29
Tµi nguyªn vµ M«i tr
ư
êng Kú 2 - Th¸ng 9/2017
I. Ñaët vaán ñeà
Hieän nay, treân ñòa baøn Huyeän
Ñoâng Anh (Haø Noäi) coù 2.343 cô
sôû saûn xuaát, kinh doanh thöïc
phaåm do ngaønh Y teá quaûn lyù trong
ñoù coù 33 cô sôû saûn xuaát dòch vuï
aên uoáng, 1.773 cô sôû dòch vuï aên
uoáng, 53 cô sôû kinh doanh thöïc
phaåm, 484 cô sôû thöùc aên ñöôøng
phoá. Baøi vieát naøy laø keát quaû
nghieân cöùu thöïc traïng coâng taùc
quaûn lyù nhaø nöôùc veà veä sinh an
toaøn thöïc phaåm (VSATTP), ñeà
xuaát moät soá giaûi phaùp taêng cöôøng
quaûn lyù nhaø nöôùc veà VSATTP.
II. Phöông phaùp nghieân cöùu
2.1.1. Nguoàn soá lieäu
Keát quaû cuûa baøi baùo naøy
ñöôïc thu thaäp töø soá lieäu ñaõ ñöôïc
coâng boá töø caùc cô quan vaø boä
phaän lieân quan nhö Trung taâm Y
teá, Phoøng Y teá huyeän Ñoâng Anh,
nguoàn soá lieäu môùi ñieàu tra töø caùc
xaõ , cheá bieán thöïc phaåm, dòch vuï
aên uoáng nhieàu nhaát treân ñòa baøn
huyeän Ñoâng Anh laø 03 xaõ Kim
Chung, xaõ Uy Noã vaø Thò traán
Ñoâng Anh. Ñoái töôïng cuï theå taïi 3
xaõ laø 10 ngöôøi kinh doanh thöïc
phaåm; 20 ngöôøi saûn xuaát thöïc
phaåm, 20 ngöôøi cheá bieán thöïc
phaåm vaø 10 ngöôøi tieâu duøng caùc
saûn phaåm. Nhö vaäy, toång soá maãu
ñöôïc ñieàu tra tröïc tieáp töø nhoùm
nghieân cöùu naêm 2017 laø 60 cô sôû
saûn xuaát, kinh doanh ñaïi dieän cho
caùc cô sôû saûn xuaát cuûa huyeän
Ñoâng Anh.
2.1.2. Phöông phaùp phaân
tích vaø xöû lyù soá lieäu
Keát quaû coù ñöôïc trong baøi
baùo naøy caùc taùc giaû ñaõ söû duïng
phöông phaùp phaân tính thoáng keâ,
phöông phaùp so saùnh, phöông
phaùp ñieåm maïnh, ñieåm yeáu.
III. Keát quaû nghieân cöùu vaø
thaûo luaän
3.1. Xaây döïng ban haønh vaên
baûn, höôùng daãn thöïc thi chính
saùch phaùp luaät veà VSATTP
Töø naêm 2014 – 2016, 24 xaõ,
thò traán ñaõ ban haønh nhieàu vaên
baûn chæ ñaïo veà ATTP treân ñòa baøn
cuï theå nhö sau: 01 chæ thò, 120
Quyeát ñònh, 138 keá hoaïch, 72
coâng vaên chæ ñaïo veà coâng taùc an
toaøn thöïc phaåm, 77 baùo caùo. Caùc
vaên baûn ñöôïc ban haønh chuû yeáu
laø caùc vaên baûn thöïc thi, höôùng
daãn thöïc thi chính saùch.
3.2. Coâng taùc ñaøo taïo, taäp
huaán, tuyeân truyeàn, phoå bieán
kieán thöùc
Haèng naêm, Huyeän toå chöùc
chieán dòch truyeàn thoâng qua “Thaùng
haønh ñoäng vì ATTP”; taêng cöôøng
truyeàn thoâng, phoå bieán kieán thöùc
phaùp luaät, caùc quy ñònh ATTP trong
caùc dòp leã teát, leã hoäi, muøa heø, muøa
möa baõo, dòp teát trung thu nhöng
coâng taùc naøy chöa ñaåy maïnh, hình
thöùc tuyeân truyeàn coøn ñôn ñieäu.
3.3. Hoaït ñoäng thanh tra, kieåm
tra xöû lyù vi phaïm cuûa Ñoaøn thanh
tra chuyeân ngaønh, ñoaøn kieåm tra
lieân ngaønh VSATTP Huyeän.
