Đề án: “Nâng cao chất lượng công tác thanh tra hành chính tại huyện Thọ Xuân”
MỞ ĐẦU
I. Tính cấp thiết của đề tài
Trong bất kỳ hoạt động quản lý nào, để đảm bảo hiệu quả và đạt được
mục tiêu đề ra, nhất thiết phải tiến hành công tác thanh tra, phải coi thanh tra
là nhiệm vụ thường xuyên và liên tục của quá trình quản lý. Có thể thấy thanh
tra là một chức năng thiết yếu của cơ quan quản lý Nhà nước; là phương thức
đảm bảo pháp chế, tăng cường kỷ luật trong quản lý Nhà nước, thực hiện
quyền dân chủ xã hội chủ nghĩa.
Đất nước ta đang trong giai đoạn phát triển nền kinh tế thị trường, định
hướng xã hội chủ nghĩa. Song song với đó đòi hỏi phải xây dựng hệ thống
quản lý đồng bộ trên các lĩnh vực, đảm bảo đáp ứng kịp thời những yêu cầu
của nền kinh tế thị trường đặt ra. Một thực tế hiện nay, công tác quản lý nhà
nước các cấp còn bộc lộ nhiều bất cấp, hàng loạt các vụ việc tiêu cực về tham
ô, tham nhũng, lãng phí, thất thoát đang diễn ra một cách công khai, trầm
trọng, gây nên những thiệt hại rất lớn cho đất nước. Chính vì vậy thời gian
qua Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến công tác thanh tra nói chung và
công tác thanh tra hành chính nói riêng. Trong Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn
quốc lần thứ XIII đã xác định: “Tích cực phòng ngừa và kiên quyết đấu tranh
phòng, chống tham nhũng, lãng phí thực hành tiết kiệm. Tiếp tục hoàn thiện
thể chế và đẩy mạnh cải cách hành chính phục vụ phòng, chống tham nhũng,
lãnh phí, tập trung vào các lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng, lãnh phí; thực
hiện chế độ công khai minh bạch về kinh tế, tài chính trong các cơ quan hành
chính, đơn vị cung ứng dịch vụ công, doanh nghiệp nhà nước, các dự án đầu
tư xây dựng cơ bản, mua sắm từ ngân sách nhà nước…”. Để đảm bảo thực
hiện được mục tiêu trên, ngành thanh tra được Đảng và Nhà nước giao nhiệm
vụ như là một công cụ quan trọng trong công cuộc phòng, chống tham nhũng,
lãng phí, thất thoát, những vấn đề mà trong thời gian qua gây bức xúc, làm
Trang 2
Đề án: “Nâng cao chất lượng công tác thanh tra hành chính tại huyện Thọ
Xuân”
xói mòn niềm tin của quần chúng nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và sự
quản lý của Nhà nước.
Những năm qua huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa được đánh giá là
một trong những huyện có tốc độ phát triển nhanh, nhiều diện tích đất đã bị
thu hồi để phục vụ đầu tư cơ sở hạ tầng. Các xã, thị trấn trong huyện đã và
đang tập chung triển khai nhiều chương trình, dự án phát triển kinh tế- xã hội,
tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển nông thôn mới. Bên
cạnh những thành tựu đã đạt được, trong quá trình tổ chức thực hiện cũng còn
nhiều bất cập. Hàng năm Ủy ban nhân dân huyện luôn quan tâm, lãnh đạo, chỉ
đạo tăng cường công tác thanh tra hành chính, nhằm kịp thời phát hiện chấn
chỉnh những tồn tại, sai phạm trong công tác quản lý; phòng ngừa tham
nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Tuy nhiên, hoạt động thanh tra
hành chính còn bộc lộ nhiều điểm hạn chế như: chất lượng các cuộc thanh tra
chưa cao; điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác thanh tra
hành chính còn chưa được đầu tư đúng mức.
Do vậy, để từng bước hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác thanh
tra hành chính huyện Thọ Xuân là một yêu cầu cấp thiết trong giai đoạn hiện
nay. Thông qua đó giúp cho công tác quản lý, uốn nắn kịp thời những khiếm
khuyết, điều chỉnh kịp thời cơ chế, chính sách cho phù hợp. Từ đó nâng cao
hiệu quả quản lý nhà nước, góp phần làm trong sạch bộ máy, nhằm làm cho
Nhà nước thực sự là của dân, do dân và vì dân.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, tôi chọn đề tài "Nâng cao chất
lượng công tác thanh tra hành chính tại huyện Thọ Xuân" làm đề tài nghiên
cứu.
II. Mục tiêu của Đề án:
Trên cơ sở đánh giá thực trạng công tác thanh tra hành chính ở huyện
Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa trong những năm qua, đề tài hướng đến việc đề
2
Trang 3
Đề án: “Nâng cao chất lượng công tác thanh tra hành chính tại huyện Thọ
Xuân”
xuất các giải pháp chủ yếu nhằm từng bước hoàn thiện nâng cao chất lượng
công tác thanh tra hành chính ở huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa cho đến
năm 2025.
Góp phần hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác thanh tra
hành chính.
Đánh giá thực trạng công tác thanh tra hành chính ở huyện Thọ Xuân
trong thời gian qua.
Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện nâng cao chất lượng
công tác thanh tra hành chính tại huyện Thọ Xuân cho những năm tiếp theo.
