» Kinh Tế - Quản Lý

» Kinh tế học

Giải pháp thu hút vốn đầu tư vào ngành nông nghiệp Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Báo xấu

26
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết làm rõ thực trạng thu hút vốn đầu tư vào ngành nông nghiệp, phân tích những hạn chế, vướng mắc đang gặp phải để từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường thu hút vốn vào nông nghiệp trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giải pháp thu hút vốn đầu tư vào ngành nông nghiệp Việt Nam

NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Giải pháp thu hút vốn đầu tư vào ngành nông nghiệp Việt Nam Solutions for attracting investment into Vietnam agriculture sector Ngô Thị Luyện, Nguyễn Thị Ngọc Mai Email: ngothiluyendhsd@gmail.com Trường Đại học Sao Đỏ Ngày nhận bài: 19/6/2018 Ngày nhận bài sửa sau phản biện: 11/2/2019 Ngày chấp nhận đăng: 28/3/2019 Tóm tắt Việt Nam có lợi thế cạnh tranh về phát triển nông nghiệp nhiệt đới với điều kiện sinh thái đa dạng, số giờ nắng nhiều, nguồn nước dồi dào... Tuy nhiên, theo thống kê, hiện nay cả nước mới có khoảng 1% tổng số doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, với số vốn chiếm gần 3% tổng vốn đầu tư của các doanh nghiệp vào sản xuất, kinh doanh. Bài viết sẽ làm rõ thực trạng thu hút vốn đầu tư vào ngành nông nghiệp, phân tích những hạn chế, vướng mắc đang gặp phải để từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường thu hút vốn vào nông nghiệp trong thời gian tới. Từ khóa: Đầu tư; nông nghiệp; khoa học công nghệ; sản xuất, kinh doanh. Abstract Viet Nam has a competitive advantage in developing tropical agriculture thanks to its diverse ecological conditions, abundant sunshine hours and water sources, etc. However, according to statistics, there are only 1% of the total number of enterprises making investment in agriculture and rural areas, registering merely 3% of total capital in Vietnam. The article will clarify the situation of investment attraction into agriculture sector, analyze the current shortcomings and obstacles so as to come up with a number of proposals to increase capital for the informentioned sector in the coming time. Keywords: Investment; agriculture; science and technology; production; business. 1. GIỚI THIỆU CHUNG Mặc dù vậy, phát triển nông nghiệp vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Vấn đề “được mùa Trong thời gian qua, nông nghiệp Việt Nam đạt mất giá”, chất lượng nông sản còn bất cập, tiêu được những thành tựu đáng khích lệ với nhiều thụ phụ thuộc quá lớn vào thị trường Trung Quốc điểm sáng như: trở thành nước xuất khẩu gạo đang đe dọa sự phát triển bền vững của ngành. thuộc top 3 thế giới [11], một trong số 20 nước xuất khẩu nông, lâm, thủy sản lớn trên thế giới 2. THỰC TRẠNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ VÀO [12],... Năm 2018, Việt Nam đã có 10 mặt hàng NÔNG NGHIỆP nông, lâm, thủy sản xuất khẩu đạt kim ngạch trên 2.1. Kết quả đạt được 40 tỷ USD [3], trong đó, có nhiều sản phẩm có vị thế cao trên thị trường thế giới (gạo, cà phê, điều, Hiện nay, khung pháp lý về thu hút vốn đầu tư cao su,...). Nông nghiệp Việt Nam đã trở thành tư vào nông nghiệp nói chung và phát triển nông một nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa hội nhập nghiệp nói riêng đã được các cơ quan nhà nước quốc tế ngày càng sâu. Sự phát triển của nông dần hoàn thiện theo hướng ngày một thông nghiệp và nông thôn đã góp phần quan trọng vào thoáng, đã có nhiều chính sách ưu đãi thu hút đầu thành công của công cuộc xóa đói giảm nghèo, tư tư nhân trong và ngoài nước vào nông nghiệp, nâng cao đời sống của nông dân, làm cơ sở ổn nông thôn. Cụ thể, Quốc hội đã thông qua Luật định và phát triển kinh tế - xã hội trong nước. Đầu tư, Luật Doanh nghiệp sửa đổi, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa làm hành lang pháp lý quan trọng để các bộ: Nông nghiệp và Phát triển Người phản biện: 1. PGS.TS. Nguyễn Thị Bất nông thôn, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính,... xây 2. TS. Nguyễn Minh Tuấn dựng trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban 72 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(64).2019