Keát quaû phaân tích baûng 3 cho
thaáy soá löôït kieåm tra qua caùc naêm
töø naêm 2014-2016 giaûm naêm
2014 (11,9%), naêm 2015 (9,6%),
naêm 2016 (9,3%), soá vuï vi phaïm
cuõng giaûm qua caùc naêm, nhöng
soá tieàn phaït laïi taêng chöùng toû sai
phaïm cuûa caùc cô sôû saûn xuaát,
Giaûi phaùp taêng cöôøng quaûn lyù nhaø nöôùc
veà veä sinh an toaøn thöïc phaåm
treân ñòa baøn huyeän Ñoâng Anh, Haø Noäi
m
GS.TS. NGUYEÃN VAÊN SONG, CN. LEÂ THÒ NHÖ TRANG
TS. NGUYEÃN COÂNG TIEÄP, ThS. NGUYEÃN XUAÂN HÖÕU
Hoïc vieän Noâng nghieäp Vieät Nam
Baûng 1. Toång hôïp keát quaû xaây döïng, ban haønh vaên baûn, höôùng daãn thöïc thi
chính saùch phaùp luaät veà VSATTP huyeän Ñoâng Anh (giai ñoaïn 2014 - 2016)
(Nguoàn: Phoøng Y teá huyeän Ñoâng Anh, 2016)
Nghieân cöùu - Trao ñoåi
cheá bieán, kinh doanh thöïc phaåm
coù xu höôùng taêng veà möùc ñoä.
3.4. Nguoàn, taàn suaát vaø ñaùnh
giaù möùc ñoä caàn thieát cuûa thoâng
tin VSATTP cuûa caùc ñoái töôïng
chaáp haønh VSATTP
Vieäc bieát caùc kieán thöùc cuûa
ngöôøi saûn xuaát vaø tieâu duøng cuõng
nhö nhöõng ngöôøi baùn haøng veà
VSATTP chuû yeáu qua ñaøi, baùo, ti
vi chieám 50.8%. Coù tôùi 50% ngöôøi
tieâu duøng cho raèng thoâng tin veà
VSATTP laø khoâng thieát thöïc, vaø
möùc ñoä cung caáp thoâng tin laø
khoâng nhieàu, khoâng thöôøng xuyeân
chieám tôùi 58.3%. Hôn nöõa, coù tôùi
33.3% ngöôøi saûn xuaát, tieâu duøng vaø
ngöôøi baùn haøng khoâng bieát ñeán caùc
vaên baûn lieân quan ñeán vaán ñeà an
toaøn thöïc phaåm vaø trong nhöõng
ngöôøi bieát veà caùc vaên baûn VSATTP
thì coù tôùi 500% cho raèng haàu heát
caùc vaên baûn naøy khoù hieåu vaø khoù
tieáp thu. Theo ñoù, ngöôøi saûn xuaát,
tieâu duøng cho raèng coâng taùc QLNN
veà VSATTP taïi huyeän laø chöa ñaït
hieäu quaû theå hieän ôû baûng 4.
3.4. Haïn cheá vaø thaùch thöùc
trong Quaûn lyù nhaø nöôùc veà VSATTP
Thöù nhaát, coâng taùc laõnh ñaïo,
chæ ñaïo, ñieàu haønh cuûa moät soá caáp
uûy vaø chính quyeàn ñòa phöông
chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc.
Thöù hai, vieäc kieåm soaùt, ngaên
chaën caùc saûn phaåm khoâng roõ
nguoàn goác vaø nguy cô ngoä ñoäc
thöïc phaåm vaãn coøn tieàm aån, dieãn
bieán phöùc taïp.
Thöù ba, nhieàu cô sôû saûn xuaát,
kinh doanh chaïy theo lôïi nhuaän
khoâng tính ñeán quyeàn lôïi cuûa
ngöôøi tieâu duøng.
Thöù tö, tình traïng vi phaïm caùc
quy ñònh cuûa phaùp luaät trong lónh
vöïc kinh doanh thuoác baûo veä thöïc
vaät tuy ñaõ haïn cheá song vaãn coøn
xaûy ra ôû moät soá ñôn vò nhö: khoâng
coù chöùng chæ haønh ngheà buoân
baùn thuoác baûo veä thöïc vaät, buoân
baùn thuoác ngoaøi danh muïc ñöôïc
pheùp söû duïng ôû Vieät Nam.
Thöù naêm, moät soá toå chöùc, caù
nhaân buoân baùn, chaên nuoâi, ñaõ boû
qua caùc yeâu caàu trong coâng taùc
kieåm dòch ñoäng vaät, kieåm soaùt gieát
moå, kieåm tra veä sinh thuù y vaø veä
sinh an toaøn thöïc phaåm.
Thöù saùu, ñoäi nguõ caùn boä laøm
coâng taùc veä sinh ATTP ôû caùc
tuyeán coøn thieáu, trình ñoä quaûn lyù
chuyeân moân, cô sôû vaät chaát ñaûm
baûo cho thöïc thi veä sinh an toaøn
thöïc phaåm coøn haïn cheá so vôùi
khoái löôïng vaø yeâu caàu coâng vieäc
ngaøy caøng cao phaûi thöïc hieän.
