L i nói đ uờ ầ
Nhà qu n lý mà ch c năng c b n là ho ch đ nh, ra quy t đ nh, tả ứ ơ ả ạ ị ế ị ổ
ch c, đi u hành và ki m soát, không th thi u đ c công c h u hi u làứ ề ể ể ế ượ ụ ữ ệ
h th ng văn b n. Trong th c t , nh n th c đúng, hi u th u và vi t chu nệ ố ả ự ế ậ ứ ể ấ ế ẩ
m t lo i văn b n nào đó c n nhi u th i gian và công s c.ộ ạ ả ầ ề ờ ứ
Vì v y, chúng tôi mu n đ a ra bài gi ng này nh m h ng d n so nậ ố ư ả ằ ướ ẫ ạ
th a c th m t s lo i văn b n cho sinh viên, ng i qu n lý v i m c đíchỏ ụ ể ộ ố ạ ả ườ ả ớ ụ
nâng cao ch t l ng và hi u qu ho t đ ng công tác qu n lý và kinh doanhấ ượ ệ ả ạ ộ ả
c a các c quan Nhà n c, các doanh nghi p và các t ch c kinh t -xãủ ơ ướ ệ ổ ứ ế
h i; bài gi ng này cũng không ch đ n thu n là các b n sao chép m u vănộ ả ỉ ơ ầ ả ẫ
b n mà còn là s phân tích văn b n đ tìm ra cái b n ch t, ch c năng cả ự ả ể ả ấ ứ ơ
b n c a h th ng văn b n xuyên su t c ch qu n lý và h th ng phân c pả ủ ệ ố ả ố ơ ế ả ệ ố ấ
qu n lý trong c c u t ch c b máy qu n lý Nhà n c.ả ơ ấ ổ ứ ộ ả ướ
So n th o văn b n, m t công vi c d b chê nhi u h n khen, b iạ ả ả ộ ệ ễ ị ề ơ ở
m t l không ph i "l i nói gió bay " mà là "gi y tr ng m c đen", và độ ẽ ả ờ ấ ắ ự ể
kh i "mũi tên đã b n ra r i, sao còn thu l i đ c", ng i so n th o vănỏ ắ ồ ạ ượ ườ ạ ả
b n c n tích lũy kinh nghi m th c t , trau d i và nâng cao ki n th c, h nả ầ ệ ự ế ồ ế ứ ơ
n a c n c p nh t văn b n theo sát ch tr ng đ ng l i, chính sách c aữ ầ ậ ậ ả ủ ươ ườ ố ủ
Đ ng và Nhà n c.ả ướ
V i nh ng yêu c u trên, chúng tôi r t mong bài gi ng này, sinh viênớ ữ ầ ấ ả
kinh t , các nhà qu n lý kinh t và b n đ c có quan tâm t i văn b n tìmế ả ế ạ ọ ớ ả
th y nh ng đi u c n thi t cho mình.ấ ữ ề ầ ế
1
M c l cụ ụ
2
CH NG IƯƠ
KHÁI QUÁT V VĂN B N QU N LÝ NHÀ N CỀ Ả Ả ƯỚ
1.1. Khái ni mệ
- T "Văn b n" theo ti ng Latinh là actur có nghĩa là hành đ ng. Vănừ ả ế ộ
b n th hi n ý chí c a c quan ban hành văn b n. Văn b n là ph ng ti nả ể ệ ủ ơ ả ả ươ ệ
ch y u đ lãnh đ o, đi u hành, giao d ch.ủ ế ể ạ ề ị
- Đ i v i b máy Nhà n c, văn b n qu n lý Nhà n c th c ch t làố ớ ộ ướ ả ả ướ ự ấ
các quy t đ nh qu n lý Nhà n c do các c quan Nhà n c có th m quy nế ị ả ướ ơ ướ ẩ ề
ban hành theo th th c, th t c, th m quy n do lu t đ nh mang tính quy nể ứ ủ ụ ẩ ề ậ ị ề
l c đ n ph ng. Văn b n qu n lý Nhà n c còn là ph ng ti n đ xácự ơ ươ ả ả ướ ươ ệ ể
