§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Môc lôc

Trang

Më ®Çu........................................................................................................................................................................................................................

Ch­¬ng I. Thµnh lËp mÆt c¾t phôc vô c«ng t¸c tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p ..1

I.1. Giíi thiÖu vÒ ch­¬ng tr×nh AutoCAD ..........................................................................................1

I.2. Giao diÖn, menu, toolbar vµ c¸c lÖnh cña AutoCAD .............................................2

I.3. Khèi lÖnh tra cøu ...................................................................................................................................................12

I.4. C«ng t¸c ®o vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh .......................................................................................................17

- MÆt c¾t ngang

- MÆt c¾t ®øng

Ch­¬ng II. C«ng t¸c tÝnh to¸n x¸c ®Þnh khèi l­îng ®µo ®¾p......................................25

II.1. Ph­¬ng ph¸p ®o diÖn tÝch .......................................................................................................................25

II.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p ..................................................................................37

Ch­¬ng III. TÝnh to¸n thùc nghiÖm ....................................................................................................................42

III.1. C«ng t¸c tÝnh to¸n quy ho¹ch ®­êng quèc lé 3 – khu vùc huyÖn

§«ng Anh – Hµ Néi ®o¹n tõ x· Nguyªn Khª ®Õn x· Mai L©m.

B¶n ®å th¸ng 10/2005 tû lÖ 1:1000 ......................................................................................42

III.2. C«ng t¸c tÝnh to¸n t¹i vïng má than Cäc S¸u th¸ng 10 vµ th¸ng 11

trªn tê b¶n ®å tû lÖ 1/1000 ................................................................................................................52

KÕt luËn.............................................................................................................................................................................................................67

0

Tµi liÖu tham kh¶o...........................................................................................................................................................................68

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Ch­¬ng I

thµnh lËp mÆt c¾t phôc vô c«ng t¸c

tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p

I.1. Giíi thiÖu vÒ ch­¬ng tr×nh AutoCAD

Autocad lµ ch÷ viÕt t¾t cña côm tõ tiÕng anh Computer Aided Design.

HiÖn nay thuËt ng÷ CAD ngµy cµng trë nªn phæ biÕn trong c¸c ngµnh

kü thuËt. Nã ®· t¹o ra nh÷ng ph­¬ng ph¸p thiÕt kÕ míi cho c¸c kü thuËt gia,

kiÕn tróc s­, kü s­, c¸c nhµ chÕ t¹o c¬ khÝ, c¸c c«ng tr×nh s­ x©y dùng.

Trong tiÕng ViÖt cã nghÜa lµ thiÕt kÕ trªn m¸y tÝnh hay gäi lµ thiÕt kÕ

víi sù hç trî cña m¸y tÝnh.

ViÖc thiÕt kÕ trªn m¸y tÝnh gióp ta cã thÓ ®­a ra nhiÒu ph­¬ng ¸n trong

mét thêi gian ng¾n mµ cã thÓ thay ®æi b¶n vÏ mét c¸ch dÔ dµng vµ nhanh

chãng h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸ch lµm thñ c«ng. Ngoµi ra b»ng c¸c lÖnh truy

vÊn trùc tiÕp ta cã thÓ tra hái c¸c th«ng tin vÒ diÖn tÝch, kho¶ng c¸ch vv…

cïng nhiÒu th«ng tin kh¸c trªn b¶n thiÕt kÕ vµ ch­¬ng tr×nh mét c¸ch dÔ dµng

vµ trùc quan.

HiÖn nay Autocad lµ mét phÇn mÒm thiÕt kÕ trªn m¸y tÝnh hiÖn ®­îc

sö dông øng dông rÊt réng r·i trong nhiÒu ngµnh nghÒ kh¸c nhau.

- ThiÕt kÕ hÖ thèng b¶n ®å ®Þa h×nh vµ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng

- ThiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi

- ThiÕt kÕ c¸c hÖ thèng ®iÖn n­íc vµ chiÕu s¸ng

- ThiÕt kÕ cÇu ®­êng vµ c¸c c«ng tr×nh giao th«ng

- ThiÕt kÕ c¬ khÝ chÕ t¹o m¸y

………………………………….

T¹i ViÖt Nam Autocad ®· ®­îc biÕt ®Õn tõ nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû

XX. TiÖn Ých cña Autocad ngµy cµng chinh phôc ®­îc ®«ng ®¶o ®éi ngò c¸c

nhµ kü thuËt, kü s­ kiÕn tróc s­ thuéc nhiÒu ®¬n vÞ ngµnh nghÒ kh¸c nhau

1

trong c¶ n­íc.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Cho ®Õn nay mÆc dï c¸c øng dông ®å ho¹ phôc vô viÖc vÏ vµ thiÕt kÕ kü

thuËt ®· xuÊt hiÖn thªm nhiÒu ch­¬ng tr×nh míi, cã giao diÖn hay mét sè tÝnh

n¨ng kü thuËt míi, xong xÐt toµn côc rÊt khã cã ch­¬ng tr×nh nµo v­ît ®­îc

Autocad. Ngµy nay Autocad ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®èi

víi c¸c ®¬n vÞ thiÕt kÕ thi c«ng c«ng tr×nh. ViÖc vÏ vµ xuÊt b¶n b¶n vÏ tõ

Autocad ®· trë thµnh th«ng dông vµ quen thuéc ®èi víi hÇu hÕt nh÷ng bä hå

s¬ thiÕt kÕ cña ngµnh kü thuËt.

I.2. Giao diÖn, menu, tool bar vµ c¸c lÖnh cña Autocad

1. Giao diÖn cña Autocad

Sau khi khëi ®éng Autocad sÏ xuÊt hiÖn mµn h×nh lµm viÖc cña

Autocad. Toµn bé khung mµn h×nh cã thÓ chia lµm 4 vïng.

Vïng III

Vïng I

Vïng IV

Vïng II

2

H×nh 1. Mµn h×nh giao diÖn cña AutoCad 2004

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

a. Vïng I:

Lµ vïng chiÕm phÇn lín diÖn tÝch cña mµn h×nh vïng nµy còng lµ vïng

thÓ hiÖn b¶n vÏ mµ chóng ta sÏ thùc hiÖn vµ ®­îc gäi lµ vïng Gtraplic (phÇn

mµn h×nh dïng cho ®å ho¹).

b. Vïng II:

ChØ dßng tr¹ng th¸i hay dßng t×nh tr¹ng – Status line. ë ®©y xuÊt hiÖn

mét sè th«ng sè vµ chøc n¨ng cña b¶n vÏ (Status Bar) c¸c Status Bar nµy võa

lµ c¸c th«ng b¸o vÒ tr¹ng th¸i hoÆc kh«ng chän võa lµ hép chän, khi bÊm

chuét vµo ®ã tr¹ng th¸i sÏ ®­îc chuyÓn ng­îc l¹i.

VÝ dô: ChÕ ®é b¾t ®iÓm SNAP lµ ON nÕu bÊm chuét vµ SNAP trªn dßng hiÖn

th× chÕ ®é b¾t ®iÓm lóc ®ã sÏ lµ 0FF.

c. Vïng III:

Vïng gåm c¸c menu lÖnh vµ c¸c thanh c«ng cô, mçi menu hay mçi nót

h×nh t­îng trªn thanh c«ng cô t­¬ng øng víi mét lÖnh cña Autocad.

d. Vïng IV:

Vïng dßng lÖnh hay dßng nh¾c, khi nhËp lÖnh tõ bµn phÝm hoÆc gäi

lÖnh tõ menu th× lóc ®ã c©u lÖnh sÏ hiÓn thÞ sau dßng Command.

VÝ dô: Command: line (L)

2. Menu vµ Tool bar cña Autocad

Trong Autocad hÇu hÕt c¸c lÖnh ®Òu cã thÓ ®­îc chän th«ng qua

menu hoÆc Tool bar cña ch­¬ng tr×nh. §©y lµ c¸c phÇn tö mµn h×nh cã h×nh

d¹ng tÝch cùc nã gióp ta thùc hiÖn ®­îc c¸c lÖnh cña Autocad mµ kh«ng

nhÊt thiÕt cÇn ph¶i nhí tªn lÖnh. Nh÷ng thanh c«ng cô nµy rÊt h÷u hiÖu vµ tiÖn

Ých víi ng­êi ®Çu tiªn lµm viÖc víi Autocad, tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn lÖnh

th«ng qua menu hoÆc Tool bar, yªu cÇu ng­êi sö dông ph¶i liªn tôc di chuyÓn

chuét ®Õn c¸c hép c«ng cô hoÆc chøc n¨ng menu Tool bar t­¬ng øng.

A. Menu Bar

Trong Autocad cã 11 danh môc Menu thuéc vïng III, c¸c menu nµy

3

®­îc xÕp ngay bªn dßng d­íi tiªu ®Ò, ®ã lµ c¸c Menu d¹ng kÐo xuèng (pull

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

down Menu) c¸c chøc n¨ng nµy sÏ xuÊt hiÖn ®Çy ®ñ khi ta kÝch chuét lªn danh

môc cña menu ®ã.

Gåm 11 danh môc Menu thuéc vïng III

TT

Minh häa

Chøc n¨ng

File Menu

Menu nµy ®¶m tr¸ch toµn bé c¸c chøc n¨ng lµm viÖc

víi File trªn ®Üa (më File, ghi File, xuÊt nhËp File...).

1

Ngoµi ra cßn ®¶m nhËn viÖc ®Þnh d¹ng trang in; khai

b¸o c¸c tham sè ®iÒu khiÓn viÖc xuÊt c¸c sè liÖu trªn

b¶n vÏ hiÖn t¹i ra giÊy hoÆc ra File...

Menu Edit

Liªn quan ®Õn c¸c chøc n¨ng chØnh söa sè liÖu d¹ng

2

tæng qu¸t: ®¸nh dÊu v¨n b¶n sao l­u vµo bé nhí t¹m

thêi (Copy); d¸n (Paste) sè liÖu tõ bé nhí t¹m thêi ra

trang h×nh hiÖn t¹i...

4

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Menu View

Liªn quan ®Õn c¸c chøc n¨ng thÓ hiÖn mµn h×nh

AutoCAD, kh«i phôc mµn h×nh (Redraw); thu phãng

3

h×nh (Zoom); ®Èy h×nh (Pan); t¹o c¸c Viewport; thÓ

hiÖn mµn h×nh d­íi d¹ng khèi (Shape hoÆc

Render)v.v...

Menu Insert

Sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c lÖnh chÌn. C¸c d¹ng sè

4

liÖu ®­îc chÌn vµo cã thÓ lµ c¸c khèi (Block); c¸c file

¶nh; c¸c ®èi t­îng 3D Studio; c¸c file ¶nh d¹ng

Metafile; c¸c ®èi t­îng OLE v.v...

Menu Format

Sö dông ®Ó ®Þnh d¹ng cho c¸c ®èi t­îng vÏ. C¸c ®èi

t­îng ®Þnh d¹ng cã thÓ lµ c¸c líp (Layer); ®Þnh d¹ng

mµu s¾c (Color); KiÓu ®­êng; ®é m¶nh cña ®­êng;

5

kiÓu ch÷; kiÓu ghi kÝch th­íc; kiÓu thÓ hiÖn ®iÓm v.v...

Ngoµi ra menu nµy cßn chøa c¸c hµm ®Þnh d¹ng sè

liÖu (Units), cho phÐp chän hoÆc chØnh kiÓu ®¬n vÞ

dµi, d¹ng thÓ hiÖn cho sè thËp ph©n, d¹ng thÓ hiÖn

®¬n vÞ ®o gãc, h­íng chuÈn cña gãc...

5

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Menu Tools

Chøa c¸c hµm c«ng cô ®a môc ®Ých. Tõ ®©y thùc

hiÖn rÊt nhiÒu d¹ng c«ng viÖc kh¸c nhau nh­: so¸t

chÝnh t¶ cho ®o¹n v¨n b¶n tiÕng Anh (Spelling); gäi

hép tho¹i thuéc tÝnh ®èi t­îng (Properties); t¶i c¸c

6

ch­¬ng tr×nh d¹ng ARX, LSP... t¹o c¸c Marco; dÞch

chuyÓn gèc täa ®é v.v... Ngoµi ra chøc n¨ng Options

tõ danh môc Menu nµy cßn cho phÐp ng­êi sö dông

lùa chän rÊt nhiÒu thuéc tÝnh giao diÖn kh¸c (mµu

nÒn, chÕ ®é khëi ®éng; kÝch th­íc con trá; Font ch÷

hiÓn thÞ v.v...)

Menu Draw

Lµ danh môc Menu chøa hÇu hÕt c¸c lÖnh vÏ c¬ b¶n

cña AutoCAD. Tõ c¸c lÖnh vÏ ®­êng ®Õn c¸c lÖnh vÏ

mÆt, vÏ khèi; tõ c¸c lÖnh vÏ ®­êng th¼ng, ®o¹n th¼ng

®Õn c¸c lÖnh vÏ phøc t¹p; tõ c¸c lÖnh lµm viÖc víi

7

®­êng ®Õn c¸c lÖnh lµm viÖc víi v¨n b¶n (Text), ®Õn

c¸c lÖnh t« mµu, ®iÒn mÉu t«, t¹o khèi vµ sö dông

khèi v.v...