Tµi nguyªn vµ M«i tr
ư
êng Kú 2 - Th¸ng 9/2017
30
Baûng 2. Toång hôïp keát quaû Ñaøo taïo, taäp huaán, tuyeân truyeàn,
phoå bieán kieán thöùc
(Nguoàn: Phoøng Y teá huyeän Ñoâng Anh, 2016)
Baûng 3. Keát quaû xöû lyù vi phaïm cuûa coâng taùc thanh tra
chuyeân ngaønh cuûa huyeän
(Nguoàn: Phoøng Y teá huyeän Ñoâng Anh, 2016)
Baûng 4. Theå hieän caùc tieâu chí veà thoâng tin VSATTP maø ngöôøi saûn
xuaát, tieâu duøng vaø ngöôøi baùn haøng nhaän ñöôïc.
(Nguoàn: Keát quaû ñieàu tra cuûa taùc giaû, 2017)
Thöù baûy, hoaït ñoäng cuûa Ban
chæ ñaïo veà ATTP ôû moät soá xaõ coøn
hình thöùc, hieäu quaû chöa cao,
coâng taùc tham möu, vaän duïng
vaên baûn quy phaùp phaùp luaät coøn
chöa kòp thôøi.
3.4 Giaûi phaùp taêng cöôøng
quaûn lyù nhaø nöôùc veà Veä sinh an
toaøn thöïc phaåm
Taêng cöôøng söï laõnh ñaïo cuûa
caùc caáp chính quyeàn vaø caùc boä
phaän lieân quan ñoái vôùi coâng taùc
baûo ñaûm an toaøn thöïc phaåm.
Caùc caáp uûy ñaûng, chính quyeàn
vaø toaøn boä heä thoáng chính trò caàn
chuù troïng vaø quaùn trieät saâu saéc,
naâng cao nhaän thöùc cuûa nhaân
daân veà taàm quan troïng cuûa an
toaøn thöïc phaåm ñoái vôùi ñôøi soáng
xaõ hoäi, ñeán söùc khoûe con ngöôøi,
söï phaùt trieån gioáng noøi vaø phaùt
trieån KT-XH cuûa ñaát nöôùc.
Naâng cao naêng löïc vaø chaát
löôïng quaûn lyù nhaø nöôùc veà an toaøn
thöïc phaåm
Sôùm ban haønh chieán löôïc
quoác gia veà an toaøn thöïc phaåm
ñeán naêm 2020 vaø ñaåy nhanh vieäc
höôùng daãn thöïc hieän Luaät An toaøn
thöïc phaåm vaø caùc quy chuaån veà
an toaøn thöïc phaåm; nghieân cöùu
phaùt hieän, ñieàu chænh, boå sung kòp
thôøi caùc quy ñònh lieân quan cho
phuø hôïp vôùi thöïc tieãn phaùt trieån
KT-XH cuûa ñaát nöôùc vaø hoäi nhaäp
quoác teá; phaân ñònh roõ traùch nhieäm
cuûa caùc boä, ngaønh vaø ñòa phöông.
Taêng cöôøng kieåm tra vaø giaùm
saùt vieäc thöïc hieän caùc quy ñònh
cuûa phaùp luaät lieân quan ñeán an
toaøn thöïc phaåm. Kieân quyeát ñaáu
tranh, xöû lyù nghieâm minh caùc
tröôøng hôïp vi phaïm.
Ñaåy maïnh coâng taùc vaän ñoäng,
tuyeân truyeàn, giaùo duïc, taïo söï
chuyeån bieán thöïc söï veà haønh vi an
toaøn thöïc phaåm, ñaåy maïnh xaõ hoäi
hoùa coâng taùc an toaøn thöïc phaåm
Caùc caáp uûy ñaûng, chính
quyeàn, UÛy ban maët traän Toå quoác
Vieät Nam vaø caùc ñoaøn theå quaàn
chuùng chuû ñoäng phoái hôïp vôùi caùc
boä, ngaønh lieân quan ñaåy maïnh
coâng taùc tuyeân truyeàn, phoå bieán
saâu roäng Luaät An toaøn thöïc phaåm
thoâng qua caùc hình thöùc phong
phuù, ña daïng, phuø hôïp vôùi trình
ñoä daân trí töøng ñoái töôïng, töøng
vuøng, nhaát laø ngöôøi daân soáng ôû
caùc khu vöïc noâng thoân, mieàn nuùi.
Taêng cöôøng coâng taùc thanh
tra, kieåm tra xöû lyù vi phaïm phaùp
luaät veà an toaøn thöïc phaåm trong
saûn xuaát, kinh doanh thöïc phaåm
Ñaåy maïnh coâng taùc giaùm saùt,
thanh tra, kieåm tra xöû lyù vi phaïm
phaùp luaät veà an toaøn thöïc phaåm.
