Ụ Ụ M C L C

ị c trên th  gi i

ệ ị ........................... ........................... 1 5 ấ ở ộ ố ướ  m t s  n 1. Đ nh giá đ t  ố ớ ệ 2. Kinh nghi m đ i v i Vi ế ớ t Nam trong công tác đ nh

giá đ tấ

Ụ Ụ Ạ Ề Ị Ị ........................... 8

PH  L C QUY Đ NH V  CÔNG TÁC Đ NH GIÁ T I  ÚC

Ả Ệ ........................... 13 TÀI LI U THAM KH O

1

Ị Ế Ớ Đ NH GIÁ Đ T Ấ Ở Ộ Ố ƯỚ  M T S  N C TRÊN TH  GI I

Ố Ớ Ệ Ệ KINH NGHI M Đ I V I VI T NAM

ị ế ớ 1. Đ nh giá đ t ấ ở ộ ố ướ  m t s  n c trên th  gi i

ủ ị +  M c đích c a đ nh giá đ t ị ụ ướ ụ ị ả ớ ấ :  V i m c đích qu n lý khác nhau thì các ả c có m c dích đ nh giá đ t khác nhau. D i đây là b ng xác đ nh m c đích

ộ ố ướ ụ ụ ướ n ấ ủ ị đ nh giá đ t c a m t s  n ấ c:

ụ N cướ 1 ấ ị M c đích đ nh giá đ t

ầ ầ Úc

ừ ả

ứ ế ặ ạ ừ ấ  ­ Xu t phát t  nhu c u công ích, nhu c u kinh doanh và nhu  ườ ầ ủ i dân; c u c a ng ấ ấ ộ ế ế ị ể  ­ Đ  xác đ nh thu , m c thu  nhà đ t/b t đ ng s n, th a  ề ế ướ ạ ế c b , hi n t ng, ti n đ n bù …; k , thu  tr ươ ụ  ­ M c đích th ng m i.

ị ể ấ Hungari

ộ ộ Đ  xác đ nh giá nh m tính toán giá đ t cho các công trình  công c ng nh  đ ằ ư ườ ng giao thông, công trình công c ng khác.

ơ ở ể ế ấ  Đ  làm c  s  tính thu  đ t Croatia

ụ ẩ Tajikistan

ể ư ị ế ề ệ ợ

ử ụ ấ ủ ấ ạ ể ệ ả Đ  xác đ nh giá tiêu chu n cho các m c đích khách quan  ấ nh : thu , cho thuê, t o đi u ki n cho s  d ng h p lý đ t  đai, b o v  và phát tri n, tăng năng su t c a đ t.

ả ả Guinea

ủ ả ự ử ụ ộ ạ ộ ả ấ

c ho c đ i di n c a Nhà n

ặ ạ ề ả ả ắ

ự ộ ượ

ị ử ụ ấ ớ ố  ­ S  d ng cho ho t đ ng qu c phòng; hay đ m b o an toàn  công c ng; hay đ m b o s  an toàn c a không khí, đ t,  c.ướ n ệ ủ ủ ướ ướ c   ­ Chính ph  hay Nhà n ộ ệ ạ ệ i  ph i th c hi n công vi c trên đ u b t bu c ph i mua l ị ủ ậ c quy đ nh trong lu t này. Giá tr  c a  theo m t quá trình đ ụ ấ ẽ ắ đ t s  g n v i m c đích s  d ng đ t.

ướ

ậ ấ

c ngoài v  qu n lý và pháp lu t đ t đai”

­ Bộ

1 Ngu n: Báo cáo t ng h p  “ Kinh nghi m n ổ ườ Tài Nguyên và Môi tr

ợ ệ ng, tháng 9/2012”.

2

ể  Đ  tính thu  tàiế s n,ả  đ uầ  t ,ư  mua bán, b oả  hi mể  tài s nả Malaysia

ụ ể Mua bán, thế ch p,ấ  tính thu ,ế  đ nề  bù Th y Đi n

ể ướ giá đ nề  bù khi Nhà n h iồ  đ t;ấ 8. Singapore  ­ Đ  xác đ nh c thu ị ấ ộ ư ươ ả   ng pháp đ nh giá b t đ ng s n

ị ứ ể ợ

ế ấ

ể ể ự ể ả

­ Nghiên c u và đ a ra ph phù h p đ  tính; ­ Đ  tính thu  và  giá cho thuê đ t; - Đ  đánh giá tài s n chính cho các d  án tái phát tri n  th cự  hi nệ  qu nả  lý b tấ  đ ngộ  s n.ả

ụ ấ ủ Nh  v y, ủ ị ư ậ m c đích c a đ nh giá đ t c a các n

ướ ơ ở ể ế ơ ở ể ườ

ượ ế ể ặ

ấ ạ ấ ị ủ ấ ế ấ ướ ạ ộ ồ ả ạ ế ấ c là: (i) Làm c  s  đ  tính ồ   ng khi c thu h i ho c chi m đo t đ t cho các m c đích công; (iii) ti n hành các   ề ấ   i quy t các tranh ch p v  đ t

ế ng đ t; (ii) Làm c  s  đ  ti n hành b i th thu  đ t, thu  chuy n nh ụ ế nhà n ả ho t đ ng c i t o, nâng cao giá tr  c a đ t; (iv) Gi đai.

ướ ế :  H u h t các n +  Hình th c giá

ứ ơ ở ể ầ ị c trên th  gi ả ế ớ ề ướ ẽ ng làm c  s  đ  xác đ nh giá c a đ t đai. B ng d ị  ử ụ i đ u s  d ng giá th ấ   i s  cho chúng ta th y

ườ ộ ố ứ ủ ấ ộ ố ướ ủ tr ụ ề m t s  ví d  v  hình th c giá c a m t s  n c.

ứ N cướ 2 Hình th c giá

ị ườ Giá mua bán trên th  tr ng Amenia

ặ ấ ấ ộ ủ ả t do cho ch  nhà đ t/b t đ ng s n;

ể Úc ặ ằ

ầ ư ấ ấ ố ệ ị ườ ng: giá đ c bi ­ Giá th  tr ả ả ả giá b o đ m; giá b o hi m ủ ị ủ ậ ế ị ­ Giá ch  đ nh trong lu t: giá nguyên th y; giá m t b ng c a v   ; giá đ t hàng năm trí đ t; giá v n đ u t

ị ườ ị ườ ả  ­ Thông qua kh o sát trên th  tr ng (giá th  tr ơ ở ng làm c  s ) Belize

ị ườ Giá mua bán trên th  tr ng Hungari

2 TL đã d n.ẫ

ị ườ ủ ấ ộ ả Giá th  tr ng c a b t đ ng s n Croatia

3

ấ ự ỏ ữ ậ ườ ườ i mua và ng i ầ Ph n Lan Giá đ t hình thành do s  th a thu n gi a ng bán.

