ ồ ợ ế ố ị ị ử x  lý các vi ph m h p đ ng kinh t (Ngh  đ nh s  20/TTg ngày 14/01/1960),

ộ ơ ể ướ ủ ế ứ ả đã phát tri n thành m t c  quan Nhà n c có ch c năng ch  y u là qu n lý

ồ ợ ế ố ị ị ị ị công tác h p đ ng kinh t (Ngh  đ nh s  75/CP ngày 14/04/1975, Ngh  đ nh s ố

ố ị ị 24/HĐBT   ngày  10/08/1981,  Ngh   đ nh  s   62/HĐBT   ngày  17/04/1984,  Pháp

ọ ế ệ l nh Tr ng tài kinh t ngày 12/01/1990).

32

ạ ế ướ ạ ở ệ ọ Bên c nh tr ng tài kinh t nhà n c, vào giai đo n này Vi t Nam còn

ộ ồ ủ ạ ọ ươ ồ ạ ọ t n t i tr ng tài phi chính ph . Đó là H i đ ng tr ng tài ngo i th ộ   ng và H i

ả ọ ệ ượ ậ ạ ồ đ ng tr ng tài hàng h i Vi t Nam đ c thành l p bên c nh Phòng Th ươ   ng

ệ ạ ệ ừ ộ ồ ọ m i và Công nghi p Vi t Nam t năm 1963 và 1964. H i đ ng tr ng tài

ươ ượ ứ ử ữ ậ ấ ớ ạ ngo i th ng đ c thành l p v i ch c năng xét x  nh ng tranh ch p phát

ừ ợ ạ ồ ươ ể ớ ộ ướ sinh t h p đ ng ngo i th ng v i m t pháp nhân hay th  nhân n c ngoài.

ử ữ ộ ồ ứ ả ấ H i đ ng hàng h i có ch c năng xét x  nh ng tranh ch p phát sinh t ừ ậ ả    v n t i

ố ế ể ộ ướ ổ ứ bi n qu c t ế  liên quan đ n m t bên n c ngoài. Hai t ch c này ch  th c s ỉ ự ự

ừ ệ ạ ươ ắ ầ ự ạ ộ ho t đ ng t năm 1989 khi quan h  ngo i th ể   ng b t đ u có s  phát tri n.

ế ổ ứ ượ ậ Và đ n năm 1993 thì hai t ọ  ch c tr ng tài đ ớ c sáp nh p v i nhau và thành

ố ế ọ ệ ươ ậ l p nên Trung tâm tr ng tài qu c t Vi ạ t Nam bên c nh Phòng Th ạ   ng m i

ệ ệ ế ị ố và Công nghi p Vi ủ   t Nam theo Quy t đ nh s  204/TTg ngày 28/3/1993 c a

ủ ướ Th  t ủ ng Chính ph .

ạ ừ ế ướ ọ b) Giai đo n t năm 1994 đ n tr ệ c khi có Pháp l nh tr ng tài th ươ   ng

m i:ạ

ề ổ ạ ứ ữ ọ Trong giai đo n này, tình hình v  t ổ    ch c tr ng tài có nh ng thay đ i

ụ ể ơ ả c  b n, c  th  là:

ậ ­ Toà án kinh t ế ượ  đ ệ ố c thành l p trong h  th ng toà án nhân dân;

ọ ế ­ Tr ng tài kinh t nhà n ướ ị ả c b  gi ể i th ;

ủ ị ị ố ­ Chính ph  ban hành Ngh  đ nh s  116­CP ngày 05/9/1994 cho phép

ậ ế ủ ề ọ ọ thành l p tr ng tài kinh t ủ  phi chính ph  ti n thân c a các Trung tâm tr ng tài

ươ ắ ầ ừ ạ ồ ạ ạ ơ th ng m i. B t đ u t giai đo n này t n t i song song hai c  quan/t ổ ứ    ch c

ả ế ấ ế ọ ứ cùng có ch c năng gi i quy t các tranh ch p kinh t . Trung tâm tr ng tài kinh

ứ ả ữ ữ ế ề ấ ấ ừ ế t có ch c năng gi i quy t nh ng tranh ch p, nh ng v n đ  phát sinh t quan

ế ố ế ế ề ẩ ả ế ệ h  kinh t qu c t . Còn toà án kinh t có th m quy n gi i quy t các tranh

ấ ở ệ ả ữ ụ ấ ộ ch p Vi t Nam, trong đó có c  nh ng v  tranh ch p có m t bên hay các bên

ể ướ ữ ụ ấ là pháp nhân hay th  nhân n c ngoài. Tuy nhiên, nh ng v  tranh ch p mà các

33

ậ ả ế ằ ụ ẽ ọ ả bên đã tho  thu n gi i quy t b ng tr ng tài thì toà án s  không th  lý v ụ

ữ ấ tranh ch p đó n a.

ạ ệ ồ ạ ể ế ư ậ Nh  v y, t i Vi ờ t Nam tính đ n th i đi m này t n t ọ   i 02 mô hình tr ng

ụ ể ạ ộ ủ ả tài phi chính ph , ho t đ ng theo 02 văn b n khác nhau. C  th , Trung tâm

ố ế ọ ệ ươ ạ Tr ng tài Qu c t Vi ạ t Nam bên c nh Phòng Th ệ   ng m i và Công nghi p

ệ ạ ộ ế ị Vi ố t Nam ho t đ ng theo Quy t đ nh s  204/TTg ngày 28 tháng 4 năm 1993

ủ ướ ề ệ ủ ủ c a Th  t ng Chính ph . Trung tâm này có Đi u l và Quy t c t ắ ố ụ    t ng

ấ ỳ ế ạ ọ ị ị riêng, không có b t k  liên quan nào đ n lo i hình tr ng tài theo Ngh  đ nh

ọ ượ ậ ị ị 116/CP. Trong khi đó, có 05 trung tâm tr ng tài đ c thành l p theo Ngh  đ nh

ị ự ề ấ ủ ị ỉ ỉ ị 116/CP. Các trung tâm này cũng ch  ch u s  đi u ch nh duy nh t c a Ngh  đ nh

ế ị ủ ế ố 116/CP, không có liên quan gì đ n Quy t đ nh s  204/TTg c a Th  t ủ ướ   ng

ư ể ề ậ ả ệ   Chính ph . ủ Đi m đáng l u ý là, các văn b n pháp lu t nêu trên đ u có hi u

ớ ừ ở ứ ị ị ộ ấ ự l c pháp lý th p, m i d ng ấ  m c cao nh t là ngh  đ nh. ả   N i dung văn b n

ấ ậ ế ả ư ể ề ế ả ồ ộ ơ ầ   còn có nhi u đi m b t c p, thi u đ ng b  và ch a có c  ch  đ m b o c n

ế ể ọ ượ ệ ệ ậ ả thi t đ  tr ng tài đ ế c v n hành có hi u qu , khi n các doanh nghi p không

ưở ể ả ự ọ ọ ế ấ tin t ng l a ch n tr ng tài đ  gi i quy t tranh ch p.

ạ ừ ọ ươ ạ c) Giai đo n t ệ  khi có Pháp l nh Tr ng tài th ng m i:

ế ủ ữ ụ ể ằ ắ ạ ố ị ị Nh m kh c ph c nh ng đi m h n ch  c a Ngh  đ nh s  116/CP, tăng

ự ủ ệ ả ộ ọ ọ ườ c ng hi u qu  và năng l c c a các Trung tâm tr ng tài và đ i ngũ Tr ng tài

ỷ ườ ụ ộ ố viên, ngày 25/02/2003, U  ban th ệ   ng v  Qu c h i đã ban hành Pháp l nh

ọ ươ ạ ố ữ ư ể Tr ng tài th ấ ậ   ng m i s  08/2003/PL­UBTVQH (nh ng  u đi m và b t c p

ệ ượ ạ ụ ủ c a Pháp l nh đã đ c phân tích t i m c A trên).

ự ạ ổ ứ ọ ọ ộ 2. Th c tr ng t ch c, đ i ngũ tr ng tài viên; trung tâm tr ng tài

ộ ư ủ ệ ể ế ố ờ Theo th ng kê c a B  T  pháp, đ n th i đi m hi n nay trên c  n ả ướ   c

ạ ộ ọ ớ ọ có 07 trung tâm tr ng tài đang ho t đ ng v i 288 tr ng tài viên, t ấ ả ậ   t c  t p

ạ ố ớ ố trung t ề   ồ i 03 thành ph  l n, trong đó TP. H  Chí Minh là thành ph  có nhi u

ấ ầ ọ ộ ơ ọ   trung tâm tr ng tài viên nh t, theo sau là Hà N i và C n Th . Trung tâm tr ng

34

ố ế ệ ấ ớ ọ ệ tài l n nh t hi n nay là Trung tâm tr ng tài qu c t Vi t Nam VIAC. Danh

sách các trung tâm:

ị

Tên t

ổ ứ  ch c

Tên vi

tế

Thành

Số

ỉ Đ a ch

tắ t

l pậ

ọ

tr ng tài

TTV

ọ

ậ

ố

Trung tâm tr ng tài

VIAC

1993

149

S  9, Đào Duy Anh, Qu n

ố ế

ệ

ố

qu c t

Vi

t Nam

ộ Đ ng Đa, Hà N i

ọ

ầ

ồ

ố

Trung tâm tr ng tài

ACIAC

1997

37

T ng 3, s  37 Lê H ng

ươ

Phong, Ba Đình, Hà N iộ

th

ạ ng m i Á

Châu

ọ

ạ

Trung tâm tr ng tài

TRACENT 1997

27

460 Cách m ng Tháng tám,

ươ

ạ

ườ

ậ

th

ng m i Thành

Ph

ng 4, Qu n Tân Bình,

ố ồ

ồ

ph  H  Chí Minh

TP. H  Chí Minh

ọ

ườ

ườ

Trung tâm tr ng tài

CCAC

1999

12

296 đ

ng 30/4, Ph

ng

ươ

ạ ầ

ậ

th

ng m i C n

Xuân Khánh, Qu n Ninh

ề

Thơ

ơ ầ Ki u, C n Th .

ọ

ở

ỳ

Trung tâm tr ng tài

PIAC

2006

50

12 Nam K  Kh i Nghĩa,

ố ế

ườ

ễ

qu c t

Thái Bình

Ph

ng Nguy n Thái Bình,

ậ

ồ

D ngươ

Qu n 1, TP. H  Chí Minh.

ọ

Trung tâm tr ng tài

VIFIBAR

2012

7

ầ Phòng 3, L u 7, tòa nhà

ươ

th

ạ ng m i Tài

ầ   ố TKT tower s  569­573 Tr n

ư

ạ

ườ

ầ

chính Ngân hàng

H ng Đ o, Ph

ng C u

ệ

ậ

ồ

Vi

t Nam

Kho, Qu n 1, TP. H  Chí

Minh.

ọ

ễ

Trung tâm tr ng tài

FCCA

2012

6

215/42 Nguy n Xí,

ươ

th

ạ ng m i Tài

ườ

ậ

Ph

ng 13, Qu n Bình

chính

ạ

ồ

Th nh, TP. H  Chí Minh.

35

ả ạ ượ ủ ề ế ạ ộ ọ ờ 3. Khái quát v  k t qu  đ t đ c c a ho t đ ng tr ng tài th i gian

qua

ọ ươ ạ ọ ươ ệ Sau khi Pháp l nh tr ng tài th ậ ng m i và Lu t tr ng tài th ạ   ng m i

ượ ọ ươ ữ ạ năm 2010 đ ạ ộ c ban hành, ho t đ ng tr ng tài th ng m i đã có nh ng b ướ   c

ể ệ ở ể ậ ậ ị phát tri n đáng ghi nh n, th  hi n các quy đ nh pháp lu t ngày càng hoàn

ố ượ ự ệ ố ụ ọ ọ thi n, s  gia tăng s  l ng trung tâm tr ng tài và tr ng tài viên, s  v  tranh

ấ ượ ả ế ằ ộ ủ ệ ọ ch p đ c gi i quy t b ng tr ng tài, và thái đ  c a doanh nghi p v i t ớ ố ụ    t ng

ọ tr ng tài.

ệ ố ứ ậ ệ ề ọ ề Th  nh t ấ , h  th ng pháp lu t Vi t Nam v  tr ng tài đã có nhi u b ướ   c

ể ệ ở ế ệ ọ ươ ạ ể ti n đáng k , th  hi n Pháp l nh tr ng tài th ậ   ng m i năm 2003 và Lu t

ọ ươ ạ ợ ớ ệ ố ế tr ng tài th ng m i năm 2010, ngày càng phù h p v i thông l qu c t . Các

ở ộ ề ậ ẩ ạ ớ ọ ị quy đ nh pháp lu t m i đã m  r ng ph m vi th m quy n cho tr ng tài t ừ ỗ   ch

ụ ệ ồ ỉ ươ ạ ụ ể ế ầ ấ ch  bao g m các v  vi c th ng m i c  th  ra h u h t các tranh ch p th ươ   ng

ệ ự ụ ữ ể ả ư ệ ạ ả ổ ọ m i; b  sung các công c  h u hi u đ  đ m b o hi u l c tr ng tài nh  quy

ẩ ấ ạ ứ ứ ệ ề ậ ờ ế   ị đ nh v  thu th p ch ng c , bi n pháp kh n c p t m th i, thi hành phán quy t

ể ệ ạ ọ tr ng tài, v.v; t o hành lang pháp lý cho vi c hình thành và phát tri n các trung

ọ ệ ướ ậ tâm tr ng tài. Vi t Nam cũng tham gia Công ề   c New York v  công nh n và

ế ọ ố ế ậ ợ ạ ệ thi hành phán quy t tr ng tài qu c t , qua đó giúp t o thu n l i cho vi c thi

ế ủ ọ ướ ạ ệ hành các phán quy t c a tr ng tài n c ngoài t i Vi t Nam.

ứ ọ ọ ừ ỗ ỉ Th  hai, ề ố ượ v  s  l ng trung tâm tr ng tài và tr ng tài viên: t ch  ch  có

ố ế ọ ộ ọ ệ m t trung tâm tr ng tài là Trung tâm tr ng tài qu c t Vi t Nam trên c  s ơ ở

ấ ộ ồ ạ ọ ươ ộ ồ ả ọ ợ h p nh t h i đ ng tr ng tài ngo i th ế   ng và h i đ ng tr ng tài hàng h i, đ n

ả ướ ạ ộ ọ nay trên c  n c đã có 07 trung tâm tr ng tài đang ho t đ ng, trong đó 03

ị ị ố trung tâm hình thành theo Ngh  đ nh s  116/CP, 01 trung tâm hình thành theo

ệ ọ ươ ậ ọ ạ Pháp l nh tr ng tài th ng m i và 02 trung tâm hình thành theo Lu t tr ng tài

ươ ố ượ ạ ọ ừ ỗ th ng m i năm 2010. S  l ng tr ng tài viên cũng tăng, t ch  năm 2010

1 đ n nay đã có 288 tr ng tài viên, tăng 40%. ọ

ậ

ố

ộ

1 Th ng kê c a H i lu t gia. ủ

ả ướ ế trên c  n ọ c có 207 tr ng tài viên

36

ố ượ ứ ẽ ầ ọ ố ơ ầ ủ S  l ng tr ng tài tăng thêm s  góp ph n đáp  ng t t h n nhu c u c a doanh

ạ ộ ệ ộ ố ớ nghi p và xã h i đ i v i ho t đ ng này.

ấ ố ượ ư ả ế ằ Th  baứ , s  tranh ch p đ c đ a ra gi ọ i quy t b ng tr ng tài cũng có

ướ ệ ề ổ ợ ả ề chi u h ư ng gia tăng. Hi n nay tuy ch a có t ng h p v  tình hình gi ế   i quy t

ả ướ ằ ấ ọ ư ọ ố tranh ch p b ng tr ng tài trên c  n ủ c nh ng th ng kê c a trung tâm tr ng tài

ố ế ư ọ ệ ầ ả nh  Trung tâm tr ng tài qu c t Vi t  Nam VIAC ph n  ánh ph n nào xu

ướ ỗ ả ụ ế ế ậ ớ h ừ ng này. T  ch  gi i quy t 6 v /năm khi m i thành l p (1993), đ n nay,

ạ ộ ả ụ ế ơ sau 20 năm ho t đ ng, trung tâm này gi i quy t trung bình h n 60 v /năm. S ố

ấ ượ ư ả ế ằ ệ ấ ọ ụ v  tranh ch p đ c đ a ra gi i quy t b ng tr ng tài tăng lên là d u hi u đáng

ừ ấ ầ ở ổ ế ư ộ ọ m ng cho th y tr ng tài đã d n tr ơ  nên ph  bi n h n nh  là m t ph ươ   ng

ả ế ấ pháp gi ế i quy t tranh ch p thay th .

ồ ạ ố ớ ổ ứ ề ặ ữ ế ạ 4. T n t ấ i, h n ch  và nh ng v n đ  đ t ra đ i v i t ch c và

ạ ộ ọ ạ ớ ho t đ ng tr ng tài trong giai đo n m i

ộ ố ướ ạ ộ ặ ề ượ ể ọ M c dù ho t đ ng tr ng tài đã có m t s  b c phát tri n v  l ng và

ẫ ồ ạ ấ ệ ạ ở ế ề ạ ệ ỷ ệ ả ch t, song v n t n t i nhi u h n ch . Hi n t i Vi t Nam t gi l ế   i quy t

ấ ươ ạ ạ ế ớ ụ ệ ố tranh ch p th ng m i t ẫ i Tòa án v n chi m t i đa s  các v  vi c, còn s ử

ươ ạ ừ ứ ế ấ ọ ỉ ọ ụ d ng ph ng th c tr ng tài ch  chi m r t ít. Ngo i tr Trung tâm tr ng tài

37

ố ế ệ ổ ứ ố ụ ấ ượ ụ ấ qu c t Vi t Nam là t ch c có s  v  tranh ch p đ ề c th  lý nhi u nh t, có

ọ ừ ậ ớ ư ả ộ ụ ế trung tâm tr ng tài t ngày thành l p t i nay ch a gi i quy t m t v  tranh

ự ệ ả ấ ộ ạ   ộ ư ch p nào. Theo m t kh o sát do B  T  pháp th c hi n trong quá trình so n

ậ ọ ả ươ ố ọ ế ạ th o, rà soát Lu t tr ng tài th ng m i thì có đ n 30% s  tr ng tài viên đ ượ   c

ế ư ờ ả ộ ụ ế ấ ươ ỏ h i cho bi t ch a bao gi tham gia gi i quy t m t v  tranh ch p th ạ   ng m i

ả ờ ọ ừ ấ ơ ố ạ nào, h n 11% khác tr  l ộ ụ i h  t ng tham gia m t v  tranh ch p, s  còn l i ch ủ

ừ ự ế ụ ế ử ủ ế y u tham gia t 2 đ n 5 v . Trong khi đó, th c t xét x  c a ngành Tòa án thì

ả ộ ố ố ớ ngày càng quá t ặ i, đ c bi ệ ạ t t i m t s  thành ph  l n.

1.1. Nguyên nhân

ề ọ ượ ử ụ ả Có nhi u nguyên nhân tr ng tài ít đ c s  d ng trong gi ế i quy t tranh

ệ ả ấ ả ọ ả   ch p: có c  nguyên nhân do doanh nghi p, do b n thân tr ng tài, và có c  lý

ồ ừ ắ ơ ướ do b t ngu n t phía c  quan nhà n c.

ề ề ệ ề ả ả ế V  phía doanh nghi p ệ , hi n nay v  đi u kho n gi ấ   i quy t tranh ch p,

ệ ườ ọ ơ ả ế ấ ơ các doanh nghi p th ng hay ch n c  quan gi i quy t tranh ch p là c  quan

ử ụ ư ọ ả ế ấ Tòa án vì ch a có thói quen s  d ng tr ng tài khi gi ợ   i quy t tranh ch p h p

ế ị ế ị ủ ằ ọ ơ ị ồ đ ng, h  cho r ng quy t đ nh c a Tòa án có giá tr  pháp lý cao h n quy t đ nh

ề ệ ự ọ ư ế ị ắ ọ ọ ủ c a tr ng tài; h  ch a tin l m v  hi u l c thi hành các quy t đ nh tr ng tài và

ậ ọ ư ệ ơ ủ ươ ả ư do h  ch a nh n bi ế ượ t đ c tính  u vi t h n c a ph ứ ng th c gi ế   i quy t

ấ ọ ớ ươ ả ế ằ tranh ch p tr ng tài so v i ph ứ ng th c gi ấ i quy t tranh ch p b ng Tòa án.

ề ổ ứ ươ ổ ứ ọ V  phía các t ọ  ch c tr ng tài th ng m i ạ , các t ế    ch c tr ng tài còn y u

ạ ộ ề ả ứ ế ấ ả kém trong đi u hành ho t đ ng gi ế i quy t tranh ch p. K t qu  nghiên c u và

ề ự ầ ả ế ủ ươ ứ ọ kh o sát v  s  c n thi ệ ử ụ t c a vi c s  d ng ph ng th c tr ng tài trong gi ả   i

ế ấ ươ ạ ở ệ ộ ư ế quy t tranh ch p th ng m i Vi t Nam do B  T  pháp ti n hành năm 2009

ư ấ ọ ụ ở ụ ở cho th y có 21% trung tâm tr ng tài ch a có tr s , 56% đã có tr ư    s  nh ng

ề ệ ố ứ ứ ư ầ ầ ỉ ư   ch a đáp  ng yêu c u, ch  có 23% đã có và đáp  ng yêu c u. V  h  th ng l u

ữ ồ ơ ụ ấ ọ ố ỉ tr  h  s  v  tranh ch p theo th ng kê ch  có 8% trung tâm tr ng tài có t ổ ứ    ch c

ứ ư ượ ệ ố ầ ữ ệ ố h  th ng l u tr  và đáp  ng đ ư   c yêu c u, 69% trung tâm đã có h  th ng l u

38

ữ ư ứ ượ ư ầ tr ư  nh ng ch a đáp  ng đ ệ ố   c yêu c u và 23% hoàn toàn ch a có h  th ng

ữ ồ ơ ụ ư l u tr  h  s  v  án.

ứ ế ạ ỹ ố ụ ọ Bên c nh đó, ki n th c chuyên môn và k  năng t ủ    t ng tr ng tài c a

ữ ệ ọ ọ các tr ng tài viên còn chênh l ch. Ngoài nh ng tr ng tài viên có chuyên môn

ỉ ỏ ề ữ ụ ệ ọ nghi p v  pháp lý thì còn có nh ng tr ng tài viên ch  gi i v  chuyên môn

ư ứ ế ế ỹ ậ ề ọ nh ng thi u ki n th c pháp lu t v  tr ng tài và k  năng thao tác trong t ố ụ    t ng

ọ tr ng tài.

ề ộ ố ứ ậ ọ ơ V  phía c  quan nhà n c ướ , thay vì m t s  Tòa án nh n th c tr ng tài là

ươ ỗ ợ ắ ự ả ả ả ế ộ m t ph ứ ng th c h  tr đ c l c cho Tòa án gi m t i gi i quy t các tranh

ấ ươ ạ ả ệ ằ ch p b ng th ạ ng m i, ng ượ ạ c l i có Tòa án l ử ủ   i giành c  vi c xét x  c a

ạ ậ ọ ọ ươ ạ ị tr ng tài. Bên c nh đó, tuy Lu t tr ng tài th ng m i năm đã quy đ nh rõ

ế ị ẽ ế ọ ơ ị quy t đ nh tr ng tài s  do c  quan thi hành án thi hành n u bên b  thi hành

ự ự ế ư ự ệ ệ ả không t nguy n th c hi n nh ng trên th c t ủ   ả  do b n án ph i thi hành c a

ượ ầ ơ ề Tòa án quá nhi u nên khi bên đ ế   c thi hành làm đ n yêu c u thi hành quy t

ả ắ ơ ọ ị đ nh tr ng tài thì c  quan thi hành án còn lúng túng và còn cân nh c ph i thi

ủ ả ướ ế ị ủ ọ hành án các b n án c a Tòa án tr c các quy t đ nh c a tr ng tài.

ạ ộ ề ặ ấ ớ ọ ờ ớ i 1.2. V n đ  đ t ra v i ho t đ ng tr ng tài trong th i gian t

ự ể ế ạ ẫ ặ ỏ ạ ộ   ữ Th c tr ng trên d n đ n đ t ra nh ng đòi h i sau đây đ  ho t đ ng

ể ế ụ ỗ ợ ả ể ọ ế ấ ươ tr ng tài có th  ti p t c phát tri n, h  tr  gi i quy t tranh ch p th ạ   ng m i

ạ ơ bên c nh c  quan Tòa án.

ố ả ề ậ ộ ế V  phía doanh nghi p ệ , trong b i c nh h i  nh p kinh t , các  doanh

ướ ề ử ụ ươ ứ ọ ệ nghi p n c ngoài đ u s  d ng ph ệ   ng th c tr ng tài cho nên doanh nghi p

ệ ể ằ ậ ấ Vi t Nam không th  n m ngoài quy lu t chung đó. Các tranh ch p th ươ   ng

ế ố ướ ạ ướ ứ ạ ề m i có y u t n c ngoài có xu h ng ngày càng nhi u và ph c t p, doanh

ệ ả ế ậ ầ ươ ứ ư ề ọ ệ nghi p Vi t Nam c n ph i ti p c n ph ả   ng th c tr ng tài nh  là đi u kho n

ơ ướ ố ế ậ ầ c n có trong lu t ch i trong n c và qu c t .

39

ề ọ ự ơ ủ ộ ầ V  phía các trung tâm tr ng tà ệ   i, c n ch  đ ng, tích c c h n trong vi c

ở ộ ặ ọ ệ ọ ớ m  r ng danh sách tr ng tài viên, đ c bi t chú tr ng t i các chuyên gia có uy

ồ ưỡ ộ ộ ủ ọ tín và trình đ  chuyên môn cao; b i d ng nâng cao trình đ  c a các tr ng tài

ấ ượ ệ ả ủ ế ằ viên hi n có nh m nâng cao ch t l ng gi ấ i quy t tranh ch p c a các trung

ọ ườ ợ ớ ổ ứ ọ tâm tr ng tài, tăng c ng h p tác v i các t ch c tr ng tài trong và ngoài

ướ ư ệ ằ ậ ọ ỏ ượ ữ n c nh m h c h i kinh nghi m cũng nh  nh n đ ự ỗ ợ ầ   c nh ng s  h  tr  c n

ế ườ ổ ứ ệ ề ớ ề ổ ứ thi t, th ng xuyên t ch c vi c tuyên truy n, gi ệ i thi u v  t ạ    ch c và ho t

ủ ệ ộ đ ng c a mình cho các doanh nghi p.

ề ế ơ ố ụ ữ ầ V  phía c  quan ti n hành t t ng và thi hành án ,  c n có nh ng quy

ụ ể ề ỗ ợ ủ ơ ư ố ớ ị đ nh c  th  v  quá trình h  tr  c a các c  quan t ạ ộ    pháp đ i v i ho t đ ng

ầ ọ ế ế ọ ế ệ ủ ủ c a tr ng tài. Tòa án c n ti ặ   t ch  vi c tuyên h y phán quy t tr ng tài ho c

ừ ề ậ ẩ ỏ ố ọ ọ tuyên b  không có th a thu n tr ng tài, tr ng tài không có th m quy n tr  khi

ứ ợ có căn c  rõ ràng và h p pháp.

ủ ệ ầ ọ ướ ướ ỏ Ngoài ra, cũng c n h c h i kinh nghi m c a các n c đi tr c đ ể

ớ ự ụ ậ ề ỹ ệ ả ậ ả ế ấ ợ gi m b t s  t t h u, chênh l ch v  k  thu t gi ồ   i quy t tranh ch p h p đ ng

ươ ạ ằ ọ ọ ướ ướ th ữ ng m i b ng tr ng tài gi a tr ng tài viên trong n c và n c ngoài, song

ệ ố ệ ẽ ầ ậ ơ song đó cũng s  góp ph n ngày càng hoàn thi n h n h  th ng pháp lu t Vi ệ   t

Nam.

Ả Ẩ Ấ Ề Ế ƯƠ II. TH M QUY N GI I QUY T TRANH CH P TH Ạ   NG M I

Ọ Ằ B NG TR NG TÀI

ề ẩ ả ế ấ ươ ạ ằ ọ 1. Th m quy n gi i quy t tranh ch p th ng m i b ng tr ng tài

ẩ ụ ệ ề 1.1. Th m quy n theo v  vi c

ề ậ ọ ươ ạ ọ ị Đi u 2 Lu t Tr ng tài th ẩ   ng m i năm 2010 quy đ nh tr ng tài có th m

ả ế ạ ấ ề quy n gi i quy t các lo i tranh ch p sau đây:

ữ ấ ừ ạ ộ ươ ạ (i) Tranh ch p gi a các bên phát sinh t ho t đ ng th ng m i;

40

ữ ấ ấ ộ ạ   (ii) Tranh ch p phát sinh gi a các bên trong đó ít nh t m t bên có ho t

ươ ộ đ ng th ạ ng m i; và

ữ ấ ậ ị ượ (iii) Tranh ch p khác gi a các bên mà pháp lu t quy đ nh đ c gi ả   i

ế ằ ọ quy t b ng tr ng tài.

ụ ệ ố ớ ứ ệ ớ ọ Đ i v i nhóm các v  vi c th  (i), trái v i Pháp l nh tr ng tài th ươ   ng

ạ ộ ạ ạ ị ươ ạ ụ ể m i năm 2003 quy đ nh c  th  các lo i “ho t đ ng th ng m i” theo hình

ệ ươ ề ạ ị ứ th c li ậ ọ t kê, Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010 không h  có quy đ nh nào

ả ạ ộ ệ ươ ụ ạ ậ ậ ậ gi i thích khái ni m “ho t đ ng th ng m i”. Vì v y, khi v n d ng lu t, ta

ệ ầ ứ ả ấ ậ ị ươ ậ ph i căn c  vào quy đ nh pháp lu t có quan h  g n nh t là Lu t Th ạ   ng m i

ạ ộ ủ ề ả ậ ị ươ năm 2005, kho n 1 Đi u 3 c a lu t này quy đ nh “ho t đ ng th ạ   ng m i”

ạ ộ ụ ằ ợ ồ ồ g m các “ho t đ ng nh m m c đích sinh l i, bao g m mua bán hàng hoá,

ụ ầ ư ứ ế ươ ạ ộ ạ ằ ị cung  ng d ch v , đ u t , xúc ti n th ụ   ng m i và các ho t đ ng nh m m c

ợ ể ấ ạ ộ ư ậ ủ ạ ươ đích sinh l i khác”. Nh  v y, có th  th y ph m vi c a ho t đ ng th ạ   ng m i

ạ ộ ữ ạ ượ ệ ụ ể ậ ấ ộ r t r ng. Bên c nh nh ng ho t đ ng đã đ c li ấ   t kê c  th  trong lu t thì b t

ạ ộ ỉ ầ ụ ề ệ ằ ỏ ỳ k  ho t đ ng nào khác ch  c n th a mãn đi u ki n nh m “m c đích sinh l ợ   i”

ượ ạ ộ ươ ạ ấ ừ cũng đ c coi là ho t đ ng th ng m i và tranh ch p phát sinh t ạ    các ho t

ể ượ ọ ả ộ ố ụ ề ế ạ ộ đ ng  này   có  th   đ c  tr ng  tài  gi ộ   i  quy t.  Ví  d  v  m t  s   ho t   đ ng

ươ ạ ụ ể ư ệ ạ ạ ố ươ ử ạ th ng m i c  th  nh  phân ph i; đ i di n, đ i lý th ng m i; ký g i; thuê,

ự ư ấ ậ ỹ cho thuê; thuê mua; xây d ng; t v n; k  thu t; li ­ xăng; tài chính, ngân hàng;

ể ể ậ ằ ả b o hi m; thăm dò, khai thác; v n chuy n hàng hoá, hành khách b ng đ ườ   ng

ườ ườ ườ ộ ố ệ ộ hàng không, đ ể ng bi n, đ ắ ng s t, đ ằ   ng b . M t s  quan h  không nh m

ụ ợ ủ ư ề ẩ ộ ọ m c đích sinh l i và do đó không thu c th m quy n c a tr ng tài nh  giao

ừ ế ượ ữ ệ ả ặ ị d ch t ng cho, m n tài s n, th a k , hôn nhân gia đình. Nh ng quan h  này

ấ ẽ ủ ề ả ẩ ộ ố   khi x y ra tranh ch p s  thu c th m quy n c a Tòa án và các bên dù mu n

ề ầ ọ ả ế cũng không có quy n yêu c u tr ng tài gi i quy t.

ố ớ ứ ườ ặ ợ ệ ụ ệ Đ i v i nhóm các v  vi c th  (ii), đây là tr ng h p đ c bi ọ   t mà tr ng

ề ẩ ả ấ ừ ộ tài có th m quy n ngay c  khi tranh ch p không phát sinh t ạ ộ    m t ho t đ ng

ươ ạ ộ ề ệ ạ ớ ộ ươ th ng m i, v i đi u ki n là m t trong các bên “có ho t đ ng th ạ   ng m i”.

41

ậ ả ạ ộ ệ Tuy nhiên, Lu t không gi i thích rõ khái ni m “bên có ho t đ ng th ươ   ng

ạ ộ ự ế ệ ệ ạ ả ươ m i” là th  nào và li u bên đó ph i th c hi n ho t đ ng th ộ   ạ ng m i m t

ườ ạ ộ ỉ ầ ự ệ ươ ạ cách th ng xuyên hay ch  c n th c hi n ho t đ ng th ng m i trong giao

ề ấ ề ấ ả ậ ươ ạ ị d ch x y ra tranh ch p. V  v n đ  này, Lu t th ị ng m i quy đ nh hai nhóm

ể ượ ạ ộ ươ ạ ươ ố ượ đ i t ng có th  đ c coi là có ho t đ ng th ồ ng m i, g m (1) th ng nhân

ổ ứ ạ ộ ế ươ và (2) t ch c, cá nhân khác có ho t đ ng liên quan đ n th ạ ng m i. Th ươ   ng

ồ ổ ứ ậ ợ nhân bao g m t ch c kinh t ế ượ  đ ạ ộ   c thành l p h p pháp, cá nhân ho t đ ng

ươ ộ ậ ạ ộ ườ th ng m i m t cách đ c l p, th ả   ng xuyên và có đăng ký kinh doanh (kho n

ề ậ ươ ạ ộ ứ ạ ổ 1 Đi u 6 Lu t Th ng m i). T  ch c, cá nhân khác có ho t đ ng liên quan

ươ ạ ượ ụ ể ể ề ị ế đ n th ng m i tuy không đ ồ   ư c đ nh nghĩa c  th  nh ng có th  hi u là g m

ứ ả ươ ư ẫ ổ t ch c, cá nhân không ph i th ạ ộ   ng nhân nh ng v n tham gia ho t  đ ng

ươ ạ ộ ụ ư ữ ạ ươ ạ ộ ậ th ng m i, ví d  nh  nh ng cá nhân ho t đ ng th ng m i đ c l p không

ả ặ ặ ph i đăng ký kinh doanh (buôn bán rong, buôn bán v t, bán quà v t, buôn

ữ ử ữ ụ ế ị ữ ố chuy n, d ch v  đánh giày, bán vé s , ch a khóa, s a ch a xe, trông gi xe,

2) ho c nh ng t

ụ ả ẽ ắ ữ ặ ổ ứ ặ ử r a xe, c t tóc, v  tranh, ch p  nh, v.v. ch c đ c bi ệ ượ   c t đ

ạ ộ ầ ư ể ả ư ệ ả ậ l p ra đ  qu n lý ho t đ ng đ u t cho doanh nghi p nh  các ban qu n lý d ự

án.

ố ớ ứ ườ ụ ệ Đ i v i nhóm các v  vi c th  (iii), đây là tr ợ ự ệ ng h p d  li u tr ướ ủ   c c a

ế ấ ậ ộ ừ ươ lu t. N u m t tranh ch p không phát sinh t ạ ộ  ho t đ ng th ạ ng m i, cũng

ạ ộ ươ ạ ậ không có bên nào có ho t đ ng th ng m i, tuy nhiên pháp lu t chuyên ngành

ả ị ả ế ằ ụ ọ ườ quy đ nh ph i gi i quy t b ng tr ng tài thì áp d ng tr ợ ng h p này.

ầ ủ ỏ ọ ề ẩ ậ 1.2. Th m quy n theo yêu c u c a các bên ­ Th a thu n tr ng tài

ậ ọ ề ả ươ ạ ị Kho n 1 Đi u 5 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010 quy đ nh rõ tranh

ượ ả ế ằ ế ả ậ ọ ọ ấ ch p đ c gi i quy t b ng Tr ng tài n u các bên có tho  thu n tr ng tài.

ế ể ư ậ ữ ề ệ ậ ấ ỏ Nh  v y, th a thu n gi a các bên tranh ch p là đi u ki n tiên quy t đ  làm

ớ ố ụ ủ ề ẩ ọ ị phát sinh th m quy n c a tr ng tài. Quy đ nh này khác v i t t ng Tòa án,

ạ ộ

ề

ề

ả

ố

ị

ị

ươ

ạ

ộ

2 Kho n 1 Đi u 3 Ngh  đ nh s  39/2007/NĐ­CP v  cá nhân ho t đ ng th

ộ ậ   ng m i m t cách đ c l p,

ườ

ả

th

ng xuyên không ph i đăng ký kinh doanh.

ề ả ấ ầ ấ ỳ theo đó khi x y ra tranh ch p thì b t k  bên nào cũng có quy n yêu c u Tòa

42

ả ế ầ ượ ẩ ồ án xem xét gi i quy t mà không c n đ ề ủ   c bên kia đ ng ý vì th m quy n c a

ươ ớ ọ ư ậ ư ế ả Tòa án là đ ng nhiên. Nh ng v i tr ng tài thì không ph i nh  v y, n u các

ậ ỏ ả ế ằ ệ ọ ọ bên không có th a thu n gi i quy t b ng tr ng tài thì tr ng tài tuy t nhiên

ề ẩ ầ ộ không có th m quy n gì. Tuy nhiên, cũng c n chú ý là m t khi các bên đã

ả ế ấ ằ ẩ ọ ồ đ ng ý gi ề   i quy t tranh ch p b ng tr ng tài thì Tòa án không còn th m quy n

ả ừ ệ ạ ụ ụ ố ộ ở ữ n a và ph i t ch i th  lý v  án khi m t bên kh i ki n t i tòa, tr ừ ườ   ng tr

ể ự ệ ậ ặ ỏ ọ ượ ệ ợ h p th a thu n tr ng tài vô hi u ho c không th  th c hi n đ ề c (Đi u 6

ậ ọ ươ ạ Lu t tr ng tài th ng m i).

ộ ườ ặ ợ ệ ệ ữ ườ M t tr ng h p đ c bi t phát sinh trong quan h  gi a ng i tiêu dùng

ậ ọ ụ ề ấ ị ươ và nhà cung c p hàng hóa, d ch v . Đi u 17 Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

ạ ẵ ể ả ấ ợ ồ ị ậ   ẫ 2010 quy đ nh k  c  khi h p đ ng m u do nhà cung c p so n s n ghi nh n

ề ả ườ ẫ ượ ề ự ọ ọ ọ đi u kho n tr ng tài thì ng i tiêu dùng v n đ c quy n l a ch n tr ng tài

ể ả ặ ế ấ ườ ho c Tòa án đ  gi i quy t tranh ch p (dù ng i tiêu dùng đã mua hàng hóa,

ữ ụ ế ẫ ấ ợ ồ ị ử ụ s  d ng d ch v  theo h p đ ng m u). Không nh ng th , nhà cung c p hàng

ỉ ượ ụ ị ệ ạ ề ở ế ọ ượ ườ hóa, d ch v  ch  đ c quy n kh i ki n t i Tr ng tài n u đ c ng i tiêu

ấ ậ ườ ữ ậ ợ dùng ch p thu n. Đây là tr ậ   ng h p hãn h u mà trong đó lu t không ghi nh n

ữ ậ ầ ẳ ỏ ộ ườ th a thu n ban đ u gi a các bên và trao h n cho m t bên (ng i tiêu dùng)

ế ị ề ươ ứ ố ụ ợ ị toàn quy n quy t đ nh ph ng th c t ằ    t ng phù h p. Quy đ nh này nh m

ụ ệ ả ườ ế ị m c đích b o v  ng ế ơ i tiêu dùng, là bên y u th  h n trong giao d ch, b i h ở ọ

ử ổ ề ặ ậ ả ả ơ   khó ho c th m chí không có kh  năng đàm phán, s a đ i các đi u kho n h p

ẫ ủ ụ ấ ấ ẳ ọ ị ị ồ đ ng m u c a nhà cung c p hàng hóa, d ch v  nên r t khó kh ng đ nh h  đã

ượ ề ề ậ ả ẳ ỏ ộ đ ư   ọ c quy n “th a thu n” đi u kho n tr ng tài m t cách bình đ ng hay ch a.

