ÑEÀ CÖÔNG ÑÒA LYÙ KINH TEÁ
1. Ñaùnh Giaù Caùc Lôïi Theá Vaø Haïn Cheá Caùc Nguoàn Löïc Phaùt Trieån
KT– XH VN :
a. Maët maïnh :
_ VN coù daân soá ñoâng, nguoàn nhaân löïc doài daøo ñaûm baûo nguoàn cung lao
ñoäng trong nöôùc vaø trao ñoåi hôïp taùc lao ñoäng vôùi nöôùc ngoaøi. Theo
UBQGDS : 10. 2002 : DSVN ñaït 80 trieäu daân, 2024 : 99,3 trieäu ngöôøi
_ Nguoàn nhaân löïc cuûa VN doài daøo, chaát löôïng cuûa nguoàn nhaân luïc ngaøy
caøng ñöôïc naâng cao, daàn daàn ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu CNH, HÑH cuûa ñaát
nöôùc.
_ Toác ñoä gia taêng nguoàn nhaân löïc cuûa VN khaù cao, trung bình haøng naêm
laø 3,22%, töùc laø khoaûng 1 trieäu ngöôøi/naêm
_ Chaát löôïng cuûa nguoàn nhaân löïc theå hieän treân caùc maët nhö theå löïc, trí
löïc, naêng löïc laø nhöõng thoâng soá caàn thieát ñeå thoaû maõn cho nhu caàu cuûa thò
tröôøng lao ñoäng hieän nay.
_ Giaù nhaân coâng reû taïm thôøi taïo ra lôïi theá cho VN so vôùi caùc nöôùc khaùc
trong phaân coâng lao ñoäng quoác teá.
_ Cô caáu lao ñoäng trong caùc ngaønh kinh teá quoác daân ñaõ coù nhöõng thay ñoåi
theo höôùng giaûm daàn trong khu vöïc I (Noâng-laâm-ngö) vaø taêng daàn lao
ñoäng trong khu vöïc II (Coâng nghieäp, xaây döïng….) vaø khu vöïc III (Dòch
vuï).
_ Taøi nguyeân thieân nhieân phong phuù, ña daïng : taøi nguyeân du lòch : bieån,
di tích lòch söû; taøi nguyeân khoaùng saûn vôùi tröõ löôïng lôùn, taøi nguyeân ñaát,
röøng….
_ VN naèm trong vaønh ñai Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông laø 1 lôïi theá vì Chaâu
AÙ- Thaùi Bình Döông laø khu vöïc phaùt trieån kinh teá naêng ñoäng cuûa theá giôùi
( thaønh trì kinh teá cuûa theá giôùi ); laø khu vöïc coù trình ñoä kyõ thuaät coâng
ngheä cao cuûa theá giôùi -> taùc ñoäng tích cöïc ñeán söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi
cuûa VN, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho söï chuyeån giao coâng ngheä töø caùc
nöôùc vaøo VN; laø 1 khu vöïc coù döï tröõ ngoaïi teä lôùn nhaát theá giôùi -> taïo
ñieàu kieän thuaän lôïi cho söï chuyeån dòch voán ñaàu tö cuûa caùc nöôùc vaøo VN,
laø 1 khu vöïc coù cheá ñoä chính trò xaõ hoäi töông ñoái oån ñònh.
_ VN naèm trong khu vöïc nhieät ñôùi gioù muøa ÑNAÙ : cô sôû ñeå hình thaønh vaø
phaùt trieån 1 soá neàn NN nhieät ñôùi vôùi nhieàu loaïi saûn phaåm NN coù giaù trò
kinh teá cao ôû thò tröôøng khu vöïc vaø theá giôùi.
_ VN naèm trong khu vöïc ÑNAÙ -> taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå hoäi nhaäp vaøo
neàn kinh teá khu vöïc.
_ VN naèm ôû taâm ñieåm cuûa caùc tuyeán ñöôøng haøng khoâng, haøng haûi quoác
teá.
_ VN coù nguoàn TNTN phong phuù, ña daïng trong ñoù coù 1 soá loaïi taøi
nguyeân vôùi qui moâ lôùn, chaát löôïng toát, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho toå chöùc
laõnh thoå ôû trong nöôùc vaø thu huùt ñaàu tö coâng ngheä môùi cuûa nöôùc ngoaøi ñeå
lieân doanh lieân keát phaùt trieån kinh teá.
b. Maët yeáu :
_ DS taêng nhanh daãn ñeán toác ñoä taêng quaù nhanh nguoàn nhaân löïc gaây khoù
khaên raát lôùn trong vieäc giaûi quyeát vieäc laøm.
