Đ
Đề
ề
á
án
n
k
ki
in
nh
h
t
tế
ế
t
th
hư
ươ
ơn
ng
g
m
mạ
ại
i
LỜI NÓI ĐẦU
Việt Nam có bờ biển dài trên 3.000km, là điều kiện hết sức thuận lợi
để phát triển hàng hải. Đây là công nghệ đem lại những hiệu quả to lớn mà
nhiều nước đã sử dụng như ngành mũi nhọn để đi lên công nghiệp hoá -
hiện đại hoá. Vậy, sau dầu khí, dệt may, tin học - điện tử... tại sao chúng ta
lại không chọn hàng hải là ngành phát triển mũi nhọn trong tương lai !?
Để trả lời được câu hỏi trên, cần phải có sự nỗ lực chung của toàn
ngành, cũng như sự hỗ trợ của nhà nước. Trong khuôn khổ bài viết này, em
xin trình bày về vấn đề : “Container hoá trong vận tải biển ở Việt Nam”.
Container hoá trong vận tải biển được coi là xu hướng chung của vận tải
biển quốc tế trong giai đoạn hiện nay và trong những năm tới. Vì vậy, đánh
giá thực trạng, tìm ra nguyên nhân và đề ra các yêu cầu, giải pháp cho quá
trình phát triển của Container hoá trong vận tải biển ở nước ta là nội dung
chính mà bài viết đưa ra nhằm góp phần tạo động lực phát triển cho ngành
hàng hải Việt Nam.
Thông qua bài viết, em xin được chân thành cảm ơn sự chỉ bảo, hướng
dẫn nhiệt tình của thầy giáo: PGS.TS Hoàng Đức Thân và các thầy, cô giáo
trong khoa Thương mại.
Chắc chắn nội dung bài viết còn nhiều khiếm khuyết, sai sót. Vì vậy,
em rất mong tiếp tục có được sự hướng dẫn của các thày, cô giáo để bài
viết được hoàn thiện hơn.
Đ
Đề
ề
á
án
n
k
ki
in
nh
h
t
tế
ế
t
th
hư
ươ
ơn
ng
g
m
mạ
ại
i
A> PHẦN I : LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUÁ TRÌNH
CONTAINER HOÁ TRONG VẬN TẢI BIỂN
< I > SỰ CẦN THIẾT VÀ HIỆU QUẢ CỦA VẬN TẢI BẰNG
CONTAINER
1> Sự cần thiết của vận tải bằng Container
Lịch sử đã chứng minh rằng những cuộc cách mạng khoa học - kỹ
thuật diễn ra trong đời sống của loài người đều được phản ánh trong các
ngành vận tải. Cho đến nay, đã có ba cuộc cách mạng khoa học - kỹ thuật
diễn ra trong ngành giao thông vận tải. Cuộc cách mạng khoa học - kỹ
thuật lần thứ I đã diễn ra và đầu thế kỷ XIX. đặc trưng của cuộc cách mạng
này là áp dụng máy hơi nước vào công cụ vận tải. Việc áp dụng động cơ
đốt trong và động cơ điện vào ngành giao thông ở cuối thế kỷ XIX được
coi là cuộc cách mạng khoa học - kỹ thuật lần II. Từ những năm 60 của thế
kỷ XX đã bắt đầu áp dụng một dụng cụ vận tải đặc biệt, được gọi là
Container vào việc chuyên chở hàng hoá. Sử dụng rộng rãi Container vào
chuyên chở hàng hoá đã làm thay đổi sâu sắc về nhiều mặt, không những
trong bản thân ngành giao thông vận tải mà cả trong các ngành kinh tế khác
có nhu câù chuyên chở hàng hoá. Phương pháp chuyên trở hàng hoá bằng
Container mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội rất lớn. Chính vì vậy, người ta
coi Container hàng hoá là đặc trưng của cuộc cách mạng khoa học - kỹ
thuật lần thứ III trong ngành giao thông vận tải.
Nguyên nhân ra đời của Container hàng hoá là gì ? Như chúng ta đều
biết, vận tải hay nói đúng hơn hà quá trình vận tải luôn luôn được cải tiến
và hoàn thiện. Mục đích chủ yếu của tiến bộ kỹ thuật và tổ chức quản lý
trong vận tải là rút ngắn thời gian chuyên chở, bảo đảm an toàn cho đối
tượng chuyên chở và giảm đi chi phí đến mức thấp nhất.
