Đ phòng ch n th ng khi ch i th thaoề ấ ươ ơ ể
(TTVN Online) - Ch n th ng trong th thao là đi u luôn cóấ ươ ể ề
th x y ra, vi c đi u tr các ch n th ng này có th kéo dàiể ả ệ ề ị ấ ươ ể
làm h n ch kh năng t p luy n. Vì v y, t t nh t ph i bi tạ ế ả ậ ệ ậ ố ấ ả ế
cách phòng ng a đ gi m thi u nguy c b ch n th ng.ừ ể ả ể ơ ị ấ ươ
C n n m v ng các nguyên t c sau đây: ầ ắ ữ ắ
Ki m tra s c kh e tr c khi ch i th thaoể ứ ỏ ướ ơ ể
- Đánh giá s c kh e t ng quát, phát hi n các b nh ti m n cóứ ỏ ổ ệ ệ ề ẩ
th gây nguy hi m tính m ng nh viêm c tim, r i lo n nh p tim,ể ể ạ ư ơ ố ạ ị
hen suy n, lách to…ễ
- Phát hi n các khuy t t t h c x ng kh p có th gây ch nệ ế ậ ệ ơ ươ ớ ể ấ
th ng.ươ
- Phát hi n các tình tr ng mà ng i ch i không nên tham gia mônệ ạ ườ ơ
th thao nào đó. Thí d : ng i có 1 th n không nên ch i các mônể ụ ườ ậ ơ
có đ i kháng nh võ thu t.ố ư ậ
- Đánh giá s c m nh c a ng i t p đ i v i môn th thao hứ ạ ủ ườ ậ ố ớ ể ọ
ch n.ọ
- Đ a ra các l i khuyên v ch ng trình t p luy n.ư ờ ề ươ ậ ệ
Qu n áo và giày dép thích h pầ ợ
- Giúp ch u đ ng s thay đ i nhi t đ .ị ự ự ổ ệ ộ
- Gi mát: màu nh t, cotton.ữ ạ
- Gi m: nhi u l p (multilayering).ữ ấ ề ớ
- M c đ th d c khi làm m đ gi nhi t.ặ ồ ể ụ ấ ể ữ ệ
- Khi thi đ u, nam nên luôn có đ b o v vùng kín, n luôn mangấ ồ ả ệ ữ
n t ng c.ị ự
- Khi ch y bu i t i, nên mang áo có c n quang.ạ ổ ố ả
Hi u rõ môi tr ng khí h uể ườ ậ
C th có th b quá nóng hay quá l nh do th i ti t và qu n áoơ ể ể ị ạ ờ ế ầ
không phù h p. Nhi t đ c th tăng và m t m i có th gâyợ ệ ộ ơ ể ệ ỏ ể
choáng váng, ng t x u. Tr i l nh, đ c bi t n u m t và có gió,ấ ỉ ờ ạ ặ ệ ế ẩ ướ
d gây h nhi t đ c th .ễ ạ ệ ộ ơ ể
Kh i đ ng k tr c khi t p và “làm ngu i” sau khi t pở ộ ỹ ướ ậ ộ ậ
L i ích c a kh i đ ng và “làm ngu i”: tăng đ d o c a kh p,ợ ủ ở ộ ộ ộ ẻ ủ ớ
làm giãn gân c , tăng hi u qu và kh năng ph i h p v n đ ng,ơ ệ ả ả ố ợ ậ ộ
gi m t n th ng c p tính, gi m nguy c ch n th ng do quáả ổ ươ ấ ả ơ ấ ươ
t i, giúp chu n b tâm lý t t h n, gi m các tai bi n do tim m ch,ả ẩ ị ố ơ ả ế ạ
tăng kh năng thi đ u.ả ấ
Kh i đ ng tr c khi t p: làm nóng, kéo giãn, t p d t tr cở ộ ướ ậ ậ ợ ướ