NGÀNH KINH TẾ hành nhiều chính sách thu hút các thành phần thôn. Các nghị định đã tập trung vào các cơ chế kinh tế đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, như: chính sách ưu đãi về sử dụng, thuê đất đai, mặt chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào bằng kinh doanh, ưu đãi về thuế, hỗ trợ tín dụng, nông nghiệp, nông thôn; chính sách tín dụng phục đào tạo lao động, phát triển thị trường, đầu tư cơ vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; chính sách sở hạ tầng đến hàng rào doanh nghiệp, ưu tiên bảo hiểm nông nghiệp; chính sách đầu tư theo hỗ trợ một số dự án đầu tư vào nông nghiệp, nhất hình thức đối tác công tư, chính sách hỗ trợ doanh là các dự án về liên kết, chế biến sâu, ứng dụng nghiệp trong hợp tác, liên kết sản xuất quy mô lớn; khoa học công nghệ cao; giảm thủ tục hành chính, chính sách hỗ trợ giảm tổn thất trong nông nghiệp; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; đẩy mạnh chính sách phát triển nông nghiệp công nghệ phân cấp về địa phương. Đây là những cơ hội tốt cao và chính sách khuyến khích hoạt động đổi tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khi đầu mới sáng tạo; chương trình tín dụng khuyến khích tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. phát triển nông nghiệp cao, nông nghiệp sạch;... Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, tính đến tháng Đặc biệt, trong vòng chưa đầy 5 năm (2014-2018), 7/2018, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Chính phủ đã ban hành 5 nghị quyết về cải thiện đã tổ chức rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; nghị quyết về hỗ trợ doanh nghiệp chính, đơn giản hóa 241/345 điều kiện đầu tư kinh đến năm 2020 và gần đây nhất là các nghị định về doanh, đạt 69,8%. Bộ đề xuất cắt giảm, đơn giản phát triển ngành nghề nông thôn; nghị định về cơ hóa 35/64 thủ tục hành chính liên quan đến kiểm chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tra chuyên ngành, đạt 54,6%. Bộ có 7.698 dòng tư vào nông nghiệp, nông thôn; nghị định về bảo hàng thuộc 251 nhóm sản phẩm hàng hóa phải hiểm nông nghiệp; nghị định về chính sách khuyến kiểm tra chuyên ngành; cần cắt giảm 125 nhóm khích hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm hàng (Danh mục sản phẩm, hàng hóa sản phẩm nông nghiệp, đã có nhiều ưu đãi, hỗ trợ đề xuất loại khỏi Danh mục hàng hóa kiểm tra cho doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông chuyên ngành: 132, đạt 52,6%) [3]. Bảng 1. Thống kê doanh nghiệp hoạt động sản xuất nông nghiệp Năm 2010 2013 2014 2015 2016 Doanh nghiệp ngành nông nghiệp 2.569 3.656 3.844 3.846 4.447 - Nông nghiệp và hoạt động dịch vụ có liên quan 977 1.723 1.831 1.740 2.164 - Lâm nghiệp và hoạt động dịch vụ có liên quan 443 636 651 645 697 - Khai thác, nuôi trồng thủy sản 1.149 1.297 1.362 1.461 1.586 Nguồn: Tổng cục Thống kê năm 2018 Các chính sách trên được triển khai thực hiện ngay 1.955 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới trong từ khi được ban hành và tiếp tục hoàn thiện theo lĩnh vực nông nghiệp, đưa số lượng doanh nghiệp hướng tạo môi trường ngày càng thuận lợi để khai đang hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp đạt thác tiềm năng, cơ hội đầu tư nhằm thu hút ngày trên 5.661 doanh nghiệp. Tính đến quý II/2018, có càng nhiều nguồn vốn đầu tư vào nông nghiệp, khoảng 7.600 doanh nghiệp nông nghiệp; nếu tính nông thôn. Nhờ đó, đầu tư vào nông nghiệp đã đạt cả doanh nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản và nhiều kết quả tích cực: doanh nghiệp thương mại hàng lương thực thực phẩm, số lượng đã tăng từ 12.113 doanh nghiệp Về số lượng doanh nghiệp nông nghiệp năm 2005 lên 42.000 doanh nghiệp. Thời gian gần đây, ngành nông nghiệp thu hút Bên cạnh sự tăng lên của các doanh nghiệp nhỏ ngày càng nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn trong và vừa trong nông nghiệp, một số doanh nghiệp nước quan tâm tìm hiểu và đã đầu tư với quy mô tập đoàn lớn ngoài lĩnh vực nông, lâm, thủy sản lớn, đặc biệt là các mô hình sản xuất nông nghiệp cũng đẩy mạnh đầu tư vào nông nghiệp, như tập ứng dụng công nghệ cao. Theo Bộ Nông nghiệp đoàn Vingroup, MaSan, Himlam, Viettel, FLC, và Phát triển nông thôn [2], trong giai đoạn 2005- Hoàng Anh Gia Lai, Pan group… Những đơn vị 2016 số lượng các doanh nghiệp hoạt động sản này cũng áp dụng nhiều quy trình sản xuất hiện xuất kinh doanh trong khu vực nông, lâm, thủy đại, áp dụng công nghệ mới và đã cho những kết sản tăng từ 2.217 doanh nghiệp lên 4.400 doanh quả ban đầu khá tốt. Với các dự án đầu tư bài bản, nghiệp, bình quân tăng 6,4%/năm. Năm 2017, có các doanh nghiệp đã bước đầu tạo được hiệu ứng Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(64).2019 73
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC lan tỏa, thu hút thêm nhiều nhà đầu tư mới, thắp Năm 2018, thị phần xuất khẩu được đảm bảo và lửa tinh thần khởi nghiệp cho nông dân trở thành mở rộng. Năm thị trường chính là Trung Quốc, doanh nhân trên chính mảnh đất của họ. Mỹ, Nhật Bản, ASEAN và Hàn Quốc tăng trưởng tốt, chiếm thị phần lần lượt là 22,9% (giá trị tăng Với sự quan tâm từ phía Nhà nước, nguồn vốn 3,6% so với năm 2017), 17,9% (tăng 9,4%), 19,1% FDI vào lĩnh vực nông nghiệp cũng có những (tăng 7,1%); 10,64% (tăng 11,0%) và 6,9% (tăng điểm sáng. Theo số liệu của Cục Đầu tư nước 29,4%). Cụ thể, đối với mặt hàng gạo, khối lượng ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tính lũy kế đến xuất khẩu lũy kế đạt 5,7 triệu tấn, đem về 2,9 tỉ ngày 20/6/2018, cả nước có 502 dự án FDI vào USD, tăng 5,6% về khối lượng và tăng 17,7% về ngành nông nghiệp còn hiệu lực, với tổng vốn giá trị so với năm 2017. Rau quả với giá trị xuất lũy kế đạt 3.457,4 triệu USD. Các nước và vùng khẩu 11 tháng năm 2018 ước đạt 3,5 tỉ USD, tăng lãnh thổ châu Á, như: Đài Loan (Trung Quốc), 11,6% so với cùng kỳ năm 2017, cá tra đạt kỉ lục ASEAN, Nhật Bản, Trung Quốc… là những đối tác trên 2 tỉ USD tăng 27,4%. Các mặt hàng chủ lực là đầu tư lớn nhất vào ngành nông nghiệp Việt Nam cà phê, điều và cao su dù bị giảm giá nhưng nhờ [5]. Phần lớn các dự án FDI trong lĩnh vực nông tăng số lượng xuất khẩu nên vẫn duy trì mức tăng nghiệp đều tập trung vào những địa phương có giá trị xuất khẩu (cà phê đạt 3,3 tỷ USD, hạt điều lợi thế về kết cấu hạ tầng, nguồn nhân lực, khí 2,25 tỷ USD và cao su đạt 1,87 tỷ USD) [3]. hậu… FDI đã góp phần nhất định vào việc chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, đa dạng hóa sản phẩm, Về quy mô vốn đầu tư nâng cao giá trị hàng hóa nông sản xuất khẩu và Thời gian qua, nguồn vốn đầu tư vào nông nghiệp chuyển giao công nghệ tiên tiến, giống cây, giống chứng kiến mức tăng mạnh mẽ. Nếu như năm con có năng suất, chất lượng cao đạt tiêu chuẩn 2010, vốn đầu tư vào nông nghiệp đạt 88.861 tỷ quốc tế. Đồng thời, tạo ra một số phương thức đồng, thì năm 2016, nguồn vốn đầu tư này tiếp mới, có hiệu quả cao, nhất là các dự án đầu tư vào tục tăng lên 245.719 tỷ đồng (bảng 2). Trong đó, phát triển nguồn nguyên liệu, góp phần cải thiện nguồn vốn chủ yếu tập trung vào nông nghiệp và tập quán canh tác và điều kiện hạ tầng yếu kém, hoạt động dịch vụ liên quan (đạt 210.278 tỷ đồng lạc hậu ở một số địa phương. năm 2016, chiếm tới 85,6%). Bảng 2.Vốn đầu tư vào nông nghiệp của doanh nghiệp Đơn vị: tỷ đồng Năm 2010 2013 2014 2015 2016 Doanh nghiệp ngành nông nghiệp 88.861 182.232 283.870 231.334 245.719 - Nông nghiệp và hoạt động dịch vụ có liên quan 73.091 149.082 168.410 183.059 210.278 - Lâm nghiệp và hoạt động dịch vụ có liên quan 7.611 18.230 93.827 27.127 14.962 - Khai thác, nuôi trồng thủy sản 8.160 14.919 21.632 21.148 20.479 Nguồn: Tổng cục Thống kê năm 2018 Quy mô vốn bình quân trong các doanh nghiệp nghiệp; chính sách đầu tư theo hình thức đối tác nông nghiệp