ị ườ ủ ấ ộ ả ở ờ Theo giá th  tr ng c a b t đ ng s n ể  th i đi m bán Ireland

ể ượ ị ườ ị Giá có th  đ c xác đ nh theo giá th  tr ng Maldiver

ừ ả ướ ử ụ ấ ạ ấ T  b ng trên, có th  th y ể ấ Úc là n ề c s  d ng r t nhi u lo i giá đ t khác

ụ ừ nhau tùy theo t ng m c đích.

ơ ể ẩ ấ ị + C  quan th m đ nh giá, ki m soát giá đ t:

ơ ể ị N cướ 3 ấ C  quan đ nh giá, ki m soát giá đ t

ị ằ ể

ị ỗ ậ ả

ị ệ ố ể ề ở ấ ủ ụ ủ ơ ệ  ụ  ườ   i

ươ ị

ế ị

ộ ỗ ơ ộ ng đ n đ a ph ừ ậ ử ậ ư ữ ừ ộ Úc

ị ấ ủ ầ ị

ế ệ ở

ữ ế ị

ữ ầ

ữ ể ấ ư

ế ề ử ấ ơ  Thành l p c  quan đ nh giá   c p ti u bang n m trong h th ng qu n lý hành chính chung c a m i bang. Quy đ nh c th  v  chuyên môn, nghi p v  c a c  quan đ nh giá, ng làm công tác đ nh giá. ấ ừ ị ươ ng, trong  trung    B  máy đ nh giá đ t t   ử ấ   ộ ậ ộ m i c  quan có hai b  ph n: b  ph n đ nh giá t ng th a đ t ế   ậ ấ và b  ph n l u tr . B  ph n  đ nh giá t ng th a đ t ti n ử ừ hành   đ nh   giá   trên   t ng   th a   đ t   theo   nhu   c u   c a   khách   ộ  ị ượ hàng, công vi c đ c  ti n hành b i các đ nh giá viên, b ả ừ ậ ậ ư   ph n l u tr  thu th p thông tin, k t qu  t  các đ nh giá viên ư ư   đ a vào trung tâm l u tr . Khi khách hàng có nhu c u mua ầ   ấ đ t có th  đ n các trung tâm l u tr  đ  l y thông tin c n thi ể ế t v  th a đ t.

ấ ượ ộ ơ ả ở ộ ộ ồ   c qu n lý b i m t c  quan thu c H i đ ng Hungari ệ  Vi c bán đ t đ cướ Nhà n

ả ấ ấ

ộ ồ Israel

3 TL đã d n, trang 30 ẫ

ộ ư ị ẩ ủ ị ồ ộ ư ườ ổ ộ ồ ộ ồ    B  T  pháp qu n lý v n đ  đ nh giá đ t thông qua H i đ ng i. Trong th m đ nh giá, H i đ ng th m đ nh giá g m 5 ng   ệ đó Ch  t ch H i đ ng do B  tr ề ị ẩ ị ộ ưở ng B  T  pháp b  nhi m.

4

ả ng thi

ế ồ i quy t b i th ậ ệ ạ ồ ủ ạ ị Lào

ườ ộ ủ ị ệ ạ ị t h i gây ra theo  Trong quá trình gi   ệ   quy đ nh c a pháp lu t thì có m t  y ban bao g m: đ i di n ể các bên liên quan đ  xác đ nh giá tr  thi t h i.

ấ ườ ượ i đã đ

ấ ủ ấ ậ ng  ng theo các th  t c thành l p c a Chính ph Estonia ủ ụ ườ ị ể c C ng hoà Estonia. Ng

ộ ị ươ ộ ứ ệ ị ạ     Cán b  đ nh giá đ t là ng c c p gi y phép ho t ứ ộ ủ  đ ng t ướ ộ   i đ nh giá cũng có th  là m t n ấ công ch c có chuyên môn trong vi c đ nh giá đ t

ị ộ ơ ấ ị ố ng công b , chính ph ủ Tajikistan ừ ự ệ ươ  Đ nh giá đ t do m t c  quan đ a ph ấ ị ủ ụ phê duy t các th  t c xác đ nh giá đ t cho t ng khu v c.

ơ ị ấ ấ ượ  ti nế  hành t ự ế

ướ ụ

ệ ả Singapore

ư

ả ệ  và cho t ấ ủ ặ

iạ  văn phòng đ tấ  đai. Văn  c  Vi c đ nh giá đ t đ ộ ộ phòng đ t đai tr c thu c c  quan Thu  (B  Tài chính), có   ư ứ ự   c  xây  d ng ch c   năng  nhi m  v   tham  m u  giúp  Nhà   n ệ   ố ớ ự ấ ế ượ c qu n lý đ t đai; th c hi n qu n lý đ i v i vi c chi n l ự ầ ư ấ  nhân; cho thuê bán đ t công cho các d  án đ u t   ướ ấ ợ   ệ ấ đ t công; ngăn ch n vi c mua bán đ t c a Nhà n c b t h p pháp.

ủ ổ ứ ị ướ ượ ổ ứ c t

ọ ch c đ nh giá c a Nhà n ơ ị

ả Thái Lan

ề ị ươ ấ  ch c ch c theo c đ   ấ   ỉ ở ấ   c p   t nh   và  c p ứ  ch c năng qu n lý   ơ   Trung ọ ng g i là c

ỉ c v  đ nh giá đ ươ ướ ị ệ ố H  th ng t ngành  d c,   không  có   c   quan   đ nh  giá   ữ ộ ơ ệ huy n, ch  có m t c  quan duy nh t gi Nhà n quan “Đ nh giá Trung ượ ổ ứ ở c t ng”.