ậ ả ế ả ườ ự ự ố ọ Do đó, lu t đ m b o là n u ng ọ   i tiêu dùng th c s  cũng mu n ch n tr ng

ậ ạ ể ọ ủ ấ ả ố tài thì h  có th  xác nh n l i mong mu n c a mình khi tranh ch p x y ra.

ườ ư ả ợ ọ ố ọ ọ ộ ợ Tr ồ   ng h p h  không mu n ch n tr ng tài nh ng đã bu c ph i ký h p đ ng

ổ ạ ể ẵ ẫ ấ ọ ị theo m u đ nh s n thì khi có tranh ch p, h  có th  thay đ i l ủ   ế ị i quy t đ nh c a

ọ mình và ch n Tòa án.

ộ ố ể ư ề ủ ỏ ọ ậ M t s  đi m l u ý v  c a th a thu n tr ng tài:

43

ể ậ ậ ờ ỏ ọ a) Th i đi m l p th a thu n tr ng tài

ể ượ ậ ậ ỏ ướ ả ặ ọ Th a thu n tr ng tài có th  đ c l p tr c ho c sau khi x y ra tranh

ể ỏ ấ ậ ớ ợ ồ ị ch p. Khi giao d ch v i nhau các bên có th  th a thu n trong h p đ ng là

ườ ấ ẽ ư ả ợ ọ ả ế tr ng h p x y ra tranh ch p s  đ a ra tr ng tài gi ề   i quy t. Tuy nhiên, đi u

ể ắ ả ậ ầ ộ ỏ này không ph i là b t bu c. Có th  lúc đ u các bên th a thu n Tòa án gi ả   i

ư ế ặ ấ ả ấ ỏ ậ quy t tranh ch p ho c không th a thu n nh ng khi x y ra tranh ch p, các bên

ậ ạ ọ ỏ ơ ả ế ấ ẫ ọ th a thu n l i tr ng tài là c  quan gi i quy t tranh ch p thì tr ng tài v n có

ế ề ẩ ậ ỏ ọ ộ th m quy n. Ngoài ra, n u các bên đã có th a thu n tr ng tài thì m t bên

ể ơ ươ ỏ ỏ ụ ủ ể ậ không th  đ n ph ng h y b  th a thu n đó. Ví d , bên đó không th  nói

ữ ự ệ ậ ố ở ọ ỏ ệ   ằ r ng mình không mu n th c hi n theo th a thu n tr ng tài n a và kh i ki n

ả ừ ố ư ậ ụ ẽ ầ ộ ra tòa. Tòa án s  ph i t ch i th  lý m t yêu c u nh  v y.

ế ừ ậ ỏ ọ b) K  th a th a thu n tr ng tài

ệ ự ể ả ậ ẫ ỏ ọ ộ ủ   Th a thu n tr ng tài v n có hi u l c k  c  khi m t trong các bên c a

ồ ạ ậ ỏ ặ ả ị th a thu n không còn t n t i ho c không còn kh  năng tham gia giao d ch.

ự ế ế ặ ả ậ ộ ọ ấ N u m t bên là cá nhân ch t ho c m t năng l c hành vi, tho  thu n tr ng tài

ệ ự ố ớ ườ ừ ặ ườ ạ ệ ẫ v n có hi u l c đ i v i ng ế i th a k  ho c ng ậ   i đ i di n theo pháp lu t

ườ ươ ự ế ổ ứ ạ ộ ứ ả ấ ủ c a ng i đó. T ng t ộ , n u m t bên là t ch c ph i ch m d t ho t đ ng, b ị

ả ể ợ ể ấ ậ ặ ổ ả phá s n, gi i th , h p nh t, sáp nh p, chia, tách ho c chuy n đ i hình th c t ứ ổ

ố ớ ổ ệ ự ứ ậ ẫ ỏ ọ ứ ế ch c, th a thu n tr ng tài v n có hi u l c đ i v i t ậ    ch c nào ti p nh n

ụ ủ ổ ề ứ ụ ừ quy n và nghĩa v  c a t ị  ch c đó. Quy đ nh này áp d ng tr khi các bên có

ỏ ậ th a thu n khác.

ứ ậ ọ ỏ c) Hình th c th a thu n tr ng tài

ể ượ ậ ậ ỏ ướ ứ ả ọ Th a thu n tr ng tài có th  đ c l p d ọ   ề i hình th c đi u kho n tr ng

ặ ướ ợ ồ ứ ư ậ ỏ tài trong h p đ ng ho c d i hình th c th a thu n riêng. Tuy nhiên, l u ý là

ấ ỳ ườ ậ ợ ỏ ọ ượ trong b t k  tr ng h p nào, dù th a thu n tr ng tài có đ ợ   c ghi trong h p

ẫ ồ ạ ộ ậ ớ ợ ề ợ ồ ồ ồ đ ng hay ngoài h p đ ng thì nó v n t n t i đ c l p v i h p đ ng. Đi u đó có

ỏ ợ ủ ệ ệ ạ ổ ồ ợ ồ ặ   nghĩa là vi c thay đ i, gia h n, h y b  h p đ ng, h p đ ng vô hi u ho c

44

ệ ượ ệ ự ủ ả ậ ấ ọ ể ự không th  th c hi n đ c không làm m t hi u l c c a tho  thu n tr ng tài.

ụ ườ ệ ề ả ợ ợ ồ ộ ị Ví d , trong tr ng h p h p đ ng chính b  vô hi u vì m t đi u kho n b t k ấ ỳ

ệ ự ậ ậ ẫ ọ ỏ ị ủ c a nó trái quy đ nh pháp lu t thì th a thu n tr ng tài v n có hi u l c bình

ườ ề ẫ ẩ ọ ả ế th ng và tr ng tài v n có th m quy n gi ế   ấ i quy t tranh ch p. Tuy nhiên, n u

ệ ự ệ ế ậ ợ ồ ỏ ọ lý do làm h p đ ng vô hi u cũng liên quan đ n hi u l c th a thu n tr ng tài

ụ ế ể ệ ệ ẫ ậ ọ ỏ ợ ồ thì th a thu n tr ng tài v n có th  vô hi u. Ví d , n u h p đ ng vô hi u vì

ườ ư ủ ổ ậ ồ ợ ỏ ọ ợ ng ồ i ký h p đ ng ch a đ  tu i ký h p đ ng thì th a thu n tr ng tài cũng vô

ệ ườ ườ ế ậ ậ ỏ ỏ hi u vì cùng ng i đó là ng ọ i ký k t th a thu n tr ng tài và th a thu n do

ườ ư ủ ổ ệ ng i ch a đ  tu i ký thì vô hi u.

ề ặ ả ượ ậ ứ ậ ỏ ọ V  m t hình th c, th a thu n tr ng tài ph i đ ả   c l p thành văn b n,

ứ ươ ạ ả ự ồ ồ g m c  các d ng th c t ng t ả  văn b n g m:

ậ ỏ ượ ữ ậ ằ ổ ­ th a thu n đ c xác l p qua trao đ i gi a các bên b ng telegram, fax,

ư ệ ử ứ ậ ị telex, th  đi n t và các hình th c khác theo quy đ nh pháp lu t;

ậ ỏ ượ ậ ằ ­ th a thu n đ ả   ổ c xác l p thông qua trao đ i thông tin b ng văn b n

ữ gi a các bên;

ậ ỏ ượ ậ ư ặ ổ ứ ứ ­ th a thu n  đ c  lu t  s , công ch ng viên ho c t ẩ    ch c có th m

ề ạ ằ ầ ủ ả quy n ghi chép l i b ng văn b n theo yêu c u c a các bên;

ế ế ả ẫ ộ ị ể ệ   ­ trong giao d ch các bên có d n chi u đ n m t văn b n có th  hi n

ư ợ ứ ậ ỏ ọ ồ ừ ề ệ ữ th a thu n tr ng tài nh  h p đ ng, ch ng t , đi u l công ty và nh ng tài

ệ ươ ự li u t ng t khác;

ổ ề ơ ả ự ả ệ ệ ­ qua trao đ i v  đ n ki n và b n t b o v  mà trong đó th  hi n s ể ệ ự

ủ ậ ậ ả ộ ồ ạ ủ t n t ư i c a tho  thu n do m t bên đ a ra và bên kia không ph  nh n.

ệ ậ ỏ ọ d) Th a thu n tr ng tài vô hi u

ộ ố ườ ệ ậ ỏ ọ ị ợ Th a thu n tr ng tài b  coi là vô hi u trong m t s  tr ng h p sau mà

ả ừ ố ề ẩ ấ ọ ả ế ấ khi  y tr ng tài không có th m quy n và ph i t ch i gi i quy t tranh ch p:

45

ự ấ ẩ ộ ề ủ   (i) Tranh ch p phát sinh trong các lĩnh v c không thu c th m quy n c a

ứ ấ ọ ừ ả ị tr ng tài: t c là tranh ch p phát sinh t ạ ộ    giao d ch mà không ph i ho t đ ng

ươ ạ ộ ạ ươ ạ th ng m i, không bên nào trong các bên có ho t đ ng th ng m i, và cũng

ả ượ ậ ấ ị ả không có lu t chuyên ngành nào quy đ nh tranh ch p ph i đ c gi ế   i quy t

ọ ằ b ng tr ng tài.

ườ ề ậ ả ẩ ậ ọ (ii) Ng i xác l p tho  thu n tr ng tài không có th m quy n theo quy

ậ ứ ủ ườ ậ ạ ậ ộ ị đ nh c a pháp lu t: t c là ng ỏ i xác l p th a thu n l ả i không ph i là m t bên

ị ượ ủ ề ể ậ ợ ỏ ủ c a giao d ch và cũng không đ ậ   c  y quy n h p pháp đ  xác l p th a thu n.

ệ ữ ư ụ ườ ả ạ ệ Ví d , quan h  gi a hai công ty nh ng ng i ký không ph i đ i di n theo

ậ ủ ả ườ ượ ạ ệ pháp lu t c a công ty và cũng không ph i ng ậ   c đ i di n theo pháp lu t i đ

ủ ề y quy n.

ườ ự ậ ậ ả ọ (iii) Ng i xác l p tho  thu n tr ng tài không có năng l c hành vi dân

ộ ậ ị ự ủ ự s  theo quy đ nh c a B  lu t dân s :

ườ ủ ư ặ ổ ườ ả ợ ­ ng i ch a đ  18 tu i ho c, tr ả   ả ng h p có tài s n riêng b o đ m

ủ ư ụ ự ệ ế ồ ợ ỏ ổ ậ   th c hi n nghĩa v  nêu trong h p đ ng, ch a đ  15 tu i, ký k t th a thu n

ượ ườ ạ ậ ủ ệ ườ ồ mà không đ c ng i đ i di n theo pháp lu t c a ng ặ i đó đ ng ý; ho c

ườ ị ị ệ ự ự ấ ­ ng i b  Tòa án tuyên m t năng l c hành vi dân s  do b  b nh tâm

ắ ệ ủ ượ ứ ể ặ ầ ậ th n ho c m c b nh khác mà không th  nh n th c, làm ch  đ ủ   c hành vi c a

ậ ỏ ặ mình ký th a thu n; ho c

ườ ị ự ế ệ ạ ­ ng ự i b  Tòa án tuyên h n ch  năng l c hành vi dân s  do nghi n ma

ả ủ ế ệ ấ ẫ tuý, nghi n các ch t kích thích khác d n đ n phá tán tài s n c a gia đình, ký

ậ ỏ ượ ườ ạ ậ ủ ệ ườ th a thu n mà không đ c ng i đ i di n theo pháp lu t c a ng ồ   i đó đ ng

ý.

ư ứ ọ ớ ợ ị ở (iv) Hình th c tr ng tài không phù h p v i quy đ nh nh  đã nêu trên.

ạ ưỡ ị ừ ộ ố (v) M t trong các bên b  l a d i, đe do , c ng ép trong quá trình xác

ả ậ ầ ả ậ ọ ọ ố ậ l p tho  thu n tr ng tài và có yêu c u tuyên b  tho  thu n tr ng tài đó là vô

ệ ế ệ ậ ỏ ầ hi u. Chú ý là n u các bên không yêu c u thì th a thu n cũng không vô hi u.

46

ề ấ ủ ậ ậ ạ ỏ ọ (vi) Th a thu n tr ng tài vi ph m đi u c m c a pháp lu t.

ẩ ổ ề 1.3. Th m quy n theo lãnh th

ề ủ ị ớ ạ ẩ ớ ọ Khác v i Tòa án, th m quy n c a tr ng tài không b  gi i h n theo lãnh

ạ ẳ ổ ộ ọ ộ th . Ch ng h n m t trung tâm tr ng tài đóng tr ụ ở ở  s Hà N i thì không có

ỉ ượ ả ụ ệ ế ị nghĩa là trung tâm này ch  đ c gi ộ   i quy t các v  vi c trên đ a bàn Hà N i.

ấ ỳ ổ ọ ộ ồ ứ ặ ọ ể ự Các bên có th  l a ch n b t k  t ch c ho c h i đ ng tr ng tài nào mình

ủ ấ ợ ệ ướ ằ ở ỉ th y phù h p, dù là c a Vi t Nam hay n c ngoài, dù n m ủ  t nh c a bên

ấ ỳ ỉ ể ả ặ ị ế ấ nguyên hay bên b  ho c b t k  t nh nào khác, đ  gi i quy t tranh ch p cho

ễ ị ố ụ ự ọ ể mình. Đ a đi m di n ra t ọ    t ng tr ng tài cũng hoàn toàn do các bên l a ch n

ể ằ ở ấ ỳ ổ ệ và có th  n m b t k  đâu dù là trong hay ngoài lãnh th  Vi t Nam. Quy

ỉ ượ ụ ệ ử ớ ị đ nh này rõ ràng khác v i Tòa án. Tòa án ch  đ c x  lý các v  vi c trong

ổ ủ ủ ụ ễ ề ẩ ả ọ ạ ụ ở th m quy n lãnh th  c a mình và m i th  t c ph i di n ra t ơ   i tr  s  tòa n i

ụ ụ ượ ự ọ ỉ th  lý v  án. Các bên đ ư c l a ch n Tòa án, nh ng ch  trong m t s  tr ộ ố ườ   ng

ề ặ ể ấ ư ậ ữ ọ ổ ộ   ợ ấ h p r t hãn h u. Nh  v y, có th  th y v  m t lãnh th  thì tr ng tài linh đ ng

ề ấ ơ h n Tòa án r t nhi u.

ề ẩ ị ả ữ ế 1.4. Phân đ nh th m quy n gi ấ i quy t tranh ch p gi a Tòa án và

ọ tr ng tài

ề ị ườ ệ ợ ộ ở ẩ a) Phân đ nh th m quy n trong tr ng h p m t bên kh i ki n ra Tòa

án

ủ ề ẩ ặ ỏ ậ   Th m quy n c a Tòa án phát sinh m c dù các bên đã có th a thu n

ể ự ệ ệ ế ậ ọ ỏ ọ tr ng tài n u th a thu n tr ng tài đó vô hi u, không th  th c hi n đ ượ   c.

ề ủ ề ẩ ấ ọ ượ ặ ườ Ngoài ra, v n đ  th m quy n c a tr ng tài cũng đ c đ t ra trong tr ợ   ng h p

ư ệ ệ ậ ỏ ọ ộ ở th a thu n tr ng tài không vô hi u nh ng m t bên kh i ki n ra Tòa án.

ề ươ ạ ị ườ ậ ọ Đi u 6 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010 quy đ nh trong tr ợ   ng h p

ệ ạ ấ ả ọ ộ ở ậ các bên tranh ch p đã có tho  thu n tr ng tài mà m t bên kh i ki n t i Toà án

ả ừ ố ả ậ ợ ọ thì Toà án ph i t ụ  ch i th  lý, tr ừ ườ  tr ệ   ng h p tho  thu n tr ng tài vô hi u

ể ự ệ ượ ả ậ ặ ọ ho c tho  thu n tr ng tài không th  th c hi n đ c.

47

ư ậ ọ ươ ặ ạ ườ ậ Nh  v y, Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010 đ t ra hai tr ợ   ng h p

ể ụ ụ ệ ặ ậ ọ ỏ mà Tòa án có th  th  lý v  án là th a thu n tr ng tài vô hi u ho c không th ể

ự ệ ượ ệ ậ ộ ọ ỏ ượ th c hi n đ c. N i dung th a thu n tr ng tài vô hi u đã đ c nêu ở ụ    m c

ể ự ệ ượ ậ ỏ ọ ộ ộ II.1.2 (d). Th a thu n tr ng tài không th  th c hi n đ ớ   c là m t n i dung m i

ự ế ớ ệ ự ề ề ả ệ so v i pháp l nh cũ. Th c t ọ , có nhi u đi u kho n tr ng tài có hi u l c theo

ủ ề ậ ạ ấ ẩ ộ ọ ị quy  đ nh pháp lu t, ph m vi  tranh ch p thu c  th m quy n c a tr ng tài,

ườ ầ ủ ẩ ự ậ ậ ỏ ỏ ng ề i ký th a thu n có đ y đ  th m quy n, năng l c hành vi, th a thu n quy

ố ượ ấ ổ ứ ề ẩ ọ ả ị đ nh rõ đ i t ng tranh ch p và t ch c tr ng tài có th m quy n gi ế   i quy t

ệ ạ ư ự ể ả ế ượ ằ ụ ọ nh ng khi th c hi n l i không th  gi i quy t đ c b ng tr ng tài. Ví d , các

ậ ỏ ả ế ạ ư ế ộ ọ ờ bên th a thu n gi i quy t t ể   i m t trung tâm tr ng tài nh ng đ n th i đi m

ấ ả ể ươ ự ỏ ả x y ra tranh ch p thì trung tâm này đã gi i th . T ng t ậ   , các bên th a thu n

ụ ể ả ấ ẽ ầ ộ ế ế ế n u có tranh ch p s  yêu c u m t cá nhân c  th  gi ư i quy t nh ng đ n khi

ấ ườ ế ả ườ ợ ả tranh ch p x y ra thì ng i này đã ch t. Trong c  hai tr ng h p này, tuy

ể ự ề ệ ậ ỏ ọ ượ ệ th a thu n tr ng tài không vô hi u song đ u không th  th c hi n đ c. Khi

ừ ẽ ề ậ ẩ ỏ ả đó, tr khi các bên có th a thu n khác, Tòa án s  có th m quy n gi ế   i quy t

ụ ệ v  vi c.

ả ườ ể ấ ậ ợ ộ Khi x y ra m t trong hai tr ụ   ng h p k  trên, Tòa án ch p nh n th  lý

ữ ườ ế ậ ợ ỏ ọ ụ ệ v  ki n. Trong nh ng tr ng h p khác, n u th a thu n tr ng tài không vô

ể ự ệ ệ ẫ ượ ệ ộ hi u và v n có th  th c hi n đ ả   ở c thì khi m t bên kh i ki n, Tòa án ph i

ừ ặ ậ ố ườ ẫ ợ ượ ả ủ ộ ch  đ ng t ch i. M c dù v y, có tr ng h p Tòa án v n đ c gi ế   i quy t

ụ ể ố ướ ẫ ủ ả ế n u các bên không ph n đ i. C  th , theo h ng d n c a Tòa án nhân dân t ố   i

ế ố ụ ấ ị cao trong Ngh  quy t s  05/2003/NQ­HĐQT, “v  tranh ch p tuy các bên có

ề ậ ẩ ỏ ọ ộ ả ế ủ ư th a thu n tr ng tài, nh ng thu c th m quy n gi i quy t c a Tòa án nhân

ượ ơ ế ằ ả ẽ ệ ầ ở dân: Khi đ c nguyên đ n cho bi t b ng văn b n s  kh i ki n yêu c u Tòa

ả ế ặ ượ ơ án gi i quy t ho c khi đ ộ   ề ệ c Tòa án thông báo v  vi c nguyên đ n đã n p

ệ ầ ả ế ụ ờ ạ ấ ơ đ n ki n yêu c u Tòa án gi ả   i quy t v  tranh ch p mà trong th i h n b y

ể ừ ệ ậ ượ ủ ả ặ ơ ngày làm vi c, k  t ngày nh n đ c văn b n c a nguyên đ n ho c thông

ị ơ ủ ả ố ượ ỏ báo c a Tòa án, b  đ n không ph n đ i (đ ậ   c coi là các bên có th a thu n

48

ớ ự ả ế ậ ấ ỏ ọ ọ m i l a ch n Tòa án gi i quy t tranh ch p thay cho th a thu n tr ng tài).”

ế ố ầ ị ượ Cũng c n chú ý là Ngh  quy t s  05/2003/NQ­HĐTP đ c ban hành tr ướ   c

ậ ọ ươ ư ư ạ ả Lu t tr ng tài th ế ng m i năm 2010 nh ng đ n nay ch a có văn b n h ướ   ng

ệ ự ủ ư ế ế ể ậ ờ ị ẫ d n thay th . Vì v y, hi u l c c a ngh  quy t này ch a rõ vào th i đi m nào

ụ ệ ắ ầ ị và vi c áp d ng quy đ nh này c n cân nh c.

ề ị ườ ệ ở ộ ợ ẩ b) Phân đ nh th m quy n trong tr ọ   ng h p m t bên kh i ki n ra tr ng

tài

ố ụ ị ơ ề ả ẩ ọ ố Trong quá trình t ề    t ng tr ng tài, b  đ n có quy n ph n đ i th m quy n

ư ế ả ẫ ọ ố ụ ủ c a tr ng tài nh ng v n ph i tham gia ti n trình t ả   ể ể ệ ự  t ng đ  th  hi n s  ph n

ả ậ ọ ươ ạ ị ề ố đ i  đó. Kho n  4  Đi u  35 Lu t tr ng  tài th ng  m i năm  2010 quy  đ nh

ườ ị ơ ụ ề ằ ẩ ấ ợ ộ tr ủ   ng  h p b   đ n cho r ng v  tranh ch p không thu c th m  quy n c a

ệ ả ả ậ ậ ọ ọ ọ ặ   Tr ng tài, không có tho  thu n tr ng tài, tho  thu n tr ng tài vô hi u ho c

ể ự ệ ậ ỏ ọ ượ ề ả th a thu n tr ng tài không th  th c hi n đ c thì ph i nêu rõ đi u đó trong

ả ự ả b n t ệ  b o v .

ị ơ ả ẫ ở ố ụ ẩ ặ ố S  dĩ b  đ n v n ph i tham gia t ề   ả  t ng m c dù ph n đ i th m quy n

ậ ọ ệ ề ự ẩ ọ ị ủ c a tr ng tài vì pháp lu t Vi t Nam cho tr ng tài th m quy n t xác đ nh

ề ủ ậ ọ ề ẩ ả th m quy n c a chính mình. Theo đó, kho n 1 Đi u 43 Lu t tr ng tài th ươ   ng

ạ ị ướ ụ ấ ộ m i năm 2010 quy đ nh tr ộ ồ   c khi xem xét n i dung v  tranh ch p, H i đ ng

ệ ự ủ ả ậ ậ ọ ọ ọ ỏ ỏ tr ng tài ph i xem xét hi u l c c a th a thu n tr ng tài; th a thu n tr ng tài

ể ự ệ ượ ủ ề có th  th c hi n đ ẩ c hay không và xem xét th m quy n c a mình. Trong

ườ ụ ệ ề ẩ ợ ộ ả ế ủ tr ng h p v  vi c thu c th m quy n gi ộ ồ   i quy t c a mình thì H i đ ng

ọ ả ủ ế ậ ấ ị ế tr ng tài ti n hành gi i quy t tranh ch p theo quy đ nh c a Lu t này. Tr ườ   ng

ề ẩ ả ế ủ ậ ọ ộ ợ h p không thu c th m quy n gi ỏ i quy t c a mình, th a thu n tr ng tài vô

ể ự ệ ệ ặ ậ ỏ ọ ị ượ hi u ho c xác đ nh rõ th a thu n tr ng tài không th  th c hi n đ ộ   c thì H i

ỉ ệ ọ ả ế ế ị ồ đ ng tr ng tài quy t đ nh đình ch  vi c gi i quy t và thông báo ngay cho các

bên bi t.ế

ụ ủ ổ ứ ề ả 2. Quy n, nghĩa v  c a t ch c, cá nhân khi tham gia gi ế   i quy t

ằ ươ ọ b ng tr ng tài th ạ ng m i

49

ề ủ ổ ứ ả ế ằ 2.1. Quy n c a t ch c, cá nhân khi tham gia gi ọ   i quy t b ng tr ng

tài

ề ự ọ ươ ả ế ằ ọ a) Quy n l a ch n ph ứ ng th c gi ấ i quy t tranh ch p b ng tr ng tài

ệ ươ ạ ượ ề ậ ỏ Các bên trong quan h  th ng m i đ c toàn quy n th a thu n v ề

ươ ả ế ả ấ ằ ọ ọ ph ứ ng th c gi i quy t tranh ch p b ng tr ng tài. Tr ng tài không ph i là

ươ ứ ố ụ ế ắ ậ ỏ ọ ộ ph ng th c t t ng b t bu c nên n u các bên không có th a thu n tr ng tài

ẽ ề ẩ ọ ả ế ấ ậ ỏ thì tr ng tài s  không có th m quy n gi ọ   i quy t tranh ch p. Th a thu n tr ng

ể ượ ậ ướ ặ ặ ả ấ ệ tài có th  đ c l p tr c ho c sau khi x y ra tranh ch p. Đ c bi t, riêng

ệ ữ ườ ụ ị trong quan h  gi a ng ự   ấ i tiêu dùng và nhà cung c p hàng hóa d ch v  thì l a

ả ế ằ ọ ườ ọ ch n gi i quy t b ng tr ng tài hay không hoàn toàn do ng ế   i tiêu dùng quy t

ị đ nh.

ọ ươ ả ế ấ ổ ệ ự Ngoài vi c l a ch n ph ứ ng th c gi i quy t tranh ch p, t ứ  ch c cá

ề ộ ề ề ậ ạ ấ ỏ ư ộ ồ   nhân còn có quy n th a thu n v  m t lo t các v n đ  liên quan nh  h i đ ng

ọ ả ủ ụ ố ụ ậ ộ ế ả ấ ố ụ tr ng tài gi i quy t tranh ch p, th  t c t t ng, b o m t n i dung t t ng và

ế phán quy t, v.v.

ệ ề ở b) Quy n kh i ki n, t ự ả ệ  b o v

ậ ỏ ọ ị ệ ạ ạ Khi đã có th a thu n tr ng tài, bên b  thi ợ   t h i vì hành vi vi ph m h p

ử ề ệ ầ ở ọ ọ ể ồ đ ng có quy n kh i ki n tr ng tài đ  yêu c u tr ng tài phân x . Trong tr ườ   ng

ẽ ừ ể ệ ộ ở ợ h p này, m t bên không th  kh i ki n ra Tòa án vì Tòa án s  t ố  ch i gi ả   i

ế ấ ừ ệ ặ ậ ỏ ọ quy t tranh ch p, tr ể ự    khi th a thu n tr ng tài vô hi u ho c không th  th c

ệ ượ hi n đ c.

ị ơ ề ự ả ệ ằ ở ơ ệ Khi có đ n kh i ki n, b  đ n có quy n t b o v  b ng vi c g i b n t ệ ử ả ự

ộ ồ ế ế ị ơ ữ ệ ằ ọ ề   ả b o v  cho h i đ ng tr ng tài. Không nh ng th , n u b  đ n cho r ng quy n

ợ ủ ề ệ ạ ị ơ và l i ích c a mình b  xâm h i thì cũng có quy n ki n ng ượ ạ c l i nguyên đ n.

ổ ọ ề ự ọ c) Quy n l a ch n và thay đ i tr ng tài

ề ự ọ ọ ả ế ấ Các bên có quy n l a ch n tr ng tài viên gi ủ   i quy t tranh ch p c a

ườ ộ ồ ợ ộ ọ ọ mình. Trong tr ọ   ồ ng h p h i đ ng tr ng tài g m m t tr ng tài viên thì tr ng

50

ậ ỏ ườ ộ ồ ợ ọ ồ tài viên do các bên th a thu n. Trong tr ng h p h i đ ng tr ng tài g m ba

ọ ỗ ọ ị ỉ ộ ọ tr ng tài viên thì m i bên ch  đ nh m t tr ng tài viên và hai tr ng tài viên này

ộ ườ ộ ồ ấ ỳ ủ ị ứ ế ọ ầ b u m t ng i th  ba làm ch  t ch h i đ ng tr ng tài. N u có b t k  bên nào

ủ ự ệ ể ề ặ ị ỉ ỉ ị không th c hi n quy n ch  đ nh c a mình ho c các bên không th  ch  đ nh

ượ ộ ồ ủ ị ẽ ọ ọ ọ đ c tr ng tài viên thì tr ng tài viên s  do Ch  t ch H i đ ng tr ng tài (trong

ườ ặ ợ ọ ườ ợ tr ế ng h p tr ng tài quy ch ) ho c Tòa án (trong tr ọ ng h p tr ng tài v ụ

ệ ị ỉ vi c) ch  đ nh.

ề ự ề ầ ọ ổ ọ   Vì có quy n l a ch n nên các bên cũng có quy n yêu c u thay đ i tr ng

ế ả ộ ườ ọ ợ ườ tài viên n u x y ra m t trong các tr ng h p: tr ng tài viên là ng i thân

ườ ạ ủ ệ ộ ọ ợ ặ thích ho c là ng i đ i di n c a m t bên; tr ng tài viên có l i ích liên quan

ứ ụ ấ ấ ọ trong v  tranh ch p; có căn c  rõ ràng cho th y tr ng tài viên không vô t ư   ,

ặ ọ ả ườ ạ khách quan; ho c tr ng tài viên đã là hòa gi i viên, ng ệ i đ i di n, lu t s ậ ư

ướ ư ụ ấ ả ế ạ ọ ủ ấ ứ c a b t c  bên nào tr c khi đ a v  tranh ch p đó ra gi i quy t t i tr ng tài,

ừ ườ ợ ượ ả ằ ấ tr  tr ng h p đ ậ c các bên ch p thu n b ng văn b n.

ề ủ ề ả ố ọ ẩ d) Quy n ph n đ i th m quy n c a tr ng tài

ề ủ ị ơ ề ả ẩ ố ọ B  đ n có quy n ph n đ i th m quy n c a tr ng tài vì lý do không có

ể ự ệ ậ ậ ặ ỏ ỏ ọ ọ ệ   th a thu n tr ng tài, th a thu n tr ng tài vô hi u ho c không th  th c hi n

ượ ộ ồ ị ơ ự ề ặ ả ẩ ọ đ ệ   c ho c h i đ ng tr ng tài không có th m quy n. B  đ n ph i th c hi n

ả ự ả ể ị ị ơ ế ệ ề ả ộ ố quy n ph n đ i khi n p b n t b o v . N u không, b  đ n có th  b  coi là đã

ừ ỏ ủ ề t b  quy n này c a mình.

ệ ự ộ ồ ẽ ả ậ ọ ỏ ọ H i đ ng tr ng tài s  ph i xem xét hi u l c th a thu n tr ng tài và

ẩ ườ ề ủ ẩ ợ ộ ề ủ th m quy n c a mình. Tr ộ ồ   ng h p thu c th m quy n c a mình thì H i đ ng

ế ụ ọ ả ế ụ ệ ề ế ẩ ộ tr ng tài ti p t c gi i quy t v  vi c. N u không thu c th m quy n gi ả   i

ế ủ ệ ậ ặ ỏ ỏ ọ ị ậ   quy t c a mình, th a thu n tr ng tài vô hi u ho c xác đ nh rõ th a thu n

ể ự ệ ọ ượ ộ ồ ế ị ọ tr ng tài không th  th c hi n đ c thì H i đ ng tr ng tài quy t đ nh đình ch ỉ

ả ế ị ủ ế ọ ớ ồ ệ vi c gi ề   i quy t. Bên nào không đ ng ý v i quy t đ nh c a tr ng tài có quy n

ế ị ủ ề ế ạ ẩ ố khi u n i ra Tòa án có th m quy n. Quy t đ nh c a Tòa án là cu i cùng.

51

ẩ ấ ạ ụ ệ ề ầ ờ e) Quy n yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i

ả ế ế ệ ấ Trong quá trình gi ẩ   i quy t tranh ch p, n u phát hi n bên kia đang t u

ế ọ ấ ỳ ự ệ ệ ả ố tán tài s n, tr n tránh vi c th c hi n phán quy t tr ng tài thì b t k  bên nào

ụ ệ ể ầ ẩ ặ ấ ọ ạ   cũng có th  yêu c u tr ng tài ho c Tòa án áp d ng bi n pháp kh n c m t m

ẩ ấ ạ ệ ể ấ ầ ờ ờ ồ ổ   th i. Các bi n pháp kh n c p t m th i có th  yêu c u bao g m: c m thay đ i

ộ ấ ỳ ệ ạ ả ấ ấ ấ ặ hi n tr ng tài s n đang tranh ch p; c m ho c bu c b t k  bên tranh ch p nào

ộ ố ấ ị ừ ự ệ ặ ằ ộ th c hi n m t ho c m t s  hành vi nh t đ nh nh m ngăn ng a các hành vi

ả ưở ấ ợ ế ố ụ ả ọ nh h ng b t l i đ n quá trình t t ng tr ng tài; kê biên tài s n đang tranh

ạ ấ ỳ ấ ữ ả ồ ầ ấ ặ ả ị ủ   ch p; yêu c u b o t n, c t tr , bán ho c đ nh đo t b t k  tài s n nào c a

ờ ề ệ ả ề ữ ặ ấ ộ ầ ạ m t ho c các bên tranh ch p; yêu c u t m th i v  vi c tr  ti n gi a các bên;

ố ớ ề ể ề ấ ả ả ị ấ c m chuy n d ch quy n v  tài s n đ i v i tài s n đang tranh ch p. Bên yêu

ấ ạ ự ụ ệ ể ệ ẩ ả ờ ầ c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i có th  ph i th c hi n nghĩa v ụ

ộ ồ ế ả ầ ọ ả đ m b o tài chính n u H i đ ng tr ng tài yêu c u.

ươ ượ ả ề f) Quy n th ng l ng hòa gi i

ố ụ ẫ ọ Trong   quá   trình   t t ng   tr ng   tài,   các   bên   v n   đ ượ ự c   t do   th ươ   ng

ượ ề ệ ậ ỏ ả ế ấ ặ ầ l ớ ng, th a thu n v i nhau v  vi c gi ộ   i quy t tranh ch p ho c yêu c u H i

ọ ả ể ề ệ ỏ ớ ả ồ đ ng tr ng tài hòa gi ậ i đ  các bên th a thu n v i nhau v  vi c gi ế   i quy t

ấ ườ ợ ươ ượ ộ ồ tranh ch p. Trong tr ng h p các bên th ng l ọ   ng thành thì H i đ ng tr ng

ỉ ả ế ấ ườ ợ ả tài đình ch  gi i quy t tranh ch p. Trong tr ng h p các bên hòa gi i thành,

ộ ồ ế ị ế ậ ả ọ ả H i đ ng tr ng tài ra quy t đ nh công nh n k t qu  hòa gi ế   i thành. Quy t

ậ ị ả ế ọ ư ị đ nh công nh n hòa gi i thành có giá tr  thi hành nh  phán quy t tr ng tài.

ầ ủ ế ọ ề g) Quy n yêu c u h y phán quy t tr ng tài

ấ ỳ ế ọ ề   Sau khi ban hành phán quy t tr ng tài, b t k  bên nào cũng có quy n

ế ọ ứ ủ ế ầ ộ yêu c u Tòa án h y phán quy t tr ng tài n u có m t trong các căn c : Không

ệ ậ ặ ả ầ ọ ỏ ọ ộ   ậ có tho  thu n tr ng tài ho c th a thu n tr ng tài vô hi u; Thành ph n H i

ủ ụ ố ụ ả ậ ọ ọ ợ ớ ồ đ ng tr ng tài, th  t c t ủ    t ng tr ng tài không phù h p v i tho  thu n c a

ậ ọ ủ ặ ớ ị ươ ụ ạ các bên ho c trái v i các quy đ nh c a Lu t tr ng tài th ng m i; V  tranh

52

ủ ẩ ấ ộ ồ ọ ộ ườ ề ch p  không   thu c   th m  quy n   c a  H i   đ ng   tr ng  tài;   tr ợ ng   h p   phán

ề ủ ế ọ ộ ồ ẩ ộ ọ ộ quy t tr ng tài có n i dung không thu c th m quy n c a H i đ ng tr ng tài

ộ ồ ứ ứ ấ ộ ọ ỷ ị thì n i dung đó b  hu ; Ch ng c  do các bên cung c p mà H i đ ng tr ng tài

ứ ế ể ả ạ ề ậ ọ căn c  vào đó đ  ra phán quy t là gi ả    m o; Tr ng tài viên nh n ti n, tài s n

ặ ợ ủ ấ ậ ấ ả ưở ho c l ộ i ích v t ch t khác c a m t bên tranh ch p làm  nh h ế ng đ n tính

ế ọ ủ ằ ớ   ế ọ khách quan, công b ng c a phán quy t tr ng tài; Phán quy t tr ng tài trái v i

ậ ệ ủ ắ ơ ả ủ các nguyên t c c  b n c a pháp lu t Vi ế   ầ t Nam. Bên yêu c u h y phán quy t

ụ ứ ầ ủ ừ ườ ọ ợ tr ng tài có nghĩa v  ch ng minh cho yêu c u c a mình tr  tr ng h p căn c ứ

ắ ơ ả ủ ậ ớ ệ ủ h y là do trái v i các nguyên t c c  b n c a pháp lu t Vi t Nam.

ụ ủ ổ ứ ả 2.2. Nghĩa v  c a t ch c, cá nhân khi tham gia gi ế ằ   i quy t b ng

ọ tr ng tài

ố ụ ụ a) Nghĩa v  tham gia t ọ  t ng tr ng tài

ộ ố ụ ụ ả ọ M t khi t t ng tr ng tài thì các bên có nghĩa v  ph i tham gia, k  c ể ả

ề ẩ ồ ớ ả ế ọ ế n u bên đó có đ ng ý v i th m quy n gi ấ ủ i quy t tranh ch p c a tr ng tài hay

ậ ượ ị ơ ọ ộ không. Sau khi nh n đ c thông báo tr ng tài mà b  đ n không n p b n t ả ự

ờ ạ ệ ị ị ự ừ ỏ ề ủ ả b o v  trong th i h n quy đ nh thì b  coi là t b  quy n c a mình và quá t

ả ế ấ ẫ ượ ế ườ ươ trình gi i quy t tranh ch p v n đ c ti n hành bình th ng. T ng t ự ị  , b

ượ ệ ậ ợ ệ ự ọ ả ế ấ ơ đ n đ c tri u t p h p l tham d  phiên h p gi ắ   i quy t tranh ch p mà v ng

ế ụ ộ ồ ẫ ặ ả ứ ế ọ m t thì H i đ ng tr ng tài v n ti p t c gi ấ i quy t tranh ch p căn c  vào tài

ứ ệ ứ ệ ườ ặ ạ ắ ơ ợ li u và ch ng c  hi n có. Tr ng h p nguyên đ n là bên v ng m t t i phiên

ả ộ ồ ệ ế ấ ơ ở ị ọ h p gi ọ   i quy t tranh ch p thì b  coi là đã rút đ n kh i ki n và H i đ ng tr ng

ỉ ả ế ụ ệ ị ơ ệ ạ ừ ặ ầ ơ tài đình ch  gi i quy t v  vi c tr  khi b  đ n có yêu c u ho c có đ n ki n l i.