các đ ng tác.ộ
Làm nóng (5 phút): giúp tim tăng b m máu, xung th n kinh d nơ ầ ẫ
truy n tăng, m m và m c , tăng d ch nh n bôi tr n kh p.ề ề ấ ơ ị ờ ơ ớ
- Đ p xe t i ch , ch y ch m, đi nhanh, leo c u thang, nh y dây.ạ ạ ỗ ạ ậ ầ ả
- Không gây m t, ch đ chu n b kéo giãn. Đ n khi ra m hôi làệ ỉ ể ẩ ị ế ồ
v a.ừ
Kéo giãn (5 - 10 phút): giúp m m d o gân c , dây ch ng, tăngề ẻ ơ ằ
t m đ kh p. Đ c bi t quan tr ng khi có tu i và có ch n th ngầ ộ ớ ặ ệ ọ ổ ấ ươ
s n. Không đau. C n th c hi n 30 - 60 giây m i đ ng tác. Khôngẵ ầ ự ệ ỗ ộ
nh y lên nh y xu ng đ kéo giãn và làm c co giãn quá nhanh.ả ả ố ể ơ
Thí d : đ i v i tennis: kéo giãn vai, tay, c , c ng chân, gót, cụ ố ớ ổ ẳ ổ
chân; ch y b : kéo giãn chân, th t l ng, t đ u, đùi sau, b p v ,ạ ộ ắ ư ứ ầ ắ ế
mông.
T p d t tr c các đ ng tác (10 phút): giúp ph i h p nh p nhàng,ậ ợ ướ ộ ố ợ ị
gi m nguy c ch n th ng do tr t ngã, đánh h t… Lý t ng làả ơ ấ ươ ượ ụ ưở
th c hi n 10 phút ngay tr c khi vào t p, b t ch c các đ ngự ệ ướ ậ ắ ướ ộ
tác t p. Thí d : tr c khi ch y b : t p đi - ch y - ch y ch m;ậ ụ ướ ạ ộ ậ ạ ạ ậ
tr c khi ch i qu n v t: t p đánh qua l i nh nhàng.ướ ơ ầ ợ ậ ạ ẹ
Sau khi kh i đ ng, các môn c n s c ch u đ ng cao nh ch y,ở ộ ầ ứ ị ự ư ạ
b i, đua xe đ p, nh p tim nên đ t đ n 50% nh p t i đa.ơ ạ ị ạ ế ị ố
“Làm ngu i” sau khi t p: không bao gi ng ng đ t ng t, d làmộ ậ ờ ư ộ ộ ễ
nh p tim gi m nhanh, gây đau đ u, th m chí ng t x u.ị ả ầ ậ ấ ỉ
Làm ngu i: th c hi n trong 5 phút. Gi ng nh giai đo n làmộ ự ệ ố ư ạ
nóng, th c hi n nh nhàng đ nh p tim v bình th ng. Thí d :ự ệ ẹ ể ị ề ườ ụ
sau khi ch y b : ch y ch m d n r i đi b ; sau khi ch i qu nạ ộ ạ ậ ầ ồ ộ ơ ầ
v t: ch y, đi trên máy, đ p xe t i ch .ợ ạ ạ ạ ỗ
Kéo giãn th l ng, xoa bóp nh : tóm l c l i các đ ng tác nhả ỏ ẹ ượ ạ ộ ư
giai đo n kéo giãn, làm c không co l i quá nhanh, giúp c đàoạ ơ ạ ơ
th i acid lactic, gi m nh c m i.ả ả ứ ỏ
Ngoài các nguyên t c trên, c n s d ng đúng d ng c , không t pắ ầ ử ụ ụ ụ ậ
quá m c, n m v ng k thu t c a môn ch i. ứ ắ ữ ỹ ậ ủ ơ
Theo (360 Suc khoe.com)
Thái c c tr ng sinh v i ng i b tr mự ườ ớ ườ ị ầ