ị ng pháp xác đ nh giá:

ươ ị ệ ụ

ặ ượ ươ ệ ắ ơ ả ng pháp đ nh giá c  b n hi n nay đang đ ng   pháp   thu   nh p,   ph  Vi ậ ươ ư ở ng pháp th ng d  ( i nhu n và ph ế  c áp d ng trên th ng   pháp   giá   thành,   ử ụ   t Nam cũng s  d ng

+ Nguyên t c và ph ươ Có 5 ph ươ ng pháp l ươ ng   pháp   so   sánh,   ph ươ ậ ợ ng pháp này). ớ i:   Ph gi ươ ph các ph

ươ ị N cướ 4 ắ Nguyên t c và ph ng pháp xác đ nh giá

4 TL đã d n, trang 32. ẫ

ị ủ ị ủ Albania ồ ậ ấ ấ ộ ổ   Giá tr  c a đ t bao g m t ng giá tr  c a công trình xây ấ ự d ng và các b  ph n c u thành trên đ t

5

ườ ợ ủ ấ   c: Giá bán c a đ t Amenia ướ ủ ấ ị ị Trong tr ẽ ượ s  đ ấ ng h p bán đ t cho Nhà n c xác đ nh theo giá đ a chính c a đ t;

ệ ự ệ ằ ị Úc ổ ấ ị   Vi c đ nh giá đ t ph i th c hi n b ng cách xác đ nh giá ị ườ trao đ i trên th  tr ả ng.

ị ng Belize ấ   ị ườ ,  Phòng  đ nh  giá   c p ệ ự ệ ệ ả   Thông   qua  kh o   sát   giá  th   tr ậ huy n có trách nhi m th c hi n theo Lu t

ng pháp thu nh p t

ng pháp so sánh bán, ph ươ ươ ế ợ ượ ử ụ ng pháp chi phí và k t h p là đ ậ ư ả    b n   c s  d ng trong Estonia

ươ   Ph hóa, ph đánh giá.

ợ ớ ị ạ ừ c xác đ nh phù h p v i giá mua bán t ị   i t ng đ a Hungari Giá đ ươ ph ượ ng.

ự ỏ ấ ấ ầ Ph n Lan ườ ậ   ị   Quy đ nh v  vi c mua bán đ t, giá đ t do s  th a thu n ườ ữ gi a ng ề ệ i mua và ng i bán.

ả ể ượ ượ ấ ộ ng c a b t đ ng s n đ ặ c ho c có th  có đ ủ   c hi u là giá c a ị ườ   ng c trên th  tr Croatia

ị ườ ị  Giá tr  th  tr ấ ộ ả b t đ ng s n thu đ ể ờ ạ i th i đi m mua l t ủ ượ ạ i.

ấ ị ượ ế ươ c ti n hành theo ph ấ   ị ng pháp đ nh giá b t Malaysia Đ t đô th  đ ả ộ đ ng s n

ữ ả

ố ớ ế ậ ụ ể Th y Đi n ế ả ả ị

ế ố ế ị ữ ự ị ả ị ặ   ấ ộ  Ph i đ nh giá đ i v i nh ng b t đ ng s n đóng thu  ho c ấ   ủ ị ả kh  năng đóng thu  theo quy đ nh c a pháp lu t. Nh ng b t ộ đ ng s n không có kh  ăng đóng thu  thi không c n đ nh   giá. Đ nh giá d a trên nh ng y u t ế ữ ầ ị  quy t đ nh giá tr .

ố ớ ệ ị ệ 2. Kinh nghi m đ i v i Vi ấ t Nam trong công tác đ nh giá đ t

ừ ủ ướ ệ ấ ở ệ T  kinh nghi m c a các n ị c trong vi c đ nh giá đ t nêu trên, có th ể

th yấ :

ướ ươ ụ

ướ

ươ ươ ả ớ ứ Th  nh t ư ấ đ t nh  các n ắ ớ ượ i đ gi ệ ấ , hi n nay n c, tuy nhiên ph ề c g n li n v i các ph c ta cũng đang áp d ng 5 ph ấ ủ ị ng pháp đ nh giá đ t c a m t s  n ấ ộ ị ng pháp đ nh giá b t đ ng s n nh ng ng pháp xác đ nh giá   ế  ộ ố ướ ệ   ư t ị c trên th ở  Vi

6

ị ệ ủ ấ ượ

ấ ươ

ộ ề ẫ ủ 188/2004/NĐ­CP  v  ph ư ướ  h

ị ề ạ ấ ở ừ ươ ỉ  t ng đ a ph ươ ự ế ở ng. Tuy nhiên, trên th c t

ệ ệ ị ườ ổ ấ ễ

ượ

ể ể c không th  ki m soát đ ự ự ớ ị ủ ế ệ ng th

ậ ề ấ ệ

ự ệ

ướ ề

ệ ứ ườ ị Nam, công tác đ nh giá đ t đ   c Chính ph  quy đ nh thông qua vi c ban hành ị ị ị Ngh  đ nh     ng pháp xác đ nh giá đ t và khung giá các ạ ấ ơ ở lo i đ t và Thông t   ng d n c a các B , ngành có liên quan. Trên c  s  các ả Ủ ố ự văn b n này,  y ban nhân dân các t nh, thành ph  tr c thu c trung  ng đã có   ị ệ   quy đ nh v  giá các lo i đ t  t  Vi   Nam hi n nay thì vi c mua bán, trao đ i đ t đai di n ra trên th  tr   ng mà Nhà ậ ướ   c, ch  y u là mua bán trao tay. Chính vì v y, công n ị ườ ườ ẻ   ng có tác đ nh giá còn th c s  m i m  vì vi c thu th p thông tin th  tr ộ ị ườ   ả ị ườ ư ng ng thông tin v  đ t đai ch a ph i là th  tr đ  chính xác không cao vì th  tr ề  ơ ở ữ ệ ủ ướ Úc trong vi c xây d ng c  s  d  li u v ệ ừ ậ ở ự c  m . Do v y, t  kinh nghi m c a n ơ ở ữ  ệ ố ệ ể ầ ư ọ ậ ấ giá đ t, Vi , xây d ng, hoàn thi n h  th ng c  s  d t Nam h c t p đ  đ u t ấ ể ổ  ấ ủ ầ ứ ề li u v  giá đ t đ  đáp  ng nhu c u thông tin v  giá đ t c a Nhà n c, các t i dân. ch c và ng

ệ ề ụ ấ ề

ố ệ nhi u n c khác khu v c châu

ữ ệ ề ự

ủ ả ị ự ổ ứ ế ề ứ Th  hai, v  giá đ t đ n bù, Vi ư Thái Lan, Hàn Qu c và  c nh   . C  th ,  : t

ế

i dân; đ nh giá đ n bù ộ ự ị ườ ừ ướ ề c đ n bù v i giá cao so v i giá th  tr

, nhà n

thu h iồ  đ t c a dân  vì các m c đích khác nhau ơ ớ ứ ộ   ủ t Nam nên áp d ng theo kinh nghi m c a m t ệ ự ề ướ ố ướ s  n    Á trong vi c tính ớ ượ ế   ụ ể v i nh ng d  án do Chính ph  qu n lý, vi c đ n bù đ ề c ti n giá đ n bù ề ụ  ườ  ch c nghe ý ki n ng . Giá đ n bù ph hành theo trình t ự ự ừ ố ế ượ ộ   c qu c gia thu c vào t ng khu v c, t ng d  án. N u m t d  án mang tính chi n l ở ớ ướ ớ  khi   các n ng. Nhìn chung, thì nhà n c này,   ầ   ặ ướ ụ ấ ủ ế c ho c cá nhân đ u ti n hành  ị ườ ư ề ề t  đ u đ n bù v i m c cao h n giá th  tr ng.