ụ ọ b) Nghĩa v  đóng phí tr ng tài

ả ạ ứ ệ ơ ộ ơ ở ọ ị ơ   Nguyên đ n khi n p đ n kh i ki n ph i t m  ng phí tr ng tài. B  đ n

ệ ầ ả ạ ứ ơ ọ khi có yêu c u ki n ng ượ ạ c l i nguyên đ n cũng ph i t m  ng phí tr ng tài

ươ ứ ầ ủ ớ ọ ọ t ạ ng  ng v i yêu c u c a mình. Các lo i phí tr ng tài do Trung tâm tr ng tài

ấ ồ ọ ị ạ n đ nh, bao g m: Thù lao Tr ng tài viên, chi phí đi l i và các chi phí khác cho

53

ấ ọ ợ ầ ủ   Tr ng tài viên; Phí tham v n chuyên gia và các tr  giúp khác theo yêu c u c a

ộ ồ ọ ọ ỉ ị ụ ệ ủ   H i đ ng tr ng tài; Phí hành chính; Phí ch  đ nh Tr ng tài viên v  vi c c a

ầ ủ ử ụ ấ ọ ị Trung tâm tr ng tài theo yêu c u c a các bên tranh ch p; Phí s  d ng các d ch

ượ ấ ọ ở ụ ệ v  ti n ích khác đ c cung c p b i Trung tâm tr ng tài.

ệ ế ả ọ ị Sau khi có phán quy t, bên thua ki n ph i ch u phí tr ng tài, tr  tr ừ ườ   ng

ắ ố ụ ả ặ ọ ị ậ ợ h p các bên có tho  thu n khác ho c quy t c t t ng tr ng tài quy đ nh khác

ộ ồ ự ặ ọ ổ ho c H i đ ng tr ng tài có s  phân b  khác.

ụ ứ c) Nghĩa v  ch ng minh

ụ ứ ả ư ề ơ Các bên có quy n và nghĩa v  ch ng minh. Nguyên đ n ph i đ a ra các

ứ ứ ệ ủ ứ ầ ở ươ ch ng c  ch ng minh cho yêu c u kh i ki n c a mình (t ng t ự ớ ị ơ    v i b  đ n

ườ ệ ợ ượ ạ ị ơ ư trong tr ng h p ki n ng ượ ạ c l i). Ng ứ   ề i b  đ n có quy n đ a ra ch ng c l

ế ệ ệ ặ ộ ứ ể ự ả c  đ  t ậ    b o v . N u m t trong các bên g p khó khăn trong vi c thu th p,

ứ ứ ứ ứ ể ậ ầ ọ ệ ậ   đánh giá ch ng c  thì có th  yêu c u tr ng tài thu th p ch ng c , tri u t p

ườ ứ ỉ ườ ng ị i làm ch ng, ch  đ nh chuyên gia, ng ị i giám đ nh, v.v.

ụ ấ ế ị ủ ế ọ d) Nghĩa v  ch p hành phán quy t, quy t đ nh c a tr ng tài

ộ ồ ế ị ế ọ Khi H i đ ng tr ng tài ban hành phán quy t, quy t đ nh thì chúng có giá

ế ị ủ ư ế ị ượ tr  nh  phán quy t, quy t đ nh c a Tòa án và đ c thi hành. Các bên có nghĩa

ế ị ủ ừ ữ ế ọ ượ ụ ấ v  ch p hành nh ng phán quy t, quy t đ nh c a tr ng tài, tr  khi đ ề   c quy n

ộ ố ườ ế ạ ợ ụ ể ế ấ ộ khi u n i trong m t s  tr ng h p c  th . N u m t bên không ch p hành thì

ượ ề ầ ơ ưỡ ế bên đ c thi hành có quy n yêu c u c  quan thi hành án c ng ch  thi hành

ế ị ủ ụ ế ọ ự phán quy t, quy t đ nh tr ng tài theo th  t c thi hành án dân s .

Ủ Ụ Ự Ả Ế Ấ   III.   TRÌNH   T ,   TH   T C   GI I   QUY T   TRANH   CH P

ƯƠ Ạ Ằ Ọ TH NG M I B NG TR NG TÀI

ư ế ấ ọ Trình t ự ả  gi ằ i quy t tranh ch p b ng tr ng tài nh  sau:

54

ệ

ở

ơ

ơ

ộ Nguyên đ n n p đ n kh i ki n

ộ ị ơ B  đ n n p b n t ệ ạ ơ ệ v  + đ n ki n l

ả ự ả  b o  ế i (n u

có)

ậ

ọ

ộ ồ Thành l p h i đ ng tr ng tài

ươ

Th

ng,

ề

Xác minh tình  ế ự ệ t, s  vi c ti

Xem xét th m ẩ quy n HĐTT

ng l hòa gi

ượ iả

Áp d ng ụ BPKCTT

ỉ ả

ế

ế

ả ọ i  Phiên h p gi ấ quy t tranh ch p

i  Đình ch  gi ấ quy t tranh ch p

Ban hành phán  ế ọ quy t tr ng tài

ủ

Thi hành

ế H y phán quy t

ướ ụ ể ế ừ ướ ầ Ph n d i đây trình bày c  th  chi ti t t ng b c trong quá trình t ố

ọ ụ t ng tr ng tài.

ộ ố ắ ả ọ ế ằ 1. M t s  nguyên t c trong gi ấ i quy t tranh ch p b ng tr ng tài

ậ ủ ọ ọ ế ả ả ỏ   1.1. Tr ng tài viên ph i tôn tr ng tho  thu n c a các bên n u th a

ạ ứ ạ ậ ộ ề ấ thu n đó không vi ph m đi u c m và trái đ o đ c xã h i

ứ ọ ả ế ậ ấ ỏ Tr ng tài là hình th c gi i quy t tranh ch p do các bên th a thu n. Vì

ề ố ụ ẽ ượ ữ ỏ ọ ọ ứ ậ ậ v y m i th a thu n gi a các bên v  t t ng tr ng tài s  đ c bên th  ba,

ừ ậ ả ọ ọ ọ trong đó có tr ng tài viên th a nh n. Theo đó, tr ng tài viên ph i tôn tr ng v ề

ủ ề ế ề ấ ọ ọ ọ ư ị   ự l a ch n tr ng tài c a các bên, v  các v n đ  liên quan đ n tr ng tài nh  đ a

ể ờ ọ ườ ợ ỏ ủ ụ đi m, th i gian, và th  t c tr ng tài. Trong tr ậ   ng h p các bên đã th a thu n

55

ủ ặ ọ ừ ố ầ ủ ự ệ thì tr ng tài không áp đ t ý chí c a mình và t ch i th c hi n yêu c u c a các

ạ ứ ề ấ ừ ầ ạ ậ ộ bên tr  khi yêu c u đó vi ph m pháp lu t, đi u c m, đ o đ c xã h i.

ả ộ ậ ọ ư 1.2. Tr ng tài viên ph i đ c l p, khách quan, vô t và tuân theo quy

ủ ậ ị đ nh c a pháp lu t

ộ ộ ồ ể ồ ặ ọ ọ ộ ộ   M t h i đ ng tr ng tài có th  g m m t ho c ba tr ng tài viên. M t

ấ ự ể ặ ọ ộ ố ỉ ọ   ị tr ng tài viên có th  do m t bên ch  đ nh ho c các bên th ng nh t l a ch n.

ấ ứ ườ ả ộ ậ ợ ọ Trong b t c  tr ng h p nào thì tr ng tài viên cũng ph i đ c l p, khách quan.

ọ ườ ứ ở ữ ả ể ế ế ộ Tr ng tài viên là ng i đ ng gi a phân gi i đ  đi đ n m t phán quy t công

ượ ị ả ể ưở ấ ộ ở ằ b ng, do đó không đ c đ  mình b   nh h ng b i m t bên tranh ch p (cho

ặ ấ ỳ ứ ặ ị ỉ dù bên đó là bên đã ch  đ nh mình) ho c b t k  bên th  ba nào khác. M t khác,

ử ọ ả ế ụ ệ ứ khi xét x , tr ng tài viên ph i đánh giá tình ti ậ   ứ t v  vi c, ch ng c , và lu n

ủ ữ ủ ể ầ ậ ộ ị ði m c a các bên m t cách ð y ð , khách quan, vô tý, tránh nh ng nh n ð nh

ệ ự ủ ố ụ ể ả ủ ả ả ứ ch  quan, c m tính, vô cãn c . Ð  ð m b o hi u l c c a t ọ  t ng tr ng tài,

ủ ầ ủ ả ậ ọ ị tr ng tài viên cũng ph i tuân th  ð y ð  các quy ð nh pháp lu t có liên quan

ế ủ ư ử ế ế ọ   trong quá trình xét x  cũng nh  khi ra phán quy t. N u phán quy t c a tr ng

ể ị ủ ạ ậ tài vi ph m pháp lu t thì có th  b  h y.

ấ ề ề ề ẳ ụ ộ   1.3. Các bên tranh ch p đ u bình đ ng v  quy n và nghĩa v . H i

ể ọ ự ọ ệ ệ ệ ạ ề   ề ồ đ ng tr ng tài có trách nhi m t o đi u ki n đ  h  th c hi n các quy n

ụ ủ và nghĩa v  c a mình

ẳ ắ ố ụ ề ả ắ ộ Nguyên t c bình đ ng trong t t ng là m t nguyên t c có tính n n t ng.

ả ị ơ ề ợ ế ề ấ Khi gi ơ i quy t tranh ch p, bên nguyên đ n và bên b  đ n đ u có quy n l i và

ệ ượ ư trách nhi m ngang nhau, không bên nào đ c  u tiên và cũng không bên nào b ị

ệ ố ử ơ ư ế ư ề phân bi t đ i x  h n bên nào. Nh ng nói nh  th  không có nghĩa là quy n và

ụ ủ ệ ẳ ạ ố ơ nghĩa v  c a các bên là gi ng h t nhau. Ch ng h n nguyên đ n có nghĩa v ụ

ị ơ ạ ệ ơ ả ự ả ệ ậ l p đ n ki n trong khi b  đ n l ề ậ i có quy n l p b n t ộ ồ    b o v . H i đ ng

ả ạ ệ ọ ượ ự ệ ả ề tr ng tài ph i t o đi u ki n và không đ ề   c ngăn c n các bên th c hi n quy n

ụ ủ ể ượ ộ ồ ả ị ề ờ và nghĩa v  c a mình. Đ  làm đ c đi u đó, h i đ ng ph i k p th i thông báo

56

ụ ủ ọ ứ ự ữ ề ề ệ ề   cho các bên v  quy n, nghĩa v  c a h  và cách th c th c hi n nh ng quy n

và nghĩa v  đó.ụ

ả ế ấ ằ ọ ượ ế 1.4. Gi i quy t tranh ch p b ng tr ng tài đ c ti n hành không công

ừ ườ ậ ợ ỏ khai, tr  tr ng h p các bên có th a thu n khác

ể ộ ệ ữ ọ Đây là m t đi m phân bi t đáng chú ý gi a tr ng tài và Tòa án. Trong

ố ụ ủ ề ả ắ ượ khi t t ng Tòa án và b n án c a tòa v  nguyên t c đ c công khai thì t ố

ả ọ ọ ạ ạ ừ ụ t ng tr ng tài và b n án tr ng tài l i ng ượ ạ c l i. Ngo i tr  chính các bên tham

ộ ộ ữ ấ ọ ượ gia tranh ch p và h i đ ng tr ng tài cùng nh ng bên liên quan đ c các bên

ộ ượ ử ọ ồ đ ng ý thì không m t ai khác đ c tham gia vào quá trình xét x  tr ng tài. Bên

ộ ồ ỗ ọ ượ ế ộ ấ ỳ ạ c nh đó, m i bên và h i đ ng tr ng tài cũng không đ c ti b t k  thông t l

ử ọ ề ấ tin gì v  tranh ch p và quá trình xét x  tr ng tài ra ngoài mà không đ ượ ự  c s

ạ ế ậ ả ọ ượ ữ ủ ồ đ ng ý c a bên còn l i. Phán quy t tr ng tài là b o m t và đ c gi kín,

ế ậ ỏ không ti ế ộ t l cho công chúng n u các bên không có th a thu n khác.

ế ọ ẩ 1.5. Phán quy t tr ng tài là chung th m

ể ộ ệ ữ ế ọ ữ ọ M t đi m khác bi t n a gi a tr ng tài và Tòa án là phán quy t tr ng tài

ạ ố ụ ọ ị ẽ s  không b  xem xét l i. Nói cách khác, trong t t ng tr ng tài không có các

ư ố ớ ủ ụ ẩ ẩ ẩ ố ế   th  t c phúc th m, giám đ c th m, tái th m nh  đ i v i Tòa án. Phán quy t

ệ ự ậ ứ ọ ị ủ c a tr ng tài có hi u l c thi hành ngay l p t c và không b  kháng cáo, kháng

ngh .ị

ộ ố ấ ề ố ụ 2. M t s  v n đ  chung trong t ọ  t ng tr ng tài

ờ ệ ở ệ ọ 2.1. Th i hi u kh i ki n tr ng tài

ể ộ ổ ứ ủ ụ ệ ệ ặ ờ ở ọ Th i hi u đ  m t t ch c ho c cá nhân kh i ki n theo th  t c tr ng tài

ể ừ ờ ề ể ợ ủ ổ ợ ứ ặ là 02 năm, k  t th i đi m quy n và l i ích h p pháp c a t ch c ho c cá

ạ ị ườ ậ ợ nhân đó b  xâm ph m. Tuy nhiên, tr ng h p pháp lu t chuyên ngành có quy

ệ ệ ờ ở ượ ủ ị ị ị đ nh khác thì th i hi u kh i ki n đ ậ   c xác đ nh theo quy đ nh c a pháp lu t

chuyên ngành.

ể ị ả ấ ằ ọ ế 2.2. Đ a đi m gi i quy t tranh ch p b ng tr ng tài

57

ề ể ả ậ ị ả ế ấ ị Các bên có quy n tho  thu n đ a đi m gi ể   i quy t tranh ch p. Đ a đi m

ả ể ụ ở ủ ổ ế ấ ứ ụ ở ủ gi i quy t tranh ch p có th  tr s  c a t ọ  ch c tr ng tài, tr ộ    s  c a m t

ấ ỳ ơ ấ ặ ấ ợ trong các tranh ch p ho c b t k  n i nào khác mà các bên th y phù h p. Các

ộ ị ự ể ệ ầ ậ ọ ả bên c n chú ý l a ch n m t đ a đi m thu n ti n cho quá trình gi i quy t v ế ụ

ể ế ệ ệ ờ ườ ả ậ ợ ki n đ  ti t ki m th i gian và chi phí. Tr ng h p không có tho  thu n (có

ể ặ ậ ậ ỏ ỏ ượ th  là các bên không th a thu n ho c không th a thu n đ ộ ồ   c) thì h i đ ng

ộ ồ ế ị ủ ụ ễ ấ ơ ọ ọ ọ tr ng tài quy t đ nh n i di n ra th  t c tr ng tài. Khi  y, h i đ ng tr ng tài

ọ ở ộ ị ể ế ượ ệ ợ ti n hành phiên h p m t đ a đi m đ ổ   c xem là thích h p cho vi c trao đ i ý

ủ ộ ồ ệ ấ ờ ữ ế ọ ủ ki n gi a các thành viên c a h i đ ng tr ng tài, vi c l y l i khai c a ng ườ   i

ứ ế ệ ế ấ ặ ị làm ch ng, tham v n ý ki n các chuyên gia ho c ti n hành vi c giám đ nh

ệ ể ặ ả ị ả ế ấ hàng hoá, tài s n ho c tài li u khác. Đ a đi m gi i quy t tranh ch p có th ể ở

ặ ổ ệ trong ho c ngoài lãnh th  Vi t Nam.

ữ ọ 2.3. Ngôn ng  tr ng tài

ố ớ ế ố ướ ứ ấ Đ i v i tranh ch p không có y u t n c ngoài, t c là không có bên

ổ ứ ướ nào là t ch c, cá nhân n c ngoài, cũng không có tài s n ả ở ướ  n c ngoài, và

ệ ấ ậ ấ ổ quan h  phát sinh tranh ch p không xác l p, thay đ i, ch m d t t ứ ạ ướ   i n c

ữ ử ụ ố ụ ế ọ ệ ngoài, thì ngôn ng  s  d ng trong t t ng tr ng tài là ti ng Vi t, tr ừ ườ   ng tr

ầ ư ướ ệ ấ ấ ố ộ ợ h p tranh ch p mà ít nh t m t bên là doanh nghi p có v n đ u t n c ngoài.

ườ ể ỏ ậ ợ Trong tr ỏ   ng h p này các bên không th  th a thu n khác và cho dù có th a

ữ ế ậ ệ ẫ ượ ữ thu n khác đi chăng n a thì ngôn ng  ti ng Vi t v n đ ụ c áp d ng. Tr ườ   ng

ử ụ ấ ượ ế ệ ượ ợ h p bên tranh ch p không s  d ng đ c ti ng Vi t thì đ ọ c ch n ng ườ   i

ế ị ệ phiên d ch ra ti ng Vi t.

ố ớ ế ố ướ ấ ấ Đ i v i tranh ch p có y u t n ộ   ấ c ngoài, tranh ch p mà ít nh t m t

ầ ư ướ ệ ố ữ ử ụ bên là doanh nghi p có v n đ u t n c ngoài, ngôn ng  s  d ng trong t ố

ậ ọ ỏ ườ ỏ ợ ụ t ng tr ng tài do các bên th a thu n. Tr ậ   ng h p các bên không có th a thu n

́ ố ụ ộ ồ ế ị ọ ọ ữ ử ụ th ngôn ng  s  d ng trong t t ng tr ng tài do H i đ ng tr ng tài quy t đ nh.

ụ ậ ả ế 2.4. Lu t áp d ng gi ấ i quy t tranh ch p

58

ố ớ ế ố ướ ọ ấ Đ i v i tranh ch p không có y u t n ộ ồ c ngoài, h i đ ng tr ng tài

ụ ậ ả ệ ể ả ế ấ ph i áp d ng pháp lu t Vi t Nam đ  gi i quy t tranh ch p. Các bên không có

ề ự ụ ậ ọ quy n l a ch n lu t áp d ng.

ố ớ ế ố ướ ấ ộ ồ ọ Đ i v i tranh ch p có y u t n ụ   c ngoài, h i đ ng tr ng tài áp d ng

ề ậ ự ế ậ ậ ọ ỏ pháp lu t do các bên l a ch n; n u các bên không có th a thu n v  lu t áp

ộ ồ ộ ồ ế ị ụ ậ ọ ọ   ụ d ng thì h i đ ng tr ng tài quy t đ nh áp d ng pháp lu t mà h i đ ng tr ng

ế ố ướ ấ ợ ấ ấ tài cho là phù h p nh t. Tranh ch p có y u t n c ngoài là tranh ch p phát

ừ ộ ị ổ ứ ướ sinh t giao d ch mà m t bên là t ch c, cá nhân n c ngoài, tài s n ả ở ướ   c  n

ấ ượ ệ ặ ấ ậ ổ ngoài, ho c quan h  phát sinh tranh ch p đ c xác l p, thay đ i, ch m d t t ứ ạ   i

ướ n c ngoài.

ườ ậ ợ ệ ự ậ ọ Tr ng h p pháp lu t Vi t Nam, pháp lu t do các bên l a ch n không

ụ ể ộ ồ ế ấ ộ ọ ị có quy đ nh c  th  liên quan đ n n i dung tranh ch p thì h i đ ng tr ng tài

ượ ố ế ể ả ụ ế ế ệ ấ đ ậ c áp d ng t p quán qu c t đ  gi ụ   i quy t tranh ch p n u vi c áp d ng

ả ủ ụ ệ ậ ặ ớ ắ ơ ả ủ   ho c h u qu  c a vi c áp d ng đó không trái v i các nguyên t c c  b n c a

ậ ệ pháp lu t Vi t Nam.

ươ ượ ả ố ụ 2.5. Th ng l ng, hoà gi i trong t ọ  t ng tr ng tài

ố ụ ề ự ọ ươ ượ Trong quá trình t t ng tr ng tài, các bên có quy n t do th ng l ng,

ề ệ ậ ỏ ớ ả ế ấ ầ th a thu n v i nhau v  vi c gi ộ ồ   ặ i quy t tranh ch p ho c yêu c u h i đ ng

ọ ả ể ề ệ ỏ ớ ả tr ng tài hòa gi ậ i đ  các bên th a thu n v i nhau v  vi c gi ế i quy t tranh

ầ ư ấ ớ ươ ượ ả ch p. Song c n l u ý là, khác v i Tòa án, th ng l ng hòa gi ả   i không ph i

ủ ụ ắ ộ ộ ố ụ ẽ ọ ọ là m t th  t c b t bu c trong t t ng tr ng tài. Nói cách khác, tr ng s  không

ả ộ ả ả ươ ẽ ế ậ ỉ ượ bu c các bên ph i hòa gi i mà s  ch  công nh n k t qu  th ng l ng, hòa

ả ế ự ư ậ ự ữ ệ ể ệ ầ ộ gi i n u các bên t nguy n th c hi n nh  v y. M t đi m c n chú ý n a là

ả ủ ươ ượ ả ươ ố ươ ế k t qu  c a th ng l ng và hòa gi i là t ng đ i khác nhau, th ng l ượ   ng

ỉ ố ụ ọ ế ị ế ẽ ẫ s  d n đ n đình ch  t t ng tr ng tài, trong khi hòa gi ả ẽ ẫ ớ i s  d n t i quy t đ nh

ả ị hòa gi i thành có giá tr  thi hành.

ở ệ ọ 3. Kh i ki n tr ng tài

59

ở ệ ơ 3.1. Đ n kh i ki n

ấ ả ậ ỏ ả ữ Khi x y ra tranh ch p mà gi a các bên đã có th a thu n gi ế   i quy t

ệ ằ ấ ả ọ ơ ở ọ ơ tranh ch p b ng tr ng tài, nguyên   đ n ph i  làm  đ n  kh i  ki n tr ng tài.

ườ ợ ọ ả ế ạ ọ Tr ng h p các bên ch n gi i quy t t ơ   i trung tâm tr ng tài thì nguyên đ n

ế ọ ườ ợ ọ ả ử ơ g i đ n đ n trung tâm tr ng tài. Tr ng h p các bên ch n gi i quy t t ế ạ   i

ơ ử ơ ụ ệ ị ơ ọ tr ng tài v  vi c thì nguyên đ n g i đ n cho b  đ n.

ệ ố ữ ạ ộ ơ ở ể Bên c nh nh ng n i dung khác thì đ n kh i ki n t ả i thi u ph i có các

ậ ị ộ n i dung lu t đ nh sau:

ệ ở ơ ­ Ngày, tháng, năm làm đ n kh i ki n;

ỉ ủ ỉ ủ ị ị ườ ứ ế ­ Tên, đ a ch  c a các bên; tên, đ a ch  c a ng i làm ch ng, n u có;

ắ ộ ấ ­ Tóm t ụ t n i dung v  tranh ch p;

ứ ở ơ ở ứ ế ệ ­ C  s  và ch ng c  kh i ki n, n u có;

ầ ụ ể ủ ị ụ ấ ơ ­ Các yêu c u c  th  c a nguyên đ n và giá tr  v  tranh ch p;

ỉ ặ ơ ọ ọ ị ­ Tên, đ a ch  ng ườ ượ i đ c nguyên đ n ch n làm tr ng tài viên ho c đ ề

ọ ỉ ị ị ngh  ch  đ nh tr ng tài viên.

ả ử ệ ậ ơ ở ọ ỏ ơ Kèm theo đ n kh i ki n, nguyên đ n ph i g i kèm th a thu n tr ng tài

ặ ả ệ ả và b n chính ho c b n sao các tài li u có liên quan.

ố ượ ộ ồ ơ ơ ệ ệ ở S  l ả ủ ể ỗ   ng b  h  s  (đ n kh i ki n + tài li u kèm theo) ph i đ  đ  m i

ộ ả ộ ả ộ ồ ọ ộ ả   thành viên trong h i đ ng tr ng tài có m t b n, bên kia m t b n và m t b n

ộ ồ ư ậ ế ậ ọ ỏ ư ạ l u t ọ   i trung tâm tr ng tài. Nh  v y n u các bên th a thu n h i đ ng tr ng

ả ử ộ ơ ế ệ ọ ồ ơ tài g m ba tr ng tài viên thì nguyên đ n ph i g i năm b  đ n ki n. N u các

ộ ọ ộ ồ ậ ỏ ọ ồ ơ ả   bên th a thu n h i đ ng tr ng tài g m m t tr ng tài viên thì nguyên đ n ph i

ệ ộ ơ ử g i ba b  đ n ki n.

ườ ả ế ạ ọ Thông th ng khi gi i quy t t i trung tâm tr ng tài, các trung tâm còn

ả ộ ệ ầ ơ ở ơ ộ ụ ể   ọ yêu c u nguyên đ n ph i n p phí tr ng tài khi n p đ n kh i ki n. C  th ,

ầ ạ ơ ọ ồ ả ộ VIAC yêu c u nguyên đ n ph i n p các lo i phí tr ng tài g m:

60

ể ả ọ ả ế ụ (a) chi phí đ  tr  thù lao cho các tr ng tài viên gi ấ   i quy t v  tranh ch p

ủ ế ệ ả và (b) chi phí hành chính c a trung tâm liên quan đ n vi c gi i quy t v ế ụ

tranh ch p. ấ

ờ ạ ủ ế ơ ộ N u nguyên đ n không n p đ  các chi phí này trong th i h n do VIAC

ấ ị ị ự ẽ ệ ơ ọ ở ả n đ nh thì b  coi là t rút đ n kh i ki n và tr ng tài s  không gi i quy t v ế ụ

vi c.ệ

ắ ầ ố ụ ờ ể 3.2. Th i đi m b t đ u t ọ  t ng tr ng tài

ắ ầ ố ụ ể ờ ọ ị Th i đi m b t đ u t ệ    t ng tr ng tài có ý nghĩa giúp xác đ nh (1) vi c

ả ế ủ ệ ọ ờ ả ế ấ gi i quy t c a tr ng tài có còn trong th i hi u gi i quy t tranh ch p hay

ụ ể ờ ạ ủ ụ ự ệ ọ không và (2) các th i h n c  th  trong quá trình th c hi n th  t c tr ng tài.

ườ ấ ợ ượ ả ế ạ ờ ọ Tr ng h p tranh ch p đ c gi i quy t t ể   i trung tâm tr ng tài thì th i đi m

ượ ừ ậ ọ ượ ắ ầ ố ụ b t đ u t ọ  t ng tr ng tài đ c tính t khi trung tâm tr ng tài nh n đ ơ   c đ n

ệ ủ ừ ậ ở ơ ỏ kh i ki n c a nguyên đ n, tr  khi các bên có th a thu n khác.

ườ ấ ợ ượ ả ụ ệ ế ằ ọ Tr ng h p tranh ch p đ c gi ờ   i quy t b ng tr ng tài v  vi c thì th i

ắ ầ ố ụ ể ượ ừ ị ơ ậ ượ ơ đi m b t đ u t ọ  t ng tr ng tài đ c tính t khi b  đ n nh n đ ở   c đ n kh i

ệ ủ ừ ậ ơ ỏ ki n c a nguyên đ n, tr  khi các bên có th a thu n khác.

ở ệ ơ 3.3. Thông báo đ n kh i ki n

ắ ố ụ ế ậ ặ ả N u các bên không có tho  thu n khác ho c quy t c t ủ  t ng c a trung

ờ ạ ể ừ ọ ị tâm tr ng tài không có quy đ nh khác, trong th i h n 10 ngày, k  t ậ    ngày nh n

ượ ơ ứ ệ ệ ở ừ ộ ạ ứ đ c đ n kh i ki n, các tài li u kèm theo và ch ng t ọ    n p t m  ng phí tr ng

ệ ủ ả ử ả ọ ơ ở ị ơ tài, trung tâm tr ng tài ph i g i cho b  đ n b n sao đ n kh i ki n c a nguyên

ữ ệ ệ ở ơ ơ ộ ị ơ đ n và nh ng tài li u mà nguyên đ n đã n p kèm đ n kh i ki n theo quy đ nh

nêu trên.

ả ự ả ệ 3.4. B n t b o v

ậ ượ ử ả ự ả ị ơ ệ ề ơ ở Sau khi nh n đ c đ n kh i ki n, b  đ n có quy n g i b n t ệ    b o v .

ố ớ ụ ấ ượ ả ế ạ ế ọ Đ i v i v  tranh ch p đ c gi i quy t t i trung tâm tr ng tài, n u các bên

61

ắ ố ụ ậ ả ặ ủ ọ không có tho  thu n khác ho c quy t c t t ng c a trung tâm tr ng tài không

ờ ạ ể ừ ị ậ ượ ơ có quy đ nh khác, thì trong th i h n 30 ngày, k  t ngày nh n đ ở   c đ n kh i

ả ử ị ơ ệ ệ ọ ki n và các tài li u kèm theo, b  đ n ph i g i cho trung tâm tr ng tài b n t ả ự

ờ ạ ủ ệ ầ ặ ộ ả b o v . Theo yêu c u c a m t bên ho c các bên, th i h n này có th  đ ể ượ   c

ứ ạ ọ ế ụ ể ủ ụ ệ trung tâm tr ng tài gia h n căn c  vào tình ti t c  th  c a v  vi c. Theo quy

ả ượ ậ ử ầ ạ ắ ủ t c c a VIAC, yêu c u gia h n ph i đ ả c l p thành văn b n và g i cho trung

ể ừ ề ơ ệ ở ờ ạ tâm trong th i h n 30 ngày k  t ngày thông báo v  đ n kh i ki n.

ố ớ ụ ấ ượ ả ụ ệ ế ằ ế ọ Đ i v i v  tranh ch p đ c gi i quy t b ng tr ng tài v  vi c, n u các

ờ ạ ể ừ ậ ả bên không có tho  thu n khác, thì trong th i h n 30 ngày, k  t ậ    ngày nh n

ượ ệ ủ ị ơ ệ ơ ở ơ đ ả ử   c đ n kh i ki n c a nguyên đ n và các tài li u kèm theo, b  đ n ph i g i

ả ự ả ỉ ủ ệ ọ ơ ị ườ cho nguyên đ n và tr ng tài viên b n t b o v , tên và đ a ch  c a ng i mà

ọ ọ mình ch n làm tr ng tài viên.

ả ự ả ệ ố ữ ạ ể ộ Bên c nh nh ng n i dung khác thì b n t b o v  t ả i thi u ph i có các

ậ ị ộ n i dung lu t đ nh sau:

ả ự ả ­ Ngày, tháng, năm làm b n t ệ  b o v ;

ỉ ủ ị ơ ị ­ Tên và đ a ch  c a b  đ n;

ơ ở ứ ự ả ứ ­ C  s  và ch ng c  t ệ ế  b o v , n u có;

ỉ ủ ườ ượ ị ơ ọ ị ­ Tên và đ a ch  c a ng ọ c b  đ n ch n làm tr ng tài viên ho c đ ặ ề i đ

ọ ỉ ị ị ngh  ch  đ nh tr ng tài viên.

ầ ư ể ộ ườ ị ơ ụ ằ ợ M t đi m c n l u  ý là tr ấ   ng  h p b   đ n cho r ng v  tranh ch p

ủ ề ẩ ả ậ ộ ọ ọ không thu c th m quy n c a Tr ng tài, không có tho  thu n tr ng tài, tho ả

ể ự ệ ệ ặ ậ ậ ọ ọ ỏ thu n tr ng tài vô hi u ho c th a thu n tr ng tài không th  th c hi n đ ượ   c

ả ự ả ộ ồ ẽ ự ệ ả ọ ề thì ph i nêu rõ đi u đó trong b n t b o v . H i đ ng tr ng tài s  t có

ề ề ẩ ả ế ụ ệ quy n xem xét mình có th m quy n gi ị ơ   i quy t v  vi c hay không. B  đ n

ể ự ể ệ ệ ặ ậ ỏ ọ ệ   không th  vi n lý do th a thu n tr ng tài vô hi u ho c không th  th c hi n

ượ ể ừ ố ố ụ ị ơ ọ ươ đ c đ  t ch i tham gia t t ng tr ng tài. Khi đó, b  đ n đ ấ   ng nhiên m t

62

ề ự ả ệ ủ ả ế ấ ẫ ượ quy n t b o v  c a mình và quá trình gi i quy t tranh ch p v n đ ế   c ti n

hành.

ườ ề ẩ ị ơ ệ ạ ợ Ngoài ra, trong tr ề   ng h p b  đ n phát hi n vi ph m v  th m quy n

ế ụ ệ ố ụ ự ẫ ả ọ ọ ủ c a tr ng tài mà v n ti p t c th c hi n t ố    t ng tr ng tài và không ph n đ i

ờ ạ ữ ề ạ ả ấ ố ẩ   nh ng vi ph m trong th i h n 30 ngày nêu trên thì m t quy n ph n đ i th m

ề ạ ề ề ậ ặ ọ ọ ọ quy n tr ng tài t i tr ng tài ho c Tòa án v  sau (Đi u 13 Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i).

ố ượ ồ ơ ự ả ư ố ớ ồ ơ ệ ự ệ ệ ở S  l ng h  s  t b o v  th c hi n nh  đ i v i h  s  kh i ki n.

ệ ạ ơ 3.5. Đ n ki n l i (ph n t ả ố )

ị ơ ệ ạ ề ữ ấ ơ Ngoài ra, b  đ n cũng có quy n ki n l ề i nguyên đ n v  nh ng v n đ ề

ệ ạ ủ ị ơ ả ượ ụ ế ấ ơ có liên quan đ n v  tranh ch p. Đ n ki n l i c a b  đ n ph i đ ử c g i cho

ọ ườ ụ ấ ợ ượ ả Trung tâm tr ng tài. Trong tr ng h p v  tranh ch p đ c gi ế ằ   i quy t b ng

ệ ạ ơ ọ ả ử ộ ồ ọ ụ ệ Tr ng tài v  vi c, đ n ki n l i ph i g i cho H i đ ng tr ng tài và nguyên

ệ ạ ả ượ ả ự ả ể ờ ộ ộ ơ ơ đ n. Đ n ki n l i ph i đ c n p cùng th i đi m n p b n t ữ   ệ  b o v . Nh ng

ớ ơ ụ ụ ơ ị ớ ơ   ệ ủ quy đ nh nêu trên áp d ng v i đ n ki n c a nguyên đ n cũng áp d ng v i đ n

ệ ạ ủ ị ơ ki n l i c a b  đ n.

ờ ạ ể ừ ậ ượ ệ ạ ơ Trong th i h n 30 ngày, k  t ngày nh n đ c đ n ki n l i, nguyên

ả ử ả ự ả ệ ọ ườ ụ ợ ơ đ n ph i g i b n t b o v  cho trung tâm tr ng tài. Tr ng h p v  tranh

ượ ả ụ ệ ế ằ ọ ơ ấ ch p đ c gi i quy t b ng tr ng tài v  vi c, nguyên đ n ph i g i b n t ả ử ả ự

ộ ồ ị ơ ụ ữ ệ ả ọ ị ớ   b o v  cho h i đ ng tr ng tài và b  đ n. Nh ng quy đ nh nêu trên áp d ng v i

ệ ủ ị ơ ớ ả ự ả ệ ủ ụ ả ự ả b n t b o v  c a b  đ n cũng áp d ng v i b n t ơ    b o v  c a nguyên đ n.

ơ ả ủ ể ề ề ẩ ả ố ọ ơ ậ   V  ph n đ i th m quy n tr ng tài, c  b n nguyên đ n không th  ph  nh n

ự ề ẩ ả ọ ọ ơ ả th m quy n tr ng tài vì chính b n thân nguyên đ n là bên l a ch n gi ế   i quy t

ệ ạ ủ ế ấ ằ ọ ơ ộ tranh ch p b ng tr ng tài. Tuy nhiên, n u n i dung đ n ki n l ị ơ   i c a b  đ n

ượ ậ ạ ẫ ỏ ọ ơ v ủ t quá ph m vi th a thu n tr ng tài c a các bên thì nguyên đ n v n có th ể

ả ố ph n đ i.

63

ệ ạ ệ ả ế ơ ệ ạ ộ ồ ị ơ Khi b  đ n ki n l i thì vi c gi i quy t đ n ki n l ọ   i do h i đ ng tr ng

ả ệ ủ ế ơ ự ứ ệ ở ơ tài đang gi ả   i quy t đ n kh i ki n c a nguyên đ n th c hi n ch  không ph i

ộ ồ ậ ọ ớ thành l p h i đ ng tr ng tài m i.

ệ ạ ử ổ ổ ơ ở ơ ơ ệ 3.6. Rút đ n kh i ki n, đ n ki n l ở   i; s a đ i, b  sung đ n kh i

ệ ạ ệ ặ ả ự ả ệ ơ ki n, đ n ki n l i ho c b n t b o v

ướ ế ọ ộ ồ ọ Tr ề   c khi h i đ ng tr ng tài ra phán quy t tr ng tài, các bên có quy n

ệ ạ ủ ộ ồ ơ ở ơ ơ ệ rút đ n kh i ki n, đ n ki n l ọ   i c a mình. Khi các bên rút đ n, h i đ ng tr ng

ế ị ỉ ả ế ấ tài ra quy t đ nh đình ch  gi i quy t tranh ch p.

ố ụ ọ Ngoài ra, trong quá trình t ể ử ổ    t ng tr ng tài, các bên cũng có th  s a đ i,

ệ ạ ệ ơ ơ ả ự ả ệ ặ ọ ở ổ b  sung đ n kh i ki n, đ n ki n l i ho c b n t ộ ồ  b o v . H i đ ng tr ng tài

ử ổ ấ ằ ệ ế ề ậ ấ ổ có quy n không ch p nh n các s a đ i, b  sung này n u th y r ng vi c đó có

ể ị ạ ụ ế ệ ằ ọ th  b  l m d ng nh m gây khó khăn, trì hoãn vi c ra phán quy t tr ng tài

ặ ượ ụ ụ ủ ấ ạ ậ ỏ ho c v ọ t quá ph m vi c a th a thu n tr ng tài áp d ng cho v  tranh ch p.

ọ ậ ộ ồ 4. Thành l p h i đ ng tr ng tài

ộ ọ ộ ồ ứ ả ấ ọ H i đ ng tr ng tài ph i có ít nh t m t tr ng tài viên. Cách th c thành

ộ ồ ự ấ ạ ọ ọ ự   ọ ậ l p h i đ ng tr ng tài và l a ch n tr ng tài viên r t đa d ng: do các bên l a

ự ọ ọ ọ ườ ủ ị ầ ợ ch n, do các tr ng tài viên khác l a ch n (trong tr ủ   ng h p b u ch  t ch c a

ộ ọ ề ặ ồ ọ ườ ơ ộ ồ h i đ ng tr ng tài g m nhi u h n m t tr ng tài viên), ho c do ng ẩ   i có th m

ự ề ặ ọ quy n ho c Tòa án l a ch n.

ọ ầ ộ ồ 4.1. Thành ph n h i đ ng tr ng tài

ộ ồ ề ể ầ ặ ọ ồ ộ ọ   Thành ph n h i đ ng tr ng tài có th  bao g m m t ho c nhi u tr ng

ậ ủ ự ỏ ườ ọ tài viên theo s  th a thu n c a các bên (th ng là ba tr ng tài viên). Tr ngườ

ề ố ượ ả ậ ọ ợ h p các bên không có tho  thu n v  s  l ng tr ng tài viên thì ộ ồ   h i đ ng

ọ ồ ọ tr ng tài bao g m ba tr ng tài viên.

ọ ạ ọ ậ ộ ồ 4.2. Thành l p h i đ ng tr ng tài t i trung tâm tr ng tài

64

ắ ố ụ ế ặ ậ ả N u các bên không có tho  thu n khác ho c quy t c t ủ  t ng c a trung

ự ệ ậ ọ ọ ị ộ   tâm tr ng tài mà các bên l a ch n không quy đ nh khác thì vi c thành l p h i

ượ ự ệ ọ ồ đ ng tr ng tài đ ậ ụ ể ị c th c hi n theo quy đ nh pháp lu t, c  th :

ườ ọ ợ ­ Tr ng h p có ba tr ng tài viên:

ệ ả ở ơ ộ ọ ị ỉ ủ   ơ Khi n p đ n kh i ki n, nguyên đ n ph i ch  đ nh tr ng tài viên c a

ặ ề ọ ọ ị ỉ ị mình ho c đ  ngh  trung tâm tr ng tài ch  đ nh tr ng tài viên cho mình, nêu rõ

ỉ ủ ị ườ tên và đ a ch  c a ng i này.