Kieåm tra chaët cheõ vieäc thöïc
hieän caùc quy ñònh phaùp luaät veà an
toaøn thöïc phaåm, ñaëc bieät caùc quy
ñònh veà ñieàu kieän an toaøn thöïc
phaåm cuûa caùc cô sôû beáp aên taäp
theå, cô sôû cung caáp xuaát aên saün,
nhaø haøng, khaùch saïn, khu du lòch...
Naâng caáp cô sôû vaät chaát, nguoàn
voán phuïc vuï QLNN veà VSATTP.
Naâng caáp cô sôû, phöông tieän,
trang thieát bò laøm vieäc, kieåm tra,
thanh tra, boå sung trang thieát bò
cho caùc phoøng kieåm nghieäm.
Boå sung trang thieát bò caàn
thieát cho ñoäi nguõ coäng taùc vieân cô
sôû nhaèm ñaùp öùng thu nhaäp nhanh
vaø chính xaùc thoâng tin, maãu thöùc
aên... trong caùc tröôøng hôïp xaûy ra
ngoä ñoäc thöïc phaåm.
Xaây döïng cô cheá gaén keát caùc
phoøng kieåm nghieäm trong ngaønh;
taän duïng trang thieát bò, tay ngheà
kieåm nghieäm vieân, hieäu quaû söû
duïng thieát bò, maùy moùc… cuûa caùc
phoøng kieåm nghieäm.
Taêng cöôøng huy ñoäng caùc
nguoàn voán ODA, voán vay öu ñaõi
ñeå ñaàu tö naâng caáp cô sôû haï taàng,
naâng cao naêng löïc quaûn lyù chaát
löôïng ATVSTP.
IV. Keát luaän
Nghieân cöùu thöïc traïng coâng
taùc quaûn lyù VSATTP taïi huyeän
Ñoâng Anh chæ ra: huyeän Ñoâng
Anh ñaõ xaây döïng heä thoáng chính
saùch phuïc vuï QLNN veà VSATTP,
Coâng taùc thanh tra kieåm tra ñaït
keát quaû töông ñoái khaù; tieán haønh
giaùm saùt nguy cô oâ nhieãm ngoä
ñoäc thöïc phaåm thöôøng xuyeân; tích
cöïc trong coâng taùc taäp huaán,
tuyeân truyeàn phoå bieán kieán thöùc
veà VSATTP. Tuy nhieân, coøn tình
traïng choàng cheùo veà chính saùch
vaø toå chöùc thöïc hieän; coâng taùc
tuyeân truyeàn, xöû lyù vi phaïm chöa
coù hieäu quaû.
Keát quaû phaân tích caùc
nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán
coâng taùc QLNN veà VSATTP treân
ñòa baøn Huyeän nhö cô cheá chính
saùch choàng cheùo; nguoàn löïc con
ngöôøi vaø nguoàn löïc cô sôû vaät
chaát, taøi chính coù haïn; thieáu söï
phoái hôïp cuûa caùc cô quan trong
quaûn lyù, thanh kieåm tra veà ATTP.
Möùc ñoä tieáp caän vôùi thoâng tin
veà VSATTP coøn ít, do vaäy, ñeà xuaát
naêm nhoùm giaûi phaùp cô baûn nhaèm
taêng cöôøng QLNN veà VSATTP ñeà
xuaát nhö: söï laõnh ñaïo cuûa caùc caáp
chính quyeàn; naâng cao naêng löïc
vaø chaát löôïng QLNN; ñaåy maïnh
coâng taùc vaän ñoäng, tuyeân truyeàn,
giaùo duïc; taêng cöôøng coâng taùc
thanh tra, kieåm tra xöû lyù vi phaïm
phaùp luaät; Naâng caáp cô sôû vaät
chaát, nguoàn voán phuïc vuï.
Taøi lieäu tham khaûo
1. Huyeän uûy Ñoâng Anh
(2017), Thoâng tri veà vieäc taêng
cöôøng söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng ñoái
vôùi vaán ñeà ATTP trong tình hình
môùi treân ñòa baøn Huyeän.
2. Phoøng Y teá huyeän Ñoâng
Anh (2016), Baùo caùo keát quaû hoaït
ñoäng coâng taùc QLNN veà Veä sinh
ATTP naêm 2016
3. Trung taâm Y teá (2016),
Baûng toång hôïp ñieàu tra caùc cô sôû
saûn xuaát, cheá bieán, kinh doanh
thöïc phaåm treân ñòa baøn huyeän
naêm 2016.n
31
Tµi nguyªn vµ M«i tr
ư
êng Kú 2 - Th¸ng 9/2017