Nghieân cöùu - Trao ñoåi

Giaûi phaùp taêng cöôøng quaûn lyù nhaø nöôùc veà veä sinh an toaøn thöïc phaåm treân ñòa baøn huyeän Ñoâng Anh, Haø Noäi

m GS.TS. NGUYEÃN VAÊN SONG, CN. LEÂ THÒ NHÖ TRANG TS. NGUYEÃN COÂNG TIEÄP, ThS. NGUYEÃN XUAÂN HÖÕU Hoïc vieän Noâng nghieäp Vieät Nam

I. Ñaët vaán ñeà caùc cô sôû saûn xuaát cuûa huyeän Ñoâng Anh. 3.2. Coâng taùc ñaøo taïo, taäp huaán, tuyeân truyeàn, phoå bieán kieán thöùc 2.1.2. Phöông phaùp phaân tích vaø xöû lyù soá lieäu

Keát quaû coù ñöôïc trong baøi baùo naøy caùc taùc giaû ñaõ söû duïng phöông phaùp phaân tính thoáng keâ, phöông phaùp so saùnh, phöông phaùp ñieåm maïnh, ñieåm yeáu.

III. Keát quaû nghieân cöùu vaø thaûo luaän Haèng naêm, Huyeän toå chöùc chieán dòch truyeàn thoâng qua “Thaùng haønh ñoäng vì ATTP”; taêng cöôøng truyeàn thoâng, phoå bieán kieán thöùc phaùp luaät, caùc quy ñònh ATTP trong caùc dòp leã teát, leã hoäi, muøa heø, muøa möa baõo, dòp teát trung thu nhöng coâng taùc naøy chöa ñaåy maïnh, hình thöùc tuyeân truyeàn coøn ñôn ñieäu.

3.1. Xaây döïng ban haønh vaên baûn, höôùng daãn thöïc thi chính saùch phaùp luaät veà VSATTP Hieän nay, treân ñòa baøn Huyeän Ñoâng Anh (Haø Noäi) coù 2.343 cô sôû saûn xuaát, kinh doanh thöïc phaåm do ngaønh Y teá quaûn lyù trong ñoù coù 33 cô sôû saûn xuaát dòch vuï aên uoáng, 1.773 cô sôû dòch vuï aên uoáng, 53 cô sôû kinh doanh thöïc phaåm, 484 cô sôû thöùc aên ñöôøng phoá. Baøi vieát naøy laø keát quaû nghieân cöùu thöïc traïng coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà veä sinh an toaøn thöïc phaåm (VSATTP), ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp taêng cöôøng quaûn lyù nhaø nöôùc veà VSATTP.

II. Phöông phaùp nghieân cöùu 3.3. Hoaït ñoäng thanh tra, kieåm tra xöû lyù vi phaïm cuûa Ñoaøn thanh tra chuyeân ngaønh, ñoaøn kieåm tra lieân ngaønh VSATTP Huyeän. 2.1.1. Nguoàn soá lieäu

Töø naêm 2014 – 2016, 24 xaõ, thò traán ñaõ ban haønh nhieàu vaên baûn chæ ñaïo veà ATTP treân ñòa baøn cuï theå nhö sau: 01 chæ thò, 120 Quyeát ñònh, 138 keá hoaïch, 72 coâng vaên chæ ñaïo veà coâng taùc an toaøn thöïc phaåm, 77 baùo caùo. Caùc vaên baûn ñöôïc ban haønh chuû yeáu laø caùc vaên baûn thöïc thi, höôùng daãn thöïc thi chính saùch. Keát quaû phaân tích baûng 3 cho thaáy soá löôït kieåm tra qua caùc naêm töø naêm 2014-2016 giaûm naêm 2014 (11,9%), naêm 2015 (9,6%), naêm 2016 (9,3%), soá vuï vi phaïm cuõng giaûm qua caùc naêm, nhöng soá tieàn phaït laïi taêng chöùng toû sai phaïm cuûa caùc cô sôû saûn xuaát,

Baûng 1. Toång hôïp keát quaû xaây döïng, ban haønh vaên baûn, höôùng daãn thöïc thi chính saùch phaùp luaät veà VSATTP huyeän Ñoâng Anh (giai ñoaïn 2014 - 2016)

(Nguoàn: Phoøng Y teá huyeän Ñoâng Anh, 2016)