ị ể

ị ế ở ộ ố ướ  m t s  n c nh ệ ế i quy t khi u ki n v

ộ ệ ề ơ ệ ự

ế

ế ề ự ề ấ ả ầ ố ấ  Mu n v y, ng h p khi u ki n v  giá đ t.

ệ ệ ề ấ ặ

ẽ ự ề ấ ự ư  ề  ộ   c c  th . Đây cũng là m t   i quy t nhanh các ượ   ể c ướ ph i ả ki m soát đ c ủ ụ    th  t c hành chính trong ứ ạ ,  các chính sách

ị ợ ớ ấ Th  baứ ẩ , V  c  quan th m đ nh giá, ki m soát giá đ t,  ả ự ệ Úc, vi c th c hi n các giao d ch dân s  v  đ t đai và gi ướ ụ ể ấ ượ giá đ t đ c th c hi n m t cách bài b n qua các b ả ọ ậ ể ả ữ trong nh ng kinh nghi m mà chúng ta c n ph i h c t p đ  gi ườ ậ Nhà n ợ tr ữ ệ ả ạ ộ ch t ch  qua vi c c i cách nh ng ho t đ ng v  đ t đai  ệ ệ vi c th c hi n các giao d ch dân s  v  đ t đai   tránh ph c t p ự ế ủ . c  c a Nhà n ướ ph i ả phù h p v i tình hình th c t

7

ạ ụ ủ ạ , v  các lo i giá đ t và m c đích s  d ng c a các lo i giá đ t

ấ ố ướ ề ạ ấ ấ c cho th y, đa s  các n ấ , từ  ử ụ ế   ầ c có nhi u lo i giá đ t, h u h t

ứ ư ề Th  t ệ ướ kinh nghi m các n ạ ơ ả có 2 lo i c  b n sau:

ướ ụ ộ

ấ ể ­ Giá đ t đ  Nhà n ạ ướ ứ ả c b  sang tên: không ph i là giá th  tr

ộ ị ế ử ụ ng mà do Nhà n ớ ề ơ ấ ừ ấ   c làm căn c  tính nghĩa v  n p thu  s  d ng đ t ướ ấ   ị ườ c  n ị   3­5 năm) th p h n r t nhi u so v i giá th

ướ ự ấ ả hàng năm, tr ị ờ ổ đ nh  n đ nh trong m t th i gian (t ơ ườ ng, do các c  quan nhà n tr c xây d ng thành b ng giá.

ướ ườ ị ấ ể ­ Giá đ t đ  Nhà n

ả c thu thu  đ i v i ng ể

ế ấ ị ấ ế ố ớ ệ ự i th c hi n giao d ch đ t đai, ế ấ ừ ế ặ ng, cho thuê, th a k , t ng cho, th  ch p… ế   ng quy t

ị ườ ấ ề ị ượ ấ ộ b t đ ng s n (mua bán, chuy n nh ừ ả i quy t tranh ch p phát sinh t gi  các giao d ch): giá này do th  tr ủ ế ủ ổ ứ ị  ch c, cá nhân hành ngh  đ nh giá đ t. đ nh, có vai trò ch  y u c a t

ự ư ể

ệ ệ ể ẫ ả ấ ộ ố ướ ­ Ngoài ra, m t s  n ệ ừ ướ  n

ệ ạ ố

ướ ừ ấ

ứ ắ ậ ủ ộ ộ ư ơ ở ấ ậ ườ ử ụ ỏ ồ ư ả ả ể   c ch a th c hi n xong quá trình phát tri n chuy n ị   d ch t c nông nghi p sang công nghi p v n đang ph i chuy n đ t nông ấ ệ nghi p sang đ t phi nông nghi p (Hàn Qu c, Đài Loan…) thì còn có m t lo i giá   ấ ắ   ướ ấ c nh  bán b t đ t khi Nhà n c l y đ t (thông qua hình th c theo t ng n ị  ộ bu c, tr ng mua…) thì giá đ t theo nguyên t c th a thu n trên c  s  giá th ườ tr ấ ắ ồ ng đ m b o nguyên t c đ ng thu n c a c ng đ ng ng i s  d ng đ t.

ụ ầ ạ Do v y, t Nam, c n làm  rõ đ

ệ  Vi ấ ả ử ụ   c các lo i giá và m c đích s  d ng ấ ả   t c  là

ị ườ ậ ỏ ị ượ ụ ể ả ủ ừ c a t ng lo i giá đ t, làm rõ Khung giá, B ng giá, giá c  th  có ph i là t ướ ấ c  n đ nh? Hay giá th a thu n?  giá th  tr ậ ở ạ ng không? Hay giá do Nhà n

Th  năm, v  th  tr

ư ể ườ ệ ử ụ ề ng quy n s  d ng đ t,   ế ị ườ  th  tr ng nh  quy lu t giá tr , quy lu t c nh tranh…Tuy nhiên, hi n nay, Vi

ậ ạ ể ượ ể c công nh n là n

ấ ng và theo các quy lu t kinh t ệ ề c có n n kinh t ỹ ủ

ớ ừ ơ

ự ế ng). T  đó, th c t ị ự ơ

ề ử ụ ấ

ủ ế ạ ự ị ấ ở ụ ệ ắ ầ ợ ấ giá đ t hình thành và phát ề ị ườ ứ   ế ị  ề ướ  th c có n n kinh t tri n trong các n ậ ị t Nam   tr ế ị  ậ ướ ạ  th đang trong giai đo n phát tri n đ  đ ỹ ể ệ ầ ườ   t Nam đang đàm phán v i EU và M  đ  EU và M  công ng đ y đ  (Vi tr ệ ệ ế ị ườ ề ậ t Nam có n i có t Nam có n n kinh t nh n Vi    th  tr  Vi ị  ư ấ ề ử ụ ị ườ i khu v c đô th ) và có n i ch a có th ng quy n s  d ng đ t (ch  y u t th  tr ề ườ ng quy n s  d ng đ t (khu v c nông thôn, mi n núi, vùng sâu, vùng xa…), tr   ớ   ả ệ ậ t Nam c n ph i phù h p v i do v y vi c áp d ng nguyên t c đ nh giá đ t Vi