Cã thÓ hiÓu ®©y lµ danh môc Menu chñ yÕu vµ quan

träng nhÊt cña AutoCAD.

6

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Menu Dimension

Bao gåm c¸c lÖnh liªn quan ®Õn viÖc ghi vµ ®Þnh

d¹ng ®­êng ghi kÝch th­íc trªn b¶n vÏ. C¸c kÝch

th­íc cã thÓ ®­îc ghi theo d¹ng kÝch th­íc th¼ng;

8

kÝch th­íc gãc; ®­êng kÝnh, b¸n kÝnh; ghi dung sai;

ghi theo kiÓu chó gi¶i v.v... C¸c d¹ng ghi kÝch th­íc

cã thÓ ®­îc chän lùa theo c¸c tiªu chuÈn kh¸c nhau,

cã thÓ ®­îc hiÖu chØnh ®Ó phï hîp víi tiªu chuÈn

cña tõng quèc gia; tõng bé, ngµnh...

Menu Modify

Lµ danh môc Menu liªn quan ®Õn c¸c lÖnh hiÖu

chØnh ®èi t­îng vÏ cña AutoCAD. Cã thÓ sö dông

9

c¸c chøc n¨ng Menu t¹i ®©y ®Ó sao chÐp c¸c ®èi

t­îng vÏ; xoay ®èi t­îng theo mét trôc; t¹o ra mét

nhãm ®èi t­îng tõ mét ®èi t­îng gèc (Array); lÊy ®èi

xøng qua mét trôc

Menu Windows

Lµ Menu cã thÓ t×m trong hÇu hÕt øng dông kh¸c

ch¹y trong m«i tr­êng Windows. C¸c chøc n¨ng

10

Menu ë ®©y chñ yÕu phôc vô viÖc xÕp s¾p c¸c tµi

liÖu hiÖn më theo mét quy luËt nµo ®ã nh»m ®¹t hiÖu

qu¶ hiÓn thÞ tèt h¬n.

Menu Help

Lµ Menu gäi ®Õn c¸c chøc n¨ng h­íng dÉn trùc

tuyÕn cña AutoCAD. C¸c h­íng dÉn tõ ®©y ®­îc

11

tr×nh bµy tØ mØ, cô thÓ, ®Ò cËp ®Õn toµn bé c¸c néi

dung cña AutoCAD. §©y còng lµ c«ng cô rÊt quan

träng vµ h÷u Ých cho viÖc tù nghiªn cøu vµ øng dông

AutoCAD trong x©y dùng c¸c b¶n vÏ kü thuËt.

7

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

B. Toolbar

AutoCAD cã tÊt c¶ 24 thanh Toolbar. Mçi hép chän (Toolbox) l¹i liªn

quan ®Õn mét lÖnh hoÆc chøc n¨ng cô thÓ nµo ®ã cña m«i tr­êng CAD. §Ó gäi

Toolbar nµo ®ã cã thÓ hiÖn nh­ sau:

Chän Menu View – Toolbars...

sÏ xuÊt hiÖn hép tho¹i h×nh 2. Tõ hép tho¹i nµy nÕu muèn Toolbar nµo ®ã thùc

hiÖn th× chØ viÖc bÊm chuét lªn hép chän (bªn tr¸i) tªn cña Toolbar ®ã. Sau

khi Toolbar ®· ®­îc hiÖn sÏ thÊy xuÊt hiÖn dÊu chän bªn c¹nh tªn Toolbar

®ã, nÕu muèn th«i hiÖn th× chØ viÖc bÊm l¹i vµo hép chän lµ ®­îc.

ViÖc sö dông c¸c hép c«ng cô (Toolbox) tõ c¸c Toolbar ®Ó thùc hiÖn

c¸c lÖnh AutoCAD nãi chung lµ kh¸ nhanh chãng vµ tiÖn dông. C¸c hép c«ng

cô l¹i ®­îc thiÕt kÕ theo d¹ng ®å häa kh¸ trùc quan, khi di chuyÓn con trá

chuét lªn phÇn mµn h×nh cña hép c«ng cô, cßn thÊy xuÊt hiÖn lêi nh¾c

(Tooltip) cho biÕt ®©y lµ hép c«ng cô g×, do vËy viÖc sö dông toolbar l¹i cµng

trë nªn trùc quan vµ tiÖn dông. Tuy vËy nÕu trªn mµn h×nh cña AutoCAD ta

cho hiÖn tÊt c¶ 24 Toolbar th× phÇn mµn h×nh sÏ trë nªn rèi, rÊt khã quan s¸t,

tèc ®é thùc hiÖn lÖnh còng sÏ bÞ chËm h¬n, do vËy ng­êi ta th­êng chØ cho

hiÖn nh÷ng Toolbar cÇn thiÕt nhÊt, hay ®­îc sö dông nhÊt mµ th«i.

8

H×nh 2. HiÓn thÞ Toolbar theo yªu cÇu cña ng­êi sö dông

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

C¸c Toolbar th«ng th­êng ®­îc ®Æt ë chÕ ®é th­êng trùc mçi khi khëi

®éng AutoCAD lµ:

Standard:

Draw:

Modify:

Properties:

Layers:

Dimension:

9

H×nh 3

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

3. C¸c lÖnh sö dông trong Autocad

§o kho¶ng c¸ch cña ®­êng, ®o¹n th¼ng

1 AligneD

VÏ cung trßn

a

2 Arc

§o diÖn tÝch vµ chu vi

aa

3 Area

Sao chÐp ®èi t­îng

ar

4 Array

h, bh

§iÒn ®Çy mÉu t« cho mét vïng kÝn

5

Bhatch

§Þnh nghÜa 1 khèi tõ c¸c dßng ®· ®¸nh dÊu

6

b

Block

VÏ mét vßng trßn

7

c

Circle

Co, cp

Sao chÐp mét ®èi t­îng

8

Copy

dt

HiÖn dtext trªn mµn h×nh

9 Dtext

el

VÏ h×nh ElÝp hoÆc cung ElÝp

10 Ellipse

e

Xo¸ ®èi t­îng khái b¶n vÏ

11 Erase

exp

Ghi sè liÖu b¶n vÏ ra File kh¸c

12 Export

ex

Më réng ®èi t­îng b¶n vÏ

13 ExtenD

14

fi

Läc ®èi t­îng

Filter

g

§Æt tªn cho 1 nhãm Hg ®· ®¸nh dÊu

15 Group

h

T« mét vïng theo mÉu t« ®· chØ ®Þnh

16 Hatch

he

Sö¨ mÉu t«

17 Hatchedit

18

mp

Import

ChÌn File ¶nh vµo Autocad

19

i

ChÌn khèi vµo b¶n vÏ

Insert

la

§iÒu kiÓn líp

20 layer

Len

KÐo dµi mét ®èi t­îng

21 LenThen

l

VÏ mét ®­êng th¼ng

22 Line

lt

§Þnh kiÓu ®­êng vÏ

23 linetype

lts

§Æt tû lÖ nÐt vÏ

24 Ltscale

me

LÖnh chia ®èi t­îng theo ®é dµi ®o¹n

25 Measure

mi

LÖnh lÊy ®èi xøng

26 Mirror

ml

T¹o c¸c ®­êng th¼ng song song víi nhau

27 Mline

10

TT Tªn lÖnh PhÝm t¾t T¸c dông cña lÖnh

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

LÖnh di chuyÓn mét hay nhiÒu ®èi t­îng

m

28 Move

LÖnh vÏ song song

0

29 Offset

B¾t ®iÓm ®Æc biÖt cña ®èi t­îng

os

30 Osnap

X¸c ®Þnh b¶n vÏ trªn mµn h×nh

31

p

Pan

LÖnh vÏ ®­êng ®a tuyÕn

32

pl

Pline

Print

XuÊt b¶n vÏ ra giÊy

33

Plot

VÏ mét ®iÓm cã täa ®é ®Þnh tr­íc

34

po

Point

VÏ ®a gi¸c ®Òu

35

pol

Polygon

Xem tr­íc trang in

36

pre

Preview

props

HiÖn hép tho¹i thuéc tÝnh ®èi t­îng

37

PrOerties

cxit

38 Quit

Tho¸t khái Autocad

VÏ h×nh ch÷ nhËt

rec

39 Rectang

§æi tªn mét ®èi t­îng

ren

40 Rename

Xoay ®èi t­îng

ro

41 ROTATE

42

Se

LÖnh thay ®æi kÝch th­íc ®èi t­îng vÏ

Scale

43

Sn

BËt (t¾t) chÕ ®é b¾t ®iÓm khi di chuyÓn chuét

Snap

44

So

T¹o ra mté ®­êng ®a tuyÕn ®ãng kÝn ®­îc t« ®Æc

Solid

45

Sp

KiÓm tra v¨n ph¹m cho c¸c kÝ tù ®· nhËp trong b¼n vÏ

Spell

46

st

§Þnh kiÓu cho c¸c kÝ tù

Style

ta

BËt (t¾t) kÕt nèi tíi bµn sè ho¸

47 Tablet

th

§é dµy ®­êng vÏ

48 Thickness

to

49 Toolbar

HiÖn (Èn) c¸c thanh c«ng cô cña Autocad

tr

LÖnh c¾t ®­êng cã ®èi t­îng chÆn

50 Trim

v

CÊt hoÆc ®äc l¹i phÇn hiÓn thÞ trªn mµn h×nh

51 View

w

Ghi c¸c ®èi t­îng ra File

52 Wblock

xl

T¹o mét ®­êng th¼ng dµi v« tËn

53 Xline

z

Thu phãng ®èi t­îng vÏ

54 Z00m

11

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

I.3. Khèi lÖnh tra cøu

1. LÖnh LIST

LiÖt kª th«ng tin c¬ së d÷ liÖu cña mét hay mét nhãm ®èi t­îng ®­îc

lùa chän.

LÖnh List cho phÐp liÖt kª c¸c d÷ liÖu (líp, mµu s¾c, ®iÓm ®Æt...) cña

mét hay nhiÒu ®èi t­îng.

Trªn thanh c«ng cô chän

Tõ Tools menu, chän Inquiry > List

Command line: list

sÏ thÊy xuÊt hiÖn c¸c th«ng tin m« t¶ ®èi t­îng ®ã. VÝ dô sau khi chän ®èi

t­îng lµ Block Ghe banh sÏ thÊy xuÊt hiÖn c¸c th«ng tin.

Select objects:

BLOCK REFERENCE Layer: “0”

Space: Model space

Handle = 1B3

“GhÕ bµnh”

at point, X = 38.1225 Y = 34.3266 Z = 0.0000

X scale factor 1.000

Y scale factor 1.000

rotation Angle 0

Z scale factor 1.000

2. LÖnh DBLIST

LiÖt kª th«ng tin cña tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng trªn b¶n vÏ.

Command line: dblist

3. LÖnh DIST

§o kho¶ng c¸ch vµ ®o gãc.

LÖnh dist hiÓn thÞ kho¶ng c¸ch (gãc) x¸c ®Þnh bëi hai ®iÓm trªn b¶n vÏ.

Trªn thanh c«ng cô, chän

12

Tõ Tools menu, chän Inquiry > Distance.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Command line: dist

Specify first point: (®iÓm thø nhÊt)

Specify second point: (®iÓm thø hai)

4. LÖnh ID

HiÓn thÞ täa ®é mét ®iÓm trªn mµn h×nh.

LÖnh id cho phÐp liÖt kª c¸c d÷ liÖu (líp, mµu s¾c, ®iÓm ®Æt...) cña mét

hay nhiÒu ®èi t­îng.

Tõ Tools menu, chän Inquiry > ID Point

Command line: id

Point: (chØ ra ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh täa ®é).

5. LÖnh AREA

§o diÖn tÝch vµ chu vi

LÖnh Area dïng ®Ó ®o diÖn tÝch mét vïng x¸c ®Þnh vµ chu vi ®­êng bao

vïng ®ã. C¸c vïng cã thÓ ®o ®­îc b»ng lÖnh Area bao gåm: polygon,

polyline, circle.

Trªn thanh c«ng cô, chän

Tõ Tools menu, chän Inquiry > Area

Command line: area

/ Object / Add / Subtract:

First point

NÕu tr¶ lêi dßng nh¾c trªn b»ng mét ®iÓm. AutoCAD sÏ yªu cÇu vµo

®iÓm kÕ tiÕp vµ lÆp l¹i cho ®Õn khi tr¶ lêi lµ Null 

Sau ®ã AutoCAD sÏ hiÓn thÞ diÖn tÝch vµ chu vi t­¬ng øng víi vïng

khÐp kÝn trªn c¬ së c¸c ®iÓm ®· vµo.

Object:

§o diÖn tÝch vïng giíi h¹n bëi ®èi t­îng ®­îc chän vµ ®é dµi cña ®èi

t­îng ®ã.

