LI M ĐẦU
Trong xã hi ngày naythì phân phi là mt khâu không th thiếu được caquá
trình taí sn xut , phân phi là khâu quan trng ni lin sn xut và tiêu
dùng.Phân phi ph thuc vào sn xut nhưng phân phi tt hay không tt li nh
hưởng đến sn xut, đến trao đổi tiêu dùng và đời sng nhân dân.
Khi nn kinh tế ca nước ta chuyn t nn kinh tế t cung t cp sang
nn kinh tế th trường thì phân phi gi mt v trí hết sc quan trng.Phân phi
ni lin sn xut vi sn xut,sn xut vi tiêu dùng ,ni lin th trường hàng tiêu
dùng ,dch v th trường yếu t sn xut ,làm cho s vn động ca knh tế th
trương din ra thông sut.
Tuy nhiên,khichuyn sang kinh tế th trường , hàng lot các vn đề thuc lĩnh
vc phân phi thu nhp như tin lương,li nhun,li tc ,địa tô và phân phi lao
động ,các hình thúc phân phi khác phù hp vi nguyên lý kinh tế th trường
cũng như các tác đọng ca chúng đối vi s phát trin kinhtế - xã hi nước
tađang đòi hi có sư nghiên cu nghiêm túc công phu. Vì vy vic nghiên cu
vn đề quan h phân phi vit nam hin nay là hết sc cn thiết và cp bách .
Kết cu đề tài này gm hai chương
Chương 1: Mt s vn đề cơ bn v quan h phân phi noc ta hin nay
Chương 2: Thc trng quan h phân phi noc ta hin nay và nhng gii
pháp hoàn thin quan h phân phi noc ta hin nay
Em xin chân thành cm ơn thâ Trn Vit Tiến đã tn tình hướng dn,to điu
kin ,giúp đỡ cho em hoàn thành đề tài này .
CHƯƠNG 1
MT S VN ĐỀ CƠ BN V QUAN H PHÂN PHI NƯỚC TA
HIN NAY
1.1. TÍNH TT YU KHÁCH QUANCA QUAN H PHÂN PHỐỈ NƯỚC TA HIN
NAY
Trong nn kinh tế th trường thì phân phi gi vi trí hết sc quan trng .Trong
quá trình tái sn xut thi phân phi làm khâu trung gian ni lin giũa sn xut vi
sn xut, sn xut vi tiêu dùng, nó phc v và thúc đẩy sn xut, phc v tiêu
dùng. Nhưng sn xut li đóng vai trò quyết định đối vi phân phi ,sn xt tao
ra đối tượng và vt liu cho phân phi ,quyết định quy mô và cơ cu ca ci để
phân phi .
Phân phi không th vượt qúa kh năng cho phép ca sn xut,thu nhp thc
tế ch có th tăng lên theo đà phát trin ca sn xut nhưng tc độ tăng ca thu
nhp thc tế phi chm hơn tc độ tăng lên ca sn xut ,có như thế mi đảm bo
tái sn xut m rng . Hin nay noc ta đang thc hin công cuc CNH-HĐH đất
nước xây dng cơ s vt cht k thut cho ch nghĩa xã hi . Chế độ hi ch
nghĩa là chế độ làm chc tp th ca nhân dân lao động trên tt c mi lĩnh vc
trong đó làm ch tp th v kinh tế là cơ s .Trong chế độ làm ch tp th v kinh
tế thì làm ch v tư liu sn xut là cơ s ,điu kiên để đảm bo làm chtp th v
phân phi. Mt khi tư liu sn xut la thuc s hu chung ca nhân dân lao động
thì ca ci làm ra cũng thuc s hu chung ca h và vic phân phi ca ci làm
ra ch có th nhm mc đích phc v li ích ca nhân dân lao động .Trong điu
kin ca nước ta hin nay nn kinh tế vn còn tình trng lc hu , nghèo nàn
chưa đủ sn phm để phân phi theo nhu cu .Vì thế vic thc hin phân phi
theo thu nhp trong thi kì quá độn ch nghĩa xã hi là m vn đề vô cùng
quan trng đẻ to ra đọng lc mnh m góp phn tích cc thúc đẩy sn xut phát
trin ,n định tình hình kinh tế -xã hi nâng cao đời sng nhân dân thc hin mc
tiêu dân giu nước mnh xã hi công bng ,dân ch ,văn minh .