8

ư ề ử ụ ả

ầ ấ

ị ớ ơ ườ ư ng khi Nhà n ươ   ng pháp xác ế ị  ề ướ  th c có n n kinh t ấ   ề ử ụ ng quy n s  d ng đ t ư   ồ ấ ạ ơ i n i ch a c thu h i đ t t

ấ ng quy n s  d ng đ t; c n ph i xem xét ph ươ ng pháp xác đ nh giá đ t mà các n ị ườ ể ợ ng đang áp d ng đ  phù h p v i n i ch a có th  tr ấ ồ ướ ấ ị ườ ơ n i ch a có th  tr ị ấ đ nh giá đ t là các ph ườ tr ệ ặ (đ c bi ị ườ có th  tr ụ ị t là xác đ nh giá đ t b i th ề ử ụ ng quy n s  d ng đ t).

9

5

Ạ Ề Ị Ị Ụ Ụ PH  L C QUY Đ NH V  CÔNG TÁC Đ NH GIÁ T I ÚC

ị ủ

ị ơ ơ ả ổ ứ ơ ơ ấ ổ ứ ủ ạ

ị ấ ủ ỗ

ự ầ C  c u, t T i Úc, t ủ ừ ị ề

ự ả ườ ộ ị

ấ ộ ậ

ổ ả ứ ể ố ị ấ

ượ ổ ạ ộ ề ướ ệ ẩ ị c v  giá đ t, giám sát, th m đ nh, quy t đ nh và công b

ấ ổ ấ ị

ữ ệ ả ị ự ủ ế ấ

ch c c a các c  quan đ nh giá c a các Bang ấ   ấ  ch c c  quan qu n lý đ t đai nói chung và c  quan đ nh giá đ t   nói riêng c a t ng bang có s  khác nhau. Văn phòng Đ nh giá đ t c a m i bang ủ ơ  ố ề ứ ề đ u do T ng đ nh giá đ ng đ u. Đa s  đ u có s  qu n lý v  chuyên môn c a c ộ   ổ quan qu n lý đ t đai. T ng đ nh giá là m t ng i có chuyên môn cao, là m t ố   ậ ở ị ệ ủ c b  nhi m theo quy đ nh c a pháp lu t b i Th ng đ c quan ch c đ c l p đ ườ ị ổ ị i ch u trách bang đ  giám sát ho t đ ng đ nh giá đ t. T ng đ nh giá là ng   ố  ế ị ấ ả nhi m qu n lý nhà n ự   ứ  ch c th c giá đ t vào ngày 01 tháng 7 hàng năm do Văn phòng đ nh giá đ t t ấ ộ   ị ườ ộ ậ ệ ng b t đ ng hi n; k t qu  đ nh giá đ t là đ c l p d a trên d  li u c a th  tr s n. ả

ấ ộ ậ

ổ ứ ị ạ ệ ố ấ ủ ị

ấ ộ ậ ấ ệ T  ch c đ nh giá đ t đ c l p ướ ị Bên c nh h  th ng đ nh giá đ t c a Nhà n ặ  ch c đ nh giá đ t đ c l p r t phát tri n, đ c bi

ạ ổ ứ ị c là các Văn phòng đ nh giá t là Công ty Herron Todd  ch c đ nh giá

ể ị i Úc v i h n 700 đ nh giá viên). Các t ạ ộ ớ ơ ị ụ

ấ ổ ứ ị đ t, t White (có 64 văn phòng t ấ ộ ậ đ t đ c l p tham gia các ho t đ ng d ch v :  ấ ầ ư ấ ị ị ủ ­ Đ u th u t

ị ấ ủ

ấ ấ ở ộ ố ả ủ ụ ệ ự ượ ấ ả ấ ộ t c  b t đ ng s n c a bang. ế ấ ấ ộ ả ấ ị

ự ị ả b o hi m và các giao d ch dân s  khác.

ụ ị ữ ị

ườ ổ i t ế ấ ố ớ ấ

ị ướ ứ  ch c, cá ấ nhân v i Văn phòng đ nh giá đ t, Tòa án đ i v i giá đ t tính thu , giá đ t tính ồ b i th

ả b t đ ng s n.

ấ ồ ấ c thu h i đ t. ề ầ ư ấ ộ ươ ấ ng pháp và quy trình đ nh giá đ t

ng khi Nhà n ụ ư ấ ị ề ị ị ệ ố ừ ấ ớ ậ ạ ể ổ  v n đ nh giá đ t hàng lo t đ  T ng đ nh giá c a bang công   ỗ   ệ ố b  vào ngày 01 tháng 7 hàng năm (  bang NSW); vi c đ nh giá đ t này c a m i ổ ứ ự ể ự   ỉ ự  ch c ch  th c hi n đ t c trong m t s  khu v c do không đ  năng l c đ  th c ị ệ hi n đ nh giá cho t ụ ị ị ­ D ch v  đ nh giá đ t cho m c đích th  ch p đ t/b t đ ng s n; đ nh giá ể ­ D ch v  đ nh giá trong các tranh ch p pháp lý gi a ng ớ ườ  v n v  đ u t ­ D ch v  t ắ V  nguyên t c, ph ấ ủ Đ nh giá đ t c a Úc có t

5 TL đã d nẫ

ậ ị ấ ệ    r t s m và h  th ng pháp lu t đã hoàn thi n, ụ   trong đó: bang Nam Úc đang áp d ng Lu t đ nh giá đ t năm 1971, bang NSW áp

10

ậ ạ ấ ụ

ố ệ ậ ị ộ ị

ấ ề ơ ả ấ ế ấ

ồ ấ ướ ế ử ụ c s  d ng đ t tính thu  s  d ng đ t, thu  thu nh p t c thu h i đ t. ng khi Nhà n

