Định lượng RF (Rheumatoid factors)

Tài liệu này trình bày quy trình định lượng yếu tố RF (Rheumatoid factors) trong mẫu bệnh phẩm, một xét nghiệm quan trọng trong chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý tự miễn, đặc biệt là viêm khớp dạng thấp. Quy trình bao gồm các bước chuẩn bị, tiến hành kỹ thuật và nhận định kết quả, đồng thời đề cập đến các yếu tố có thể gây nhiễu và cách xử trí.

Hướng dẫn chi tiết quy trình định lượng RF, từ chuẩn bị đến phân tích và nhận định kết quả, giúp người thực hiện nắm vững kỹ thuật và đảm bảo độ chính xác của xét nghiệm.

**Nguyên lý:** Định lượng RF dựa trên phương pháp miễn dịch đo độ đục. RF trong mẫu thử kết hợp với kháng thể kháng RF tạo phức hợp miễn dịch, làm tăng độ đục của dung dịch, tỷ lệ thuận với nồng độ RF.

**Chuẩn bị:**
* **Nhân sự:** Cán bộ đại học và kỹ thuật viên chuyên ngành hóa sinh.
* **Phương tiện, hóa chất:** Máy xét nghiệm (Cobas 501, U 640…), hóa chất xét nghiệm RF, chất chuẩn, chất kiểm tra chất lượng.
* **Bệnh nhân:** Giải thích mục đích xét nghiệm.
* **Phiếu xét nghiệm:** Ghi đầy đủ thông tin bệnh nhân và chỉ định xét nghiệm.

**Các bước tiến hành:**

1. **Lấy bệnh phẩm:**
* Lấy 3ml máu tĩnh mạch vào ống không có chất chống đông hoặc ống có chất chống đông (Li-/Na-heparin, Na2-/K2-/K3-EDTA).
* Ly tâm tách huyết thanh hoặc huyết tương.
* Bệnh phẩm ổn định 24 giờ ở 15-25°C, 3 ngày ở 2-8°C, 4 tuần ở (-15)-(-25)°C.
* Rã đông 1 lần, để đạt nhiệt độ phòng trước khi phân tích. Phân tích trong vòng 2 giờ để tránh bay hơi.

2. **Tiến hành kỹ thuật:**
* Máy phân tích đã được cài đặt chương trình xét nghiệm RF, chuẩn máy, kiểm tra chất lượng đạt yêu cầu.
* Nhập thông tin bệnh nhân và chỉ định xét nghiệm vào máy.
* Nạp mẫu bệnh phẩm và ra lệnh phân tích.
* Đợi máy phân tích và đánh giá kết quả, in báo cáo.

**Nhận định kết quả:**
* **Bình thường:** RF < 14 U/mL.
* **Tăng:** Viêm khớp dạng thấp, Hội chứng Sjogren (nồng độ cao liên quan mức độ bệnh), viêm gan mãn tính, xơ gan mật nguyên phát, viêm nội tâm mạc do vi khuẩn, bệnh bạch cầu, viêm da, lupus ban đỏ, nhiễm virus, và ở 5-10% người khỏe mạnh (đặc biệt người cao tuổi).

**Sai sót và xử trí:** Các yếu tố gây nhiễu như huyết thanh vàng, tán huyết, huyết thanh đục, hiệu ứng "high-dose hook" thường không ảnh hưởng đến kết quả. Nếu có nhiễu, hòa loãng bệnh phẩm và thực hiện lại (máy tự tính toán nếu hòa loãng tự động).