Ch ng Iươ
Nh ng v n đ c b n v s d ng nhân l cữ ẫ ề ơ ả ề ử ụ ự
I.B n ch t và vai trò c a s d ng nhân l cả ấ ủ ử ụ ự
1, B n ch t c a s d ng nhân l c.ả ấ ủ ử ụ ự
A, khái ni mệ: s d ng nhân l c là s đ i x c a t ch c đ i v i nhân viên và nhà qu n líử ụ ự ự ố ử ủ ổ ứ ố ớ ả
làm vi c cho t ch c đó.ệ ổ ứ
S đ i x này đ c th hi n d i nhi u góc đ khác nhau:ự ố ử ượ ể ệ ướ ề ộ
• Xét t chính sách đ i x , s d ng nhân l c là m t quá trình bao g m các chínhừ ố ử ử ụ ự ộ ồ
sách ti p nh n, b trí nhân l c, phân công công vi c, th vi c, thuyên chuy n,ế ậ ố ự ệ ử ệ ể
luân chuy n cán b , đ b t, b nhi m, xu ng ch c, k lu t, tinh gi n biên ch ,ể ộ ề ạ ổ ệ ố ứ ỷ ậ ả ế
thôi vi c và ngh h u.ệ ỉ ư
• Xét t các ho t đ ng đ i x , bao g m các ho t đ ng phát hi n các kh năng,ừ ạ ộ ố ử ồ ạ ộ ệ ả
ti m năng c a ng i lao đ ng, t o môi tr ng và đi u ki n thu n l i đ cácề ủ ườ ộ ạ ườ ề ệ ậ ợ ể
kh năng, ti m năng đó phát tri n, đua ra các bi n pháp khai thác có hi u quả ề ể ệ ệ ả
các ti m năng đó.ề
• Xét t ngh thu t đ i x , bao g m vi c xây d ngj và t ch c th c hi n cácừ ệ ậ ố ử ồ ệ ư ổ ứ ự ệ
bi n pháp t o đ ng l c lao đ ng cho ng i lao đ ng trong t ch c và nghệ ạ ộ ự ộ ườ ộ ổ ứ ệ
thu t ng x c a nh ng nhà qu n lí đ i v i nhân viên d i quy n nh m đ tậ ứ ử ủ ữ ả ố ớ ướ ề ằ ạ
đ c m c tiêu c a t ch c.ượ ụ ủ ổ ứ
B, M c tiêuụ: S d ng có hi u qu y u t con ng i trong t ch c nh m nâng cao hi uử ụ ệ ả ế ố ườ ổ ứ ằ ệ
qu ho t đ ng c a t ch c, qua đó giúp t ch c hoàn thành các m c tiêu, nhi m v đ t raả ạ ọ ủ ổ ứ ổ ứ ụ ệ ụ ạ
trong ng n h n, trung h n và dài h n.ắ ạ ạ ạ
2. vai trò c a vi c s d ng có hi u qu nh n l c(vai trò XH, t ch c, ng iủ ệ ử ụ ệ ả ấ ự ổ ứ ườ
lđ)
-Thúc đ y vi c th c hi n thành công các m c tiêu, s m ng và chi n l c c a tẩ ệ ự ệ ụ ứ ạ ế ượ ủ ổ
ch c.Vai trò này đ c th c hi n thông qua s đóng góp kh năng làm vi c c aứ ượ ự ệ ự ả ệ ủ
ng i lao đông trong t ch c.ườ ổ ứ
- T o quan h lao đ ng lành m nh trong t ch c, ngăn ng a s phát sinh mâuạ ệ ộ ạ ổ ứ ừ ự
thu n gi a ch và th , gi a qu n lí và nhân viên. Vai trò đ c th c hi n thông quaẫ ữ ủ ợ ữ ả ượ ự ệ
s hài hào gi l i ích c a ch s hu , nhà qu lí và nhân viên, đ c tác đ ng quaự ữ ợ ủ ủ ở ữ ả ượ ộ
h th ng chính sách QTNL: ti n l ng, quan h lao đ ng, t o đ ng l c LĐ…ệ ố ề ươ ệ ộ ạ ộ ự
- Thu hút đ c nhân tài cho t ch c. s d ng hi u qu nhân l c là c s đ nângượ ổ ứ ử ụ ệ ả ự ơ ở ể
cao thu nh p cho ng i lao đ ng và quan tâm đ n các y u t tinh th n, đây là m tậ ườ ộ ế ế ố ầ ộ