Thời gian chuyên chở thường gồm hai bộ phận : Thời gian công cụ
chạy trên đường vận chuyển và thời gian công cụ đỗ ở các điểm vận tải để
tiến hành xếp, dỡ và làm các nghiệp vụ khác. Việc tăng tốc độ kỹ thuật của
công cụ vận tải sẽ không đạt hiệu quả kinh tế cao nếu không giảm được
Đ
Đề
ề
á
án
n
k
ki
in
nh
h
t
tế
ế
t
th
hư
ươ
ơn
ng
g
m
mạ
ại
i
thời gian đỗ ở các điểm vận tải. Yếu tố cơ bản nhất để giảm thời gian xếp,
dỡ là tăng cường cơ giới hoá khâu xếp, dỡ các điểm vận tải. Một biện pháp
quan trọng để giải quyết được cơ giới hoá toàn bộ các khâu xếp, dỡ hàng
hoá là tạo ra các kiện hàng hoá lớn thích hợp và được tiêu chuẩn hoá nhất
định. Biện pháp này trong vận tải được gọi là “đơn vị hàng hoá”
(Unitization).
- Quá trình “đơn vị hàng hoá” diễn ra từ thấp đến cao, từ đơn giản hoá
đên phức tạp. Hình thức đơn giản nhất là tạo ra những kiện hàng hoá nhỏ
bằng cách dùng các loại bao bì thông thường như: hòm đựng che, cà phê
bằng gỗ ván ép, giấy cứng; kiện bông ép chặt bọc vải; phuy gỗ, phuy sắt
đựng xăng, dầu...
- Phương phát thứ hai là dùng Pallet, tạm dịch là “khay hàng” để tạo
ra một đơn vị hàng hoá lớn hơn trong vận tải. Pallet là một công cụ để kết
hợp nhiều kiện hàng nhỏ thành một kiện hàng lớn nhằm mục đích làm
thuận tiện cho việc xép, dỡ, bảo quản và chuyên cở hàng hoá. Dùng Pallet
và chuyên chở hàng hoá đã tạo điều kiện hạ giá thành vận tải nhiều hơn so
với phương pháp bao gói thông thường.
- Phương pháp thứ ba tạo ra đơn vị hàng hoá trong vận tải là dùng
Container. Container cùng với hàng hoá xếp trong đó tạo thành một đơn vị
hàng hoá lớn trong quá trình vận tải. Đó là một phương pháp “đơn vị hàng
hoá” hoàn thiện nhất và mang lại hiệu quả kinh tế cao trong vận tải nội địa,
cũng như trong vận tải quốc tế.
- Vậy, “bản chất của Container hàng hoá là việc chuyên chở, xếp, dỡ
và bảo quản hàng hoá trong suốt quá trình vận tải bằng một dụng cụ vận tải
đặc biệt, đó là Container, có kích thước tiêu chuẩn, dùng được nhiều lần và
sức trở lớn”. Nó là một biểu hiện tiến bộ của quá trình “đơn vị hàng hoá”
nhằm nâng cao chất lượng phục vụ của chuyên chở hàng hoá.
2) Hiệu quả của vận tải hàng hoá bằng Container
Container hoá trong vận tải quốc tế là một cuộc cách mạng. Kinh
nghiệm thực tế của nhiều nước có hệ thống vận tải Container phát triển đã
Đ
Đề
ề
á
án
n
k
ki
in
nh
h
t
tế
ế
t
th
hư
ươ
ơn
ng
g
m
mạ
ại
i
chứng minh tính ưu việt của nó so với phương pháp chuyển hàng hoá bằng
bao gói thông thường hay dùng Pallet. Để đánh giá hiệu quả kinh tế của
chuyên chở hàng hoá bằng Container, có thể nhìn nhận từ nhiều góc độ
khác nhau :
2.1) Đối với toàn bộ xã hội
- Giảm được chi phí vận tải trong toàn xã hội. Từ đó góp phần giảm
chi phí lưu thông của toàn xã hội và hạ giá thành vận tải.
