TT Kĩ
năng
Nội
dung/đơn
vị kiến
thức
Mức độ nhận thức
Tổng
Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng
cao
TNKQ TL TNKQ TL TNKQ TL TNKQ TL
1
Đọc
hiểu
Đọc hiểu
văn bản
thơ đường
luật
(Ngoài
SGK)
6 0 1 2 0 1 10
Tỉ lệ % điểm 30 5 15 10 60
2 Viết
Viết bài
văn phân
tích một
tác phẩm
văn học
(một bài
thơ thất
ngôn bát
cú hoặc tứ
tuyệt
Đường
luật)
0 1* 0 1* 0 1* 0 1* 1
Tỉ lệ điểm từng loại
câu hỏi 10 10 10 10 40
Tỉ lệ % điểm các mức
độ nhận thưc
40% 30% 20% 10%
100
70% 30%
* Ghi chú: Phần viết có 01 câu bao hàm cả 4 cấp độ (kí hiệu bằng 1*). Các cấp độ được
thể hiện trong Hướng dẫn chấm.
UBND HUYỆN THĂNG BÌNH
TRƯỜNG THCS NGUYỄN HIỀN
NĂM HỌC: 2024 - 2025
MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
MÔN NGỮ VĂN 8
Phương án kiểm tra: Trắc nghiệm và tự luận
Thời gian kiểm tra: 90 phút
BẢNG ĐẶC TẢ ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
MÔN: NGỮ VĂN LỚP 8
TT Chương/
Chủ đề
Nội
dung/Đơn
vị kiến
thức
Mức độ đánh giá
Số câu hỏi theo mức độ nhận
thức
Nhận
biết
Thông
hiểu
Vận
dụng
Vận
dụng
cao
1
Đọc hiểu Đọc hiểu
văn bản
thơ Đường
luật
Nhận biết:
-Nhận biết được thể thơ, từ ngữ,
vần, nhịp, đối và các biện pháp
tu từ trong bài thơ.
- Nhận biết được bố cục, những
hình ảnh tiêu biểu, các yếu tố tự
sự, miêu tả được sử dụng trong
bài thơ.
- Nhận biết được nhân vật trữ
tình, chủ thể trữ tình trong bài
thơ
- Nhận biết được nhịp điệu,
giọng điệu trong bài thơ.
Thông hiểu:
- Hiểu và lí giải được tình cảm,
cảm xúc của nhân vật trữ tình
thể hiện trong bài thơ.
- Phân tích được giá trị biểu đạt,
giá trị thẩm mĩ của từ ngữ, hình
ảnh, vần, nhịp và các biện pháp
tu từ được sử dụng trong bài
thơ.
- Nêu được cảm hứng chủ đạo,
chủ đề, thông điệp mà văn bản
muốn gửi đến người đọc.
Vận dụng:
- Trình bày được những cảm
nhận sâu sắc và rút ra được
những bài học ứng xử cho bản
thân do bài thơ gợi ra.
6 TN
1TN
2TL
1TL
2 Viết Viết bài
văn phân
tích một
tác phẩm
văn học
(một bài
thơ thất
ngôn bát
cú hoặc tứ
Nhận biết:
- Giới thiệu được đầy đủ thông
tin chính về tên tác phẩm, tác
giả, thể loại,… của tác phẩm.
-Trình bày được những nội
dung khái quát của tác phẩm
văn học.
Thông hiểu:
1*
1*
1*
1TL*
tuyệt
Đường
luật)
- Triển khai vấn đề nghị luận
thành những luận điểm phù
hợp. Phân tích được những đặc
sắc về nội dung, hình thức nghệ
thuật và chủ đề của tác phẩm.
-Kết hợp được lí lẽ và dẫn
chứng để tạo tính chặt chẽ, logic
của mỗi luận điểm.
- Đảm bảo cấu trúc của một văn
bản nghị luận; đảm bảo chuẩn
chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
Vận dụng:
- Nêu được những bài học rút ra
từ tác phẩm.
- Thể hiện được sự đồng tình/
không đồng tình với thông điệp
của tác giả (thể hiện trong tác
phẩm).
Vận dụng cao:
- Đánh giá được ý nghĩa, giá trị
của nội dung và hình thức tác
phẩm.
- Thể hiện rõ quan điểm, cá tính
trong bài viết; sáng tạo trong
cách diễn đạt.
Tổng 6TN
1TL
1TN+
3TL
2TL 1TL
Tỉ lệ % 40 30 20 10
Tỉ lệ chung 70 30
* Ghi chú: Phần viết có 01 câu bao hàm cả 4 cấp độ. Các cấp độ được thể hiện trong hướng
dẫn chấm.