trong nh ng y u t t o s c hút đ i v i ng i lao đ ng.ữ ế ố ạ ứ ố ớ ườ ộ
- T o s phát tri n hài hòa c a ng i lao đ ng làm vi c trong t ch c. S d ngạ ự ể ủ ườ ộ ệ ổ ứ ử ụ
hi u qu nhân l c t o đi u ki n đ đáp ng nhu c u phát tri n c a ng i lao đ ngệ ả ự ạ ề ệ ể ứ ầ ể ủ ườ ộ
cũng nh qui lu t phát tri n chung c a XH, thông qua đào t o, ĐK s ng, làmư ậ ể ủ ạ ố
vi c…ệ
II. ti p nh n, B trí nhân l cế ậ ố ự
•Ti p nh n nhân l cế ậ ự
•N i dungộ
Ti p nh n nhân l c bao g m các ho t đ ng đón ti p nhân viên và quá trình giúpế ậ ự ồ ạ ộ ế
nhân viên làm quen v i n i làm vi c m i ( còn g i là đ nh h ng nhân viên hay hòaớ ơ ệ ớ ọ ị ướ
nh p nhân viên v i môi tr ng làm vi c m i)ậ ớ ườ ệ ớ
•Đón ti p nhân viên.ế
•Khái ni m: là các ho t đ ng trong ngày đ u tiên lvệ ạ ộ ầ
M c tiêuụ: t o cho nhân viên m i c m giác mình là thành viên r t quan tr ngạ ớ ả ấ ọ
c a t ch c, t hào v t ch c, th y rõ vai trò và trách nhi m c a mình đ i v iủ ổ ứ ự ề ổ ứ ấ ệ ủ ố ớ
t ch c và có đ c s hào h ng khi làm vi c cho t ch c.ổ ứ ượ ự ứ ệ ổ ứ
Chu n bi: Thông báo cho nh ng ng i có liên ẩ ữ ườ
+ Thông báo cho nhân viên m i l ch hen g p t i c quan: Khi có quy t đ nhớ ị ặ ạ ơ ế ị
tuy n d ng c n thông báo cho ng i trúng tuy n quy t đ nh trúng tuy n, th iể ụ ầ ườ ể ế ị ể ờ
gian, đ a đi m nh n vi c, đ a đi m h n g p có th là phòng khách, phòng nhânị ể ậ ệ ị ể ẹ ặ ể
s , phòng giám đ c.ự ố
Cách thông báo có th là th t , mail, đi n tho i…tùy t ng tr ng h p cể ư ừ ệ ạ ừ ừơ ợ ụ
th .ể
+ phân công ng i đón ti p nhân viên m i: N u nhân viên đ c tuy n vào v tríườ ế ớ ế ượ ể ị
lãnh đ o ng i đón ti p là lãnh đ o c p cao h n. TH nhân viên không ph iạ ườ ế ạ ấ ơ ả
tuy n vào v trí lãnh đ o ng i đón ti p có th là lãnh đ o b ph n QTNLể ị ạ ườ ế ể ạ ộ ậ
+ báo cho nhân viên ti p tân bi t tên c a nhân viên m i, ngày h b t đàu làmế ế ủ ớ ọ ắ
vi c, h s trình di n v i ai và cáh h lien l c ệ ọ ẽ ệ ớ ọ ạ
+ Chu n b các th t c hành chính g m: tên, danh sách b ng l ng, b sung vàoẩ ị ủ ụ ồ ả ươ ổ
danh b đi n tho i, b trí ch ng i..ạ ệ ạ ố ỗ ồ
+ Báo cho b ph n k thu t bi t đ chu n b các trang thi t b h tr cho vi cộ ậ ỹ ậ ế ể ẩ ị ế ị ỗ ợ ệ
cung c p thông tin.ấ
+ Báo cho b o v biêt.ả ệ
N i dung:ộ
+ Gi i thi u khái quát v m c tiêu, s m ng và t m nhìn c a t ch c. m c đíchớ ệ ề ụ ứ ạ ầ ủ ổ ứ ụ
giúp nhân viên th y đ c tt ch c có quan đi m rõ ràng v s phát tri n trongấ ượ ổ ứ ể ề ự ể