trong nước năm 2016 là 35,8 tỷ đồng/ công tư; chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong doanh nghiệp (vốn bình quân doanh nghiệp cả hợp tác, liên kết sản xuất quy mô lớn; chính sách nước là 72,82 tỷ đồng/doanh nghiệp). Nếu tính phát triển nông nghiệp công nghệ cao và chính riêng doanh nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản sách khuyến khích hoạt động đổi mới sáng tạo... là hơn 73,1 tỷ đồng/doanh nghiệp, cao hơn bình quân cả nước. Bên cạnh đó, các văn bản mới ban hành đã quy định các cơ chế chính sách ưu đãi sử dụng, thuê Về các hình thức thu hút vốn đầu tư vào nông đất đai, mặt bằng kinh doanh, ưu đãi về thuế, nghiệp Việt Nam hỗ trợ tín dụng, đào tạo lao động, phát triển thị Hiện nay, Chính phủ đã thực hiện nhiều giải pháp trường, đầu tư cơ sở hạ tầng đến hàng rào doanh để thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp nghiệp, ưu tiên hỗ trợ một số dự án đầu tư vào như các chính sách: Chính sách khuyến khích nông nghiệp, nhất là các dự án về liên kết, chế doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông biến sâu, ứng dụng khoa học công nghệ cao. thôn; chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông Đồng thời, quy định giảm tối đa các thủ tục hành nghiệp, nông thôn; chính sách bảo hiểm nông chính, tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp, 74 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(64).2019
NGÀNH KINH TẾ nhà đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Đây là Cụ thể giai đoạn 2009-2017, số vốn FDI vào nông những cơ hội tốt tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp có những năm chiếm tỷ trọng rất thấp, nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. không vượt qua con số 1% tổng số vốn FDI vào Việt Nam: năm 2009 là 0,6%; năm 2010 là 0,2%; Chính vì vậy, số lượng các doanh nghiệp đầu tư năm 2012, 2013 và 2016 đều chiếm 0,4%; năm mới vào lĩnh vực nông nghiệp không ngừng gia 2017 là 0,5%; nửa đầu năm 2018 giảm xuống tăng. Số lượng vốn đầu tư trong nước và nước 0,4% (bảng 3). Ngoài ra, dòng vốn FDI vào lĩnh ngoài vào lĩnh vực này cũng liên tục tăng. vực nông nghiệp có tốc độ tăng trưởng không ổn Tuy nhiên, các chính sách này chưa đủ mạnh để định, thậm chí là có xu hướng giảm trong những thu hút vốn FDI vào nông nghiệp. năm gần đây. Bảng 3. Vốn đầu tư FDI vào ngành nông nghiệp giai đoạn 2009-2017 Vốn FDI vào Vốn FDI vào Tỷ trọng FDI vào nông nghiệp Năm nền kinh tế ngành nông nghiệp so với tổng vốn FDI vào nền (triệu USD) (triệu USD) kinh tế (%) 2009 23.107,3 128,5 0,6 2010 19.886,1 36,2 0,2 2011 15.598,1 141,5 0,9 2012 7.854,1 33,2 0,4 2013 22.352,2 97,7 0,4 2014 15.642,6 73,98 0,5 2015 24.115,0 258,0 1,1 2016 24.373,0 99,5 0,4 2017 35.883,9 191,6 0,5 6 tháng năm 2018 20.333,3 80,31 0,4 Nguồn: Tổng hợp và tính toán của tác giả từ số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài Về sử dụng lao động còn không ít rào cản với một hệ thống thủ tục nhiêu khê, rắc rối và tầng tầng, lớp lớp. Doanh Sự phát triển của các doanh nghiệp nông nghiệp nghiệp muốn đầu tư vào lĩnh vực trồng trọt, một có vai trò quan trọng và đóng góp nhiều trong việc trong những ngành nghề được tạm coi là khá nhẹ thúc đẩy sản xuất, đẩy mạnh xuất khẩu, tạo việc nhàng, trước hết cũng phải có quy hoạch, đánh làm cho lao động nông nghiệp, nông thôn và góp giá tác động môi trường, xin cấp phép khai thác phần phát triển kinh tế, ổn định xã hội. Tổng số nước ngầm để tưới cây, xin cả giấy phép để xả lao động thường xuyên hiện đang làm việc trong thải. Nếu doanh nghiệp nào nằm trong quy hoạch các doanh nghiệp nông nghiệp năm 2017 là hơn chăn nuôi, phải thêm điều kiện xử lý chất thải áp 300 nghìn người (chiếm 2,3% tổng số lao động dụng theo tiêu chuẩn nước thải công nghiệp, và trong khu vực doanh nghiệp cả nước). Bình quân khi muốn bổ sung thêm trồng trọt để tạo liên kết mỗi doanh nghiệp nông nghiệp sử dụng hơn 30 lao “vườn, ao, chuồng” tận dụng nguồn chất thải từ động/doanh nghiệp, cao hơn so với số lao động chăn nuôi sang trồng trọt, góp phần bảo vệ môi bình quân trong doanh nghiệp chung cả nước (28 trường thì phải điều chỉnh quy hoạch… lao động/doanh nghiệp) [2]. Bên cạnh đó là những vướng mắc về đất đai. 2.2. Những hạn chế trong việc thu hút vốn đầu Thời gian qua nhiều địa phương lúng túng khi tư vào nông nghiệp Việt Nam triển khai chủ trương dồn điền đổi thửa để quy hoạch lại đồng ruộng theo hướng quy vùng sản Tuy nhiên, phải nhìn thẳng vào sự thật rằng, bài xuất hàng hoá. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp không toán thúc đẩy thu hút đầu tư của doanh nghiệp có diện tích đất đủ lớn để đầu tư sản xuất, phát vào nông nghiệp vẫn đang đối mặt với nhiều thách triển kinh doanh lâu dài, chủ yếu vẫn dừng lại ở thức. Nguyên nhân xuất phát từ: các gia trại, trang trại, hợp tác xã, với năng lực sản Một là, hành lang pháp lý, cơ chế để thu hút xuất vừa đủ lớn, nhưng chưa thể phát triển thành doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn doanh nghiệp. Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(64).2019 75
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Hai là, đầu tư vào nông nghiệp mang tính rủi ro của cả nước, chưa xứng với tiềm năng, cũng như cao. Việt Nam là một trong những quốc gia bị ảnh thế mạnh phát triển nông nghiệp của Việt Nam. hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Năm 2017, Ba là, khoa học, công nghệ chưa phát huy vai trò biến đổi khí hậu phức tạp gây nhiều hình thái thời là động lực, là đòn bẩy trong sản xuất. Các mô tiết dị thường, thiên tai xảy ra liên tiếp, kéo dài hình ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp cả năm trên khắp cả nước, gây thiệt hại lớn đến còn nhỏ lẻ, phân bố không đồng đều, chưa giảm kết cấu hạ tầng, sản xuất và đời sống của nhân được nhiều tác động tiêu cực của các yếu tố khí dân; dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi luôn tiềm hậu đối với sản xuất nông nghiệp. Nguyên nhân ẩn nguy cơ bùng phát... Thiên tai trong năm 2017 là do cơ chế, chính sách phục vụ phát triển chưa đã làm 361,4 nghìn ha lúa và hoa màu bị thiệt hại; đồng bộ, hiệu quả chưa cao; lãnh đạo một số sở, 69.757 con gia súc và 1,98 triệu con gia cầm bị ban, ngành chưa thật sự quan tâm đầu tư cho chết; 59.992 ha và 41.375 lồng nuôi trồng thủy sản hoạt động khoa học, công nghệ. bị thiệt hại [3]. Mặt khác, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, GDP ngành nông, lâm, thủy sản năm Ngoài ra, việc nhân rộng các mô hình nông nghiệp 2017 tăng 2,9%, nhưng nếu không bị thiệt hại bởi ứng dụng công nghệ cao, đảm bảo vệ sinh an toàn các cơn bão số 10, 12 và 16, thì có thể đã tăng thực phẩm, cơ giới hóa sản xuất còn bất cập. Việc trên 3,0% [8]. Những rủi ro này đang thách thức khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư phát triển ngành nông nghiệp trước sự phát triển bền vững. nông nghiệp, hình thành chuỗi giá trị chưa đáp Do đó, nhiều doanh nghiệp khá dè dặt khi đầu tư ứng yêu cầu. Các sản phẩm khoa học, công nghệ vào lĩnh vực này. trong lĩnh vực nông nghiệp chưa được xây dựng, quảng bá và phát triển thương hiệu, do vậy giá trị Cụ thể, hiện cả nước có khoảng hơn 49.600 kinh tế chưa cao. doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực kinh doanh, sản xuất, phân phối… nông nghiệp, chiếm 8% tổng số Bốn là, rất ít lao động có tay nghề được đào tạo doanh nghiệp đang hoạt động trên cả nước. Tuy bài bản. Điều này khiến cho năng suất lao động nhiên chỉ có khoảng 4.447 doanh nghiệp trực tiếp nông nghiệp của Việt Nam khá thấp so với các thực hiện hoạt động sản xuất nông nghiệp (bảng nước trong khu vực. Theo báo cáo về “Triển vọng 2), còn lại các doanh nghiệp trong chuỗi các ngành phát triển châu Á năm 2017” của Ngân hàng liên quan đến nông nghiệp như chế biến hàng; Phát triển châu Á (ADB), sản lượng nông nghiệp cung cấp nguyên liệu đầu vào, doanh nghiệp dịch bình quân trên mỗi lao động ở Việt Nam chỉ bằng vụ thương mại.... Trong 6 tháng đầu năm 2018, 1/3 của Indonesia và chưa bằng một nửa so với