13

Add:

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Tïy chän nµy sÏ ®Æt lÖnh Area trong mode céng, cho phÐp céng diÖn

tÝch vµ chu vi t­¬ng øng víi nhiÒu vïng. AutoCAD cuèi cïng sÏ hiÓn thÞ tæng

diÖn tÝch c¸c vïng ®­îc chän.

Subtract:

Tïy chän nµy ®Æt lÖnh Area trong mode trõ, ng­îc l¹i víi mode céng.

6. LÖnh Zoom

Thu phãng h×nh vÏ trªn b¶n vÏ

LÖnh Zoom cho phÐp phãng to hay thu nhá h×nh vÏ ®ang hiÓn thÞ trªn

mµn h×nh nh­ng kÝch th­íc thùc cña chóng vÉn ®­îc gi÷ nguyªn.

Tõ View menu, chän Zoom.

Command line: zoom

All / Center / Dynamic / Extents / Previous / Scale(X/XP) / Window /

:

Realtime

Thu phãng b¶n vÏ trªn mµn h×nh th«ng qua biÓu t­îng: NhÊn phÝm Esc

®Ó kÕt thóc lÖnh.

All:

Tïy chän nµy cho phÐp xem trªn mµn h×nh toµn bé h×nh vÏ (giíi h¹n

®­îc ®Æt bëi lÖnh Limits).

NÕu h×nh vÏ v­ît qu¸ giíi h¹n h×nh vÏ, mµn h×nh sÏ hiÓn thÞ toµn bé

h×nh vÏ nµy.

Center

Tïy chän nµy cho phÐp x¸c ®Þnh mét cöa sæ cã t©m vµ chiÒu gi¶m ®é

lín cña cöa sæ cÇn zoom. Muèn hiÓn thÞ vïng ®· ®­îc chän lªn mµn h×nh cÇn

ph¶i nhÊn phÝm Enter. NÕu chän cöa sæ hiÓn thÞ bªn trong khung mµu ®á sÏ

t¨ng tèc ®é zoom.

Dynamic

HiÓn thÞ mét mµn h×nh ®Æc biÖt gåm mét sè phÇn:

- Mét khung ch÷ nhËt mµu tr¾ng (hay ®en) bao toµn bé phÇn ®· vÏ

14

(extents).

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

- Mét khung ch÷ nhËt mµu xanh (hay tÝm) chØ vïng mµn h×nh tr­íc ®ã.

- Bèn dÊu gèc vu«ng mµu ®á chØ vïng mµn h×nh ta cã thÓ zoom víi tèc

®é cao. ¤ quan s¸t ®­îc ®Þnh d¹ng ban ®Çu b»ng víi khung ch÷ nhËt mµu

xanh mµ ta cã thÓ di chuyÓn « nµy b»ng thiÕt bÞ chØ ®iÓm ®Ó chän vïng mµn

h×nh cÇn hiÓn thÞ. DÊu X chØ t©m cña « quan s¸t ®ã, cã thÓ rêi dÊu X tíi vÞ trÝ

cÇn thiÕt råi nh¸y chuét. Khi ®ã dÊu sÏ ®­îc thay thÕ b»ng mòi tªn chØ vµo

c¹nh ph¶i cho phÐp t¨ng hay gi¶m.

Extents

HiÓn thÞ phÇn ®· vÏ võa khÝt mµn h×nh.

Previous

Tïy chän nµy cho phÐp phôc håi l¹i mµn h×nh tr­íc ®ã, AutoCAD l­u

®­îc 10 mµn h×nh tr­íc ®ã, do ®ã cã thÓ zoom previous l¹i 10 lÇn liªn tiÕp.

Scale

Tû lÖ tham chiÕm ®Õn toµn c¶nh: lµ tû lÖ thu phãng h×nh vÏ so víi kÝch

th­íc thùc cña chóng khi ®­îc ®Þnh nghÜa b»ng lÖnh Limits. Tû lÖ b»ng 1 sÏ

hiÓn thÞ lªn mµn h×nh toµn bé h×nh vÏ (toµn c¶nh) ®­îc giíi h¹n b»ng lÖnh

Limits. Tû lÖ lín h¬n 1 lµ phãng to cßn thu nhá h¬n 1 lµ thu nhá h×nh vÏ.

- Tû lÖ tham chiÕu c¶nh mµn h×nh hiÖn hµnh: lµ tû lÖ thu phãng h×nh vÏ

®ang hiÓn thÞ trªn mµn h×nh. Khi dïng tû lÖ nµy ph¶i thªm X sau hÖ sè tû lÖ.

- Cã thÓ vµo hÖ sè tû lÖ theo sau lµ XP ®Ó tham chiÕu ®Õn kh«ng gian

ph¼ng (paper-space).

Window

HiÓn thÞ trªn mµn h×nh phÇn h×nh vÏ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng mét cöa sæ ch÷

nhËt.

7. LÖnh PAN

Xª dÞch b¶n vÏ trªn mµn h×nh.

LÖnh Pan cho phÐp xª dÞch h×nh vÏ trªn mµn h×nh ®Ó cã thÓ xem ®­îc

tÊt c¶ c¸c phÇn kh¸c nhau cña h×nh vÏ mµ kh«ng thay ®æi kÝch th­íc hiÖn

hµnh.

15

Trªn thanh c«ng cô, chän

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Tõ View menu, chän Pan > Realtime.

Command line: Pan

Dispiscement: (vµo ®é dêi hay ®iÓm gèc)

Second point: (hay vµo ®iÓm thø hai)

NÕu vµo ®é dêi vµ  cho nh¾c nhë thø hai th× c¶nh trªn mµn h×nh sÏ

tr­ît theo ®é dêi ®­a vµo. NÕu x¸c ®Þnh ®iÓm gèc vµ ®iÓm thø hai, c¶nh sÏ

tr­ît theo ®é dêi tõ ®iÓm gèc tíi ®iÓm thø hai.

8. LÖnh VIEW

Cho phÐp ®Æt tªn, l­u tr÷, xãa, gäi mét c¶nh mµn h×nh.

Tõ View menu, chän Named Views

Command line: View.

H×nh 4

NÕu muèn ®Þnh nghÜa phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn mµn h×nh th× b¹n nhÊt

nót New... Khi ®ã b¹n sÏ nhËn tiÕp mét hép tho¹i New View.

16

H×nh 5

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

T¹i « View Name b¹n cã thÓ cho tªn cña phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn

mµn h×nh. NÕu b¹n muèn nã thÓ hiÖn trªn mµn h×nh th× nhÊn vµo nót Current

Display.

NÕu muèn x¸c ®Þnh ranh giíi theo chÕ ®é cöa sæ b¹n nhÊn vµo nót

Define Window. Sau ®ã b¹n cã thÓ nhÊn nót ®Ó dïng thiÕt bÞ chuét trá trùc

tiÕp phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn.

NÕu muèn biÕt th«ng tin vÒ phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn mµn h×nh, b¹n

chØ cÇn chän tªn cöa sæ thÓ hiÖn råi nhÊn nót Details... B¹n sÏ nhËn ®­îc mét

khung cöa sæ víi c¸c th«ng tin sau:

H×nh 6

I.4. C«ng t¸c ®o vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh

I.4.1. Kh¸i niÖm

MÆt c¾t ®Þa h×nh lµ h×nh biÓu diÔn h×nh d¸ng cao thÊp cña mÆt ®Êt tù

nhiªn ch¹y däc theo mét tuyÕn nµo ®ã.

- §Ó phôc vô cho viÖc thiÕt kÕ, thi c«ng c¸c c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn nh­

giao th«ng, thuû lîi, ®Þa chÊt vµ tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p vv… cÇn ph¶i hiÓn

thÞ ®Þa h×nh trªn mÆt ph¼ng ®øng, ®ã lµ mÆt c¾t däc vµ mÆt c¾t ngang cña

tuyÕn.

Qu¸ tr×nh ®o vÏ mÆt c¾t däc ®Þa h×nh ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c b­íc sau

- X¸c ®Þnh tuyÕn ®o.

17

- §ãng cäc däc tuyÕn ®o.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

- §o chiÒu dµi vµ ®é cao gi÷a c¸c cäc.

- §o vÏ b×nh ®å hai bªn tuyÕn.

- TÝnh to¸n vµ vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh.

§Ó cã ®­êng tuyÕn trªn thùc ®Þa ta bè trÝ mét hÖ thèng cäc. Trªn suèt

däc tuyÕn, ta ph¶i ®o vµ c¾m c¸c cäc gäi lµ “Cäc km”hay cäc “100 m” cßn gäi

lµ cäc chÝnh vµ c¸c cäc phô.

- §Æt m¸y kinh vÜ t¹i ®iÓm ®Çu C0-0 ng¾m vÒ sµo tiªu c¾m ë ®Ønh gãc ngoÆt B ®Ó ®Þnh h­íng ta dïng th­íc thÐp hoÆc m¸y toµn ®¹c ®o kho¶ng c¸ch

ngang cña tõng ®o¹n 100m víi ®é chÝnh x¸c 1:1000 , 1:2000, råi cè ®Þnh b»ng

cäc. NÕu ®é dèc V> 20 ta ph¶i c¶i chÝnh c¹nh nghiªng D vÒ c¹nh ngang S vµ

cäc “100m” thø nhÊt ký hiÖu lµ C0-1 nghÜa lµ 0Km + 100m vµ cäc thø 2 lµ C0-2, vv…, ®Çu tiªn ta ®¸nh dÊu C1-0 vµ tiÕp theo lµ C1-1, C1-2,……C1-9

T¹i c¸c ®iÓm cã ®Þa h×nh ®Þa vËt thay ®æi ta ph¶i ®ãng thªm c¸c cäc gäi

lµ “cäc phô” ®o kho¶ng c¸ch ®Õn cäc chÝnh víi ®é chÝnh x¸c  1dm vµ ®ång

thêi ghi sè liÖu cho c¸c cäc phô.

VÝ dô: C1-1 + 20 cã nghÜa lµ cäc phô nµy c¸ch ®iÓm xuÊt ph¸t lµ 1120m

ë nh÷ng ®Ønh gãc ngoÆt cña tuyÕn ta ®ãng nh÷ng cäc ch¾c h¬n nh­ èng

thÐp, cäc bª t«ng ta kh«ng tÝnh chiÒu dµi c«ng tr×nh theo h­íng tiÕp tuyÕn mµ

ta tÝnh theo ®­êng cong.

M

A

C

VÝ dô: Ta tÝnh theo h­íng AMC

H×nh 7

Nh­ng ph¶i ghi sè liÖu kho¶ng c¸ch tõ nã ®Õn “cäc 100m” nh­ ghi ë c¸c cäc

18

phô vµ ®o gãc ngoÆt cña tuyÕn víi ®é chÝnh x¸c  0,5’.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

S«ng

100m

A

B

C0-1

C0-0

C0-2

M

C

H×nh 8

1. §o b×nh ®å d¶i hÑp däc tuyÕn

Tuú theo yªu cÇu ®é réng, hÑp cña c«ng tr×nh mµ ta thµnh lËp h×nh ®å

vÒ hai phÝa cña tuyÕn, tû lÖ cña b¶n ®å tuú thuéc theo yªu cÇu chi tiÕt cña

c«ng tr×nh mµ trªn b×nh ®å ph¶i vÏ ®Çy ®ñ c¸c ®Þa vËt theo ®óng tû lÖ. NÕu

tr­êng hîp gÆp ph¶i lµ ®Þa vËt dµi th× ta ph¶i thÓ hiÖn chÝnh x¸c gãc hîp bëi

ch­íng ng¹i vËt vµ trôc chÝnh cña c«ng tr×nh.

- Th­êng ®Ó lËp b×nh ®å ta ¸p dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau

a. Ph­¬ng ph¸p toµn ®¹c kinh vÜ

b. Ph­¬ng ph¸p toµn ®¹c ®iÖn tö

c. Ph­¬ng ph¸p sö dông ¶nh hµng kh«ng

C¸c kÕt qu¶ ®o ph¶i ®­îc ghi mét c¸ch rÊt tû mû lªn mÆt c¾t ®Ó c«ng

t¸c sö dông trong thi c«ng ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt

19

2. §o ®é cao ®Çu cäc

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

T

C0-2

+ 65

+ 40

a

S

C0-1

+ 61

+ 32

C0-0

H×nh 9

§Ó ®o ®é cao c¸c ®Çu cäc chÝnh ta dïng ph­¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc

tõ gi÷a.

§o ®é cao cäc phô ta dïng ®o cao phÝa tr­íc

NÕu c«ng tr×nh sö dông hÖ ®é cao nhµ n­íc th× ta ph¶i tiÕn hµnh ®o nèi

H

110,160

)m(

00C 

H

390,160

)m(

10C 

)cm(189,160

H 32 

20

®Ó dÉn ®é cao nhµ n­íc vÒ cäc ®Çu tiªn C0-0 VÝ dô: C¸c sè liÖu ®o theo h×nh 9

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

B¶ng sè liÖu ®o mÆt c¾t däc.