t ng lai, t o ni m tin, s h ng thú trong công vi c s p t i cho nhân viên.ươ ạ ề ự ứ ệ ắ ớ
+ Gi i thi u cho nhân viên m i v truy n th ng c a t ch c; gi i thi u v cácớ ệ ớ ề ề ố ủ ổ ứ ớ ệ ề
m c phát tri n c a t ch c, nh ng cá nhân đã đóng góp cho s phát tri m cũngố ể ủ ổ ứ ữ ự ể
nh t o n n t ng cho s phát tri n c a t ch c, đòng th i th hi n s tôn vinhư ạ ề ả ự ể ủ ổ ứ ờ ể ệ ự
và bi t n c a t ch c v i cá nhân đóế ơ ủ ổ ứ ớ
Tác đ ng t i nhân viên m i: Tin t ng vào s phát tri n c a t ch c vàộ ớ ớ ưở ự ể ủ ổ ứ
công vi c c a mình t ch c, đ ng th i có đ ng l c đ tr thành các cá nhânệ ủ ở ổ ứ ồ ờ ộ ự ể ở
u tú đ đ c th h sau tôn vinh, kính tr ng.ư ể ượ ế ệ ọ
•Đ nh h ng nhân viên m i.ị ướ ớ
Khái ni mệ: Đ nh h ng nhân viên vi c thi t k và t ch c th c hi n ch ngị ướ ệ ế ế ổ ứ ự ệ ươ
trình nh m giúp nhân viên m i làm quen v i t ch c và b t đ u công vi c v iằ ớ ớ ổ ứ ắ ầ ệ ớ
hi u su t cao.ệ ấ
Vai trò c a ch ng trình đ nh h ng:ủ ươ ị ướ
+ Giúp nhân viên m i nhanh chóng làm quen v i công vi c, có các ki n th c, kớ ớ ệ ế ứ ỹ
năng c n thi t phù h p v i yêu c u công vi c, gi m chi phí nh p vi c.ầ ế ợ ớ ầ ệ ả ậ ệ
+ Giúp nhân viên m i nhanh chóng hòa nh p v i n i làm vi c m i, v i cu cớ ậ ớ ơ ệ ớ ớ ộ
s ng lao đông trong t ch c, văn hóa t ch c, có nh h ng tích c c t i đ oố ổ ứ ổ ứ ả ưở ự ớ ạ
đ c, hành vi c a ng i lao đ ng.ứ ủ ườ ộ
+ T o ra s g n bó gi a ng i lao đ ng và t ch c ngay t ngày đ u làm vi c,ạ ự ắ ữ ườ ộ ổ ứ ừ ầ ệ
qua đóp lôi kéo ng i lao đ ng vào vi c th c hi n m c tiêu, s m ng c a tườ ộ ệ ự ệ ụ ứ ạ ủ ổ
ch c, gi m t l b vi c.ứ ả ỉ ệ ỏ ệ
+ Giúp t ch c phát hiên đ y đ các kh năng, ti m năng c a ng i lao đ ng,ổ ứ ầ ủ ả ề ủ ườ ộ
t đó giúp vi c s d ng nhân l c đ t hi u qu cao.ừ ệ ử ụ ự ạ ệ ả
N i dungộ : thông tin nào c n cung c pầ ấ
+ nh ng công vi c mang tính th ng xuyên và đ t xu t mà ng i lao đ ng c nữ ệ ườ ộ ấ ườ ộ ầ
th c hi n hàng ngày. Cách th c th c hi n công vi c đó.ự ệ ứ ự ệ ệ
+ Th i gi làm vi c, th i gi ngh ng i do t ch c qui đ nhờ ờ ệ ờ ờ ỉ ơ ổ ứ ị
+ ch đ ti n l ng, ti n th ng, ph c p và qui ch , ph ng án tr l ng trế ộ ề ươ ề ửơ ụ ấ ế ư ả ươ ả
th ng.ưở
+ các ch đ phúc l i và d ch v .ế ộ ợ ị ụ
+ N i qui lao đ ng và qui đ nh v an toàn lao đ ng. Nh ng nguyên t c màộ ộ ị ề ộ ữ ắ
ng i lao đ ng c n tuân th trong quá trình làm vi c.ườ ộ ầ ủ ệ
+ các ph ng ti n ph c v sinh ho t, thông tin và y t ươ ệ ụ ụ ạ ế
+ c c u t ch c c a TC và ch c năng nhi m v c a các phòng ban, phânơ ấ ổ ứ ủ ứ ệ ụ ủ
x ng…ưở