ệ ị ủ ậ ả ị

ế ng, t

ấ ố

ả ớ ụ   d ng Lu t đ nh giá đ t năm 1916. Dù 2 bang này áp d ng 2 đ o lu t khác nhau ị ư nh ng n i dung, quy trình đ nh giá đ t v  c  b n là gi ng nhau. Vi c đ nh giá   ậ ừ  ượ ử ụ ấ ủ ủ ế đ t c a Úc ch  y u đ ườ ả ấ ộ ồ bán b t đ ng s n và b i th ấ ắ ị  Nguyên t c đ nh giá đ t ả   Vi c đ nh giá ph i ti n hành theo đúng quy đ nh c a pháp lu t và đ m b o ả ị ị ố ả ị   i th i đi m, b i c nh giao d ch xác đ nh và k t qu  đ nh ả ả ị ế ồ ờ   t. Đ ng th i, k t qu  đ nh giá đ t ph i có ộ ứ ị ườ ứ ông khai và ki m tra, đ i ch ng v i ch ng c  th  tr ng m t cách c

ả ế nguyên t cắ  th  tr ạ ị ườ ờ ể ị ườ ớ giá càng sát v i giá th  tr ng càng t ứ ố ể kh  năng   minh b ch. ạ

ươ

ụ ị

ươ h ng pháp so sánh tr c ti p; ph

ấ ị ng pháp đ nh giá đ t   Các ph ủ ế T i Úc áp d ng ch  y u 3 ph ự ươ ạ i, đó là: p ươ ậ ươ ặ ư ở ệ ấ ươ ng pháp đ nh giá đ t ph  bi n trên th ố ế ng pháp v n hóa (t  Vi ổ ế ươ ng đ t Nam) và ph ng pháp th ng d ế  ươ   ng ươ   ng

ớ gi ớ v i ph pháp chi

ượ ự ệ ấ ạ ị c th c hi n theo 2 quy trình: đ nh giá đ t hàng lo t và

ẻ .

ng pháp thu nh p và ph ế ừ t tr . ị ệ Vi c đ nh giá đ ấ ị đ nh giá đ t riêng l ị ấ

ạ ệ ị

ị ệ ủ ế ạ Quy trình đ nh giá đ t hàng lo t  ự ấ Vi c đ nh giá đ t hàng lo t th c hi n v i t ụ ụ ụ ớ ấ ả ế ử ụ

ạ ượ ả ấ

ể ấ ộ ự ử ố

ấ ị

ự c:

ạ ấ   t c  các lo i đ t trên đ a bàn ả ấ ấ ộ ế  Bang, ch  y u đ  ph c v  m c đích tính thu  s  d ng đ t/b t đ ng s n, thu ế ừ   ệ ự ị ậ ừ c th c hi n đ n t ng  bán b t đ ng s n. Đ nh giá đ t hàng lo t đ thu nh p t ượ ấ c xây d ng và công b  công khai vào đêm ngày 30 tháng 6 hàng   th a đ t, đ ạ   ệ ự ừ  ngày 01 tháng 7 hàng năm. Quy trình đ nh giá đ t hàng lo t năm, có hi u l c t ướ th c hi n qua các b ả ậ ệ c 1ướ . Kh o sát, thu th p thông tin

ượ ư ng đ

ộ ị ạ ố ị ườ ng ữ c l u tr ổ ứ ơ ở ữ ệ  trong c  s  d  li u theo ầ m t đ nh d ng th ng nh t đ  cung c p cho các t ch c, cá nhân theo yêu c u.

ị ườ ấ ị ụ ấ ị

B a) Kh o sát các thông tin chung b) Thu th p và phân tích thông tin giá th  tr ị Các thông tin giao d ch th  tr ấ ể ươ ậ ượ ị ườ ấ ng, các thông tin

c) Áp d ng các ph Sau khi thu th p đ ượ ử ư ạ ạ ng pháp đ nh giá đ t trong đ nh giá hàng lo t ề c các thông tin v  giá đ t trên th  tr c phân lo i, phân tích, x  lý nh  sau: này đ

11

ươ ử ấ ố ­ Đ i v i các thông tin giao d ch th a đ t tr ng thì áp d ng ph

ộ ả ị ủ ế ử ụ

ụ ệ ị ị

ủ ả ườ ử ụ ấ ộ ả ả ươ ng t ự ể ướ  đ i pháp này s  d ng giá ph i thanh toán trong các giao d ch th c t ng c a các b t đ ng s n t

ộ ụ ươ ệ ử ụ

ả ng đ ề ị ủ ị ươ ệ ng trên th  tr ị ườ ng pháp ạ   i pháp ch  y u s  d ng trong vi c đ nh giá hàng lo t. ị  ự ế  trên th ậ   ấ ỹ c tính giá tr  c a v  trí đ t. K  thu t ị ườ   ng đã   ng liên quan

ố ớ ự ế so sánh tr c ti p là m t gi Gi tr này ph  thu c vào vi c s  d ng các mua bán t ấ ể ầ ờ ễ di n ra trong th i gian g n nh t đ  ph n ánh các đi u ki n th  tr ế đ n ngày đ nh giá.

ườ ắ  ­ Đ i v i th a đ t có tài s n g n li n v i đ t, khi phân tích tr

ấ ả

ắ ề

ả ề

ả ươ ti n kh u hao đ i v i tài s n đó ho c áp d ng ph

ậ ệ ạ ươ ậ ­ Đ i v i th a đ t cho thu nh p hi n t ng lai thì

ị ợ   ớ ấ ề ả ử ố ớ ng h p ị  ế ừ ể ướ ươ ụ ộ ấ ộ c tính giá tr t tr  (đ   ng pháp chi mua bán m t b t đ ng s n thì áp d ng ph ấ ươ ụ ể ớ ấ ả ướ ng pháp này, c tính giá đ t. Đ  áp d ng ph   tài s n g n li n v i đ t), sau đó  ự   ớ ấ ử ụ ắ ả ả ườ ị  tài s n g n li n v i đ t, s  d ng chi phí xây d ng i đ nh giá ph i mô t ng ụ ặ ố ớ ấ ừ ề ớ m i và tính tr   ng pháp so sánh theo c p. ặ ố ớ ươ

ử ấ ố ạ ị ự ị c 2.

ượ ị

ượ ấ

i, cho thu nh p trong t ấ ể ng pháp v n hóa đ  xác đ nh giá đ t. ấ  Phân lo i các khu v c đ nh giá đ t ự ị ạ ặ ph m vi bang, khu v c đ nh giá đ ng (LGA). Trong ph m vi LGA, các phân vùng đ ể ệ ự ề ề ạ ầ ề   ơ c phân theo các đ n v  chính quy n ồ   c c u trúc bao g m ế ấ    nhiên, k t c u h  t ng và

ử ấ ẩ

ụ áp d ng ph ướ B Ở ạ ươ ấ ộ ấ ươ ướ ử ơ ở ứ ộ ạ ủ ệ ọ c ch n trên c  s  m c đ  đ i di n c a nó cho khu ị đ a ph các b t đ ng s n có cùng đ c đi m v  đi u ki n t giá đ t t B Th a đ t chu n đ

ướ c 4.