ờ ạ ể ừ ậ ượ ệ ơ ở Trong th i h n 30 ngày, k  t ngày nh n đ c đ n kh i ki n và yêu

ử ế ị ơ ả ọ ọ ọ ọ   ọ ầ c u ch n tr ng tài viên do trung tâm tr ng tài g i đ n, b  đ n ph i ch n tr ng

ọ ế ủ ị ề ặ ị tài viên cho mình và báo cho trung tâm tr ng tài bi t ho c đ  ngh  ch  t ch

ị ơ ế ọ ọ ọ ọ ỉ ị trung tâm tr ng tài ch  đ nh tr ng tài viên. N u b  đ n không ch n tr ng tài

ị ủ ị ề ặ ọ ọ ỉ ị viên ho c không đ  ngh  ch  t ch trung tâm tr ng tài ch  đ nh tr ng tài viên, thì

ờ ạ ể ừ ả ờ ạ ủ ị ế trong th i h n b y ngày, k  t ngày h t th i h n 30 ngày, ch  t ch trung tâm

ị ơ ọ ọ ị ỉ tr ng tài ch  đ nh tr ng tài viên cho b  đ n.

ườ ờ ạ ị ơ ụ ề ấ ợ Tr ng h p v  tranh ch p có nhi u b  đ n thì trong th i h n 30 ngày,

ậ ượ ử ế ệ ơ ọ ở ể ừ k  t ngày nh n đ c đ n kh i ki n do trung tâm tr ng tài g i đ n, các b ị

ả ấ ấ ặ ầ ọ ố ọ ố ị ỉ ơ đ n ph i th ng nh t ch n tr ng tài viên ho c th ng nh t yêu c u ch  đ nh

ị ơ ọ ọ ượ ọ ế tr ng tài viên cho mình. N u các b  đ n không ch n đ c tr ng tài viên, thì

ờ ạ ể ừ ả ờ ạ ủ ị ế trong th i h n b y ngày, k  t ngày h t th i h n 30 ngày, ch  t ch trung tâm

ị ơ ọ ọ ỉ ị tr ng tài ch  đ nh tr ng tài viên cho các b  đ n.

ờ ạ ể ừ ượ Trong th i h n 15 ngày, k  t ọ  ngày các tr ng tài viên đ c các bên

ặ ọ ượ ủ ị ọ ọ ỉ ị ch n ho c đ c ch  t ch trung tâm tr ng tài ch  đ nh, các tr ng tài viên này

ộ ọ ộ ồ ờ ạ ủ ị ế ọ ầ b u m t tr ng tài viên khác làm ch  t ch h i đ ng tr ng tài. H t th i h n 15

ự ệ ệ ầ ượ ngày mà vi c b u không th c hi n đ ờ ạ c, thì trong th i h n 07 ngày, k  t ể ừ

ờ ạ ủ ị ủ ị ế ọ ị ỉ ộ ồ   ngày h t th i h n này, ch  t ch trung tâm tr ng tài ch  đ nh ch  t ch h i đ ng

ọ tr ng tài.

ườ ợ ­ Tr ộ ọ ng h p có m t tr ng tài viên:

65

ụ ế ấ ậ ỏ ọ ộ ấ   N u các bên th a thu n v  tranh ch p do m t tr ng tài viên duy nh t

ả ư ế ọ ượ ờ ạ ọ gi i quy t nh ng không ch n đ c tr ng tài viên trong th i h n 30 ngày, k ể

ừ ậ ượ ầ ủ ệ ặ ộ ơ ở t ị ơ  ngày b  đ n nh n đ c đ n kh i ki n, thì theo yêu c u c a m t ho c các

ể ừ ậ ượ ủ ị ầ ờ ạ bên và trong th i h n 15 ngày, k  t ngày nh n đ c yêu c u, ch  t ch trung

ẽ ỉ ấ ọ ọ ị tâm tr ng tài s  ch  đ nh tr ng tài viên duy nh t.

ậ ộ ồ ọ ụ ệ 4.3. Thành l p h i đ ng tr ng tài v  vi c

ệ ế ậ ậ ỏ ộ ồ   N u các bên không có th a thu n khác thì vi c thành l p h i đ ng

ụ ệ ượ ọ ự ệ tr ng tài v  vi c đ ậ ụ ể ị c th c hi n theo quy đ nh pháp lu t, c  th :

ườ ọ ợ ­ Tr ng h p có ba tr ng tài viên:

ủ ệ ả ở ơ ơ ị Trong đ n kh i ki n c a mình, nguyên đ n ph i nêu rõ tên và đ a ch ỉ

ơ ọ ọ ủ c a ng ườ ượ i đ c nguyên đ n ch n làm tr ng tài viên.

ờ ạ ể ừ ậ ượ ở ơ Trong th i h n 30 ngày, k  t ị ơ  ngày b  đ n nh n đ ệ   c đ n kh i ki n

ị ơ ả ơ ọ ọ ơ   ủ c a nguyên đ n, b  đ n ph i ch n tr ng tài viên và thông báo cho nguyên đ n

ế ọ ọ ườ ụ ề ợ bi t tr ng tài viên mà mình ch n. Tr ị ơ   ấ ng h p v  tranh ch p có nhi u b  đ n,

ờ ạ ị ơ ả ấ ố ọ ọ thì các b  đ n ph i th ng nh t ch n tr ng tài viên trong th i h n 30 ngày, k ể

ừ ậ ượ ủ ệ ệ ơ ở ơ t ngày nh n đ c đ n kh i ki n c a nguyên đ n và các tài li u kèm theo.

ề ọ ị ơ ế ơ N u (các) b  đ n không thông báo cho nguyên đ n v  tr ng tài viên mà mình

ờ ạ ọ ỏ ậ   ự l a ch n trong th i h n 30 ngày nói trên và các bên cũng không có th a thu n

ề ệ ự ề ầ ọ ọ ơ khác v  vi c l a ch n tr ng tài viên thì nguyên đ n có quy n yêu c u Tòa án

ề ẩ ọ ị ỉ có th m quy n ch  đ nh tr ng tài viên.

ờ ạ ể ừ ượ ọ Trong th i h n 15 ngày, k  t ngày đ c các bên ch n ho c đ ặ ượ Tòa c

ỉ ầ ọ ọ ị án  ch  đ nh, các tr ng tài viên b u m t ộ tr ng tài viên khác làm ủ ị ch  t ch h iộ

ọ ườ ầ ợ ượ ủ ị ọ ồ đ ng tr ng tài. Trong tr ng h p không b u đ ộ ồ c ch  t ch h i đ ng tr ng tài

ề ả ầ ậ và các bên không có tho  thu n khác thì các bên có quy n yêu c u Tòa án có

ộ ồ ề ẩ ọ ỉ ị ủ ị th m quy n ch  đ nh ch  t ch h i đ ng tr ng tài.

ườ ợ ­ Tr ộ ọ ng h p có m t tr ng tài viên:

66

ủ ệ ả ở ơ ơ ị Trong đ n kh i ki n c a mình, nguyên đ n ph i nêu rõ tên và đ a ch ỉ

ề ơ ọ ị ị ủ c a ng ườ ượ i đ ỉ c nguyên đ n đ  ngh  ch  đ nh làm tr ng tài viên.

ờ ạ ể ừ ậ ượ ơ Trong th i h n 30 ngày k  t ị ơ  ngày b  đ n nh n đ ệ   ở c đ n kh i ki n,

ấ ố ọ ượ ể ỏ ọ ế n u các bên không th ng nh t ch n đ ậ   c tr ng tài viên thì có th  th a thu n

ế ầ ọ ộ ọ ỉ ị yêu c u m t trung tâm tr ng tài ch  đ nh tr ng tài viên. N u các bên cũng

ạ ượ ầ ủ ậ ặ ỏ ộ không đ t đ c th a thu n này thì theo yêu c u c a m t ho c các bên, Tòa án

ề ẩ ấ ọ ị ỉ có th m quy n ch  đ nh tr ng tài viên duy nh t.

ộ ố ấ ề ề ọ ự ọ ­ M t s  v n đ  v  tr ng tài viên do Tòa án l a ch n:

ề ẩ (a) Tòa án có th m quy n:

ườ ậ ự ụ ể ợ ọ Tr ỏ ng h p các bên đã có th a thu n l a ch n m t ộ Tòa án c  th  thì

ề ượ ự ọ ẩ Tòa án có th m quy n là Tòa án đ c các bên l a ch n.

ườ ậ ự ợ ọ ỏ Tr ng h p các bên không có th a thu n l a ch n Tòa án thì Tòa án có

ặ ơ ơ ư ị ơ ế ề ẩ ủ ị ơ th m quy n là Tòa án n i c  trú c a b  đ n n u b  đ n là cá nhân ho c n i có

ụ ở ủ ị ơ ị ơ ế ổ ứ ườ ị ơ ợ tr  s  c a b  đ n n u b  đ n là t ch c. Tr ề   ng h p có nhi u b  đ n thì Tòa

ụ ở ủ ặ ơ ơ ư ề ẩ ộ án có th m quy n là Tòa án n i c  trú ho c n i có tr  s  c a m t trong các b ị

ườ ơ ư ụ ở ở ướ ị ơ ặ ợ ơ đ n đó. Tr ng h p b  đ n có n i c  trú ho c tr  s n c ngoài thì Tòa án

ụ ở ủ ặ ơ ơ ư ề ẩ ơ có th m quy n là Tòa án n i c  trú ho c n i có tr  s  c a nguyên đ n.

ị ỉ (b) Quy trình ch  đ nh:

ậ ọ ề ả ươ ờ ạ ạ ị Kho n 5 Đi u 41 Lu t tr ng tài th ng m i quy đ nh trong th i h n 07

ể ừ ậ ượ ề ệ ủ ầ ọ ị ỉ ngày, k  t ngày nh n đ c yêu c u c a các bên v  vi c ch  đ nh tr ng tài

ề ẩ ả ẩ ộ ỉ ị viên, Chánh án Tòa án có th m quy n ph i phân công m t th m phán ch  đ nh

ư ệ ọ ị tr ng tài viên và thông báo cho các bên. Tuy nhiên hi n nay ch a có quy đ nh

ể ẩ ả ị ỉ ọ   ề ủ ụ ụ ể v  th  t c c  th  mà th m phán ph i tuân theo đ  xem xét và ch  đ nh tr ng

ự ế ễ ề ặ ể ả ậ ờ ậ tài viên. Vì v y trên th c t có th  n y sinh ch m tr  v  m t th i gian.

ổ ọ 4.4. Thay đ i tr ng tài viên

ườ ổ ọ ợ a) Các tr ng h p thay đ i tr ng tài viên:

67

ề ả ậ ọ ươ ạ ọ ị Kho n 1 Đi u 42 Lu t tr ng tài th ng m i quy đ nh tr ng tài viên

ả ừ ả ế ề ấ ầ ph i t ố  ch i gi ổ   i quy t tranh ch p và các bên có quy n yêu c u thay đ i

ọ ả ế ấ ườ ợ tr ng tài viên gi i quy t tranh ch p trong các tr ọ ng h p tr ng tài viên:

ườ ặ ườ ạ ệ ủ ộ ­ Là ng i thân thích ho c là ng i đ i di n c a m t bên;

ợ ụ ấ ­ Có l i ích liên quan trong v  tranh ch p;

ứ ọ ư ấ ­ Có căn c  rõ ràng cho th y tr ng tài viên không vô t , khách quan;

ả ườ ạ ậ ư ủ ấ ứ ệ ­ Đã là hòa gi i viên, ng i đ i di n, lu t s  c a b t c  bên nào tr ướ   c

ư ụ ấ ả ế ạ ọ ừ ườ ượ khi đ a v  tranh ch p đó ra gi i quy t t i tr ng tài, tr  tr ợ ng h p đ c các

ằ ậ ấ ả bên ch p thu n b ng văn b n.

ậ ọ ề ả ươ ạ Ngoài ra, theo kho n 6 Đi u 42 Lu t tr ng tài th ng m i, trong tr ườ   ng

ự ệ ấ ả ặ ở ạ ọ ợ h p vì s  ki n b t kh  kháng ho c tr ng i khách quan mà tr ng tài viên

ể ế ụ ả ế ấ ổ ị không th  ti p t c tham gia gi ặ i quy t tranh ch p ho c b  thay đ i thì cũng

ủ ụ ươ ổ ọ ỉ ị ch  đ nh thay đ i tr ng tài viên theo th  t c t ng t ự .

ổ ọ ạ ọ b) Quy trình thay đ i tr ng tài viên t i trung tâm tr ng tài:

ể ừ ượ ặ ượ ọ ả ọ ỉ ị K  t khi đ c ch n ho c đ c ch  đ nh, tr ng tài viên ph i thông báo

ộ ồ ả ặ ọ ọ ằ b ng văn b n cho trung tâm tr ng tài ho c h i đ ng tr ng tài và các bên v ề

ữ ế ưở ế ư ủ nh ng tình ti ể ả t có th   nh h ng đ n tính khách quan, vô t ế    c a mình. N u

ọ ộ ườ ả ừ ợ ộ tr ng tài viên thu c m t trong các tr ng h p nêu trên thì ph i t ố  ch i gi ả   i

ế ế ấ ọ ừ ố ề quy t tranh ch p. N u tr ng tài viên không t ch i thì các bên có quy n yêu

ổ ọ ủ ụ ầ c u thay đ i tr ng tài viên theo th  t c sau:

ộ ồ ư ế ọ ượ ệ ậ ọ ổ N u h i đ ng tr ng tài ch a đ c thành l p, vi c thay đ i tr ng tài

ế ị ủ ị ề ả ọ ậ ọ   viên do ch  t ch trung tâm tr ng tài quy t đ nh (kho n 3 Đi u 42 Lu t tr ng

ươ ạ tài th ng m i).

ộ ồ ế ọ ượ ổ ọ ệ ậ N u h i đ ng tr ng tài đã đ c thành l p, vi c thay đ i tr ng tài viên

ạ ủ ộ ồ ế ị ọ ườ do các thành viên còn l i c a h i đ ng tr ng tài quy t đ nh. Trong tr ợ   ng h p

ạ ủ ộ ồ ế ị ọ ượ các thành viên còn l i c a h i đ ng tr ng tài không quy t đ nh đ ặ   c ho c

68

ấ ừ ọ ọ ả ế n u các tr ng tài viên hay tr ng tài viên duy nh t t ố  ch i gi ế i quy t tranh

ề ệ ế ị ủ ị ấ ọ ọ ổ ch p, ch  t ch trung tâm tr ng tài quy t đ nh v  vi c thay đ i tr ng tài viên

ậ ọ ề ả ươ ạ (kho n 3 Đi u 42 Lu t tr ng tài th ng m i).

ế ị ế ị ế ị ủ ị Khi ch  t ch trung tâm ra quy t đ nh thì quy t đ nh này là quy t đ nh

ề ế ạ ả ặ ố ị ậ ọ   cu i cùng, không b  khi u n i ho c kháng cáo. (kho n 5 Đi u 42 Lu t tr ng

ươ ạ tài th ng m i).

ổ ọ ạ ọ c) Quy trình thay đ i tr ng tài viên t ụ ệ : i tr ng tài v  vi c

ố ớ ụ ụ ệ ộ ồ ấ ọ ả Đ i v i v  tranh ch p do h i đ ng tr ng tài v  vi c gi ệ   ế i quy t, vi c

ọ ổ ạ ủ ộ ồ ọ ẽ thay đ i tr ng tài viên s  do các thành viên còn l i c a h i đ ng tr ng tài

ế ị ườ ợ ạ ủ ộ ồ ọ quy t đ nh. Trong tr ng h p các thành viên còn l i c a h i đ ng tr ng tài

ế ị ượ ặ ế ọ ọ không quy t đ nh đ ấ   c ho c n u các tr ng tài viên hay tr ng tài viên duy nh t

ừ ả ờ ạ ể ừ ế ấ t ố  ch i gi i quy t tranh ch p, thì trong th i h n 15 ngày, k  t ậ    ngày nh n

ượ ầ ủ ủ ặ ặ ộ ọ ộ đ c yêu c u c a m t ho c các tr ng tài viên nói trên, c a m t ho c các bên

ề ấ ẩ ẩ ộ ế   tranh ch p, Chánh án toà án có th m quy n phân công m t th m phán quy t

ậ ọ ổ ọ ề ệ ề ả ị đ nh v  vi c thay đ i tr ng tài viên (kho n 4 Đi u 42 Lu t tr ng tài th ươ   ng

m i).ạ

ề ẩ ặ ậ ỏ Tòa án có th m quy n là Tòa án do các bên th a thu n ho c, tr ườ   ng

ơ ộ ồ ậ ỏ ọ ả ợ h p không có th a thu n, là Tòa án n i h i đ ng tr ng tài gi ế i quy t tranh

ậ ọ ề ả ấ ươ ạ ch p (kho n 2 Đi u 7 Lu t tr ng tài th ng m i).

ế ị ủ ế ẽ ố ị ạ   ế ị Quy t đ nh c a Tòa án s  là quy t đ nh cu i cùng, không b  khi u n i

ậ ọ ề ả ặ ươ ạ ho c kháng cáo (kho n 5 Đi u 42 Lu t tr ng tài th ng m i).

ổ ọ ế ụ ủ ụ ọ d) Ti p t c th  t c tr ng tài sau khi thay đ i tr ng tài viên:

ủ ế ả Sau khi tham kh o ý ki n c a các bên, ọ ộ ồ h i đ ng tr ng tài m i đ ớ ượ   c

ể ậ ạ ữ ề ượ ư ạ thành l p có th  xem xét l ấ i nh ng v n đ  đã đ c đ a ra t ọ   i các phiên h p

ả ộ ồ ế ọ ướ ề ả gi i quy t tranh ch p c a ấ ủ h i đ ng tr ng tài tr c đó ậ    (kho n 7 Đi u 42 Lu t

ọ ươ ạ tr ng tài th ng m i).

69

ủ ụ ệ ự ủ ả 5. Th  t c xem xét s ự ồ ạ  t n t ỏ   i, hi u l c, tính kh  thi c a th a

ề ủ ộ ồ ọ ọ ẩ ậ thu n tr ng tài và th m quy n c a h i đ ng tr ng tài

ộ ồ ủ ọ ề ẩ 5.1. Th m quy n xem xét c a H i đ ng tr ng tài

ố ụ ơ ọ ọ ỉ Trong quá trình t ộ ồ  t ng tr ng tài, ch  có h i đ ng tr ng tài là c  quan

ượ ề ủ ệ ẩ ỉ ầ đ u tiên đ c xem xét th m quy n c a chính mình. Tòa án ch  can thi p sau

ộ ồ ề ấ ế ị ư ề ọ ộ khi h i đ ng tr ng tài đã ra quy t đ nh v  v n đ  này nh ng m t bên không

ế ị ớ ồ đ ng ý v i quy t đ nh đó.

ướ ộ ồ ụ ẽ ấ ộ ọ Tr ả   c khi xem xét n i dung v  tranh ch p, h i đ ng tr ng tài s  ph i

ệ ự ủ ậ ậ ỏ ọ ỏ ọ ể ự   xem xét hi u l c c a th a thu n tr ng tài; th a thu n tr ng tài có th  th c

ượ ề ủ ườ ệ hi n đ ẩ c hay không và xem xét th m quy n c a mình. Trong tr ợ ng h p v ụ

ề ệ ộ ả ế ủ ế ọ ẩ vi c thu c th m quy n gi ộ ồ i quy t c a mình thì h i đ ng tr ng tài ti n hành

ả ế ấ ườ ề ẩ ợ ả gi i quy t tranh ch p. Tr ộ ng h p không thu c th m quy n gi ế ủ   i quy t c a

ệ ậ ặ ậ ọ ỏ ỏ ọ ị mình, th a thu n tr ng tài vô hi u ho c xác  đ nh rõ th a thu n tr ng tài

ệ ượ ộ ồ ế ị ỉ ệ ọ ể ự không th  th c hi n đ c thì h i đ ng tr ng tài quy t đ nh đình ch  vi c gi ả   i

ế ế ề ả ậ ọ quy t và thông báo ngay cho các bên bi t (kho n 1 Đi u 43 Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i).

ộ ồ ế ị ủ ọ ế ạ 5.2. Khi u n i quy t đ nh c a H i đ ng tr ng tài

ả ộ ồ ệ ế ế ấ ọ Trong quá trình gi i quy t tranh ch p, n u phát hi n h i đ ng tr ng tài

ượ ạ ớ ộ ồ ề ế ể ẩ ọ v ộ   t quá th m quy n, các bên có th  khi u n i v i h i đ ng tr ng tài. H i

ế ị ề ệ ả ọ ậ   ồ đ ng tr ng tài có trách nhi m xem xét, quy t đ nh (kho n 2 Đi u 43 Lu t

ọ ươ ạ tr ng tài th ng m i).

ườ ế ị ủ ợ ồ ớ Trong tr ộ ồ   ng h p không đ ng ý v i quy t đ nh nói trên c a h i đ ng

ờ ạ ể ừ ệ ọ ậ ượ ế ị tr ng tài, trong th i h n 05 ngày làm vi c, k  t ngày nh n đ c quy t đ nh

ử ơ ộ ồ ề ầ ọ ẩ   ủ c a h i đ ng tr ng tài, các bên có quy n g i đ n yêu c u toà án có th m

ề ạ ộ ồ ế ị ủ ế ạ quy n xem xét l ả   ọ i quy t đ nh c a h i đ ng tr ng tài. Bên khi u n i ph i

ộ ồ ệ ề ế ả ạ ờ ọ ồ đ ng th i thông báo vi c khi u n i cho h i đ ng tr ng tài (kho n 1 Đi u 44

ậ ọ ươ ạ Lu t tr ng tài th ng m i).

70

ự ề ẩ ặ ọ ơ   ấ ỉ Tòa án có th m quy n là Tòa án c p t nh do các bên l a ch n ho c n i

ậ ọ ế ị ề ọ ươ ạ ộ ồ h i đ ng tr ng tài ra quy t đ nh (Đi u 7 Lu t tr ng tài th ng m i).

ủ ế ữ ế ạ ả ơ ộ Đ n khi u n i ph i có nh ng n i dung ch  y u sau đây:

ế ạ ơ (a) Ngày, tháng, năm làm đ n khi u n i;

ế ạ ị ỉ ủ (b) Tên và đ a ch  c a bên khi u n i;

ầ ộ và (c) N i dung yêu c u

ệ ế ả ạ ậ ả ả ơ ơ ở ọ   Đ n khi u n i ph i kèm theo b n sao đ n kh i ki n, tho  thu n tr ng

ộ ồ ế ị ủ ọ ườ ấ ờ ợ tài, quy t đ nh c a H i đ ng tr ng tài. Tr ng h p gi y t ằ    kèm theo b ng

ế ướ ế ệ ượ ứ ự ti ng n ả ị c  ngoài thì  ph i d ch ra ti ng Vi t và đ c  ch ng th c  h p  l ợ ệ

ậ ọ ề ả ươ ạ (kho n 3 Đi u 44 Lu t tr ng tài th ng m i).

ờ ạ ể ừ ệ ậ ượ ơ ế Trong th i h n 05 ngày làm vi c, k  t ngày nh n đ ạ   c đ n khi u n i,

ề ẩ ẩ ộ ả Chánh án toà án có th m quy n phân công m t th m phán xem xét, gi ế   i quy t

ầ ư ế ạ ả ế ơ ế ạ ơ đ n khi u n i. C n l u ý là trong khi Tòa án gi ộ   i quy t đ n khi u n i, h i

ể ế ụ ẫ ọ ả ề ế ả ấ ồ đ ng tr ng tài v n có th  ti p t c gi i quy t tranh ch p (kho n 4, 5 Đi u 44

ậ ọ ươ ạ Lu t tr ng tài th ng m i).

ờ ạ ể ừ ệ ượ Trong th i h n 10 ngày làm vi c, k  t ngày đ ẩ   c phân công, th m

ộ ồ ế ị ế ị ể ả ẩ ọ   phán ph i xem xét, quy t đ nh. Th m phán có th  quy t đ nh h i đ ng tr ng

ề ặ ẩ ườ ế ị ợ tài có ho c không có th m quy n. Trong tr ng h p toà án quy t đ nh v ụ

ộ ồ ủ ề ẩ ấ ộ ọ ỏ   tranh ch p không thu c th m quy n c a h i đ ng tr ng tài, không có th a

ệ ậ ậ ặ ậ ọ ỏ ỏ ọ ọ thu n tr ng tài, th a thu n tr ng tài vô hi u ho c th a thu n tr ng tài không

ể ự ệ ượ ộ ồ ế ị ỉ ả ọ th  th c hi n đ c, H i đ ng tr ng tài ra quy t đ nh đình ch  gi ế i quy t tranh

ụ ệ ề ế ả ấ ậ ở ch p. N u không có tho  thu n khác, các bên có quy n kh i ki n v  tranh

ệ ấ ờ ở ượ ị ị ệ ch p ra toà án. Th i hi u kh i ki n ra toà án đ ủ   c xác đ nh theo quy đ nh c a

ậ ờ ừ ệ ạ ọ ở pháp lu t. Th i gian t ơ  ngày nguyên đ n kh i ki n t ế   i tr ng tài đ n ngày toà

ế ị ụ ả ế ụ ệ ấ ờ án ra quy t đ nh th  lý gi ở   i quy t v  tranh ch p không tính vào th i hi u kh i

ề ẩ ộ ồ ế ị ủ ủ ề ệ ọ ki n. Quy t đ nh nói trên c a toà án v  th m quy n c a h i đ ng tr ng tài,

ệ ủ ệ ự ư ự ả ậ ỏ ọ ự ồ ạ s  t n t i và hi u l c, cũng nh  kh  năng th c hi n c a th a thu n tr ng tài

71

ậ ọ ề ả ố ị ị là cu i cùng, không b  kháng cáo, kháng ngh  (kho n 4 Đi u 44 Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i).

ự ệ ứ ứ ứ 6. Xác minh s  vi c ­ Ch ng c  và nhân ch ng

ả ộ ồ ế ề ấ ọ Trong quá trình gi ặ   i quy t tranh ch p, h i đ ng tr ng tài có quy n g p

ổ ớ ặ ủ ớ ự ứ ặ ằ ho c trao đ i v i các bên v i s  có m t c a bên kia b ng các hình th c thích

ể ỏ ụ ề ấ ấ ợ h p đ  làm sáng t ộ ồ   ế  các v n đ  có liên quan đ n v  tranh ch p. H i đ ng

ể ự ọ ầ ủ ặ ặ ộ tr ng tài có th  t mình ho c theo yêu c u c a m t ho c các bên tìm hi u s ể ự

ệ ừ ườ ặ ủ ớ ự ứ ặ vi c t ng i th  ba, v i s  có m t c a các bên ho c sau khi đã thông báo

ế ậ ọ ề ươ ạ cho các bên bi t (Đi u 45 Lu t tr ng tài th ng m i).

ề ế ấ ị ế ứ ủ ứ Liên quan đ n v n đ  các xác đ nh làm rõ tình ti t, ch ng c  c a v ụ

ệ ươ ạ ị ướ ườ ị ậ ọ vi c, Lu t tr ng tài th ng m i quy đ nh theo h ng tăng c ng v  trí, vai trò

ộ ồ ứ ứ ệ ế ậ ọ ủ ộ ủ c a h i đ ng tr ng tài trong vi c ch  đ ng ti n hành thu th p ch ng c  và

ỗ ợ ộ ồ ứ ủ ệ ậ ọ ị ứ xác đ nh trách nhi m c a Tòa án h  tr  h i đ ng tr ng tài thu th p ch ng c .

ứ 6.1. Ch ng cứ

ộ ồ ứ ậ ọ ứ a) H i đ ng tr ng tài thu th p ch ng c :

ự ệ ữ ứ ứ ề ượ ậ Ch ng c  là thông tin v  nh ng s  ki n đ ứ   c thu th p, nghiên c u

ả ế ế ấ ọ trong quá trình gi i quy t tranh ch p, giúp tr ng tài ban hành phán quy t đúng

ớ ụ ệ ề ấ ả ậ ị ắ đ n v i v  vi c tranh ch p. Kho n 1 Đi u 46 Lu t TTTM quy đ nh các bên

ộ ồ ứ ứ ụ ể ề ấ ọ ứ   có quy n và nghĩa v  cung c p ch ng c  cho h i đ ng tr ng tài đ  ch ng

ự ệ ế ậ ấ ộ minh các s  vi c có liên quan đ n n i dung đang tranh ch p. Lu t không quy

ộ ồ ủ ộ ầ ẩ ọ ấ   ề ị đ nh h i đ ng tr ng tài có th m quy n ch  đ ng yêu c u các bên cung c p

ứ ể ả ủ ứ ứ ứ ế ấ ch ng c  tuy nhiên n u có bên nào không cung c p đ  ch ng c  đ  b o v ệ

ủ ể ấ ấ ươ ề quan đi m c a mình trong v n đ  đang có tranh ch p thì bên đó đ ng nhiên

ọ ả ế ụ ệ ị ấ ợ b  b t l i trong quá trình tr ng tài gi ầ   i quy t v  vi c. Ngoài ra, khi có yêu c u

ộ ồ ề ặ ầ ộ ườ ọ ủ c a m t ho c các bên, h i đ ng tr ng tài cũng có quy n yêu c u ng i làm

ứ ệ ệ ế ấ ả ế ch ng cung c p thông tin, tài li u có liên quan đ n vi c gi ấ   i quy t tranh ch p

ậ ọ ề ả ươ ạ (kho n 2 Đi u 46 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

72

ứ ậ ứ b) Tòa án thu th p ch ng c :

ườ ộ ồ ụ ặ ợ ọ Trong tr ộ ng h p h i đ ng tr ng tài, m t ho c các bên đã áp d ng các

ệ ầ ế ể ể ự ứ ẫ ậ bi n pháp c n thi ứ t đ  thu th p ch ng c  mà v n không th  t ậ    mình thu th p

ượ ể ử ề ề ả ẩ ầ ơ ị đ c thì có th  g i văn b n đ  ngh  toà án có th m quy n yêu c u c  quan,

ọ ượ ệ ấ ượ ượ ổ ứ t ch c, cá nhân cung c p tài li u đ c đ c, nghe đ c, nhìn đ ệ   ặ c ho c hi n

ụ ề ế ấ ả ả ộ ị ậ v t khác liên quan đ n v  tranh ch p. Văn b n đ  ngh  ph i nêu rõ n i dung

ả ế ạ ọ ứ ầ ứ ậ ụ ệ v  vi c đang gi i quy t t i tr ng tài, ch ng c  c n thu th p, lý do không thu

ượ ỉ ủ ơ ị ổ ứ ư ả ậ th p đ c, tên, đ a ch  c a c  quan, t ch c, cá nhân đang qu n lý, l u gi ữ

ậ ọ ứ ầ ứ ề ậ ươ ả ch ng c  c n thu th p đó (kho n 5 Đi u 46 Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

2010).

ự ế ề ẩ ặ ọ Tòa án có th m quy n là tòa do các bên l a ch n ho c, n u các bên

ứ ầ ề ậ ậ ỏ ơ ậ ọ   ứ không có th a thu n, Tòa án n i có ch ng c  c n thu th p (Đi u 7 Lu t tr ng

ươ ạ tài th ng m i năm 2010).

ờ ạ ể ừ ệ ậ ượ Trong th i h n 07 ngày làm vi c, k  t ngày nh n đ ơ   ả c văn b n, đ n

ứ ứ ề ậ ầ ẩ ộ   yêu c u thu th p ch ng c , Chánh án Tòa án có th m quy n phân công m t

ẩ ả ờ ạ ứ ứ ế ậ ầ Th m phán xem xét, gi i quy t yêu c u thu th p ch ng c . Trong th i h n 05

ể ừ ệ ượ ẩ ả ả ngày làm vi c, k  t ngày đ c phân công, Th m phán ph i có văn b n yêu

ổ ứ ư ả ữ ứ ứ ấ ơ ầ c u c  quan, t ch c, cá nhân đang qu n lý, l u gi cung c p ch ng c  cho

ể ự ử ệ ệ ể ả ấ ứ   Tòa án và g i văn b n đó cho Vi n ki m sát cùng c p đ  th c hi n ch c

ủ ụ ệ ậ ị năng, nhi m v  theo quy đ nh c a pháp lu t.

ơ ổ ư ứ ả ữ ứ C  quan, t ch c, cá nhân đang qu n lý, l u gi ứ    ch ng c  có trách

ầ ủ ị ầ ủ ứ ứ ệ ấ ờ ờ   nhi m cung c p đ y đ , k p th i ch ng c  theo yêu c u c a Tòa án trong th i

ể ừ ậ ượ ầ ạ h n 15 ngày, k  t ngày nh n đ c yêu c u.

ờ ạ ể ừ ệ ậ ượ ứ ứ Trong th i h n 05 ngày làm vi c, k  t ngày nh n đ c ch ng c  do

ổ ứ ộ ồ ấ ả ơ c  quan, t ọ    ch c, cá nhân cung c p, Tòa án ph i thông báo cho h i đ ng tr ng

ầ ế ể ế ứ ệ ậ tài, bên yêu c u bi ứ t đ  ti n hành vi c giao nh n ch ng c .

73

ườ ờ ạ ợ ơ ị ổ ứ Tr ng h p quá th i h n quy đ nh mà c  quan, t ch c, cá nhân không

ứ ứ ấ ầ ả ộ ồ   cung c p ch ng c  theo yêu c u thì Tòa án ph i thông báo ngay cho h i đ ng

ầ ọ ế ồ ầ ờ ơ ổ ứ tr ng tài, bên yêu c u bi ả t đ ng th i có văn b n yêu c u c  quan, t ch c có

ủ ử ề ề ẩ ả ậ ị ậ ọ   th m quy n x  lý theo quy đ nh c a pháp lu t (kho n 6 Đi u 46 Lu t tr ng

ươ ạ tài th ng m i năm 2010).

ử ụ ứ ứ c) Đánh giá và s  d ng ch ng c :

ứ ộ ồ ứ ọ ự ặ Khi đánh giá ch ng c , h i đ ng tr ng tài t ầ    mình ho c theo yêu c u

ư ề ặ ả ầ ộ ị ị ủ c a m t ho c các bên, có quy n tr ng c u giám đ nh, đ nh giá tài s n trong

ứ ệ ể ấ ả ộ ồ ế ấ ụ v  tranh ch p đ  làm căn c  cho vi c gi ọ   i quy t tranh ch p. H i đ ng tr ng

ự ầ ủ ề ặ ặ ộ tài cũng, t ấ    mình ho c theo yêu c u c a m t ho c các bên, có quy n tham v n

ế ủ ườ ợ ị ị ý ki n c a các chuyên gia. Trong các tr ng h p này, phí giám đ nh, đ nh giá

ầ ầ ị ị và chi phí chuyên gia do bên yêu c u giám đ nh, đ nh giá và bên yêu c u tham

ộ ồ ặ ọ ổ ấ ạ ứ v n t m  ng ho c do h i đ ng tr ng tài phân b .

ộ ồ ơ ở ứ ứ ế ọ H i đ ng tr ng tài ra phán quy t trên c  s  các ch ng c  có trong h ồ

ộ ồ ứ ứ ứ ế ọ ấ ơ s . N u ch ng c  do các bên cung c p mà h i đ ng tr ng tài căn c  vào đó

ế ả ạ ể ị ủ ể đ  ra phán quy t là gi ế ọ  m o thì phán quy t tr ng tài có th  b  h y.

ườ ứ 6.2. Ng i làm ch ng

ệ ậ ộ ồ ọ ườ ứ a) H i đ ng tr ng tài tri u t p ng i làm ch ng:

ậ ọ ị ươ ạ ọ ủ Theo quy đ nh c a Lu t tr ng tài th ể ệ ậ   ng m i, tr ng tài có th  tri u t p

ườ ủ ứ ư ả ặ ộ ỉ ng ầ i làm ch ng, nh ng ch  khi có yêu c u c a m t ho c các bên. Kho n 1

ậ ọ ề ươ ầ ủ ặ ạ ộ ị Đi u 47 Lu t tr ng tài th ng m i quy đ nh: theo yêu c u c a m t ho c các

ầ ấ ế ộ ồ ề ầ ọ ườ bên và xét th y c n thi t, h i đ ng tr ng tài có quy n yêu c u ng i làm

ặ ạ ứ ọ ả ế ườ ch ng có m t t i phiên h p gi ấ i quy t tranh ch p. Chi phí cho ng i làm

ệ ậ ứ ầ ườ ứ ặ ị ch ng do bên yêu c u tri u t p ng ộ ồ   i làm ch ng ch u ho c do H i đ ng

ọ ổ tr ng tài phân b .

ệ ậ ườ ứ b) Tòa án tri u t p ng i làm ch ng:

74

ườ ườ ượ ệ ậ ộ ồ ọ Tr ợ ng h p ng ứ i làm ch ng đã đ ợ   c h i đ ng tr ng tài tri u t p h p

ư ệ ế ọ ệ l ắ    mà không đ n phiên h p nh ng không có lý do chính đáng và vi c v ng

ặ ủ ọ ệ ở ả ộ ồ ế ấ ọ ả m t c a h  gây c n tr  cho vi c gi i quy t tranh ch p, thì h i đ ng tr ng tài

ệ ậ ế ị ề ề ả ị ườ ẩ ử g i văn b n đ  ngh  Tòa án có th m quy n ra quy t đ nh tri u t p ng i làm

ộ ồ ủ ứ ế ả ả ọ ộ ọ ch ng đ n phiên h p c a h i đ ng tr ng tài. Văn b n ph i nêu rõ n i dung

ượ ả ế ạ ỉ ủ ọ ọ ị ườ ụ ệ v  vi c đang đ c gi i quy t t i tr ng tài; h , tên, đ a ch  c a ng i làm

ệ ậ ứ ườ ứ ể ờ ị ườ ầ ch ng; lý do c n tri u t p ng i làm ch ng; th i gian, đ a đi m ng i làm

ứ ầ ả ặ ch ng c n ph i có m t.

ự ế ề ẩ ặ ọ Tòa án có th m quy n là tòa do các bên l a ch n ho c, n u các bên

ơ ư ủ ậ ỏ ườ ứ ề không có th a thu n, Tòa án n i c  trú c a ng ậ   i làm ch ng (Đi u 7 Lu t

ọ ươ ạ tr ng tài th ng m i).

ờ ạ ể ừ ệ ậ ượ ả Trong th i h n 07 ngày làm vi c, k  t ngày nh n đ c văn b n đ ề

ườ ộ ồ ứ ủ ị ệ ậ ngh  tri u t p ng ọ i làm ch ng c a h i đ ng tr ng tài, Chánh án Tòa án có

ề ẩ ẩ ả ế ộ th m quy n phân công m t th m phán xem xét, gi ệ ậ   ầ i quy t yêu c u tri u t p

ườ ờ ạ ể ừ ứ ệ ượ ng i làm ch ng. Trong th i h n 05 ngày làm vi c, k  t ngày đ c phân

ệ ậ ế ị ẩ ả ườ ứ công, th m phán ph i ra quy t đ nh tri u t p ng i làm ch ng.

ệ ậ ế ị ườ ộ ồ ứ ả Quy t đ nh tri u t p ng ọ   i làm ch ng ph i ghi rõ tên h i đ ng tr ng

ệ ậ ầ ườ ứ ấ ộ ọ tài yêu c u tri u t p ng ị   ụ i làm ch ng; n i dung v  tranh ch p; h , tên, đ a

ườ ứ ể ờ ị ườ ứ ả ỉ ủ ch  c a ng i làm ch ng; th i gian, đ a đi m ng ặ   i làm ch ng ph i có m t

ọ ầ ủ ộ ồ theo yêu c u c a h i đ ng tr ng tài.

ả ử ộ ồ ế ị ọ ườ Tòa án ph i g i ngay quy t đ nh này cho h i đ ng tr ng tài, ng i làm

ể ự ờ ử ứ ứ ệ ể ệ ấ ồ ch ng đ ng th i g i cho vi n ki m sát cùng c p đ  th c hi n ch c năng,

ủ ụ ệ ậ ị nhi m v  theo quy đ nh c a pháp lu t.

