NÔNG NGHIỆP ĐẠI CƯƠNG
Câu 1: Tại sao nông nghiệp được xem là cơ sở để tiến hành công nghiệp hoá ở
các nước đang phát triển?
Trả lời
- Khái niệm quá trình công nghiệp hoá…
- Nông nghiệp được xem là cơ sở để tiến hành công nghiệp hoá ở các
nước đang phát triển
+ Nông nghiệp cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp nhẹ
(chế biến lương thực – thực phẩm, sản xuất hàng tiêu dùng…).
+ Trong giai đoạn đầu của công nghiệp hoá ở nhiều nước đang phát
triển, đem lại nguồn thu ngoại tệ, để cung cấp vốn và trang bị máy móc cho quá
trình công nghiệp hoá.
+ Là thị trường tiêu thụ của công nghiệp: ở hầu hết các nước đang phát
triển, các sản phẩm được tiêu thụ nhiều ở thị trường trong nước và trước hết là
thị trường nông nghiệp nông thôn.
+ Nông nghiệp là khu vực dự trữ và cung cấp nhân lực cho phát triển
công nghiệp trong quá trình đô thị hoá.
Câu 2: Tại sao các nước phát triển sản xuất nông nghiệp dần mang tính công
nghiệp?
Trả lời
- Biểu hiện: các nước áp dụng nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản
xuất nông nghiệp (cơ giới hoá nông nghiệp, sử dụng máy móc để giải phóng sức
lao động…); sản xuất nông nghiệp ở các nước này ngày càng tuân theo quy
trình khép kín nghiêm ngặt, đẩy mạnh công nghiệp chế biến sau thu hoạch…;
sản xuất nông nghiệp ngày càng mang tính hàng hoá
- Nguyên nhân:
+ Hiện nay, các nước đang phát triển có nhiều điều kiện thuận lợi hơn
để phát triển nông nghiệp theo hướng công nghiệp, điển hình là về vốn và khoa
học kỹ thuật, nhân công chất lượng cao…
+ Phát triển nông nghiệp theo hướng công nghiệp đem lại nhiều hiệu
quả về kinh tế, xã hội và môi trường.
Câu 3: Nêu vai trò và đặc điểm phân bố của cây công nghiệp
Trả lời
*Vai trò:
- Kinh tế:
+ Là nguyên liệu cho CNCBTP và CNSX HTD
+ Khắc phục được tính mùa vụ, tận dụng hiệu quả tài nguyên đất cho
phát triển kinh tế, phá thế độc canh.
+ Là mặt hàng xuất khẩu quan trọng, đặc biệt là ở những nước đang
phát triển thuộc miền nhiệt đới và cận nhiệt.
- Xã hội:
+ Thay đổi phân bố dân cư
+ Tạo việc làm, tăng thu nhập
- Môi trường:
+ Tận dụng tài nguyên đất, góp phần bảo vệ môi trường
*Đặc điểm phân bố:
- Cây công nghiệp là các cây ưa nhiệt, ưa ẩm, có yêu cầu cao về đất trồng
và điều kiện chăm sóc, việc trồng loại cây này đòi hỏi nhiều lao động có kỹ
thuật và kinh nghiệm. Do vây, cây công nghiệp chỉ được trồng ở những nơi có
điều kiện tự nhiên thuận lợi nhất, tạo nên các vùng trồng cây công nghiệp tập
trung…
- Giá trị của các cây công nghiệp tăng lên nhiều sau khi chế biến. Vì thế,
các vùng trồng cây công nghiệp thường được phân bố gần các xí nghiệp chế
biến sản phẩm từ các cây này.
Câu 4: Tại sao cần phải trồng rừng?
Trả lời
- Rừng có vai trò quan trọng với môi trường và cuộc sống con người
(điều hoà khí hậu và nguồn nước; là lá phổi xanh của Trái Đất; góp phần lớn
vào hình thành và bảo vệ đất, ngăn chặn xói mòn; bảo tồn nguồn gen quý hiếm;
cung cấp các lâm sản, đặc sản phục vụ cho sản xuất và đời sống con người (d/c),
các dược liệu quý…)
- Rừng hiện nay đang bị tàn phá nghiêm trọng, diện tích rừng bị thu hẹp
- Trồng rừng để tái tạo tài nguyên rừng và giúp góp phần bảo vệ môi
trường bền vững.
→ Vai trò, hiện trạng, ý nghĩa
Câu 5: Tại sao khu vực châu Á gió mùa là nơi tập trung sản xuất lúa gạo của
thế giới và tại sao sản lượng lúa gạo xuất khẩu ít hơn lúa mì?
Trả lời
*Khu vực châu Á gió mùa là nơi tập trung sản xuất lúa gạo của thế giới:
- Biểu hiện: khu vực châu Á gió mùa hiện nay chiếm 9/10 sản lượng lúa
gạo thế giới.
