§ Ò ¸ n m«n häc K hoa Qun trÞ kinh doanh
GV H D: P GS. TS. § inh Ngäc Quyªn SV TH : § ång ThÞ ThuËn
LỜI MỞ ĐẦU
Theo tiến trình phát triển của đất nước và xu hướng hội nhập kinh tế khu vực
và quốc tế, tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, Đảng Cộng Sản Việt Nam đã
khởi xướng và lãnh đạo đất nước bắt tay vào một thời kì đổi mới toàn diện về
nhận thức và định hướng phát triển kinh tế .Hệ thống kinh tế đã có sự chuyển
hướng rõ rệt trong tất cả các lĩnh vực từ nông nghiệp đến công nghiệp, từ giao
thông vận tải đến thương mại dịch vụ .
Với định hướng đúng đắn ấy, Nhà nước bắt đầu tách chức năng quản lý nhà
nước ra khỏi chức năng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp,thực hiện xây
dựng các đầu kéo phát triển kinh tế đát nước thông qua việc hình thành các tổng
công ty lớn .Trong bối cảnh đó, Tổng Công Ty Điện Lực Việt Nam được thành
lập theo Quyết định số 562/TTg và Điều lệ hoạt động của Tổng công ty được
Thủ tướng Chính phủ ban hành kèm theo Nghị địng số 14/CP ngày 27/01/1995.
Kể từ khi thành lập,Tổng công ty đã thể hiện được vị trí quan trọng của mình
trong phát triển kinh tế-xã hội đất nước. Công ty đã thực hiện nhiều dự án quan
trọng để xây dựng nguồn điện và mạng lưới cung cấp điện cho sản xuất kinh
doanh và sinh hoạt cho người dân.Trong quá trình đầu tư phát triển, Tổng công
ty đã đạt được nhiều kết quả quan trọng và cơ bản đáp ứng được nhu cầu về
điện. Tuy nhiên, Tổng công ty vẫn còn những tồn tại như: tiến độ xây dựng các
nhà máy thủy điện vẫn còn chậm, vẫn tình trạng thiếu điện vào mùa khô, mạng
lưới truyền tải điện chưa hợp lý dẫn đến thất thoát điện năng …Để đứng vững và
phát triển hơn nữa đòi hỏi Tổng công ty phải có những giải pháp thiết thực để
khắc phục những tồn tại này. Để hiểu sâu hơn về vấn đề này em chọn đề tài:
“Hiệu quả đầu tư phát triển của Tổng Công ty Điện Lực Việt Nam
(EVN)”.Do khả năng thu thập tài liệu và hiểu biết thực tế có hạn nên em chỉ viết
trong phạm vi những vấn đề thực hiện các dự án phát triển nguồn điện và lưới
điện của Tổng công ty Điện lực Việt Nam hiện nay.Em xin chân thành cảm ơn
thầy Nguyễn Kế Tuấn đã hướng dẫn thực hiện bài viết này.
§ Ò ¸ n m«n häc K hoa Qun trÞ kinh doanh
GV H D: P GS. TS. § inh Ngäc Quyªn SV TH : § ång ThÞ ThuËn
PHẦN I: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ ĐẦU TƯ
VÀ HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ
I.Tổng quan về hoạt động đầu tư:
1. Khái niệm về đầu tư:
Hiện nay có nhiều định nghĩa về đầu tư nhưng một định nghã tổng quát nhất
là: đầu tư là việc sư dụng các nguồn lực hiện tại để tiến hành các hoạt động
nhằm thu về các kết quả nhất định trong tương lai lớn hơn các nguồn lực đã bỏ
ra để thu được các kết quả đó.Các nguồn lực đó có thể là tài chính, tài nguyên
thiên nhiên,sức lao động và trí tuệ.Các nguồn lực này được sử dụng một cách
hợp lý để tạo ra các kết quả tốt với một chi phí thấp nhất.Các kết quả đạt được
có thể là sự tăng thêm của các tài sản tài chính,tài sản vật chất ,tài sản trí tuệ và
nguồn nhân lực cao hơn có đủ điều kiện làm việc với năng suất lao động cao
hơn trong nền sản xuất xã hội.