_ DS taêng nhanh taïo ra söï maát caân ñoái lôùn veà phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi.
Caùc chæ tieâu kinh teá bình quaân ñaàu ngöôøi quaù thaáp so vôùi caùc quoác gia
treân theá giôùi.
_ DS taêng nhanh => maát caân ñoái veà cô caáu thaùp tuoåi.
_ ÔÛ caùc ñoâ thò lôùn DS quaù ñoâng gaây khoù khaên raát lôùn cho HÑ KT – XH (
ñaëc bieät laø cô sôû haï taàng vaø nhaø ôû ).
_ Caùc nguoàn taøi nguyeân qui moâ nhoû chieám tæ troïng lôùn, phaân boá phaân taùn,
ñaëc bieät laø taäp trung vaøo caùc vuøng coù cô sôû haï taàng keùm phaùt trieån gaây
khoù khaên lôùn cho vieäc ñaàu tö taäp trung caùc doanh nghieäp trong nöôùc vaø
nöôùc ngoaøi.
_ Caùc hieän töôïng thieân tai gaây taùc haïi raát lôùn ñoái vôùi phaùt trieån kinh teá xaõ
hoäi ñaëc bieät ñoái vôùi saûn xuaát NN : baõo, luõ luït, haïn haùn, saâu beänh, söông
muoái….
_ Kyû cöông lao ñoäng yeáu.
_ Söï phaân boá lao ñoäng khoâng ñoàng ñeàu giöõa caùc vuøng.
_ Thieáu voán ñaàu tö, maùy moùc, trang thieát bò hieän ñaïi.
_ Chöa huy ñoäng ñöôïc nguoàn voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
_ Trình ñoä quaûn lyù toå chöùc vó moâ vaø vi moâ coøn yeáu keùm, boä maùy quaûn lyù
keùm coûi.
c. Thôøi cô :
_ Xu theá hoäi nhaäp OPEC, ASEAN, AFTA…
_ Moâi tröôøng kinh teá xaõ hoäi cuûa theá giôùi vaø khu vöïc coù nhöõng chuyeån
bieán tích cöïc -> taïo cho VN môû cöûa lieân doanh , LK, trao ñoåi haøng hoaù…
_ Theo ñaùnh giaù cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, VN thay ñoåi nhanh so vôùi
baûn thaân mình. VN laø 1 bí maät ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö. Trong voøng 10 naêm
tôùi VN laø nôi ñaàu tö toát nhaát Chaâu AÙ.
_ Cô hoäi töø Ñöùc : Ñöùc luoân laø thò tröôøng trong mô cuûa ngaønh du lòch caùc
quoác gia treân theá giôùi. Rieâng ngaønh du lòch VN, trong caùc naêm gaàn ñaây ñaõ
coù söï chuyeån bieán roõ neùt ñoái vôùi vieäc tieáp caän thò tröôøng roäng lôùn naøy.
Caùc coâng ty löõ haønh quoác teá taïi Ñöùc ñaõ choïn VN laø ñieåm ñeán soá 1 taïi thò
tröôøng ÑNAÙ.
_ Beân caïnh vieäc thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo VN thì hoaït ñoäng ñaàu tö ra
nöôùc ngoaøi, ñaëc bieät taäp trung trong khu vöïc ASEAN cuûa caùc doanh
nghieäp VN ñaõ ñöôïc ñaët töø laâu. Bôûi ñaây chính laø 1 trong nhöõng cô hoäi lôùn
ñeå caùc doanh nghieäp coù theå môû roäng saûn xuaát kinh doanh, thò tröôøng, taän
duïng nhöõng lôïi theá khi thöïc hieän ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi.
d. Thaùch thöùc :
_ Moâi tröôøng kinh teá theá giôùi coù nhöõng chuyeån bieán phöùc taïp, nhieàu bieán
ñoäng.
_ Tình hình chính trò theá giôùi khoâng oån ñònh, gaây khoù khaên cho ta trong
quaù trình hoäi nhaäp.
