391
ĐÌNH CÔNG LAO ĐỘNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP Ở VIỆT NAM:
NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP
Ths. Tô Minh Châu – Đại học An Giang
Tóm tắt
Khi ngƣời lao động hoặc tập thể ngƣời lao động cho rằng quyền và lợi ích hợp
pháp, chính đáng của mình bị vi phạm làm quan hệ giữa họ với doanh nghiệp phát sinh
nhiều mâu thuẫn. Do vậy tranh chấp lao động dẫn đến đình công xảy ra nhƣ một tất
yếu khách quan. Bằng phƣơng pháp nghiên cứu thu thập, xử lí tài liệu và phƣơng pháp
phân tích, so sánh, tổng hợp, bài viết nghiên cứu vấn đề đình công của lao động trong
các doanh nghiệp để tìm hiểu nguyên nhân, đánh giá hậu quả và đề xuất giải pháp
nhằm hạn chế đình công lao động, giữ vững ổn định đối với sự phát triển kinh tế - xã
hội của đất nƣớc.
Từ khóa: Tranh chấp lao động, đình công, doanh nghiệp.
1. Đặt vấn đề
Trên thế giới mỗi ngày có hàng trăm cuộc đình công lao động diễn ra, đây là một
hiện tƣợng tất yếu của nền kinh tế thị trƣờng. Ở Việt Nam, theo thống kê của Bộ Lao
động - Thƣơng binh và Xã hội, từ năm 1989 đến 2013, cả nƣớc có trên 5175 cuộc đình
công lao động lớn nhỏ diễn ra tập trung chủ yếu ở các doanh nghiệp của các thành phố
lớn nhƣ: Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Dƣơng ... Đình công lao động diễn ra
không chỉ ảnh hƣởng đến đời sống của bản thân ngƣời lao động mà còn thiệt hại đến
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, lòng tin của các nhà đầu tƣ. Do vậy, tác động
xấu đến thu hút đầu tƣ nƣớc ngoài đang khởi sắc trong tiến trình hội nhập của Việt
Nam. Mặt khác, đình công lao động gia tăng ảnh hƣởng lớn đến vấn đề an ninh xã hội
của đất nƣớc.
Do vậy, nghiên cứu vấn đề đình công lao động trong các doanh nghiệp để tìm
hiểu nguyên nhân, đánh giá hậu quả và đề xuất giải pháp nhằm hạn chế đình công lao
động, giữ vững ổn định đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc là vấn đề cấp
bách và cần thiết.
2. Cơ sở lý thuyết và phƣơng pháp nghiên cứu
2.1. Một số vấn đề liên quan
- Tiền lƣơng là biểu hiện bằng tiền của bộ phận sản xuất xã hội mà ngƣời lao
động đƣợc sử dụng để bù đắp hao phí lao động của mình trong quá trình sản xuất
nhằm tái sản xuất sức lao động, đó là số tiền cố định mà ngƣời lao động nhận đƣợc
thƣờng xuyên theo một đơn vị thời gian. Mặt khác tiền lƣơng là bộ phận cấu thành nên
giá trị sản phẩm do lao động tạo ra.
- Tiền thƣởng là một loại kích thích vật chất có tác dụng rất tích cực đối với
ngƣời lao động trong việc phấn đấu thực hiện công việc tốt hơn, thƣờng có rất nhiều
loại: thƣởng tiết kiệm, thƣởng sáng kiến, thƣởng theo kết quả hoạt động kinh doanh
chung của doanh nghiệp, thƣởng bảo đảm ngày công...