ượ ứ ấ B Sau khi th a đ t chu n đ

ử ấ ể

ấ ệ ố ầ ử ấ ị

ệ ố ụ ể ủ ơ ở ể ị ể ớ ế ừ ị

ạ ẩ ề th a đ t chu n, t

ả ự .  ng t ị  Đ nh giá th a đ t chu n c 3. ẩ ượ ấ ặ ợ ự ị ị ầ v c đ nh giá ho c h p ph n đ nh giá.  ử ấ ế ừ ị  Đ nh giá đ n t ng th a đ t ử ị ẩ ự ặ ợ ị ử ấ ừ ử ấ ệ ử ị

ượ ị ườ ệ ả ấ ị  c đ nh giá, căn c  vào thông tin giá đ t th ườ   ng đ  xây d ng h  s  phân vùng, h  s  c  th  c a các th a đ t trong khu tr ự ị v c đ nh giá ho c h p ph n đ nh giá, làm c  s  đ  đ nh giá đ n t ng th a đ t áp   ụ ạ   ụ d ng vào quá trình đ nh giá hàng lo t quy mô l n. Đ  áp d ng đ nh giá hàng lo t ầ ự ể  ạ ế ừ i Úc đã xây d ng ph n m m CAMA đ đ n t ng th a đ t t ỗ ợ ị ị ườ ấ ỗ ợ ng, h  tr  đ nh giá.  h  tr  cho vi c phân tích thông tin giá đ t th  tr ằ   ể ị ượ ẩ ề c th m đ nh, ki m tra b ng c đ nh giá đ u đ ấ   ể ả ậ ng đã thu th p, giá hi n hành đ  b o đ m ch t

ủ ế ả ị ấ Các th a đ t sau khi đ ề các thông tin v  giá đ t th  tr ượ ng c a k t qu  đ nh giá. l

12

ị ệ ị Quy trình đ nh giá riêng l Vi c đ nh giá đ t c  th  đ i v i t ng th a đ t trong tr

ườ ườ ợ ấ ấ ộ ả

ướ ự ồ ấ ệ ng khi Nhà n ị

ụ ự ấ

ấ ạ ấ ị ươ

ừ ng t

ẻ ồ   ử ấ ấ ụ ể ố ớ ừ ng h p tính b i ề ử ụ ế ấ   c thu h i đ t, th  ch p quy n s  d ng đ t/b t đ ng s n và th ạ   ệ ẻ ượ ị c th c hi n theo lo i  đ các giao d ch dân s  khác. Vi c đ nh giá đ t riêng l ị ườ ấ ừ ứ ị đ t, t ng m c đích đ nh giá. Căn c  vào lo i đ t, thông tin giá đ t th  tr   ng, giá ấ ấ ể ụ ấ ng pháp đ nh giá đ t đ  xác đ nh giá đ t. thuê đ t, sau đó áp d ng các ph ấ ổ ứ ị Các t ấ ộ

ấ ể

ơ ộ ủ ố ớ ồ ơ ử ấ ị ự ị

ấ ẽ ể ề ị ạ ế ố ạ ầ

ớ ấ ị ấ ộ ế ấ ệ ệ ị ị ấ ộ ậ ử ụ ồ ị ườ    ngu n các  ch c đ nh giá đ t đ c l p s  d ng giá đ t th  tr ừ ả ị    Văn trang web chuyên cung c p thông tin giao d ch b t đ ng s n, thông tin t ử ấ ầ   phòng đăng ký đ t đai đ  xác đ nh s  b  giá c a th a đ t c n đ nh giá. Sau đó, ấ ệ ị đ nh giá viên s  ki m tra th c đ a đ i v i h  s  th a đ t, hi n tr ng đ t và các   ả    khác  nh tài s n g n li n v i đ t, các công trình k t c u h  t ng và các y u t ể ự ưở h ả ng đ n giá tr  b t đ ng s n đ  th c hi n vi c đ nh giá.

ả ệ ề ấ ủ ế ế ấ ộ ấ i quy t khi u ki n v  giá đ t ề

ả ệ ệ ế ệ ự ủ ở ữ ướ c: ế ệ Vi c khi u ki n và gi

ế ố ớ ế Gi ả   ề Vi c khi u ki n v  giá đ t là quy n c a các ch  s  h u b t đ ng s n. i quy t khi u ki n th c hi n qua các b ả ị ệ ệ c 1. Khi u ki n đ i v i k t qu  đ nh giá

ắ ế ả ệ ế ướ ế ị ị ủ ướ ộ ổ B N u m t t ế ộ  ch c, cá nhân cho r ng m t giá tr  đ nh giá c a Nhà n

ằ ế

ị ệ ượ

ậ ứ ừ ầ ệ ế ầ c thông báo v  thu  l n đ u tiên t ộ ơ ệ ự c th c hi n trong vòng 60 ngày, k ề  các c

ế

ả ị

ế ỉ ạ ề ờ

ử ế

ổ ứ ư ấ ạ   ế i quy t khi u n i ế   i quy t do ả ả   i ấ ể ồ  ch c t

ể ướ ế ả ủ ổ ứ c a t ổ T ng đ nh giá ký g i cho t ị ổ quy t c a T ng đ nh giá, t ti n hành đ nh giá đ c l p nh  miêu t trong B c 3.

