PHÒNG GD&ĐT HẢI LĂNG ĐỀ THI HỌC KỲ II NĂM HỌC 2023-2024
MÔN: NGỮ VĂN LỚP 9
Thời gian làm bài: 90 phút
PHẦN I: ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc phần trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Tình yêu thương chân thật thường rất vị tha. Người có tình yêu thương chân
thật thường nghĩ nhiều đến hạnh phúc của người khác hơn là của bản thân mình.
Tình yêu ấy làm cho chúng ta thay đổi bản thân và ngày một trưởng thành hơn.
Tình yêu thương chân thành và sâu sắc bao giờ cũng trường tồn ngay cả sau khi
người đó đã từ giã cõi đời. Tuy nhiên, yêu thương không được bày tỏ thì không
bao giờ đạt được ý nghĩa đích thực của nó (…)
Hãy bày tỏ tình yêu thương với mọi người xung quanh ngay khi chúng ta
còn hiện diện trong cuộc sống này. Hãy nhớ rằng tình yêu thương là ngọn lửa sưởi
ấm cuộc đời của mỗi chúng ta. Bạn đừng ngần ngại khi muốn nói với ai đó rằng
bạn rất yêu quý họ!
(Trích Cho đi là còn mãi, Azim Jamal & Harvey McKinnon, NXB Trẻ, 2010)
Câu 1: Theo phần trích, người có tình yêu thương chân thật thường nghĩ gì?
Câu 2: Phép liên kết nào được sử dụng chủ yếu trong đoạn văn thứ nhất? Hãy chỉ
rõ phép liên kết ấy?
Câu 3: Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của câu văn “Hãy nhớ rằng tình yêu
thương là ngọn lửa sưởi ấm cuộc đời của mỗi chúng ta”.
PHẦN II: LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm): Từ nội dung phần trích ở Đọc hiểu, em hãy viết một đoạn văn
(10-12 câu) trình bày suy nghĩ về sức mạnh của tình yêu thương trong cuộc sống.
Câu 2 (5,0 điểm): Cảm nhận của em về đoạn thơ:
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân...
(Trích Viếng lăng Bác của Viễn Phương, Ngữ văn 9, Tập hai - NXB Giáo dục)
……………………………………….………………………..
ĐỀ CHÍNH THỨC
PHÒNG GD&ĐT HẢI LĂNG
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI HỌC KỲ II NĂM HỌC 2023-2024
MÔN: NGỮ VĂN LỚP 9
Phần
Nội dung
Điểm
I
Đọc phần trích và thực hiện các yêu cầu:
3,0
1
Người có tình yêu thương chân thật thường nghĩ nhiều đến hạnh
phúc của người khác hơn là của bản thân mình.
1,0
2
- Phép lặp
- Tình yêu thương
0,5
0,5
3
Tình yêu thương là tình cảm sâu đậm thanh khiết nhất, tôn quý nhất,
vĩ đại nhất trong tâm hồn, nó đã trở thành ngọn lửa sưởi ấm tâm hồn,
là ngọn lửa nâng cao tinh thần, nhân cách... Ngọn lửa ấy sưởi ấm ta,
nó giúp cuộc sống của chúng ta ngày một ý nghĩa hơn.
1,0
II
Câu 1: Từ nội dung phần trích ở Đọc hiểu, em hãy viết một
đoạn văn (10-12 câu) trình bày suy nghĩ về sức mạnh của tình
yêu thương trong cuộc sống.
2,0
a. Đảm bảo hình thức đoạn văn nghị luận:
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Sức mạnh của tình yêu thương
c. Triển khai vấn đề nghị luận:
- Khái niệm: Tình yêu thương
- Biểu hiện của tình yêu thương: hỏi han, quan tâm, động viên, chia
sẻ, giúp đỡ nhau về vật chất và tinh thần, chăm sóc khi đau ốm,...
- Tình yêu thương có sức mạnh vô cùng to lớn:
+ Cho ta chỗ dựa tinh thẩn để niềm vui được nhân lên, nỗi buồn
được giải tỏa; cho ta sự giúp đỡ khi cần.
+ Nhờ được yêu thương, ta có cảm giác mình không đơn độc, có đủ
dũng khí để vượt qua những điều tưởng như không thể.
+ Tình yêu thương giúp con người biết cảm thông, thấu hiểu, vị tha,
sống tốt đẹp, thân ái với nhau hơn.
+ Tình yêu thương có thể cảm hóa cái xấu, cái ác; xóa bỏ ngăn
cách, hận thù, làm cho cuộc sống ngày càng tốt đẹp (dẫn chứng)
- Phê phán những biểu hiện sống thờ ơ, vô cảm, thiếu ý thức về tình
yêu thương, không biết trân trọng những điều ý nghĩa có được từ
tình yêu thương. Tình yêu thương phải thật lòng, phải xuất phát từ
trái tim.