đ nh và v n d ng các chu n m c pháp lý vào ị ậ ụ ẩ ự qua trình qu n lý Nhà n c.ả ướ
1.2. Ch c năng và vai trò c a văn b nứ ủ ả
1.2.1. Ch c năng thông tinứ
- Đây là ch c năng c b n và chung nh t c a m i lo i văn b n. Vănứ ơ ả ấ ủ ọ ạ ả
b n ch a đ ng và chuy n t i thông tin t đ i t ng này sang đ i t ngả ứ ự ề ả ừ ố ượ ố ượ
khác. Văn b n qu n lý Nhà n c ch a đ ng các thông tin Nhà n c( nhả ả ướ ứ ự ướ ư
ph ng h ng, k ho ch phát tri n, các chính sách, các Quy t đ nh qu nươ ướ ế ạ ể ế ị ả
lý...) c a ch th qu n lý( các c quan qu n lý Nhà n c) đ n đ i t ngủ ủ ể ả ơ ả ướ ế ố ượ
qu n lý ( là các c quan qu n lý Nhà n c c p d i hay toàn xã h i). Giáả ơ ả ướ ấ ướ ộ
tr c a văn b n đ c quy đ nh b i giá tr thông tin ch đ ng trong đó.ị ủ ả ượ ị ở ị ứ ự
Thông qua h th ng văn b n c a các c quan, ng i ta có th thuệ ố ả ủ ơ ườ ể
nh n đ c thông tin ph c v cho các ho t đ ng ti p theo c a quá trìnhậ ượ ụ ụ ạ ộ ế ủ
qu n lý nh :ả ư
• Thông tin v ch tr ng đ ng l i c a Đ ng và Nhà n cề ủ ươ ườ ố ủ ả ướ
liên quan đ n m c tiêu ph ng h ng ho t đ ng c a c quan.ế ụ ươ ướ ạ ộ ủ ơ
3
•Thông tin v ph ng th c ho t đ ng, m c tiêu, nhi m v ,ề ươ ứ ạ ộ ụ ệ ụ
quan h công tác gi a các c quan, đ n v .ệ ữ ơ ơ ị
•Thông tin v các đ i t ng qu n lý, v s bi n đ ng.ề ố ượ ả ề ự ế ộ
•Thông tin v các k t qu đã đ t đ c trong quá trình qu nề ế ả ạ ượ ả
lý.
1.2.2. Ch c năng pháp lýứ
- Ch có Nhà n c m i có quy n l p pháp và l p quy. Do v y, các vănỉ ướ ớ ề ậ ậ ậ
b n qu n lý Nhà n c đ c đ m b o th c thi b ng quy n l c Nhà n c.ả ả ướ ượ ả ả ự ằ ề ự ướ
Ch c năng pháp lý đ c th hi n trên hai ph ng di n:ứ ượ ể ệ ươ ệ
+ Văn b n đ c s d ng đ ghi l i các quy ph m pháp lu t và cácả ượ ử ụ ể ạ ạ ậ
quan h v lu t pháp hình thành trong quá trình qu n lý và các ho t d ngệ ề ậ ả ạ ộ
khác.
+ B n thân văn b n là ch ng c pháp lý đ gi i quy t các nhi m vả ả ứ ứ ể ả ế ệ ụ
c th trong qu n lý và đi u hành công vi c c a c quan.ụ ể ả ề ệ ủ ơ
1.2.3. Ch c năng qu n lýứ ả
Th c t ho t đ ng qu n lý cho th y r ng, văn b n có m t vai trò toự ế ạ ộ ả ấ ằ ả ộ
l n đ i v i các nhà qu n lý. M t cán b qu n lý, nh t là nh ng ng iớ ố ớ ả ộ ộ ả ấ ữ ườ
đ ng đ u m t h th ng th ng dành m t l ng th i gian không nh đứ ầ ộ ệ ố ườ ộ ượ ờ ỏ ể
làm vi c, ti p xúc v i h th ng văn b n ( ti p nh n, phân lo i, nghiên c u,ệ ế ớ ệ ố ả ế ậ ạ ứ
th c hi n và so n văn b n). Đi u đó cho th y r ng vai trò c a văn b n làự ệ ạ ả ề ấ ằ ủ ả
đáng quan tâm.