Sè ®äc trªn mia Chªnh cao §é cao §é cao Sã Sè cäc cäc tr¹m Sau Tr­íc Cäc fô L m¸y Hm hTB

161,679 160,110 6254 C0-0

1569

4685

1 6672 +100 160,390 C0-1

1290 182 280

4782 279

+32 4490 160,189

Sau ®ã ®Æt mia ë c¸c cäc chÝnh C0-0 vµ C0-1 vµ theo chØ gi÷a lÊy sè däc

hai mÆt ®ã vµ ®en trªn mia (th­êng ®äc mÆt ®á tr­íc) theo tr×nh tù S-T-T-S.

TÝnh chªnh cao trung b×nh theo sè ®äc 2 mÆt:

- Theo mÆt ®á

H®á = (6254 – 6072) = 182 (mm)

- Theo mÆt ®en

H®en = (1569 – 1290) = 279 (mm)

182(

279

)mm(280

NÕu chªnh b»ng sè cña cÆp mia K = 100 th×

)100 2

H

110,160

,0

280

390,160

)m(

HTB =

10C 

§é cao ®iÓm chÝnh C0-1 lµ

NÕu mia 1 mÆt th× ta ph¶i thay ®æi chiÒu cao m¸y i.

Sau khi kiÓm tra kÕt qu¶ ®o c¸c ®iÓm chÝnh ®¹t yªu cÇu, ta sö dông mia

H

S

ë c¸c ®iÓm phô (C0-0 + 32), (C0-0 + 61),….. vµ chØ ®äc mÆt ®en. VÝ dô: T¹i ®iÓm (C0-0 + 32) ®äc ®­îc a = 1490. §é cao m¸y lµ ®é cao cña cäc sau céng víi sè ®äc mÆt ®en (S) cña mia dùng t¹i cäc ®ã.

00C 

- VÝ dô: Tr¹m ®Çu tiªn: Hm =

Trong ®ã: Hm = 160,110 m + 1,569 m = 161,679 (m)

21

§é cao c¸c cäc phô ®­îc tÝnh theo ®é cao m¸y.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

H+32 = Hm – a = 161,189 (m)

§Ó kiÓm tra trªn tuyÕn cäc chÝnh ph¶i tiÕn hµnh ®o 2 chiÒu (®o ®i vµ ®o

Km1

vÒ) sai sè khÐp ®é cao ph¶i ®¶m b¶o víi tiªu chuÈn thñy chuÈn kü thuËt.

h ≤ 50

I.4.2. §o mÆt c¾t ngang ®Þa h×nh

1. Môc ®Ých:

Khi thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh cÇn biÕt râ nh÷ng thay ®æi cña ®Þa h×nh theo

h­íng ngang, v× vËy cÇn ph¶i vÏ mÆt c¾t ngang t¹i c¸c cäc chÝnh, cäc phô vµ ë

nh÷ng ®iÓm cã ®Þa h×nh thay ®æi nhiÒu theo h­íng ngang. Dùa vµo mÆt c¾t

ngang vµ däc, ta sÏ tÝnh ®­îc khèi l­îng ®µo ®¾p khi thi c«ng.

2. C«ng t¸c ®o ng¾m

MÆt c¾t ngang ®­îc bè trÝ vu«ng gãc víi trôc chÝnh cña c«ng tr×nh, cã

®é réng tuú thuéc vµo yªu cÇu kü thuËt cña c«ng tr×nh. Trªn tuyÕn c¾t ngang

®ãng c¸c cäc t¹m thêi vÒ hai phÝa (P) vµ tr¸i (T) ë nh÷ng ®iÓm ®Þa h×nh thay

®æi. Dïng th­íc thÐp ®o kho¶ng c¸ch tõ cäc chÝnh C ®Õn c¸c cäc P vµ T. Sau

®ã ta dïng m¸y thuû chuÈn ®o chªnh cao cña cäc chÝnh C ®Ó tÝnh ®é cao thùc

tÕ gi÷a c¸c cäc.

- §èi víi tõng tr­êng hîp ®é dèc qu¸ lín th× ta cã thÓ dïng m¸y kinh vÜ

®Ó x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch vµ chªnh cao (theo ph­¬ng ph¸p ®o cao l­îng gi¸c)

22

vµ m¸y kinh vÜ lóc nµy ®­îc ®Æt t¹i ®iÓm chÝnh C.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

T+50

T+34

T+10

P+6

P+27

P+50

M¸y thñy chuÈn

H×nh 10

I.4.3 Lµm b¶n vÏ ph¸c th¶o

§ång thêi víi viÖc bè trÝ hÖ thèng cäc trªn mÆt c¾t däc , mÆt c¾t ngang

vµ ®o vÏ d¶i däc tuyÕn ë trªn ta ph¶i vÏ ph¸c th¶o vµo trong sæ ®ãng b»ng giÊy

kÎ « li víi tû lÖ 1:100 – 1:200

VÏ b¶n ph¸c th¶o gåm

Trôc cña tuyÕn theo chiÒu tõ d­íi lªn trªn ®ã ghi cäc chÝnh, cäc phô,

chç c¾t c«ng tr×nh kh¸c, n¬i cã ®é dèc thay ®æi, ®Ønh gãc ngoÆt cña tuyÕn

t­¬ng øng víi sang tr¸i hay sang ph¶i nh­ng yªu cÇu tuyÕn ph¶i ®­îc vÏ

th¼ng. Ngoµi ra ta cßn ph¶i vÏ tÊt c¶ c¸c sè liÖu ®o vÏ d¶i däc theo tuyÕn nÕu

cã.

I.4.4. C«ng t¸c tÝnh to¸n

Trong c«ng t¸c tÝnh to¸n thµnh lËp b¶n vÏ mÆt c¾t, tÝnh to¸n sè liÖu ®o

®­îc lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu.

Néi dung tÝnh to¸n gåm cã

1. TÝnh to¸n kiÓm tra sæ ®o cao däc tuyÕn

2. TÝnh to¸n b×nh sai kÕt qu¶ ®o cao trªn c¸c ®iÓm liªn hÖ däc tuyÕn, sai

23

sè khÐp ®é cao ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn kü thuËt

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Kml

fh ≤ 50

3. T¹i mçi tr¹m, sau khi tÝnh ®­îc ®é cao cña c¸c ®iÓm liªn hÖ th× tÝnh

®é cao cña trôc ng¾m cña m¸y ë t¹i tr¹m ®ã, tõ ®é cao trôc ng¾m t¹i tr¹m tÝnh

®é cao cña c¸c ®iÓm trung gian cßn l¹i.

* Tr×nh bµy b¶n vÏ mÆt c¾t.

A. VÏ mÆt c¾t däc

MÆt c¾t däc ®Þa h×nh ®­îc hiÓn thÞ trªn giÊy kÎ (mm) trôc ®øng hiÓn thÞ

®é cao H, trôc ngang lµ kho¶ng c¸ch ngang S. Th«ng th­êng chän tû lÖ ®øng

gÊp 10 lÇn tû lÖ dµi.

B. VÏ mÆt c¾t ngang

Th«ng th­êng mÆt c¾t ngang ®­îc vÏ riªng tõng tê víi tªn gäi cña cäc

chÝnh.

VÝ dô: C1-0 vµ cã tû lÖ dµi vµ tû lÖ ®øng b»ng nhau, phÝa trªn lµ mÆt thiÕt kÕ ®­îc ghi b»ng mùc ®á ®¸nh dÊu tiÕp theo lµ l mÆt c¾t thùc ®o ®­îc ghi

b»ng mùc ®en.

PhÝa d­íi cã hai hµng «, hµng ®Çu ta ghi ®é cao vµ kho¶ng c¸ch thiÕt

24

kÕ, hµng « d­íi lµ ®é cao vµ kho¶ng c¸ch cña mÆt c¾t ngang thùc tÕ.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Ch­¬ng II

c«ng t¸c tÝnh to¸n x¸c ®Þnh

khèi l­îng ®µo ®¾p

II.1. Ph­¬ng ph¸p tÝnh diÖn tÝch

A. C¸c ph­¬ng ph¸p ®o diÖn tÝch trªn b¶n ®å ®Þa h×nh (B§§H)

Khi cÇn x¸c ®Þnh diÖn tÝch cña mét h×nh khÐp kÝn cã h×nh d¹ng bÊt kú

trªn b¶n ®å ®Þa h×nh, tuú theo yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c vµ yªu cÇu c«ng viÖc

mµ ta cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p ®o diÖn tÝch sau:

I. Ph­¬ng ph¸p chia thµnh c¸c h×nh c¬ b¶n

II. Ph­¬ng ph¸p gi¶i tÝch (tÝnh theo to¹ ®é c¸c ®Ønh)

III. Ph­¬ng ph¸p dïng l­íi « vu«ng

IV. Ph­¬ng ph¸p dïng m¸y ®o diÖn tÝch

V. Ph­¬ng ph¸p sö dông phÇn mÒm Autocad

HiÖn nay vëi sù trî gióp cña m¸y tÝnh vµ phÇn mÒn Autocad vµ

ph­¬ng ph¸p gi¶i tÝch ®­îc ¸p dông rÊt phæ biÕn hiÖn nay ®Æc biÖt ph­¬ng

ph¸p sö dông phÇn mÒm Autocad ®­îc dïng phæ biÕn h¬n c¶.

I. Ph­¬ng ph¸p chia thµnh c¸c h×nh c¬ b¶n

Muèn ®o diÖn tÝch cña mét vïng ®­îc giíi h¹n bëi c¸c ®­êng gÊp khóc,

ta chia nhá nã thµnh c¸c h×nh c¬ b¶n vµ ¸p dông c«ng thøc to¸n häc tÝnh ®­îc

diÖn tÝch cña tõng h×nh ®­îc chia. Cuèi cïng ta céng tÊt c¶ diÖn tÝch cña tõng

h×nh nhá ta sÏ ®­îc diÖn tÝch mµ h×nh chóng ta cÇn tÝnh .

VÝ dô: Cã mét miÒn kÝn nh­ h×nh vÏ

25

Yªu cÇu: DiÖn tÝch cña miÒn kÝn nµy.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

g

f

h

i

e

a

b

d

c

H×nh 11

Tõ ®iÓm A ta kÎ c¸c ®­êng th¼ng ab, ac, ad, ac, df, ag, ab, vµ ai t¹o

chóng thµnh h×nh c¬ b¶n lµ c¸c tam gi¸c.

Gåm:  abc

 acd

 adc

 acf

 afg

 agh

 ahi

Tõ c¸c ®Ønh cña tam gi¸c ta h¹ ®­îc c¸c ®­êng vu«ng gãc.

S

. ha

1 2

¸p dông c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch cña tam gi¸c ta cã

Víi a: ChiÒu dµi c¹nh ch©n ®­êng vu«ng gãc

26

h: ChiÒu cao ®­êng vu«ng gãc

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

g

f

5

h

6

4

7

i

e

a

3

1

2

b

d

c

H×nh 12

+ Tam gi¸c thø nhÊt

1 2

S1 = a1. h1

+ Tam gi¸c thø 2

1 2

S2 = a2. h2

+ Tam gi¸c thø 3

1 2

S3 = a3. h3

+ Tam gi¸c thø 4

1 2

S4 = a4. h4

+ Tam gi¸c thø 5

1 2

S5 = a5. h5

+ Tam gi¸c thø 6

1 2

S6 = a6. h6

+ Tam gi¸c thø 7

1 2

27

S7 = a7. h7

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

VËy tæng diÖn tÝch cña miÒn lµ

7  i 1

S = Si = ( S1 + S2 + S3 + S4+ S5+ S6+ S7)

1 2

= (a1h1 + a2h2 + a3h3 + a4h4 + a5h5 + a6h6 + a7h7 )

VÝ dô:

a4 = 13 h4 = 12

a1 = 12 h1 = 7 a5 = 15 h5 = 13 a2 = 13 h2 = 7,5 a6 = 16 h6 = 12 a3 = 15 h3 = 11 a7 = 19 h7 = 9,5

Ta cã diÖn tÝch cña c¸c tam gi¸c sÏ lµ:

S4 = 78 (m2 ) S5 = 97,5 (m2 ) S6 = 96 (m2 ) S7 = 90,25 (m2 )

S1 = 42 (m2 ) S2 = 48,75 (m2 ) S3 = 82,5 (m2 )

DiÖn tÝch cña miÒn cÇn tÝnh lµ:

S = ( S1 + S2 + S3 + S4+ S5+ S6+ S7) = 535 (m2 )

II. Ph­¬ng ph¸p gi¶i tÝch (tÝnh theo to¹ ®é c¸c ®Ønh)

Theo h×nh vÏ nÕu biÕt to¹ ®é vu«ng gãc cña c¸c ®Ønh 1, 2, 3, 4, ta x¸c

®Þnh ®­îc diÖn tÝch cña c¸c h×nh nèi c¸c ®Ønh ®ã (H×nh 13)

'

Ta cã:

S ' 1,3,3,2,1

S ' ' 13,3,4,1

S1,2,3,4 =

'

'

'

S

S ' 1,3,3,2,1

S ' 2,2,1,1

' 3,3,2,2

'