+ Nh ng m i lien l c chính: nhân s , k toán, hành chính và các tr giúp khác.ữ ố ạ ự ế ợ
+ m c tiêu, các nhi m v SX-KD, các SP và d ch v c a DN, các đ i tác, kháchụ ệ ụ ị ụ ủ ố
hàng, phân đo n th tr ng c a DN, qui trình SX, công ngh ..ạ ị ườ ủ ệ
+ nh ng c h i và thách th c đang d t ra v i t ch c.ữ ơ ộ ứ ặ ớ ổ ứ
+ Các chính sách liên quan đ n ng i lao đ ngế ườ ộ
+Nh ng ho t đ ng sinh ho t văn hoá, tinh th n TCữ ạ ộ ạ ầ
+ T ch c công đoàn và ng i đ i di nổ ứ ườ ạ ệ
+ s đ t ch cơ ồ ổ ứ
…
Yêu c u c b n: ( ầ ơ ả SV nghiên c u GT)ứ
Ph ng pháp đ nh h ng:ươ ị ướ
+ Ph ng pháp ph ng v nươ ỏ ấ
+ Ph ng pháp th o lu n nhómươ ả ậ
+ Ph ng pháp tr c quanươ ự
u đi m: Ư ể
Nh c đi m: c a t ng ph ng pháp?ượ ể ủ ừ ươ
NOTE: C n k t h p s d ng các thông tin b ng mi ng và thông tin b ng vănầ ế ợ ử ụ ằ ệ ằ
b n.ả
•B trí nhân l cố ự
•Khái ni m:ệ
Là ho t đ ng nh m s p x p ng i lao đ ng m t v trí công vi c trong tạ ọ ằ ắ ế ườ ộ ộ ị ệ ổ
ch c).ứ
b.Các đi m c n l u ý khi b trí nhân l cể ầ ư ố ự ( tách ra b trí nhân viêm m i và cácố ớ
tr ng h p khác).ườ ợ
• B trí đúng ng i, đúng vi c. b trí đúng ng i đung vi c giúp ng i lao đ ngố ườ ệ ố ườ ệ ườ ộ
phát huy đ c tài năng, có ni m vui và s t tin vào b n thân t đó nâng caoượ ề ự ự ả ừ
hi u qu lao đ ng c a ng i lao đ ng đ ng th i t o b u không khí tâm líệ ả ộ ủ ườ ộ ồ ờ ạ ầ
thu n l i trong t p th lao đ ng. ậ ợ ậ ể ộ
Yêu c u đ i v i nhà qu n lí là ph i cân nh c k l i th và b t l i khi b tríầ ố ớ ả ả ắ ỹ ợ ế ấ ợ ố
nhân l c, d a trên c s v trí công vi c yêu c u v ki n th c, kĩ năng, tự ự ơ ở ị ệ ầ ề ế ứ ố
ch t… c a ng i lao đ ng.ấ ủ ườ ộ
• Phát huy có hi u qu kh năng, năng l c c a nhân viên. Yêu c u: nhà quar líệ ả ả ự ủ ầ
ph i hi u đ c kh năng, năng l c c a ng i lao đ ng đ khi b trí công vi cả ể ượ ả ự ủ ườ ộ ể ố ệ
ng i lao đông s d ng đ c kh năng, năng l c c h vào công vi c, đ ngườ ử ụ ượ ả ụ ủ ọ ệ ồ
th i t o c h i đ h có c h i đ c th a nh n, đ c đánh giá t phía tờ ạ ơ ộ ể ọ ơ ộ ượ ừ ậ ượ ừ ổ
ch c.ứ
+ B trí nhân viên n i làm vi c thích h p nh t v i h và phù h p v i nhu c u nhân s c aố ơ ệ ợ ấ ớ ọ ợ ớ ầ ự ủ
t ch c.ổ ứ
+ Cung c p đ y đ ph ng ti nlàm vi c đ t o đi u ki n thu n l i choấ ầ ủ ươ ệ ệ ể ạ ệ ệ ậ ợ
ng i lao đ ng làm vi cườ ộ ệ
+ Đ i x bình đ ng nh các nhân viên khác.ố ử ẳ ư
+ T o đi u ki n cho h ph n đáu trong công vi c, kh năng thăng ti n cũngạ ề ệ ọ ấ ệ ả ế
nh thu nh p.ư ậ
+ Qui đ nh qui ch ph i k t h p trong công vi c rõ ràng.ị ế ố ế ợ ệ
.
