Đ án Kinh t chính trề ế ị
PH N M Đ UẦ Ở Ầ
Hi n t i n c ta đang s ng trong m t th gi i mà xu th toàn c uệ ạ ướ ố ộ ế ớ ế ầ
hoá đang phát tri n, gia tăng m nh m v quy mô và ph m vi giao d chể ạ ẽ ề ạ ị
hàng hoá…. công ngh , k thu t truy n bá nhanh chóng và r ng rãi. C cệ ỹ ậ ề ộ ụ
di n y v a t o ra nh ng kh năng m i đ m r ng th tr ng, thu hútệ ấ ừ ạ ữ ả ớ ể ở ộ ị ườ
v n, công ngh , v a đ t ra nh ng thách th c m i và nguy c t t h u ngàyố ệ ừ ặ ữ ứ ớ ơ ụ ậ
càng xa và s c nh tranh r t gay g t.ự ạ ấ ắ
N n kinh t n c ta là m t b ph n không th tách r i n n kinh tề ế ướ ộ ộ ậ ể ờ ề ế
th gi i, nên không th tính đ n nh ng xu th c a th gi i t n d ng nh ngế ớ ể ế ữ ế ủ ế ớ ậ ụ ữ
c h i do chúng đem l i, đ ng th i đ i phó v i nh ng thách th c do xu thơ ộ ạ ồ ờ ố ớ ữ ứ ế
phát tri n c a c a kinh t th gi i.ể ủ ủ ế ế ớ
B i v y, Đ ng và Nhà n c ta c n chú tr ng: "ở ậ ả ướ ầ ọ Gi i pháp nâng caoả
hi u qu kinh t - xã h i c a kinh t đ i ngo i n c ta hi n nayệ ả ế ộ ủ ế ố ạ ở ướ ệ "
Bài vi t đ c chia làm 3 ch ngế ượ ươ
Ch ng 1: Lý lu n chung v kinh t đ i ngo iươ ậ ề ế ố ạ
Ch ng 2: Th c tr ng kinh t đ i ngo i Vi t Nam ươ ự ạ ế ố ạ ở ệ
Ch ng 3: Nh ng gi i pháp nâng cao hi u qu kinh t xã h i c aươ ữ ả ệ ả ế ộ ủ
kinh t đ i ngo i c a n c ta hi n nay.ế ố ạ ủ ướ ệ
Bài vi t còn nhi u thi u sót và h n ch mong đ c s góp ý c aế ề ế ạ ế ượ ự ủ
th y cô và các b n. Em chân thành c m n s h ng d n t n tình c a th yầ ạ ả ơ ự ướ ẫ ậ ủ ầ
cô giúp em hoàn thành đ án này.ề
Nguy n Chí Đ ng - K toán Ki m toán- K8ễ ồ ế ể
Đ án Kinh t chính trề ế ị
PH N N I DUNGẦ Ộ
CH NG 1: LÝ LU N CHUNG V KINH T Đ I NGO IƯƠ Ậ Ề Ế Ố Ạ
I. Khái ni m và vai trò c a kinh t đ i ngo iệ ủ ế ố ạ
1. Khái ni mệ
Kinh t đ i ngo i c a m t qu c gia là 1 b ph n c a kinh t qu cế ố ạ ủ ộ ố ộ ậ ủ ế ố
t , là t ng th các quan h kinh t , khoa h c, k thu t công ngh c a m tế ổ ể ệ ế ọ ỹ ậ ệ ủ ộ
qu c gia nh t đ nh v i các qu c gia khác còn l i ho c v i các t ch c kinhố ấ ị ớ ố ạ ặ ớ ổ ứ
t qu c t khác, đ c th c hi n d i nhi u hình th c, hình thành và phátế ố ế ượ ự ệ ướ ề ứ
tri n trên c s phát tri n c a l c l ng s n xu t và phân công lao đ ngể ơ ở ể ủ ự ượ ả ấ ộ
qu c t .ố ế
M c dù kinh t đ i ngo i và kinh t qu c t là 2 khái ni m có m iặ ế ố ạ ế ố ế ệ ố
quan h v i nhau, song không nên đ ng nh t chúng v i nhau. Kinh t đ iệ ớ ồ ấ ớ ế ố
ngo i là quan h kinh t mà ch th c a nó là m t qu c gia v i bên ngoàiạ ệ ế ủ ể ủ ộ ố ớ
v i n c khác ho c v i các t ch c qu c t khác. Còn kinh t qu c t làớ ướ ặ ớ ổ ứ ố ế ế ố ế
m i quan h kinh t v i nhau gi a hai ho c nhi u n c là t ng th quanố ệ ế ớ ữ ặ ề ướ ổ ể