Víi

S ' 2,2,1,1

1 (x1 + x2)(y2 - y1) = 2

1 (x1 + x2)y1,2 2

'

S

Mµ: =

' 3,3,2,2

1 (x2 + x3)(y3 - y2) = 2

1 (x2 + x3)y2,3 2

'

'

S

=

S ' 1,3,3,4,1 '

S ' 4,4,1,1

' 4,3,3,4

28

Víi = +

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

'

S ' 4,4,1,1

1 (x1 + x4)(y4 – y1) = 2

1 (x1 + x4)y1,4 2

'

S

=

' 4,3,3,4

1 (x3 + x4)(y3 – y4) = 2

1 (x3 + x4)y4,3 2

=

VËy ta cã:

1 (x1 + x2)y1,2 + (x2 + x3)y2,3 - (x1 + x4)y1,4 -(x3 + x4)y3,4 2

=

1 x1((y2 – y4) + x2((y3 – y1) + x3((y4 - y2) + x4((y1 – y3) 2

x

2

x2

1

x1

4

3

x4 x3

1'

2'

3'

o

y

y1

4' y4

y2

y3

S1,2,3,4 =

H×nh 13

C«ng thøc tæng qu¸t

1 1  12 i 

29

S = xi (yi+1 – yy-1)

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

VÝ dô:

X1 = 7 Y1 = 2 X2 = 9 Y2 = 9

X3 = 4,5 Y3 = 11.5 X4 = 5,5 Y4 = 5

'

y1,2 = 7 ; y2,3 = 2,5 ; y1,4 = 3 ; y3,4 = 8,5

S ' 1,3,3,2,1

S ' ' 13,3,4,1

'

'

'

S

S1,2,3,4 =

S ' 1,3,3,2,1

S ' 2,2,1,1

' 3,3,2,2

2

'

(56

m

)

S ' 2,2,1,1

'

S

' 3,3,2,2

'

'

S

= 16,875 (m2)

S ' 3,3,4,1,1

S ' 4,4,1,1

' 3,3,4,4

'

S ' 4,4,1,1

'

'

S

= 18,78 (m2)

3,3,4,4

= 32,5 (m2)

DiÖn tÝch cña miÒn lµ:

S1,2,3,4 = 86,625 (m2)

III. Ph­¬ng ph¸p dïng l­íi « vu«ng

Ta lÊy mét l­íi « vu«ng nh­ (H×nh 14) in b¶n l­íi « vu«ng lªn tÊm

phim nhùa cã c¹nh 1 hoÆc 2mm. Ta tiÕn hµnh ®Æt l­íi nµy lªn tÊm h×nh cÇn x¸c

®Þnh diÖn tÝch råi ®Õm sè « vu«ng ch½n, lÎ cña « vu«ng ta ­íc l­îng vµ céng

30

chóng l¹i xem ®­îc bao nhiªu « vu«ng ch½n.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

L­u ý: Sè « vu«ng lÎ lµ sè « vu«ng bÞ ®­êng biªn cña h×nh cÇn tÝnh ®i qua

nh÷ng « vu«ng ®ã vµ chia nã thµnh 2 nöa ®ã lµ nöa trong vµ nöa ngoµi. Sau ®ã

ta ®em nh©n víi tû lÖ b¶n ®å, ®­îc diÖn tÝch cña h×nh cÇn tÝnh.

1 M

1 1000

ld

VÝ dô: Ta cã tê b¶n ®å tû lÖ:

- Sè « vu«ng ®Õm ®­îc lµ 512 «

- Sè « vu«ng lÎ ®Õm ®­îc lµ 107 «

H×nh 14

¦íc l­îng trong 107 « lÎ ®ã ®­îc 54 « vu«ng ch½n

VËy tæng sè « vu«ng ch½n lµ:

X = 512 + 54 = 566 ( « vu«ng ch½n)

1 M

1 1000

ld

Víi:

31

VËy diÖn tÝch cÇn t×m sÏ lµ:

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

S = Ml® . X = 566 . 10000 = 5.566.000 (m2)

IV. Ph­¬ng ph¸p dïng m¸y ®o diÖn tÝch

§Ó ®o diÖn tÝch cña mét h×nh cã ®­êng biªn cong bÊt kú nµo ®ã, ta

dïng mét dông cô, ®ã lµ m¸y ®o diÖn tÝch. Tuy nhiªn hiÖn nay trong thùc tÕ

rÊt Ýt sö dông ph­¬ng ph¸p nµy v× nh÷ng nh­îc ®iÓm cña m¸y nh­:

- Kinh phÝ dïng ®Ó mua m¸y lín

- Sö dông phøc t¹p

- §é chÝnh x¸c kh«ng æn ®Þnh

V. Ph­¬ng ph¸p sö dông ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm AutoCAD

Khi ®o diÖn tÝch cña miÒn khÐp kÝn nµo ®ã trªn b¶n ®å ®Çu tiªn ta ph¶i

l­u b¶n ®å vµo trong m¸y tÝnh råi më nã trªn Autocad. C¨n cø vµo b¶n ®å sè

liÖu ®o, tÝnh to¸n ta sÏ vÏ ®­îc mÆt c¾t, tuú theo yªu cÇu c«ng viÖc.

B­íc ®Çu sö dông ta bËt vµo phÝm F3 trªn mµn h×nh sÏ hiÖn b¶ng OSNAP SETTINGS tuú theo yªu cÇu c«ng viÖc ta chän nh÷ng chÕ ®é b¾t ®iÓm

kh¸c nhau. Th«ng th­êng sö dông ®Ó vÏ mét mÆt c¾t ta chän End point,

Intersection, perpendicular hoÆc còng cã thÓ dïng phÝm Ctrl + Chuét ph¶i (cp)

®Ó chän chÕ ®é b¾t ®iÓm cña tõng lÇn dïng mét. Sau ®ã ta chØ chuét vµo Tools

 Inquiry  Area. VËy ®· chän xong ch­¬ng tr×nh ®o diÖn tÝch.

C«ng viÖc thùc tÕ lµ b¾t ®iÓm vµo t¹i nh÷ng chç giao nhau cña c¸c

®­êng ®Ó t¹o thµnh vïng khÐp kÝn cÇn tÝnh sau ®ã ng¾t lÖnh b»ng chuét ph¶i

(cp). KÕt qu¶ ®o diÖn tÝch xuÊt hiÖn t¹i vïng dßng lÖnh Command cña mµn

h×nh mµ nh×n vµo ®ã ta sÏ ®äc ®­îc diÖn tÝch cña nh÷ng vïng cÇn tÝnh.

32

VÝ dô: Cã h×nh vÏ mµn h×nh m¸y tÝnh

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

H×nh 15

H×nh muèn tÝnh diÖn tÝch lµ S1 vµ S2 Qu¸ tr×nh ®o diÖn tÝch: Ta b¾t ®iÓm vµo A, B, C, D vµ D, E, F, G, H, I,

K råi ng¾t chuét ta sÏ tÝnh ®­îc S1 vµ S2 . Trong ®ã S = S1 + S2

B. C¸c ph­¬ng ph¸p ®o kho¶ng c¸ch trªn b¶n ®å ®Þa h×nh

I. Ph­¬ng ph¸p th­íc tû lÖ th¼ng

II. Ph­¬ng ph¸p th­íc tû lÖ xiªn

III. Ph­¬ng ph¸p sö dông lÖnh ALIGNED trªn Autocad

Ngµy nay víi sù øng dông rÊt réng r·i cña ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm vÏ

kü thuËt Autocad vµ xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu c¸c lo¹i m¸y tÝnh s¸ch tay nhá gän

thuËn lîi cho viÖc sö dông ë mäi lóc, mäi n¬i nã ®¹t ®é chÝnh x¸c rÊt cao cña

ngµnh tr¾c ®Þa nãi chung vµ øng dông vµo viÖc tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p nãi

riªng, ph­¬ng ph¸p ®o kho¶ng c¸ch trªn b¶n ®å ®Þa h×nh hiÖn nay ®­îc dïng

lµ lÖnh ALIGNED trªn ch­¬ng tr×nh Autocad, v× c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn

mét c¸ch dÔ dµng. HiÖn nay ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc dïng réng r·i vµ phæ biÕn

33

nhÊt.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

I. Ph­¬ng ph¸p tû lÖ th¼ng

CÊu t¹o: Ta kÎ hai ®­êng th¼ng song song víi gi·n c¸ch nhá nhÊt trªn th­íc

gi÷a hai v¹ch ®¸nh dÊu trªn th­íc lµ 2 (mm)

H×nh 16

Tõ ®Çu ®iÓm C, ta ®Æt c¸c ®o¹n c¬ b¶n c¸c ®iÓm c¬ b¶n cã chiÒu dµi

®­îc chän sao cho thÝch hîp víi chiÒu dµi ch½n trªn thùc ®Þa.

VÝ dô: Víi b¶n ®å tû lÖ 1:5000 ta chän a = 2cm t­¬ng ®­¬ng víi chiÒu dµi

ngang trªn thùc ®Þa lµ:

S = a. Mb® = 0.2. 5000 = 100 (m)

Trªn ®o¹n a ®Çu tiªn, ta chia 10 kho¶ng ®Òu nhau gi¸ trÞ mçi kho¶ng

chia lµ t = 0,1 a

* C¸ch sö dông: Gi¶ sö dïng Compa ®o trªn b¶n ®å mét ®o¹n AB ta so

nã lªn trªn th­íc tû lÖ sao cho ®Çu A trïng víi v¹ch ch½n ghi trªn th­íc.

VÝ dô: 56 (m) (tõ 0  B) ta sÏ ®­îc chiÒu dµi t­¬ng øng trªn thùc ®Þa lµ

456 (m). §é chÝnh x¸c ®äc sè trªn th­íc tû lÖ th¼ng lµ 0,1t t­¬ng ®­¬ng ®¹t

®Õn 0,01a.

II. Ph­¬ng ph¸p th­íc tû lÖ xiªn

Ph­¬ng ph¸p nµy dïng ®Ó n©ng cao ®é chÝnh x¸c khi ®o

34

CÊu t¹o: Gåm ®o¹n tû lÖ c¬ b¶n a, c¸c « vu«ng cã kÝch th­íc a  a

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

H×nh 17

Theo chiÒu däc vµ chiÒu ngang cña « vu«ng ®Çu trªn, ta chia a thµnh 10

kho¶ng ®Òu nhau, sau ®ã ta kÎ c¸c ®­êng n»m ngang vµ ®­êng xiªn (nh­ h×nh

vÏ). Víi viÖc sö dông th­íc tû lÖ xiªn th× viÖc ­íc ®äc chiÒu dµi cña ®o¹n AB

chÝnh x¸c ®Õn 0,001a.

Chøng minh:

Tõ  0EF ta cã EF = t = 0,1a

Theo ®Þnh lý talÐt, ta cã EF = t = 0,1a

NÕu ®iÓm B n»m gi÷a ®o¹n xiªn 0E th× ®o¹n nhá BA’ néi suy ®­îc

0,1EF = 0,1t = 0,1a

* C¸ch sö dông th­íc tû lÖ xiªn:

Ta dïng compa ®o trªn b¶n ®å ®o¹n AB, ta cho ®Çu A trïng víi v¹ch

ch½n cßn ®Çu B cã thÓ r¬i trªn biªn nµo ®ã,

VÝ dô: Theo chiÒu ngang ®iÓm B øng víi m¹ch sè 5 ta cã

St  50 (m)  t = 10 (m).

Theo chiÒu dµi ®äc B n»m ë kho¶ng hµng thø 4 vµ thø 5 ta ­íc ®äc

®­îc 0,2 nghÜa lµ øng vèi sè mÐt b»ng 4,20 (m).

35

VËy tæng chiÒu dµi trªn thùc ®Þa ®o ®­îc sÏ lµ 254,2 (m)

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

III. Ph­¬ng ph¸p sö dông lÖnh ALIGNED trªn Autocad

ViÖc sö dông ch­¬ng tr×nh Autocad ®­îc thùc hiÖn rÊt nhanh chãng

mµ vÉn ®¹t ®­îc ®é chÝnh x¸c rÊt cao, cã thÓ nãi cao nhÊt trong c¸c ph­¬ng

ph¸p ®ang sö dông hiÖn nay.

Khi muèn ®o kho¶ng c¸ch cña mét ®o¹n A1B1, C1D1, B1C1, D1E1 , nµo

®ã ta chØ bËt ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm vÏ kü thuËt Autocad råi ta vµo Demen

2

7 , 0

1

0

2

sion  Aligned, sau ®ã ta vµo chÕ ®é b¾t ®iÓm ®Ó chän vµ ®¸nh dÊu chóng

H×nh 18

BËt F3 chän Endpoint, Inter section, perpendicular hoÆc Ctrl + chuét

ph¶i (cp) ®Ó chän chÕ ®é b¾t ®iÓm xong ta tiÕn hµnh ®o kho¶ng c¸ch.