1.1.1.Bn cht và v trí ca phân phi.
Quá trình tái sn xut xã hi gm bn khâu:sn xut, phân phi ,trao đổi,
tiêu dùng.Cáckhâu này có quan h cht ch vi nhau,trong đó sn xut là khâu cơ
bn đóng vai trò quyết định;các khâu khác ph thuc vào sn xut,nhưng chúng
có quan h tr li đối vi sn xut cũng như nh hưởng ln nhau chính vi có quá
trinh phân phi này mi có s tác động qua li gia sn xut và tiêu dùngvà t đó
thúc đẩy sn xut phát trin ,tăng quy mô tiêu dùng .
Tính cht ca quan h phân phi do quan h s hu v tư liu sn xut
quyết định. Khi ta xét v quan h gia người và người thì phân phi do quan h
sn xut quyết định. Quan h trong sn xut như thế nào thì quan h trong phân
phi như thế y. Xã hi luôn tn ti mi quan h sn xut và sn phm. Bn thân
phân phi là sn phm ca sn xut không ch v ni dung mà c v hình thc.
Phân phi không phi là mt lĩnh vc độc lp đứng bên cnh sn xut. Bn cht
ca quan h phân phi hoàn toàn do quan h sn xut quyết định.
Mt khác ta thy rng phân phi không ch đơn thun là mt kết qu tiêu cc
ca sn xut và trao đổi mà nó còn tác động mnh m ngược tr li trao đổi và
sn xut. Phân phi có tính độc lp tương đối ca nó,nó có chc năng c th ,có
nhng quy lut đặc thù tác động tích cc đến cáckhâu ca quá trình tái sn xut.
Trước khi phân phi sn phm thì nó là: phân phi nhng công c sn xut và
điu này là mt tính qui định na cũng ca mt mi quan h y - phân phi các
thành viên xã hi theo nhng loi sn xut khác nhau. Rõ ràng phân phi sn
phm ch kết qu ca s phân phi đó, s phân phi này đã bao hàm trong bn
thân quá trình sn xut và quyết định trong cơ cu sn xut. Xem xét sn xut mt
cách độc lp vi s phân phi đó, s phân phi bao hàm trong sn xut, thì rõ
ràng là mt s tru tượng trng rng, còn s phân phi sn phm thì trái li, đã
bao hàm trong s phân phi này là s phân phi ngay t đầu đã là mt yếu t ca
sn xut.
Cơ s kinh tế ca s phân phi bao gm c s phân phi cho sn xut và phân
phi cho tiêu dùng do đó tng sn phm xã hi va được phân phi để tiêu dùng
cho sn xut, va được phân phi để tiêu dùng cho cá nhân mi thành viên trong
xã hi . Nhưng vì s phân phi bao gi cũng gm c s phân phi cho sn xut
xem là yếu t ca sn xut và phân phi cho tiêu dùng xem là kết qu ca quá
trình sn xut,cho nên không phi toàn b sn phm xã hi to ra đều được phân
phi cho tiêu dùng cá nhân mà cn trích ra đểđắp nhng tư liu sn xut hao
phí, m rng sn xut lp qu d phòng, chi phí v qun lý hành chính t chc...
Phn còn li phù hp vi s lượng và cht lượng lao động. Như vy,phân phi là
tng sn phm xã hi và phân phi để tiêu dùng cho sn xut, va được phân phi
để tiêu dùng cho cá nhân.
I.2 VAI TRÒ CA QUAN H PHÂN PHI
Bàn v vai trò ca phân phi trong nn sn xut xã hi, F.Ăngghen cho
rng:‘’ S phân phi chng nào mà còn b nhng lý do thun tuý kinh tế chi phi,
thì nó s được điu tiết bi li ích ca sn xut, rng sn xut s được thun li
trên hết trong mi phương thc phân phi mà mi thành viên trong xã hi có th
phát trin, duy trì và thc hin nhng năng khiếu ca h mt cách toàn din nht.,,
(1)
Ta thy rng mi mt hình thái kinh tế xã hi đều bao gm c mt h
thng phc tp các li ích mà trong đó li ích kinh tế đóng vai trò quyết định.