ươ ượ ả ố ụ 7. Th ng l ng, hòa gi i trong t ọ  t ng tr ng tài

ố ụ ề ự ọ ươ ượ Trong quá trình t t ng tr ng tài, các bên có quy n t do th ng l ng,

ề ệ ậ ớ ỏ ả ế ầ ấ th a thu n v i nhau v  vi c gi ộ ồ   ặ i quy t tranh ch p ho c yêu c u h i đ ng

ọ ả ể ề ệ ớ ỏ ả ̣ tr ng tài ha gi ậ i đ  các bên th a thu n v i nhau v  vi c gi ế i quy t tranh

75

ậ ọ ề ấ ươ ạ ch p. (Đi u 9 Lu t tr ng tài th ọ ng m i) Tuy nhiên, tr ng tài không có nghĩa

ứ ầ ả ươ ượ ụ v  và cũng không có ch c năng yêu c u các bên ph i th ng l ả   ặ ng ho c ph i

ả ề ự ấ ỏ h a gi i tranh ch p. Nói cách khác, đây hoàn toàn là quy n t ế ủ  quy t c a các

bên.

ệ ượ ắ ớ ươ ượ Hai khái ni m đ c nh c t ị i trong quy đ nh này, “th ng l ng” và

ả ươ ả ế ấ “hòa gi ấ i” có tính ch t chung là ph ng pháp gi i quy t tranh ch p mà không

ử ằ ứ ả ọ ự   ế ủ ầ c n ph i có phân x  b ng phán quy t c a tr ng tài. Tuy nhiên, cách th c th c

ủ ệ ệ ả ươ ấ hi n và h  qu  pháp lý c a hai ph ng pháp này là r t khác nhau.

ươ ượ 7.1. Th ng l ng

ươ ượ ự ả ế Th ng l ng là là quá trình hai bên t đàm phán gi ấ   i quy t tranh ch p

ủ ộ ồ ự ọ ươ ượ ớ v i nhau mà không có s  tham gia c a h i đ ng tr ng tài (th ng l ng bên

ọ ườ ế ợ ố ụ ọ ề ủ ụ l th  t c tr ng tài). Trong tr ng h p này ti n trình t t ng tr ng tài có th ể

ễ ườ ớ ế ươ ượ ẫ v n di n ra bình th ng song song v i ti n trình th ng l ng.

ườ ợ ự ỏ ậ ượ ứ ớ Trong tr ng h p các bên t th a thu n đ ệ   ấ c v i nhau ch m d t vi c

ả ủ ị ề ế ấ ầ ọ gi i quy t tranh ch p thì có quy n yêu c u ch  t ch trung tâm tr ng tài ra

ế ị ỉ ả ế ậ ấ ọ quy t đ nh đình ch  gi ề i quy t tranh ch p. (Đi u 38 Lu t tr ng tài th ươ   ng

ư ậ ạ ườ ế ủ ợ ọ m i năm 2010). Nh  v y, tr ng h p này không có phán quy t c a tr ng tài

ưỡ ế ả có kh  năng c ng ch  thi hành.

7.2. Hòa gi iả

ả ữ ạ ứ ệ ề ệ ọ Hòa gi ỏ   i là vi c tr ng tài đ ng gi a t o đi u ki n cho các bên th a

ấ ậ ế thu n dàn x p tranh ch p.

ế ọ ố ả N u trong quá trình tr ng tài, các bên mu n hòa gi ầ   i thì theo yêu c u

ộ ồ ế ả ể ậ ỏ ọ ủ c a các bên, h i đ ng tr ng tài ti n hành hòa gi ớ   i đ  các bên th a thu n v i

ề ệ ả ậ ượ ớ ế ấ ỏ nhau v  vi c gi i quy t tranh ch p. Khi các bên th a thu n đ c v i nhau v ề

ả ộ ồ ụ ế ậ ấ ả ọ ệ vi c gi i quy t trong v  tranh ch p thì h i đ ng tr ng tài l p biên b n hoà

ả ậ ủ ữ ủ ọ gi ộ ồ   i thành có ch  ký c a các bên và xác nh n c a các tr ng tài viên. H i đ ng

ậ ự ỏ ậ ủ ế ị ế ị ọ tr ng tài ra quy t đ nh công nh n s  th a thu n c a các bên. Quy t đ nh này

76

ế ọ ậ ọ ư ề ẩ ị là chung th m và có giá tr  nh  phán quy t tr ng tài (Đi u 58 Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i năm 2010).

ọ ả ế ấ 8. Phiên h p gi i quy t tranh ch p

ể ổ ứ ờ ọ ị 8.1.Th i gian, đ a đi m t ch c phiên h p

ườ ậ ặ ợ Tr ả ng h p các bên không có tho  thu n khác ho c quy t c t ắ ố ụ    t ng

ể ọ ờ ị ị ủ c a trung tâm tr ng tài không có quy đ nh khác, th i gian và đ a đi m m ở

ậ ọ ộ ồ ề ả ọ ọ ế ị phiên h p do h i đ ng tr ng tài quy t đ nh (Kho n 1 Đi u 54 Lu t tr ng tài

ươ ư ậ ạ ớ th ng m i năm 2010). Nh  v y, khác v i Tòa án, không có th i h n t ờ ạ ố   i

ộ ồ ả ổ ứ ể ọ ọ ả ế ấ thi u mà h i đ ng tr ng tài ph i t ch c phiên h p gi i quy t tranh ch p.

ử ấ ệ ậ ự ọ 8.2. G i gi y tri u t p tham d  phiên h p

ế ặ ậ ỏ ọ Ngoài ra, n u các bên không th a thu n khác ho c trung tâm tr ng tài

ệ ậ ả ượ ử ự ấ ọ ị quy đ nh khác thì gi y tri u t p tham d  phiên h p ph i đ c g i cho các bên

ậ ướ ậ ọ ề ở ọ ấ ch m nh t 30 ngày tr ả c ngày m  phiên h p (Kho n 2 Đi u 54 Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i năm 2010).

ự ầ ọ 8.3. Thành ph n tham d  phiên h p

ể ự ề ế ặ ỷ ườ ạ Các bên có th  tr c ti p ho c u  quy n cho ng ệ i đ i di n tham d ự

ọ ả ề ế ấ ờ ườ phiên h p gi i quy t tranh ch p; có quy n m i ng ứ i làm ch ng, ng ườ ả   i b o

ợ ợ ườ ự ồ ợ ề ệ v  quy n và l ủ i ích h p pháp c a mình. Trong tr ủ   ng h p có s  đ ng ý c a

ộ ồ ữ ể ọ ườ ự các bên, H i đ ng tr ng tài có th  cho phép nh ng ng i khác tham d  phiên

ả ậ ọ ề ế ấ ả ươ ọ h p gi i quy t tranh ch p (Kho n 2 và 3 Đi u 55 Lu t tr ng tài th ạ   ng m i

ư ậ ầ ọ ọ ồ năm 2010). Nh  v y, thành ph n phiên h p g m các tr ng tài viên, các bên và

ệ ủ ậ ư ứ ể ữ   ạ đ i di n c a các bên. Ngoài ra, còn có th  có nhân ch ng, lu t s , và nh ng

ườ ượ ộ ồ ọ ng i khác đ c h i đ ng tr ng tài cho phép.

ự ủ ụ ế ọ 8.4. Trình t th  t c ti n hành phiên h p

ự ủ ụ ế ọ ả ế ấ Trình t , th  t c ti n hành phiên h p gi ắ   i quy t tranh ch p do quy t c

ố ớ ọ ụ ệ ủ ọ ọ ị ố ụ t t ng tr ng tài c a trung tâm tr ng tài quy đ nh; đ i v i tr ng tài v  vi c do

77

ậ ọ ề ậ ả ỏ ươ ạ các bên th a thu n (Kho n 4 Đi u 55 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ơ ả ắ ộ ố ụ ọ Ngoài ra, m t nguyên t c c  b n là t t ng tr ng tài không công khai, tr ừ

ườ ề ậ ậ ả ợ ỏ ọ tr ng h p các bên có th a thu n khác (Kho n 1 Đi u 55 Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i năm 2010).

ắ ặ 8.5. V ng m t các bên

ơ ượ ệ ậ ợ ệ ự ọ ả Nguyên đ n đã đ c tri u t p h p l tham d  phiên h p gi ế   i quy t

ặ ờ ặ ắ ấ ọ tranh ch p mà v ng m t không có lý do chính đáng ho c r i phiên h p gi ả   i

ế ượ ộ ồ ậ ọ ị ấ quy t tranh ch p mà không đ ấ c h i đ ng tr ng tài ch p thu n thì b  coi là đã

ệ ơ ở ườ ế ụ ộ ồ ợ ọ rút đ n kh i ki n. Trong tr ng h p này, h i đ ng tr ng tài ti p t c gi ả   i

ị ơ ệ ạ ế ế ấ ặ ầ ơ ả quy t tranh ch p n u b  đ n có yêu c u ho c có đ n ki n l ề   i (Kho n 1 Đi u

ươ ạ ắ ậ ặ ơ ậ ọ 56 Lu t tr ng tài th ế ng m i năm 2010). V y, n u nguyên đ n v ng m t có

ệ ơ ị lý do chính đáng thì không b  coi là rút đ n ki n.

ị ơ ượ ệ ậ ợ ệ ự ọ ả B  đ n đã đ c tri u t p h p l tham d  phiên h p gi ế i quy t tranh

ặ ờ ắ ặ ấ ọ ả ch p mà v ng m t không có lý do chính đáng ho c r i phiên h p gi ế   i quy t

ấ ượ ộ ồ ộ ồ ậ ấ ọ tranh ch p mà không đ ọ   c h i đ ng tr ng tài ch p thu n thì h i đ ng tr ng

ế ụ ẫ ả ứ ệ ứ ứ ế ệ ấ tài v n ti p t c gi i quy t tranh ch p căn c  vào tài li u và ch ng c  hi n có

ậ ọ ề ả ươ ạ ườ (Kho n 2 Đi u 56 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010). Đây là tr ợ ng h p b ị

ề ự ả ơ ừ ỏ đ n t b  quy n t ệ ủ  b o v  c a mình.

ậ ị ườ ị ơ ắ ặ ợ ơ Lu t không quy đ nh rõ tr ặ   ng h p nguyên đ n ho c b  đ n v ng m t

ộ ồ ử ả ư ế ế có lý do chính đáng thì h i đ ng xét x  gi i quy t nh  th  nào. Tuy nhiên, có

ể ể ộ ồ ề ấ ề ấ ả ọ ọ th  hi u là h i đ ng tr ng tài ph i hoãn phiên h p. V  v n đ  này, l y ví d ụ

ắ ố ụ ộ ồ ủ ể ề ọ ị Đi u 24 quy t c t t ng c a VIAC quy đ nh h i đ ng tr ng tài có th  hoãn

ấ ầ ọ ế ế phiên h p n u th y c n thi t.

ậ ị ườ ợ ượ Lu t không quy đ nh rõ tr ng h p nào đ c coi là có lý do chính đáng

ư ứ ế ắ ặ ặ ọ ộ ể đ  làm căn c  hoãn phiên h p khi m t ho c các bên v ng m t nh ng n u so

ươ ươ ớ ố ụ ườ ợ sánh t ng đ ng v i t t ng Tòa án, các tr ng h p Tòa án hoãn phiên tòa

ươ ố ớ ọ ự ắ ặ ấ ả ả khi đ ự ệ ng s  v ng m t là khi x y ra s  ki n b t kh  kháng đ i v i h  vào

78

ướ ể ể ặ ở ờ ờ ọ tr c th i đi m m  phiên toà ho c ngay trong th i đi m h  đang trên đ ườ   ng

ạ ố ạ ị ặ ả ị ế đ n tham gia phiên toà (do thiên tai, đ ch ho , b  tai n n,  m n ng ph i đi

ệ ấ ứ ườ ị ế ặ ạ ể ọ ệ b nh vi n c p c u, ng i thân b  ch t,…) nên h  không th  có m t t i phiên

ệ ậ ề ấ ả ị toà theo gi y tri u t p, thì hoãn phiên toà (Kho n 3 Đi u 28 Ngh  quy t s ế ố

ướ ự ẫ 05/2012/NQ­HĐTP h ộ ậ ố ụ ng d n B  lu t T  t ng dân s ).

ộ ồ ế ể ầ ọ Ngoài ra, n u các bên có yêu c u thì th  theo đó, h i đ ng tr ng tài có

ồ ơ ể ế ứ ể ọ ả ế ấ th  căn c  vào h  s  đ  ti n hành phiên h p gi i quy t tranh ch p mà không

ậ ọ ặ ủ ề ả ươ ầ ự c n s  có m t c a các bên (kho n 3 Đi u 56 Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

2010).

ọ ả ế 8.6. Hoãn phiên h p gi ấ i quy t tranh ch p

ể ầ ặ ộ ộ ồ   Khi có lý do chính đáng, m t ho c các bên có th  yêu c u H i đ ng

ọ ọ ả ế ầ ấ ọ tr ng tài hoãn phiên h p gi i quy t tranh ch p. Yêu c u hoãn phiên h p gi ả   i

ả ượ ậ ế ấ ả ằ quy t tranh ch p ph i đ ứ   c l p b ng văn b n, nêu rõ lý do kèm theo ch ng

ượ ử ế ộ ồ ệ ậ ấ ọ ứ c  và đ c g i đ n h i đ ng tr ng tài ch m nh t 07 ngày làm vi c tr ướ   c

ở ọ ả ộ ồ ế ấ ọ ngày m  phiên h p gi ế   i quy t tranh ch p. H i đ ng tr ng tài xem xét, quy t

ậ ấ ấ ậ ầ ọ ị đ nh ch p nh n hay không ch p nh n yêu c u hoãn phiên h p và thông báo

ậ ờ ọ ươ ạ ề ị k p th i cho các bên (Đi u 57 Lu t Ttr ng tài th ng m i năm 2010).

ộ ồ ậ ượ ế ặ ọ ầ M t khác, n u H i đ ng tr ng tài không nh n đ c yêu c u hoãn phiên

ờ ạ ướ ệ ầ ọ h p theo th i h n tr c 07 ngày làm vi c nói trên, bên yêu c u hoãn phiên

ả ế ế ấ ả ọ ị ọ h p gi ư ậ   i quy t tranh ch p ph i ch u m i chi phí phát sinh, n u có. Nh  v y,

ể ẫ ặ ầ ọ ọ ộ ồ h i đ ng tr ng tài v n có th  hoãn phiên h p m c dù yêu c u không đ ượ   c

ờ ạ ậ ị ả ầ ọ ị ư đ a ra trong th i h n lu t đ nh song bên yêu c u hoãn ph i ch u m i chi phí

ậ ọ ề ươ ạ (Đi u 57 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ờ ạ ế ị ề ọ ọ ộ ồ Th i h n hoãn phiên h p do H i đ ng tr ng tài quy t đ nh (Đi u 57

ậ ọ ươ ạ Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ỉ ả ế ấ 9. Đình ch  gi i quy t tranh ch p

ườ ỉ ả ợ ế 9.1. Các tr ng h p đình ch  gi ấ i quy t tranh ch p

79

ề ậ ọ ươ ụ ạ ấ Theo Đi u 59 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010, v  tranh ch p b ị

ỉ ả ộ ố ườ ế đình ch  gi i quy t trong m t s  tr ợ ng h p:

ị ơ ề ế ặ ơ ụ ủ   ­ Nguyên đ n ho c b  đ n là cá nhân đã ch t mà quy n, nghĩa v  c a

ượ ọ h  không đ ừ ế c th a k ;

ị ơ ặ ơ ơ ổ ứ ạ ộ ứ ấ ­ Nguyên đ n ho c b  đ n là c  quan, t ch c đã ch m d t ho t đ ng,

ả ả ể ợ ể ấ ậ ặ ổ ị b  phá s n, gi ứ   i th , h p nh t, sáp nh p, chia, tách ho c chuy n đ i hình th c

ơ ổ ứ ế ề ậ ổ ứ t ch c mà không có c  quan, t ch c nào ti p nh n quy n, nghĩa v  c a c ụ ủ ơ

ổ ứ quan, t ch c đó;

ặ ượ ệ ơ ở ở ơ ơ  ­ Nguyên đ n rút đ n kh i ki n ho c đ ệ   c coi là đã rút đ n kh i ki n

ườ ặ ờ ặ ắ ợ ọ trong tr ng h p v ng m t không có lý do chính đáng ho c r i phiên h p gi ả   i

ế ượ ộ ồ ấ ậ ọ ấ quy t tranh ch p mà không đ c h i đ ng tr ng tài ch p thu n, tr ừ ườ   ng tr

ế ụ ị ơ ầ ả ế ấ ợ h p b  đ n yêu c u ti p t c gi i quy t tranh ch p;

ứ ệ ả ấ ả ế ấ ậ ­ Các bên tho  thu n ch m d t vi c gi ặ i quy t tranh ch p; ho c

ế ị ụ ẩ ấ ộ ề ủ   ­ Khi Tòa án đã quy t đ nh v  tranh ch p không thu c th m quy n c a

ậ ậ ọ ọ ỏ ọ ỏ ệ   ộ ồ h i đ ng tr ng tài, không có th a thu n tr ng tài, th a thu n tr ng tài vô hi u

ể ự ệ ượ ậ ặ ọ ỏ ho c th a thu n tr ng tài không th  th c hi n đ c.

ậ ọ ề ả ươ ạ Ngoài ra, theo Kho n 1 Đi u 43 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010,

ấ ằ ộ ồ ế ấ ọ ộ   khi h i đ ng tr ng tài ti n hành xem xét mà th y r ng tranh ch p không thu c

ề ẩ ả ế ủ ệ ặ ậ ỏ ọ th m quy n gi i quy t c a mình, th a thu n tr ng tài vô hi u ho c không

ể ự ệ ượ ộ ồ ế ị ỉ ả ọ th  th c hi n đ c thì h i đ ng tr ng tài cũng quy t đ nh đình ch  gi ế   i quy t

tranh ch p.ấ

ế ị ỉ ả ề ẩ ế 9.2. Th m quy n ra quy t đ nh đình ch  gi ấ i quy t tranh ch p

ề ẩ ộ ồ ế ị ỉ ả ề ọ V  th m quy n, h i đ ng tr ng tài ra quy t đ nh đình ch  gi ế   i quy t

ấ ườ ộ ồ ư ượ ợ ọ ủ ị ậ tranh ch p. Tr ng h p h i đ ng tr ng tài ch a đ c thành l p thì Ch  t ch

ế ị ỉ ả ọ ế ấ trung tâm tr ng tài ra quy t đ nh đình ch  gi i quy t tranh ch p.

ả ủ ỉ ả ệ ậ ế 9.3. H u qu  c a vi c đình ch  gi ấ i quy t tranh ch p

80

ế ị ỉ ả ế ấ Khi có quy t đ nh đình ch  gi i quy t tranh ch p, các bên không có

ề ệ ầ ở ọ ả ế ạ ụ ế quy n kh i ki n yêu c u tr ng tài gi i quy t l ệ   ấ i v  tranh ch p đó n u vi c

ớ ụ ụ ệ ấ ấ ở ướ kh i ki n v  tranh ch p sau không có gì khác v i v  tranh ch p tr c v ề

ị ơ ệ ậ ấ ơ nguyên đ n, b  đ n và quan h  pháp lu t có tranh ch p, tr ừ ườ  tr ợ ng h p đình

ế ị ụ ệ ặ ơ ơ ỉ ấ   ch  vì lý do nguyên đ n rút đ n ki n ho c Tòa án quy t đ nh v  tranh ch p

ộ ồ ủ ề ẩ ậ ộ ọ ỏ ọ   không thu c th m quy n c a h i đ ng tr ng tài, không có th a thu n tr ng

ệ ậ ậ ặ ỏ ọ ọ ỏ ể ự   tài, th a thu n tr ng tài vô hi u ho c th a thu n tr ng tài không th  th c

ệ ượ ậ ọ ề ả ươ ạ hi n đ c (kho n 3 Đi u 59 Lu t tr ng tài th ng m i).

ở ệ ạ ế ụ 9.4. Ti p t c kh i ki n t i Tòa án

ệ ạ ọ ỉ ạ ề ở ị ế Quy đ nh trên ch  h n ch  các bên quy n kh i ki n l ư   i tr ng tài nh ng

ệ ạ ể ở ị không quy đ nh các bên có th  kh i ki n t ộ   i Tòa án hay không. Tuy nhiên, m t

ư ị ườ ỉ ả ợ ọ ụ ể ố s  quy đ nh c  th , nh  trong tr ng h p tr ng tài đình ch  gi ế i quy t tranh

ấ ằ ề ấ ặ ậ ọ ỏ ẩ ch p vì th y r ng mình không có th m quy n ho c th a thu n tr ng tài vô

ề ế ệ ẫ ậ ỏ ở   hi u, v n cho phép các bên, n u không có th a thu n khác, có quy n kh i

ụ ể ớ ể ấ ứ ệ ả ả ki n ra Tòa án. Có th  th y ph i căn c  vào hoàn c nh c  th  m i bi ế ượ   c t đ

ệ ạ ở ể các bên có th  kh i ki n l i ra Tòa án hay không.

ẩ ấ ạ ệ ờ 10. Bi n pháp kh n c p t m th i

ử ọ ể ặ ụ   ọ Trong quá trình xét x  tr ng tài, tr ng tài ho c Tòa án có th  áp d ng

ẩ ấ ạ ờ ể ệ ẩ ệ ặ ả ế   bi n pháp kh n c p t m th i đ  ngăn ch n vi c t u tán tài s n liên quan đ n

ế ọ ể ẩ ề ệ ấ tranh ch p đ  l n tránh vi c thi hành phán quy t tr ng tài v  sau.

ẩ ấ ạ ạ ệ ờ 10.1. Các lo i bi n pháp kh n c p t m th i

ậ ươ ạ ệ ạ ọ Lu t tr ng tài th ị ng m i không đ nh nghĩa mà li ệ   t kê các lo i bi n

ẩ ấ ạ ờ ồ pháp kh n c p t m th i bao g m:

ệ ạ ấ ấ ả ổ ­ C m thay đ i hi n tr ng tài s n đang tranh ch p;

81

ấ ỳ ự ệ ặ ấ ặ ấ ộ ộ ộ   ­ C m ho c bu c b t k  bên tranh ch p nào th c hi n m t ho c m t

ấ ị ừ ằ ả ưở ấ ợ ế ố s  hành vi nh t đ nh nh m ngăn ng a các hành vi  nh h ng b t l i đ n quá

ố ụ trình t ọ  t ng tr ng tài;

ả ấ ­ Kê biên tài s n đang tranh ch p;

ạ ấ ỳ ấ ữ ả ồ ầ ả ị ủ   ặ ­ Yêu c u b o t n, c t tr , bán ho c đ nh đo t b t k  tài s n nào c a

ặ ấ ộ m t ho c các bên tranh ch p;

ờ ề ệ ầ ạ ả ề ữ ­ Yêu c u t m th i v  vi c tr  ti n gi a các bên; và

ố ớ ề ề ể ấ ấ ả ị ả ­ C m chuy n d ch quy n v  tài s n đ i v i tài s n đang tranh ch p.

ậ ọ ề ả ươ ạ (Kho n 2 Đi u 49 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010)

ủ ể ề ầ 10.2. Ch  th  có quy n yêu c u

ộ ồ ề ậ ầ ấ ọ   Lu t TTTM trao cho các bên tranh ch p quy n yêu c u h i đ ng tr ng

ấ ạ ủ ụ ệ ẩ ậ ờ ị tài, Tòa án áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i theo quy đ nh c a lu t này

ủ ậ ị ợ và các quy đ nh c a pháp lu t có liên quan, tr ừ ườ  tr ỏ   ng h p các bên có th a

ủ ể ư ậ ề ề ả ậ ậ thu n khác (kho n 1 Đi u 48 Lu t TTTM). Nh  v y, ch  th  có quy n yêu

ẩ ấ ạ ứ ụ ệ ấ ờ ỉ ầ c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i ch  là các bên tranh ch p ch  không

ườ ề ợ ộ ồ ả ả ọ ồ bao g m ng i có quy n l i liên quan và c  b n thân h i đ ng tr ng tài và

ữ ế ệ ọ ố Tòa án. N u các bên không mu n Tòa án hay tr ng tài can thi p thì nh ng c ơ

ề ẩ quan này cũng không có th m quy n.

ẩ ấ ạ ủ ụ ờ ệ 10.3. Th  t c ban hành bi n pháp kh n c p t m th i

ấ ạ ụ ệ ầ ả ơ ờ ử   ẩ Bên yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i ph i làm đ n g i

ấ ạ ộ ồ ụ ệ ẩ ầ ơ ọ ờ   ế đ n h i đ ng tr ng tài. Đ n yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i

ả ộ ph i có các n i dung chính sau đây:

­ Ngày, tháng, năm làm đ n;ơ

ẩ ấ ạ ỉ ủ ụ ệ ầ ờ ị ­ Tên, đ a ch  c a bên có yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i;

ẩ ấ ạ ỉ ủ ụ ệ ầ ờ ị ị ­ Tên, đ a ch  c a bên b  yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i;

82

ắ ộ ấ ­ Tóm t t n i dung tranh ch p;

ẩ ấ ạ ụ ả ầ ờ ệ ­ Lý do c n ph i áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i; và

ấ ạ ờ ầ ệ ẩ ượ ụ ầ ­ Bi n pháp kh n c p t m th i c n đ c áp d ng và các yêu c u c ụ

th .ể

ấ ạ ụ ầ ẩ ơ ờ ệ Kèm theo đ n yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i, bên yêu

ộ ồ ứ ể ứ ứ ấ ả ọ ầ c u ph i cung c p cho h i đ ng tr ng tài ch ng c  đ  ch ng minh cho s ự

ế ụ ệ ả ẩ ả ờ ầ c n thi ề   ấ ạ t ph i áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i đó (Kho n 1 và 2 Đi u

ươ ạ ậ ọ 50 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ướ ấ ạ ộ ồ ụ ệ ẩ ọ ờ Tr c khi áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i, h i đ ng tr ng tài có

ấ ạ ụ ự ề ầ ẩ ộ ờ ệ   ệ quy n bu c bên yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i th c hi n

ậ ọ ụ ả ề ả ả ươ nghĩa v  b o đ m tài chính (Kho n 4 Đi u 49 Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

ị ườ ầ ươ ự 2010). Theo quy đ nh này, ng i yêu c u không đ ệ   ả ng nhiên ph i th c hi n

ầ ủ ộ ồ ụ ả ả ọ ỉ nghĩa v  b o đ m tài chính mà ch  khi có yêu c u c a h i đ ng tr ng tài. Tài

ấ ờ ề ả ả ả ặ ộ ả s n b o đ m là m t kho n ti n, kim khí quý, đá quý ho c gi y t có giá do

ấ ọ ị ươ ứ ị ệ ạ ể ộ ồ h i đ ng tr ng tài  n đ nh t ớ ng  ng v i giá tr  thi t h i có th  phát sinh do

ấ ạ ể ả ệ ợ ụ ệ ẩ ờ áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i không đúng gây ra đ  b o v  l i ích

ấ ạ ụ ệ ề ầ ả ẩ ờ ị ủ c a bên b  yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i. Kho n ti n, kim

ấ ờ ặ ượ ử ỏ ạ ả khí quý, đá quý ho c gi y t có giá đ c g i vào tài kho n phong t a t i ngân

ề ế ả ậ ồ ộ ọ ọ ị hàng   do   h i   đ ng   tr ng   tài   quy t   đ nh   (Kho n   3   Đi u   50   Lu t   tr ng   tài

ươ ạ th ng m i năm 2010).

ờ ạ ể ừ ệ ậ Trong th i h n 03 ngày làm vi c, k  t ơ  ngày nh n đ n, ngay sau khi

ộ ồ ự ệ ệ ầ ả ọ ả bên yêu c u đã th c hi n bi n pháp b o đ m thì h i đ ng tr ng tài xem xét ra

ấ ạ ế ị ụ ệ ẩ ờ ườ ợ quy t đ nh áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i. Tr ấ   ng h p không ch p

ộ ồ ầ ậ ả ằ ọ nh n yêu c u, h i đ ng tr ng tài thông báo b ng văn b n và nêu rõ lý do cho

ầ ế ậ ọ ề ả ươ ạ bên yêu c u bi t (Kho n 4 Đi u 50 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ẩ ấ ạ ế ị ờ ề ệ 10.4. Thi hành quy t đ nh v  bi n pháp kh n c p t m th i

83

ẩ ấ ạ ế ị ụ ệ ờ ủ ộ   ệ Vi c thi hành quy t đ nh áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i c a h i

ượ ậ ề ủ ự ệ ị ọ ồ đ ng tr ng tài đ c th c hi n theo quy đ nh c a pháp lu t v  thi hành án dân

ề ả ậ ọ ươ ạ ự s  (Kho n 5 Đi u 50 Lu t Tr ng tài th ệ   ng m i năm 2010). Tuy nhiên, hi n

ề ệ ự ư ậ ơ ị nay Lu t Thi hành án dân s  ch a quy đ nh v  vi c c  quan thi hành án thi

ờ ủ ộ ồ ẩ ấ ạ ế ị ụ ệ ọ hành quy t đ nh áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i c a h i đ ng tr ng tài

ụ ụ ệ ậ ả ươ ự ế ị ề ị nên vi c áp d ng lu t ph i áp d ng t ng t quy đ nh v  thi hành quy t đ nh

ấ ạ ụ ệ ẩ ơ ọ ờ ủ áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i c a Tòa án. Theo đó, c  quan tr ng tài

ả ấ ươ ế ị ự ể ể ph i c p cho đ ộ   ng s  quy t đ nh có ghi “Đ  thi hành” và chuy n giao m t

ế ị ề ậ ơ ả b n cho c  quan thi hành án ngay sau khi có quy t đ nh (Đi u 27, 28 Lu t thi

ự ậ ượ hành án dân s  năm 2008). Trong vòng 24 gi ờ ể ừ  k  t khi nh n đ ế   c quy t

ủ ưở ế ị ự ả ơ ị đ nh, th  tr ng c  quan thi hành án dân s  ph i ra quy t đ nh thi hành án và

ổ ứ ụ ả ấ phân công ch p hành viên t ệ    ch c thi hành và ph i áp d ng ngay các bi n

ả ả ưỡ ư ế ẳ ạ ả ấ pháp b o đ m, c ấ   ng ch  ch ng h n nh : kê biên tài s n tranh ch p, c m

ệ ể ạ ấ ổ ỏ ị ả   ả chuy n d ch, thay đ i hi n tr ng tài s n đang tranh ch p, phong t a tài s n,

ự ề ậ v.v. (Đi u 130 Lu t thi hành án dân s  năm 2008).

ự ỉ ề ẩ ơ ơ C  quan thi hành án có th m quy n là c  quan thi hành án dân s  t nh,

ố ự ộ ươ ơ ầ ụ ẩ thành ph  tr c thu c trung ấ ạ   ệ ng n i c n áp d ng bi n pháp kh n c p t m

th i.ờ

ẩ ấ ạ ổ ổ ờ ủ ỏ ệ 10.5. Thay đ i, b  sung, h y b  bi n pháp kh n c p t m th i

ộ ồ ủ ề ầ ộ ọ ổ Theo yêu c u c a m t bên, h i đ ng tr ng tài có quy n thay đ i, b ổ

ấ ỳ ờ ỏ ệ ấ ạ ủ ể ẩ ờ sung, h y b  bi n pháp kh n c p t m th i vào b t k  th i đi m nào trong

ả ế ấ quá trình gi i quy t tranh ch p.

ấ ạ ủ ụ ự ệ ẩ ổ ổ ờ ệ   Th  t c thay  đ i, b  sung bi n pháp kh n c p t m th i th c hi n

ươ ự ủ ụ ư ụ ệ ẩ ấ ạ ờ ở t ng   t th   t c   áp   d ng   bi n   pháp   kh n   c p   t m   th i   nh   nêu trên

ậ ọ ề ả ươ ề ạ ườ (Kho n 1 Đi u 51 Lu t tr ng tài th ng m i). V  thi hành, trong tr ợ   ng h p

ủ ưở ế ị ự ả ơ này, th  tr ng c  quan thi hành án dân s  ph i ra ngay quy t đ nh thi hành

ố ớ ế ị ế ị ụ ồ ờ ồ ệ   án, đ ng th i thu h i quy t đ nh thi hành án đ i v i quy t đ nh áp d ng bi n

84

ẩ ấ ạ ự ề ậ ờ ổ ị pháp kh n c p t m th i đã b  thay đ i (Đi u 131 Lu t thi hành án dân s  năm

2008).

ấ ạ ỏ ệ ộ ồ ủ ẩ ọ ờ ượ H i đ ng tr ng tài h y b  bi n pháp kh n c p t m th i đã đ c áp

ườ ợ ụ d ng trong các tr ng h p sau đây:

ẩ ấ ạ ờ ề ụ ệ ầ ị ủ ỏ ­ Bên yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i đ  ngh  h y b ;

ẩ ấ ạ ế ị ệ ả ờ ụ ­ Bên ph i thi hành quy t đ nh áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i đã

ặ ả ườ ự ệ ệ ả ả ộ n p tài s n ho c có ng i khác th c hi n bi n pháp b o đ m thi hành nghĩa

ầ ụ ố ớ v  đ i v i bên có yêu c u;

ụ ấ ụ ủ ủ ứ ậ ị ­ Nghĩa v  c a bên có nghĩa v  ch m d t theo quy đ nh c a pháp lu t.

ậ ọ ề ả ươ (Kho n 3 Đi u 51 Lu t tr ng tài th ng m i ạ  năm 2010)

ự ệ ủ ầ ả ộ ỏ ơ   Khi có m t trong các s  ki n nêu trên, bên yêu c u h y b  ph i có đ n

ờ ử ộ ồ ỏ ệ ị ủ ẩ ọ ộ   ấ ạ ề đ  ngh  h y b  bi n pháp kh n c p t m th i g i h i đ ng tr ng tài. H i

ỷ ỏ ệ ấ ạ ế ị ẩ ọ ờ ồ đ ng tr ng tài xem xét ra quy t đ nh hu  b  bi n pháp kh n c p t m th i và

ấ ạ ế ị ụ ệ ể ẩ ầ ờ   xem xét, quy t đ nh đ  bên yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i

ậ ạ ừ ườ ả ả ả ộ ồ ầ ọ ợ nh n l i tài s n b o đ m, tr  tr ng h p bên yêu c u h i đ ng tr ng tài áp

ấ ạ ệ ệ ẩ ả ờ ồ ị ườ ụ d ng bi n pháp kh n c p t m th i ph i ch u trách nhi m b i th ng do yêu

ệ ạ ụ ệ ẩ ị ầ c u không đúng gây thi ấ ạ   t h i cho bên b  áp d ng bi n pháp kh n c p t m

ờ ườ ẩ ấ ạ ế ị ủ ứ ặ th i ho c cho ng ờ   ỏ ệ i th  ba. Quy t đ nh h y b  bi n pháp kh n c p t m th i

ả ượ ử ơ ph i đ ấ c g i ngay cho các bên tranh ch p và c  quan thi hành án dân s ự

ậ ọ ề ả ươ ạ (Kho n 4 Đi u 51 Lu t tr ng tài th ậ   ng m i năm 2010). Ngay sau khi nh n

ượ ế ị ủ ưở ế ị ự ơ đ c quy t đ nh, th  tr ng c  quan thi hành án dân s  ra quy t đ nh đình ch ỉ

ờ ạ ấ ạ ế ị ụ ệ ẩ ờ thi hành quy t đ nh áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i. Trong th i h n 24

ế ị ế ị ụ ệ ỉ gi ờ ể ừ , k  t khi có quy t đ nh đình ch  thi hành quy t đ nh áp d ng bi n pháp

ấ ạ ủ ụ ấ ẩ ờ ả ả kh n c p t m th i, ch p hành viên làm th  t c gi i to  kê biên, tr ả ạ  l i tài

ả ả ệ ủ ả ặ ả ườ ả s n, gi ả i to  vi c phong to  tài s n ho c tài kho n c a ng i có nghĩa v ụ

ự ề ậ (Đi u 132 Lu t thi hành án dân s  năm 2008).

ồ ườ 10.6. B i th ng thi ệ ạ t h i

85

ấ ạ ộ ồ ụ ệ ẩ ọ ờ ặ   H i đ ng tr ng tài áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i khác ho c

ượ ấ ạ ờ ủ ụ ệ ầ ầ v ẩ t quá yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i c a bên yêu c u mà

ệ ạ ụ ầ ặ ị ườ ứ gây thi t h i cho bên yêu c u, bên b  áp d ng ho c ng i th  ba thì ng ườ ị  i b

ệ ạ ề ể ệ ầ ở ả ườ thi t h i có quy n kh i ki n ra Tòa án đ  yêu c u gi ế ồ i quy t b i th ng theo

ậ ề ố ụ ủ ự ề ả ậ ọ ị quy đ nh c a pháp lu t v  t t ng dân s  (Kho n 5 Đi u 49 Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i năm 2010).

ấ ạ ụ ệ ầ ẩ ả ờ ị Bên yêu c u áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i ph i ch u trách

ủ ề ệ ầ ườ ụ ợ nhi m v  yêu c u c a mình. Trong tr ệ   ầ ng h p bên yêu c u áp d ng bi n

ấ ạ ẩ ệ ạ ặ ờ pháp kh n c p t m th i không đúng và gây thi t h i cho bên kia ho c cho

ườ ả ồ ứ ườ ề ậ ọ ươ ng i th  ba thì ph i b i th ng (Đi u 52 Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

2010).

ẩ ấ ạ ụ ờ ệ 10.7. Bi n pháp kh n c p t m th i do Tòa án áp d ng

ế ề ẩ ề ủ ụ ạ ố ớ ể ắ ọ ứ   Đ  kh c ph c h n ch  v  th m quy n c a tr ng tài đ i v i bên th  ba

ả ậ ậ ỏ ơ ế ỗ ợ ủ   ọ không ph i là bên trong th a thu n tr ng tài, lu t cho phép c  ch  h  tr  c a

ầ ư ấ ạ ụ ệ ệ ẩ ờ Tòa án trong vi c áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i. C n l u ý là khác

ệ ầ ả ế ấ ồ ớ v i vi c các bên yêu c u Tòa án gi i quy t tranh ch p đ ng nghĩa v i t ớ ừ ỏ b

ụ ệ ệ ậ ầ ọ ỏ ẩ ấ ạ   th a thu n tr ng tài thì vi c yêu c u Tòa án áp d ng bi n pháp kh n c p t m

ỏ ỏ ự ặ ậ ờ ọ ị th i không b  coi là s  bác b  th a thu n tr ng tài ho c kh ướ ừ c t ề  quy n gi ả   i

ậ ọ ề ế ấ ằ ả ọ ươ quy t tranh ch p b ng Tr ng tài (Kho n 2 Đi u 48 Lu t tr ng tài th ạ   ng m i

năm 2010).

ệ ở ộ ạ ề ọ ợ ơ Sau khi n p đ n kh i ki n (t ế i tr ng tài), n u quy n và l ợ   i ích h p

ơ ự ủ ế ạ ạ ặ ộ ị ị pháp c a mình b  xâm h i ho c có nguy c  tr c ti p b  xâm h i, m t bên có

ử ế ụ ề ề ẩ ầ ặ ơ ộ ộ   quy n làm đ n g i đ n toà án có th m quy n yêu c u áp d ng m t ho c m t

ẩ ấ ạ ậ ọ ề ả ờ ươ ố ệ s  bi n pháp kh n c p t m th i (Kho n 1 Đi u 53 Lu t tr ng tài th ạ   ng m i

năm 2010).