h kinh t c a c ng đ ng qu c t .ệ ế ủ ộ ồ ố ế
2. Nh ng hình th c ch y u c a kinh t đ i ngo i.ữ ứ ủ ế ủ ế ố ạ
Kinh t đ i ngo i g m nhi u hình th c nh : H p tác s n xu t nh nế ố ạ ồ ề ứ ư ợ ả ấ ậ
gia công, xây d ng xí nghi p chung, khu công nghi p khu k thu t cao, h pự ệ ệ ỹ ậ ợ
tác khoa h c - công ngh trong đó có hình th c đ a lao đ ng và chuyên giaọ ệ ứ ư ộ
đi làm vi c n c ngoài; ngo i th ng, h p tác tín d ng qu c t , các ho tệ ở ướ ạ ươ ợ ụ ố ế ạ
đ ng d ch v nh du l ch qu c t , giao thông v n t i, thông tin liên l cộ ị ụ ư ị ố ế ậ ả ạ
qu c t , d ch v thu đ i chuy n ngo i t … đ u t qu c t …ố ế ị ụ ổ ể ạ ệ ầ ư ố ế
Trong các hình th c kinh t đ i ngo i, ngo i th ng, đ u t qu c tứ ế ố ạ ạ ươ ầ ư ố ế
và d ch v thu ngo i t là hình th c ch y u và có hi u qu nh t c n đ cị ụ ạ ệ ứ ủ ế ệ ả ấ ầ ượ
coi tr ng.ọ
Nguy n Chí Đ ng - K toán Ki m toán- K8ễ ồ ế ể
Đ án Kinh t chính trề ế ị
a. Ngo i th ngạ ươ
Ngo i th ng hay còn g i là th ng m i qu c t , là t trao đ i hàngạ ươ ọ ươ ạ ố ế ự ổ
hóa, d ch v hàng hóa h u hình và vô hình, gi a cácị ụ ữ ữ qu c gia thông quaố
xu t nh p kh u.ấ ậ ẩ
Trong các ho t đ ng kinh t đ i ngo i gi v trí trung tâm và có tácạ ộ ế ố ạ ữ ị
d ng to l n. T o công ăn vi c làm và nâng cao đ i s ng c a ng i laoụ ớ ạ ệ ờ ố ủ ườ
đ ng nh t là trong các ngành xu t kh u.ộ ấ ấ ẩ
N i dung c a ngo i th ng bao g m: xu t kh u và nh p kh u hàngộ ủ ạ ươ ồ ấ ẩ ậ ẩ
hóa, thuê n c ngoài ra công tác xu t kh u, trong đó xu t kh u là h ngướ ấ ẩ ấ ẩ ướ
u tiên và là m t tr ng đi m c a ho t đ ng kinh t đ i ngo i các n cư ộ ọ ể ủ ạ ộ ế ố ạ ở ướ
nói chung và n c ta nói riêng.ở ướ
b. H p tác trong lĩnh v c s n xu tợ ự ả ấ
H p tác trong lĩnh v cợ ự s n xu t bao g m gia công, xây d ng xíả ấ ồ ự
nghi p chung, chuyên môn hóa và h p tác hóa s n xu t qu c t .ệ ợ ả ấ ố ế
c. H p tác khoa h c - k thu tợ ọ ỹ ậ
H p tác khoa h c k thu t đ c th c hi n d i nhi u hình th c,ợ ọ ỹ ậ ượ ự ệ ướ ề ứ
nh trao đ i nh ng tài li u - k thu t và thi t k , mua bán ư ổ ữ ệ ỹ ậ ế ế gi y phép traoấ
đ i kinh nghi m, chuy n giao công ngh , ph i h p nghiên c u khoa h c kổ ệ ể ệ ố ợ ứ ọ ỹ
thu t, h p tác đào t o, b i d ng cán b và công nhân…ậ ợ ạ ồ ưỡ ộ
d. Đ u t qu c tầ ư ố ế
Đ u t qu c t là 1 hình th c c b n c a quan h kinh t đ i ngo i.ầ ư ố ế ứ ơ ả ủ ệ ế ố ạ
Nó là quá trình trong đó hai hay nhi u bên (có qu c t ch khác nhau) cùng gópề ố ị
v n đ xây d ng và tri n khai m t d án đ u t qu c t nh m m c đíchố ể ự ể ộ ự ầ ư ố ế ằ ụ
sinh l i).ợ
Có hai lo i hình đ u t qu c t . Đ u t tr c ti p và đ u t gián ti p.ạ ầ ư ố ế ầ ư ự ế ầ ư ế