III.Các ho t đ ng trong GĐ biên ch n i bạ ộ ế ộ ộ
1. Thuyên chuy n, luân chuy nể ể
1.Thuyên chuy n.ể
•Khái ni mệ : Thuyên chuy n là vi c chuy n ngể ệ ể i lao đ ng tờ ộ ừ
công vi c này sang công vi c khác ho c t đ a dệ ệ ặ ừ ị này sang đ aị
d khác.
1.2 , Nguyên nhân thuyên chuy nể :
- Đ đểi u hoà nhân l c trong t ch cề ự ổ ứ , Gi i quy t tình tr ng v a th aả ế ạ ừ ừ
v a thi u nhân l c. Ho c đ c t gi m chi phí nh ng b ph n mà công vi cừ ế ự ặ ể ắ ả ở ữ ộ ậ ệ
kinh doanh đang b suy gi mị ả
- Đ l p các v trí vi c làm còn tr ng do các lí do: m r ng s n xu t, chuy nể ấ ị ệ ố ở ộ ả ấ ể
đi, ch t, v h u, ch m d t h p đ ng lao đ ngế ề ư ấ ứ ợ ồ ộ
- Để đào t o, rèn luy n nhân viên và cán b qu n lý.ạ ệ ộ ả Vi c đi uệ ề
chuy n s giúp ng i lao đ ng ti p cân các công vi c m i, h c đ c nhi uể ẽ ườ ộ ế ệ ớ ọ ượ ề
ki n th c m i, có k năng m i t đó h có th đ m nh n nhi u công vi cế ứ ớ ỹ ớ ừ ọ ể ả ậ ề ệ
khác nhau trong t ch c. Có TH thuyên chuy n đ ng i lao đông nâng caoổ ứ ể ể ườ
trình đ đ có th đ m nh n công vi c m i yêu c u trình đ cao h n.ộ ể ể ả ậ ệ ớ ầ ộ ơ
- Đ t ch c s a ch a nh ng sai sót trong b trí lao ể ổ ứ ử ữ ữ ố
N u xu t phát t phíaế ấ ừ ng i lao đ ng ườ ộ có th do nguyên nhânể sau:
Thuyên chuy n giúp ng i lao đ ng đi làm thu n ti n h n, có thể ườ ộ ậ ệ ơ ể
phát huy t t h n kh năng, s tr ng và phù h p v i nguy n v ngố ơ ả ở ườ ợ ớ ệ ọ
c a h .ủ ọ
Đ ho t đ ng luân chuy n đ t hi u qu , t ch c c n đ ra các chính sách vàể ạ ộ ể ạ ệ ả ổ ứ ầ ề
qui đ nh c th v thuyên chuy n, trong đó c n ph i đ m b o các ị ụ ể ề ể ầ ả ả ả yêu c u:ầ
•Ph i quy đ nh rõ ả ị ng i có quy n đ xu t vi c thuyên chuy n vàườ ề ề ấ ệ ể
ng i có ườ quy n và ềch u ịtrách nhi m ệv vi c ra quy t đ nhề ệ ế ị thuyên
chuy nể. Thông th ng nh ng ng i có quy n đ xu t vi c thuyênườ ữ ườ ề ề ấ ệ
chuy n là lãnh đ o các b ph n, tr ng b ph n qu n tr nhân l c.ể ạ ộ ậ ưở ộ ậ ả ị ự
B ph n QTNL có vai trò đi u ti t, xem xét và tham m u cho lãnhộ ậ ề ế ư
đ o vi c thuyên chuy n. Quy t đ nh thuyên chuy n là quy t đ nhạ ệ ể ế ị ể ế ị
c a lãnh đ o c p cao nh t ho c c p phó đ c u quy n.ủ ạ ấ ấ ặ ấ ượ ỷ ề
•Ph i có quy đ nh v các tr ng h p thuyên chuy nả ị ề ườ ợ ể .c n qui đ nh rõầ ị