86

ố ự ấ ỉ ề ẩ ộ Tòa án có th m quy n là Tòa án c p t nh, thành ph  tr c thu c trung

ươ ẩ ấ ạ ặ ơ ầ ụ ự ệ ọ ờ   ng do các bên l a ch n ho c n i c n áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i

ậ ọ ề ả ươ ạ (Kho n 1 Đi u 7 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ờ ạ ể ừ ệ ậ ượ ơ Trong th i h n 03 ngày làm vi c, k  t ngày nh n đ ầ   c đ n yêu c u

ấ ạ ụ ề ệ ẩ ẩ ờ áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i, Chánh án Tòa án có th m quy n phân

ẩ ộ ả ờ ạ ệ ế công m t th m phán xem xét, gi i quy t. Trong th i h n 03 ngày làm vi c, k ể

ừ ượ ế ị ụ ả ẩ t ngày đ ặ   c phân công, th m phán ph i xem xét, quy t đ nh áp d ng ho c

ấ ạ ế ị ụ ệ ẩ ẩ ả ờ không áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i. Th m phán ph i ra quy t đ nh

ấ ạ ụ ệ ẩ ờ ườ ự ầ áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i ngay sau khi ng ệ   i yêu c u th c hi n

ệ ả ườ ầ ấ ẩ ợ ả bi n pháp b o đ m. Tr ậ ng h p không ch p nh n yêu c u thì th m phán

ằ ả ả ườ ầ ế ả ph i thông báo b ng văn b n và nêu rõ lý do cho ng i yêu c u bi t (Kho n 2

ậ ọ ề ươ ạ Đi u 53 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ỏ ệ ủ ề ầ ộ ổ ổ M t bên có quy n yêu c u Tòa án thay đ i, b  sung, h y b  bi n pháp

ấ ạ ệ ẩ ẩ ờ ả kh n c p t m th i. Vi c phân công Th m phán xem xét gi ế ơ i quy t đ n yêu

ấ ạ ờ ượ ủ ẩ ổ ổ ự ỏ ệ ầ c u thay đ i, b  sung, h y b  bi n pháp kh n c p t m th i đ ệ   c th c hi n

ị theo quy đ nh nêu trên.

ự ỏ ệ ủ ụ ụ ủ ổ Trình t ẩ   ổ , th  t c áp d ng, thay đ i, b  sung, h y b  bi n pháp kh n

ụ ệ ệ ể ậ ờ ệ   ấ ạ c p t m th i và ki m sát vi c tuân theo pháp lu t trong vi c áp d ng bi n

ấ ạ ờ ủ ự ủ ệ ẩ ị pháp kh n c p t m th i c a Tòa án th c hi n theo quy đ nh c a B  lu t t ộ ậ ố

ộ ậ ố ụ ự ữ ư ự ế ậ ọ ụ t ng dân s . L u ý là n u gi a B  lu t t t ng dân s  và Lu t tr ng tài

ươ ộ ậ ố ụ ự ẳ ạ ạ ộ ị th ng m i có xung đ t (ch ng h n B  lu t t ờ ạ    t ng dân s  quy đ nh th i h n

ậ ọ ầ ươ ạ ị ệ xét yêu c u là 02 ngày làm vi c trong khi Lu t tr ng tài th ng m i quy đ nh

ờ ạ ủ ụ ệ ậ ọ ị th i h n này là 03 ngày làm vi c) thì áp d ng quy đ nh c a Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i.

ỏ ệ ế ị ủ ụ ệ ổ ổ Vi c thi hành quy t đ nh áp d ng, thay đ i, b  sung, h y b  bi n pháp

ẩ ấ ạ ự ệ ậ ơ ờ kh n c p t m th i do c  quan thi hành án th c hi n theo Lu t thi hành án dân

ở ụ ể ậ ượ ư ự s  nh  đã nêu trên. C  th , trong vòng 24 gi ờ ể ừ  k  t khi nh n đ ế   c quy t

ừ ủ ưở ế ị ự ả ơ ị đ nh t Tòa án, th  tr ng c  quan thi hành án dân s  ph i ra quy t đ nh thi

87

ấ ổ ứ ụ ả hành án và phân công ch p hành viên t ch c thi hành và ph i áp d ng ngay

ệ ả ả ưỡ ế ả ạ ẳ các bi n pháp b o đ m, c ư ng ch  ch ng h n nh : kê biên tài s n tranh

ể ệ ấ ấ ấ ả ạ ổ ị ch p, c m chuy n d ch, thay đ i hi n tr ng tài s n đang tranh ch p, phong

ườ ỏ ệ ẩ ợ ổ ổ ả ỏ t a tài s n, v.v. Tr ấ   ủ ng h p thay đ i, b  sung, h y b  bi n pháp kh n c p

ậ ờ ượ ế ị ủ ưở ơ ạ t m th i, ngay sau khi nh n đ c quy t đ nh, th  tr ng c  quan thi hành án

ẩ ấ ạ ế ị ự ụ ệ ặ ớ ờ dân s  ra quy t đ nh áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i m i ho c đình ch ỉ

ẩ ấ ạ ế ị ụ ệ ờ thi hành quy t đ nh áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i.

ả ộ ề ẩ ụ ệ ề ế 10.8. Gi ẩ   i quy t xung đ t v  th m quy n áp d ng bi n pháp kh n

ờ ấ ạ c p t m th i

ả ế ế ấ Trong quá trình gi ầ   ộ i quy t tranh ch p, n u m t trong các bên đã yêu c u

ộ ố ệ ấ ạ ụ ặ ẩ ộ ờ Tòa án áp d ng m t ho c m t s  bi n pháp kh n c p t m th i mà sau đó l ạ   i

ộ ồ ấ ạ ụ ệ ầ ẩ ờ ơ ọ có đ n yêu c u h i đ ng tr ng tài áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i thì

ả ừ ố ậ ọ ề ả ươ ọ ộ ồ h i đ ng tr ng tài ph i t ch i (Kho n 3 Đi u 49 Lu t tr ng tài th ạ   ng m i

năm 2010).

ươ ự ả ế ấ ộ T ng t , trong quá trình gi ế i quy t tranh ch p, n u m t trong các bên

ộ ố ệ ộ ồ ụ ầ ặ ẩ ọ ộ ấ   đã yêu c u h i đ ng tr ng tài áp d ng m t ho c m t s  bi n pháp kh n c p

ạ ẩ ấ ạ ụ ệ ầ ơ ờ ạ t m th i mà l ờ   i có đ n yêu c u Tòa án áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i

ả ừ ố ả ạ ơ ầ ầ ợ thì Tòa án ph i t ch i và tr i đ n yêu c u, tr l ừ ườ  tr ng h p yêu c u áp

ấ ạ ủ ệ ề ẩ ẩ ờ ộ ộ ồ   ụ d ng bi n pháp kh n c p t m th i không thu c th m quy n c a h i đ ng

ậ ọ ả ọ ươ ạ ề tr ng tài (kho n 5 Đi u 53 Lu t tr ng tài th ng m i).

ế ạ 10.9. Khi u n i

ậ ươ ệ ế ạ ị ọ Lu t tr ng tài th ạ ủ   ng m i không có quy đ nh cho vi c khi u n i c a

ươ ự ọ ượ ẩ ấ ạ ụ ệ ờ các đ ng s  khi h  không đ ặ   c áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i ho c

ộ ồ ế ị ủ ế ạ ặ ọ ổ ổ khi u n i khi h i đ ng tr ng tài quy t đ nh thay đ i, b  sung ho c h y b ỏ

ế ị ế ị ụ ế ầ quy t đ nh đó. Ng ượ ạ c l ệ   i, n u yêu c u Tòa án ra quy t đ nh áp d ng bi n

ấ ạ ộ ậ ố ụ ự ẩ ờ ươ pháp kh n c p t m th i theo B  lu t T  t ng dân s  thì các đ ự ng s  có

ế ệ ể ế ề ạ ị ề quy n khi u n i, vi n ki m sát có quy n ki n ngh  lên Chánh án Tòa án nhân

88

ả ế ề ệ ế ị ụ ụ ẩ dân đang gi i quy t v  vi c Th m phán th  lý không ra quy t đ nh áp d ng,

ỏ ệ ấ ạ ủ ề ặ ẩ ổ ổ ờ thay đ i, b  sung ho c h y b  bi n pháp kh n c p t m th i (Đi u 124 B ộ

ậ ố ụ ự lu t T  t ng dân s ).

ế ọ 11. Phán quy t tr ng tài

ệ ế ọ ế ị ọ 11.1. Phân bi t quy t đ nh tr ng tài và phán quy t tr ng tài

ủ ộ ồ ế ị ế ị ọ ọ Quy t đ nh tr ng tài là quy t đ nh c a h i đ ng tr ng tài trong quá trình

ả ậ ọ ế ề ấ ả ươ ạ gi i quy t tranh ch p (Kho n 9 Đi u 3 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ề ệ ộ ồ ế ị ủ ế ọ ộ ọ Phán quy t tr ng tài là m t quy t đ nh c a h i đ ng tr ng tài v  vi c gi ả   i

ộ ộ ứ ố ụ ế ấ ấ ọ ụ quy t toàn b  n i dung v  tranh ch p và ch m d t t ả    t ng tr ng tài (Kho n

ậ ọ ề ươ ộ ồ ạ 10 Đi u 3 Lu t tr ng tài th ọ   ư ậ ng m i năm 2010). Nh  v y, khi h i đ ng tr ng

ế ố ụ ứ ể ầ ấ tài ra phán quy t thì t t ng ch m d t, các bên không th  yêu c u xét x  l ử ạ   i

ầ ữ l n n a.

ướ ế ọ ế ọ 11.2. Phán quy t tr ng tài trong n c và phán quy t tr ng tài n ướ   c

ngoài

ự ế ự ệ ữ ế ệ ọ Trên th c t có s  phân bi t gi a vi c thi hành phán quy t tr ng tài

ướ ế ọ ướ ế ọ ớ trong n c và phán quy t tr ng tài n c ngoài. V i phán quy t tr ng tài trong

ướ ấ ể ị ễ ể ố ụ ằ ọ n c, b t k  đ a đi m di n ra t t ng tr ng tài n m trong hay ngoài lãnh th ổ

ệ ủ ụ ể ế ầ ậ ộ Vi t Nam, không c n th  t c nào đ  công nh n; phán quy t ràng bu c và có

ự ầ ị ừ giá tr  thi hành mà không c n s  cho phép t phía Tòa án và có th  đ ể ượ   c

ể ẳ ơ ế ọ   chuy n th ng cho c  quan thi hành án thi hành. Trong khi đó, phán quy t tr ng

ướ ộ ộ ồ ứ ế ọ ướ tài n c ngoài, t c là phán quy t do m t h i đ ng tr ng tài n c ngoài (có

ủ ể ọ ướ ụ ệ ướ ặ th  là c a trung tâm tr ng tài n ọ c ngoài ho c tr ng tài v  vi c n c ngoài)

ố ượ ạ ệ ủ ụ ả ậ tuyên, mu n đ c thi hành t i Vi t Nam ph i thông qua th  t c công nh n và

ớ ợ ướ ộ ậ ố ụ cho thi hành phù h p v i Công ự c New York và B  lu t T  t ng dân s .

ậ ả 11.3. Công nh n hòa gi i thành

ế ố ụ ố ọ ả N u trong quá trình t t ng tr ng tài, các bên mu n hòa gi ộ   i thì h i

ể ế ọ ả ậ ỏ ượ ồ đ ng tr ng tài có th  ti n hành hòa gi i. Khi các bên th a thu n đ ớ   c v i

89

ề ệ ả ộ ồ ụ ế ậ ấ ọ nhau v  vi c gi i quy t trong v  tranh ch p thì h i đ ng tr ng tài l p biên

ả ậ ủ ủ ữ ọ ả b n hoà gi i thành có ch  ký c a các bên và xác nh n c a các tr ng tài viên.

ậ ự ỏ ậ ủ ộ ồ ế ị ọ ế   H i đ ng tr ng tài ra quy t đ nh công nh n s  th a thu n c a các bên. Quy t

ế ọ ư ề ẩ ị ậ   ị đ nh này là chung th m và có giá tr  nh  phán quy t tr ng tài (Đi u 58 Lu t

ọ ươ ạ tr ng tài th ng m i năm 2010).

ế ắ ậ 11.4. Nguyên t c l p phán quy t

ộ ồ ể ế ế ằ ọ ọ H i đ ng tr ng tài ra phán quy t tr ng tài b ng cách bi u quy t theo

ắ ố ườ ạ ượ ể ế ợ ố nguyên t c đa s . Tr ng h p bi u quy t không đ t đ c đa s  thì phán

ế ọ ượ ậ ế ủ ộ ồ ủ ị ọ quy t tr ng tài đ ề   c l p theo ý ki n c a Ch  t ch H i đ ng tr ng tài (Đi u

ươ ạ ậ ọ 60 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ụ ắ ườ ộ ồ ợ ọ ố ỉ Nguyên t c đa s  ch  áp d ng trong tr ồ   ng h p h i đ ng tr ng tài g m

ộ ọ ườ ộ ọ ợ ỉ ơ h n m t tr ng tài viên. Trong tr ỉ ầ   ng h p ch  có m t tr ng tài viên thì ch  c n

ườ ế ủ ý ki n c a ng i này.

ờ ạ ế 11.5. Th i h n ban hành phán quy t

ể ượ ế ạ ọ ọ Phán quy t tr ng tài có th  đ c  ban hành ngay t i phiên h p gi ả   i

ể ừ ế ấ ặ ấ ậ ư quy t tranh ch p ho c sau đó nh ng ch m nh t là 30 ngày, k  t ế    ngày k t

ề ậ ọ ố ọ ươ ả thúc phiên h p cu i cùng (kho n 3 Đi u 61 Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

2010).

ế ọ ả ượ ử Phán quy t tr ng tài ph i đ c g i cho các bên ngay sau ngày ban hành.

ặ ộ ồ ề ầ ọ ụ ệ   ọ Các bên có quy n yêu c u trung tâm tr ng tài ho c h i đ ng tr ng tài v  vi c

ế ọ ậ ọ ề ả ả ươ ấ c p b n sao phán quy t tr ng tài (kho n 4 Đi u 61 Lu t tr ng tài th ạ   ng m i

năm 2010).

ứ ủ ộ ế 11.6. N i dung và hình th c c a phán quy t

ế ủ ả ượ ậ ọ Phán quy t c a tr ng tài ph i đ ộ   ả c l p thành văn b n và có các n i

ậ ọ ủ ế ề ả ươ ạ dung ch  y u sau (Kho n 1 Đi u 61 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010):

ể ế ị ­ Ngày, tháng, năm và đ a đi m ra phán quy t;

90

ị ơ ỉ ủ ơ ị ­ Tên, đ a ch  c a nguyên đ n và b  đ n;

ọ ọ ị ỉ ủ ­ H , tên, đ a ch  c a tr ng tài viên;

ắ ơ ề ệ ấ ấ ở ­ Tóm t t đ n kh i ki n và các v n đ  tranh ch p;

ứ ể ừ ế ậ ả ầ        ­ Căn c  đ  ra phán quy t, tr  khi các bên có tho  thu n không c n

ứ ế nêu căn c  trong phán quy t;

ả ả ế ế ấ ­ K t qu  gi i quy t tranh ch p;

ờ ạ ế ­ Th i h n thi hành phán quy t;

ổ ọ ­ Phân b  chi phí tr ng tài và các chi phí khác có liên quan; và

ữ ủ ọ ­ Ch  ký c a tr ng tài viên.

ố ớ ộ ề ữ ủ ậ ị ế   ọ Đ i v i n i dung v  ch  ký c a tr ng tài viên, lu t cũng quy đ nh n u

ế ọ ủ ị ọ có m tộ  tr ng tài viên không ký tên vào phán quy t tr ng tài, Ch  t ch ộ ồ   h i đ ng

ế ọ ệ ả ọ tr ng tài ph i ghi vi c này trong phán quy t tr ng tài và nêu rõ lý do. Trong

ườ ế ọ ệ ự ề ả ẫ ợ tr ậ   ng h p này, phán quy t tr ng tài v n có hi u l c (Kho n 2 Đi u 61 Lu t

ọ ươ ạ tr ng tài th ng m i năm 2010).

ế ọ ụ ệ 11.7. Đăng ký phán quy t tr ng tài v  vi c

ế ủ ủ ầ ặ ấ ộ ọ   Theo yêu c u c a m t ho c các bên tranh ch p, phán quy t c a tr ng

ụ ệ ượ ạ ướ ầ ơ tài v  vi c đ c đăng ký t i Tòa án tr c khi yêu c u c  quan thi hành án dân

ề ổ ứ ậ ọ ề ả ẩ ự s  có th m quy n t ch c thi hành (Kho n 1 Đi u 62 Lu t tr ng tài th ươ   ng

ạ Ở ệ ầ ặ m i năm 2010). đây c n chú ý là vi c đăng ký ho c không đăng ký phán

ế ả ọ ưở ủ ế ộ ị quy t tr ng tài không  nh h ng đ n n i dung và giá tr  pháp lý c a phán

ế ọ ư ư ư ế ế ế quy t tr ng tài nh ng n u phán quy t ch a đăng ký thì phán quy t ch a th ể

ố ớ ườ ể ể ầ ơ chuy n sang c  quan thi hành án đ  yêu c u thi hành. Đ i v i tr ợ ng h p các

ự ệ ấ ầ ầ ơ bên t nguy n ch p hành mà không c n yêu c u c  quan thi hành án thì cũng

ấ ế ả không nh t thi t ph i đăng ký.

ờ ạ ể ừ ế ế ố N u mu n đăng ký phán quy t thì trong th i h n 01 năm, k  t ngày

ế ọ ế ầ ọ ban hành phán quy t tr ng tài, bên yêu c u đăng ký phán quy t tr ng tài v ụ

91

ả ử ơ ế ọ ệ ớ ẩ vi c ph i g i đ n xin đăng ký phán quy t tr ng tài t ề   i Tòa án có th m quy n

ự ợ ệ ặ ả ứ ả kèm theo b n chính ho c b n sao có ch ng th c h p l ệ  các tài li u sau đây:

ế ọ ụ ệ ộ ồ ọ ­ Phán quy t tr ng tài do H i đ ng tr ng tài v  vi c ban hành;

ả ọ ả ộ ồ ế ấ ọ ­ Biên b n phiên h p gi ủ i quy t tranh ch p c a h i đ ng tr ng tài v ụ

ệ ế vi c, n u có;

ặ ả ả ậ ả ọ ượ ứ ­ B n chính ho c b n sao tho  thu n tr ng tài đã đ ự ợ   c ch ng th c h p

. ệ l

ơ ộ ồ ề ẩ ọ Tòa  án có th m quy n là Tòa  án n i h i  đ ng tr ng tài đã ra phán

ự ủ ề ế ả ầ ị ệ ử   ệ quy t. Bên yêu c u ph i ch u trách nhi m v  tính xác th c c a các tài li u g i

ậ ọ ề ả ươ ạ cho Tòa án (Kho n 2 Đi u 62 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ờ ạ ể ừ ệ ậ ượ ơ Trong th i h n 05 ngày làm vi c, k  t ngày nh n đ c đ n xin đăng

ế ẩ ả ộ ơ   ký phán quy t, Chánh án Tòa án ph i phân công m t Th m phán xem xét đ n

ờ ạ ể ừ ế ượ đăng ký phán quy t. Trong th i h n 10 ngày, k  t ngày đ c phân công,

ự ủ ử ệ ể ả ẩ ơ Th m phán ph i ki m tra tính xác th c c a các tài li u g i kèm theo đ n và

ự ệ ườ ế ọ ợ ị ệ th c hi n vi c đăng ký. Tr ng h p xác đ nh phán quy t tr ng tài không có

ậ ừ ả ạ ơ ệ ầ ố ẩ th t thì Th m phán t ch i đăng ký, tr  l i đ n yêu c u và các tài li u kèm

ả ầ ế ồ ờ theo và ph i thông báo ngay cho bên có yêu c u bi t, đ ng th i nêu rõ lý do.

ờ ạ ể ừ ệ ậ ượ ủ Trong th i h n 03 ngày làm vi c, k  t ngày nh n đ c thông báo c a Tòa

ườ ế ọ ạ ớ ế ề ầ án, ng i yêu c u đăng ký phán quy t tr ng tài có quy n khi u n i v i Chánh

ề ệ ừ ờ ạ ế ố ọ án Tòa án v  vi c t ch i đăng ký phán quy t tr ng tài. Trong th i h n 03

ể ừ ệ ậ ượ ế ạ ả ngày làm vi c, k  t ngày nh n đ c khi u n i, Chánh án Tòa án ph i xem

ế ị ả ế ị ế ế ả ế ế xét và ra quy t đ nh gi ạ i quy t khi u n i. Quy t đ nh gi ạ   i quy t khi u n i

ậ ọ ế ị ề ả ố ủ c a Chánh án Tòa án là quy t đ nh cu i cùng (Kho n 3 Đi u 62 Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i năm 2010).

ế ộ ờ ọ ồ ị ể   N i dung đăng ký phán quy t tr ng tài bao g m: th i gian, đ a đi m

ỉ ủ ự ệ ệ ệ ế ị th c hi n vi c đăng ký; tên Tòa án ti n hành vi c đăng ký; tên, đ a ch  c a bên

ế ượ ự ệ ệ ầ ữ yêu c u th c hi n vi c đăng ký; phán quy t đ ủ   c đăng ký; và ch  ký c a

92

ườ ấ ủ ề ề ẩ ả ng ậ ọ   i có th m quy n và đóng d u c a Tòa án (Kho n 4 Đi u 62 Lu t tr ng

ươ ạ tài th ng m i năm 2010).

ử ả ế ọ ổ ỉ 11.8. Ch nh s a, gi i thích, b  sung phán quy t tr ng tài

ế ọ ử ỉ ­ Ch nh s a phán quy t tr ng tài:

ờ ạ ể ừ ậ ượ ừ Trong th i h n 30 ngày, k  t ngày nh n đ ế c phán quy t, tr  khi các

ề ờ ạ ộ ồ ể ậ ầ ỏ ộ ọ   bên có th a thu n khác v  th i h n, m t bên có th  yêu c u h i đ ng tr ng

ử ữ ỗ ề ả ề ố ệ ẫ ặ ữ tài s a ch a nh ng l i rõ ràng v  chính t ầ , v  s  li u do nh m l n ho c tính

ư ế ả ế toán sai trong phán quy t nh ng ph i thông báo ngay cho bên kia bi t. Tr ườ   ng

ộ ồ ả ử ữ ấ ầ ọ ợ h p H i đ ng tr ng tài th y yêu c u này là chính đáng thì ph i s a ch a trong

ờ ạ ể ừ ậ ượ ầ ừ ộ ồ ọ th i h n 30 ngày, k  t ngày nh n đ c yêu c u, tr khi H i đ ng tr ng tài

ử ệ ạ ườ ầ ợ ế ề ả ỉ gia h n vi c ch nh s a trong tr ng h p c n thi ậ   t (kho n 1  Đi u 63 Lu t

ọ ươ ạ tr ng tài th ng m i năm 2010).

ệ ộ ồ ả ầ ọ ặ Đ c bi ẫ   t, ngay c  khi các bên không có yêu c u, H i đ ng tr ng tài v n

ủ ộ ử ữ ể ỗ có th  ch  đ ng s a nh ng l i nói trên và thông báo ngay cho các bên trong

ờ ạ ừ ế ề ậ ọ th i h n 30 ngày t ả  ngày ra phán quy t (Kho n 3 Đi u 63 Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i năm 2010).

ể ả ườ ợ ọ ượ K  c  trong tr ế ng h p  phán quy t tr ng tài  đã đ c  ban hành có

ỗ ề ặ ố ụ ứ ủ ư ộ ụ ữ nh ng l i v  m t t ế    t ng (ví d  nh  n i dung và hình th c c a phán quy t

ầ ủ ủ ủ ậ ộ ị không tuân th  quy đ nh c a pháp lu t) thì theo yêu c u c a m t bên, Tòa án

ộ ồ ể ạ ụ ỗ ề ệ ẫ ắ ọ v n có th  t o đi u ki n cho H i đ ng tr ng tài kh c ph c l ụ ể   i đó. C  th ,

ầ ủ ế ọ ơ trong quá trình Tòa án đang xét đ n yêu c u h y phán quy t tr ng tài, theo yêu

ộ ồ ấ ầ ộ ợ ơ ể ạ   ầ ủ c u c a m t bên và xét th y phù h p, h i đ ng xét đ n yêu c u có th  t m

ỉ ệ ả ế ọ ế ơ ủ ầ đình ch  vi c xem xét gi i quy t đ n yêu c u h y phán quy t tr ng tài trong

ộ ồ ờ ạ ể ạ ệ ọ ắ   ề th i h n không quá 60 ngày đ  t o đi u ki n cho H i đ ng tr ng tài kh c

ụ ố ụ ộ ồ ủ ể ọ ọ ph c sai sót t ằ    t ng tr ng tài theo quan đi m c a H i đ ng tr ng tài nh m

ứ ủ ỏ ế ọ ộ ồ ạ ỏ ả ọ lo i b  căn c  h y b  phán quy t tr ng tài. H i đ ng tr ng tài ph i thông báo

ế ề ệ ụ ắ ố ụ ườ ợ cho Tòa án bi t v  vi c kh c ph c sai sót t t ng. Tr ộ ồ   ng h p h i đ ng

93

ụ ế ắ ọ ố ụ ế ụ ộ ồ tr ng tài không ti n hành kh c ph c sai sót t t ng thì H i đ ng ti p t c xét

ủ ề ế ầ ả ậ ọ ọ ơ đ n   yêu   c u   h y   phán   quy t   tr ng   tài   (Kho n   7   Đi u   71   Lu t   tr ng   tài

ươ ạ th ng m i năm 2010).

ả ế ọ ­ Gi i thích phán quy t tr ng tài:

ể ừ ậ ượ ế ờ ạ Cũng trong th i h n 30 ngày k  t ngày nh n đ c phán quy t, tr ừ

ườ ề ờ ạ ể ậ ỏ ợ ộ tr ầ   ng h p các bên có th a thu n khác v  th i h n, m t bên có th  yêu c u

ộ ồ ọ ả ụ ể ề ể ủ ầ ộ H i đ ng tr ng tài gi ặ i thích v  đi m c  th  ho c ph n n i dung c a phán

ộ ồ ư ế ế ả ọ ấ   quy t nh ng ph i thông báo ngay cho bên kia. N u H i đ ng tr ng tài th y

ầ ả ả ằ r ng yêu c u này là chính đáng thì ph i gi ờ ạ i thích trong th i h n 30 ngày, k ể

ừ ậ ượ ộ ồ ừ ệ ầ ạ ọ ả t ngày nh n đ c yêu c u, tr  khi H i đ ng tr ng tài gia h n vi c gi i thích

ườ ầ ợ ế ộ ả ủ ầ trong tr ng h p c n thi t. N i dung gi ộ i thích này là m t ph n c a phán

ậ ọ ế ả ươ ạ ề quy t (Kho n 2 và 5 Đi u 63 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ế ọ ổ ­ B  sung phán quy t tr ng tài:

ườ ờ ạ ả ậ ợ Tr ng h p các bên không có tho  thu n khác, trong th i h n 30 ngày,

ậ ượ ộ ồ ế ầ ọ ộ ể ừ k  t ngày nh n đ ể c phán quy t, m t bên có th  yêu c u H i đ ng tr ng tài

ế ổ ố ớ ầ ượ ữ ra phán quy t b  sung đ i v i nh ng yêu c u đ c trình bày trong quá trình t ố

ư ượ ế ả ụ t ng nh ng không đ c ghi trong phán quy t và ph i thông báo ngay cho bên

ế ộ ồ ế ằ ầ ọ kia bi t. N u h i đ ng tr ng tài cho r ng yêu c u này là chính đáng thì ra

ế ổ ờ ạ ể ừ ậ ượ phán quy t b  sung trong th i h n 45 ngày, k  t ngày nh n đ ầ   c yêu c u

ề ậ ả ọ ươ ạ ườ (Kho n 4 Đi u 63 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010). Tr ầ   ợ ng h p c n

ế ế ổ ộ ồ ể ệ ả ạ ọ thi t, h i đ ng tr ng tài có th  gia h n vi c ra phán quy t b  sung (Kho n 5

ậ ọ ề ươ ạ Đi u 63 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ệ ự ủ ế ọ ẩ 11.9. Tính chung th m và hi u l c c a phán quy t tr ng tài

ệ ự ể ừ ế ủ ẩ ọ Phán quy t c a tr ng tài là chung th m và có hi u l c k  t ngày ban

ậ ọ ề ả ươ ạ hành (Kho n 5 Đi u 61 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010). Chung th m ẩ ở

ượ ụ ệ ể ượ ọ ả ế ị đây đ c hi u là v  vi c đã đ c tr ng tài gi i quy t thì không b  xét x  l ử ạ   i

ủ ụ ẩ ẩ ẩ ố theo th  t c phúc th m, giám đ c th m hay tái th m.

94

ế ủ ọ ệ ệ ự ố Phán quy t c a tr ng tài Vi t Nam có hi u l c ngay khi công b . V ề

ắ ặ ướ ế ự ệ m t nguyên t c, nhà n c khuy n khích các bên t nguy n thi hành phán

ề ế ậ ọ ọ ươ ạ quy t tr ng tài (Đi u 65 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010). Tuy nhiên,

ả ự ệ ượ ế n u bên ph i thi hành không t nguy n thi hành thì bên đ c thi hành phán

ầ ự ỗ ợ ủ ơ ể ế ướ ụ ể ế ế quy t có th  yêu c u s  h  tr  c a c  quan nhà n ờ   c. C  th , n u h t th i

ế ọ ế ả ạ h n thi hành phán quy t tr ng tài mà bên ph i thi hành phán quy t không t ự

ế ọ ệ ầ ỷ ượ nguy n thi hành và cũng không yêu c u hu  phán quy t tr ng tài, bên đ c thi

ế ọ ề ầ ơ ơ hành phán quy t tr ng tài có quy n làm đ n yêu c u c  quan thi hành án dân

ố ớ ế ủ ề ẩ ọ   ế ọ ự s  có th m quy n thi hành phán quy t tr ng tài. Đ i v i phán quy t c a tr ng

ụ ệ ượ ề ầ ơ ơ tài v  vi c, bên đ c thi hành có quy n làm đ n yêu c u c  quan thi hành án

ế ọ ự ề ẩ dân s  có th m quy n thi hành phán quy t tr ng tài sau khi phán quy t đ ế ượ   c

ị ạ ề ề ẩ ậ ọ đăng ký theo quy đ nh t i Tòa án có th m quy n (Đi u 66 Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i năm 2010).

ế ọ ủ ụ ự ệ ị ậ   Th  t c thi hành phán quy t tr ng tài th c hi n theo quy đ nh pháp lu t

ộ ồ ả ấ ự ọ ươ ề v  thi hành án dân s . Theo đó, h i đ ng tr ng tài ph i c p cho đ ự ộ   ng s  m t

ể ừ ữ ế ệ ể phán quy t có ch  “Đ  thi hành”. Trong vòng 05 ngày làm vi c k  t ngày

ậ ượ ượ ơ nh n đ ầ ủ c yêu c u c a bên đ ự ả   c thi hành án, c  quan thi hành án dân s  ph i

ế ị ấ ổ ứ ra quy t đ nh thi hành án và phân công ch p hành viên t ế    ch c thi hành quy t

ự ề ậ ậ ượ ị đ nh đó (Đi u 36 Lu t thi hành án dân s ). Sau khi nh n đ c thông báo v ề

ế ị ườ ể ự ả ệ quy t đ nh thi hành án, ng i ph i thi hành có 15 ngày đ  t nguy n thi hành

ẽ ị ưỡ ự ế ề ậ ế án (Đi u 45 Lu t thi hành án dân s ), n u không s  b  c ng ch  thi hành án

ự ề ậ (Đi u 46 Lu t thi hành án dân s ).

ữ ồ ơ ọ ư 11.10. L u tr  h  s  tr ng tài

ư ệ ọ ữ ồ ơ ụ ấ Trung tâm tr ng tài có trách nhi m l u tr h  s  v  tranh ch p đã th ụ

ụ ệ ụ ế ấ ọ ả ế ặ lý. N u v  tranh ch p do Tr ng tài v  vi c gi i quy t thì các bên ho c các

ồ ơ ọ ữ ồ ơ ệ ọ ượ ư ư tr ng tài viên có trách nhi m l u tr  h  s . H  s  tr ng tài đ ữ c l u tr  trong

ờ ạ ể ừ ế ọ ế ị ặ th i h n 05 năm, k  t ngày ra phán quy t tr ng tài ho c quy t đ nh đình ch ỉ

ả ậ ọ ế ề ấ ằ ọ ươ ạ gi i quy t tranh ch p b ng tr ng tài (Đi u 64 Lu t tr ng tài th ng m i).

95

ế ọ ủ 12. H y phán quy t tr ng tài

Ở ế ẩ ọ ụ ệ    trên đã nói phán quy t tr ng tài mang tính chung th m và v  vi c

ượ ọ ả ế ượ ả ế ạ ề đ c  tr ng tài gi i quy t không đ c  gi i quy t l i. Tuy nhiên,  đi u  đó

ế ủ ấ ạ ả ọ không có nghĩa là phán quy t c a tr ng tài là b t kh  xâm ph m. Ng ượ ạ   i c l

ể ị ủ ở ế ọ ứ phán quy t tr ng tài có th  b  h y b i Tòa án khi có căn c .

ế ọ ứ ủ 12.1. Căn c  h y phán quy t tr ng tài

ệ ả ậ ậ ọ ỏ ọ ặ ­ Không có tho  thu n tr ng tài ho c th a thu n tr ng tài vô hi u: trong

ườ ự ấ ẩ ợ ộ tr ề   ng h p tranh ch p phát sinh trong các lĩnh v c không thu c th m quy n

ọ ườ ề ậ ả ậ ẩ ọ ủ c a tr ng tài; ng i xác l p tho  thu n tr ng tài không có th m quy n theo

ủ ậ ị ườ ậ ậ ả quy đ nh c a pháp lu t; ng ự   ọ i xác l p tho  thu n tr ng tài không có năng l c

ứ ự ủ ự ọ ị ộ ậ hành vi dân s  theo quy đ nh c a B  lu t Dân s ; hình th c tr ng tài không

ạ ưỡ ị ừ ợ ộ ố phù h p; m t trong các bên b  l a d i, đe do , c ng ép trong quá trình xác

ậ ả ả ậ ầ ọ ọ ố ậ l p tho  thu n tr ng tài và có yêu c u tuyên b  tho  thu n tr ng tài đó là vô

ề ấ ủ ệ ậ ặ ậ ạ ọ ỏ hi u; ho c th a thu n tr ng tài vi ph m đi u c m c a pháp lu t.

ủ ụ ố ụ ộ ồ ọ ọ Thành ph n ầ H i đ ng tr ng tài, th  t c t ợ    t ng tr ng tài không phù h p

ủ ủ ả ậ ặ ậ ọ ớ ị ớ v i tho  thu n c a các bên ho c trái v i các quy đ nh c a Lu t tr ng tài

ươ ộ ồ ụ ạ ậ ọ ỏ ồ ọ th ng m i. Ví d , các bên th a thu n H i đ ng tr ng tài g m ba tr ng tài

ả ế ậ ỏ ọ ộ ỉ viên song khi gi i quy t ch  có m t tr ng tài viên; các bên th a thu n ngôn

ữ ọ ư ế ả ế ạ ằ ế ệ ng  tr ng tài là ti ng Anh nh ng khi gi i quy t l i b ng ti ng Vi ặ   t; ho c

ề ơ ị ơ ủ ử ặ ọ ệ tr ng tài không g i thông báo v  đ n ki n cho b  đ n ho c không tuân th  các

ề ờ ạ ế ị ủ ụ ứ ị ế   quy đ nh v  th i h n, th  t c, hình th c ban hành quy t đ nh, phán quy t

ọ ấ ả ề ế ọ ể ở ứ ủ tr ng tài, t t c  đ u có th  tr  thành căn c  h y phán quy t tr ng tài.

ủ ụ ề ấ ồ ộ ộ ọ ẩ ­  V   tranh   ch p   không   thu c   th m   quy n   c a   H i   đ ng   tr ng   tài;

ườ ế ọ ẩ ợ ộ ộ tr ề ủ ộ   ng h p phán quy t tr ng tài có n i dung không thu c th m quy n c a h i

ậ ẳ ạ ộ ọ ỏ ị ỷ ồ đ ng tr ng tài thì n i dung đó b  hu . Ch ng h n các bên th a thu n gi ả   i

ế ấ ạ ả ấ ọ quy t   tranh   ch p   t ư i   trung   tâm   tr ng   tài   A   nh ng   khi   tranh   ch p   x y   ra,

ầ ơ ọ ả ế ế ả ố nguyên đ n yêu c u trung tâm tr ng tài B gi ị ơ i quy t. N u b  đ n ph n đ i mà

96

ẫ ọ ả ế ế trung tâm tr ng tài B v n gi ế i quy t và ra phán quy t thì phán quy t có th  b ể ị

ườ ộ ồ ầ ợ ọ ỉ ả ủ h y. Tr ng h p khác là các bên ch  yêu c u H i đ ng tr ng tài gi ế   i quy t

ộ ồ ư ề ọ ạ ế ả ấ ề ấ v n đ  A nh ng h i đ ng tr ng tài l ộ   i phán quy t c  v n đ  A và A’ thì n i

ế ề ấ ể ị ủ ề ẩ ộ ề   dung phán quy t v  v n đ  A’ có th  b  h y vì không thu c th m quy n

ọ tr ng tài.

ộ ồ ứ ứ ứ ấ ọ ­ Ch ng c  do các bên cung c p mà h i đ ng tr ng tài căn c  vào đó đ ể

ế ả ạ ặ ợ ề ả ậ ặ ọ ra phán quy t là gi m o; ho c tr ng tài viên nh n ti n, tài s n ho c l i ích

ủ ấ ả ấ ộ ưở ế ậ v t ch t khác c a m t bên tranh ch p làm  nh h ng đ n tính khách quan,

ế ọ ủ ằ công b ng c a phán quy t tr ng tài.

ắ ơ ả ủ ế ọ ậ ớ ­ Phán quy t tr ng tài trái v i các nguyên t c c  b n c a pháp lu t Vi ệ   t

Nam.

ụ ứ 12.2. Nghĩa v  ch ng minh

ủ ề ả ậ ọ ị ươ Theo quy đ nh c a Kho n 3 Đi u 68 Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

ạ ừ ườ ủ ộ ủ ầ ợ 2010, ngo i tr  tr ng h p Tòa án ch  đ ng xác minh, bên yêu c u h y phán

ụ ứ ế ọ ộ ồ ọ ế   quy t tr ng tài có nghĩa v  ch ng minh H i đ ng tr ng tài đã ra phán quy t

ộ ộ ườ ả ị ủ ế ợ thu c m t trong các tr ng h p phán quy t ph i b  h y;

ế ọ ố ớ ủ ầ ộ ườ ợ Đ i v i yêu c u h y phán quy t tr ng tài do thu c tr ớ   ng h p trái v i

ủ ắ ậ ệ ệ ơ ả các nguyên t c c  b n c a pháp lu t Vi t Nam, Tòa án có trách nhi m ch ủ

ứ ể ế ị ủ ủ ứ ậ ộ đ ng xác minh thu th p ch ng c  đ  quy t đ nh h y hay không h y phán

ế ọ quy t tr ng tài.

ế ọ ờ ạ ầ ủ 12.3. Th i h n yêu c u h y phán quy t tr ng tài

ờ ạ ể ừ ậ ượ ọ Trong th i h n 30 ngày, k  t ngày nh n đ ế c phán quy t tr ng tài,

ứ ể ứ ủ ộ ượ ằ ộ ồ ọ ế n u m t bên có đ  căn c  đ  ch ng minh đ c r ng H i đ ng tr ng tài đã ra

ữ ế ộ ộ ườ ị ủ ề ợ phán quy t thu c m t trong nh ng tr ơ   ng h p b  h y, thì có quy n làm đ n

ế ọ ề ẩ ỷ ườ ầ ử g i Toà án có th m quy n yêu c u hu  phán quy t tr ng tài. Tr ử   ợ ng h p g i

ự ệ ự ệ ấ ạ ả ấ ả ờ ơ đ n quá h n vì s  ki n b t kh  kháng thì th i gian có s  ki n b t kh  kháng

ượ ầ ủ ế ọ ờ ạ ề không đ ậ   c tính vào th i h n yêu c u h y phán quy t tr ng tài (Đi u 69 Lu t

97

ọ ươ ự ệ ộ ậ ạ ả tr ng tài th ấ ng m i năm 2010). “S  ki n b t kh  kháng” theo B  lu t Dân

ự ệ ể ườ ữ ả ộ ự s  là nh ng s  ki n x y ra m t cách khách quan không th  l ng tr ướ ượ   c đ c

ụ ượ ắ ụ ệ ầ ặ ọ ế ể và không th  kh c ph c đ c m c dù đã áp d ng m i bi n pháp c n thi t và

ộ ậ ự ả ề kh  năng cho phép (Đi u 161 B  lu t Dân s ).