Đ u t tr c ti p là hình th c đ u t mà quy n s h u và quy n sầ ư ự ế ứ ầ ư ề ở ữ ề ử
d ng qu n lý v n c a ng i đ u t th ng nh t v i nhau, t c là ng i cóụ ả ố ủ ườ ầ ư ố ấ ớ ứ ườ
v n đ u t tr c ti p tham gia vào vi c t ch c, qu n lý, và đi u hành dố ầ ư ự ế ệ ổ ứ ả ề ự
Nguy n Chí Đ ng - K toán Ki m toán- K8ễ ồ ế ể
Đ án Kinh t chính trề ế ị
án đ u t ch u trách nhi m v k t qu , r i ro trong kinh doanh và thu l iầ ư ị ệ ề ế ả ủ ợ
nhu n.ậ
Đ u t gián ti p là lo i hình đ u t mà quy n s h u tách r i quy nầ ư ế ạ ầ ư ề ở ữ ờ ề
s d ng v n đ u t , t c là ng i có v n không tr c ti p tham gia vào vi cử ụ ố ầ ư ứ ườ ố ự ế ệ
t ch c, đi u hành d án mà thu l i d i nhi u hình th c l i t c cho vayổ ứ ề ự ợ ướ ề ứ ợ ứ
(n u là v n cho vay) ho c l i t c c ph n (n u là v n c ph n), ho c cóế ố ặ ợ ứ ổ ầ ế ố ổ ầ ặ
th không thu l i tr c ti p (n u cho vay u đãi).ể ợ ự ế ế ư
e. Các hình th c d ch v thu ngo i t du l ch qu c tứ ị ụ ạ ệ ị ố ế
Các d ch v thu ngo i t là 1 b ph n quan tr ng c a kinh t đ iị ụ ạ ệ ộ ậ ọ ủ ế ố
ngo i. Xu th hi n nay là t tr ng các ho t đ ng d ch v tăng lên so v iạ ế ệ ỷ ọ ạ ộ ị ụ ớ
hàng hóa khác trên th tr ng th gi i.ị ườ ế ớ
V i Vi t Nam vi c đ y m nh các ho t đ ng d ch v thu ngo i t làớ ệ ệ ẩ ạ ạ ộ ị ụ ạ ệ
gi i pháp c n thi t, thi t th c đ phát huy l i th c a đ t n c.ả ầ ế ế ự ể ợ ế ủ ấ ướ
3. Vai trò c a kinh t đ i ngo iủ ế ố ạ
Có th khái quát vai trò to l n c a kinh t đ i ngo i qua các m t sauể ớ ủ ế ố ạ ặ
đây:
- Góp ph n n i li n s n xu t và trao đ i trong n c v i s n xu t vàầ ố ề ả ấ ổ ướ ớ ả ấ
trao đ i qu c t ; n i li n th tr ng trong n c v i th tr ng th gi i vàổ ố ế ố ề ị ườ ướ ớ ị ườ ế ớ
khu v c.ự
- Ho t đ ng kinh t đ i ngo i góp ph n thu hút v n đ u t tr c ti pạ ộ ế ố ạ ầ ố ầ ư ự ế
(FDI) và v n vi n tr chính th c t các chính ph và t ch c ti n t qu cố ệ ợ ứ ừ ủ ổ ứ ề ệ ố
t (ODA), thu hút khoa h c, k thu t, công ngh , khai thác và ng d ngế ọ ỹ ậ ệ ứ ụ
nh ng kinh nghi m xây d ng và qu n lý n n kinh t hi n đ i vào n c ta.ữ ệ ự ả ề ế ệ ạ ướ
- Góp ph n tích lũy v n ph c v s nghi p công nghi p hóa, hi nầ ố ụ ụ ự ệ ệ ệ
đ i hóa đ t n c, đ a n c ta t m t n c nông nghi p l c h u, lên n cạ ấ ướ ư ướ ừ ộ ướ ệ ạ ậ ướ
công nghi p tiên ti n hi n đ i.ệ ế ệ ạ
- Góp ph n thúc đ y tăng tr ng kinh t , t o ra nhi u công ăn vi cầ ẩ ưở ế ạ ề ệ
làm, gi m t l th t nghi p, tăng thu nh p, n đ nh và c i thi n đ i s ngả ỷ ệ ấ ệ ậ ổ ị ả ệ ờ ố
Nguy n Chí Đ ng - K toán Ki m toán- K8ễ ồ ế ể
Đ án Kinh t chính trề ế ị
nhân dân theo m c tiêu dân giàu, n c m nh xã h i công b ng dân ch vănụ ướ ạ ộ ằ ủ
minh.