- Bài học nhận thức và hành động, liên hệ bản thân.
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo đúng chính tả, dùng từ đặt
câu chính xác.
Câu 2: Cảm nhận của em về đoạn thơ
5,0
* Yêu cầu chung:
- Học sinh biết viết đúng đặc trưng kiểu bài nghị luận về tác phẩm;
viết bài văn nghị luận đảm bảo về nội dung và hình thức. Vận dụng
các thao tác lập luận để phân tích, cảm nhận về nội dung, nghệ thuật
của tác phẩm thơ.
- Bài văn trình bày mạch lạc, bố cục rõ ràng. Diễn đạt trôi chảy,
trong sáng; sử dụng chi tiết, từ ngữ, câu văn chính xác, không mắc
lỗi chính tả, ngữ pháp thông thường; chữ viết cẩn thận, sạch đẹp.
0,5
* Yêu cầu cụ thể: Học sinh có nhiều cách viết khác nhau nhưng
cần đảm bảo những nội dung cơ bản sau:
1. Mở bài:
- Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm
- Dẫn dắt, giới thiệu 2 khổ thơ: Hai khổ thơ đã bộc lộ tâm trạng của
nhà thơ khi nhìn thấy hàng tre bên lăng Bác, cảnh vật quanh lăng và
đoàn người vào viếng lăng.
2. Thân bài:
a. Cảm xúc của nhà thơ khi đến thăm lăng Bác:
Bồi hồi, xúc động “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác”;
- Cặp đại từ xưng hô “con - Bác”: gần gũi, thân thiết của người
miền Nam, thể hiện sự tôn kính với Bác, vừa bộc lộ tình cảm yêu
thương dành cho một người ruột thịt, một người bề trên trong gia
đình;
- NT nói giảm nói tránh “thăm”: giảm bớt nỗi đau thương, mất mát,
khẳng định sự bất tử của Người;
- Ấn tượng: “hàng tre bát ngát”:
+ Hình ảnh thực: quang cảnh đẹp cho lăng Bác, mang cảm giác thân
thuộc, gần gũi của làng quê, đất nước Việt Nam.
+ Nhiều sức gợi:
“hàng tre xanh xanh” gợi vẻ đẹp của con người, đất nước Việt Nam
với sức sống tràn trề
“bão táp… thẳng hàng”: vẻ đẹp cứng cỏi, kiên cường, bền bỉ, hiên
ngang, bất khuất
=> biểu tượng của cả dân tộc đang quây quần bên Người, thể hiện
tình cảm của người dân miền Nam nói riêng, con người Việt Nam
nói chung dành cho Bác.
b. Những cảm xúc, suy ngẫm của nhà thơ khi đứng trước lăng
Bác
- Cặp hình ảnh thực và ẩn dụ sóng đôi: mặt trời: mặt trời tự nhiên và
hình ảnh ẩn dụ về Bác => khẳng định, ngợi ca sự vĩ đại, lớn lao vừa
thể hiện tình cảm tôn kính, biết ơn của cả dân tộc đối với Người.
- Điệp từ “ngày ngày”: gợi dòng thời gian vô tận và sự sống vĩnh
cửu; mang giá trị tạo hình, vẽ lên quang cảnh những đoàn người nối
tiếp nhau không dứt, lặng lẽ và thành kính vào viếng Bác.
- “dòng người đi trong thương nhớ”: nỗi tiếc thương, nhớ nhung lớn
0,5
3,5
lao của bao thế hệ người dân Việt Nam.
- Ẩn dụ “tràng hoa dâng 79 mùa xuân”: cuộc đời hiến dâng trọn vẹn
cho quê hương, đất nước. Bác sống mãi trong lòng dân tộc => Sự
tôn kính, lòng biết ơn và nỗi tiếc thương vô hạn của muôn dân.
c. Nghệ thuật:
- Ngôn ngữ giản dị, gần gũi, giàu sức gợi;
- Giọng điệu vừa chân thành, trang nghiêm, vừa sâu lắng vừa tha
thiết, đau xót, tự hào;
- Hình ảnh thơ vừa mang nghĩa thực vừa giàu giá trị biểu tượng.
d. Đánh giá khái quát:
- Niềm xúc động trào dâng của nhà thơ khi lần đầu tiên được viếng
lăng Bác;
- Những hình ảnh thơ được xây dựng bằng rung cảm thiết tha của
nhà thơ, mang nhiều tầng ý nghĩa;
- Bộc lộ tình cảm chân thành, bình dị mà tha thiết của nhà thơ, của
nhân dân miền Nam, của cả dân tộc đối với Bác - vị lãnh tụ kính
yêu của dân tộc.
3. Kết bài: Khẳng định giá trị nội dung, nghệ thuật của hai khổ thơ,
vị trí trong toàn bài.
0,5