- Nguyên nhân:
+ Có điều kiện tự nhiên rất thuận lợi cho sản xuất lúa gạo (nhiệt ẩm dồi
dào, mưa nhiều, nguồn nước dồi dào,…)
+ Lực lượng lao động dồi dào, có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất lúa
gạo…
+ Nhu cầu lúa gạo lớn (do phong tục tập quán và đảm bảo an ninh
lương thực) kích thích sản xuất lúa gạo.
* Sản lượng lúa gạo xuất khẩu ít hơn lúa mì vì:
- Lúa gạo:
+ Được sản xuất chủ yếu ở các nước đang phát triển thuộc khu vực
nhiệt đới gió mùa, các nước này là các nước đông dân với phong tục tập quán
lâu đời sử dụng lúa gạo nên lượng lúa được tiêu thụ trong nước nhiều đồng thời
được sử dụng để đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, xuất khẩu ít hơn.
+ Các nước đang phát triển, trình độ công nghiệp hoá, hiện đại hóa còn
thấp, năng suất thấp hơn…
+ Ngoài ra, nhiều nước trên thế giới không có thói quen sử dụng lúa
gạo trong đời sống hàng ngày.
- Lúa mì:
+ Được trồng chủ yếu ở các nước phát triển ở vùng ôn đới, các nước
này có quy mô dân số nhỏ hơn, khả năng tiêu thụ trong nước nhỏ hơn trong khi
các nước này do áp dụng khoa học kỹ thuật cao vào sản xuất nên sản lượng cao;
do đó, lượng lúa mì dành cho xuất khẩu nhiều.
+ Ngoài ra, lúa mì có đa công dụng hơn, có thể chế biến thành nhiều thể
loại khác nhau (các loại bánh ngọt, bánh mì, bột làm bánh,…) phù hợp với nhu
cầu trên khắp thế giới.
Câu 6: Giải thích tại sao chăn nuôi được chú trọng phát triển và tại sao ngành
này lại chiếm tỉ trọng nhỏ ở các nước đang phát triển?
Trả lời
*Chăn nuôi được chú trọng phát triển vì nó có nhiều vai trò quan trọng với đời
sống, với kinh tế nói chung và nông nghiệp nói riêng:
- Cung cấp cho con người nguồn thực phẩm dinh dưỡng cao, nguồn đạm
động vật với các sản phẩm đa dạng như thịt, trứng, sữa, các sản phẩm từ sữa,…
- Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến thực phẩm (các loại thịt
hộp) và công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng (lông,nhất là lông cừu, da, tơ
tằm…), dược phẩm
- Là mặt hàng xuất khẩu ở nhiều nước trên thế giới.
- Cung cấp sức kéo và phân bón cho trồng trọt, tận dụng hiệu quả phụ
phẩm của ngành trồng trọt; từ đó, cùng với ngành trồng trọt tạo ra nền nông
nghiệp bền vững.
*Chăn nuôi chiếm tỉ trọng nhỏ ở các nước đang phát triển vì:
- Ở các nước đang phát triển, dân cư đông và tăng nhanh, đời sống nhân
dân còn nhiều khó khăn nên tập trung phát triển ngành trồng trọt để đáp ứng an
ninh lương thực, đảm bảo sự ổn định của kinh tế, xã hội quốc gia.
- Nguồn thức ăn cho chăn nuôi còn nhỏ bé và chưa ổn định:
+ Thức ăn từ tự nhiên: đồng cỏ nhiều cỏ tạp, chưa được cải tạo nên chất
lượng nguồn thức ăn từ tự nhiên chưa cao.
+ Thức ăn từ ngành trồng trọt còn nhỏ do sản phẩm lương thực chủ yếu
cung cấp nhu cầu lương thực, thực phẩm cho người dân
+ Thức ăn từ công nghiệp chế biến còn hạn chế do ngành công nghiệp ở
các nước này còn kém phát triển
- Khó khăn về cơ sở vật chất, hạ tầng phục vụ chăn nuôi (hệ thống
chuồng trại, cơ sở chế biến, dịch vụ thú y và giống,…)
Câu 7: Tại sao hiện nay sự phát triển và phân bố ngành chăn nuôi có nhiều thay
đổi?
Trả lời
- Sự phát triển và phân bố ngành chăn nuôi phụ thuộc chặt chẽ vào cơ sở
thức ăn, mà cơ sở thức ăn hiện nay đã có những tiến bộ vượt bậc nhờ vào
những thành tựu của khoa học kỹ thuật (đồng cỏ tự nhiên được cải tạo với các
giống chất lượng cao ngày càng phổ biến; thức ăn từ công nghiệp chế biến phát
triển làm đa dạng hoá các loại hình thức ăn…)
- Nền nông nghiệp ngày càng hiện đại và chuyển hướng sang nền nông
nghiệp hàng hoá, chăn nuôi có nhiều thay đổi về hình thức (từ chăn thả chuyển
dần sang chăn nuôi chuồng trại, từ chăn nuôi chuồng trại đến chăn nuôi công
nghiệp) và hướng chuyên môn hoá (thịt, sữa, len, trứng,…)
Câu 8: Tại sao nuôi gia cầm có mặt ở tất cả các quốc gia trên thế giới?
Trả lời