Tµi nguyªn vµ M«i tr ưêng

Kú 2 - Th¸ng 9/2017

Keát quaû cuûa baøi baùo naøy ñöôïc thu thaäp töø soá lieäu ñaõ ñöôïc coâng boá töø caùc cô quan vaø boä phaän lieân quan nhö Trung taâm Y teá, Phoøng Y teá huyeän Ñoâng Anh, nguoàn soá lieäu môùi ñieàu tra töø caùc xaõ , cheá bieán thöïc phaåm, dòch vuï aên uoáng nhieàu nhaát treân ñòa baøn huyeän Ñoâng Anh laø 03 xaõ Kim Chung, xaõ Uy Noã vaø Thò traán Ñoâng Anh. Ñoái töôïng cuï theå taïi 3 xaõ laø 10 ngöôøi kinh doanh thöïc phaåm; 20 ngöôøi saûn xuaát thöïc phaåm, 20 ngöôøi cheá bieán thöïc phaåm vaø 10 ngöôøi tieâu duøng caùc saûn phaåm. Nhö vaäy, toång soá maãu ñöôïc ñieàu tra tröïc tieáp töø nhoùm nghieân cöùu naêm 2017 laø 60 cô sôû saûn xuaát, kinh doanh ñaïi dieän cho

29

Baûng 2. Toång hôïp keát quaû Ñaøo taïo, taäp huaán, tuyeân truyeàn,  phoå bieán kieán thöùc

33.3% ngöôøi saûn xuaát, tieâu duøng vaø ngöôøi baùn haøng khoâng bieát ñeán caùc vaên baûn lieân quan ñeán vaán ñeà an toaøn thöïc phaåm vaø trong nhöõng ngöôøi bieát veà caùc vaên baûn VSATTP thì coù tôùi 500% cho raèng haàu heát caùc vaên baûn naøy khoù hieåu vaø khoù tieáp thu. Theo ñoù, ngöôøi saûn xuaát, tieâu duøng cho raèng coâng taùc QLNN veà VSATTP taïi huyeän laø chöa ñaït hieäu quaû theå hieän ôû baûng 4.

(Nguoàn: Phoøng Y teá huyeän Ñoâng Anh, 2016)

Baûng 3. Keát quaû xöû lyù vi phaïm cuûa coâng taùc thanh tra  chuyeân ngaønh cuûa huyeän 3.4. Haïn cheá vaø thaùch thöùc trong Quaûn lyù nhaø nöôùc veà VSATTP Thöù nhaát, coâng taùc laõnh ñaïo, chæ ñaïo, ñieàu haønh cuûa moät soá caáp uûy vaø chính quyeàn ñòa phöông chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc.

Thöù hai, vieäc kieåm soaùt, ngaên chaën caùc saûn phaåm khoâng roõ nguoàn goác vaø nguy cô ngoä ñoäc thöïc phaåm vaãn coøn tieàm aån, dieãn bieán phöùc taïp.

(Nguoàn: Phoøng Y teá huyeän Ñoâng Anh, 2016)

Thöù ba, nhieàu cô sôû saûn xuaát, kinh doanh chaïy theo lôïi nhuaän khoâng tính ñeán quyeàn lôïi cuûa ngöôøi tieâu duøng. Baûng 4. Theå hieän caùc tieâu chí veà thoâng tin VSATTP maø ngöôøi saûn xuaát, tieâu duøng vaø ngöôøi baùn haøng nhaän ñöôïc.

Thöù tö, tình traïng vi phaïm caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät trong lónh vöïc kinh doanh thuoác baûo veä thöïc vaät tuy ñaõ haïn cheá song vaãn coøn xaûy ra ôû moät soá ñôn vò nhö: khoâng coù chöùng chæ haønh ngheà buoân baùn thuoác baûo veä thöïc vaät, buoân baùn thuoác ngoaøi danh muïc ñöôïc pheùp söû duïng ôû Vieät Nam.

(Nguoàn: Keát quaû ñieàu tra cuûa taùc giaû, 2017)

Thöù naêm, moät soá toå chöùc, caù nhaân buoân baùn, chaên nuoâi, ñaõ boû qua caùc yeâu caàu trong coâng taùc kieåm dòch ñoäng vaät, kieåm soaùt gieát moå, kieåm tra veä sinh thuù y vaø veä sinh an toaøn thöïc phaåm.

cheá bieán, kinh doanh thöïc phaåm coù xu höôùng taêng veà möùc ñoä.