VÝ dô: Muèn ®o kho¶ng c¸ch cña ®o¹n A1B1 ta lµm nh­ sau

Chän ®iÓm cÇn b¾t d¸nh dÊu lµ A1 vµ nèi tiÕp theo lµ B1 sau ®ã ta ng¾t lÖnh b»ng chuét tr¸i, ta sÏ ®­îc kho¶ng c¸ch cña ®o¹n A1B1, ®äc ®­îc sè ®o ngay trªn mµn h×nh cña m¸y vi tÝnh.

VÝ dô: A1B1 = 36,5401

C. X¸c ®Þnh ®é cao cña mét ®iÓm bÊt kú

Muèn x¸c ®Þnh ®é cao cña mét ®iÓm bÊt kú trªn b¶n ®å ®Þa h×nh ta

dïng ph­¬ng ph¸p dùa vµo c¸c ®­êng b×nh ®é cã ®é cao ch½n ®Ó néi suy

VÝ dô: Ta cã ®iÓm A n»m kho¶ng gi÷a hai ®­êng b×nh ®é I vµ II cã kho¶ng

cao ®Òu:

36

E = HII – HI

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

H×nh 19

Ta x¸c ®Þnh ®­îc ®é cao tuyÖt ®èi cña ®iÓm A lµ HA Coi ®Þa h×nh xung quanh ®iÓm A lµ dèc ®Òu qua A kÎ mét ®­êng th¼ng

t­¬ng ®èi vu«ng gãc víi hai ®­êng b×nh ®é t¹i hai ®iÓm 1 vµ 2 råi dïng th­íc

®o chiÒu dµi ®o¹n S1 vµ S2

H

§é cao ®iÓm A x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:

II

S.E 

S.E 1 )S  2

S( 1

2 )S 2

S( 1

HA = HI +

Trong vÝ dô ta cã: HI = 5(m), HII = 10(m) vµ E = 5(m)

S1 = 3,3(m); S2 = 7,2(m)

10

)m(50,6

H A

)3,3x5(5 )2,73,3( 

)]2,7x5[( )2,73,3( 

VËy ®é cao cña ®iÓm A sÏ lµ:

II.2 Ph­¬ng ph¸p tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p

Mét trong nh÷ng c«ng t¸c quan träng cña tr¾c ®Þa lµ c«ng t¸c tÝnh khèi

l­îng ®µo ®¾p, ®Êt bãc vµ kho¸ng s¶n tõ mÆt c¾t ®Þa h×nh t¹i c¸c c«ng tr×nh

nh­ khai th¸c má, c«ng tr×nh giao th«ng thñy lîi v.v... trong khai th¸c hoÆc

trong tiÕn hµnh kiÕn thiÕt c¬ b¶n ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng t¸c tr¾c ®Þa. Sè

liÖu thèng kª lµ c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn nh­ m¸y xóc, « t«, xe goßng

v.v... chØ dïng ®Ó tÝnh khèi l­îng khai th¸c ë má. Môc ®Ých cña c«ng t¸c tÝnh

khèi l­îng lµ kiÓm tra viÖc hoµn thµnh kÕ ho¹ch xóc bèc ®Êt ®¸ vµ kho¸ng

37

s¶n. Sè liÖu tÝnh khèi l­îng lµ c¬ së tÝnh to¸n tr¶ l­¬ng cho kü s­ vµ c«ng

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

nh©n. C¬ së tÝnh khèi l­îng lµ c¸c b×nh ®å, b¶n ®å ®­îc thµnh lËp ë tû lÖ lín

nh­ 1/200; 1/500; 1/1000...

Theo c¸c sè liÖu ®o vÏ chi tiÕt trªn c¸c tÇng cña c«ng tr­êng thi c«ng

vµo ®Çu vµ cuèi thêi kú thèng kª.

HiÖn nay c«ng t¸c tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p, ®Êt bãc vµ kho¸ng s¶n ®­îc

¸p dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau, tïy theo ®Þa h×nh cña tõng khu vùc

khai th¸c.

1. Ph­¬ng ph¸p mÆt c¾t ngang.

2. Ph­¬ng ph¸p mÆt c¾t ®øng song song.

3. Ph­¬ng ph¸p mÆt c¾t ®øng kh«ng song song.

I. Ph­¬ng ph¸p mÆt c¾t ngang

Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông ®Ó tÝnh khèi l­îng ®èi víi c¸c tÇng cã

h×nh d¹ng phøc t¹p, trªn tÇng cã nhiÒu lo¹i m¸y mãc kh¸c nhau ®ang lµm

viÖc. Sau khi ®o vÏ chi tiÕt, biÓu diÔn trªn b×nh ®å, mÐp tÇng sau khi ®· xóc,

tiÕn hµnh ®o diÖn tÝch mÆt b»ng trong giíi h¹n ®· xóc råi nh©n víi chiÒu cao

trung b×nh cña tÇng ta ®­îc khèi l­îng ®µo ®¾p ®Êt, ®Êt bãc vµ kho¸ng s¶n

®­îc tÝnh theo c«ng thøc:

V = Stb.htb

Trong ®ã:

diÖn tÝch trung b×nh cña tÇng

chiÒu cao trung b×nh cña tÇng Stb: htb:

DiÖn tÝch ®­îc x¸c ®Þnh hai lÇn b»ng ph­¬ng ph¸p ®o diÖn tÝch nh­

b»ng ph­¬ng ph¸p h×nh häc hoÆc b»ng ph­¬ng ph¸p sö dông phÇn mÒm

AutoCad.

Gi¸ trÞ chiÒu cao tÇng trung b×nh (htb) ®­îc tÝnh trung b×nh tõ c¸c gi¸ trÞ

chiÒu cao tÇng trong toµn bé diÖn tÝch cÇn tÝnh.

II. Ph­¬ng ph¸p mÆt c¾t ®øng song song

§­îc sö dông trong tr­êng hîp mÐp cña tÇng cã d¹ng th¼ng, c¸c kÕt

qu¶ ®o vÏ chi tiÕt ë ®Çu vµ cuèi thêi kú thèng kª ®­îc ®­a lªn b×nh ®å, x©y

38

dùng c¸c mÆt c¾t song song víi nhau vµ vu«ng gãc víi mÐp cña tÇng.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Th­êng kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mÆt c¾t lµ b»ng nhau vµ b»ng d, tïy theo

thùc tÕ ta sÏ lÊy ®­îc d. Trong thùc tÕ t¹i c¸c c«ng tr×nh ®µo ®¾p, xóc bèc vµ

kho¸ng s¶n th­êng lÊy d = 10, ...., 50 (m).

Tõ c¸c mÆt c¾t 1-1; 2-2; 3-3; v.v... trªn b×nh ®å vµ c¸c sè liÖu ®o ®­îc

nh­ kho¶ng c¸ch, diÖn tÝch, kÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p h×nh häc, ta tÝnh ®­îc

2

3

4

1

d

d

d

2

3

4

1

khèi l­îng ®µo ®¾p.

H×nh 20

S

S 1

2

d.

V 1

 2

S

S

2

3

d.

V 2

 2

§Êt bãc vµ kho¸ng s¶n

S

n

1n 

d.

V n

S  2

............................

39

Tæng khèi l­îng ®· thùc hiÖn lµ:

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

S 1

1n 

S

S

[dV 

... 

i

2

3

]S n

S  2

n  1i 

Vtæng =

Trong ®ã:

diÖn tÝch c¸c mÆt c¾t

S1, S2, ... , Sn: d: kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c l¸t c¾t

Khi tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p, ®Êt bãc vµ kho¸ng s¶n, nÕu tû sè diÖn tÝch

2 3

cña hai mÆt c¾t kÕ cËn lín qu¸ th× khèi l­îng gi÷a hai mÆt c¾t ®ã tÝnh theo

V

]S.S

S[( 1

)S 2

2

1

1 3

c«ng thøc:

III. Ph­¬ng ph¸p mÆt c¾t ®øng kh«ng song song

Ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông ®Ó tÝnh khèi l­îng cho c¸c tÇng ®µo ®¾p, ®Êt

bãc vµ kho¸ng s¶n cã d¹ng ®­êng cong.

Trªn b×nh ®å cña tÇng, ta dùng c¸c mÆt c¾t 1-1; 2-2; 3-3; v.v... kh«ng

song song víi nhau. Ta dùng chóng thµnh c¸c mÆt c¾t ®øng råi lÊy sè liÖu ®o

®­îc vÏ thµnh mÆt c¾t, dùa vµo ph­¬ng ph¸p h×nh häc vµ phÇn mÒm AutoCad

40

ta tÝnh ®­îc diÖn tÝch cña c¸c mÆt c¾t lµ S1, S2, S3, v.v...

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

1

2

3

4

d2

d3

d 1

H×nh 21

Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mÆt c¾t, ta lÊy lµ ®­êng trung b×nh cña h×nh

thang.

S

S 1

2

V 1

d. 1

 2

S

2

S 3

d.

V 2

2

 2

S

2

S 3

d.

3

V 3

 2

ThÓ tÝch cña khèi sÏ lµ:

S

n

1n 

d.

V n

n

S  2

............................

n

S(

S(

S

... 

Tæng thÓ tÝch cÇn tÝnh sÏ lµ:

S[( 1

d).S 2 1

2

d).S 3

2

]d). n

n

1n 

 V i

1 2

1i 

41

Vtæng =

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Ch­¬ng III

TÝnh to¸n thùc nghiÖm

III.1. C«ng t¸c quy ho¹ch khu vùc ®­êng quèc lé 3 – huyÖn §«ng Anh –

Hµ Néi th¸ng 10/2005 tû lÖ 1:1000

C¸c sè liÖu ®o kho¶ng c¸ch, ®é cao ®­îc ®o trªn tê b¶n ®å tû lÖ 1:1000

t¹i khu vùc má cÇn khai th¸c ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p.

Trªn tê b¶n ®å tû lÖ 1:1000 trªn ta cã 10 mÆt c¾t víi kho¶ng c¸ch gi÷a

c¸c mÆt lµ d = 50 (m).

A. TiÕn hµnh ®o

1. §é cao:

Trªn tê b¶n ®å ®· cã c¸c ®iÓm ®é cao. ChÝnh v× vËy ta sÏ lÊy c¸c ®iÓm

®é cao ®­îc dãng xuèng vu«ng gãc víi c¸c l¸t c¾t lµm ®é cao ®Ó c¨n cø vµo

sè liÖu ®ã ®Ó vÏ mÆt c¾t.

2. §o kho¶ng c¸ch trªn AutoCAD

Trªn mÆt c¾t ta sÏ x¸c ®Þnh trôc tim cña c«ng tr×nh.

T¹i 10 l¸t c¾t trªn tê b¶n ®å, trªn AutoCAD ta vµo chÕ ®é b¾t ®iÓm råi

chän Midpoint (chÕ ®é b¾t ®iÓm vµo trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng). Ta b¾t vµo

l¸t c¾t 1 råi kÐo qua ®Õn mÆt c¾t 2, 3... 10, sÏ x¸c ®Þnh ®­îc trôc tim. Trªn

mµn h×nh AutoCAD ta vµo:

Demension  Aligned ®· chän xong chÕ ®é ®o kho¶ng c¸ch. Tõ l¸t c¾t

thø nhÊt, nh×n vµo trôc tim, nÕu trôc tim l¸t c¾t 1 t¹i ®©u ta sÏ ®o kho¶ng c¸ch

theo 2 nöa trªn vµ d­íi. §ång thêi lÊy giao cña trôc tim vµ l¸t c¾t 1 lµm gãc

42

®o.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

6,51

4,54

Trôc tim

5,14

6,40

H×nh 22

: lµ c¸c ®iÓm ®é cao

VÝ dô:

Kho¶ng c¸ch tõ gèc ®Õn ®iÓm ®é cao 4,54 lµ l1 = 24,05 Kho¶ng c¸ch tõ gèc ®Õn ®iÓm ®é cao 5,14 lµ l1 = 4,64

C¸c sè liÖu ®o ®­îc ghi cÈn thËn, chÝnh x¸c vµ ghi riªng tõng ®­êng,

tõng nöa ®o, ®Ó phôc vô c«ng t¸c tÝnh khèi l­îng tèt nhÊt, chÝnh x¸c nhÊt.

B. TiÕn hµnh vÏ mÆt c¾t trªn AutoCAD

Command: Line (L) 

C¨n cø vµ sö dông c¸c sè liÖu ®o trªn, ta sÏ dùng ®­îc O, S, H vµ c¸c mÆt c¾t

trªn AutoCAD.

Khi c«ng t¸c vÏ mÆt c¾t ®· xong, ta tiÕn hµnh ®¸nh sè ghi c¸c ®iÓm ®é

cao vµ O, S, H.

43

Tõ mµn h×nh cña AutoCAD, ta vµo:

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Format  Text Style ®Ó chän ph«ng ch÷, chiÒu cao ch÷, ®é réng vµ gãc

nghiªng cña ch÷.

B¶n vÏ nµy ta chän:

Format  Text Style:

Font Name: Vntime H

Font Style: Regular

Height: 3,5

Width Factor: 1

Oblique Angle: 0

Xong chän Apply  Close.