_ Söï cheânh leäch raát lôùn trong quaù trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi giöõa caùc
nhoùm nöôùc treân theá giôùi.
_ Söï cheânh leäch lôùn veà trình ñoä kyõ thuaät, coâng ngheä.
_ Xu höôùng toaøn caàu hoaù neàn kinh teá theá giôùi => söï phaân hoùa giaøu ngheøo
roõ reät.
_ Thaùch thöùc cuûa TQ ngaøy caøng maïnh veà nhieàu phöông dieän, thaùch thöùc
naøy ñoái vôùi VN coøn maïnh hôn so vôùi caùc nöôùc ASEAN khaùc. Vì hieän nay,
TQ ñang giöõ vò trí aùp ñaûo taïi caùc thò tröôøng lôùn nhö Myõ vaø Nhaät. VN seõ
gaëp khoù khaên trong cuoäc caïnh tranh naøy.
_ VN ñaàu tö vaøo ASEAN coøn nhieàu thaùch thöùc vì thieáu maïng löôùi ngöôøi
VN sinh soáng taïi nöôùc ñoù ñeå laøm choã döïa ban ñaàu khi thaâm nhaäp caùc thò
tröôøng môùi.
_ Thaùch thöùc maø VN seõ ñöông ñaàu sau khi thöïc hieän hoaøn toaøn caùc cam
keát vôùi AFTA.
+ AÛnh höôûng chieán löôïc taùi caáu truùc cuûa caùc coâng ty QG.
+ Trong soá caùc XN quoác doanh vaø coâng ty tö nhaân, trong nöôùc cho ñeán
nay hoaït ñoäng chuû yeáu laø nhôø chính saùch baûo hoä, sau 2006, nhieàu DN coù
khaû naêng bò ñaåy ra khoûi thò tröôøng.
+ Gia nhaäp AFTA chuû yeáu laø ñeå môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu, ñaåy nhanh
QT CNH, nhöng hieän nay khaû naêng thaâm nhaäp thò tröôøng ASEAN cuûa
haøng CNVN quaù yeáu. Laøm sao ñeå môû roäng phaân coâng haøng ngang vôùi
caùc nöôùc ASEAN khaùc trong quaù trình hoäi nhaäp.
2. Caùch löïa choïn vò trí phaân boá cho 1 cô sôû SXNN hay CN :
PBSX phaûi gaàn töông öùng vôùi caùc nguoàn nguyeân lieäu, nhieân lieäu _NL, LÑ
vaø KV tieâu thuï saûn phaåm. Muïc tieâu cô baûn laø nhaèm löïa choïn ñòa ñieåm SX
kinh doanh toái öu cho caùc ngaønh SXCN, NN&DV (keát caáu haï taàng vaø du
lòch).
* Phaân boá caùc ngaønh CN : döïa vaøo caùc cô sôû :
_ Ñöôøng loái CNH & HÑH : chuyeån töø traïng thaùi coâng ngheä laïc haäu vôùi
NSLÑ thaáp neân coâng ngheä tieân tieán vôùi NSLÑ cao trong taát caû caùc ngaønh
KTQDaân, höôùng neàn KT chuû yeáu phaùt trieån theo chieàu saâu.
Chuyeån dòch cô caáu KT ngaønh CN ñaët trong moái QH cuûa chuyeån dòch cô
caáu KTQDaân vaø cô caáu KT caùc ngaønh khaùc, nhaát laø NN, GTVT, XD,
thöông maïi vaø dòch vuï…
Veà laâu daøi chuyeån dòch cô caáu kinh teá ngaønh CN nöôùc ta caàn laáy moâ hình
cô caáu kinh teá höôùng ngoaïi laø chính .
Muïc ñích, YC cuûa CNH, HÑH :
+ Taïo ñöôïc söï chuyeån bieán roõ reät veà trình ñoä kyõ thuaät coâng ngheä.
+ Taïo ñöôïc söï thay ñoåi veà trình ñoä toå chöùc quaûn lyù ôû taát caû caùc caáp ñoä vó
moâ vaø vi moâ.
+ Phoái hôïp 1 caùch coù hieäu quaû giöõa caùc tp KT.
+ Phaûi taïo ñöôïc ñieàu kieän ñeå giaûi quyeát ñöôïc nhieàu vieäc laøm cho nguoàn
nhaân löïc.