ướ ế ồ ị ộ ậ B c 3. Đ nh giá đ t đ c l p N u không đ ng ý v i k t qu  gi

ể ừ i quy t, trong vòng 21 k  t ể ả ả ị ả

ộ ơ ị ậ   ế  ngày nh n ổ ứ    ch c, cá nhân có th  thuê chuyên   i k t qu  đ nh giá. Khi n p đ n xem xét đ nh

c văn b n gi ị ổ ứ ế ủ ể ầ ạ ế ả ộ ị ằ ứ c là   ầ ử ả   ổ ứ không chính xác thì t  ch c, cá nhân c n g i m t đ n khi u ki n (b ng văn b n) ớ ể  ệ ế t i Văn phòng đ nh giá. Vi c khi u ki n đ ơ  ượ ổ ừ  ch c, cá nhân nh n đ t  ngày t ẩ ề quan có th m quy n. ướ ệ ả c 2. Gi B i quy t khi u ki n ế ị ổ T ng đ nh giá ch  đ o Văn phòng đ nh giá xem xét, gi ả ả ế ấ  ch c, cá nhân v  giá đ t trong th i gian 45 ngày. K t qu  gi ổ ứ ớ ế ị  ch c, cá nhân. N u không đ ng ý v i k t qu  gi ổ ứ ế ủ  v n giá đ t đ  ch c, cá nhân có th  thuê t ư ấ ộ ậ ớ ế ổ ả ượ i quy t c a T ng đ nh giá, t đ ả ị ộ ậ gia đ nh giá đ c l p đ  xem xét l ộ  ch c, cá nhân c n n p m t kho n phí theo quy đ nh. giá, t

13

ế ế

ộ ậ ớ ậ ớ ế ế ơ ộ ơ N u k t qu  c a chuyên gia đ nh giá đ c l p l n h n 10% so v i k t qu ấ c ch p thu n và phí n p đ n khi u n i s ả  ạ ẽ

ườ ọ ạ c 4. L a ch n khi u ki n khác

ị ả ủ ẽ ượ ị ị ị đ nh giá thì giá tr  đ nh giá đó s  đ ạ ượ i cho ng đ ệ ự ớ ế ả ủ ạ ị ị

ề ấ ể ở ị i giá tr  đ nh giá c a chuyên ệ  ch c, cá nhân đó có th  kh i ki n lên Tòa án v  đ t đai và đ nh

ố i cao.

ế i khi u n i.  c hoàn l ướ ế B ẫ ế N u v n không hài lòng v i k t qu  xem xét l ổ ứ ộ ậ gia đ c l p, t ủ ị giá theo quy đ nh c a Tòa án t ơ ở ữ ệ ề ự

ạ ơ ở ữ ệ ữ ệ ấ ấ ồ

ệ ố ữ ệ ấ ng đ

ề ị ườ ả ơ

ả ứ ự ậ

ị ấ ầ ư c đ u t ấ ượ ườ ấ    Xây d ng c  s  d  li u v  giá đ t     ướ   T i Úc, c  s  d  li u v  giá đ t bao g m d  li u giá đ t do Nhà n c ậ ượ ậ   c c p nh t hàng ngày lên h  th ng thông quy đ nh, d  li u giá đ t th  tr ủ ừ ụ ấ ị   tin đ t đai (LIS) do c  quan qu n lý và d ch v  đ t đai c a t ng bang qu n lý đã ườ ệ ậ ượ đ c c p nh t; đáp  ng yêu ng xuyên đ   ổ ứ ướ ầ i dân.  ch c và ng c u cung c p thông tin cho Nhà n xây d ng hoàn thi n, th c, t

14

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

ộ ệ ủ ướ ử ổ ổ t Nam năm 1992, s a đ i, b ộ c C ng hòa xã h i ch  nghĩa Vi

ế

ổ ổ ậ ấ ấ ậ ủ ậ ử ố ề Lu t s a đ i, b  sung Đi u 121 c a Lu t Đ t đai s

ử ổ

ấ ủ ươ ế ố ầ   ng l n

ị ị ị ố ề ươ ng pháp xác đ nh giá

ộ ả ế ứ ướ ệ ng – K t qu  nghiên c u: “Kinh nghi m n c ngoài

ả ụ ề ề ấ

M t s  báo cáo chuyên đ  v  đ t đai ừ ộ ộ ụ ế

ộ ố  năm 1999 đ n nay. ấ ộ ằ ọ ả ộ ố ừ ấ , H i th o Khoa h c “Đ ng viên tài chính t ầ ư ơ   ể c  đ t đai đ

ị ạ Đ nh giá h p lý đ t đai nh m huy đ ng v n đ u t ộ ở ệ  Vi t Nam ể ơ ở ạ ầ ộ

ữ ế

ấ ậ ậ ấ ề ơ ệ ề ấ

phát tri n c  s  h  t ng”, Hà N i. ệ ấ ủ ấ ơ ế ộ ồ ồng (2011),  Nh n di n nh ng b t c p v  c  ch  tài chính   ở ệ   t  Vi ườ   ng,

ư ộ

ườ ấ ỉ ng t nh Thái nguyên,

ố ở ợ ề ả ị .

ế

ả ớ

ệ ế ụ ổ ạ ng ờ ỳ ấ ướ ậ ấ ộ ệ ủ

ứ ậ ộ ế 1. Hi n pháp n sung năm 2001. ự ả ử ổ 2. D  th o s a đ i Hi n pháp năm 1992 3.Lu t Đ t đai năm 2003 ( 13/2003/QH11 năm 2009). ự ả ậ ấ 4. D  th o Lu t đ t đai (s a đ i) ị 5.Ngh  quy t s  19­NQ/TW ngày 31/10/2012 c a Ban ch p hành trung  th  6 khoá XI. 6. Ngh  đ nh s  188/2004/NĐ­CP ngày 16/11/2004 v  ph ạ ấ ấ đ t và khung giá các lo i đ t  ườ 7.B  Tài nguyên và Môi tr ậ ấ ề v  qu n lý và pháp lu t đ t đai”, tháng 9/2012. ả 8.C c Qu n lý công s n ­ B  Tài chính,  ả ả ủ c a C c qu n lý công s n ­ B  Tài chính t ế ạ 9.Ph m Ti n Đ t (2011),  ở ạ ầ s  h  t ng  ầ ư đ u t ậ ễ 10. Nguy n Đình B ề ử ụ trong thu ti n s  d ng đ t, ti n thuê đ t c a pháp lu t đ t đai hi n hành  ả ấ Nam, H i th o “Tài chính đ t đai, giá đ t và c  ch  chính sách trong b i th ị ỗ ợ h  tr , tái đ nh c ”, Hà N i. 11. Đoàn Văn Tu n, Giám đ c s  tài nguyên và môi tr ấ Xác đ nh giá đ t ph i đi u hòa l i ích các bên ấ   12. PGS. TS Hoàng Văn C ngườ  (2011), Hoàn thi n chính sách thu  và giá đ t ế ị ườ , K  y u H i th o “Ti p t c đ i m i chính sách pháp ỷ ế ơ đai theo c  ch  th  tr   ệ   ệ lu t đ t đai trong th i k  công nghi p hóa, hi n đ i hóa đ t n c” c a Vi n Nghiên c u l p pháp, NXB Lao đ ng, 2011.

15

16