mới chỉ có 890 doanh nghiệp nông nghiệp đăng ký Thái Lan, Philippines. thành lập mới, trên tổng số 64.531 doanh nghiệp Năm là, Việt Nam chưa có sàn giao dịch nông sản thành lập, chiếm khoảng 1,38%. Đó là chưa kể, đúng nghĩa để kiểm soát được chất lượng, sản hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp chủ yếu lượng và giá trị cho nông sản cũng như thúc đẩy hiện nay vẫn ở dạng hộ sản xuất với hơn 9,2 triệu các doanh nghiệp nông nghiệp phát triển thương hộ. Xét theo quy mô lao động, 96% các doanh mại điện tử, chú trọng truy xuất nguồn gốc, đảm nghiệp đầu tư vào nông nghiệp chủ yếu có quy bảo yếu tố an toàn thực phẩm. Một trong các mô nhỏ và siêu nhỏ [5]. nguyên nhân khiến hàng nông sản Việt Nam dù Hơn nữa, vốn đầu tư vào nông nghiệp hiện rất đa dạng, phong phú và tiềm năng nhưng chưa khiêm tốn. Theo bảng 1, vốn đầu tư của doanh xuất khẩu bền vững, xuất phát từ thói quen sử nghiệp vào nông nghiệp năm 2016 là 245.719 tỷ dụng các vật tư nông nghiệp, thuốc bảo vệ thực đồng, chỉ chiếm khoảng 0,94% so với tổng vốn vật một cách tùy tiện, ảnh hưởng đến chất lượng đầu tư của doanh nghiệp vào các ngành kinh tế là nông sản. 26.049.661 tỷ đồng. Hơn nữa, cơ chế hợp tác công - tư trong xúc tiến Doanh nghiệp FDI cũng không ngoại lệ. Mặc dù tỷ thương mại ngành nông nghiệp còn hạn chế, hình trọng FDI của cả nước có xu hướng tăng, nhưng thức, ít hiệu quả. Việc không xác định được thị trong thời gian qua, dòng vốn FDI vào lĩnh vực trường trọng tâm trọng điểm dẫn đến phân bổ nông nghiệp còn hạn chế, quá nhỏ cả về quy mô nguồn lực xúc tiến bất hợp lý; các chương trình dự án và tỷ trọng vốn đầu tư so với tổng vốn FDI xúc tiến còn hình thức, chưa thực sự kết nối được 76 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(64).2019
NGÀNH KINH TẾ nhu cầu của các thị trường với tiềm năng sản xuất quan; cùng doanh nghiệp thiết kế những dự án trong nước nên nhiều nguồn lực của cả hai phía đầu tư vào nông nghiệp hiệu quả cho cả doanh công - tư còn bị lãng phí. nghiệp và nông dân; cung cấp dịch vụ công để hỗ trợ doanh nghiệp khi đầu tư vào nông nghiệp như Sáu là, hệ thống logistic trong các lĩnh vực nói thông tin về chính sách, cơ sở dữ liệu cho đầu tư, chung và trong phục vụ sản xuất, tiêu thụ sản chuyên gia của từng lĩnh vực… để tư vấn, phát phẩm nông, lâm, thủy sản của Việt Nam phát triển triển dự án và thị trường. chưa đồng bộ. Do vậy, chi phí vận chuyển, bảo quản các sản phẩm nông nghiệp quá cao, dẫn đến Hai là, để hạn chế rủi ro trong đầu tư đồng thời giá thành khó cạnh tranh với các sản phẩm cùng tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học áp loại một số nước như Trung Quốc, Thái Lan trong dụng công nghệ vào lĩnh vực nông nghiệp thì cần xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ, ưu tiên các doanh nghiệp đầu tư, nghiên cứu, Nhật Bản, Australia, Singapore,... chuyển giao, ứng dụng vào các nhóm lĩnh vực, ngành nghề: 3. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THU HÚT VỐN (i) Đầu tư, phát triển vùng sản xuất tập trung ĐẦU TƯ VÀO NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng Để đẩy mạnh thu hút đầu tư vào nông nghiệp, thời thủy sản; gian tới cần triển khai một số giải pháp sau: (ii) Sản xuất, phát triển giống cây trồng, vật nuôi, Một là, Nhà nước cần có chính sách cải cách về giống cây lâm nghiệp, giống thủy sản. Sản xuất thủ tục trong thu hút vốn đầu tư vào lĩnh vực nông đầu vào như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, nghiệp, cụ thể: thức ăn chăn nuôi và thủy sản, chế phẩm sinh học, thuốc thú y chăn nuôi và thủy sản; - Đối với đầu tư trong nước, cần có các chính sách khuyến khích hợp tác công tư hợp lý và hiệu quả. (iii) Ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ sinh Cụ thể chính sách này cần dành cho các doanh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ tự động nghiệp đầu tư vào nông nghiệp những ưu đãi và hóa và các công nghệ cao được ưu tiên đầu tư trợ cấp về thuế (thu nhập, VAT, thuế xuất - nhập phát triển trong