+ Tieán haønh CNH, HÑH, SXNN cuûa QG.
+ CNH, HÑH phaûi laøm taêng naêng löïc XK ñeå taïo nguoàn ngoaïi teä cho QG.
_ Ñaëc ñieåm chung cuûa toå chöùc SXCN : PBCN phaûi naém baét & vaän duïng
coù hieäu quaû cao caùc ñaëc ñieåm cuûa noù : CMH, HTH, LHH SXCN ñeå löïa
choïn loaïi hình phaân boá theo höôùng taäp trung hoaëc phaân taùn caùc SNCN ôû
trong khoâng gian.
_ Nhöõng ñaëc ñieåm toå chöùc laõnh thoå cuûa caùc phaân ngaønh CN :
+ Moãi 1 phaân ngaønh CN coù nhöõng ñaëc ñieåm ñaëc thuø & chòu taùc ñoäng aûnh
höôûng cuûa caùc nhaân toá PBSX khaùc nhau.
+ Moät soá ngaønh CN coù theå chòu aûnh höôûng khoâng phaûi chæ 1 nhaân toá maø 2
nhaân toá trong 4 nhaân toá nhö ngaønh luyeän kim ñen, hoaù chaát deûo ( nhaân toá
nguyeân_nhieân lieäu ñoäng löïc), ñieän löïc (nhieân lieäu, NL & tieâu thuï). Trong
thöïc teá PBCN, ngöôøi ta coøn phaûi tính ñeán nhieàu nhaân toá khaùc : nguoàn
nöôùc, ñòa chaát coâng trình, ñòa hình, löôïng voán, loaïi LÑ & caùc ÑKTN KT,
quoác phoøng, LSXH khaùc.
_ Xaùc ñònh vuøng : tieâu thuï SPCN hôïp lyù : nhaèm xñ qui moâ cuûa caùc XN,
caùc vuøng SXCMH. Khoanh vuøng tieâu thuï caùc SPCMH lôùn laø xñ nhöõng
giôùi haïn tieát kieäm chi phí SX, vaän taûi cuøng 1 loaïi SP vôùi tính toaùn caân ñoái
giöõa SX & tieâu thuï SP.
* PBSX NN :
_ Quan ñieåm chuyeån dòch cô caáu KTNN :
+ Khi chuyeån dòch cô caáu KT noâng_laâm_ngö phaûi ñaûm baûo naâng cao
khoâng ngöøng hieäu quaû KT.
Veà maët hieäu quaû KT : giaù trò haøng hoaù trong NN taêng lôùn, phaûi xoaù boû
tích luyõ ñeå taùi SX môû roäng khoâng ngöøng
Löïa choïn nhöõng caây troàng, vaät nuoâi coù giaù trò XK.
Söû duïng nhöõng moâ hình cô caáu KT gia ñình : VAC, APIC…
+ Veà maët XH : taïo ra ñöôïc vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng trong NN & noâng
thoân, goùp phaàn xoaù ñoùi giaûm ngheøo, giaûi quyeát ñöôïc naïn thaát nghieäp,
naâng cao thu nhaäp & ñôøi soáng cuûa daân cö ôû noâng thoân.
+ Caûi thieän & naâng cao moâi tröôøng sinh thaùi.
+ Phaûi thöïc hieän theo höôùng CNH maø nd cuûa noù laø thuyû lôïi hoaù, cô khí
hoaù, ñieän khí hoaù & hoaù hoïc hoaù.
_ Caùc ñaëc ñieåm toå chöùc SXNN
+ SXNN chòu söï chi phoái tröïc tieáp cuûa caùc ÑKTN, noù phuï thuoäc vaøo t/cuûa
taùi SXSHoïc & tính thôøi vuï.
+ Löïa choïn caùc taäp ñoaøn caây troàng, vaät nuoâi phuø hôïp vôùi heä sinh thaùi cuûa
moãi vuøng.
+ AD caùc hình thöùc toå chöùc SXNN ñaït hieäu quaû cao nhö thaâm canh, xen
canh, goái vuï…
+ Trong vieäc löïa choïn ñaëc ñieåm PB caùc cô sôû SXNN caàn löïa choïn söï k/h
caùc yeáu toá SX (LÑ, ññai) vôùi chi phí ít nhaát ñeå ñaït 1 saûn löôïng nhaát ñònh.