Dấu hiệu viêm đại tràng
Viêm đại tràng có thể cấp và thể mạn tính. Tuy tổn thương giải phẫu
bệnh học ở tiển tràng và đại tràng khác nhau nhưng trên lâm sàng, sự
phân biệt viêm tiểu tràng với viêm đại tràng có thể dễ trong thể kiết lị
nhưng lại rất khó trong các thể ỉa chảy.
Viêm cấp tính trường do nhiễm độc vi khuẩn hoặc ký sinh trùng. Hiện nay
các phương tiện thông hút dịch tràng, nhất là phương pháp luận vi khuẩn,
virut từ các dịch đó, những hiểu biết về sinh học, sinh lý bệnh học của tiểu
tràng, đại tràng và quần thể vi khuẩn thường trú đã giúp ích rất nhiều trong
điều trị.
Trong viêm mạn tính, khá nhiều trường hợp không phải là viêm thực sự mà
chỉ là rối loạn chức năng. Y học đã tách ra nhiều bệnh riêng biệt trong các
thể mạn tính nhờ các phát minh về thăm dò, tiến bộ trong kĩ thuật chụp tiểu
tràng, chụp đại tràng cản quang kép, nhất là nội soi đại tràng có sinh thiết,
nhờ những hiểu biết về vi khuẩn học và miễn dịch học cùng những xét
nghiệm miễn dịch học.
Ngoài ra còn có các bệnh đại tràng do điều trị (lạm dụng khang sinh, thuốc
nhuận tràng) cũng gây những tổn thương thực thể và bệnh cảnh lâm sàng
giống viêm đại tràng.
Các thể viêm cấp tính, các bệnh thuộc loại viêm mạn tính và các bệnh đại
tràng do điều trị đều có một bệnh cảnh lâm sàng chung là “hội chứng viêm
đại tràng” mà qua các biêut hiện lâm sàng, nhất là cận lâm sàng, thầy thuốc
phải phân lập ra từng thể riêng biệt.
Viêm cấp:
Có thể do các vi khuẩn Escherichia coli, Vibrio cholerae, Salmonella,
Shigella, Yersinia…, do virut (phần lớn trường hợp ỉa chảy cấp tính có thể
không phải do nhiễm vi khuẩn mà do nhiễm virut, trước đây người ta nghi
ngờ tác nhân này nhưng gần đây đã phát hiện Rotavirus trong hơn 50%
trường hợp ỉa chảy theo mùa) do ký sinh trùng lị amip.
Viêm mạn:
Ngoài các rối loạn chức năng đại tràng không mang tổn thương thực thể khá
phổ biến ở các nước, trong các thể viêm đại tràng có thực tổn, cần lưu ý các
bệnh sau (theo thứ tự thường gặp). Lị amip mạn tính phổ biến ở Việt Nam
và các nước nhiệt đới. Lao ruột, giảm nhiều từ khi có nhiều loại kháng sinh
chống lao và dùng liệu pháp đa kháng sinh. Bệnh Crohn còn gọi là viêm hồi
– đại tràng từng vùng. Bệnh viêm loét đại – trực tràng chảy máu. Bệnh
Sprue gặp ở người dùng lương thực có nhiều gluten, bệnh sprue nhiệt đới
không liên quan gì đến thực phẩm co gluten,bệnh whipple, u lympho tiên
pháp ruột non.
Bệnh đại tràng do điều trị có thể xảy ra cấp tính hay mạn tính do dùng các
thuốc kháng sinh hoặc tiêu khuẩn đường ruột, các thuốc nhuận tràng, các tia
phóng xạ (radium, coban…)