Trong đầu tư có ba loại đầu tư chính .Đầu tư tài chính là loại đầu tư trong đó
người có tiền bỏ tiền ra cho vay hoặc mua các chứng từ có giá để hưởng lãi sất
định trước hoặc lãi suất tùy thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của công ty
phát hành .Đầu tư tài chính không tạo ra tài sản mới cho nền kinh tế mà chỉ tăng
tài sản tài chính của tổ chức, cá nhân đầu tư .Đàu tư thương mại là loại đầu tư
trong đó người có tiền bỏ tiền ra mua hàng hóa và sau đó bán lại với giá cao hơn
nhằm thu lợi nhuận do chênh lệch giá khi mua và khi bán .Loại đầu tư này cũng
không tạo ra tài sản mới cho nền kinh tế mà chỉ tăng tài sản tài chính của người
đầu tư trong quá trình mua đi bán lại, chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa giữa
người bán và người đầu tư và người đầu tư với khách hàng của họ .Đầu tư phát
triển trong đó người có tiền bỏ tiền ra để tiến hành các hoạt động nhằm tạo ra tài
sản mới cho nền kinh tế, làm tăng tiềm lực cho nền sản xuất kinh doanh và mọi
hoạt động xã hội khác là điều kiện chủ yếu để tạo việc làm, nâng cao đời sống
của mọi người dân trong xã hội .Nói một cách cụ thể hơn đầu tư phát triển là
§ Ò ¸ n m«n häc K hoa Qun trÞ kinh doanh
GV H D: P GS. TS. § inh Ngäc Quyªn SV TH : § ång ThÞ ThuËn
việc bỏ tiền ra để xây dựng,sửa chữa nhà cửa và các kết cấu hạ tầng, mua sắm
trang thiết bị, lắp đặt chúng trên nền bệ và bồi dưỡng đào tạo nguồn nhân lực,
thực hiện các chi phí thường xuyên gắn liền với sự hoạt động của các cơ sở đang
tồn tại và đào tạo tiềm lực mới cho nền kinh tế xã hội .
Do phạm vi nghiên cứu liên quan nên ở đây chỉ quan tâm đến loại đầu tư phát
triển .Đầu tư phát triển rất đa dạng và phong phú bao gồm các hoạt động đầu tư
phát triển hoạt động sản xuất, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng_kỹ thuật, đầu tư
phát triển văn hóa …xuất phát từ đặc trưng kỹ thuật của các hoạt độnh trong mỗi
xông cuộc đầu tư, đầu tư phát triển bao gồm các hoạt động chuẩn bị đầu tư, mua
sắm các yếu tố đầu vào của quá trình đầu tư, thi công xây lắp công trình, tiến
hành các công tác xây dựng cơ bản và xây lắp cơ bản khác có liên quan đến sự
phát huy tác dụng sau này của công cuộc đầu tư phát triển .
2. Phân loại hoạt động đầu tư:
*Theo bản chất của các đối tượng đầu tư: hoạt động đầu tư bao gồm đầu tư cho
các đối tượng vật chất (đầu tư cho tài sản vật chất hoặc tài sản thực như nhà
xưởng, máy móc thiết bị …); đầu tư tài sản tài chính như mua cổ phiếu, trái
phiếu và các chứng khoán khác…và đầu tư cho các đối tượng phi vật chất khác.
*Theo cơ cấu tái sản xuất có thể phân loại hoạt động đầu tư thành đầu tư chiều
rộng và đầu tư chiều sâu .Trong đó đầu tư theo chiều rộng cần vốn lớn, thời gian
thực hiện đầu tư và thời gian hoạt động để thu hồi vốn lâu, tình chất kĩ thuật
phức tạp, độ mạo hiểm cao .Còn đầu tư theo chiều sâu đòi hỏi khối lựợng vốn ít,
thời gian thực hiện không lâu, độ mạo hiểm thấp hơn so với đầu tư theo chiều
rộng .
*Theo phân cấp quản lý ,dự án đầu tư đựơc chia làm ba nhóm A, B và C tùy
theo tính chất và quy mô của dự án,trong đó nhóm A do Thủ tướng Chính phủ
quyết định, nhóm B và C do Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan
thuộc chính phủ,UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định .
§ Ò ¸ n m«n häc K hoa Qun trÞ kinh doanh
GV H D: P GS. TS. § inh Ngäc Quyªn SV TH : § ång ThÞ ThuËn
*Theo lĩnh vực hoạt động trong xã hội của các kết quả đầu tư, có thể chia
thành đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, đầu tư phát triển khoa học ki thuật,
đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng …
*Theo thời gian thực hiện và phát huy tác dụng để thu hồi vốn, có thể chia
thành đầu tư ngắn hạn và đầu tư dài hạn.