- Văn b n - ph ng ti n cung c p thông tin đ ra quy t đ nh.ả ươ ệ ấ ể ế ị
Đ i v i m t nhà qu n lý, m t trong nh ng ch năng c b n nh t là raố ớ ộ ả ộ ữ ứ ơ ả ấ
Quy t đ nh. M t yêu c u có tính nguyên t c là quy t đ nh ph i chính xác,ế ị ộ ầ ắ ế ị ả
k p th i, có hi u qu mà môi tr ng thì bi n đ ng khôn l ng.ị ờ ệ ả ườ ế ộ ườ
- Văn b n chuy n t i n i dung qu n lýả ể ả ộ ả
B máy Nhà n c ta đ c hình thành và ho t đ ng theo nguyên t cộ ướ ượ ạ ộ ắ
t p trung. Theo nguyên t c này các c quan c p d i ph i ph c tùng cậ ắ ơ ấ ướ ả ụ ơ
quan c p trên, c quan đ a ph ng ph c tùng c quan trung ng. Xu tấ ơ ị ươ ụ ơ ươ ấ
4
phátt vai trò rõ nét c a văn b n là ph ng ti n truy n đ t m nh l nh. Đừ ủ ả ươ ệ ề ạ ệ ệ ể
gu ng máy đ c nh p nhàng, văn b n đ c s d ng v i vai trò khâu n iồ ượ ị ả ượ ử ụ ớ ố
các b ph n.ộ ậ
- Văn b n là căn c cho công tác ki m tra ho t đ ng c a b máy qu nả ứ ể ạ ộ ủ ộ ả
lý
Ch t ch H Chí Minh đã nói:" Mu n ch ng b nh quan liêu gi y t ,ủ ị ồ ố ố ệ ấ ờ
mu n bi t các Ngh quy t đó thi hành không, thi hành có đúng không, mu nố ế ị ế ố
bi t ai ra s c làm, ai làm qua chuy n, ch có m t cách là ki m tra". Đ làmế ứ ệ ỉ ộ ể ể
t t công tác này, nhà qu n lý ph i bi t v n d ng m t cách có h th ng cácố ả ả ế ậ ụ ộ ệ ố
văn b n. Nhà qu n lý ph i bi t v n d ng t lo i văn b n quy đ nh ch cả ả ả ế ậ ụ ừ ạ ả ị ứ
năng, th m quy n, văn b n nghi p v thanh ki m tra đ n các văn b n v iẩ ề ả ệ ụ ể ế ả ớ
t cách là c li u, s li u làm căn c . ư ứ ệ ố ệ ứ
M t chu trình qu n lý bao g m: K ho ch hóa, t ch c, ch đ o vàộ ả ồ ế ạ ổ ứ ỉ ạ
ki m tra. S móc n i các khâu trong chu trình này đòi h i m t l ng thôngể ự ố ỏ ộ ượ
tin ph c t p đã đ c văn b n hóa. ứ ạ ượ ả
1.3. Nh ng yêu c u chung v so n th o văn b nữ ầ ề ạ ả ả
* Yêu c u v hình th c văn b nầ ề ứ ả
Nguyên t c ho t đ ng c a Nhà n c ta là t p trung th ng nh t, doắ ạ ộ ủ ướ ậ ố ấ
v y h th ng văn b n cũng ph i trên c s th ng nh t t p trung. V hìnhậ ệ ố ả ả ơ ở ố ấ ậ ề
th c, văn b n ph i có s th ng nh t xuyên su t t trung ng đ n đ aứ ả ả ự ố ấ ố ừ ươ ế ị
ph ng. ươ
Hình th c văn b n ph i là khuôn m u b t bu c đ c c quan có th mứ ả ả ẫ ắ ộ ượ ơ ẩ
quy n nghiên c u, ch n l c và th ng nh t ch n làm m u. Th th c vănề ứ ọ ọ ố ấ ọ ẫ ể ứ
b n nh cách trình bày, các ký hi u ph i đ c chu n hóa tuy t đ i.ả ư ệ ả ượ ẩ ệ ố
* Yêu c u v n i dung văn b nầ ề ộ ả
Văn b n, xét trên giá tr s d ng c a nó ph i đáp ng đ c các yêuả ị ử ụ ủ ả ứ ượ
c u sau:ầ
- Có tính h p phápợ
5