3.4. Nguoàn, taàn suaát vaø ñaùnh giaù möùc ñoä caàn thieát cuûa thoâng tin VSATTP cuûa caùc ñoái töôïng chaáp haønh VSATTP

Tµi nguyªn vµ M«i tr ưêng

Kú 2 - Th¸ng 9/2017

nhö nhöõng ngöôøi baùn haøng veà VSATTP chuû yeáu qua ñaøi, baùo, ti vi chieám 50.8%. Coù tôùi 50% ngöôøi tieâu duøng cho raèng thoâng tin veà VSATTP laø khoâng thieát thöïc, vaø möùc ñoä cung caáp thoâng tin laø khoâng nhieàu, khoâng thöôøng xuyeân chieám tôùi 58.3%. Hôn nöõa, coù tôùi Vieäc bieát caùc kieán thöùc cuûa ngöôøi saûn xuaát vaø tieâu duøng cuõng Thöù saùu, ñoäi nguõ caùn boä laøm coâng taùc veä sinh ATTP ôû caùc tuyeán coøn thieáu, trình ñoä quaûn lyù chuyeân moân, cô sôû vaät chaát ñaûm baûo cho thöïc thi veä sinh an toaøn thöïc phaåm coøn haïn cheá so vôùi khoái löôïng vaø yeâu caàu coâng vieäc ngaøy caøng cao phaûi thöïc hieän.

30

Thöù baûy, hoaït ñoäng cuûa Ban chæ ñaïo veà ATTP ôû moät soá xaõ coøn hình thöùc, hieäu quaû chöa cao, coâng taùc tham möu, vaän duïng vaên baûn quy phaùp phaùp luaät coøn chöa kòp thôøi.

3.4 Giaûi phaùp taêng cöôøng quaûn lyù nhaø nöôùc veà Veä sinh an toaøn thöïc phaåm

Taêng cöôøng söï laõnh ñaïo cuûa caùc  caáp  chính  quyeàn  vaø  caùc  boä phaän lieân quan ñoái vôùi coâng taùc baûo ñaûm an toaøn thöïc phaåm. Ñoâng Anh chæ ra: huyeän Ñoâng Anh ñaõ xaây döïng heä thoáng chính saùch phuïc vuï QLNN veà VSATTP, Coâng taùc thanh tra kieåm tra ñaït keát quaû töông ñoái khaù; tieán haønh giaùm saùt nguy cô oâ nhieãm ngoä ñoäc thöïc phaåm thöôøng xuyeân; tích cöïc trong coâng taùc taäp huaán, tuyeân truyeàn phoå bieán kieán thöùc veà VSATTP. Tuy nhieân, coøn tình traïng choàng cheùo veà chính saùch vaø toå chöùc thöïc hieän; coâng taùc tuyeân truyeàn, xöû lyù vi phaïm chöa coù hieäu quaû. Vieät Nam vaø caùc ñoaøn theå quaàn chuùng chuû ñoäng phoái hôïp vôùi caùc boä, ngaønh lieân quan ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn, phoå bieán saâu roäng Luaät An toaøn thöïc phaåm thoâng qua caùc hình thöùc phong phuù, ña daïng, phuø hôïp vôùi trình ñoä daân trí töøng ñoái töôïng, töøng vuøng, nhaát laø ngöôøi daân soáng ôû caùc khu vöïc noâng thoân, mieàn nuùi. Taêng  cöôøng  coâng  taùc  thanh tra, kieåm tra xöû lyù vi phaïm phaùp luaät veà an toaøn thöïc phaåm trong saûn xuaát, kinh doanh thöïc phaåm Keát quaû phaân

Caùc caáp uûy ñaûng, chính quyeàn vaø toaøn boä heä thoáng chính trò caàn chuù troïng vaø quaùn trieät saâu saéc, naâng cao nhaän thöùc cuûa nhaân daân veà taàm quan troïng cuûa an toaøn thöïc phaåm ñoái vôùi ñôøi soáng xaõ hoäi, ñeán söùc khoûe con ngöôøi, söï phaùt trieån gioáng noøi vaø phaùt trieån KT-XH cuûa ñaát nöôùc.

Ñaåy maïnh coâng taùc giaùm saùt, thanh tra, kieåm tra xöû lyù vi phaïm phaùp luaät veà an toaøn thöïc phaåm. Kieåm tra chaët cheõ vieäc thöïc hieän caùc quy ñònh phaùp luaät veà an toaøn thöïc phaåm, ñaëc bieät caùc quy ñònh veà ñieàu kieän an toaøn thöïc phaåm cuûa caùc cô sôû beáp aên taäp theå, cô sôû cung caáp xuaát aên saün, nhaø haøng, khaùch saïn, khu du lòch... Naâng caáp cô sôû vaät chaát, nguoàn Naâng  cao  naêng  löïc  vaø  chaát löôïng quaûn lyù nhaø nöôùc veà an toaøn thöïc phaåm voán phuïc vuï QLNN veà VSATTP.