*Theo quan hệ quản lý của chủ đầu tư, có thể chia thành:
- Đầu tư gián tiếp: Trong ngừoi bỏ vốn không trực tiếp tham gia điều hành
thực hiện và vận hành các kết quả đầu tư. Đó là việc các cính phủ thông qua các
chương trình tài trợ không hoàn lại hoặcn có hoàn lại với lãi suất thấp cho các
chính phủ các nước khác vay để phát triển kinh tế xã hội …
- Đầu tư trực tiếp: Trong đó người bỏ vốn trực tiếp tham gia quản lý, điều
hành quá trình thực hiện và vận hành các kết quả đầu tư.
*Theo nguồn vốn:
+ Vốn huy động trong nước: vốn tích lũy của ngân sách, của doanh nghiệp,
tiết kiệm của dân cư.
+ Vốn huy động từ nước ngoài bao gồm vốn đầu tư gián tiếp và vốn đầu tư
trực tiếp.
Ngoài ra còn có thể phân dự án đầu tư theo vùng lãnh thổ, phân chia theo quan
hệ sở hữu, theo quy mô và theo các tiêu thức khác nữa.
II. Hiệu quả đầu tư và các chỉ tiêu đánh giá:
1. Khái niệm và phân loại hiệu quả đầu tư:
Hiệu quả đầu tư là phạm trù kinh tế biểu hiện quan hệ so sánh giữa các kết
quả kinh tế-xã hội đạt được của hoạt động đầu tư với các chi phí phải bỏ ra để có
các kết quả đó trong một thời kì nhất định.
Để đáp ứng nhu càc quản lý và nghiên cứu thì có thể phân loại hiệu quả đầu
tư theo các tiêu thức sau đây:
- Theo lĩnh vực hoạt động của xã hội có hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội,
hiệu quả kĩ thuật hiệu quả quốc phòng.
§ Ò ¸ n m«n häc K hoa Qun trÞ kinh doanh
GV H D: P GS. TS. § inh Ngäc Quyªn SV TH : § ång ThÞ ThuËn
- Theo phạm vi tác dụng của hiệu quả, có hiệu quả đầu tư của từng dự án,
từng doanh nghiệp, từng ngành, địa phương và toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
- Theo phạm vi lợi ích có hiệu quả tài chính và hiệu quả kinh tế-xã hội .Hiệu
quả tài chình là hiệu quả kinh tế được xem xét trong phạm vi một doanh nghiệp
còn hiệu quả kinh tế-xã hội là hiệu quả tổng hợp được xem xét trong phạm vi
toàn bộ nền kinh tế.
- Theo mức độ phát sinh trực tiếp hay gián tiếp có hiệu quả trực tiếp và hiệu
quả gián tiếp.
-Theo cách tình toán, có hiệu quả tuyệt đối và hiệu quả tương đối .Hiệu quả
tuyệt đối là hiệu quả được tính bằng hiệu số giữa kết quả và chi phí. Còn hiệu
quả tương đối được tính bằng tỷ số giữa kết quả và chi phí.
2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả đầu tư :
2.1. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tài chính của hoạt động đầu tư :
Hiệu quả tài chính (Etc) của hoạt động đầu tư là mức độ đáp ứng nhu cầu
phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ và nâng cao đời sống của
người lao động trong các cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ trên cơ sở vốn đầu
tư mà cơ sở đã sử dụng so với các kì khác, các cơ sở khác hoặc so với định mức
chung .
Etc được coi là hiệu quả khi Etc >Etc0.
Trong đó:
Etc0 – chỉ tiêu hiệu quả tài chính định mức, hoặc của các kỳ khác mà cơ sở đạt
được chọn làm cơ sở so sánh, hoặc của đơn vị khác đạt tiêu chuẩn hiệu quả.
Để đánh giá hiệu quả tài chính chúng ta phải sử dụng một hệ thống các chỉ tiêu.
Mỗi một chỉ tiêu phản ánh một khía cạnh của hiệu quả và sử dụng trong những
điều kiện nhất định. Các chỉ tiêu này được xét trên hai phương diện khác nhau là
đối với dự án đầu tư và đối với doanh nghiệp thực hiện đầu tư.
* Đối với dự án đầu tư:
Các chỉ tiêu hiệu quả tài chính của hoạt động đầu tư bao gồm :