nh ng TH nào c n thuyên chuy n cán b đ t o s th ng nh tữ ầ ể ộ ể ạ ự ố ấ
trong thuyên chuy n, tránh tình tr ng gây nh h ng tâm lí khôngể ạ ả ưở
thu n l i trong t ch c.ậ ợ ổ ứ
•Thuyên chuy n ph i có s nh t trí c a ng i đ c thuyên chuy nể ả ự ấ ủ ườ ượ ể
và lãnh đ o b ph n hai bên ,có ng i đ c thuyên chuy n vàạ ộ ậ ườ ượ ể
nh n ng i đ c thuyên chuy n.ậ ườ ượ ể
•Khi thuyên chuy n ph i đ m b o ể ả ả ả s phù h p gi a trình đ c aự ợ ữ ộ ủ
ng i lao đ ng và v trí làm vi c m i, th c hi n các ho t đ ng đàoườ ộ ị ệ ớ ự ệ ạ ộ
t o và phát tri n đ cung c p các ki n th c và kĩ năng c n thi t choạ ể ể ấ ế ứ ầ ế
ng i lao đ ng.ườ ộ
- Khi Thuyên chuy n ph iể ả l u ý m i quan h gi a quy n l iư ố ệ ữ ề ợ
c a ng i lao đ ng v tr c ng vi c cũ và v tr c ng vi c m i.ủ ườ ộ ở ị ớ ụ ệ ị ớ ụ ệ ớ
Ph i có quy đ nh c th v nh ng tr ng h p thuyên chuy n do kả ị ụ ể ề ữ ườ ợ ể ỷ
lu t ho c do “có v n đ ”.ậ ặ ấ ề Vi c thuyên chuy n c n ph i đ ch th cệ ể ầ ả ươ ự
hi n b i các th t c ch t ch , ph i có các bi n pháp giáo d c tr c khiệ ở ủ ụ ặ ẽ ả ệ ụ ướ
thuyên chuy n, ph i đ c ng i lãnh đ o b ph n m i ch p nh n.ể ả ượ ườ ạ ở ộ ậ ớ ấ ậ
Luân chuy n cán b .ể ộ
2.1. Khái ni mệ: Luân chuy n cán b v th c ch t là vi c chuy n đ i đ nh kỳể ộ ề ự ấ ệ ể ổ ị
ho c đ t xu t v trí công tác c a cán b sang v trí t ng đ ng ho c th pặ ộ ấ ị ủ ộ ị ươ ươ ặ ấ
h n theo yêu c u c a t ch c nh m th c hi n các m c tiêu đ t ra c a tơ ầ ủ ổ ứ ằ ự ệ ụ ặ ủ ổ
ch c. ứ
Khái ni m luân chuy n cán b th ng g n li n v i vi c đi u chuy nệ ể ộ ườ ắ ề ớ ệ ề ể
cán b trong khu v c công ho c trong các t ch c chính tr - xã h i nh các tộ ự ặ ổ ứ ị ộ ư ổ
ch c đ ng, đoàn th . ứ ả ể
2.2. M c tiêu và vai trò:ụ
- M c tiêuụ: Đi u hoà lao đ ng và cán b đ nâng cao hi u qu s d ng đ iề ộ ộ ể ệ ả ử ụ ộ
ngũ nhân l c này cũng nh th c hi n quy đ nh c a pháp lu t trong các tự ư ự ệ ị ủ ậ ổ
ch c, doanh nghi p thu c khu v c công.ứ ệ ộ ự
- Vai trò:
+ Đ i v i ng i lao đ ng: Luân chuy n t o đi u ki n thu n l i h n choố ớ ườ ộ ể ạ ề ệ ậ ợ ơ
ng i lao đ ng trong vi c đi l i, có th phát huy t t h n kh năng, sườ ộ ệ ạ ể ố ơ ả ở
tr ng, tích lu thêm kinh nghi m th c t và phù h p v i nguy n v ng c aườ ỹ ệ ự ế ợ ớ ệ ọ ủ
h .ọ
+ Đ i v i t ch c, đ n v :ố ớ ổ ứ ơ ị