Naâng caáp cô sôû, phöông tieän, trang thieát bò laøm vieäc, kieåm tra, thanh tra, boå sung trang thieát bò cho caùc phoøng kieåm nghieäm.

tích caùc nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán coâng taùc QLNN veà VSATTP treân ñòa baøn Huyeän nhö cô cheá chính saùch choàng cheùo; nguoàn löïc con ngöôøi vaø nguoàn löïc cô sôû vaät chaát, taøi chính coù haïn; thieáu söï phoái hôïp cuûa caùc cô quan trong quaûn lyù, thanh kieåm tra veà ATTP. Möùc ñoä tieáp caän vôùi thoâng tin veà VSATTP coøn ít, do vaäy, ñeà xuaát naêm nhoùm giaûi phaùp cô baûn nhaèm taêng cöôøng QLNN veà VSATTP ñeà xuaát nhö: söï laõnh ñaïo cuûa caùc caáp chính quyeàn; naâng cao naêng löïc vaø chaát löôïng QLNN; ñaåy maïnh coâng taùc vaän ñoäng, tuyeân truyeàn, giaùo duïc; taêng cöôøng coâng taùc thanh tra, kieåm tra xöû lyù vi phaïm phaùp luaät; Naâng caáp cô sôû vaät chaát, nguoàn voán phuïc vuï.

Taøi lieäu tham khaûo Boå sung trang thieát bò caàn thieát cho ñoäi nguõ coäng taùc vieân cô sôû nhaèm ñaùp öùng thu nhaäp nhanh vaø chính xaùc thoâng tin, maãu thöùc aên... trong caùc tröôøng hôïp xaûy ra ngoä ñoäc thöïc phaåm.

1. Huyeän uûy Ñoâng Anh (2017), Thoâng  tri  veà  vieäc  taêng cöôøng söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng ñoái vôùi vaán ñeà ATTP trong tình hình môùi treân ñòa baøn Huyeän.

Xaây döïng cô cheá gaén keát caùc phoøng kieåm nghieäm trong ngaønh; taän duïng trang thieát bò, tay ngheà kieåm nghieäm vieân, hieäu quaû söû duïng thieát bò, maùy moùc… cuûa caùc phoøng kieåm nghieäm. Sôùm ban haønh chieán löôïc quoác gia veà an toaøn thöïc phaåm ñeán naêm 2020 vaø ñaåy nhanh vieäc höôùng daãn thöïc hieän Luaät An toaøn thöïc phaåm vaø caùc quy chuaån veà an toaøn thöïc phaåm; nghieân cöùu phaùt hieän, ñieàu chænh, boå sung kòp thôøi caùc quy ñònh lieân quan cho phuø hôïp vôùi thöïc tieãn phaùt trieån KT-XH cuûa ñaát nöôùc vaø hoäi nhaäp quoác teá; phaân ñònh roõ traùch nhieäm cuûa caùc boä, ngaønh vaø ñòa phöông. Taêng cöôøng kieåm tra vaø giaùm saùt vieäc thöïc hieän caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät lieân quan ñeán an toaøn thöïc phaåm. Kieân quyeát ñaáu tranh, xöû lyù nghieâm minh caùc tröôøng hôïp vi phaïm.

2. Phoøng Y teá huyeän Ñoâng Anh (2016), Baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng coâng taùc QLNN veà Veä sinh ATTP naêm 2016

Tµi nguyªn vµ M«i tr ưêng

Kú 2 - Th¸ng 9/2017

Ñaåy maïnh coâng taùc vaän ñoäng, tuyeân  truyeàn,  giaùo  duïc,  taïo  söï chuyeån bieán thöïc söï veà haønh vi an toaøn thöïc phaåm, ñaåy maïnh xaõ hoäi hoùa coâng taùc an toaøn thöïc phaåm Caùc caáp uûy ñaûng, chính quyeàn, UÛy ban maët traän Toå quoác Taêng cöôøng huy ñoäng caùc nguoàn voán ODA, voán vay öu ñaõi ñeå ñaàu tö naâng caáp cô sôû haï taàng, naâng cao naêng löïc quaûn lyù chaát löôïng ATVSTP. IV. Keát luaän Nghieân cöùu thöïc traïng coâng taùc quaûn lyù VSATTP taïi huyeän 3. Trung taâm Y teá (2016), Baûng toång hôïp ñieàu tra caùc cô sôû saûn  xuaát,  cheá  bieán,  kinh  doanh thöïc  phaåm  treân  ñòa  baøn  huyeän naêm 2016.n

31