Đo sáng và bù sáng
Metering
Hệ thống đo sáng trong máy chụp căn bản được gọi là TTL . Trong
camera sẽ có thiết bị nhận và đo ánh sáng phản xạ từ chủ đề. Vì thế có
thể nói thiết bị đo sáng trong thân máy là loại thiết bị đo sáng phản xạ.
Có loại thiết bị đo cầm tay kiểu thu ánh sáng trực tiếp, nhưng trước hết
chúng ta sẽ tìm hiểu về thiết bị đo sáng trong máy.
Căn bản thì có 3 dạng đo sáng ( metering) trong thân máy.
1. Matrix metering : Đo sáng lấy trị số trung bình trên gần hết bề
mặt hình ảnh
2. Center metering : Đo sáng trong một vùng nhỏ trung tâm hình
ảnh
3. Spot metering : Đo sáng tại điểm trung tâm.
Tùy theo cấp độ máy, có thể không có đủ các loại đo sáng kể trên
hoặc có thay đổi trong từng loại đo sáng. Với công nghệ hiện nay thì các
chức năng đo sáng đã thay đổi khá nhiều. Ví dụ như matrix metering
được chia thành nhiều điểm hơn nên trị số trung bình trên toàn ảnh được
đo chính xác hơn. Ứng dụng các loại đo sáng tôi sẽ quay lại trong bài căn
bản thực hành.
Khi đo sáng, ánh sáng phản xạ từ chủ đề rất đa dạng. Màu sắc ,
chất liệu .... ảnh hưởng đến sự phản xạ ánh sáng nên nếu không có một
tiêu chuẩn để đo sáng thì không được. Và người ta đã chọn màu xám
gray 18% làm tiêu chuẩn để đo sáng. Do đó khi đo sáng trên thân máy,
bạn cần phải hướng máy đo vào vùng gần với màu xám gray18% nhất.
Khi cần thiết có thể dùng miếng giấy gray 18% đặt gần chủ đề để đo sáng.
Bản chất của thiết bị đo sáng trong thân máy như đã giải thích ở
trên,nên khi chụp mặc dù đã đo sáng nhưng chuyện hình ảnh không đúng
sáng vẫn xảy ra là chuyện bình thường. Chẳnh hạn như trường hợp hình
ảnh toàn màu sắc sặc sỡ... thì đo sáng trong trong thân máy khó chính xác.
Compensation
Tôi tạm gọi những chủ đề có màu sáng như màu trắng cát biển,
màu da người da trắng, màu mặt nước trong... là A . Màu đen của than,
màu da người da đen , màu mặt nước đen... là B. Vì đo sáng bằng ánh
sáng phản xạ nên hệ thống đo sáng trong máy rất dễ bị sai. Trong trường
hợp này ta thấy rõ cùng một nguồn sáng như nhau nhưng khi đo sáng
giữa A và B có thể chênh nhau 2 đến 3 F-stop. Cũng vì lý do này mà
trong thân máy có đo sáng phải hỗ trợ thêm chức năng bù sáng
( compensation)
A nhiều màu trắng nên tính phản xa ánh sángcao
B nhiều màu đen nên tính phản xa ánh sáng thấp
Khi đo sáng vào A thì phải điều chỉnh bù sáng theo hướng cộng
(+) và khi đo sáng vào B thì phải điều chỉnh bù sáng theo hướng trừ (-).
Hầu hết các máy có chức năng bù sáng đều có thể điều chỉnh từng nấc
1/2 hoặc 1/3 F-stop.