III. Giới hạn của Đề án
- Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu chủ yếu của đề tài là các
hoạt động thanh tra hành chính và các tổ chức thanh tra, đoàn thanh tra.
- Đối tượng thực hiện: Các tổ chức và cá nhân được thanh tra trên địa
bàn tại huyện Thọ Xuân
- Phạm vi nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận và
thực tiễn về công tác thanh tra hành chính; đánh giá thực trạng công tác thanh
tra hành chính, bao gồm: quản lý và sử dụng đất đai; quản lý thu, chi ngân
sách; quản lý đầu tư xây dựng cơ bản do Thanh tra huyện phối hợp với các cơ
quan có liên quan thuộc UBND huyện Thọ Xuân thực hiện; và các yếu tố ảnh
hưởng đến công tác thanh tra.
Phạm vi không gian: Đề án được thực hiện trên địa bàn huyện Thọ
Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
Phạm vi thời gian: Số liệu phục vụ cho nghiên cứu đề án là trong giai
đoạn 2020-2022.
Thời gian thực hiện đề tài: Tháng 6 năm 2023
Trang 4
Đề án: “Nâng cao chất lượng công tác thanh tra hành chính tại huyện Thọ
Xuân”
NÔ.I DUNG
I. Cơ sở xây dựng Đề án
1. Cơ sở khoa học
1.1. Một số khái niệm
* Khái niệm về thanh tra: Là một chức năng thiết yếu của cơ quan
quản lý Nhà nước, là việc xem xét, đánh giá, xử lý của cơ quan Nhà nước đối
với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá
nhân. Hoạt động thanh tra được thực hiện bởi cơ quan thanh tra chuyên ngành
hoặc cơ quan có chức năng thanh tra theo một trình tự, thủ tục luật định,
nhằm phòng ngừa, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, phát hiện
những sơ hở trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với Nhà
nước các biện pháp khắc phục; phát huy nhân tố tích cực, góp phần nâng cao
hiệu quả, hiệu lực của hoạt động quản lý Nhà nước, bảo vệ lợi ích của Nhà
nước, các quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân
Hoạt động thanh tra không chỉ xem xét tính hợp pháp, mà còn xem xét
tính hợp lý của hành vi của đối tượng quản lý. Bản chất của hoạt động thanh
tra không phải chỉ là phát hiện, xử lý vi phạm, mà điều quan trọng hơn là tìm
ra nguyên nhân vi phạm để từ đó đề xuất các giải pháp phòng ngừa, ngăn
chặn vi phạm. Nếu cho rằng, thanh tra là phát hiện hành vi vi phạm và áp
dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính thì đó là việc nhận thức không
đúng với bản chất của hoạt động thanh tra. Ngược lại, thanh tra phải chỉ ra
được những việc làm được, những thiếu sót, khuyết điểm và nguyên nhân của
nó và phải thực sự trở thành ''tai mắt của trên, là người bạn của dưới'' theo
đúng như mong muốn và yêu cầu của Bác Hồ đối với ngành thanh tra.
4
Trang 5
Đề án: “Nâng cao chất lượng công tác thanh tra hành chính tại huyện Thọ
Xuân”
* Khái niệm thanh tra hành chính:
Theo Luật Thanh tra năm 2010, Thanh tra hành chính được xác định
như sau: “Thanh tra hành chính là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước
có thẩm quyền đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trực thuộc trong việc thực
hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn được giao”.
Như vậy xét về mặt tổ chức: Thanh tra hành chính là hoạt động được
đảm nhiệm bởi các cơ quan thanh tra được tổ chức theo cấp hành chính. Ở
trung ương là Thanh tra Chính phủ; ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương
gọi là thanh tra tỉnh; ở huyện, quận, thị xã thuộc tỉnh là thanh tra huyện.
Về mặt nội dung thanh tra: Ngoài thanh tra việc thực hiện chính sách,
pháp luật, thanh tra hành chính còn thanh tra việc thực hiện nhiệm vụ cơ
quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý trực tiếp. Nó thể hiện quan hệ
trong chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, kiểm soát giữa cấp trên đối với cấp dưới,
giữa cơ quan có thẩm quyền với đối tượng trực thuộc chịu sự quản lý. Mục
đích là nhằm xem xét, đánh giá trong tổ chức và hoạt động của cơ quan, tổ
chức và cá nhân có tuân thủ các quy định của pháp luật không. Mặt khác, còn
nhằm xem xét, đánh giá về việc thực hiện các nhiệm vụ được giao mang tính
kế hoạch, chỉ đạo, điều hành giữa cơ quan cấp trên đối với cấp dưới có được
thực hiện đầy đủ, nghiêm túc, đúng đắn hay không.
1.2. Vai trò của thanh tra hành chính
Thanh tra là một nội dung, một chức năng thiết yếu của quản lý nhà
nước: Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, khi có quản lý là phải có
thanh tra. Lênin nói “Thanh tra và quản lý là một chứ không phải là hai”.
Người cho rằng mục đích của thanh tra là nhằm xây dựng “khả năng biết làm,
biết thành thạo trong quản lý”. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công
tác thanh tra cũng dựa trên những luận điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin.
Người nói: “Thanh tra là tai mắt của trên, là người bạn của dưới” và “Thanh
tra là để theo dõi, xem xét kế hoạch, chỉ thị, chính sách đó, các địa phương đã