Các li ích kinh tế được quy định bi quan h sn xut cua mi chế độ xã hi,
trong đó quan h s hu vi tư liu sn xut có vai trò chi phi h thng li ích
kinh tế.
Bn cht ca quan h sn xut trong mi phương thc sn xut được th
hin qua hình thc s hu - đó không phi là quan h đơn thun như mi s vic
tn ti trong xã hi mà nó là mi quan h phc tp gia con người vi con người.
Trong lch s không h có mt hình thái s hu nào mà không phn ánh nhng
quan h trong sn xut. ‘’Nơi nào không có mt hình thái s hu nào c thì đó
không tn ti mt nên sn xut nào c, do đó cũng không mt xã hi nào c.,, (2)
S hu - đó là nhng quan h v các điu kin khách quan ca sn xut, phân
phi, trao đổi và tiêu dùng nhng ca ci vt cht.
S hu vi tư cách là nhng quan h sn xut, nó là cơ s ca các li ích.
H thng các quan h sn xut ca mi chế độ xã hi s quy định h thng các
li ích vn có trong giai đon phát trin ca nó. Trong h thng các li ích thì
li ích kinh tế gi vai trò ch đạo. Li ích kinh tế được hiu là nhng quan h
kinh tế phn ánh nhng nhu cu, nhng động cơ khách quan v s hot động ca
các gia cp, nhng nhóm xã hi hoc ca tng người làm viêc riêng bit do quan
h sn xut quyết định. Nói li ích kinh tế là hình thc biu hin ca nhng quan
h kinh tế ca mi xã hi nht định nghĩa là li ích kinh tế là phm trù kinh tế
khách quan, nó ch xut hin khi giưa nhng người sn xut có nhng mi quan
h kinh tế khác nhau. Li ích kinh tế va mang tính cht khách quan va mang
tính ch quan. Nó mang màu sc khách quan bi vì nó luôn tn ti và vn động.
Thông qua s vn động ca các quy lut kinh tế do nó trc tiếp sinh ra mà quan
h sn xut nh hưởng ti quá trình sn xut. Còn nó mang màu sc ch quan là
ch nó biến các tác động khách quan ca các quy lut kinh tế thành các động
cơ hành đọng kinh tế c con người.
Li ích kinh tế có vai trò quan trng là động lc mnh m đối vi s phát
trin ca xã hi. Nhng hình thc ch yếu ca li ích kinh tế trong h thng này
luôn được đặc trưng bng tính đại din và tính thng nht gia ba nhóm li ích
cơ bn.
Đó là li ích nhà nước, li ích tp th li ích và li ích ca bn thân người
lao động. S thng nht gia các hình thc li ích kinh tế khác nhau trong xã
hi s dn đến s liên h cht ch và thâm nhp nhau gia chúng. Trong đó li
ích cá nhân trc tiếp là động lc mnh m nht đối vi s phát trin ca xã hi.
S tn ti nn kinh tế nhiu thành phn trong thi k quá độ đã nói lên
s không đồng nht v li ích kinh tế xã hi. Tuy nhiên đây là mt xu thế tt yếu
bi đim xut phát đi lên là thp trong khi đó yêu cu hi nhp quc tế là cách
duy nht để thc hin mc tiêu công nghip hoá hin đại hoá. Tương ng vi
quá trình đó, trong nn kinh tế s có nhiu quy lut vn động. Các quy lut kinh
tế phát sinh trên cơ s nhng quan h kinh tếa tương ng và cũng trc tiếp quy
định s hình thành các li ích kinh tế ca tng giai cp tng tng lp dân cư
trong xã hi. Tuy nhiên bên cnh s thng nht gia các li ích kinh tế cơ bn,
không loi tr nhng mâu thun gia chúng cũng như trong phm vi mi nhóm
li ích. Vì vy cn phi phát hin kp thi các mâu thun gia các li ích và tìm
cách gii quyết các mâu thun đó.