ề ẩ 12.4. Tòa án có th m quy n

ế ọ ấ ỉ ủ ề ẩ Tòa án có th m quy n h y phán quy t tr ng tài là Tòa án c p t nh t ạ   i

ặ ạ ơ ộ ồ ọ ọ ự ơ n i các bên l a ch n ho c t ế   i n i mà h i đ ng tr ng tài đã tuyên phán quy t

ậ ọ ề ươ ạ (Đi u 7 Lu t tr ng tài th ng m i).

ầ ủ ế ọ ơ 12.5. Đ n yêu c u h y phán quy t tr ng tài

ế ọ ủ ế ầ ả ơ ộ ỷ Đ n yêu c u hu  phán quy t tr ng tài ph i có các n i dung ch  y u sau

đây:

­ Ngày, tháng, năm làm đ n;ơ

ỉ ủ ầ ị ­ Tên và đ a ch  c a bên có yêu c u; và

ứ ỷ ế ọ ầ ­ Yêu c u và căn c  hu  phán quy t tr ng tài.

ầ ặ ả ả ơ ế   ả Kèm theo đ n yêu c u ph i có b n chính ho c b n sao phán quy t

ọ ượ ự ợ ệ ứ ả ả ặ ả tr ng tài đã đ c ch ng th c h p l ậ   ; và b n chính ho c b n sao tho  thu n

ọ ượ ợ ệ ự ứ ấ ờ ầ ơ tr ng tài đã đ c ch ng th c h p l . Gi y t ằ    kèm theo đ n yêu c u b ng

ế ướ ả ượ ế ị ệ ả ượ ả ti ng n c ngoài ph i đ c d ch ra ti ng Vi ị t và b n d ch ph i đ ứ   c ch ng

th c h p l ự ợ ệ .

ặ ủ ự ươ ự 12.6. S  có m t c a các đ ng s

ọ ượ ặ ủ ớ ự ế ấ Phiên h p đ c ti n hành v i s  có m t c a các bên tranh ch p, lu t s ậ ư

ế ể ề ể ả ấ ệ ủ c a các bên, n u có, ki m sát viên vi n ki m sát cùng c p (Kho n 3 Đi u 71

ậ ọ ươ ạ Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ườ ế ọ ầ ợ ộ ỷ Trong tr ng h p có m t bên yêu c u hu  phán quy t tr ng tài mà rút

ượ ệ ậ ợ ệ ặ ắ ặ ơ đ n ho c đã đ c tri u t p h p l mà v ng m t không có lý do chính đáng

ặ ờ ọ ượ ộ ồ ộ ồ ậ ấ ho c r i phiên h p mà không đ c h i đ ng ch p thu n thì h i đ ng ra

98

ế ị ỉ ệ ề ậ ả ầ ọ ơ quy t đ nh đình ch  vi c xét đ n yêu c u (Kho n 5 Đi u 71 Lu t tr ng tài

ươ ạ th ng m i năm 2010).

ườ ộ ồ ề ợ ơ Tuy nhiên, tr ầ ng h p có nhi u bên yêu c u h i đ ng xét đ n mà có

ặ ặ ộ ượ ệ ậ ợ ệ ắ m t trong các bên v ng m t ho c đã đ c tri u t p h p l ặ   ắ  mà v ng m t

ặ ờ ọ ượ ộ ồ không có lý do chính đáng ho c r i phiên h p mà không đ ấ   c h i đ ng ch p

ộ ồ ư ẫ ậ ơ ườ ề ả ế thu n thì h i đ ng v n ti n hành xét đ n nh  bình th ng (Kho n 3 Đi u 71

ậ ọ ươ ạ Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ầ ủ ế ọ ủ ụ ơ 12.7. Th  t c xét đ n yêu c u h y phán quy t tr ng tài

ụ ế ầ ơ ọ ỷ ẩ   Sau khi th  lý đ n yêu c u hu  phán quy t tr ng tài, toà án có th m

ề ặ ọ ủ ộ   ọ quy n thông báo ngay cho trung tâm tr ng tài ho c các tr ng tài viên c a h i

ụ ệ ể ệ ấ ấ ọ ả   ồ đ ng tr ng tài v  vi c, các bên tranh ch p và vi n ki m sát cùng c p (Kho n

ậ ọ ề ươ ạ 1 Đi u 71 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ờ ạ ể ừ ệ ụ Trong th i h n 07 ngày làm vi c, k  t ngày th  lý, Chánh án toà án ch ỉ

ộ ộ ồ ẩ ầ ơ ộ ẩ   ồ ị đ nh m t h i đ ng xét đ n yêu c u g m ba th m phán, trong đó có m t th m

ủ ọ ủ ự phán làm ch  t a theo s  phân công c a Chánh án Tòa án.

ờ ạ ể ừ ượ ị ỉ Trong th i h n 30 ngày, k  t ngày đ ơ   ộ ồ c ch  đ nh, h i đ ng xét đ n

ế ọ ể ả ầ ầ ọ ở ơ ỷ yêu c u ph i m  phiên h p đ  xét đ n yêu c u hu  phán quy t tr ng tài. Tòa

ồ ơ ứ ể ể ệ ả ấ ờ ạ   án ph i chuy n h  s  cho Vi n ki m sát cùng c p nghiên c u trong th i h n

ệ ướ ọ ủ ự ể ọ ở 07 ngày làm vi c tr c ngày m  phiên h p đ  tham d  phiên h p c a Tòa án

ả ử ả ạ ồ ơ ờ ạ ệ ế ể ầ ơ xét đ n yêu c u. H t th i h n này, Vi n ki m sát ph i g i tr  l i h  s  cho

ể ở ề ầ ả ọ ơ ậ ọ   Tòa án đ  m  phiên h p xem xét đ n yêu c u (Kho n 2 Đi u 71 Lu t tr ng

ươ ạ tài th ng m i năm 2010).

ộ ồ ứ ầ ầ ơ ị ơ Khi xét đ n yêu c u, h i đ ng xét đ n yêu c u căn c  vào các quy đ nh

ươ ế ọ ứ ủ ề ạ ậ ọ ủ c a Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010 v  căn c  h y phán quy t tr ng tài

ở ế ị ể ệ (nêu trên) và các tài li u kèm theo đ  xem xét, quy t đ nh; không xét x  l ử ạ   i

ộ ồ ụ ấ ọ ả ế ộ n i dung v  tranh ch p mà H i đ ng tr ng tài đã gi i quy t. Sau khi xem xét

ữ ủ ế ệ ơ đ n và các tài li u kèm theo, nghe ý ki n c a nh ng ng ườ ượ i đ ệ ậ   c tri u t p,

99

ộ ồ ể ệ ể ả ậ   ế ủ ế n u có, ki m sát viên trình bày ý ki n c a Vi n ki m sát, h i đ ng th o lu n

ế ị ề ậ ố ọ ươ ả và quy t đ nh theo đa s  (Kho n 4 Đi u 71 Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

2010).

ộ ồ ế ị ầ ặ ơ ỷ ề H i đ ng xét đ n yêu c u có quy n ra quy t đ nh hu  ho c không hu ỷ

ế ọ ộ ồ ỉ ệ ể ầ ơ ế   phán quy t tr ng tài. H i đ ng cũng có th  đình ch  vi c xét đ n yêu c u n u

ầ ượ ệ ậ ặ ơ ượ ệ ậ ợ ệ bên yêu c u đ c tri u t p rút đ n ho c đã đ c tri u t p h p l ắ    mà v ng

ặ ờ ặ ọ ượ m t không có lý do chính đáng ho c r i phiên h p mà không đ ộ ồ   c h i đ ng

ậ ọ ề ậ ả ấ ươ ạ ch p thu n (Kho n 5 Đi u 71 Lu t tr ng tài th ế   ng m i năm 2010). Quy t

ệ ự ế ị ủ ả ố ị đ nh c a toà án là quy t đ nh cu i cùng và có hi u l c thi hành (Kho n 10

ậ ọ ề ươ ạ Đi u 71 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

ờ ạ ể ừ ệ Trong th i h n 05 ngày làm vi c, k  t ử   ế ị  ngày ra quy t đ nh, Tòa án g i

ế ị ặ ọ ọ ọ quy t đ nh cho các bên, trung tâm tr ng tài ho c tr ng tài viên tr ng tài v ụ

ậ ọ ề ể ệ ệ ả ấ ươ vi c và vi n ki m sát cùng c p (Kho n 6 Đi u 71 Lu t tr ng tài th ạ   ng m i

năm 2010).

ỉ ả ạ ế ơ ầ ườ ợ 12.8. T m đình ch  gi i quy t đ n yêu c u trong tr ọ   ng h p tr ng

ề ố ụ tài có sai sót v  t t ng

ộ ồ ủ ầ ấ ộ ợ ơ Theo yêu c u c a m t bên và xét th y phù h p, h i đ ng xét đ n yêu

ỉ ệ ể ạ ả ế ơ ủ ầ c u có th  t m đình ch  vi c xem xét gi ế   ầ i quy t đ n yêu c u h y phán quy t

ờ ạ ể ạ ệ ề ọ ộ ồ   tr ng tài trong th i h n không quá 60 ngày đ  t o đi u ki n cho H i đ ng

ụ ắ ọ ố ụ ủ ể ọ tr ng tài kh c ph c sai sót t ộ ồ    t ng tr ng tài theo quan đi m c a H i đ ng

ứ ủ ỏ ế ọ ạ ỏ ộ ồ ằ ọ ọ tr ng tài nh m lo i b  căn c  h y b  phán quy t tr ng tài. H i đ ng tr ng tài

ả ế ề ệ ụ ắ ố ụ ph i thông báo cho Tòa án bi t v  vi c kh c ph c sai sót t t ng. Tr ườ   ng

ộ ồ ụ ế ắ ọ ố ụ ợ h p h i đ ng tr ng tài không ti n hành kh c ph c sai sót t ộ ồ    t ng thì h i đ ng

ế ụ ủ ế ề ầ ả ơ ọ ậ   ti p t c xét đ n yêu c u h y phán quy t tr ng tài (Kho n 7 Đi u 71 Lu t

ọ ươ ạ tr ng tài th ng m i năm 2010).

ế ọ ả ủ ậ ệ ủ 12.9. H u qu  c a vi c h y phán quy t tr ng tài

100

ườ ộ ồ ế ị ủ ợ ơ Tr ế   ầ ng h p h i đ ng xét đ n yêu c u ra quy t đ nh h y phán quy t

ể ỏ ậ ạ ể ư ụ ấ ọ ả tr ng tài, các bên có th  th a thu n l i đ  đ a v  tranh ch p đó ra gi ế   i quy t

ạ ọ ệ ạ ề ặ ộ ở t i tr ng tài ho c m t bên có quy n kh i ki n t i Tòa án. Ng ượ ạ c l i, tr ườ   ng

ế ọ ộ ồ ầ ơ ế   ủ ợ h p h i đ ng xét đ n yêu c u không h y phán quy t tr ng tài thì phán quy t

ọ ượ ậ ả ọ ươ tr ng tài đ ề c thi hành (Kho n 8 Đi u 71 Lu t tr ng tài th ạ ng m i năm

2010).

ọ ườ ợ ả ấ ạ ế ọ Trong m i tr ờ ng h p, th i gian gi i quy t tranh ch p t i tr ng tài,

ế ọ ế ờ ạ ủ ụ ủ th i gian ti n hành th  t c h y phán quy t tr ng tài t i Tòa án không tính vào

ậ ọ ề ệ ệ ả ờ ở ươ ạ th i hi u kh i ki n (Kho n 9 Đi u 71 Lu t tr ng tài th ng m i năm 2010).

101

ứ ầ Ph n th  ba

Ạ Ộ Ề Ổ Ọ Ứ KHÁI QUÁT V  T  CH C, HO T Đ NG TR NG TÀI TH ƯƠ   NG

Ộ Ố Ạ Ủ Ố Ự M I C A M T S  QU C GIA TRONG KHU V C VÀ TRÊN TH Ế

GI IỚ

Ề Ổ Ộ Ọ Ứ Ạ I.   KHÁI   QUÁT   V   T   CH C,   HO T   Đ NG   TR NG   TÀI

ƯƠ Ạ Ủ Ố Ộ Ố Ự TH NG   M I   C A   M T   S   QU C   GIA   TRONG   KHU   V C   VÀ

TRÊN TH  GI Ế Ớ I

ươ ố ế ạ 1. Pháp: Phòng th ng m i qu c t ICC

ộ ổ ọ ờ ượ ứ ọ ậ ừ Tr ng tài ICC là m t t ch c tr ng tài lâu đ i đ c thành l p t năm

ư ủ ộ ươ ố ế ạ ừ 1923 nh  là m t nhánh c a Phòng th ng m i qu c t ậ    ICC. T  khi thành l p

ọ ả ế ơ ấ ế đ n nay, tr ng tài ICC đã gi ụ i quy t h n 19 nghìn v  tranh ch p liên quan

ọ ừ ổ ố ế đ n các bên và tr ng tài viên t 180 qu c gia và vùng lãnh th . Riêng trong

ử ầ ọ ọ ế   năm 2012, đã có 759 yêu c u tr ng tài g i cho tr ng tài ICC liên quan đ n

ừ ổ ớ ố ọ ượ 2.036 bên t 137 qu c gia và vùng lãnh th , v i các tr ng tài viên đ c b ổ

ế ừ ệ ế ọ ố ị ượ nhi m đ n t 76 qu c t ch, và có 491 phán quy t tr ng tài đ c ban hành.

ơ ấ ổ ứ 1.1. C  c u t ch c:

ọ ượ ổ ứ ồ ạ ộ ồ ồ ọ Tr ng tài ICC đ ơ    ch c g m Đ i h i đ ng tr ng tài ICC g m h n c t

ừ ộ ồ ư ố ọ ọ 100 thành viên t 90 qu c gia, Ban th  ký tr ng tài ICC, và h i đ ng tr ng tài.

102

ạ ộ ồ ộ ồ ỗ ợ ọ ọ ơ Đ i h i đ ng tr ng tài là c  quan h  tr  các bên và h i đ ng tr ng tài

ủ ụ ố ụ ạ ộ ồ ứ ệ ự trong quá trình th c hi n các th  t c t t ng. Đ i h i đ ng có các ch c năng:

ể ọ ị ị ỉ ­ Ch  đ nh đ a đi m tr ng tài;

ề ự ồ ạ ủ ỏ ọ ­ Đánh giá v  s  t n t ậ i c a th a thu n tr ng tài ICC;

ế ị ư ữ ầ ế ườ ợ ố ụ ­ Đ a ra nh ng quy t đ nh c n thi t trong tr ng h p t ọ  t ng tr ng tài

ữ ề ặ ớ ề ồ gi a nhi u bên ho c liên quan t ợ i nhi u h p đ ng;

ế ọ ậ ỉ ị ­ Xác nh n, ch  đ nh và thay th  tr ng tài viên;

ố ụ ả ự ể ả ợ ớ ọ ­ Giám sát quy trình t t ng tr ng tài đ  đ m b o s  phù h p v i quy

ắ ố ụ t c t ủ  t ng c a ICC;

ế ọ ể ẩ ­ Ki m tra và phê chu n các phán quy t tr ng tài;

ế ầ ị ế ề ọ ỉ ­ Quy đ nh, giám sát và, n u c n thi t, đi u ch nh phí tr ng tài;

ẩ ấ ủ ụ ọ ­ Giám sát th  t c tr ng tài kh n c p.

ậ ư ư ệ ơ ơ ồ Ban th  ký là c  quan giúp vi c g m h n 80 lu t s  và nhân viên h ỗ

ợ ứ ư ư ầ ổ ọ ạ ộ ồ   tr , đ ng đ u là T ng th  ký Tr ng tài ICC. Ban th  ký giúp Đ i h i đ ng

ư ứ ự ủ ứ ệ ồ ổ th c hi n các ch c năng c a mình. T  ch c Ban th  ký bao g m tám nhóm

ả ả ở qu n lý khác nhau, trong đó b y nhóm đóng ộ  Paris, và m t nhóm đóng ở

ỗ ượ ậ ư ưở ạ ở ộ Hong Kong. M i nhóm đ c lãnh đ o b i m t lu t s  tr ng nhóm và hai

ộ ụ ệ ậ ư ụ ợ ư ẽ ặ ổ ho c ba lu t s  ph  tr . Khi phát sinh m t v  vi c, T ng th  ký s  đánh giá

ẽ ở ể ả ầ ố ợ ạ   và chuy n cho nhóm qu n lý phù h p, nhóm này s  tr  thành đ u m i liên l c

cho các bên.

ộ ồ ọ ượ ể ả ụ ệ ế H i đ ng tr ng tài đ ậ c thành l p đ  gi i quy t các v  vi c tranh

ấ ụ ể ộ ồ ầ ặ ồ ọ ộ ọ ch p c  th . Thành ph n h i đ ng tr ng tài g m m t ho c ba tr ng tài viên,

ặ ượ ự ọ ạ ộ ồ ị ỉ do các bên l a ch n ho c đ c Đ i h i đ ng ch  đ nh.

ạ ộ ố ụ 1.2. Ho t đ ng t t ng:

ả ử ơ ể ử ụ ụ ọ ở ơ ị ệ   Đ  s  d ng d ch v  tr ng tài ICC, nguyên đ n ph i g i đ n kh i ki n

ủ ư ộ ọ ế đ n m t trong các văn phòng c a ban th  ký tr ng tài. Ngay sau khi nguyên

103

ệ ộ ọ ơ ơ ượ ị ơ ể ơ đ n đã n p đ n và phí tr ng tài, đ n ki n đ ị ơ   c chuy n cho b  đ n. B  đ n

ồ ơ ả ố ế ệ ả ả ầ ph i ph n h i đ n ki n, kèm theo yêu c u ph n t n u có, trong vòng 30

ngày.

ườ ế ả ộ ợ ộ ồ Trong tr ả ng h p m t bên không n p b n ph n h i; khi u n i v  s ạ ề ự

ệ ự ủ ế ặ ạ ạ ậ ặ ỏ ọ ồ ạ t n t ệ   i, hi u l c ho c ph m vi c a th a thu n tr ng tài; ho c khi u n i vi c

ả ộ ụ ệ ệ ế ầ ơ gi ọ   i quy t chung các yêu c u trong đ n ki n trong cùng m t v  ki n tr ng

ố ụ ế ụ ộ ồ ế ị ẽ ẫ ọ ọ tài, t ề ẩ    t ng tr ng tài v n ti p t c và h i đ ng tr ng tài s  quy t đ nh v  th m

ạ ộ ồ ề ủ ư ừ ề ấ ả ế quy n c a mình, tr  khi Ban th  ký trình v n đ  ra Đ i h i đ ng gi i quy t.

ả ụ ế ề ọ ọ Trong quá trình gi ệ   i quy t tr ng tài, tr ng tài có quy n áp d ng bi n

ủ ụ ố ụ ấ ạ ộ ồ ế ẩ ờ ọ pháp kh n c p t m th i. Sau khi k t thúc th  t c t t ng, h i đ ng tr ng tài

ả ượ ế ế ướ ẽ s  ban hành phán quy t. Phán quy t này ph i đ c trình lên tr ạ ộ   c đ i h i

ẩ ọ ồ đ ng tr ng tài ICC phê chu n.

ố ọ ế ươ ạ ộ ồ 2. Trung Qu c: H i đ ng tr ng tài kinh t và th ng m i qu c t ố ế

Trung Qu cố

ộ ồ ế ươ ạ ố ế ọ H i   đ ng   tr ng   tài   kinh   t và   th ng   m i   qu c   t ố     Trung   Qu c

ổ ấ ủ ứ ọ ớ ố ượ (CIETAC) là t ch c tr ng tài l n nh t c a Trung Qu c, đ c thành l p t ậ ừ

ặ ụ ở ở ắ ộ ồ tháng 04/1956. Đ t tr s  chính B c Kinh, h i đ ng có các c  s  đ t ơ ở ặ ở

ế ượ ả ầ Thâm Quy n, Th ng H i, Thiên Tân, và Trùng Khánh. Trong g n 60 năm

ạ ộ ủ ả ế ầ ồ ạ t n t i và ho t đ ng c a mình, CIETAC đã gi ụ ệ   i quy t g n 20 nghìn v  ki n

ế ọ ừ ơ ổ ố tr ng tài liên quan đ n các bên t h n 70 qu c gia và vùng lãnh th , và các

ế ọ ủ ượ ậ phán quy t tr ng tài c a trung tâm đã đ c công nh n và cho thi hành ở ơ    h n

ử ế ầ ố ổ 60 qu c gia và vùng lãnh th . Đ n nay, trung bình CIETAC x  lý g n 1.300

ụ ệ ữ ử ề ấ ộ ộ ụ ệ v  vi c m t năm, là m t trong nh ng trung tâm x  lý nhi u v  vi c nh t trên

ế ớ th  gi i.

ơ ấ ổ ứ 2.1. C  c u t ch c:

104

ộ ụ ở ở ắ ồ CIETAC g m m t tr s  chính B c Kinh và ba chi nhánh đ t t ặ ạ   i

ế ượ ả Thâm Quy n, Th ng H i, Thiên Tân, và Trùng Khánh. CIETAC và các chi

ấ ợ ộ ọ nhánh h p thành m t trung tâm tr ng tài duy nh t.

ộ ố ủ ị ủ ị ộ CIETAC có m t Ch  t ch và m t s  Phó ch  t ch và thành viên, Ban th ư

Ủ ặ ệ ộ ồ ọ ký, các  y ban đ c bi t, và h i đ ng tr ng tài.

ủ ị ứ ự ệ ắ ọ ọ Ch  t ch th c hi n các ch c năng và tr ng trách theo Quy t c tr ng tài

ủ ị ữ ự ứ ọ ủ   ệ ủ c a CIETAC. Các Phó ch  t ch th c hi n nh ng ch c năng và tr ng trách c a

ủ ị ủ ề Ch  t ch theo  y quy n.

ụ ở ư ể ề ả ỗ Tr s  chính và m i chi nhánh đ u có Ban th  ký riêng đ  qu n lý

ữ ướ ự ỉ ạ ủ ư ổ ệ nh ng công vi c hàng ngày d i s  ch  đ o c a T ng th  ký.

ổ ứ ủ Ủ ặ ệ Ủ Trong t ch c c a CIETAC có ba  y ban đ c bi t.  y ban chuyên gia

ơ ư ấ ứ ạ ứ ệ ề ấ ố ấ c  v n là c  quan t v n có trách nhi m nghiên c u các v n đ  ph c t p v ề

ư ư ủ ụ ế ư ấ ậ ọ ị th  t c tr ng tài và quy đ nh pháp lu t, cũng nh  đ a ra ý ki n t ử    v n, s a

Ủ ắ ậ ạ ọ ọ ổ đ i quy t c tr ng tài và đào t o tr ng tài viên CIETAC.  y ban biên t p v ụ

ụ ệ ệ ổ ậ ợ ả ế ki n t ng h p và biên t p các v  ki n đã gi ủ i quy t xong c a CIETAC và

ể ậ Ủ ấ ả ẩ ọ hàng năm  n b n thành sách tuy n t p.  y ban đánh giá tiêu chu n tr ng tài

ự ủ ể ẩ ọ viên ki m tra và rà soát các tiêu chu n và năng l c c a tr ng tài viên CIETAC,

ệ ủ ệ ạ ấ ờ ọ ề đ  xu t vi c gia h n th i gian làm vi c c a tr ng tài viên.

ộ ồ ọ ượ ể ả ế ừ H i đ ng tr ng tài đ ậ c thành l p đ  gi ụ i quy t t ng v  tranh ch p c ấ ụ

ể ồ ủ ặ ộ ọ th , g m m t ho c ba tr ng tài viên trong danh sách c a CIETAC.

ạ ộ ố ụ 2.2. Ho t đ ng t t ng

ắ ầ ố ụ ư ộ ơ Khi b t đ u t t ng, nguyên đ n n p cho Ban th  ký CIETAC t ạ ụ  i tr

ặ ạ ầ ỏ ở ắ s  B c Kinh ho c t ậ   ọ i các chi nhánh yêu c u tr ng tài, kèm theo th a thu n

ị ơ ư ử ứ ứ ọ ọ   tr ng tài và các ch ng c  liên quan. Ban th  ký g i cho b  đ n thông báo tr ng

ị ơ ườ ọ ợ ờ ạ tài và b  đ n có th i h n 45 ngày (trong tr ng h p tr ng tài có y u t ế ố ướ   c  n

ể ừ ậ ượ ể ả ồ ngoài) k  t ngày nh n đ c thông báo đ  ph n h i.

105

ề ự ề ự ồ ạ ế ị CIETAC có quy n t quy t đ nh v  s  t n t ỏ   ệ ự ủ i và hi u l c c a th a

ố ớ ụ ệ ủ ế ề ẩ ậ ầ ọ thu n tr ng tài và th m quy n c a mình đ i v i v  vi c. N u c n thi ế   t,

ể ủ ự ệ ệ ề ọ ộ ồ CIETAC có th   y quy n cho h i đ ng tr ng tài th c hi n vi c này.

ộ ồ ọ ượ ậ ặ ồ ộ H i đ ng tr ng tài đ ộ   c thành l p g m m t ho c ba thành viên. H i

ứ ụ ẽ ấ ấ ợ ộ   ồ đ ng s  xem xét v  tranh ch p theo cách th c mà mình th y là phù h p. H i

ể ổ ứ ử ự ế ề ặ ồ đ ng có th  t ậ    ch c các phiên xét x  tr c ti p ho c không, có quy n thu th p

ứ ỏ ứ ệ ế ổ ườ ư ị ch ng c , h i ý ki n chuyên gia, b  nhi m ng i giám đ nh, nh ng không

ượ ẩ ấ ạ ụ ể ệ ề ả ờ đ ầ   c quy n áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i (mà ph i chuy n yêu c u,

ề ẩ ế n u có, cho Tòa án có th m quy n).

ế ọ ả ượ Phán quy t tr ng tài ph i đ c ban hành trong vòng sáu tháng (tr ườ   ng

ế ố ướ ọ ể ừ ộ ồ ậ ọ ợ h p tr ng tài có y u t n c ngoài) k  t ngày thành l p h i đ ng tr ng tài.

ờ ạ ộ ồ ủ ể ạ ầ ọ ấ   Th i h n này có th  gia h n theo yêu c u c a h i đ ng tr ng tài và ch p

ậ ủ ư ả ổ ọ ộ ồ thu n c a T ng th  ký CIETAC. H i đ ng tr ng tài ph i trình phán quy t đ ế ể

ể ướ CIETAC ki m tra tr c khi ban hành.

ố ế ọ 3. Singapore: Trung tâm tr ng tài qu c t Singapore

ậ ừ ố ế ọ Thành l p t năm 1991, Trung tâm tr ng tài qu c t Singapore (SIAC)

ộ ổ ự ứ ầ ọ là m t trong các t ộ    ch c tr ng tài có uy tín hàng đ u trong khu v c. Là m t

ữ ổ ứ ể ậ ố ộ trong nh ng t ch c có t c đ  phát tri n nhanh, năm 2012, SIAC nh n gi ả   i

ủ ế ệ ơ ọ ừ ổ ố quy t 235 đ n ki n tr ng tài c a các bên t 39 qu c gia và vùng lãnh th , tăng

ế ừ ủ ớ ọ ỳ ề 25% so v i cùng k  2011. Các tr ng tài c a SIAC đ n t ố  nhi u qu c gia trong

ự ư khu v c nh  Singapore, Brunei, Malaysia, Indonesia, v.v.

3.1. C  c u t ơ ấ ổ ứ  ch c

ổ ứ ủ ạ ộ ồ ộ ồ ả ọ ồ ị T  ch c c a SIAC bao g m H i đ ng qu n tr , Đ i h i đ ng tr ng tài,

ộ ồ ư ọ Ban th  ký và h i đ ng tr ng tài.

ộ ồ ả ị ổ ứ ề H i đ ng qu n tr  là t ạ ộ    ch c giám sát và đi u hành chung ho t đ ng

ủ ị ủ ị ồ ộ ộ ủ c a SIAC, bao g m m t Ch  t ch HĐQT, m t Phó ch  t ch HĐQT, và các

thành viên HĐQT.

106

ạ ộ ồ ủ ị ủ ị Ủ ọ ồ Đ i h i đ ng tr ng tài g m Ch  t ch, Phó ch  t ch, và các  y viên, có

ỗ ợ ộ ồ ự ứ ệ ệ ọ ch c năng h  tr  h i đ ng tr ng tài trong vi c th c hi n các th  t c t ủ ụ ố ụ    t ng

ộ ồ ộ ố ư ượ ệ ọ ọ ụ tr ng tài và làm m t s  nhi m v  khi h i đ ng tr ng tài ch a đ ậ   c thành l p.

ụ ạ ộ ồ ổ ọ ủ ầ ặ   Ví d , đ i h i đ ng xem xét yêu c u thay đ i tr ng tài viên c a các bên ho c

ề ẩ ộ ồ ế ị ủ ề ờ ọ ọ quy t đ nh v  th m quy n c a tr ng tài trong th i gian h i đ ng tr ng tài

ư ượ ậ ch a đ c thành l p.

ỗ ợ ứ ủ ư ề ố ạ   Ban th  ký c a SIAC có ch c năng đi u ph i, h  tr , giám sát ho t

ầ ạ ố ọ ộ đ ng tr ng tài và là đ u m i liên l c cho các bên.

ộ ồ ọ ượ ụ ệ ừ ậ ọ H i đ ng tr ng tài đ ụ ể   c thành l p theo t ng v  vi c tr ng tài c  th ,

ặ ộ ọ ồ g m m t ho c ba tr ng tài viên.

ạ ộ ố ụ 3.2. Ho t đ ng t t ng

ả ử ệ ế ố ở ộ ọ ọ M t bên mu n kh i ki n tr ng tài ph i g i thông báo tr ng tài đ n b ộ

ạ ộ ồ ả ử ủ ậ ồ ờ ọ ph n đăng ký c a Đ i h i đ ng tr ng tài và đ ng th i cũng ph i g i thông

ị ơ ị ơ ế ả ả báo đó đ n phía b  đ n. Trong vòng 14 ngày, b  đ n ph i có ph n h i s  b ồ ơ ộ

ậ ơ ộ ử ế g i đ n nguyên đ n và b  ph n đăng ký.

ộ ồ ọ ượ ặ ậ ộ ồ ọ H i đ ng tr ng tài đ c thành l p g m m t ho c ba tr ng tài viên và

ệ ố ụ ự ề ọ ươ ấ có quy n th c hi n t t ng tr ng tài theo ph ợ   ng cách mà mình th y phù h p

ả ộ ế ả ỏ ả sau khi đã h i ý ki n các bên. Các bên ph i n p b n gi i trình nêu rõ tình ti ế   t

ầ ủ ờ ạ ơ ở ộ ự ệ s  vi c đã phát sinh, c  s  pháp lý và yêu c u c a mình. Các th i h n n p và

ả ồ ả ộ ồ ế ị ề ọ ph n h i gi i trình đ u do h i đ ng tr ng tài quy t đ nh.

ướ ề ẩ ộ ồ ề ậ ấ ọ ọ Tr c khi thành l p h i đ ng tr ng tài, v n đ  th m quy n tr ng tài do

ạ ộ ồ ộ ồ ế ị ậ ọ ọ Đ i h i đ ng tr ng tài quy t đ nh. Sau khi thành l p, h i đ ng tr ng tài t ự

ề ủ ộ ồ ẩ ầ ọ xem xét th m quy n c a mình. Tùy theo yêu c u, h i đ ng tr ng tài có th  t ể ổ

ệ ậ ử ự ứ ứ ệ ế ổ ch c phiên xét x  tr c ti p, tri u t p nhân ch ng, b  nhi m chuyên gia, và áp

ẩ ấ ạ ệ ờ ụ d ng các bi n pháp kh n c p t m th i.

ộ ồ ứ ủ ứ ế ậ ọ ỏ ớ N u h i đ ng tr ng tài đã th a mãn v i ch ng c  và lý lu n c a các

ộ ồ ế ị ể ạ ố ụ bên trình lên, h i đ ng có th  quy t đ nh khép l i quá trình t t ng và ban

107

ế ọ ướ ả ượ ế hành phán quy t tr ng tài. Tr c khi ban hành, phán quy t ph i đ c trình lên

ể ể ủ ậ ọ ạ ộ ồ ộ b  ph n đăng ký c a Đ i h i đ ng tr ng tài đ  ki m tra.

Ọ Ắ Ề ƯƠ Ả II. TÓM T T VĂN B N V  TR NG TÀI TH Ạ Ủ   NG M I C A

Ộ Ố ƯỚ Ế Ớ M T S  N C TRÊN TH  GI I

ậ ọ ủ 1. Pháp lu t tr ng tài c a Pháp

ậ ọ Ở ượ Pháp không có Lu t Tr ng tài. ọ  Pháp, tr ng tài đ ự   c coi là lĩnh v c

ự ượ ề ở ị ỉ ị ừ ủ ố ụ c a t t ng dân s , đ c đi u ch nh b i ngh  đ nh ban hành t năm 1981 và

ư ề ị ử ổ ậ ủ ế ẫ ầ ế đ n nay v n ch a h  b  s a đ i. Trong pháp lu t c a Pháp, h u h t các quy

ấ ề ọ ơ ả ề ậ ắ ị ị đ nh, th m chí các quy đ nh c  b n nh t v  tr ng tài, đ u b t ngu n t ồ ừ ự    th c

ư ử ế ễ ầ ọ ị ề ọ   ti n xét x . Tòa án Pháp đã đ a ra h u h t các quy đ nh quan tr ng v  tr ng

ệ ề ọ ố ế ặ tài, đ c bi t v  tr ng tài qu c t .

ậ ủ ắ ớ ủ ạ ề   Trong pháp lu t c a Pháp, có ba nguyên t c l n mang tính ch  đ o đi u

ố ế ự ọ ỉ ộ ậ ứ ắ ấ ch nh lĩnh v c tr ng tài qu c t . Nguyên t c th  nh t là tính đ c l p và tính

ệ ự ủ ố ế ề ả ọ ả ắ có hi u l c c a đi u kho n tr ng tài qu c t ả   ứ . Nguyên t c th  hai là đ m b o

ọ ả ế ằ ọ ượ ế ằ phiên h p gi ấ i quy t tranh ch p b ng tr ng tài đ c ti n hành công b ng và

ả ấ ạ ệ ủ ứ ế ế ắ ự s  can thi p c a Tòa án ph i r t h n ch . Nguyên t c th  ba là quy ch  pháp

ệ ủ ố ế ả ượ ấ ặ lý đ c bi ế ọ t c a phán quy t tr ng tài qu c t ph i đ ậ c ch p nh n. Trong đó,

ứ ề ấ ắ ắ ố ạ nguyên t c th  nh t mang tính truy n th ng, hai nguyên t c còn l ớ i m i m ẻ

ố ớ ứ ế ậ ấ ơ ậ   ắ h n trong lu t so  Đ i v i nguyên t c th  nh t, Tòa án Pháp đã k t lu n

ệ ự ề ề ề ắ ả ọ ợ   ả nguyên t c v  tính hi u l c đi u kho n tr ng tài, theo đó đi u kho n h p

ế ộ ặ ộ ượ ướ ồ đ ng có m t ch  đ  pháp lý riêng, đ c thù và đ c suy đoán tr ệ   c là có hi u

ệ ự ộ ậ ủ ề ắ ả ọ ự l c. Nguyên t c tính đ c l p và tính có hi u l c c a đi u kho n tr ng tài

ố ế ủ ứ ụ ề ễ ấ ị qu c t ả    có ba tác d ng chính là: th  nh t ­ tính mi n d ch c a đi u kho n,

ị ả ề ả ọ ưở ệ ợ ồ ị đi u kho n tr ng tài không b   nh h ặ   ng khi h p đ ng chính b  vô hi u ho c

ượ ụ ụ ứ ả ề ả không đ c áp d ng. Th  hai ­ tác d ng gi i phóng đi u kho n kh i b t c ỏ ấ ứ

ắ ặ ậ ố ệ ư pháp lu t qu c gia nào. Đây là nguyên t c đ c bi t mà Tòa án Pháp đã đ a ra.

108

ệ ự ủ ề ọ ị ả   Nó cho phép Tr ng tài và Tòa án xác đ nh tính có hi u l c c a đi u kho n

ủ ế ậ ọ ố tr ng tài trong khi không tham chi u vào lu t pháp c a qu c gia nào mà duy

ấ ự ế ợ ủ ứ ứ ằ ồ nh t d a trên b ng ch ng và ý chí c a các bên ký k t h p đ ng. Th  ba ­ tác

ở ộ ụ ề ặ ả ộ ề   ủ ụ d ng huy đ ng ho c tác d ng thu hút c a đi u kho n, cho phép m  r ng đi u

ố ớ ế ả ợ ồ ườ kho n này đ i v i các bên liên quan đ n h p đ ng. Đây là tr ặ   ợ ng h p đ c

ệ ậ ủ ụ ề ề ả ọ ỉ bi ố   t ch  có trong lu t c a Pháp. Đi u kho n tr ng tài có quy n áp d ng đ i

ọ ợ ồ ợ ồ ượ ậ ể ự ấ ớ v i m i h p đ ng khi các h p đ ng này đ ộ   ệ c l p đ  th c hi n duy nh t m t

ạ ộ ế ể ả ố ợ ợ ồ ho t đ ng kinh t ồ , k  c  khi trong s  các h p đ ng đó, có h p đ ng không có

ề ề ả ặ ả ọ ọ ượ đi u kho n tr ng tài; m t khác, đi u kho n tr ng tài cũng đ ố   ụ c áp d ng đ i

ứ ự ề ả ọ ợ ồ ọ ớ v i m i bên đã tham gia vào h p đ ng ch a đ ng đi u kho n tr ng tài và c ả

ả ượ ế ễ ề ả các bên không ký k t đi u kho n đó, mi n là các bên đó ph i đ c bi ế ướ   c t tr

ọ ả ề ề v  đi u kho n tr ng tài.

ố ớ ứ ắ ả ả ọ ả ế Đ i v i nguyên t c th  hai, đ m b o phiên h p gi ấ   i quy t tranh ch p

ượ ệ ủ ự ế ọ ằ b ng tr ng tài đ ả ấ   c ti n hành công minh và s  can thi p c a Tòa án ph i r t

ả ả ử ế ắ ả ộ ắ   ạ h n ch . Nguyên t c này có nghĩa là ph i đ m b o m t phiên x  đúng đ n,

ạ ề ượ ố ử ữ ề ẳ ượ t i đó các bên đ u đ c đ i x  bình đ ng, quy n bào ch a đ ủ   c tuân th ,

ả ộ ậ ẩ ư ử ề ự Th m phán ph i đ c l p, vô t ệ ủ   , khách quan trong xét x . V  s  can thi p c a

ệ ố ế ộ ẽ ự ủ ạ ấ ặ ọ Tòa án, h  th ng Tr ng tài c a Pháp h n ch  m t cách r t ch t ch  s  can

ệ ủ ệ ỉ ườ ườ thi p c a Tòa án. Tòa án ch  can thi p trong hai tr ợ ng h p. Tr ợ ng h p th ứ

ỗ ợ ấ ượ ề ị ỗ ợ ọ ọ nh t là h  tr  cho Tr ng tài ­ khi Tòa án đ ẳ   c đ  ngh  h  tr  tr ng tài, ch ng

ụ ệ ẩ ấ ạ ọ ỉ ị ờ   ạ h n:   ch   đ nh   tr ng   tài   viên,   áp   d ng   các   bi n   pháp   kh n   c p   t m   th i.