- Tạo điều kiện hiện đại hoá cơ sở vật chất kỹ thuật của hệ thống vận
tải trong mỗi nước cũng như trong phạm vi toàn thế giới.
- Góp phần tăng năng xuất lao động xã hội, nâng cao chất lượng phục
vụ của ngành vận tải, thoả mãn nhu cầu chuyên chở ngày càng tăng của xã
hội.
2.2) Đối với người chuyên chở hàng hoá
Hiệu quả kinh tế của chuyên trở hàng hoá bằng Container được thể
hiện rõ nhất là do :
- Áp dụng Container vào chuyên chở hàng hoá là biện pháp hàng đầu
để giảm giá thành vận tải . Theo tính toán, giá thành chuyên chở bằng
Container thấp hơn 30-40% so với giá thành chuyên chở hàng hoá bao gói
thông thường.
- Sử dụng tốt nhất thời gian khai thác các công cụ vận tải. Một chiếc
tàu Container có thể thay thế khoảng 4 - 8 chiếc tàu chở thông thường, tuỳ
theo từng tuyến đường vận chuyển.
- Có điều kiện cơ giới hoá toàn bộ khâu xếp, dỡ ở cảng, ga, trạm
Container.
- Chuyên chở hàng hoá bằng Container là phương pháp an toàn nhất.
Do đó, người chuyên chở giảm nhẹ được trách nhiệm đối với tổn thất hàng
hoá và đỡ phải giải quyết khâu khiếu lại bồi thường tổn thất đối với nhiều
chủ hàng.
2.3) Đối với người chủ hàng (Người gửi hàng và người chủ hàng)
Đ
Đề
ề
á
án
n
k
ki
in
nh
h
t
tế
ế
t
th
hư
ươ
ơn
ng
g
m
mạ
ại
i
Là những người được hưởng hiệu quả kinh tế của chuyên chở
Container nhiều nhất. Hiệu quả này được thể hiện ở các mặt chủ yếu sau :
- Giảm chi phí vận tải, trước hết là giảm chi phí thực tế. Hiện nay,
cước chuyên chở hàng hoá bằng Container thấp hơn nhiều so với giá cước
chuyên chở hàng hoá bao gói.
- Giảm chi phí bao bì của hàng hoá, bằng cách : tiết kiệm nguyên liệu,
sức lao động trong sản xuất bao bì, thay thế bằng những nguyên liệu nhẹ rẻ
tiền, có thể dùng lại bao bì nhiều lần.
- Hàng hoá được chuyên chở an toàn hơn nhiều. Chuyên chở hàng hoá
bằng Container giảm được 30% hao hụt, mất mát, hư hỏng của hàng hóa so
với chuyên chở hàng hoá bao gói thông thường.
- Chuyên chở Container rút ngắn thời gian hàng hoá nằm trong quá
trình vận tải. Rút ngắn thời gian lưu thông của hàng hoá làm cho đồng vốn
quay vòng nhanh.
- Ngoài ra, người chủ hàng có thể sử dụng Container làm kho tạm, phí
bảo hiểm bằng Container thấp, giảm bớt số lượng hàng dự trữ trong kho...
3) Ý nghĩa và xu hướng vận tải bằng Container :
Phương thức vận tải Container đã có sức sống qua hai thập kỷ và phát
triển rộng rãi trên toàn thế giới, vì nó tiết kiệm thời gian, chi phí vận
chuyển,... Nhiều nước nhanh chóng xây dựng các cảng biển đón nhận tàu
Container hiện đại, cũng như phát triển đội tàu này. Hiện nay, nước ta
đang ở giai đoạn đầu của quá trình Container hoá. Ngoại thương nước ta đã
và đang sử dụng Container và việc chuyên chở hàng hoá xuất nhập khâu
bằng đường biển. Trước yêu cầu của tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong vận
tải quốc tế và đòi hỏi của khách hàng nước ngoài, chắc chắn Container hoá
của nước ta sẽ phát triển. Ngoại thương đóng một vai trò không nhỏ trong
quá trình Container hoá của nước ta.
Trước mắt, những hiệu quả kinh tế của Container hoá chưa phát huy
đầy đủ và mạnh mẽ trong chuyên chở hàng hoá xuất nhập khẩu của nước
ta. Cùng với quá trĩnh phát triển của Container hoá, hiệu quả kinh tế của nó