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Nguyên tiêu
(Rằm tháng giêng)
Hồ Chí Minh
Phiên âm:
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang, xuân thuỷ tiếp xuân thiên;
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
Dịch nghĩa:
Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất,
Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân;
Nơi sâu thẳm mịt mù khói sóng bàn việc quân,
Nửa đêm quay về trăng đầy thuyền.
Dịch thơ:
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân;
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
(Xuân Thủy dịch)
Nguyên tiêu: đêm rằm tháng giêng. Kim: nay, dạ: đêm, nguyệt: trăng, chính: vừa
đúng, viên: tròn. Xuân: mùa xuân, giang: dòng sông, xuân thủy: nước mùa xuân, tiếp:
liền với, xuân thiên: bầu trời mùa xuân. Yên: khói, ba: sóng, thâm: sâu, xứ: nơi, đàm:
bàn bạc, quân sự: việc quân. Dạ bán: lúc nửa đêm, quy lai: trở về, mãn: đầy
Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ “Rằm tháng giêng” (Nguyên tiêu) là một tác phẩm
nổi tiếng của Hồ Chí Minh, được sáng tác tại chiến khu Việt Bắc, năm 1948 - những năm
đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Chọn và khoanh tròn câu trả lời đúng (từ câu 1 đến câu 7, mỗi câu: 0,5 điểm)
Câu 1. (0.5 điểm) Bài thơ “Rằm tháng giêng” phần phiên âm được viết theo thể thơ
nào?
A. Thất ngôn tứ tuyệt B. Thất ngôn bát cú C. Ngũ ngôn D. Tự do
Câu 2. (0.5 điểm) Bài thơ “Rằm tháng giêng” được hiệp vần ở những câu thơ nào?
A. Câu 1, 2 B. Câu 1, 2, 4 C. Câu 2, 3, 4 D. Câu 1, 2, 3, 4
Câu 3. (0.5 điểm) Bài thơ “Rằm tháng giêng” được ngắt theo nhịp gì?
A. 2/2/3 B. 3/4 C. 4/3 D. 2/5
UBND HUYỆN THĂNG BÌNH
TRƯỜNG THCS NGUYỄN HIỀN
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
NĂM HỌC 2024-2025
MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 8
THỜI GIAN: 90 PHÚT
ĐỀ CHÍNH THỨC
Câu 4. (0.5 điểm) Dòng nào sau đây dịch nghĩa cho câu thơ “Yên ba thâm xứ đàm
quân sự”?
A. Đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng đúng lúc tròn nhất.
B. Sông xuân, nước xuân tiếp giáp với trời xuân.
C. Nơi sâu thẳm mịt mù khói sóng bàn việc quân.
D. Nửa đêm quay về trăng đầy thuyền.
Câu 5. (0.5 điểm) Từ “xuân giang” có nghĩa là gì?
A. Mùa xuân B. Dòng sông C. Mùa xuân dòng sông D. Dòng sông mùa xuân
Câu 6. (0.5 điểm) Cảnh vật trong tác phẩm được miêu tả trong thời gian nào?
A. Buổi sáng. B. Buổi chiều. C. Buổi trưa. D. Buổi đêm.
Câu 7. (0.5 điểm) Trong câu thơ thứ hai ở bản dịch, dịch giả đã làm mất đi một từ
“xuân” so với nguyên tác. Vậy việc sử dụng với ba từ “xuân” trong câu thơ nhằm
dụng ý gì?
A. Nhấn mạnh vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân đang tràn ngập khắp đất trời.
B. Tác giả khẳng định nhịp đi của mùa xuân đủ chậm rãi, lặng lẽ nhưng dần dần xâm
chiếm cả thiên nhiên và lòng người.
C. Mùa xuân đã đến với đất trời, cảnh vật và giục giã trong lòng người chiến sĩ cách
mạng, thôi thúc họ gắng chiến đấu để giành lại mùa xuân cho đất nước.
D. Nhấn mạnh đến thời gian diễn ra sự kiện “bàn việc quân” là vào đầu mùa xuân.
Trả lời các câu hỏi sau:
Câu 8. (0.75 điểm) Em hãy nêu khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của bài
thơ “Rằm tháng giêng”.
Câu 9. (0.75 điểm) Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ nghệ thuật được sử
dụng ở câu thơ thứ hai: “Xuân giang, xuân thuỷ tiếp xuân thiên”?
Câu 10. (1.0 điểm) Hãy chỉ ra bài học em học tập được từ Bác qua bài thơ “Rằm tháng
giêng”?
PHẦN II. VIẾT (4.0 điểm)
Em hãy viết bài văn phân tích bài thơ “Rằm tháng giêng” của Hồ Chí Minh ở phần
đọc hiểu.
==============Hết=============