T t nhiên, nh ng vai trò to l n c a kinh t đ i ngo i ch đ t đ cấ ữ ớ ủ ế ố ạ ỉ ạ ượ
khi ho t đ ng kinh t đ i ngo i v t qua đ c nh ng thách th c (m t trái)ạ ộ ế ố ạ ượ ượ ữ ứ ặ
c a toàn c u hóa và gi đúng đ nh h ng xã h i ch nghĩa.ủ ầ ữ ị ướ ộ ủ
II. Tính t t y u khách quan ph i phát tri n kinh t đ i ngo iấ ế ả ể ế ố ạ
1. Phân công lao đ ng qu c tộ ố ế
Phân công lao đ ng qu c t xu t hi n nh là m t h qu t t y uộ ố ế ấ ệ ư ộ ệ ả ấ ế
c a phân công lao đ ng - xã h i phát tri n v t khuân kh m i qu c gia.ủ ộ ộ ể ượ ổ ỗ ố
Nó di n ra gi a các ngành, gi a nh ng ng i s n xu t c a nh ng n cễ ữ ữ ữ ườ ả ấ ủ ữ ướ
khác nhau và th hi n nh là m t hình th c đ c bi t c a s phân công laoể ệ ư ộ ứ ặ ệ ủ ự
đ ng, theo lãnh th di n ra trên ph m vi th gi i.ộ ổ ễ ạ ế ớ
Phân công lao đ ng qu c t là quá trình t p trung vi c s n xu t vàộ ố ế ậ ệ ả ấ
cung c p m t ho c m t s l ng s n ph m và d ch v c a m t qu c giaấ ộ ặ ộ ố ượ ả ẩ ị ụ ủ ộ ố
nh t đ nh d a trên c s nh ng l i th c a qu c gia đó v các đi u ki n tấ ị ự ơ ở ữ ợ ế ủ ố ề ề ệ ự
nhiên, kinh t , khoa h c công ngh và xã h i đ đáp ng nhu c u c a qu cế ọ ệ ộ ể ứ ầ ủ ố
gia khác thông qua trao đ i qu c t .ổ ố ế
Nh ng xu h ng m i c a phân công lao đ ng qu c t trong vài th pữ ướ ớ ủ ộ ố ế ậ
niên g n đây:ầ
- Phân công lao đ ng qu c t di n ra trên ph m vi ngày càng r ngộ ố ế ễ ạ ộ
l n bao quát nhi u lĩnh v c và v i t c đ nhanh.ớ ề ự ớ ố ộ
- Phân công lao đ ng qu c t di n ra theo chi u sâu.ộ ố ế ễ ề
- S phát tri n c a phân công lao đ ng qu c t làm xu t hi n ngàyự ể ủ ộ ố ế ấ ệ
càng nhi u và nhanh các hình th c h p tác m i v kinh t , khoa h c - côngề ứ ợ ớ ề ế ọ
ngh ch không đ n thu n ch có hình th c ngo i th ng nh các th kệ ứ ơ ầ ỉ ứ ạ ươ ư ế ỷ
tr c.ướ
- Phân công lao đ ng qu c t làm bi n đ i nhanh chóng c c u ngànhộ ố ế ế ổ ơ ấ
và c c u lao đ ng trong t ng n c và trên ph m vi qu c t .ơ ấ ộ ừ ướ ạ ố ế
Nguy n Chí Đ ng - K toán Ki m toán- K8ễ ồ ế ể