c mả
Tôi 30 tu i, là giáo viên, tôi b ch ng tr m c m, không mu nổ ị ứ ầ ả ố
giao ti p v i ai. Tôi không th gi ng d y đ c. Các đ ngế ớ ể ả ạ ượ ồ
nghi pệ góp ý tôi nên t p thái c c tr ng sinh. Nh ng cũngậ ự ườ ư
nhi u ng i nói môn đó ch thích h p v i ng i cao tu i.ề ườ ỉ ợ ớ ườ ổ
Xin Bác sĩ t v n cho tôi có th t p môn th thao nào giúp tôiư ấ ể ậ ể
l y l i chính mình. (Nguy n M nh C ng, Gia Lâm, Hàấ ạ ễ ạ ườ
N i) ộ
BTO: B n thân m n, r t nhi u ng i tr hi n nay b stress, tr mạ ế ấ ề ườ ẻ ệ ị ầ
c m do cu c s ng, công vi c và nh ng m i quan h th ngả ộ ố ệ ữ ố ệ ườ
ngày. Tính ch t c a b nh tr m c m là tr m l ng, tĩnh, ít v nấ ủ ệ ầ ả ầ ặ ậ
đ ng. Hi n nay có nh ng môn th d c th thao thích h p v iộ ệ ữ ể ụ ể ợ ớ
nh ng ng i b b nh này v i c ng đ nh nhàng,ữ ườ ị ệ ớ ườ ộ ẹ không khó
đ th c hi n, không m t nhi u th i gian, ng i b nh có th t pể ự ệ ấ ề ờ ườ ệ ể ậ
t i nhà ho c trong m t không gian yên tĩnh. Đó là các môn thạ ặ ộ ể
d c d ng sinh, đi n hình nh : yoga, thái c c tr ng sinh. ụ ưỡ ể ư ự ườ
Nhi u ng i nghĩ yoga thích h p v i n gi i, thái c c tr ngề ườ ợ ớ ữ ớ ự ườ
sinh thích h p v i ng i cao tu i do các đ ng tác th c hi nợ ớ ườ ổ ộ ự ệ
ch m, cóậ m c đ t nh ti n d n. V i nh ng ng i tr năng đ ngứ ộ ị ế ầ ớ ữ ườ ẻ ộ
thì h a nh ng môn th thao m nh. Tuy nhiên xin kh ng đ nhọ ư ữ ể ạ ẳ ị
v i b n, yoga và thái c c tr ng sinh là nh ng môn th d cớ ạ ự ườ ữ ể ụ
d ng sinh thích h p v i m i l a tu i và c nam, n đ u có thưỡ ợ ớ ọ ứ ổ ả ữ ề ể
t p đ c. Môn yoga thì r t ph bi n hi n nay. Còn thái c cậ ượ ấ ổ ế ệ ự
tr ng sinh cũng có nhi u b n tr tìm đ n vì nh ng tác d ngườ ề ạ ẻ ế ữ ụ
c a b môn này. Ng i b nh kiên trì t p thái c c tr ng sinh cóủ ộ ườ ệ ậ ự ườ
th ch a đ c m t s b nh nh huy t áp cao, béo phì, ti uể ữ ượ ộ ố ệ ư ế ể
đ ng, tăng c ng h mi n d ch, h i ph c s c kh e, tăngườ ườ ệ ễ ị ồ ụ ứ ỏ
c ng trí nh ,… đ c bi t là nh ng b nh nh tr m c m, stressườ ớ ặ ệ ữ ệ ư ầ ả
mà b n m c ph i. Tác d ng th c t ch a b nh và h i ph c s cạ ắ ả ụ ự ế ữ ệ ồ ụ ứ
kh e c a b môn này đã có nhi u nghiên c u khoa h c ch ngỏ ủ ộ ề ứ ọ ứ
minh.