ươ ớ ư ự ứ ứ ệ ệ ể Ph ủ ng th c can thi p th  hai c a Tòa án là s  can thi p v i t cách ki m tra

ế ọ ế ệ ọ ả phán quy t tr ng tài ­ can thi p sau khi Tr ng tài đã ti n hành gi i quy t v ế ụ

ế ấ ượ ứ ủ ể ầ ợ tranh ch p, n u Tòa án đ ế   c yêu c u ki m tra tính h p th c c a phán quy t

ề ử ổ ẩ ẩ ọ Tr ng tài (tuy nhiên, th m phán không có th m quy n s a đ i phán quy t v ế ề

ặ ộ ủ ề ề ộ ọ ườ ẩ m t n i dung; đi u này thu c th m quy n c a Tr ng tài), trong tr ợ   ng h p

ủ ủ ế ầ ậ ị có yêu c u h y phán quy t do không tuân th  các quy đ nh pháp lu t hình

th c.ứ

109

ắ ố ế ậ ế ộ ặ ệ Nguyên t c cu i cùng là thi t l p ch  đ  pháp lý đ c bi t cho phán

ố ế ế ọ ượ ụ quy t tr ng tài qu c t ắ . Nguyên t c này đã đ c áp d ng trong m t s  v ộ ố ụ

ệ vi c mà phán

ế ượ ị ủ ở ướ ố ủ ế quy t đ ư c đ a ra ở ướ  n c ngoài và b  h y n c g c c a phán quy t đó

ư ẫ ượ ấ ậ ở ở nh ng v n đ c Tòa án Pháp ch p nh n cho thi hành ư ậ    Pháp. S  dĩ nh  v y

ủ ậ ớ ướ ừ ậ vì lu t pháp c a Pháp, trái v i Công ệ   c New York, không th a nh n vi c

ế ọ ị ủ ở ướ ộ ườ ợ phán quy t tr ng tài đã b  h y n ư c ngoài nh  là m t tr ng h p ph i t ả ừ

ế ạ ố ế ọ ch i thi hành phán quy t t ằ i Pháp. Tòa án Pháp cho r ng phán quy t tr ng tài

ố ế ậ ự ờ ọ ế ị ố ộ qu c t ỏ  tách r i kh i m i tr t t qu c gia và là m t quy t đ nh mang tính

ố ế ế ọ ố ế công lý qu c t . Do đó, phán quy t tr ng tài qu c t ắ  không g n v i n ớ ướ ố   c g c

ế ớ ướ ệ ữ ố ấ ế ớ ở ẽ ố b i l m i liên h  gi a phán quy t v i n c g c r t y u ủ ụ   t; ngoài th  t c

ậ ủ ướ ủ ế ầ ị ơ yêu c u h y phán quy t theo quy đ nh pháp lu t c a n ế   c n i ra phán quy t,

ớ ớ ệ ố ệ ế ố ậ ủ   phán quy t không có m i liên h  nào khác v i v i h  th ng pháp lu t c a

ướ ế ọ ượ ự ự ộ n c này. Phán quy t tr ng tài đ ế ị c coi là là m t quy t đ nh th c s  mang

ố ế tính qu c t .

ậ ọ ủ 2. Pháp lu t tr ng tài c a Singapore

ươ ạ ủ ượ ậ ề ọ Pháp lu t v  tr ng tài th ng m i c a Singapore đ c chia thành 02

ươ ạ ộ ị ố ế ọ ươ ạ ọ nhóm tr ng tài th ng m i n i đ a và qu c t . Tr ng tài th ng m i qu c t ố ế

ượ ố ế ạ ậ ọ ị đ c quy đ nh theo Đ o lu t Tr ng tài Qu c t (“IAA”), thông qua năm 1994.

ậ ạ ượ ộ ố ầ ử ấ ầ ổ Đ o   lu t   này   đã   đ c   s a   đ i   m t   s   l n   mà   g n   nh t   là   năm   2009.

ụ ề ậ ọ ươ ẫ Singapore cũng áp d ng Lu t M u UNCITRAL v  Tr ng tài Th ạ   ng m i

ố ế ướ ề Qu c t ậ  và gia nh p Công ậ c New York v  công nh n và cho thi hành phán

ố ế ế ọ ượ ế ế ồ ầ quy t tr ng tài qu c t IAA  đ c thi ề   ầ t k  g m ba ph n. Ph n I là đi u

ề ủ ụ ố ế ứ ầ ả ọ ị kho n chung. Ph n II ch a các quy đ nh v  th  t c tr ng tài qu c t , trong đó

ẫ ậ ượ ậ ầ ậ ộ Lu t M u UNCITRAL đ ạ   c ghi nh n là m t ph n pháp lu t Singapore ngo i

ừ ươ ủ ề ậ ẫ ậ tr Ch ế   ng VIII c a Lu t M u v  công nh n và cho thi hành phán quy t

ư ậ ủ ậ ọ ở ướ ầ tr ng tài. S  dĩ nh  v y vì Ph n III c a IAA ghi nh n Công c New York

ề ề ấ v  v n đ  này.

110

ố ế ụ ế ậ ấ ỏ ọ IAA áp d ng n u th a thu n tr ng tài có tính ch t qu c t :

ấ ậ ộ ỏ ọ ỉ ị ạ ộ   (1) ít nh t m t bên tham gia th a thu n tr ng tài có đ a ch  ho t đ ng

ạ ộ ướ t i m t n ả c không ph i Singapore;

ự ệ ể ặ ặ ọ ợ ồ ị ị ố   ể (2) đ a đi m tr ng tài ho c đ a đi m th c hi n h p đ ng ho c có đ i

ượ ấ ằ ậ ố ỏ t ng tranh ch p n m ngoài qu c gia mà các bên trong th a thu n đóng tr ụ

s ; ở

ố ượ ậ ủ ậ ỏ ọ ỏ (3) các bên th a thu n là đ i t ng c a th a thu n tr ng tài có liên h ệ

ể ỏ ề ệ ả ằ ậ ố ớ v i nhi u qu c gia. Các bên cũng có th  th a thu n b ng văn b n vi c áp

ụ ặ ụ d ng ho c không áp d ng IAA.

ố ượ ị ộ ồ ặ ọ ộ IAA quy đ nh s  l ng thành viên h i đ ng tr ng tài là m t ho c ba.

ẩ ấ ạ ộ ồ ụ ệ ề ẩ ọ ờ H i đ ng tr ng tài có th m quy n áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i, thu

ế ị ủ ứ ứ ả ả ậ ọ ế   th p và b o qu n ch ng c . Các quy t đ nh c a tr ng tài Singapore, n u

ượ ố ế ị ư ủ ị đ c Tòa án t i cao cho phép, có giá tr  thi hành nh  là quy t đ nh c a Tòa án.

Tòa án còn có th  ể

ấ ạ ế ị ệ ệ ẩ ờ ộ   ụ ỗ ợ h  tr  trong vi c ra quy t đ nh áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i. H i

ế ạ ề ể ọ ữ ể ồ đ ng tr ng tài có th  ban hành nhi u phán quy t t ờ i nh ng th i đi m khác

ố ụ ữ ề ọ ươ ệ nhau trong quá trình t t ng tr ng tài v  nh ng ph ủ   ng di n khác nhau c a

ề ề ấ ắ ượ ấ v n đ  tranh ch p. V  nguyên t c các bên không đ ế   c kháng cáo phán quy t

ế ọ ủ ư ề ọ ỏ ộ   ủ c a tr ng tài, nh ng Tòa án có quy n h y b  phán quy t tr ng tài trong m t

ự ự ụ ợ ơ ố ườ s  tr ỏ   ng h p, ví d  nguyên đ n không có năng l c hành vi dân s , th a

ứ ệ ậ ọ ơ ượ thu n tr ng tài vô hi u, nguyên đ n không ch ng minh đ ủ   ầ c yêu c u c a

ượ ề ẩ ố ụ ọ mình, tr ng tài v ặ t quá th m quy n ho c làm trái quy trình t ỏ    t ng đã th a

ố ượ ậ ể ượ ấ ử ằ ặ thu n, đ i t ng tranh ch p không th  đ ọ c xét x  b ng tr ng tài ho c phán

ế ọ ậ quy t tr ng tài trái pháp lu t.

ế ủ ượ ộ ọ Phán quy t   c a tr ng tài  Singapore  đ ư c   thi hành  nh  là  m t  phán

ế ủ ế ượ ư ạ ị ễ ể quy t c a Tòa án. Phán quy t đ c coi là đ a ra t i đ a đi m di n ra t ố ụ    t ng

ủ ọ ộ ướ tr ng tài. Ngoài ra, vì Singapore là m t thành viên c a Công c New York,

111

ế ủ ọ ạ ộ ướ ướ ể ượ phán quy t c a tr ng tài t i m t n c thành viên Công c có th  đ c công

ậ ạ ế ủ ư nh n thi hành t i Singapore nh  là phán quy t c a Tòa án Singapore.

ậ ọ ủ ố 3. Pháp lu t tr ng tài c a Trung Qu c

ậ ọ ủ ướ ộ ượ Lu t tr ng tài c a n c C ng hòa nhân dân Trung Hoa đ c thông qua

ệ ự ừ ự ậ ệ ữ năm 1994 và có hi u l c t năm 1995. Lu t này có s  phân bi ọ t gi a tr ng tài

ướ ế ố ướ ọ ươ ủ ậ trong n c và tr ng tài có y u t n c ngoài. Ch ứ   ng VII c a lu t ch a

ữ ề ả ặ ệ ề ọ ế ố ướ ế nh ng đi u kho n đ c bi t v  tr ng tài có y u t n c ngoài. N u tranh

ấ ượ ị ươ ữ ị ch p nào không đ c quy đ nh trong Ch ng VII này, nh ng quy đ nh khác

ậ ẽ ụ ủ c a lu t s  áp d ng.

ậ ọ ự ủ ẫ ậ ố Lu t tr ng tài c a Trung Qu c không d a trên Lu t M u UNCITRAL,

ộ ố ề ắ ủ ả ả ọ   tuy nhiên m t s  đi u kho n trong đó cũng ph n ánh các nguyên t c c a tr ng

ố ế ể ấ ầ ọ ỉ ả tài qu c t . Các bên tranh ch p ch  có th  yêu c u tr ng tài gi ế ế i quy t n u đã

ể ượ ằ ậ ả ậ ỏ ọ ỏ có th a thu n tr ng tài b ng văn b n. Th a thu n này có th  đ c ký tr ướ   c

ể ướ ạ ả ặ ấ ậ ộ ho c sau khi x y ra tranh ch p và có th  d ỏ i d ng m t th a thu n riêng

ả ừ ủ ề ả ặ ộ ồ ợ ả ho c m t đi u kho n c a h p đ ng. Tòa án ph i t ố  ch i gi ế i quy t tranh

ệ ự ế ấ ậ ỏ ọ ch p n u các bên đã có th a thu n tr ng tài có hi u l c.

Ở ề ẩ ọ ố ả ế ấ Trung Qu c, tr ng tài có th m quy n gi i quy t tranh ch p th ươ   ng

ữ ề ề ấ ạ ả m i và tranh ch p v  quy n tài s n gi a các cá nhân, pháp nhân, và t ổ ứ    ch c.

ộ ộ ồ ặ ọ ồ ộ ọ ỏ ậ   M t h i đ ng tr ng tài g m m t ho c ba tr ng tài viên do các bên th a thu n.

ề ẩ ế ị ủ ề ề ọ Tr ng tài có quy n quy t đ nh v  th m quy n c a chính mình. Tuy nhiên,

ườ ế ế ạ ạ ợ ộ ộ trong tr ọ ng h p m t bên khi u n i lên tr ng tài và m t bên khi u n i lên

ề ấ ế ị ủ ề ượ ư ụ Tòa án v  v n đ  này thì quy t đ nh c a Tòa án đ c  u tiên áp d ng. Các

ấ ạ ệ ể ầ ẩ ọ ờ ụ bên cũng có th  yêu c u tr ng tài áp d ng bi n pháp kh n c p t m th i. Khi

ấ ề ể ể ả ẩ ầ ọ ế   y, tr ng tài ph i chuy n yêu c u cho Tòa án có th m quy n đ  ra quy t

ị đ nh.

ệ ự ừ ế ủ ề ọ Phán quy t c a tr ng tài có hi u l c t ắ    ngày ban hành. V  nguyên t c,

ượ ế ọ các bên không đ c kháng cáo phán quy t tr ng tài. Tuy nhiên, trong m t s ộ ố

112

ườ ể ị ủ ế ọ ề ẩ ợ ở tr ng h p, phán quy t tr ng tài có th  b  h y b i Tòa án có th m quy n vì

ế ậ ỏ ọ ộ ượ lý do: không có th a thu n tr ng tài; phán quy t có n i dung v ạ   t quá ph m

ề ủ ủ ệ ậ ặ ậ ẩ ỏ ọ ọ ộ   vi c a th a thu n tr ng tài ho c th m quy n c a tr ng tài; vi c thành l p h i

ủ ụ ứ ứ ậ ọ ọ ị ồ đ ng tr ng tài và th  t c tr ng tài trái quy đ nh pháp lu t; ch ng c  làm c  s ơ ở

ế ị ả ượ ứ ứ ề ế cho phán quy t b  làm gi ; bên kia không đ ậ c quy n ti p c n ch ng c  làm

ả ưở ủ ủ ế ể ằ ậ ọ ọ nh h ố   ng đ n tính công b ng c a tr ng tài; tr ng tài viên bi n th , nh n h i

ớ ọ ế ố ướ ế ặ ộ l ậ , ho c phán quy t trái pháp lu t. Khác v i tr ng tài có y u t n c ngoài,

ế ướ ể ị ủ ộ ọ phán quy t tr ng tài trong n c có th  b  h y sau khi xem xét n i dung v ụ

ụ ế ệ ả ọ vi c.Các bên có nghĩa v  ph i thi hành phán quy t tr ng tài. Trong tr ườ   ng

ế ấ ộ ạ ể ầ ợ h p m t bên không ch p hành phán quy t, bên còn l i có th  yêu c u thi hành

ế ạ ủ ề ẩ ộ ố phánquy t t i Tòa án có th m quy n. Trung Qu c cũng là m t bên c a Công

ướ ế ủ ậ ọ ạ ộ ướ c New York. Vì v y, các phán quy t c a tr ng tài t i m t n c thành viên

ướ ể ượ ạ ố Công c có th  đ ậ c công nh n thi hành t i Trung Qu c và ng ượ ạ c l i.

ề ọ ậ ươ ố ế ạ 4. Lu t Liên bang Nga v  tr ng tài th ng m i qu c t

ấ ậ ừ ề ậ ợ ủ ọ ọ Lu t này: Xu t phát t ứ  nh n th c v  ích l i c a tr ng tài (tr ng tài do

ự ự ệ ọ ượ ể ả ụ các bên t ư  l a ch n) nh  là bi n pháp đ ộ c áp d ng r ng rãi đ  gi ế   i quy t

ự ấ ươ ố ế ạ ấ các tranh ch p phát sinh trong lĩnh v c th ng m i qu c t , xu t phát t ừ ự   s

ế ộ ọ ề ả ỉ ươ ố ế ạ ầ c n thi ồ t ph i đi u ch nh đ ng b  tr ng tài th ng m i qu c t theo trình t ự

pháp lu t;ậ

ề ọ ề ướ ứ ị Căn c  các qui đ nh v  tr ng tài có trong các đi u c qu c t ố ế ủ    c a

ậ ẫ ượ ủ ợ ố ỷ L.B.Nga và có trong Lu t m u đã đ ề ậ   c U  ban c a Liên h p qu c v  lu t

ươ ố ế ạ ượ ộ ồ ạ ợ th ng m i qu c t thông qua năm 1985, đ ố   c Đ i H i đ ng Liên h p qu c

ể ử ụ ậ ủ ể ố thông qua đ  các qu c gia có th  s  d ng trong pháp lu t c a mình.

ề ơ ả ủ ậ ụ ể ư ữ ấ Nh ng v n đ  c  b n c a Lu t, c  th  nh  sau:

ươ ữ ừ ề ề ế ị ­ Ch ng I: ị Nh ng quy đ nh chung (t ề    đi u 1 đ n đi u 6) quy đ nh v :

ữ ụ ạ ắ ậ ả ữ ị Ph m vi áp d ng; Xác đ nh thu t ng  và qui t c gi ậ   ậ i thích thu t ng ; Nh n

113

ừ ỏ ả ủ ệ ạ ả các văn b n tài li u; ề ệ T  b  quy n ph n bác; Ph m vi can thi p c a toà án;

ỗ ợ ứ ự ệ ể ơ ọ Các c  quan th c hi n ch c năng h  tr  và ki m soát tr ng tài.

ươ ậ ỏ ọ ừ ề ế ề ị ­ Ch ng II: Th a thu n tr ng tài (t ề    đi u 7 đ n đi u 9) quy đ nh v :

ứ ả ậ ậ ả ọ ị ệ   ọ Đ nh nghĩa và hình th c tho  thu n tr ng tài; Tho  thu n tr ng tài và vi c

ề ộ ấ ạ ệ ơ ả ọ phát đ n ki n v  n i dung tranh ch p t ậ i toà án; Tho  thu n tr ng tài và các

ủ ệ ả ả bi n pháp b o đ m c a toà án.

ươ ầ ọ ừ ề ề ế ­ Ch ng III: Thành ph n tòa án tr ng tài (t đi u 10 đ n đi u 15) quy

ơ ở ể ố ọ ọ ỉ ị ị đ nh v : ề S  tr ng tài viên; Ch  đ nh tr ng tài viên; C  s  đ  kh ướ ừ ọ    tr ng c t

ủ ụ ạ ủ ứ ề ấ ọ tài viên; Th  t c kh ướ ừ ọ c t tr ng tài viên; Ch m d t quy n h n c a tr ng tài;

ế ọ Thay th  tr ng tài viên.

ươ ủ ề ề ề ẩ ­ Ch ng IV: ọ   Th m quy n c a tòa án tr ng tài (đi u 16 và đi u 17)

ề ẩ ế ị ủ ề ề ọ ị quy đ nh v : ủ   ề Quy n c a toà án tr ng tài ra quy t đ nh v  th m quy n c a

ề ủ ụ ệ ệ ả ọ mình; Quy n c a toà án tr ng tài ra l nh áp d ng bi n pháp b o toàn.

ươ ừ ề ề ế ị ­ Ch ng V: ử ọ  Xét x  tr ng tài (t đi u 18 đ n đi u 27) quy đ nh v : ề Đ iố

ắ ủ ố ớ ủ ụ ẳ ị ị ể   ử x  bình đ ng đ i v i các bên; Qui đ nh các nguyên t c c a th  t c; Đ a đi m

ử ơ ắ ầ ử ủ ử ủ ữ ọ ọ ệ   xét x  c a tr ng tài; B t đ u xét x  c a tr ng tài; Ngôn ng  xét x ; Đ n ki n

ử ệ ệ ẩ ả ấ ơ ộ ệ   và ph n bác đ n ki n; Th m v n và xét x  theo tài li u; Không n p tài li u

ặ ặ ắ ộ ọ ỉ ị ị ho c v ng m t m t bên; Giám đ nh viên do toà án tr ng tài ch  đ nh; H  tr ỗ ợ

ứ ệ ậ ứ ủ c a toà án trong vi c thu nh n ch ng c .

ươ ế ọ ế ệ ­ Ch ng VI: Vi c ra phán quy t tr ng tài và k t thúc xét x  (t ử ừ ề    đi u

ố ớ ộ ụ ế ề ị ị 28 đ n đi u 33) quy đ nh v : ề Các qui đ nh áp d ng đ i v i n i dung tranh

ể ọ ế ậ ấ ậ ả ả ch p; T p th  tr ng tài ra phán quy t; Tho  thu n hoà gi ộ   ứ i; Hình th c và n i

ử ổ ế ọ ử ọ ủ ế ả dung c a phán quy t tr ng tài; K t thúc xét x  tr ng tài; S a đ i và gi i thích

ế ổ ế phán quy t. B  sung phán quy t

ươ ế ọ ề ị ­ Ch ng VII: Bác phán quy t tr ng tài (đi u 34) quy đ nh v : ề Đ n đơ ề

ụ ặ ị ệ ể ế ọ ngh  bác là công c  đ c bi t đ  bác phán quy t tr ng tài.

114

ươ ế ọ ậ ừ ề ­ Ch ng VIII: Công nh n và thi hành phán quy t tr ng tài (t đi u 35

ế ề ậ ị ế đ n đi u 36) quy đ nh v : ề Công nh n và thi hành phán quy t; C  s  t ơ ở ừ ố    ch i

ế ọ ặ ậ công nh n ho c cho thi hành phán quy t tr ng tài.

ậ ọ 5. Lu t tr ng tài Anh

ề ơ ả ủ ậ ụ ể ư ữ ấ Nh ng v n đ  c  b n c a Lu t, c  th  nh  sau:

ầ ả ứ ế ấ ằ ậ ọ ỏ ọ Ph n I: Gi i quy t tranh ch p b ng tr ng tài căn c  vào th a thu n tr ng tài

ớ ừ ề ế ề ồ ộ ­ Gi ệ i thi u (t đi u 1 đ n đi u 5) g m các n i dung: Các nguyên t cắ

ơ ế ụ ạ ị ố ụ ọ chung ; Ph m vi áp d ng các qui đ nh; N i ti n hành t t ng tr ng tài; Các qui

ả ậ ắ ả ậ ộ ộ ị ắ ị đ nh b t bu c và các qui đ nh không b t bu c; Tho  thu n ph i l p thành văn

b n.ả

ọ ỏ ừ ề ế ề ồ ộ ậ ­ Th a thu n tr ng tài (t đi u 6 đ n đi u 8) g m các n i dung : Đ nhị

ấ ộ ậ ủ ả ậ ậ ả ọ ọ ệ   nghĩa tho  thu n tr ng tài; Tính ch t đ c l p c a tho  thu n tr ng tài; Li u

ị ấ ứ ế ậ ả ộ tho  thu n có b  ch m d t khi m t bên ch t.

ố ụ ư ừ ề ề ế ồ ộ ừ ­ D ng t t ng t pháp (t đi u 9 đ n đi u 11) g m các n i dung:

ố ụ ư ế ớ ủ ệ ị ừ D ng t t ng  t ẫ  pháp; D n chi u t ề i vi c xác đ nh quy n c a các nguyên

ệ ộ ườ ứ ả ườ ắ ữ ơ đ n cùng ki n m t ng ố ớ i th  ba đ i v i tài s n ng i đó đang n m gi và

ề ư ọ ả ự ệ ế ả ả ấ v n  đ  đ a ra tr ng tài gi ệ i  quy t; Th c hi n bi n pháp đ m b o trong

ườ ủ ụ ử ự ế ợ tr ng h p hoãn th  t c xét x  có liên quan đ n lĩnh v c hàng h ải.

ắ ầ ố ụ ừ ề ế ề ồ ộ ­ B t đ u t ọ  t ng tr ng tài (t đi u 12 đ n đi u 14) g m các n i dung:

ắ ầ ố ụ ề ủ ẩ ờ Th m quy n c a toà án kéo dài th i gian b t đ u t ọ  t ng tr ng tài; Áp d ngụ

ắ ầ ố ụ ậ ề các Lu t v  Th i h n; ờ ạ B t đ u t ọ  t ng tr ng tài.

Ủ ọ ừ ề ế ề ộ ỷ ­  y ban tr ng tài (t ồ  đi u 15 đ n đi u 29) g m các n i dung: U  ban

ủ ụ ề ọ ọ ọ ị ỉ ị ỉ tr ng tài; Th  t c ch  đ nh các tr ng tài viên; Quy n ch  đ nh tr ng tài viên

ườ ợ ọ ộ ị ỉ ấ duy nh t trong tr ng h p m t bên không ch  đ nh tr ng tài viên; t ấ ạ   h t b i

ủ ụ ọ ỉ ớ ẩ ị trong th  t c ch  đ nh tr ng tài viên; ả Toà án ph i xem xét t ấ ủ   i ph m ch t c a

ủ ị ả ậ ọ ọ ọ ỷ tr ng tài viên do các bên tho  thu n; Ch  t ch U  ban tr ng tài; Siêu tr ng tài

ế ị ườ ủ ị ợ ỷ ("Umpire"); Ra quy t đ nh trong tr ọ   ng h p không có Ch  t ch U  ban tr ng

115

ỷ ỏ ẩ ủ ề ẩ ọ ọ ề   tài hay siêu tr ng tài; Hu  b  th m quy n c a tr ng tài viên; Th m quy n

ệ ọ ọ ừ ứ ủ c a toà án bãi nhi m tr ng tài viên; Tr ng tài viên t ọ  ch c; Tr ng tài viên

ườ ỗ ố ế ọ ọ ị ỉ ặ ho c ng i ch  đ nh tr ng tài viên ch t; Thay ch  tr ng tr ng tài viên; Trách

ệ ệ ủ ố ớ ề ọ nhi m và chung và riêng bi t c a các bên đ i v i các tr ng tài viên v  phí và

ừ ủ ề ễ ọ chi phí; Quy n mi n tr  c a tr ng tài viên.

ử ủ Ủ ề ẩ ọ ừ ề ề ­ Th m quy n xét x  c a  y ban tr ng tài (t ế  đi u 30 đ n đi u 32)

ề ẩ ạ ộ ọ ỷ ề   ồ g m các n i dung: U  ban tr ng tài có toàn quy n trong ph m vi th m quy n

ử ủ ử ủ ỷ ề ả ẩ ố ọ xét x  c a mình; Ph n đ i th m quy n xét x  c a u  ban tr ng tài; V n đấ ề

ề ẩ ị ử xác đ nh th m quy n xét x .

ố ụ ọ ừ ề ế ề ộ ­ T  t ng tr ng tài (t ệ   ồ  đi u 33 đ n đi u 41) g m các n i dung: Nhi m

ề ề ủ ụ ứ ủ ọ ỷ ợ   ấ ụ v  chung c a U  ban tr ng tài; Các v n đ  v   th  t c và ch ng minh; H p

ủ ụ ố ụ ử ồ ệ ấ ạ ờ nh t các th  t c t ậ    t ng và phiên xét x  đ ng th i; Đ i di n theo pháp lu t

ứ ệ ề ạ ặ ỉ ị ố ấ   ẩ ho c các hình th c đ i di n khác; Th m quy n ch  đ nh chuyên gia, c  v n

ặ ố ấ ề ẩ ượ ự ệ ị pháp lý ho c c  v n giám đ nh; Các th m quy n chung đ ở   c th c hi n b i

ế ạ ư ề ọ ỷ u  ban tr ng tài; Quy n đ a ra các phán quy t t m th i; ủ   ờ Nghĩa v  chung c a ụ

ề ẩ ọ ỷ ườ ợ ủ các bên; Th m quy n c a u  ban tr ng tài trong tr ộ ng h p m t bên không

ự ệ th c hi n.

ế ố ụ ủ ề ẩ ừ ề ­ Th m quy n c a tòa án liên quan đ n t ọ  t ng tr ng tài ( t đi u 42

ề ộ ưỡ ệ ế ắ ồ ế đ n đi u 45) g m các n i dung: Toà án c ộ   ng ch  thi hành các l nh b t bu c

ả ự ặ ủ ứ ả ọ ỷ ẩ ủ c a U  ban tr ng tài; Đ m b o s  có m t c a nhân ch ng; ề ủ   Th m quy n c a

ố ụ ề ầ ấ ậ ị ỗ ợ toà án h  tr  cho t ọ  t ng tr ng tài; Xác đ nh v n đ  pháp lu t ban đ u.

ế ừ ề ề ế ắ ộ ồ ­ Phán quy t (t đi u 46 đ n đi u 58) g m các n i dung: Các qui t c áp

ế ề ề ấ ấ ộ ụ d ng cho n i dung tranh ch p; Phán quy t v  các v n đ  khác nhau; Các hình

ả ờ ạ ự ả ế ế ề ứ th c gi i quy t; Ti n lãi; Kéo dài th i h n ra phán quy t; T  gi ế i quy t tranh

ứ ủ ế ể ấ ị ượ ơ ch p; Hình th c c a phán quy t; Đ a đi m đ ế   c coi là n i ra phán quy t;

ế ế Ngày ra phán quy t; Thông báo phán quy t; Gi ữ ạ  l ế i phán quy t trong tr ườ   ng

ế ổ ữ ử ế ặ ợ h p không thanh toán; S a ch a phán quy t ho c phán quy t b  sung; Hi uệ

ế ự ủ l c c a phán quy t.

116

ổ ọ ừ ề ế ề ộ ­ Phí t n tr ng tài (t ổ   ồ  đi u 59 đ n đi u 65) g m các n i dung: Phí t n

ọ ườ ậ ả ọ ổ tr ng tài; Tho  thu n thanh toán phí t n trong m i tr ng h p; ợ Phán quy t vế ề

ệ ự ủ ế ề ả ậ ặ ổ ổ ọ   phí t n; Hi u l c c a tho  thu n ho c phán quy t v  phí; Các phí t n tr ng

ể ể ả ồ ọ ồ   tài có th  thu h i; Các kho n phí và chi phí cho tr ng tài viên có th  thu h i;

ớ ạ ể ổ ồ ề Quy n gi i h n phí t n có th  thu h i.

ề ủ ế ừ ề ế ề ­ Quy n c a tòa án liên quan đ n phán quy t (t ế  đi u 66 đ n đi u 71)

ộ ế ậ ồ g m các n i dung: Thi hành phán quy t;  ế Không công nh n phán quy t: do

ử ế ề ẩ ạ ọ ậ th m quy n xét x ; Không công nh n phán quy t: vi ph m nghiêm tr ng;

ạ ề ộ ấ ế ề ế ạ ậ ậ ặ Khi u n i v  m t v n đ  pháp lu t; Không công nh n ho c khi u n i: các

ệ ự ủ ệ ủ ế ậ ạ ổ ị ặ   qui đ nh b  sung; Không công nh n ho c khi u n i: hi u l c c a l nh c a toà

án.

ừ ề ề ế ồ ộ ị ­ Các quy đ nh khác (t đi u 72 đ n đi u 75) g m các n i dung: Ngo iạ

ề ủ ườ ố ụ ề ấ ả ố ệ ề l v  quy n c a ng i không tham gia t ề    t ng; M t quy n ph n đ i; Quy n

ễ ổ ứ ệ ả ả ọ ừ ủ mi n tr  c a các t ổ    ch c tr ng tài; Trách nhi m đ m b o thanh toán phí t n

ậ ư cho lu t s .

ổ ừ ề ế ề ồ ộ ị ­ Các quy đ nh b  sung (t đi u 76 đ n đi u 84) g m các n i dung:

ệ ử ệ ử ề ủ ế ệ   Vi c g i các thông báo; Các quy n c a toà án liên quan đ n vi c g i tài li u;

ờ ạ ờ ạ ủ ề ệ ạ Tính th i h n; Quy n c a toà án trong vi c gia h n các th i h n liên quan

ế ố ụ ế ố ụ đ n t ọ  t ng tr ng tài; ầ Thông báo và các yêu c u khác liên quan đ n t t ng t ư

ấ ị ề ề ượ ề ằ ậ ị ỉ ấ pháp; V  các v n đ  nh t đ nh đ c đi u ch nh b ng lu t chung; Các đ nh

ụ ụ ủ ữ ậ ỏ ượ ầ ị nghĩa nh ; M c l c c a các thu t ng  đã đ c đ nh nghĩa: Ph n I; Các qui

ế ể ị đ nh chuy n ti p.

ế ố ụ ầ ị Ph n II: Các quy đ nh khác liên quan đ n t ọ  t ng tr ng tài

ộ ị ậ ỏ ừ ề ế ề ộ ồ ­ Các th a thu n n i đ a (t đi u 85 đ n đi u 88) g m các n i dung:

ổ ủ ộ ị ừ ử ế ầ ậ ả ọ Các s a đ i c a Ph n I liên quan đ n tho  thu n tr ng tài n i đ a; D ng t ố

ư ệ ự ủ ủ ề ậ ả ẩ ỏ ụ t ng   t pháp; ạ Hi u   l c   c a   tho   thu n   lo i   b   th m   quy n   c a   toà   án;

ặ ử ổ ỷ ỏ ề ừ ề Quy n hu  b  ho c s a đ i các đi u t ế  85 đ n 87.

117

ự ậ ỏ ọ ừ ề ế ­ Các th a thu n tr ng tài trong lĩnh v c tiêu dùng (t ề    đi u 89 đ n đi u

ế ề ụ ề ệ ấ ả ằ 91) Vi c áp d ng các qui ch  v  các đi u kho n b t công b ng trong các tho ả

ụ ự ế ậ ọ ườ thu n tr ng tài trong lĩnh v c tiêu dùng; Qui ch  áp d ng trong tr ợ   ng h p

ườ ằ ấ ậ ộ ọ ng ả i tiêu dùng là m t pháp nhân; Tho  thu n tr ng tài b t công b ng có tr ị

ấ ầ giá yêu c u th p.

ỏ ạ ế ệ ề ụ ­ Các khi u ki n nh  t ự ạ i các dân s  h t (đi u 92) ầ   Không áp d ng Ph n

ỏ ạ ế ọ ự ạ ệ I cho các khi u ki n tr ng tài nh  t i các toà dân s  h t.

ề ẩ ẩ ọ ị ỉ ỉ ị ­ Ch  đ nh th m phán làm tr ng tài viên (đi u 93) Ch  đ nh th m phán

ọ làm tr ng tài viên.

ậ ừ ề ố ụ ế ề ọ ồ ­ T  t ng tr ng tài theo pháp lu t (t ộ    đi u 94 đ n đi u 98) g m các n i

ụ ầ ố ụ ữ ậ ọ dung: Áp d ng Ph n I cho các t ử ổ    t ng tr ng tài theo pháp lu t; Nh ng s a đ i

ố ớ ế ố ụ ọ ị chung đ i v i các qui đ nh liên quan đ n t ậ    t ng tr ng tài theo pháp lu t;

ổ ụ ể ố ớ ế ố ụ ữ ử ị Nh ng s a đ i c  th  đ i v i các qui đ nh liên quan đ n t ọ  t ng tr ng tài

ụ ậ ố ụ ọ ị theo pháp lu t; Các qui đ nh không áp d ng cho t t ng tr ng tài theo pháp

ề ấ ẩ ậ ằ ị ị ế    lu t; Th m quy n  n đ nh thêm các qui đ nh b ng qui ch .

ế ậ ọ ướ ­ Công nh n và cho thi hành các phán quy t tr ng tài n c ngoài theo

ướ ừ ề ế ề ồ ị Công c New York (t đi u 99 đ n đi u 104) g m các quy đ nh: Các phán

ế ọ ướ ậ quy t tr ng tài theo Công c New York;Công nh n và cho thi hành các phán

ứ ẽ ứ ế ọ ố ượ ặ ậ quy t tr ng tài; Ch ng c  s  do bên mu n đ c công nh n ho c thi hành

ừ ố ề ế ặ ậ ị phán quy t cung c p; ấ T  ch i công nh n ho c cho thi hành; Qui đ nh v  các

ứ ệ ậ căn c  khác cho vi c công nh n và cho thi hành.

ầ ị Ph n III: Các quy đ nh chung

ề ừ ồ ữ ề ế ậ G m các đi u t ẩ   ủ  105 đ n đi u 110 Nghĩa c a thu t ng  "toà án": th m

ủ ề ạ ố ố ớ ụ quy n c a T i cao và các Toà án h t; Á ử   p d ng đ i v i Hoàng gia; Các s a

ỷ ỏ ệ ắ ầ ố ụ ặ ả ạ ổ đ i ho c hu  b  h  qu ; Ph m vi; B t đ u t t ng; Tên rút g n.ọ

ậ ọ 6. Lu t tr ng tài Malaysia 1952

118

ệ ự ủ ụ ệ ế ế ậ ọ Lu t này liên quan đ n vi c ti n hành các th  t c tr ng tài (Có hi u l c

ạ ạ t i Sarawak ngày 18/6/1952; t i các Bang khác ngày 1/11/1972)

Nh ng v n đ  c  b n c a Lu t, c  th  nh  sau:

ề ơ ả ủ ậ ụ ể ư ữ ấ

ở ầ ề ầ ọ ị ả +  Ph n m  đ u: quy đ nh v  tên rút g n, gi i thích t ừ ữ  ng

ệ ự ủ ả ậ ọ ừ ề ế ề + Hi u l c c a tho  thu n tr ng tài, v..v..(t ồ    đi u 03 đ n đi u 7) g m

ề ủ ẩ ọ ọ ộ các n i dung: Th m quy n c a các tr ng tài viên và siêu tr ng tài là không th ể

ỷ ỏ ừ ế ề ả ẩ ộ ố ụ ườ hu  b ; M t bên ch t; Phá s n; Th m quy n d ng t t ng trong tr ợ   ng h p

ệ ể ấ ọ ả ế ấ ư đ a tranh ch p ra tr ng tài; Chuy n vi c gi ế   ề i quy t v n đ  liên quan đ n

ề ơ ả ế ằ ủ ụ ọ nhi u nguyên đ n ra sang gi i quy t b ng th  t c tr ng tài.

ọ ọ ừ ề ế ồ + Các tr ng tài viên và siêu tr ng tài (t ề  đi u 8 đ n đi u 12) g m các

ộ ọ ụ ệ ư ấ ả ế ề ộ n i dung: Đ a v  vi c ra m t tr ng tài viên duy nh t gi i quy t; Quy n b ổ

ộ ố ườ ế ủ ả ậ ọ ợ khuy t c a các bên trong m t s  tr ng h p; Siêu tr ng tài; Tho  thu n gi ả   i

ế ụ ệ ằ ộ ọ ề ọ ị ỉ ặ   quy t v  vi c b ng ba tr ng tài viên; Quy n ch  đ nh m t tr ng tài viên ho c

ủ ọ ố ộ ố ườ siêu tr ng tài c a Toà t i cao trong m t s  tr ợ ng h p.

ủ ụ ố ụ ề ế ế + Ti n hành th  t c t ứ  t ng, các nhân ch ng, v..v.. (đi u 13): Ti n hành

ủ ụ ố ụ ứ th  t c t t ng, các nhân ch ng, v..v..

ế ừ ề ế ề ế ị + Các quy đ nh liên quan đ n phán quy t (t ồ    đi u 14 đ n đi u 18) g m

ộ ờ ạ ế ạ ự ế ờ các n i dung: ệ   Th i h n ra phán quy t; Các phán quy t t m th i; Th c hi n

ể ử ữ ề ế ẩ ị ụ ể c  th ; Các phán quy t có giá tr  chung th m; Quy n đ  s a ch a các sai sót.

ừ ề ề ế ồ ộ + Các chi phí, phí và lãi (t đi u 19 đ n đi u 21) g m các n i dung: Các

ệ ặ ủ ố ớ ủ ọ ọ chi phí; Thu l phí đ i v i phí c a các tr ng tài viên ho c c a siêu tr ng tài;

Lãi theo các phán quy t ế

ườ ặ ợ ệ ỷ ỏ ế ể + Các tr ng h p đ c bi t, chuy n và hu  b  phán quy t, v..v..(t ừ ề    đi u

ề ế ộ ụ ệ ề ể ẩ ồ 22 đ n đi u 26) g m các n i dung: Trình v  vi c; Th m quy n chuy n phán

ề ủ ế ệ ế ẩ ọ ỷ quy t; Bãi nhi m tr ng tài viên và hu  phán quy t; Th m quy n c a Toà t ố   i

ề ệ ế ị ả ế ườ ợ cao ra quy t đ nh v  bi n pháp gi i quy t trong tr ọ ng h p tr ng tài viên

ư ề ủ ấ ặ ậ ẩ không vô t ế  ho c tranh ch p có liên quan đ n gian l n; Th m quy n c a Toà

119

ườ ệ ặ ọ ợ ạ ẩ ố t i cao trong tr ị ng h p tr ng tài viên b  bãi nhi m ho c rút l ề   i th m quy n

ọ ủ c a tr ng tài viên.

ế ừ ề ế ề ộ ồ + Thi hành phán quy t (t đi u 27 đ n đi u 34) g m các n i dung: Thi

ề ủ ế ố ệ ờ hành phán quy t; Quy n c a Toà t ắ ầ   ạ i cao trong vi c gia h n th i gian b t đ u

ủ ụ ề ế ả ọ ộ   th  t c tr ng tài; Các đi u kho n liên quan đ n các chi phí,v..v.. ; Ràng bu c

ế ủ ủ ủ ụ ụ ậ Chính ph ; Các qui ch  c a Toà án ọ    ; Áp d ng Lu t này cho các th  t c tr ng

ụ ụ ệ ậ ậ tài qui chế ; Vi c áp d ng Lu t này; Lu t này không áp d ng cho m t s  th ộ ố ủ

ọ ụ t c tr ng tài.

120