44

TiÕp theo vµo Draw  Text  Single Line Text, vËy ®· chän xong.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng I:

§é cao 5,48 6,78 6,76 4,63 (+) P Kho¶ng c¸ch 6,65 7,35 11,10 32,16 L=57,26

§é cao 5,48 4,75 4,70 4,66 (+) T Kho¶ng c¸ch 29,43 4,06 58,13 18,05 L=109,67

(-)P Kh«ng

§é cao 4,70 4,51 (-) T Kho¶ng c¸ch 69,25 39,64 L=108,89

§­êng II:

(+)P Kh«ng

§é cao 5,28 4,67 4,79 (+) T Kho¶ng c¸ch 7,94 24,81 31,91 L=64,66

(-)P Kh«ng

45

(-)T Kh«ng

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng III:

§é cao 7,30 4,71 (+) P Kho¶ng c¸ch 24,49 4,36 L=73,85

§é cao 4,74 4,80 (+) T Kho¶ng c¸ch 32,60 98,20 L=130,8

(-)P Kh«ng

§é cao 4,87 (-) T Kho¶ng c¸ch 17,60 L=17,60

§­êng IV:

§é cao 7,50 6,45 6,32 4,70 4,20 (+) P Kho¶ng c¸ch 11,99 16,98 0,18 4,96 60,36 L=94,47

§é cao 7,41 4,83 (+) T Kho¶ng c¸ch 23,44 10,71 L=34,15

§é cao 5,16 5,09 (-) P Kho¶ng c¸ch 100,54 27,49 L=128,03

46

§é cao 4,92 (-) T Kho¶ng c¸ch 47,51 L=47,51

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng V:

§é cao 4,00 (+) P Kho¶ng c¸ch 99,36 L=99,36

§é cao 7,74 3,75 (+) T Kho¶ng c¸ch 10,50 122,91 L=133,41

§é cao 5,32 5,29 (-) P Kho¶ng c¸ch 64,14 57,97 L=122,11

Kh«ng (-)T

§­êng VI:

§é cao 5,66 (+) P Kho¶ng c¸ch 25,76 L=25,76

§é cao 4,07 3,85 7,91 (+) T Kho¶ng c¸ch 23,68 66,77 L=98,90 8,45

5,37 §é cao 4,99 (-) P 4,61 Kho¶ng c¸ch 66,67 L=71,28

47

5,30 §é cao 4,55 (-) T 4,40 Kho¶ng c¸ch 35,24 L=39,64

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng VII:

§é cao 8,28 4,20 4,26 (+) P Kho¶ng c¸ch 6,30 55,17 50,51 L=111,98

§é cao 4,23 4,16 (+) T Kho¶ng c¸ch 125,89 18,53 L=144,42

Kh«ng (-) P

§é cao 4,66 (-) T Kho¶ng c¸ch 26,39 L=26,39

§­êng VIII:

§é cao 8,53 4,58 (+) P Kho¶ng c¸ch 15,43 127,22 L=142,65

§é cao 8,50 5,30 5,41 5,29 5,36 5,63 (+) T Kho¶ng c¸ch 4,79 23,68 3,27 25,06 32,61 13,62 L=103,03

§é cao 5,83 (-) P Kho¶ng c¸ch 70,14 L=70,14

48

§é cao 5,82 5,92 5,82 5,62 (-) T Kho¶ng c¸ch 5,81 33,71 43,00 79,42 L=161,94

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§é cao

8,66 8,65 8,41 5,50 5,44 5,37 5,40 5,28 5,32

(+) P

Kho¶ng c¸ch 2,35 11,01 0,71 9,23 7,46 21,11 28,34 29,28 25,49 L=134,98

§­êng IX:

§é cao 8,74 5,70 5,53 5,32 (+) T Kho¶ng c¸ch 2,74 20,33 6,24 1,50 L=30,81

§é cao 5,67 5,95 5,95 (-) P Kho¶ng c¸ch 7,68 128,54 33,89 L=170,11

§é cao 5,45 5,49 5,69 5,70 5,75 5,67 5,79 5,88 (-) T Kho¶ng c¸ch 10,40 0,11 30,34 2,97 1,42 3,58 35,88 25,67 L=110,01

§­êng X:

§é cao 8,19 (+) P Kho¶ng c¸ch 0,36 L=0,36

§é cao 8,25 8,25 5,33 4,88 4,82 (+) T Kho¶ng c¸ch 0,67 11,28 10,18 80,02 42,83 L=144,98

§é cao 5,03 5,38 5,38 5,61 (-) P Kho¶ng c¸ch 10,69 39,77 22,67 31,26 L=104,39

49

§é cao 5,51 (-) T Kho¶ng c¸ch 135,17 L=135,17

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

tÝnh diÖn tÝch

+ MÆt c¾t 1:

S1 = 39,2579

+ MÆt c¾t 2:

Kh«ng

+ MÆt c¾t 3:

Kh«ng

+ MÆt c¾t 4:

S1 = 0,9215 S2= 3,0369

+ MÆt c¾t 5:

Kh«ng

+ MÆt c¾t 6:

S1 = 32,0558

+ MÆt c¾t 7:

Kh«ng

+ MÆt c¾t 8:

S1 = 0,4916 S2= 71,6858

+ MÆt c¾t 9:

S1 = 0,9268 S2= 14,1800 S3 = 0,0346 S4= 0,0039 S5 = 2,6476

+ MÆt c¾t 10:

50

Kh«ng

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p ®Êt

(Tõ tr¸i qua ph¶i; d = 50m)

,39

d.

50x

,981

4475

3 )m(

V 1

'S 1 2

2579 2

1. §­êng I:

,0

9215

,3

0369

2

d.

50x

3 )m(96,98

V 4

'S'S  1 2

 2

2. §­êng II: V2 = 0 3. §­êng III: V3 = 0 4. §­êng IV:

,32

d.

50x

395,801

3 )m(

V 6

'S 1 2

0558 2

5. §­êng V: V5 = 0 6. §­êng VI:

,0

4916

,71

6828

2

d.

50x

1804

3 )m(36,

V 8

'S'S  1 2

 2

7. §­êng VII: V7 = 0 8. §­êng VIII:

1

2

4

5

d.

V 9

'S'S'S'S'S 3 2

,0

9268

,14

1800

,0

,0

0039

,2

6476

50x

,444

8225

3 )m(

0346 2

9. §­êng IX:

V

V...



VVVV  3

1

2

i

10

n   1i 

,981

4475

96,98

395,801

1804

36,

,444

8225

00 

0 

4130

982,

3 )m(

51

10.§­êng X: V10 = 10 Tæng khèi l­îng ®µo ®¾p ®Êt lµ:

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

III.2. C«ng t¸c tÝnh to¸n t¹i vïng má than Cäc S¸u th¸ng 10 vµ th¸ng 11

trªn tê b¶n ®å tû lÖ 1:1000

Víi 2 tê b¶n ®å th¸ng 10 vµ th¸ng 11 cã c¸c ®­êng Taly nèi c¸c ®iÓm

®é cao cña má than Cäc S¸u.

A. TiÕn hµnh ®o

1. §o kho¶ng c¸ch

T­¬ng tù ta x¸c ®Þnh ®­îc trôc tim cña c«ng tr×nh.

Vµo Demension  Aligned. Ta ®o kho¶ng c¸ch L hai bªn cña l¸t c¾t.

§Çu tiªn ta ®o l¸t c¾t 1 bªn ph¶i tÝnh tõ trôc tim. Tõ ®Çu trôc tim lµm

gèc, kho¶ng c¸ch L lµ ®o¹n mµ l¸t c¾t 1 ®Õn ®iÓm c¾t cña ®­êng Taly víi l¸t

c¾t 1, råi chiÒu dµi L tiÕp theo sÏ lµ kho¶ng c¸ch mµ l¸t c¾t 1 c¾t 2 ®­êng Taly

-76.80

-52.63

-54.71

-54.80

-70.80

-54.59

l1

L1

A

B

F

E

C D

G

-51.30

l’1

-66.80

-54.96

tiÕp theo... T­¬ng tù bªn tr¸i vµ c¸c l¸t c¾t tiÕp ta còng lµm t­¬ng tù.

H×nh 23

2. §é cao

§Ó tÝnh ®é cao cña c¸c ®iÓm A, B, C, D, E, F vµ G ta ph¶i tÝnh chªnh

52

cao h.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng Taly thø nhÊt mµ l¸t c¾t 1 ®i qua: VÝ dô:

Ta cã:

hA = -54.59 – (-54.96) = 0.37

hB = -51.30 – (-54.80) = 3.50

Víi:

.30

4817

.24

5569

L 1 

.8

9815

  'l  1  l  1

L

.19

9168

2

.23

6522

2

.10

4507

2

  'l   l 

Ta tÝnh ®­îc ®é cao cña ®iÓm A vµ B

Dùa theo quan hÖ:

13.0



h. 

H 1

A

H 1 h 

A

l 1 'l 1

l 1 'l 1

H

55.1



h. 

2

B

l 2 'l

l 2 'l

H 2 h 

B

2

2

VËy ®é cao cña ®iÓm A vµ B lµ:

HA = -54.96 + H1 = -54.96 + 0.13 = -54.83 HB = -54.80 + H2 = -54.80 + 1.55 = -53.25

T­¬ng tù víi c¸c ®iÓm C, D, E, F vµ G, bªn tr¸i vµ c¸c mÆt c¾t kh¸c.

L­u ý: c¸c sè liÖu ph¶i ®­îc ghi cÈn thËn vµ chÝnh x¸c ®Ó dÔ sö dông.

B. C«ng t¸c vÏ mÆt c¾t trªn AutoCAD

53

T­¬ng tù III.1.B.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng I:

Th¸ng 11

§é cao (m) -44,70 -47,27 -44,36 -45,41 -53,30 -69,67 -69,57 -62,93 -55,39 (+) Kho¶ng c¸ch 0,71 1,71 5,50 18,93 23,44 16,92 5,49 19,01 28,89 L=120,60

§é cao (m) -44,67 -34,19 -22,13 -27,26 -26,11 -13,25 -12,55 (-) Kho¶ng c¸ch 35,52 14,00 19,35 10,64 23,98 15,09 13,77 L=132,35

Th¸ng 10

§é cao (m) -54,83 -53,30 -69,67 -69,57 -62,93 -55,39 (+) Kho¶ng c¸ch 30,58 19,71 16,92 5,49 19,01 28,89 L=120,60

54

§é cao (m) -54,23 -48,95 -47,32 -45,09 -44,98 -28,86 -26,11 -13,25 -12,55 (-) Kho¶ng c¸ch 1,37 9,35 20,13 1,84 22,14 20,75 27,91 15,09 13,77 L=132,33

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng II:

Th¸ng 11

§é cao (m) -54,48 -44,97 -48,26 -47,81 -47,15 -54,47 -54,79 -73,08 -72,17 -69,30 -57,20 (+) Kho¶ng c¸ch 1,82 9,59 2,47 18,92 0,86 17,57 0,55 19,49 4,91 8,37 41,95 L=126,50

§é cao (m) -45,67 -45,83 -33,64 -32,72 -28,11 -26,59 -12,73 -11,54 (-) Kho¶ng c¸ch 4,61 28,82 17,76 19,60 6,56 27,67 13,40 18,77 L=137,19

Th¸ng 10

§é cao (m) -54,66 -59,31 -54,79 -73,08 -72,17 -69,30 -57,20 (+) Kho¶ng c¸ch 24,55 11,58 15,53 19,49 4,91 8,37 41,95 L=126,50

55

§é cao (m) -53,67 -47,95 -47,04 -46,15 -45,77 -29,79 -26,59 -12,73 -11,54 (-) Kho¶ng c¸ch 5,63 11,77 14,09 0,78 21,39 21,46 29,91 13,40 18,77 L=137,20

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng III:

Th¸ng 11

§é cao (m) -53,75 -45,71 -47,99 -51,37 -56,28 -75,95 -74,59 -71,81 -59,07 (+) Kho¶ng c¸ch 1,24 8,30 20,33 6,93 14,59 21,43 4,96 6,63 45,19 L=129,60

§é cao (m) -47,47 -46,75 -34,08 -32,70 -29,60 -29,05 -28,57 -26,97 -17,41 -11,82 -10,49 (-) Kho¶ng c¸ch 7,88 28,12 18,94 17,81 4,33 13,69 0,55 15,93 11,22 7,81 15,94 L=142,22

Th¸ng 10

§é cao (m) -54,68 -61,20 -60,09 -75,95 -74,59 -71,81 -59,07 (+) Kho¶ng c¸ch 14,40 13,34 31,41 13,67 4,96 6,63 45,19 L=129,60

56

§é cao (m) -53,17 -47,96 -46,33 -30,70 -32,85 -27,42 -26,97 -17,41 -11,82 -10,49 (-) Kho¶ng c¸ch 12,83 11,68 30,06 21,91 14,23 0,61 15,93 11,22 7,81 15,94 L=142,22

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng IV:

Th¸ng 11

§é cao (m) -53,04 -47,32 -48,02 -58,86 -57,92 -57,67 -73,47 -61,62 (+) Kho¶ng c¸ch 0,62 6,77 5,86 18,70 12,57 7,22 36,38 42,54 L=130,66