sản xuất nông nghiệp; khẩu...), bên cạnh đó cần có những chính sách đồng bộ phát triển các dịch vụ hỗ trợ kinh doanh, (iv) Đầu tư vào lĩnh vực chế biến, bảo quản nông, hỗ trợ về hạ tầng thị trường, hỗ trợ xúc tiến thương lâm, thủy sản, dược liệu, tinh chế muối; sản xuất mại và cơ chế tài chính đặc thù. Cơ chế hỗ trợ máy, thiết bị, chất phụ gia, phụ trợ phục vụ cho theo hình thức vườn ươm doanh nghiệp cũng cần sản xuất nông nghiệp… được ưu tiên thực hiện. Ba là, nâng cao hiệu quả đào tạo nghề cho lực - Đối với thu hút FDI, Chính phủ cần xây dựng mới lượng lao động nông nghiệp. Đào tạo nghề phải chính sách thu hút đầu tư FDI đặc biệt trong các xuất phát từ nhu cầu sử dụng lao động của các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất đầu doanh nghiệp trên từng địa bàn cụ thể và nhu cầu vào, dịch vụ hậu cần, chế biến nông sản, quản lý thực tế của người dân. Do đó, từng địa phương chất lượng, phát triển thị trường,... gắn thu hút cần có những nghiên cứu đánh giá để nắm bắt doanh nghiệp với nhu cầu thị trường, theo địa nhu cầu cụ thể của từng nghề, nhóm nghề, vị trí phương và lĩnh vực trọng điểm. Nghiên cứu ban công việc… của doanh nghiệp nhằm đáp ứng hành các cơ chế chính sách giúp đơn giản hóa nhân lực phù hợp. các thủ tục trong việc vay vốn ngân hàng, khuyến khích ngân hàng cung cấp tín dụng ưu đãi cho Đồng thời, đẩy mạnh đào tạo nghề, nâng cao kiến các doanh nghiệp kinh doanh có vùng nguyên thức cho người lao động nông thôn để có thể tiếp liệu được tổ chức và có hợp đồng nông sản với thu thành quả công nghệ hiện đại trong sản xuất nông dân. nông nghiệp. Tạo thêm nhiều việc làm mới ở khu vực ngoại thành để thu hút lao động dư thừa trong - Phát triển công tác thúc đẩy liên kết công tư sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. trong đầu tư vào nông nghiệp thông qua xây dựng các diễn đàn về chính sách để tháo gỡ khó khăn Mặt khác, đa dạng hóa hình thức đào tạo, đẩy cho doanh nghiệp; đưa doanh nghiệp cùng tham mạnh xã hội hóa dạy nghề. Xây dựng và ban gia vào quá trình hoạch định các chính sách liên hành chính sách đào tạo, thu hút người lao động Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(64).2019 77
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC có trình độ cao đẳng, đại học về hợp tác xã nông Để đạt tới mục tiêu: “Trong 10 năm tới ngành nông nghiệp, nhất là con em tại chỗ của địa phương; nghiệp Việt Nam phải đứng thứ 15 thế giới, là nơi đẩy mạnh thực hiện chính sách hỗ trợ học nghề chế biến nông sản đứng thứ 10 thế giới” [13], cho lao động nông thôn thực hiện theo Quyết định nước ta cần đẩy mạnh việc thu hút vốn đầu tư vào số 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đào nông nghiệp. Bài báo đã đưa ra được những giải tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020; pháp cụ thể cần thực hiện trên cơ sở phân tích hoàn thiện các chương trình đào tạo kỹ năng, tay thực trạng hoạt động thu hút vốn đầu tư vào nông nghề cho người lao động, nâng cao nhận thức về nghiệp ở Việt Nam. việc làm và khả năng tìm kiếm việc làm cho người lao động. Bốn là, phát triển thị trường, dịch vụ hỗ trợ hoạt TÀI LIỆU THAM KHẢO động nông nghiệp. Cụ thể: [1]. ADB (2017), Triển vọng phát triển châu Á năm 2017. - Hình thành sàn giao dịch công nghệ cao trong [2]. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (2018a), Báo cáo Tiềm năng, cơ hội và định hướng giải pháp nông nghiệp và phát triển các loại hình dịch vụ môi thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp. giới, tư vấn, đánh giá, đầu tư, pháp lý, tài chính, [3]. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (2018b), bảo hiểm, sở hữu trí tuệ và các dịch vụ khác nhằm Báo cáo tổng kết thực hiện Kế hoạch phát triển thúc đẩy hoạt động công nghệ cao, tiêu thụ, sử nông nghiệp, nông thôn năm 2017 và triển khai Kế dụng sản phẩm công nghệ cao trong nông nghiệp. hoạch năm 2018. - Xây dựng cơ sở dữ liệu đồng bộ về công nghệ [4]. Cục Đầu tư nước ngoài - Bộ Kế hoạch và Đầu tư cao trong nông nghiệp; tạo điều kiện thuận lợi cho (2017), Tình hình thu hút Đầu tư nước ngoài 6 tháng đầu năm 2018. tổ chức, cá nhân tiếp cận, sử dụng, trao đổi thông [5]. Cục Quản lý đăng ký kinh doanh - Bộ Kế hoạch tin về công nghệ cao trong nông nghiệp; tổ chức, và Đầu tư (2018), Tình hình đăng ký doanh nghiệp tham gia chợ, hội chợ, triển lãm công nghệ cao tháng 6 và 6 tháng đầu năm 2018. trong nông nghiệp quy mô quốc gia, quốc tế. [6]. Nguyễn Khắc Đông (2016), Thu hút vốn đầu tư vào - Khuyến khích và hỗ trợ các doanh nghiệp nông lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Gia Lai, Luận nghiệp hàng đầu của Việt Nam đầu tư nghiên cứu văn thạc sĩ kinh tế, Trường Đại học Đà Nẵng. nhu cầu và thị hiếu các thị trường nước ngoài để [7]. Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam phát triển đa dạng sản phẩm với chất lượng tốt, (2017), Báo cáo thường niên doanh nghiệp Việt Nam 2016. hạn chế xuất khẩu thô và xây dựng mạng lưới [8]. Tổng cục Thống kê (2017), Tình hình kinh tế - xã phân phối trực tiếp đến tận tay người tiêu dùng hội năm 2017 ở các thị trường quốc tế. Hình thành chuỗi ngành [9]. Tổng cục Thống kê (2018), Niên giám Thống kê hàng chiến lược bám sát thị trường, có liên kết năm 2017, Nxb Thống kê. quốc tế mạnh, có thương hiệu toàn cầu, có vị thế [10]. Đoàn Anh Tuấn (2018), Đẩy mạnh thu hút FDI vào ở một số thị trường mục tiêu, có ảnh hưởng kinh lĩnh vực nông nghiệp, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, tế và xã hội lớn... số 17, tháng 6/2018. [11]. Hải Yến (2018), Việt Nam lọt top 5 thế giới xuất 4. KẾT LUẬN khẩu nông sản, nhưng vẫn chưa chinh phục nổi thị trường EU, https://tinnhanhchungkhoan.vn/thuong- Việt Nam là nước có lợi thế cạnh tranh về phát truong/viet-nam-lot-top-5-the-gioi-xuat-khau-nong- triển nông nghiệp nhiệt đới với điều kiện sinh san-nhung-van-chua-chinh-phuc-noi-thi-truong- thái đa dạng, số giờ nắng nhiều, nguồn nước dồi eu-238468.html. dào, nhân lực đông đảo. Đây chính là điều kiện [12]. Nam Giang (2018), Chất lượng và thương hiệu tiền đề để các chủ trương, chính sách của Đảng quyết định nông sản Việt vươn ra thế giới, https:// và Nhà nước về nông nghiệp, nông thôn tạo ra bnews.vn/chat-luong-va-thuong-hieu-quyet-dinh- nong-san-viet-vuon-ra-the-gioi/90721.html. những bước phát triển vượt bậc trong đảm bảo an ninh lương thực, thúc đẩy sản xuất hàng hóa, [13]. Đức Tuân (2018), Thủ tướng ‘đặt hàng’ ngành nông nghiệp vào tốp 15 thế giới, http://baochinhphu.vn/ mở rộng thị trường xuất khẩu và tạo ra sự quan Thuc-day-doanh-nghiep-dau-tu-vao-nong-nghiep/ tâm của doanh nghiệp đối với ngành nông nghiệp Thu-tuong-dat-hang-nganh-nong-nghiep-vao-top- Việt Nam. 15-the-gioi/342657.vgp. 78 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(64).2019
NGÀNH KINH TẾ THÔNG TIN VỀ TÁC GIẢ Ngô Thị Luyện - Tóm tắt quá trình đào tạo, nghiên cứu (thời điểm tốt nghiệp và chương trình đào tạo, nghiên cứu): + Năm 2007: Tốt nghiệp Đại học ngành Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế quốc dân + Năm 2012: Tốt nghiệp Thạc sĩ ngành Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội - Tóm tắt công việc hiện tại: Giảng viên, khoa Kinh tế, Trường Đại học Sao Đỏ - Lĩnh vực quan tâm: Quản trị kinh doanh, Kinh tế thương mại - Email: ngothiluyendhsd@gmail.com - Điện thoại: 0977336889 Nguyễn Thị Ngọc Mai - Tóm tắt quá trình đào tạo, nghiên cứu (thời điểm tốt nghiệp và chương trình đào tạo, nghiên cứu): + Năm 2010: Tốt nghiệp Đại học ngành Quản trị kinh doanh + Năm 2013: Tốt nghiệp Thạc sĩ ngành Quản trị kinh doanh - Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội - Tóm tắt công việc hiện tại: Giảng viên, khoa Kinh tế, Trường Đại học Sao Đỏ - Lĩnh vực quan tâm: Quản trị kinh doanh, Quản trị chiến lược, Quản trị bán hàng, marketing, Khởi nghiệp kinh doanh, Quản trị thương hiệu - Email: ngocmai242@gmail.com - Điện thoại: 0916143388 Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190 Số 1(64).2019 79

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.