§é cao (m) -47,19 -47,28 -32,46 -32,71 -31,22 -30,34 -27,87 -27,63 -19,28 -10,65 -9,91 (-) Kho¶ng c¸ch 10,24 29,47 18,01 16,07 2,22 14,84 2,44 15,31 9,85 11,16 14,18 L=143,79

Th¸ng 10

§é cao (m) -53,63 -62,65 -60,92 -73,47 -61,62 (+) Kho¶ng c¸ch 1,85 16,63 40,66 28,98 42,54 L=130,66

57

§é cao (m) -52,65 -47,73 -46,73 -31,61 -30,34 -27,87 -27,63 -19,28 -10,65 -9,91 (-) Kho¶ng c¸ch 19,52 11,70 23,57 22,33 13,73 2,44 15,31 9,85 11,16 14,18 L=143,79

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng V:

Th¸ng 11

§é cao (m) -59,11 59,24 -75,03 64,22 (+) Kho¶ng c¸ch 42,19 8,22 42,46 39,70 L=132,57

§é cao (m) -52,68 -47,90 -47,85 -33,04 -31,63 -28,79 -28,28 -19,49 9,37 8,67 (-) Kho¶ng c¸ch 2,59 10,10 30,00 18,08 29,93 3,47 16,61 8,52 13,36 13,91 L=146,57

Th¸ng 10

§é cao (m) -62,92 -61,82 -75,03 -64,22 (+) Kho¶ng c¸ch 4,97 52,32 35,58 39,70 L=125,57

58

§é cao (m) -51,90 -52,15 -47,51 -47,14 -32,52 -31,63 -28,35 -28,28 19,49 -9,37 -8,67 (-) Kho¶ng c¸ch 9,34 17,02 11,30 17,31 22,70 13,05 3,45 16,61 8,52 13,36 13,91 L=146,57

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng VI:

Th¸ng 10

§é cao (m) -53,88 -62,04 -62,18 -61,32 -75,73 -66,75 (+) Kho¶ng c¸ch 19,47 15,38 1,08 11,43 47,51 39,96

§é cao (m) -52,63 -48,65 -48,29 -33,81 -32,89 -28,79 -28,13 -18,76 -8,79 -7,41 (-) Kho¶ng c¸ch 9,82 6,17 25,67 22,10 26,87 4,43 18,57 8,32 13,73 10,58

Th¸ng 11

§é cao (m) -62,95 -75,73 -66,75 (+) Kho¶ng c¸ch 50,21 44,66 39,96

59

§é cao (m) -62,99 -52,25 -51,18 -48,00 -47,49 -33,11 -32,90 -28,79 -28,13 -18,76 -8,79 -7,41 (-) Kho¶ng c¸ch 6,76 10,83 16,99 7,72 16,48 20,87 10,98 4,43 18,57 8,32 13,73 10,58

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng VII:

Th¸ng 10

§é cao (m) -53,08 -67,15 -63,15 -98,13 -98,13 -76,42 -69,25 (+) Kho¶ng c¸ch 7,55 19,88 17,58 15,24 3,77 33,12 37,75

§é cao (m) -52,14 -49,44 -48,66 -34,35 -34,11 -28,61 -28,75 -18,59 (-) Kho¶ng c¸ch 16,31 3,47 18,72 27,50 24,65 5,60 18,47 9,32

Th¸ng 11

§é cao (m) -63,58 -64,52 -63,60 -67,01 -98,13 -98,13 -76,42 -69,29 (+) Kho¶ng c¸ch 9,92 4,03 16,63 14,34 15,33 3,77 33,12 37,75

60

§é cao (m) -62,58 -51,92 -51,17 -48,49 -47,25 -33,64 -34,15 -28,61 -28,75 -18,59 (-) Kho¶ng c¸ch 15,38 10,46 16,97 4,08 16,96 17,91 8,89 5,60 18,47 9,32

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng IX:

Th¸ng 10

§é cao (m) -59,12 -68,59 -67,29 -99,12 -100,11 -90,70 -91,21 -80,74 -72,92 (+) Kho¶ng c¸ch 0,21 17,20 22,91 22,06 8,12 13,13 3,90 16,44 35,71

§é cao (m) -58,16 -51,21 -48,67 -35,00 -35,36 -28,18 -27,41 -17,35 (-) Kho¶ng c¸ch 6,73 9,56 33,50 18,91 23,34 6,90 18,81 10,16

Th¸ng 11

§é cao (m) -66,42 -65,62 -67,29 -99,12 -100,11 -90,70 -91,21 -80,74 -72,92 (+) Kho¶ng c¸ch 2,42 17,50 20,40 22,06 8,12 13,13 3,90 16,44 35,71

61

§é cao (m) -61,98 -61,86 -49,45 -48,04 -35,00 -35,36 -28,18 -27,41 -17,35 (-) Kho¶ng c¸ch 9,96 12,97 18,58 26,77 15,50 8,26 6,90 18,81 10,16

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

§­êng X:

Th¸ng 10

§é cao (m) -69,58 -68,97 -99,80 -100,14 -93,76 -89,98 -82,98 -74,06 (+) Kho¶ng c¸ch 15,73 22,19 29,05 7,98 8,46 7,30 14,73 35,31

§é cao (m) -58,95 -58,18 -50,46 -47,96 -35,68 -35,93 -27,88 -26,54 -14,97 -9,12 -8,71 (-) Kho¶ng c¸ch 2,49 7,65 11,88 31,46 15,78 23,90 7,46 18,75 11,39 7,99 3,56

Th¸ng 11

§é cao (m) -66,98 -66,32 -68,97 -99,80 -100,14 -93,76 -89,98 -82,98 -74,06 (+) Kho¶ng c¸ch 0,19 15,54 22,19 29,05 7,98 8,45 7,30 14,73 35,31

62

§é cao (m) -61,69 -61,84 -50,20 -47,96 -35,34 -35,93 -27,88 -26,54 -14,97 -9,12 -8,71 (-) Kho¶ng c¸ch 12,80 12,72 15,13 29,44 14,42 8,65 7,46 18,75 11,39 7,99 3,56

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

tÝnh diÖn tÝch

(TÝnh tõ tr¸i sang)

- §­êng I:

S1 = 783,5358; S2 = 1,0729; S3 = 16,1640

- §­êng II:

S1 = 313,4421; S2 = 0,1561; S3 = 0,1196; S4 = 389,4593

- §­êng III:

S2 = 815,5070; S3 = 0,8761; S4 = 0,0824;

S1 = 28,6201; S5 = 9,1598

- §­êng IV:

S1 = 701,5731

- §­êng V:

S3 = 0,1255; S4 = 204,6192

S1 = 597,4157; S5 = 0,7634; S2 = 2,1501; S6 = 3,6542

- §­êng VI:

S2 = 0,0146; S3 = 112,5443; S4 = 17,1775;

S1 = 502,3776; S5 = 0,0224

- §­êng VII:

S2 = 28,0542; S3 = 713,1750; S4 = 2,5145;

S1 = 35,8908; S5 = 1,5213

- §­êng VIII:

S2 = 43,3770; S3 = 649,3088; S4 = 2,0746;

S1 = 3,3062; S5 = 0,1340

- §­êng IX:

S2 = 556,1464; S3 = 649,3088; S4 = 2,0746;

S1 = 42,8091; S5 = 0,1340

- §­êng X:

63

S1 = 44,6596; S2 = 540,6678; S3 = 2,3013;

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

2

V

d.

- Khèi l­îng ®µo ®¾p ®Êt ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau:

'S'S 1 2

(víi d = 10m)

Víi:

V: thÓ tÝch t­¬ng ®­¬ng v¬i khèi l­îng ®µo ®¾p

S = d: kho¶ng c¸ch S gi÷a hai mÆt c¾t

lµ diÖn tÝch cña 2 miÒn kÝn S’1, S’2:

1

3

d.

V 1

'S'S'S 2 2

,1

,783

5385

,16

1640

10x

8007 754, 2

0729 2 = 4003,877 (m3)

* §­êng sè I:

1

3

4

d.

V 2

'S'S'S'S  2 2

,313

4421

,0

1561

,0

1196

,389

4593

10x

 2

7031 771, 2

* §­êng sè II:

= 3513,8855 (m3)

1

2

4

5

d.

V 3

'S'S'S'S'S 3 2

,28

6201

,815

5073

,0

0824

,9

1598

10x

,0 8761 2

* §­êng sè III:

= 4271,2285 (m3)

10x

3507 , 8655

3 )m(

V 4

,701 5731 2

64

* §­êng sè IV:

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

1

4

2

5

6

d.

V 5

'S'S'S'S'S'S  3 2

,597

4157

,2

1501

,0

1255

,204

6192

,0

7634

,3

6542

10x

 2

* §­êng sè V:

= 4043,6405 (m3)

1

2

4

5

d.

V 6

'S'S'S'S'S 3 2

,502

3776

,0

0146

,11

1775

,0

0224

10x

,112 5443 2

* §­êng sè VI:

= 3130,682 (m3)

1

4

2

5

d.

V 7

'S'S'S'S'S 3 2

,35

8908

,28

0542

1750

,2

5145

,1

5213

10x

,713 2

* §­êng sè VII:

= 3905,779 (m3)

1

4

2

5

d.

V 8

'S'S'S'S'S 3 2

,3

3062

,43

3770

,2

0746

,0

1340

10x

,649 3088 2

* §­êng sè VIII:

= 3491,003 (m3)

1

3

4

d.

V 9

'S'S'S'S  2 2

,42

8091

,556

,0

9242

,0

0362

10x

1464 2

* §­êng sè IX:

65

= 2999,5795 (m3)

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

1

3

V

d.

10

'S'S'S 2 2

,44

6596

,2

3010

10x

,540 6678 2 = 2938,1435 (m3)

* §­êng sè X:

V

iV

n  1i 

VËy tæng khèi l­îng ®µo ®¾p ®Êt sÏ lµ:

V = V1 + V2 + V3 + V4 + V5 + V6 + V7 + V8 + V9 + V10 = 4003,877 + 3515,8855 + 4271,2285 + 3507,8655

+ 4043,6405 + 3130,682 + 3905,779 + 2999,5795

+ 2938,1435 + 3491,003

= 35807,682 (m3)

Tæng khèi l­îng ®µo ®¾p t¹i má cäc 6 sÏ lµ:

66

V = 35807,682 (m3)

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

KÕt luËn

Sau thêi gian 4 th¸ng t×m hiÓu vµ thu thËp c¸c tµi liÖu liªn quan ®Ó hoµn

thµnh ®å ¸n tèt nghiÖp “øng dông phÇn mÒm AutoCAD vÏ mÆt c¾t phôc vô

c«ng t¸c tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p” t«i rót ra ®­îc mét sè kÕt luËn sau:

- §Ó c«ng t¸c ®o vÏ mÆt c¾t vµ tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p tèt nhÊt ta ph¶i

sö dông c¸c tê b¶n ®å ®Þa h×nh ë tû lÖ lín nh­ 1:200; 1:500; 1:1000...

- Ph­¬ng ph¸p tÝnh khèi l­îng ®µo ®¾p dùa vµo mÆt c¾t lµ mét c«ng t¸c

hÕt søc quan träng trong viÖc tÝnh to¸n khèi l­îng khai th¸c, ®µo ®¾p ®Ó tr¶

l­¬ng cho c«ng nh©n, kü s­ vµo cuèi th¸ng.

T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TS. §inh C«ng Hßa cïng c¸c thÇy

c« trong khoa Tr¾c ®Þa vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®· tËn t×nh gióp ®ì t«i ®Ó t«i

hoµn thµnh ®å ¸n ®óng tiÕn ®é.

Hµ Néi, ngµy 23 th¸ng 02 n¨m 2006

Sinh viªn thùc hiÖn

67

Lª TiÕn Dòng

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47

§å ¸n tèt nghiÖp

Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng

Tµi liÖu tham kh¶o

1. Gi¸o tr×nh: Tr¾c ®Þa c¬ së tËp 1, tËp 2 cña c¸c thÇy:

- §inh C«ng Hßa

- NguyÔn Träng San

- §µo Quang HiÕu

2. Gi¸o tr×nh: Tr¾c ®Þa má cña c¸c thÇy:

- NguyÔn §×nh BÐ

- Vâ ChÝ Mü

- NguyÔn Xu©n Thôy

3. Gi¸o tr×nh: §o ®¹c cña thÇy Ph¹m V¨n Chuyªn.

4. Gi¸o tr×nh: VÏ kü thuËt vµ AutoCAD cña thÇy TrÇn NhÊt Dòng.

5. Gi¸o tr×nh: M« h×nh sè ®é cao trong nghiªn cøu tµi nguyªn vµ m«i

tr­êng cña thÇy Ph¹m Väng Thµnh.

6. Gi¸o tr×nh: Tin häc øng dông chuyªn ngµnh Tr¾c ®Þa má – C«ng

68

tr×nh cña thÇy Ph¹m C«ng Kh¶i.

SV: Ph­¬ng ThÕ C«ng

Líp: C§T§ – K47